Ảnh hưởng của torus khẩu cái trong sự gãy của nền phục hình răng tháo lắp toàn hàm do ứng suất biến dạng

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 2 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ẢNH HƯỞNG CỦA TORUS KHẨU CÁI TRONG SỰ GÃY CỦA NỀN<br /> PHỤC HÌNH RĂNG THÁO LẮP TOÀN HÀM DO ỨNG SUẤT BIẾN DẠNG<br /> Nguyễn Thị Từ Uyên*, Lê Hồ Phương Trang**<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Nghiên cứu này được thực hiện nhằm đánh giá sự ảnh hưởng của torus khẩu cái đến khả năng<br /> gãy của phục hình răng tháo lắp toàn hàm hàm trên, thông qua giá trị ứng suất biến dạng của nền phục hình.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Mẫu nghiên cứu gồm 20 mẫu là 20 phục hình răng tháo lắp toàn hàm hàm trên,<br /> chia làm hai nhóm bằng nhau, khác nhau ở đặc điểm được thực hiện trên mẫu hàm có hay không có torus khẩu cái.<br /> Các phục hình của mỗi nhóm được sao chép từ một phục hình nguyên mẫu. Các phục hình hàm trên khớp với mẫu<br /> hàm còn răng hàm dưới ở vị trí cắn khớp trung tâm, được tác động lực từ 0 N đến 110 N, mỗi bước tăng 10 N.<br /> Sự khác biệt về giá trị ứng suất biến dạng giữa hai nhóm được xử lý bằng phép kiểm Mann Whitney U, giữa<br /> hai vị trí của cùng một nhóm bằng phép kiểm Wilcoxon Signed Rank.<br /> Kết quả: Tại bất kỳ mức độ tải lực nào, vùng khẩu cái trước của phục hình răng tháo lắp toàn hàm hàm trên<br /> thực hiện trên mẫu hàm có hay không có torus đều chịu ứng suất căng, với giá trị ứng suất ở “phục hình – có torus”<br /> là lớn hơn. Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê từ mức tải lực 80 N trở lên (p<br /> 0,05)<br /> <br /> Vùng khẩu cái trước của phục hình có torus<br /> chịu ứng suất căng, với giá trị ứng suất tăng dần<br /> khi tăng lực tải tác động lên phục hình (Bảng 2,<br /> biểu đồ 1). Có thể nói rằng, dù có hay không có<br /> torus, sắp răng trên đỉnh sống hàm hay ra ngoài<br /> sống hàm thì vùng khẩu cái trước của phục hình<br /> răng tháo lắp toàn hàm hàm trên luôn luôn chịu<br /> ứng suất căng, vuông góc đường giữa(8,10).<br /> Vùng khẩu cái sau của “phục hình – có torus”<br /> cũng chịu ứng suất căng ở bất kỳ mức độ lực tải nào,<br /> với giá trị ứng suất căng tăng dần khi tăng lực tải<br /> tác động lên phục hình (Bảng 2). Đây là điểm khác<br /> biệt lớn so với một vài nghiên cứu ứng suất biến dạng<br /> tác động trên phục hình tháo lắp toàn hàm, khi khẳng<br /> định vùng khẩu cái sau chịu ứng suất nén là chủ đạo.<br /> Vì chưa có nghiên cứu phân tích ứng suất biến<br /> dạng trên đối tượng PHRTLTH hàm trên thực<br /> hiện trên mẫu hàm có torus nên không có dữ<br /> liệu để đối chiếu. Tuy nhiên, điều này có thể<br /> được lý giải theo cách: cho dù vùng khẩu cái sau<br /> chịu ứng suất nén là chủ đạo, nhưng vẫn có<br /> thành phần ứng suất căng dù rất nhỏ(8). Ứng suất<br /> căng luôn vuông góc với đường giữa, nhưng<br /> ứng suất nén lại có hướng không ổn định, có thể<br /> hướng về bề mặt mô, có thể trùng trục giữa hoặc<br /> có hướng lệch tâm(8). Sự hiện diện của torus có thể<br /> làm thay đổi hướng của ứng suất nén tác động lên<br /> vùng khẩu cái sau của phục hình, làm triệt tiêu ứng<br /> suất nén và tăng ứng suất căng.<br /> Khi so sánh giá trị ứng suất căng giữa vùng<br /> khẩu cái trước và vùng khẩu cái sau của “phục<br /> hình – có torus”, có thể thấy vùng khẩu cái trước<br /> chịu ứng suất căng lớn hơn, ở bất kỳ mức độ tải lực<br /> <br /> 93<br /> <br />