Bài giảng Hồi sinh tim phổi

Chia sẻ: Than Kha Tu | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

397
lượt xem 106
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích: cung cấp tuần hoàn nhân tạo, hô hấp nhân tạo và phục hồi tuần hoàn tự nhiên có hiệu quả cho người ngưng tim ngưng thở.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Hồi sinh tim phổi

HOÀI SINH TIM PHOÅI ThS BS Hoà Huyønh Quang Trí nh Tröôûng Khoa Hoài söùc – Vieän Tim TP HCM ng
Hoài sinh tim phoåi (Cardiopulmonary resuscitation – CPR) Muïc ñích : cung caáp tuaàn hoaøn nhaân taïo, hoâ haáp nhaân taïo vaø phuïc hoài tuaàn hoaøn töï nhieân coù hieäu quaû cho ngöôøi ngöng tim ngöng thôû. Tuøy theo phöông tieän vaø trình ñoä cuûa ngöôøi caáp cöùu, hoài sinh tim phoåi ñöôïc chia thaønh 2 möùc : nh - Hoài sinh cô baûn (Basic Life Support – BLS) - Hoài sinh tim naâng cao (Advanced Cardiac Life Support – ACLS)
Caùc höôùng daãn hoài sinh tim phoåi ng Tröôùc naêm 2000, Hoäi Tim Hoa Kyø (American Heart Association – AHA) ñöa ra caùc höôùng daãn veà HSTP moät caùch ng ch ñònh kyø. Caùc hoäi chuyeân khoa cuûa caùc nöôùc Chaâu AÂu, UÙc, Nam Phi, Myõ La tinh cuõng ñöa ra nhöõng höôùng daãn rieâng reõ. ng Naêm 2000, UÛy ban Lieân laïc Quoác teá veà Hoài sinh (International Liaison Committee on Resuscitation – ILCOR) goàm ñaïi dieän cuûa AHA vaø nhieàu quoác gia khaùc ñöa ra moät baûng höôùng daãn chung veà HSTP. ng ng Naêm 2005 ILCOR ñöa ra moät baûng höôùng daãn môùi coù nhieàu ng ng thay ñoåi so vôùi baûng naêm 2000 (tìm ñoïc ôû ñòa chæ ng http://circ.ahajournals.org/content/vol112/24_suppl/)
Kieåm soaùt ñöôøng thôû vaø hoâ haáp nhaân taïo ng ÔÛ ngöôøi ñang baát tænh thöïc hieän tö theá “head tilt – chin lift” ñeå giöõ thoâng ñöôøng thôû. ng Khi phaùt hieän beänh nhaân ngöng thôû hoâ haáp nhaân taïo ngay 2 nh caùi. Coù theå hoâ haáp nhaân taïo kieåu mieäng-mieäng, mieäng-muõi, ng ng ng mieäng-loã khai khí quaûn hoaëc boùp boùng qua masque (muoán ng ng giuùp thôû qua masque neân naém vöõng kyõ naêng naøy ñeå traùnh nh ñaåy khí vaøo daï daøy). Moãi laàn hoâ haáp nhaân taïo thoåi hôi vaøo trong 1 giaây, chuù yù quan saùt xem loàng ngöïc beänh nhaân coù nhoâ leân moãi laàn hoâ ng nh haáp nhaân taïo hay khoâng. Khi coù ñieàu kieän, duøng oxy 100% ñeå giuùp thôû. ng
Xoa boùp tim ngoaøi loàng ngöïc ng Goùt baøn tay thuaän ñaët giöõa ngöïc BN, baøn tay beân khoâng thuaän ñaët leân treân. Taàn soá nhaán : 100 / phuùt. Bieân ñoä nhaán : 4 – 5 cm (ôû ngöôøi lôùn), 1/3 ñeán ½ beà daøy ngöïc (ôû treû em). Khi chöa ñaët NKQ : - Ngöôøi lôùn : xen keõ 30 laàn nhaán ngöïc – 2 laàn hoâ haáp nhaân taïo (1 hoaëc 2 ngöôøi caáp cöùu). - Treû em : xen keõ 30 laàn nhaán ngöïc – 2 laàn hoâ haáp nhaân taïo (1 ngöôøi caáp cöùu) hoaëc 15 laàn nhaán ngöïc – 2 laàn hoâ haáp nhaân taïo (2 ngöôøi caáp cöùu). Khi ñaõ ñaët NKQ : khoâng caàn xen keõ. Boùp boùng 8 – 10/phuùt. ng t.
Ñöôøng truyeàn tónh maïch ng ch Ñöôøng truyeàn TM raát caàn thieát ñeå tieâm thuoác caáp cöùu. ng Neáu BN coù saün ñöôøng truyeàn TM : duøng ñöôøng naøy. ng ng ng Neáu BN chöa coù ñöôøng truyeàn TM : chích TM ngoaïi vi (maët ng tröôùc khuyûu tay, baøn tay, coå tay, TM caûnh ngoaøi) hoaëc chích nh TM trung taâm (caûnh trong, döôùi ñoøn, ñuøi) neáu ngöôøi caáp cöùu nh thoâng thaïo caùc kyõ naêng naøy (Chích TM trung taâm coù theå caûn trôû xoa boùp tim vaø hoâ haáp nhaân taïo). Neáu tieâm thuoác qua TM ngoaïi vi : sau moãi laàn tieâm traùn laïi baèng dòch truyeàn vaø giô caùnh tay BN leân cao 10 – 20 giaây. ng nh Sau khi caáp cöùu thaønh coâng, neân ruùt boû ñöôøng truyeàn khoâng nh ng voâ truøng, ñaët laïi ñöôøng truyeàn môùi moät caùch thaät voâ truøng. ng ng ch ng
Caùc ñöôøng duøng thuoác khaùc ng ng Chích vaøo xöông (vò trí thoâng thöôøng : maët tröôùc xöông chaøy) ng : coù theå duøng ñöôïc ôû caû treû em laãn ngöôøi lôùn. ng Bôm thuoác qua oáng NKQ : ng - Coù theå bôm adrenalin, lidocain, atropin, naloxone, vasopressin. - Lieàu thuoác bôm qua oáng NKQ = 2 – 2,5 laàn lieàu duøng ñöôøng ng ng ng TM. - Pha thuoác trong 5 – 10 ml nöôùc caát (thuoác haáp thu toát hôn khi pha trong nöôùc caát so vôùi khi pha trong NaCl 0,9%).
Thuoác duøng trong HSTP ng Adrenalin : ñöôïc duøng trong taát caû caùc loaïi ngöng tuaàn hoaøn ng (rung thaát, voâ taâm thu, hoaït ñoäng ñieän voâ maïch). Lieàu : 1 mg ng ch tieâm TM moãi 3 – 5 phuùt (lieàu ôû treû em : 0,01 mg/kg moãi 3 – 5 phuùt). Vasopressin : coù theå duøng thay theá cho adrenalin. Lieàu : 40 ng ñôn vò tieâm TM moät laàn duy nhaát. Atropin : duøng trong voâ taâm thu hoaëc hoaït ñoäng ñieän voâ ng ng maïch chaäm ôû ngöôøi lôùn. Lieàu : 1 mg tieâm TM, laëp laïi sau 3 – ch 5 phuùt (toång lieàu khoâng quaù 3 mg). ng
Thuoác duøng trong HSTP ng Amiodarone : chæ ñònh trong rung thaát / nhòp nhanh thaát voâ maïch (BN khoâng ñaùp öùng vôùi soác ñieän vaø adrenalin). Lieàu : ch ng 300 mg tieâm TM, coù theå laëp laïi 150 mg tieâm TM (lieàu treû em : 5 mg/kg). Lidocaine : chæ ñònh gioáng amiodarone. Lieàu : 1 – 1,5 mg/kg ng tieâm TM, nhaéc laïi 0,5 – 0,75 mg/kg sau 5 – 10 phuùt (toång lieàu ng khoâng quaù 3 mg/kg). Magnesium : chæ ñònh trong xoaén ñænh. Lieàu : 1 – 2 g tieâm TM (lieàu treû em : 25 – 50 mg/kg). NaHCO3 : chæ duøng khi BN coù taêng K/maùu naëng, toan huyeát ng ng chuyeån hoùa naëng tröôùc ngöng tim hoaëc bò ngoä ñoäc thuoác ng choáng traàm caûm 3 voøng. ng ng
Soác ñieän phaù rung Chæ ñònh trong rung thaát / nhòp nhanh thaát voâ maïch. ch Trong caùc höôùng daãn cuõ : Soác ñieän laàn löôït 3 cuù vôùi möùc ng naêng löôïng taêng daàn (200 – 300 – 360 J) xen keõ giöõa nhöõng ng chu kyø hoâ haáp nhaân taïo – xoa boùp tim ngoaøi loàng ngöïc. ng Höôùng daãn 2005 : Soác ñieän moät cuù duy nhaát giöõa nhöõng chu ng kyø hoâ haáp nhaân taïo – xoa boùp tim ngoaøi loàng ngöïc. Muïc ñích ng : Haïn cheá khoaûng thôøi gian phaûi ngöng xoa boùp tim ngoaøi ng loàng ngöïc ñeå soác ñieän. ng
Naêng löôïng cuûa soác ñieän phaù rung ng Maùy soác ñieän 1 pha : 360 J. Maùy soác ñieän 2 pha (biphasic waveform) : 200 J. Treû em : cuù ñaàu 2 J/kg, nhöõng cuù sau 4 J/kg.
Nghieân cöùu cuûa Heames & CS : Ñieàu tra 101 BS coâng taùc taïi Southampton General Hospital Vò trí ñieän cöïc phaûi : Ñuùng 65%. ng Vò trí ñieän cöïc traùi : Ñuùng 22%. ng (BMJ 2001;322:1393-1394)
Caùc loaïi ngöng tuaàn hoaøn Rung thaát / Nhòp nhanh thaát voâ maïch (ventricular fibrillation ch / pulseless ventricular tachycardia). Ñieàu trò : soác ñieän phaù rung, adrenalin (vasopressin), amiodarone (lidocaine). Voâ taâm thu (asystole) : tieân löôïng raát xaáu, thöôøng xaûy ra ôû ng ng ngöôøi beänh tim giai ñoaïn cuoái hoaëc ñaõ bò ngöng tim laâu. Neân nh döïa vaøo ít nhaát 2 chuyeån ñaïo ECG ñeå phaân bieät voâ taâm thu vôùi rung thaát soùng nhoû. Ñieàu trò : adrenalin (vasopressin) , ng atropin (chæ duøng cho ngöôøi lôùn). ng Hoaït ñoäng ñieän voâ maïch (pulseless electrical activity) : tieân ng ch löôïng raát xaáu neáu khoâng giaûi quyeát ñöôïc nguyeân nhaân. Ñieàu ng trò : gioáng voâ taâm thu. ng
Caùc nguyeân nhaân ngöng tim thöôøng gaëp ng 6 H : hypovolemia, hypoxia, hydrogen ions (toan huyeát), hypo-/hyperkalemia, hypoglycemia, hypothermia 5 T : toxins, tamponade (cardiac), tension pneumothorax, thrombosis (coronary, pulmonary), trauma
Hoài söùc sau khi phuïc hoài tuaàn hoaøn coù hieäu quaû Beänh nhaân tænh taùo, töï thôû : Theo doõi trong ICU ≥ 24 giôø. nh Tìm nguyeân nhaân vaø yeáu toá thuùc ñaåy ngöng tim ñeå giaûi quyeát. Beänh nhaân meâ, khoâng töï thôû : Theo doõi, chaêm soùc trong ICU. nh
Chaêm soùc hoâ haáp (BN thôû maùy) Ñieàu chænh maùy thôû ñeå giöõ PaCO2 ôû möùc bình thöôøng vaø ng traùnh giaûm PaO2 (theo doõi ñònh kyø khí maùu ñoäng maïch). nh ng ch). Huùt ñaøm nhôùt thöôøng xuyeân vaø nheï nhaøng. ng ng. Chuïp X-quang ngöïc taïi giöôøng ñeå kieåm tra vò trí oáng noäi khí ng ng quaûn, vò trí catheter trung taâm, xem coù traøn khí maøng phoåi, n, ng i, traøn dòch maøng phoåi, phuø phoåi, gaõy söôøn hay khoâng. ng i, i,
Chaêm soùc tim maïch ch Duy trì huyeát aùp ôû möùc bình thöôøng hoaëc hôi cao vaø caøng oån ng ng ñònh caøng toát. ng t. Truyeàn dòch (döïa vaøo aùp löïc tónh maïch trung taâm vaø/hoaëc aùp ch /hoa löïc ñoäng maïch phoåi bít) vaø duøng thuoác vaän maïch / taêng co ng ch ng ch boùp neáu caàn. n. ÔÛ ngöôøi giaø, ngöôøi coù beänh maïch vaønh, ngöôøi beänh phoåi nh ch nh, nh maïn taéc ngheõn vaø ngöôøi coù tieàn söû tai bieán maïch maùu naõo ch neân giöõ HCT ≥ 30%.
Chaêm soùc thaän vaø tieâu hoùa Ñaët thoâng tieåu ñeå theo doõi caân baèng xuaát nhaäp. ng p. Kieåm tra ñònh kyø creatinin /maùu vaø ñieän giaûi /maùu. u. Neáu BN suy thaän caáp : xeùt chæ ñònh thaåm phaân phuùc maïc hoaëc thaän nhaân taïo. o. Ñaët oáng thoâng daï daøy ñeå theo doõi xuaát huyeát tieâu hoùa do ng stress vaø nuoâi aên (neáu BN chaäm hoaëc khoâng tænh).