Bài giảng bệnh chuyên khoa nông nghiệp : BỆNH HẠI CÂY DỪA

Chia sẻ: Ahfjh Kasjfhka | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

71
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

TRIỆU CHỨNG BỆNH. Đây là bệnh rất phổ biến trong các vườn dừa. Lúc đầu, trên lá có những chấm nâu nhỏ, sau đó, lan dần thành đốm nâu với tâm đốm có màu xám đến xám trắng, viền đốm có màu nâu đen, kích thước đốm bệnh: 2-3mm. Đốm bệnh lớn dần ra, màu xám trắng, dạng hình bầu dục, kích thước: 1 x 2-3cm, hoặc dạng kéo dài dọc theo phiến lá, viền đốm bệnh rất hẹp.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng bệnh chuyên khoa nông nghiệp : BỆNH HẠI CÂY DỪA

® ¹i ®¹i häc cÇn th¬ - khoa n«ng nghiÖp gi¸o tr×nh gi¶ng d¹y trùc tuyÕn §−êng 3/2, Tp. CÇn Th¬. Tel: 84 71 831005, Fax: 84 71 830814 Website: http://www.ctu.edu.vn/knn email: dminh@ctu.edu.vn, vtanh@ctu.edu.vn BÖNH BÖNH CHUYªN KHOA CH−¬NG 21: BÖNH H¹I C©Y DÖØA
PHAÀN III BEÄNH HAÏI CAÂY COÂNG NGHIEÄP
CHÖÔNG XXI BEÄNH HAÏI CAÂY DÖØA BEÄNH ÑOÁM LAÙ PESTALOTIA I.TRIEÄU CHÖÙNG BEÄNH. Ñaây laø beänh raát phoå bieán trong caùc vöôøn döøa. Luùc ñaàu, treân laù coù nhöõng chaám naâu nhoû, sau ñoù, lan daàn thaønh ñoám naâu vôùi taâm ñoám coù maøu xaùm ñeán xaùm traéng, vieàn ñoám coù maøu naâu ñen, kích thöôùc ñoám beänh: 2-3mm. Ñoám beänh lôùn daàn ra, maøu xaùm traéng, daïng hình baàu duïc, kích thöôùc: 1 x 2-3cm, hoaëc daïng keùo daøi doïc theo phieán laù, vieàn ñoám beänh raát heïp. Treân ñoám beänh ôû giai ñoaïn sau, coù caùc chaám ñen, ñoù laø caùc oå naám ñöôïc goïi laø caùc ñóa ñaøi (khuaån tích phoøng, acervuli). Beänh naëng, caû laù bò chaùy khoâ. Caây coøn nhoû maø bò nhieåm beänh naëng thì coù theå cheát; coøn ôû caây lôùn seõ ít cho traùi. II. TAÙC NHAÂN GAÂY BEÄNH. Beänh do naám Pestalotia palmarum gaây ra. Ñóa ñaøi phaùt trieån nhoâ leân khoûi bieåu bì laù, coù maøu naâu ñaäm ñeán ñen. Ñính baøo töû coù 4 vaùch ngaên (5 teá baøo), caùc teá baøo ôû giöõa cuûa baøo töû thì coù maøu naâu, coøn hai teá baøo ôû hai ñaàu thì khoâng maøu; ôû moät ñaàu cuûa baøo töû, coù hai sôïi phuï boä. Kích thöôùc ñính baøo töû: 5 x 10-20 micron. III. CAÙCH PHOØNG TRÒ BEÄNH. - Veä sinh vöôøn döøa. Boùn phaân caân ñoái, taêng cöôøng boùn theâm phaân Kali, giuùp döøa taêng khaû naêng choáng beänh. - ÔÛ giai ñoaïn caây coøn nhoû, neân caét tæa laù beänh, ñem thieâu ñoát vaø phun Bordeaux 1% ñeå phoøng trò beänh. Giaùo Trình Beänh Caây Chuyeân Khoa 278
BEÄNH ÑOÁM LAÙ HELMINTHOSPORIUM Treân laù, ñoám beänh coù daïng hình thoi vôùi vieàn ñoám khoâng ñeàu. Caùc ñoám thöôøng lieân keát laïi, taïo thaønh caùc veát chaùy lôùn chaïy daøi, coù maøu xaùm hieän roõ ôû caû hai maët laù, veát beänh trôû neân moûng hôn moâ maïnh vaø coù theå bò nöùt neû. Caây beänh caèn coåi, chaäm ra traùi, tæ leä ñaäu traùi thaáp, naêng suaát keùm. Beänh phoå bieán ôû caùc vuøng troàng döøa cuûa nöôùc ta. Beänh do naám Helminthosporium sp. AÙp duïng caùch phoøng trò gioáng nhö ñoái vôùi beänh Ñoám laù Pestalotia. BEÄNH CHAÛY MUÛ THAÂN (Stem bleeding) Beänh xuaát hieän raûi raùc nhöng gaây thieät haïi traàm troïng. Caây coù theå cheát neáu khoâng ñöôïc trò kòp thôøi. I. TRIEÄU CHÖÙNG BEÄNH. Treân thaân coù nhöõng keû nöùt vaø chaát nhöïa hö chaûy ra nhö chaát muû. Nhöïa coù maøu ræ seùt hoaëc maøu naâu, nhôøn, xuaát hieän töø nöûa thaân caây trôû xuoáng vaø caùch maët ñaát ñoä 1 meùt. Phaàn thaân ngay döôùi veát nöùt chayû nhöïa bò thoái. II. TAÙC NHAÂN GAÂY BEÄNH. Beänh do naám Thielaviopsis paradoxa. Giai ñoaïn sinh saûn höõu tính cuûa naám coù teân laø Ceratocystis paradoxa. Naám xaâm nhaäp vaøo thaân qua caùc veát thöông. Beänh trôû neân naëng trong ñieàu kieän coù aåm ñoä cao vaø ñaát khi öôùt khi khoâ. Ngoaøi nguyeân nhaân kyù sinh, thaân döøa bò chaûy muû coøn do bò seùt ñaùnh, kieán vöông ñuïc phaù, boùn quaù nhieàu phaân chuoàng chöa hoai muïc hoaëc do bò ngaäp nöôùc keùo daøi. Giaùo Trình Beänh Caây Chuyeân Khoa 279
III. CAÙCH PHOØNG TRÒ BEÄNH. Dieät kieán vöông trong vöôøn döøa. Neáu beänh do naám, coù theå caïo boû phaàn beänh, pha thuoác Copper Zinc treùt leân beà maët veát beänh, caàn baûo veä lôùp thuoác baèng caùch treùt tieáp leân lôùp thuoác moät lôùp nhôùt hoaëc daàu haéc. BEÄNH CHEÁT ÑOÏT (KHOÂ ÑOÏT) Beänh ít laây lan thaønh dòch nhöng ñoâi khi gaây haïi naëng ôû moät soá nôi. Beänh thöôøng xaûy ra treân caây ñaõ cho traùi. I. TRIEÄU CHÖÙNG BEÄNH. Ñaàu tieân, caùc laù ñoït bò maát maøu xanh bình thöôøng. Laù coù maøu vaøng nhaït, khoâ vaø ruïng. Cuû huû döøa bò thoái röûa ra töøng maõnh vaø coù muøi hoâi. Khi ñöôïc truyeàn beänh nhaân taïo, trieäu chöùng xaûy ra sau 3-9 thaùng. Tuøy vaøo aåm ñoä khoâng khí, ñoït seõ cheát nhanh hay chaäm. Hieän töôïng caùc laù ñoït khoâ vaø ruïng seõ lan daàn xuoáng caùc laù döôùi, sau vaøi thaùng thì caây seõ khoâng coøn ñoït nöõa. II. TAÙC NHAÂN GAÂY BEÄNH. Beänh do naám Phytophthora palmivora gaây ra. III. CAÙCH PHOØNG TRÒ BEÄNH. Caàn phaùt hieän beänh sôùm, khoeùt boû phaàn cuû huû bò beänh, roài treùt daàu haéc leân. Phun ngöøa baèng thuoác Copper Zinc, phun leân laù xung quanh cuû huû. Tröôøng hôïp beänh ñaõ naëng, caàn ñoán boû vaø thieâu huûy phaàn ñoït beänh. Do beänh ñöôïc laây lan nhôø gioù, ñoái vôùi caùc vöôøn döøa coù beänh, cuõng caàn phun ngöøa cho caùc caây maïnh baèng thuoác Copper Zinc leân caùc ngoïn caây. Giöõ saïch vöôøn döøa, doïn saïch coû raùc khoâng cho kieán vöông truù nguï vì chuùng coù theå gaây veát thöông, môû ñöôøng cho maàm beänh xaâm nhieåm. Giaùo Trình Beänh Caây Chuyeân Khoa 280
BEÄNH RUÏNG TRAÙI NON I. TRIEÄU CHÖÙNG vaø TAÙC NHAÂN GAÂY BEÄNH. Ñaây laø beänh raát phoå bieán ôû Vieät Nam. Traùi ruïng nhieàu khi coøn non, cuoáng traùi bò thoái ñen. Coù ba nhoùm taùc nhaân gaây beänh: - Do thieáu kích thích toá sinh tröôûng: coù khoaûng 20-30% soá traùi bò ruïng do nguyeân nhaân naày. - Do bieän phaùp canh taùc chöa thích hôïp, cheá ñoä nöôùc töôùi vaø phaân boùn khoâng ñaùp öùng nhu caàu sinh tröôûng cuûa caây: coù khoaûng 20-40% soá traùi bò ruïng do nguyeân nhaân naày. - Do nhieåm kyù sinh: coù theå do caùc naám !IPhytophthora palmivora, Fusarium, Pestalotia,Thielaviopsis, Botryodiplodia!i vaø caùc vi khuaån phöùc hôïp. Beänh chuû yeáu laø do nhoùm taùc nhaân kyù sinh. II. CAÙCH PHOØNG TRÒ BEÄNH. Tuøy vaøo töøng nhoùm taùc nhaân gaây beänh maø aùp duïng bieän phaùp thích öùng, cuï theå nhö sau: - Neáu do thieáu kích thích toá sinh tröôûng, coù theå phun 2-4 D. - Neáu do bieän phaùp canh taùc, caàn ñieàu chænh laïi lieàu löôïng phaân boùn hoaëc cheá ñoä nöôùc cho phuø hôïp. - Neáu do kyù sinh, phun thuoác Copper Zinc hoaëc Aliette khi hoa môùi thuï. BEÄNH VAØNG CHEÁT MOØN (Cadang - cadang) I. TRIEÄU CHÖÙNG BEÄNH. Beänh thöôøng xaûy ra ôû caây 4-5 tuoåi, ñoâi khi gaëp ôû caây 1 tuoåi. Treân laù, coù nhöõng ñoám maøu cam hoaëc vaøng, ñoám beänh khoâng coù daïng nhaát ñònh, kích thöôùc: 1-1,5 mm. Coù theå thaáy ñöôïc trieäu chöùng naày keå töø laù thöù ba. Laù caøng giaø thì ñoám beänh caøng to Giaùo Trình Beänh Caây Chuyeân Khoa 281
vaø taäp trung nhieàu ñoám hôn, chuùng lieân keát laïi laøm vaøng loang loå khoâng ñeàu hoaëc vaøng heát caû laù. Laù trôû neân doøn, deã gaûy, ngaén laïi vaø moïc thaúng ñöùng. Soáng laù cuõng deã gaûy. Beänh naëng thì caùc laù beân döôùi deã ruïng vaø ruïng sôùm hôn caùc laù môùi moïc. Laù môùi moïc seõ ngaén laïi daàn, töø ñoù seõ hình thaønh moät caây döøa coù 8-10 laù moïc thaúng ñöùng. Ngoïn döøa seõ cheát, laù ruïng heát, chæ coøn trô laïi thaân döøa. Beänh thöôøng dieãn bieán chaäm, töø khi môùi xuaát hieän trieäu chöùng ñeán cheát laø 8-15 naêm. Ngoaøi ra, coøn nhöõng trieäu chöùng phuï, nhö: vôù cuûa cuoáng laù bò raùch, thaân nhoû töø döôùi leân treân, traùi seõ nhoû laïi sau khi beänh xuaát hieän ñöôïc moät naêm, soá löôïng traùi seõ nhieàu hôn bình thöôøng, traùi coù ñaùy troøn ra, da traùi coù nhöõng laèn naâu. Khi beänh naëng hôn, soá traùi ít laïi, traùi nhoû vaø keùo daøi ra, gieù hoa ngaén laïi, khoâng coù hoa caùi. Caây seõ khoâng cho gieù hoa nöõa khi beänh cho trieäu chöùng ñöôïc 3-4 naêm. Coù theå thaáy mo chöùa hoa nhöng mo cheát sôùm khi ñaït ñöôïc chieàu daøi 5-7 cm. II. TAÙC NHAÂN GAÂY BEÄNH. Beänh naày coù laây lan, nhöng do chöa phaùt hieän ñöôïc taùc nhaân beân trong caây, ñöôïc nghi coù theå do virus hoaëc mycoplasma hoaëc do thieáu chaát dinh döôõng. III. CAÙCH PHOØNG TRÒ BEÄNH. Chöa coù bieän phaùp ñoái phoù hieäu quaû. Coù theå troàng laïi baèng gioáng döøa sôùm, chaêm soùc caùc caây maïnh coøn laïi. BEÄNH TEO NGOÏN I. TRIEÄU CHÖÙNG BEÄNH. Phaàn thaân ngay döôùi ngoïn döøa bò teo nhoû laïi, laù ngaén laïi, ít traùi hoaëc khoâng ra traùi, ñænh sinh tröôûng cheát daàn moøn. Ngoïn trô nhoïn ra nhö ñaàu caây buùt chì. II. TAÙC NHAÂN GAÂY BEÄNH vaø CAÙCH PHOØNG TRÒ. Beänh do ñieàu kieän ñaát xaáu, ñaát quùa maën hoaëc quùa pheøn. Caàn khaéc phuïc caùc ñieàu kieän treân. Giaùo Trình Beänh Caây Chuyeân Khoa 282