Bài giảng Bệnh ngoại khoa gia súc

Chia sẻ: Trần Thị Em | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:50

Thêm vào BST

Báo xấu

309
lượt xem 58
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng "Bệnh ngoại khoa gia súc" trình bày về về các bệnh ngoại khoa gia súc như bệnh què và các phương pháp chẩn đoán bệnh què ở gia súc, mụn, nhọt ở gia súc, áp xe, viêm tấy, hoại tử và loét ở gia súc, biểu hiện, triệu chứng, cách điều trị và cách phòng trừ các loại bệnh ngoại khoa gia súc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Bệnh ngoại khoa gia súc

CHƯƠNG TRÌNH GIẢNG DẠY CHO CÁC LỚP NGÀNH CNTY BIÊN SOẠN: Ths. Phan Thị Hồng Phúc Ths
1. Què và phương pháp chẩn đoán què Khái niệm về què Què là một hội chứng xuất hiện khi gia súc mắc bệnh ngoại khoa ở bốn chân. Ở trạng thái tĩnh, nếu con vật bị què thì khi nó đứng có một trong bốn chân không thể trụ được được. Ở trạng thái vận động, con vật đi không theo tư thế bình thường, hoặc hoàn toàn không thể đi được. Què: Do nuôi dưỡng, chăm sóc, sử dụng không hợp lý, thiếu vận động, bắt gia súc làm việc quá sức, cơ thể bị nhiễm lạnh, đóng móng và sửa móng không đúng ạ g g g g g phương pháp, tai nạn... Chẩn đoán què cho chính xác là rất khó khăn và phức tạp. tạp
Phương pháp chẩn đoán què Tìm hiểu những thông tin đã qua về bệnh súc Chẩn đoán què một cách chính xác: Tình hình chăm sóc, quản lý và sử dụng của chủ gia súc đối với con vật? Điều gì con vật mắc bệnh ? Hoàn cảnh mắc bệnh: thời gian không gian khi làm gian, gian, việc, khi nghỉ ngơi, khi chăn dắt.... Quá trình phát sinh bệnh: đột ngột, từ từ, triệu chứng p g g ban đầu, bệnh nặng hay giảm dần... ầ ầ Trước khi con vật bị què? Bệnh thể hiện như thế nào ? Thời gian mắc bệnh bao lâu? Từ khi con vật bị bệnh đã được điều trị chưa? Phương pháp điều trị? Thái độ khi hỏi về tình hình bệnh của gia súc
Kiểm tra gia súc ở trạng thái tĩnh Quan sát tư thế đứng của bệnh súc ở trạng thái tự nhiên khi con vật đứng nghỉ: Buộc gia súc g g g đứng quan sát Ví dụ: Ngựa bình thường, có một chân ở trạng thái nghỉ, ba chân trụ đỡ toàn bộ cơ thể. 15 - 30 phút th đổi nghỉ lầ l t các chân. hút thay hỉ lần lượt á hâ Nếu thấy một trong bốn chân ở trạng thái nghỉ lâu, cần tập trung kiểm tra. , ập g
Kiểm tra gia súc ở trạng thái vận động Chẩn đoán mức độ què, vị trí nào ở trên chân của con vật bị bệnh: Dắt gia súc đi trên đoạn đường có rải đá dăm nếu què tăng lên bệnh ở vùng móng. Cho con vật đi trên đoạn đường thẳng có đổ một lớp cát dầy (10 cm) đau ở vùng cơ, gân hoặc dây chằng. Dắt con vật cho vận động trên đường vòng tròn có đường kính khoảng 10 m. Cưỡi lên con vật bị què (kéo xe nặng nặng. Dắt con vật xuống dốc, lên dốc
Sờ nắn chân để chẩn đoán Dùng tay để sờ nắn chân con vật sẽ biết độ mẫn cảm, nhiệt độ hì h d hiệt độ, hình dạng, độ cứng mềm của tổ chức vùng ứ ề ủ hứ ù kiểm tra. Phát hiện được những khác thường về hình thái giải ề phẫu của các tổ chức: bắp thịt mạch máu, thần kinh, khớp xương, màng xương, xương, dây chằng, bao khớp,móng, khớp móng tổ chức liên kết dưới da da ở chân con vật da, vật. Kiểm tra từ dưới móng lần lượt lên đến thân con vật hoặc ngược lại Dùng phương pháp sờ nắn phát hiện tổ chức cục bộ bị viêm, khối u, áp xe, vỡ mạch máu, vỡ mạch lâm ba, thuỷ thũng... thũ
Kiểm tra toàn thân trong chẩn đoán què Kiểm tra mức độ ảnh hưởng của sự tổn thương ở chân đến trạng thái chung toàn thân và để tìm ra những trường hợp bệnh ở chân là do kế phát của những bệnh khác. Kiểm tra toàn thân: Nhiệt độ cơ thể, tần số tim mạch, tần số hô hấp, hoạt động của bộ máy tiêu ầ ố ấ hoá, tiết niệu, trạng thái thần kinh của con vật thuộc loại hình nào (hưng phấn hay ức chế) chế).
2. Mụn Mụn là quá trình hóa mủ cấp tính của tổ chức da quanh lỗ chân lông, tuyến nhờn và tổ chức sâu dưới da. 2.1. Nguyên nhân Do kế phát của viêm lỗ chân lông. Là quá trình nhiễm trùng hóa mủ do tụ cầu khuẩn. Do gia súc không được thường xuyên tắm chải, lông và ắ da bẩn, trong lỗ chân lông tích tụ nhiều chất bẩn, tạo điều kiện phát sinh ra mụn trên da. Do cơ thể gia súc suy yếu, quá trình trao đổi chất bị rối loạn, trạng thái dinh dưỡng của cơ thể kém, gia súc thiếu sinh tố… phát sinh ra mụn.
2.2. Triệu chứng Mụn có hình tròn mọc ở vùng tuyến nhờn và túi lông tròn, lông, xuất hiện cùng hiện tượng viêm, đau. Da vùng mụn có màu đỏ ửng và thâm nhiễm. Ngựa thường mọc mụn ở bốn chân (hai chân trước bị nhiều hơn). Mụn cũng thường mọc ở vai, lưng và vùng gáy. Thể mãn tính bệnh có thể kéo dài hàng tháng hàng tính, tháng, năm. Ban đầu chỉ mọc từ 1 - 2 mụn, sau đó mụn vỡ ra, bên cạnh những mụn vỡ lại mọc lên những mụn mới. Biển đổi bệnh lý ở toàn thân: Nhiệt độ cơ thể tăng cao, ăn uống kém, trong nước tiểu xuất hiện albumin. Trong thời kỳ bệnh ở thể cấp tính l ợng sữa của gia lượng súc cái giảm thấp, ở đực giống lượng tinh sản ra cũng ít đi. Bệnh ở thể mãn tính gia súc thường bị trúng độc và suy kiệt.
2.3. Điều trị Nguyên tắc : Ứng dụng các phương pháp điều trị trực tiếp đối với vùng bệnh và toàn thân. Loại trừ hữ L i t ừ những nguyên nhân dẫ đế sự hì h thà h mụn ê hâ dẫn đến hình thành mới. Đề phòng sự lây lan của vi sinh vật gây mủ đến tổ chức xung quanh và gieo rắc ra môi trường bên ngoài quanh, ngoài... Dùng thuốc Thời kỳ đầu dùng dung dịch Novocain 0,5% (1ml ầ novocanin 0,5% pha với 5000UI penicillin) phong bế vùng bệnh. Gia súc có hiện tượng đau đớn: dùng phương pháp chườm nóng, chiếu tia tử ngoại...
Mụn đang phát triển:ể dùng cao Ichthyol bôi. Mụn to đã hóa mủ, chích mủ, dùng thuốc tím 0,1% rửa sạch mủ, rác bột sulfamid hoặc bột Furazolidon vào. Trường hợp gia súc có triệu chứng toàn thân (sốt cao, bỏ ăn): tiến hành điều trị toàn thân bằng kháng sinh hoặc sulfamid, tiêm vào bắp thịt. Gia súc mắc bệnh ở thể mãn tính: dùng sữa tách mỡ ắ ể tiêm vào dưới da từ 5 - 15 ml, hoặc điều trị bằng máu tự thân, cách 3 - 5 ngày tiêm vào dưới da 40 ml Bổ sung các loại sinh tố: A, C cho con vật.
2.4. Phòng bệnh Thường xuyên tắm chải cho gia súc để giữ cho lông và g y g g g da sạch sẽ. Thức ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, bổ sung các loại ầ ấ ổ vitamin vào trong thức ăn, nhất là vitamin A và C. Nuôi tách riêng gia súc bệnh điều trị để tránh lây lan bệnh sang những con khoẻ.
3. Nhọt Nhọt là hiện tượng viêm hóa mủ của nhiều túi lông và tuyến nhờn do vi trùng gây mủ xâm nhập vào túi lông và y gg y ập g tuyến nhờn gây ra. Nhọt có thể do nhiều mụn hợp lại hoặc từ một mụn lại, phát triển lên nhọt là sự phát triển của mụn mà thành. Mụn là bệnh ở da, còn nhọt thì xâm nhập đến tổ chức phần sâu dưới da, có thể đến màng cơ.
Nhọt khác mụn: Ở nhọt, sự viêm hóa mủ và phân giải tổ chức đồng thời phát sinh trên diện tương đối rộng, chẳng những phá hoại trực tiếp túi lông tuyến nhờn mà còn phá lông, hoại đến các tổ chức dưới da và màng cơ nữa. Nhọt phát triển sâu còn làm tổn hại đến các mạch máu và mạch lâm ba ở vùng nhọt hình thành. Nhọt phát sinh thường có những đặc trưng của hiện ọ p g g ặ g ệ tượng nhiễm trùng hóa mủ nghiêm trọng và những rối ễ ố loạn rất rõ ở toàn thân (tinh thần mệt mỏi, ăn uống kém, nhiệt độ cơ thể tăng cao, bạch cầu tăng...). Sau khi bị nhọt khỏi, tổ chức ở vùng da có những chỗ khuyết đường kính khoảng 2 - 3 cm, trên da có những vết sẹo lồi lõm khác nhau nhau.
3.1. Nguyên nhân Chủ yếu là do vi khuẩn Staphylococcus xâm nhập vào y p y ập các tuyến của da gây nên. Lúc đầu chỉ có một vài tuyến nhờn nhiễm trùng hình ầ ế ễ thành mụn Sau đó lan đến các phần sâu dưới da, hoặc lan sang xung quanh hình thành những mụn có nhiều dầu Những mụn này tiếp tục phát triển thành nhọt rất lớn.
3.2. Triệu chứng Trên da xuất hiện chỗ sưng màu tím bầm, tốc độ phát triển nhanh tổ chức xung quanh có màu đỏ da căng nhanh, đỏ, bóng. Có những hiện tượng này là do có sự thâm nhiễm của bạch cầu và dịch thẩm xuất do nhiễm trùng gây nên nên. Nếu hiện tượng viêm không dừng lại mà tiếp tục phát triển thì bệnh súc rất đau đớn và sẽ xuất hiện triệu chứng toàn thân. Triệu chứng lâm sàng đặc trưng của nhọt là dưới bề mặt của nhọt có nhiều mủ. ọ Dùng kim chích trên bề mặt nhọt thì mủ sẽ chảy ra.
3.3. Điều trị Giai đoạn đầu phong bế novocain và penicillin. ầ ế Nếu thủy thũng trên phạm vi rộng và có những triệu chứng t à thâ nghiêm t hứ toàn thân hiê trọng phẫu th ật cắt bỏ những hẫ thuật ắt hữ tổ chức bệnh, đặt dẫn lưu để thoát dịch viêm. Sau khi phẫu thuật kết hợp điều trị bằng sulfamid và kháng sinh. Nếu dùng kháng sinh liều cao để tiêm ngay từ khi nhọt hình thành thì không cần dùng phương pháp phẫu thuật, vì phẫu thuật sẽ làm tổn hại nhiều tổ chức nên rất lâu lành. lành Khi phát hiện trên da có hiện tượng sưng, nóng, đỏ, ta có thể dùng cao Ichthyol bôi lên chỗ sưng
4. Áp xe Quá trình viêm cục bộ ở bất kỳ tổ chức hoặc cơ quan nào trong cơ thể mà có mủ tích tụ trong xoang mới hình thành thì gọi là áp xe xe. Phân biệt xoang mới hình thành trong tổ chức khác với xoang giải phẫu trong cơ thể (xoang trán, xoang hàm, ả ẫ ể xoang ngực, xoang bụng...). Nếu các xoang giải phẫu bị viêm có mủ tích tụ trong đó thì gọi là viêm xoang tích mủ Ví dụ: viêm xoang trán tích mủ, viêm xoang hàm tích mủ...
4.1. Nguyên nhân Chủ yếu do da, niêm mạc bị tổn thương, các loại vi kh ẩ hó mủ xâm nhập vào tổ chức gây nên. i khuẩn hóa ủ â hậ à hứ â ê Gồm: Staphylococcus, Streptococcus, trực khuẩn mủ xanh trực khuẩn lao xạ khuẩn xanh, lao, (Actinomyces) và các loại nấm khác đều có thể gây nên áp xe. Khi tiêm nhầm các loại hóa chất và dược phẩm có tính kích thích mạnh (tinh dầu thông, dầu bã đậu, đậu canxi clorua hydrat cloral ) vào dưới da clorua, cloral...) hoặc bắp thịt gây áp xe.
4.2. Cơ chế sinh bệnh Thời kỳ đầ là quá t ì h viêm hó mủ, xuất hiệ hiệ đầu á trình iê hóa ủ ất hiện hiện tượng thâm nhiễm ở chỗ viêm. Ổ nhiễm trùng có nhiều tế bào, tập trung chủ yếu là ễ ề ế ế nhiều bạch cầu trung tính nhân hình gậy. Do sự kích thích ở vùng viêm của các tác nhân gây bệnh (độc tố của vi khuẩn, hóa chất...) truyền đến trung khu tuỷ sống và thần kinh, đồng thời có những phản ứng đáp lại ủ đá l i của hệ thố thống thầ ki h gây ra, gây nên những thần kinh â â ê hữ biến đổi về sinh vật, hóa học tại vùng viêm. Khi trong cơ thể phát sinh những biến đổi về sinh vật, ể ế ổ ề hóa học thường dẫn đến trúng độc toan do độ toan trong tổ chức tăng cao.