BÀI 26 : CỘNG HƯỞNG ÂM  HIỆU ỨNG ĐÔPPLE

Chia sẻ: Paradise6 Paradise6 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

67
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'bài 26 : cộng hưởng âm  hiệu ứng đôpple', tài liệu phổ thông, vật lý phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BÀI 26 : CỘNG HƯỞNG ÂM  HIỆU ỨNG ĐÔPPLE

BÀI 26 : CỘNG HƯỞNG ÂM  HIỆU ỨNG ĐÔPPLE I / MỤC TIÊU : Nhận biết được hiện tượng cộng hưởng âm trong ống khí, điều kiện để có cộng hưởng âm. Hiểu tác dụng của hộp cộng hưởng Nhận biết được hiệu ứng Đốpple Giải thích nguyên nhân của hiệu ứng Đốpple Nêu được một số ứng dụng của hiện tượng cộng hưởng âm và hiệu ứng Đốpple II / CHUẨN BỊ :  Thiết bị tạo sóng dừng trong ống chứa không khí.  Âm thoa có hộp cộng hưởng.  Nguồn phát âm có thể buộc vào đầu một sợi dây dài 1m quay tròn được. III / GỢI Ý VỀ TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY  HỌC : Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1 : GV : GV biểu diễn TN cộng hưởng HS : Quan sát hình 26.1a của cột khí. GV : Đặt một âm thoa ở gần miệng HS : Quan sát hình 26.1b của một ống hình học, đầu kia của HS : Học sinh nghe âm thanh phát ra ống được nhúng trong một bình từ ống chứa không khí. nước. dùng dùi cao su gõ nhẹ cho âm thoa phát ra âm, nâng dần ống tre
HS : Độ to lớn nhất, độ to nhỏ nhất. lên, ta nghe thấy độ to của âm thay đổi. HS : Hiện tượng sóng dừng của cột GV : Có vị trí của ống mà độ to của khí trong ống giống hiện tượng gì ? âm lớn nhất, có vị trí mà âm hầu như tắt hẳn. GV : Rút ra nhận xét khi có sóng dừng thì chiều dài cột khí thỏa mãn Hoạt động 2 : HS : Đàn ghi ta và đàn măngđôlin có công thức :  hộp cộng hưởng khác nhau. Với n = 1, l=n 4 3, 5… HS : Học sinh nhận xét cùng là đàn GV : GV phân tích tác dụng của hộp ghita nhưng hộp cộng hưởng khác cộng hưởng của các nhạc cụ tạo ra nhau thì âm tổng hợp khác nhau. âm sắc riêng của mỗi nhạc cụ. Hai nhạc cụ cùng phát ra một âm cơ bản HS : Xem SGK trang 128 và 129 nhưng hộp cộng hưởng lại chỉ khuếch đại một số họa âm cho nên Hoạt động 3 : âm tổng hợp khác nhau. HS : Quan sát thí nghiệm. GV : Nhắc HS đọc bài đọc thêm để biết thêm về ứng dụng của hộp cộng HS : Âm từ nguồn phát ra có độ cao hưởng trong sách khoa. không đổi. HS : Âm từ nguồn phát ra có độ cao GV : Giáo viên hướng dẫn học sinh thay đổi. làm thí nghiệm 26.3 GV : Người điều khiển quay nguồn HS : Khi nguồn âm chuyển động lại âm tròn đều nghe thấy âm như thế gần người quan sát thì người này nào ?
nghe thấy âm cao hơn, còn khi GV : Ngưới quan sát thứ hai đứng nguồn đi ra xa lại nghe thấy một âm bên ngoài vòng quay của nguồn âm thấp hơn. nghe thấy âm như thế nào ? GV : Nguồn phát ra âm có độ cao thay đổi như thế nào ? v v HS : f =  . fs  v  vs GV : Giáo viên hướng dẫn học sinh chứng minh công thức tần số của âm v v khi nguôn âm dịch chuyển ? HS : f =  . fs  v  vs GV : Tần số của âm mà người quan sát cảm nhận được khi nguồn âm tiến Hoạt động 4 : lại gần người đó được xác định như HS : Sóng âm, sóng siêu âm, sóng thế nào ? vô tuyến điện, sóng ánh sáng. GV : Tần số của âm mà người quan HS : Súng bắn tốc độ của cảnh sát sát cảm nhận được khi nguồn âm tiến giao thông, đo vận tốc tàu ngầm ra xa người đó được xác định như bằng sóng siêu âm, phát hiện vận tốc thế nào ? di chuyển của các thiên hà… GV : Hiệu ứng Đốpple xảy ra với những sóng nào ? GV : GV giới thiệu một số ứng dụng quan trọng của hiệu ứng Đốpple. IV / NỘI DUNG :
1. Cộng hưởng âm. a. Cộng hưởng của cột khí : đặt một âm thoa ở gần miệng của một ống hình học, đầu kia của ống được nhúng trong một bình nước. dùng dùi cao su gõ nhẹ cho âm thoa phát ra âm, nâng dần ống tre lên, ta nghe thấy độ to của âm thay đổi. Có vị trí của ống mà độ to của âm lớn nhất, có vị trí mà âm hầu như tắt hẳn. Đó là hiện tượng sóng dừng của cột khí trong ống. Khi có sóng dừng, biên độ dao động của sóng âm được tăng lên nhiều lần, ta gọi là có cộng hưởng âm. b. Hợp cộng hưởng : là bầu đàn, thân kèn, sáo, là một hộp rỗng, tùy thuộc vào hình dạng, kích thước và chất liệu mà hộp cộng hưởng có khả năng cộng hưởng với một số họa âm nhất định, khuếch đại những âm đó và tạo ra một âm tổng hợp có âm sách riêng đặc trưng cho mỗi loại nhạc cụ. 2. Hiệu ứng Đốp – ple. Hiệu ứng Đốp – ple là sự thay đổi tần số của âm thanh do một máy thu thu được khi máy thu hoặc nguồn âm hoặc cả hai chuyển động đối với nhau. Khi nguồn âm tiến lại gần người quan sát thì người này nhận biết được sóng âm có tần số lớn hơn so với tần số của nguồn âm : f = v v  . fs  v  vs Khi nguồn âm chuyển động ra xa người quan sát thì người này nghe v v được âm có tần số nhỏ hơn tần số của nguồn âm : f =  . fs  v  vs 3. Ứng dụng : Cảnh sát dùng hiệu ứng Đốp – ple để xác định vận tốc của xe.
V / CỦNG CỐ VÀ DẶN DÒ : Trả lời câu hỏi 1, 2 và làm bài tập 1, 2 Xem bài 27 và 28