1
1
2
Nội dung chương 2
2.1. Thị trường
2.2. Cầu về hàng hóa và dịch vụ
2.3. Cung về hàng hóa và dịch vụ
2.4. Cơ chế hoạt động của thị trường
2.5. Thặng dư tiêu dùng và thặng dư sản xuất
2.6. Độ co dãn của cung và cầu
2.7. Sự can thiệp của chính phủ vào thị trường
3
2.1. Thị trường
•Khái niệm
Thị trường là một cơ chế trong đó người mua và người bán
tương tác với nhau để xác định giá cả và sản lượng của hàng
hóa hay dịch vụ.
•Phân loại thị trường
a. Theo đối tượng hàng hóa được trao đổi mua bán: Thị trường ô
tô, thị trường gạo, thị trường vàng, ...
b. Theo phạm vi địa lý: Thị trường trường Châu Âu, châu Á, thị
trường nông thôn, thị trường Hà Nội,...
c. Theo mức độ cạnh tranh trên thị trường: Thị trường cạnh tranh
hoàn hảo, cạnh tranh độc quyền, độc quyền nhóm, độc quyền
thuần túy
2
4
2.2. Cầu về hàng hóa và dịch vụ
2.2.1. Khái niệm cầu và luật cầu
a. Khái niệm cầu (D)
Cầu (D) là số lượng hàng hóa hay dịch vụ mà người
mua mong muốn và có khả năng mua tại các mức giá
khác nhau trong một giai đoạn nhất định và giả định rằng
tất cả các yếu tố khác là không đổi.
Cầu là nhu cầu có khả năng thanh toán
Lượng cầu (Q
D
): Là số lượng cụ thể của hàng hóa hay dịch
vụ mà người mua mong muốn và có khả năng mua tại
một mức giá xác định, trong một giai đoạn nhất định và
giả định rằng tất cả các yếu tố khác không đổi
=> Cầu là tập hợp các lượng cầu ở các mức giá khác nhau.
5
2.2.1. Khái niệm cầu và luật cầu
b. Luật cầu
“Giả định tất cả các yếu tố khác không đổi, nếu giá của
hàng hóa hay dịch vụ tăng lên sẽ làm cho lượng cầu về
hàng hóa hay dịch vụ đó giảm đi và ngược lại”
P Q
D
- Biểu cầu về sữa Sunny
6
2.2.2. Phương trình và đồ thị đường cầu
a. Phương trình đường cầu
Hàm cầu dạng hàm tuyến tính:
QD= a – bP (Hàm cầu thuận)
Hoặc
P = m - nQD(Hàm cầu nghịch)
(n, b>= 0)
- Độ dốc của đường cầu
= tg β = - tgα = P’(Q) = 1/Q’(P)
K
H
P1
P
P2
Q1Q2QO
Đường cầu là đường dốc xuống về phía phải và có độ dốc âm.
D
Đường cầu D
b. Đồ thị đường cầu
3
• Viết phương trình đường cầu:
• Phương trình đường cầu có dạng: Q
D
=a-b.P
• Theo bài ra ta có a, b là nghiệm của hệ:
Vậy phương trình đường cầu là: Q
D
=60-2P
7
A B C E F
Hãy viết phương trình đường cầu?
8
c. Cầu cá nhân và cầu thị trường
• Cầu thị trường là tổng số lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà
mọi người sẵn sàng và có khả năng mua ở các mức giá
khác nhau trong khoảng thời gian đã cho.
• Theo nguyên tắc “cộng ngang” - đường cầu thị trường
xác định bằng việc cộng lần lượt tất cả các số lượng cầu
của các cá nhân ở một mức giá nhất định.
Ví dụ: Xác định cầu thị trường
về sản phẩm X.
Q
TT
9
2.2.3. Các yếu tố tác động đến cầu
a. Sự trượt dọc trên đường cầu và sự dịch chuyển cầu
K
H
P1
P
P2
Q1Q2Q
O
D1
D2
D3
D↓ D↑
Dịch chuyển cầu
Trượt dọc trên
đường cầu
4
b. Các yếu tố tác động làm dịch chuyển cầu
• Số lượng người mua (N
D
): N tăng => Cầu tăng
• Thu nhập của người tiêu dùng (M hoặc I)
- Đối với hàng hóa thông thường, thu nhập tăng=> Cầu tăng
- Đối với hàng hóa thứ cấp thu nhập tăng => Cầu giảm
• Giá hàng hóa có liên quan trong tiêu dùng (P
Y
)
- Y là hàng hóa thay thế cho X thì P
Y
tăng => Cầu về X tăng
- Y là hàng hóa bổ sung cho X thì P
Y
tăng => Cầu về X giảm
2.2.3. Các yếu tố tác động đến cầu
11
2.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến cầu
• Thị hiếu, sở thích của người tiêu dùng (T) tác động thuận
chiều đến cầu
• Kỳ vọng của người tiêu dùng (E)
- Kỳ vọng về thu nhập tương lai tăng => Cầu hiện tại tăng
- Kỳ vọng về giá P
X
tương lai tăng => Cầu hiện tại tăng
• Chính sách của chính phủ:
- Thuế↓↑ => (D ↑↓), trợ cấp ↓↑ => (D↓↑), …
- Các yếu tố khác: thời tiết, quảng cáo,…
12
2.3. Cung về hàng hóa và dịch vụ
2.3.1. Khái niệm cung và luật cung
a. Khái niệm cung và lượng cung
Cung (S) là số lượng hàng hóa hoặc dịch vụ mà người bán
muốn bán và có khả năng bán tại các mức giá khác nhau
trong một khoảng thời gian nhất định, các nhân tố không
đổi.
Lượng cung (QS) là lượng hàng hóa hoặc dịch vụ cụ thể mà
người bán muốn bán và sẵn sàng bán tại mức giá đã cho
(một mức giá) trong một khoảng thời gian nhất định.
=> Cung được thể hiện thông qua tập hợp các lượng cung ở
các mức giá khác nhau.
5
13
2.3.1. Khái niệm cung và luật cung
b. Luật cung
“Giả định tất cả các yếu tố khác không đổi, số lượng hàng hóa
được cung trong khoảng thời gian đã cho tăng lên khi giá
của nó tăng lên và ngược lại” P ↑ (↓) Q
S
↑ (↓)
• Biểu cung sữa Sunny
14
2.3.2. Phương trình và đồ thị đường cung
a. Phương trình đường cung
Hàm cung dạng hàm tuyến tính:
QS= a +bP (Hàm cung thuận)
Hoặc
P = m + nQS(Hàm cung
nghịch)
(b,n>= 0)
Độ dốc của đường cung
= tgα = P’(Q) = 1/Q’(P)
A
B
P
1
P
P
2
Q
1
Q
2
Q
O
Đường cung là đường dốc lên về phía phải và có độ dốc dương.
S
b. Đồ thị đường cung
•Viết phương trình đường cung:
15