Bài giảng Chủ đề 1: Những vấn đề chung về văn hóa - Trung tá, ThS Nguyễn Hồng Thái

Chia sẻ: Noo Tien | Ngày: | Loại File: PPTX | Số trang:14

Thêm vào BST

Báo xấu

100
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đối tượng, phạm vi, nhiệm vụ nghiên cứu của môn Cơ sở văn hóa Việt Nam; các khái niệm về văn hóa, văn minh, văn hiến và văn vật; cấu trúc, đặc trưng và chức năng của văn hóa;... là những nội dung chính mà "Bài giảng Chủ đề 1: Những vấn đề chung về văn hóa" do Trung tá, ThS Nguyễn Hồng Thái biên soạn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Chủ đề 1: Những vấn đề chung về văn hóa - Trung tá, ThS Nguyễn Hồng Thái

TRƯỜNG SĨ QUAN ĐẶC CÔNG KHOA KHXH & NV CHỦ ĐỀ 1 NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ VĂN HÓA Người biên soạn: Trung tá, ThS. Nguyễn Hồng Thái
MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU NỘI DUNG I. ĐỐI TH II. ỜI GIAN III. CẤU IV. TƯỢNG, CÁC MỐI TRÚC, QUAN HỆ PHẠM KHÁI ĐẶC GIỮA VI, NHIỆM PHƯƠNG PHÁP NIỆM VỀ VĂN TRƯNG CON VÀ NGƯỜI, VỤ HÓA, CHỨC TỰ NGHIÊN CỨU ĐỊA ĐIỂM VĂN MINH, NĂNG NHIÊN, CỦA XÃ HỘI CỦA VĂN VĂN VÀ VĂN MÔN CƠ HIẾN VÀ SỞ VĂN BẢO ĐẢM VĂN VẬT HÓA HÓA HÓA VIỆT NAM
ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU CỦA I. MÔN CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM * Phạm vi nghiên * Đối tượng: cứu 1. Đối Cơ sở hình thành, phát triển và đặc trưng tượng, c Môn h ủa nền văn hóa Vi ệt Nam. ọc nghiên cứu nh ững đặc trưng cơ bản cùng các quy luật HT và PT của một nền văn hóa. phạm Quá trình giao lưu tiếp biên của văn hóa vi Việt Nam nghiên Các vòng cộng đồng văn hóa. cứu Cơ sở văn hóa Việt Nam nghiên cứu những đặc trưng c Nghiên c ơ bản và nh ứu phong t ục tữậng quy lu ật HT và PT p quán, tín ng ưỡng, tôn giáo môn của ệ thu ngh văn ậhóa t, lối Việt Nam ứng x cả về ườ ử với môi tr đồng t ng ựđ nhiên và môi ại và Cơ sở đườ tr ng đại, làm rõ tính đa d ương xã h ạng phong phú quá ội của con người và dân t ộc Việt Nam. văn hóa trình giao lưu tiếp biến cũng như bản sắc của Việt Xây d ựng nềộn văn hóa Vi văn hóa dân t ệt Nam tiên ti c trong quá trình phát tri ến ủđa ậm đà ển c Nam bqu ản s ắc dân tộc. ốc gia dân t ộc Việt Nam.
ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI, NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU CỦA I. MÔN CƠ SỞ VĂN HÓA VIỆT NAM Dựa trên cơ sở quán triệt sâu sắc và vận dụng các quan điểm, phương pháp luận của CN Mác – Lênin, TTHCM, Nghiên c quan đi ứu nh ểm đ ững ti ường l ối cềủn đ ề tự nhiên, xã hội, con ng a ĐCSVN liên quan đ ến sựườ i và HT và lịch s PT c ủử HT, PT của VHVN. a VH. 2. Dựa trên PP luận của CN DVBC và DVLS vận dụng Nhi ệm 3. đúng đ ắn các quan điể Quá trình PT, giao l ưm khách quan, toàn di u tiếp biến của VHVN.ện, lịch sử, cụ thể và phát triển. Phvươụ n nghiên Vận dụng PP tiếp cận liên ngành, kết hợp cụ thể nhiều g pháp Những đặc trưng cơ bản, quy luật HT và PT của môn học khác nhau. luậcứ u n và VHVN. PP địa văn hóa nghiên cứu các điều kiện hoàn cảnh về phcươủa ng đị a Nghiên lý, môi ctr ứu ng thiên ườvăn nhiên hóa thông có ho qua quan ạt đh trnh ộệng ực ậti n ếthp ứđc, ến tổ môn c pháp ơ quá chứtrình lao c cộng đồđng, ộng, mốsáng tạo i quan hệc ủxã a con hội, ng i ứi ng lốườ trong xử vho ới ạtt ự sở văn nghiên độ ng SXVC và tinh th ần. nhiên và xã h ội, các vùng mi ền văn hóa. chóa ứu PP khảo sát điều tra xã hội học: Phân tích, so sánh, đối Việt chiếu để làm rõ trình độ phát triển của xã hội ở mỗi vùng Nam mi Nghiên c ền của các tứu b ảo tớồp dân c ầng l n, giữ gìn và phát huy b ản sắc văn hóa ư, các dân tộc khác nhau trong đạdân t ộc Việt Nam. ộc Việt Nam. i gia đình các dân t Thăm quan các bảo tàng, các công trình văn hóa, thâm nhập vào đời sống văn hóa dân tộc.
CÁC KHÁI NIỆM VỀ VĂN HÓA, VĂN MINH, VĂN HIẾN II VÀ VĂN VẬT * Thế giới “Văn hóa phản ánh và thế hiện một cách tổng quát mọi mặt của cuộc sống (của mỗi PHVI UNESCO ỆT NAM ƯƠ NG TÂY TRUNG QU ỐC cá nhân và cộng đồng) đã 1. diễn ra trong quá khứ cũng Khái như đang diễn ra trong hiện niệm tại qua hàng bao thế kỷ nó đã văn hóa cấu thành một hệ thống các giá trị truyền thống thẩm mỹ và lối sống mà dựa trên đó từng dân tộc khẳng định bản sắc riêng của mình”
CÁC KHÁI NIỆM VỀ VĂN HÓA, VĂN MINH, VĂN HIẾN II VÀ VĂN VẬT KHÁI NIỆM CHUNG NHẤT Văn hóa là toàn bộ giá trị vật chất và tinh thần do con người 1. sáng tạo ra và được tích lũy trong quá trình hoạt động thực Khái tiễn. niệm văn hóa VỀ BẢN CHẤT Tính Tính Tính dân Giai Nhân t ộc Cấp Loại
CÁC KHÁI NIỆM VỀ VĂN HÓA, VĂN MINH, VĂN HIẾN II VÀ VĂN VẬT Văn minh là trình độ phát KHÁI NIỆM triển VH vật chất và tinh thần của một cộng đồng người (một quốc gia dân tộc) 2. trong một giai đoạn lịch sử Khái nhất định đặc trưng cho một niệm khu vực rộng lớn, một thời văn đại hoặc cả nhân loại. minh
* Phân biệt khái niệm VH với văn minh: Văn hóa Văn minh Giống nhau: Đều do con người sáng tạo ra VH phản ánh cái ổn định, mặt ổn VM phản ánh cái biến động, định tương đối trong hoạt động của khái quát mặt kỹ thuật trong con người. hoạt động chiếm lĩnh tự nhiên của con người VH có bề dày của quá khứ gắn liền VM là một lát cắt của đồng đại, với chiều dài của lịch sử nó cho biết trình độ phát triển văn hóa của từng giai đoạn. Khác nhau: VH bao gồm cả giá trị vật chất và VM thiên về giá trị vật chất, sự tinh thần. phát triển của VM gắn liền với sự phát triển của LLSX, của KH và CN VH mang tính dân tộc VM mang tính quốc tế VH trong bản chất của nó hướng con VM thì không phải bao giờ cũng người đến giá trị nhân văn vì mục đích nhân đạo cao cả.
CÁC KHÁI NIỆM VỀ VĂN HÓA, VĂN MINH, VĂN HIẾN II VÀ VĂN VẬT Là khái niệm bộ phận của VH chỉ những VĂN VẬ VĂN HI ẾTN công trình vật chất có giá trị nghệ thuật VH, lịch sử, những nhân tài lịch sử trở thành di sản VH của một dân tộc, một quốc gia. 3. văn hiến là bộ phận của VH truyền thống và thiên về giá trị tinh Khái thần thể hiện tính dân tộc, tính lịch sử rõ nét. niệm văn hiến, văn vật
* Đ c trưng của hai lo CẤặU TRÚC, Đ ẶC TRạƯi hình văn hóa NG VÀ CHỨC NĂNG CỦA VĂN HÓA III Cấu trúc VH gốc nông nghiệp VH gốc du mục VH nhận thức Tư duy thiên về tổng hợp, biện Tu duy thiên về phân tích, chú * CẤU TRÚC : chứng trong các mối quan hệ trong đến các thành tố thiên về lý tính và phân tích khoa học VH ứng xử với môi trường tự Con người có ý thức tôn trọng tự Con người ít phục thuộc vào tự Văn hóa ứng xử nhiên và ước vọng sống hòa hợp nhiên, nảy sinh tâm lý coi thường tự 1. nhiên: với môi trường xã với thiên nhiên nhiên, tham vọng chinh phục tự Cấu h ội nhiên. trúc Văn hóa ứng xử văn hóa vớội môi tr Con người có thái đ p ng t dung hợườ ự Độc đoán trong ti ếp nhận, cứng VH ứng xử với môi trường xã nhiên rắn, hiếu thắng trong ứng phó. tiếp nhận mềm dẻo, hữu hòa hội: Văn hóa t ổ chức trong ứng phó. cộng đồng VH tổ chức cộng đồng Con người sống thiên về trọng Coi trọng vai trò cá nhân, ứng xử tình, trọng đức, trọng văn, trọng theo nguyên tắc trọng tài, trọng Văn hóa nh ận thức nữ, sống quần tụ, coi trọng cộng võ, trọng nam, đề cao tự do cá đồng tập thể. nhân.
III CẤU TRÚC, ĐẶC TRƯNG VÀ CHỨC NĂNG CỦA VĂN HÓA a. Tính h a. Ch ệ thậ ức năng nh ng ức ốn th 3. 2. Ch Đặức c c năng giáo dục b. Chứb. Tính giá trị tr năng ưng của văn hóa. hóa c. Chức năng thẩm mĩ c. Tính biểu tượng của văn hóa d. Chức năng giá trị
MỐI QUAN HỆ GIỮA CON NGƯỜI, TỰ NHIÊN, XÃ HỘI IV VÀ VĂN HÓA VH được sáng tạo từ môi trường tự nhiên và môi trường xã hội. 1. * Mối quan hệ: Con 2. Tự nhiên là cái có trước, con người, xã hội, VH là cái co sau. ng Văn ười hóa v vừa là ới Con người chịu sự tác động của tự nhiên và tác động lại tự ch môi ủ CON NG nhiên bằng cách ƯỜứIng và biến đổi nh thích VĂN HÓA ững điều kiện tự trth ườểng nhiên. Qua lao động để sáng tạo ra những sản phẩm VH vật vừta là ự chất và tinh thần tạo thành thiên nhiên thứ hai, đó là VH. khách nhiên và môi thể MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG trcườ ủa ng Môi trường tự nhiên tạo nên nét khác biệt của các nền VH xã h văn ội hóa * Con người là chủ thể, khách thể và là đại biểu mang các giá tr Về môi tr ị VH do mình sáng t ường xh, trong t ạo ra. ổ chức cộng đồng, con ng ười đều hình thành nên các mối quan hệ phức tạp, quy định cho sự tồn tại và phát triển của xh, mỗi một dân tộc đều có nền VH riêng biệt của mình.
KẾ ĐỊNH HƯỚ T LUẬN NG NGHIÊN CỨU 1. Đối tượng, ph Văn hóa do con ng ười sáng t ạm vi, nhi ạo ra, có vai trò vô cùng quan tr ệm vụ, phương pháp ọng nghiên c ứu môn C trong cu ộc sơ ố s ở VHVN? ng c ủa XH loài người. Để phát tri ển KT – XH ng 2. Khái ni ệm văn hóa, văn minh, văn hi ười ta luôn phải tính đến, văn v ến lợi ích c ật? ủa Phân biệt khái niệm văn hóa v VH. ới văn minh? Đảng ta luôn coi tr 3. Cấu trúc, đ ọng v ặc tr ị trí, vai trò c ưng, chức năng c ủa VH, coi VH v ủa văn hóa?ừa là mục 4. Mừốa là đ tiêu, v ộng l i quan h ệ gi ực là n ữa con ng ền tảườ i tự nhiên, xã h ng phát triển của XH. ội và văn hóa?
CHÚC CÁC ĐỒNG CHÍ HỌC TẬP TỐT