Bài giảng môn kinh tế vĩ mô- chương 6

Chia sẻ: Tailieu Upload | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

350
lượt xem 176
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'bài giảng môn kinh tế vĩ mô- chương 6', kinh tế - quản lý, kinh tế học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng môn kinh tế vĩ mô- chương 6

CHÖÔNG 6 KINH TEÁ VÓ MOÂ CUÛA NEÀN KINH TEÁ MÔÛ TOÙM TAÉT NOÄI DUNG I. KHAÙI NIEÄM VEÀ NEÀN KINH TEÁ MÔÛ 1. Ñònh nghóa Kinh teá môû laø moät neàn kinh teá coù moái lieân heä vôùi neàn kinh teá cuûa caùc nöôùc ngoaøi veà caùc maët nhö trao ñoåi haøng hoùa, trao ñoåi caùc nguoàn löïc kinh teá, trao ñoåi dòch vuï ña quoác gia, trao ñoåi vaø hôïp taùc khoa hoïc - coâng ngheä, du lòch,... ñaït ñeán moät quy moâ, trình ñoä vaø yù nghóa kinh teá xaõ hoäi nhaát ñònh, ñöôïc gaén chaët trong moät theå cheá, thieát cheá kinh teá cuûa khu vöïc hay toaøn caàu. 2. Nhöõng tính chaát ñaëc tröng cuûa neàn kinh teá môû a. Chuû theå kinh teá b. Cô caáu kinh teá c. Ñaàu tö d. Theå cheá kinh teá II. LYÙ THUYEÁT VEÀ THÖÔNG MAÏI QUOÁC TEÁ (Nguyeân taéc lôïi theá so saùnh trong thöông maïi quoác teá) 1. Thuyeát lôïi theá 1 chieàu cuûa phaùi troïng thöông Caùc nhaø kinh teá troïng thöông (TK 16 - 17) cho raèng 1 quoác gia chæ coù theå ñöôïc lôïi töø thöông maïi quoác teá treân cô sôû quoác gia khaùc bò thieät. Noùi caùch khaùc, trong TMQT toång lôïi ích cuûa caùc QG khoâng taêng leân maø chæ ñöôïc chuyeån töø QG naøy sang QG khaùc. QG ñöôïc lôïi laø QG tích luyõ theâm tieàn baïc (quí kim) sau khi mua baùn. Ñieàu ñoù cuõng coù nghóa laø lôïi theá thuoäc veà nöôùc coù XK nhieàu hôn NK, töùc caùn caân thöông maïi thaëng dö. Töø ñoù hoï chuû tröông khuyeán khích XK, haïn cheá NK, nhaát laø nhaäp khaåu caùc loaïi haøng hoaù xa xæ vaø nhöõng loaïi haøng hoaù ñöôïc cheá bieán hoaøn chænh. Trong XK, caàn nghieâm caám vieäc XK vaøng thoi, baïc neùn, bôûi leõ ñoù laø tieàn, maø tieàn laø muïc ñích hoaït ñoäng cuûa TMQT noùi rieâng vaø cuûa caùc hoaït ñoäng kinh teá noùi chung. Maët khaùc, ñeå 1
coù nhieàu haøng hoaù XK caàn coù nhieàu lao ñoäng, do ñoù, phaûi khuyeán khích taêng daân soá. Nhö vaäy, trong quan nieäm cuûa phaùi troïng thöông, 1 QG giaøu coù khoâng phaûi theå hieän ôû möùc soáng cao cuûa daân chuùng maø laø ôû khoái löôïng tieàn tích luyõ ñöôïc. Hoï ñaõ nhaàm laãn giöõa phöông tieän vaø muïc ñích. Hôn nöõa, moïi QG ñeàu theo quan ñieåm troïng thöông thì seõ khoâng coù TMQT, bôûi vì neáu taát caû caùc nöôùc ñeàu chæ XK maø khoâng NK thì XK cho ai? Roõ raøng lyù thuyeát naøy khoâng phuø hôïp vôùi thöïc teá. 2. Thuyeát lôïi theá tuyeät ñoái cuûa Adam Smith Theo Adam Smith (TK 18), moãi QG khi so saùnh vôùi QG khaùc coù theå coù lôïi theá veà loaïi saûn phaåm naøy vaø keùm lôïi theá veà loaïi saûn phaåm khaùc. Lôïi theá ñoù coù ñöôïc laø nhôø chi phí SX thaáp hôn, vaø ñöôïc goïi laø lôïi theá tuyeät ñoái. Lôïi theá tuyeät ñoái (absolute advatage) cuûa 1 nöôùc theå hieän ôû choã nöôùc ñoù coù khaû naêng SX 1 loaïi haøng hoaù vôùi chi phí saûn xuaát thaáp hôn so vôùi nöôùc khaùc. Trong TMQT, moãi QG seõ baùn nhöõng SP coù chi phí SX trong nöôùc thaáp hôn so vôùi nöôùc ngoaøi. Luùc ñoù caû 2 QG ñeàu ñöôïc lôïi vì ñeàu mua ñöôïc haøng hoaù reû hôn so vôùi tröôøng hôïp töï SX trong nöôùc. Nhö vaäy, moãi QG neân chuyeân moân hoaù SX, taäp trung nguoàn löïc cho nhöõng SP coù khaû naêng SX toát hôn nöôùc khaùc. Ví duï: 2 nöôùc A vaø B SX 2 maët haøng ti vi (X) vaø quaàn aùo (Y). Chi phí SX 2 maët haøng ñoù quy ñoåi ra thaønh chi phí veà lao ñoäng ôû baûng döôùi. Saûn phaåm Hao phí LÑ Nöôùc A Nöôùc B 6 12 X (Ti vi) 3 4 Y (Quaàn aùo) ⇒ Nöôùc A coù lôïi theá tuyeät ñoái veà saûn xuaát caû hai maët haøng X vaø Y. Neáu so saùnh chi phí SX maët haøng X thì nöôùc A saûn xuaát reû hôn nöôùc B 2 laàn, coøn maët haøng B laø 4/3 laàn. Nhìn vaøo baûng thì neáu A vaø B tham gia vaøo TMQT thì nöôùc A seõ coù lôïi theá tuyeät ñoái vaø nöôùc B seõ bò thieät. 2
Tuy nhieân, lyù thuyeát naøy khoâng theå giaûi thích ñöôïc tröôøng hôïp moät nöôùc keùm phaùt trieån, coù CPSX cao hôn nöôùc khaùc, vaãn tích cöïc tham gia TMQT veà nhöõng loaïi haøng hoaù maø mình khoâng coù lôïi theá tuyeät ñoái. Ñieàu bí aån naøy naèm trong caùi goïi laø lôïi theá töông ñoái hay lôïi theá so saùnh (Comparative Advantage). 3. Thuyeát lôïi theá töông ñoái (Comparative Advantage) cuûa David Ricardo Moät nöôùc coù lôïi theá töông ñoái so vôùi nöôùc khaùc neáu SX haøng hoaù vôùi giaù reû hôn khi so saùnh qua loaïi haøng hoaù khaùc. (Hay: 1 ñaát nöôùc coù lôïi theá so saùnh trong vieäc SX 1 maët haøng nöôùc ñoù coù chi phí SX töông ñoái ( hay chi phí cô hoäi) veà maët haøng thaáp hôn so vôùi nöôùc khaùc). G/s: a1: Laø giaù thaønh saûn xuaát maët haøng X ôû nöôùc 1. b1 : Giaù thaønh saûn xuaát maët haøng Y ôû nöôùc 1. a2: Giaù thaønh ñeå saûn xuaát maët haøng X ôû nöôùc 2 b2: Giaù thaønh ñeå saûn xuaát maët haøng Y ôû nöôùc 2 Vôùi löôïng ñaàu vaøo cho tröôùc. X1, Y1 : laø soá löôïng haøng hoaù X vaø Y coù theå saûn xuaát ôû nöôùc 1. X2, Y2 : laø soá löôïng haøng hoaù X vaø Y coù theå saûn xuaát ôû nöôùc 2. a1 a2 Phöông phaùp 1: So saùnh b vôùi b 1 2 a1 b1 Phöông phaùp 2: So saùnh b vôùi b 2 2 Phöông phaùp 3: So saùnh chi phí cô hoäi cuûa töøng maët haøng giöõa caùc nöôùc. Chi phí cô hoäi ñeå saûn xuaát maët haøng X laø: Px Y = Py X a2 a1 Neáu:
Thì nöôùc 1 coù lôïi theá töông ñoái trong vieäc saûn xuaát haøng hoaù X vaø nöôùc 2 coù lôïi theá töông ñoái trong vieäc saûn xuaát haøng hoaù Y. Khi coù thöông maïi giöõa hai nöôùc thì giaù töông ñoái cuûa haøng hoaù X tính theo haøng hoaù Y seõ ôû trong khoaûng 1 2  Px     <  Px  P  P   y  y 1 P  Trong ñoù:  x  laø giaù töông ñoái cuûa haøng hoaù X P   y cuûa nöôùc 1 2  Px    laø giaù töông ñoái cuûa haøng hoaù Y cuûa P   y nöôùc 2. Ví duï: Vôùi ví duï treân thì: Khi so saùnh chi phí töông ñoái – hay laø chi phí cô hoäi ñeå SX 2 maët haøng cuûa 2 nöôùc. Saûn phaåm Hao phí LÑ Nöôùc A Nöôùc B 2 (quaàn aùo) 3 (quaàn aùo) X (Ti vi) Y(Quaàn aùo) ½ (ti vi) 1/3 (ti vi) Nöôùc A: Ñeå saûn xuaát theâm 1 ti vi, phaûi hi sinh hai boä quaàn aùo. Ngöôïc laïi, ñeå SX theâm 1 boä quaàn aùo phaûi hi sinh ½ ti vi. Nöôùc B: Ñeå SX theâm 1 ti vi, phaûi hi sinh 3 boä quaàn aùo. Ngöôïc laïi, ñeå SX theâm 1 boä quaàn aùo, phaûi hi sinh 1/3 chieác ti vi. Nhö vaäy, nöôùc A coù chi phí cô hoäi ñeå SX ti vi thaáp hôn nöôùc B, coøn nöôùc B coù chi phí cô hoäi SX quaàn aùo thaáp hôn nöôùc A. Nguyeân taéc lôïi theá so saùnh chæ ra raèng, neáu TMQT ñöôïc tieán haønh 1 caùch töï do thì nöôùc A coù theå chuyeân moân hoaù SX ti vi ñeå ñoåi laáy quaàn aùo do nöôùc B SX. Ngöôïc laïi, nöôùc B coù lôïi theá chuyeân moân hoaù SX quaàn aùo vaø ñoåi laáy ti vi cuûa nöôùc A. Sau khi coù TMQT, caû 2 nöôùc cuøng coù lôïi, TM seõ laøm taêng khaû naêng tieâu duøng cuûa moãi nöôùc vaø taêng khaû naêng SX cuûa theá giôùi. 4
4. Giôùi haïn khaû naêng SX vaø lôïi ích cuûa TMQT Hình döôùi chæ ra lôïi ích cuûa chuyeân moân hoaù vaø TMQT laøm taêng khaû naêng tieâu duøng nhö theá naøo thoâng qua ñöôøng PPF. X X 6 6 Nöôùc A 4 4 Nöôùc B 2 2 12 1 0 4 8 1 Y Y 4 8 1 4 6 2 Ñoà thò cho thaáy: maïi quoác teá laøm taêng khaû naêng tieâu duøng cuûa ñaát nöôùc Thöông - Ñöôøng ñaäm neùt moâ taû ñöôøng PPF hay khaû naêng tieâu duøng cuûa ñaát nöôùc. - Ñöôøng beân ngoaøi theå hieän khaû naêng tieâu duøng cuûa moãi nöôùc sau khi coù TMQT, vôùi giaû ñònh raèng caû 2 nöôùc ñeàu coù cuøng 1 khoái löôïng nguoàn löïc ( nhö soá giôø lao ñoäng) laø nhö nhau vaø baèng 36 ñôn vò. - Phaàn gaïch cheùo cho thaáy khaû naêng SX hoaëc tieâu duøng cuûa moãi nöôùc seõ taêng leân nhö theá naøo khi coù chuyeân moân hoaù vaø TMQT. Nhö vaäy, TMQT thuùc ñaåy phaân coâng lao ñoäng vaø hôïp taùc 2 beân cuøng coù lôïi. TM töï do môû cöûa taïo ñieàu kieän cho moãi nöôùc môû roäng khaû naêng SX vaø tieâu thuï saûn phaåm, naâng cao SL vaø möùc soáng toaøn theá giôùi. Song trong thöïc teá, ñeå baûo veä neàn SX noäi ñòa cuûa moãi nöôùc, choáng laïi haøng nhaäp, taïo theâm vieäc laøm cho daân cö, CP coù theå thöïc hieän chính saùch baûo hoä töø 2 phía: Ngaên chaën nhaäp khaåu hoaëc thuùc ñaåy XK. Coâng cuï ñeå thöïc hieän laø: - Thueá quan: Ñaùnh thueá naëng vaøo haøng nhaäp khaåu. - Quota: Kieåm soaùt löôïng haøng hoaù ñöôïc pheùp nhaäp khaåu. - Trôï giaù XK: Buø loã cho coâng ty XK hoaëc ngöôøi SX haøng xuaát khaåu. - Caùc loaïi raøo caûn khaùc: Duøng bieän phaùp haønh chính ñeå caám nhaäp khaåu 1 loaïi haøng hoaù, ñöa ra caùc tieâu chuaån kyõ thuaät hay tieâu chuaån veä sinh heát söùc 5
khaét khe ñoái vôùi haøng nhaäp khaåu, ñaët ra nhöõng thuû tuïc haûi quan gaây khoù khaên cho nhaäp khaåu. III. CAÙN CAÂN THANH TOAÙN QUOÁC TEÁ Caùn caân thanh toaùn quoác teá laø 1 baûn keát toaùn toång hôïp toaøn boä caùc luoàng buoân baùn haøng hoaù vaø dòch vuï, caùc luoàng chu chuyeån voán vaø taøi saûn giöõa caùc coâng daân vaø CP 1 nöôùc vôùi caùc nöôùc coøn laïi treân TG Hay: Caùn caân thanh toaùn (Balance of Payments) phaûn aùnh toaøn boä löôïng tieàn giao dòch giöõa 1 nöôùc vôùi phaàn coøn laïi cuûa theá giôùi. Phöông phaùp haïch toaùn treân caùn caân thanh toaùn laø: Neáu luoàng tieàn töø nöôùc ngoaøi ñi vaøo trong nöôùc thì ghi beân “coù” vaø ghi daáu “+”; neáu luoàng tieàn töø trong nöôùc ñi ra nöôùc ngoaøi thì ghi beân “nôï” vaø ghi daáu “- ". Cheânh leäch giöõa luoàng tieàn ñi vaøo vaø ñi ra thöôøng ñöôïc goïi laø taøi khoaûn “roøng”. Caùn caân thanh toaùn coù 2 taøi khoaûn chuû yeáu: T/K thanh toaùn vaõng lai vaø T/K tö baûn(voán). - Taøi khoaûn vaõng lai (Current Acount) nhaèm ghi laïi caùc luoàng thu nhaäp ñi vaøo vaø ñi ra khoûi quoác gia. Thu nhaäp ñi vaøo vaø ñi ra coù theå do: + XNK haøng hoaù(höõu hình) vaø dòch vuï(coøn goïi laø thöông maïi voâ hình – bao goàm caùc hoaït ñoäng xuaát vaø nhaäp khaåu dòch vuï vaän taûi, du lòch, ngaân haøng,…): Cheânh leäch giöõa XK vaø NK ñöôïc xeáp vaøo muïc xuaát khaåu roøng (NX). + XNK caùc yeáu toá SX (voán, lao ñoäng, baèng phaùt minh) ⇒ Cheânh leäch giöõa thu nhaäp (TN) töø caùc yeáu toá XK vaø TN töø caùc yeáu toá NK ñöôïc xeáp vaøo muïc TN roøng töø nöôùc ngoaøi. + Chuyeån nhöôïng TN giöõa caùc nöôùc vôùi nhau, bao goàm caùc khoaûn nhö vieän trôï, boài thöôøng chieán tranh, quaø bieáu,… cheânh leäch giöõa TN do nhaän chuyeån nhöôïng vaø TN chuyeån nhöôïng ra nöôùc ngoaøi ñöôïc xeáp vaøo muïc chuyeån nhöôïng roøng. - Taøi khoaûn voán (Capital Acount) nhaèm ghi laïi caùc luoàng voán ñi vaøo vaø ñi ra khoûi quoác gia. 6
+ Voán duøng ñeå mua nhaø maùy, mua c/phieáu cuûa caùc coâng ty ñöôïc goïi laø ñaàu tö. Cheânh leäch giöõa luoàng ñi vaøo vaø ñi ra ñöôïc xeáp vaøo muïc ñaàu tö roøng. + Voán duøng ñeå göûi NH vaø mua coâng traùi cuûa CP nöôùc ngoaøi, hay tröïc tieáp vay möôïn töø beân ngoaøi ñöôïc goïi laø giao dòch taøi chính. Cheânh leäch giöõa luoàng ñi vaøo vaø ñi luoàng ñi ra ñöôïc xeáp vaøo muïc giao dòch taøi chính roøng. - Caùn caân thanh toaùn hay keát toaùn chính thöùc nhaèm toång keát toaøn boä löôïng ngoaïi teä ñi vaøo vaø ñi ra döôùi taát caû caùc hình thöùc: Coù (+ ) 1. Taøi khoaûn vaõng lai - Giaù trò haønghoaùvaø dòch vuï xuaátkhaåu(X). - Nhaän vieän trôï cuûa nöôùc ngoaøi. - Thu nhaäptöønöôùcngoaøi. 2. Taøi khoaûn voán (taøi khoaûn tö baûn) - Ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo trong nöôùc. - Vay cuûachínhphuûvaøtö nhaân Nôï (-) Giaù trò haønghoaù vaø dich vuï - nhaäpkhaåu(IM) Vieän trôï ra nöôùc ngoaøi vaø - ñoùng goùp cho ngaânsaùch cho toåchöùcquoácteá. Chi traû thu nhaäp cho nöôùc - ngoaøi. - Ñaàutö ra nöôùcngoaøi. - Cho chính phuû vaø tö nhaân nöôùcngoaøivay. 7
3. Caùn caân thanh toaùn quoác teá = coù – nôï Neáu (+) thì coù thaëng dö Neáu (-) thì coù thaâm huït. IV. TYÛ GIAÙ HOÁI ÑOAÙI VAØ HEÄ THOÁNG TAØI CHÍNH QUOÁC TEÁ 1. Tyû giaù hoái ñoaùi vaø thò tröôøng ngoaøi hoái 1.1. Tyû giaù hoái ñoaùi Ví duï: Moät ngöôøi daân Vieät Nam mua 1 kg Caø pheâ taïi VN thì taát nhieân ngöôøi ñoù muoán traû baèng tieàn VN. Ngöôøi SX Caø pheâ cuõng muoán ñöôïc traû baèng tieàn VN vì chi tieâu haøng ngaøy cuûa hoï cuõng ñöôïc thanh toaùn baèng VNÑ. Tuy nhieân, neáu muoán mua moät maùy Photo cuûa Myõ thì baèng caùch naøo ñoù, cuoái cuøng cuõng phaûi traû baèng USD cho ngöôøi Myõ. Ngöôïc laïi, ngöôøi Myõ muoán mua Caø pheâ cuûa VN thì cuoái cuøng, baèng caùch naøo ñoù cuõng phaûi traû baèng VNÑ ⇒ Vieäc mua baùn giöõa 2 nöôùc söû duïng 2 loaïi tieàn khaùc nhau ñoøi hoûi phaûi coù söï chuyeån ñoåi loaïi tieàn naøy sang loaïi tieàn khaùc. Töø ñoù hình thaønh neân tyû giaù hoái ñoaùi. Khaùi nieäm Tyû giaù hoái ñoaùi (Foreign Exchange Rate) laø giaù caû cuûa 1 ñôn vò tieàn teä cuûa 1 nöôùc tính baèng tieàn teä cuûa nöôùc khaùc. Hoaëc Tyû giaù hoái ñoaùi laø tyû leä trao ñoåi giöõa ñoàng tieàn trong nöôùc vôùi ñoàng tieàn nöôùc ngoaøi. Thoâng thöôøng, thuaät ngöõ “tyû giaù hoái ñoaùi” ñöôïc ngaàm hieåu laø soá löôïng ñôn vò tieàn noäi teä caàn thieát ñeå mua 1 ñôn vò ngoaïi teä. Giaû ñònh xeùt thò tröôøng trao ñoåi giöõa VND vaø USD vaø xaùc ñònh tæ giaù giöõa hai ñoàng tieàn naøy. Nguyeân lyù chung ñöôïc aùp duïng cho caùc giao dòch khaùc vôùi nöôùc ngoaøi, nhö vaäy USD ñöôïc coi laø ngoaïi teä noùi chung, vaø giaù trò cuûa USD ñöôïc tính theo VND ñöôïc coi laø TGHÑ noùi chung. Vì tieàn cuûa moät nöôùc ñöôïc trao ñoåi vôùi tieàn cuûa nöôùc khaùc treân thò tröôøng ngoaïi hoái, do ñoù caàu veà 7
ngoaïi teä chính laø cung veà VNÑ, trong khi cung veà ngoaïi teä chính laø caàu veà VNÑ. Vì lí do naøy maø moät lyù thuyeát veà TGHÑ giöõa D USD vaø SUSD hoaëc DVND hoaëc SVND. Tuy nhieân, ñeå tieän cho vieäc phaân tích seõ xem xeùt caàu vaø cung veà USD vaø tyû giaù cuûa USD tính theo VND. Kyù hieäu: e - Tyû giaù hoái ñoaùi cuûa ñoàng noäi teä tính theo ngoaïi teä. E - Tyû giaù hoái ñoaùi cuûa ñoàng ngoaïi teä tính theo ñoàng noäi teä. Ví duï: Tyû giaù hoái ñoaùi cuûa VN tính theo USD laø e = 1USD/15.322 VNÑ hay E = 15.322 VNÑ/ USD. Chaúng haïn töø 15.322 VNÑ/USD leân 16.322 VNÑ/USD, coù nghóa laø giaù cuûa ñoàng USD taêng vaø giaù cuûa ñoàng VN giaûm. Thaät vaäy, neáu tröôùc ñaây chæ caàn 15.322 ñoàng laø mua ñöôïc 1 USD, thì baây giôø phaûi caàn ñeán 16.322 VNÑ môùi mua ñöôïc 1 USD, töùc ñoàng USD taêng giaù. Noùi ngöôïc laïi, tröôùc ñaây 1 USD chæ mua ñöôïc 15.322 VNÑ, thì nay 1 USD coù theå mua ñöôïc 16.322 VNÑ, töùc VNÑ bò giaûm giaù. Nhö vaäy, neáu e taêng thì ta noùi ñoàng noäi teä taêng giaù hôn tröôùc (appreciation), töùc ñoàng ngoaïi teä giaûm giaù hôn tröôùc (E giaûm). Ngöôïc laïi, neáu e giaûm thì ta noùi ñoàng noäi teä giaûm giaù hôn tröôùc hay maát giaù (depreciation), töùc ñoàng ngoaïi teä taêng giaù hôn tröôùc (E taêng). *Caùch xaùc ñònh tyû giaù hoái ñoaùi treân thò tröôøng ngoaïi hoái: @ Cung vaø caàu veà tieàn trong caùc thò tröôøng ngoaïi hoái Cung veà USD (SUSD) Ñöôïc sinh ra töø 2 nguoàn: - Löôïng haøng hoùa, dòch vuï vaø taøi saûn trong nöôùc maø ngöôøi nöôùc ngoaøi muoán mua. - Löôïng voán, löôïng thu nhaäp vaø caùc khoaûn chuyeån nhöôïng töø nöôùc ngoaøi vaøo trong nöôùc. Ñöôøng SUSD laø ñöôøng doác leân (ñoà thò döôùi). Ñieàu naøy bieåu thò khi giaù USD taêng (E ⇑ ), Phaøng vaø taøi saûn cuûa Vieät 8
Nam tính baèng USD giaûm ⇒ Ngöôøi nöôùc ngoaøi mua nhieàu hôn (X⇑ )⇒SUSD taêng. Khi coù söï di chuyeån treân ñöôøng SUSD, neáu xuoáng phía döôùi, thì giaù trò cuûa USD giaûm, giaù trò cuûa VND taêng. Trong tröôøng hôïp ngöôïc laïi, VND giaûm giaù, USD taêng giaù. Caàu veà USD (DUSD) Ñöôïc sinh ra töø 2 nguoàn: - Löôïng haøng hoùa, dòch vuï vaø taøi saûn cuûa ngöôøi nöôùc ngoaøi maø ngöôøi trong nöôùc muoán mua. - Löôïng voán, thu nhaäp vaø caùc khoaûn chuyeån nhöôïng ra nöôùc ngoaøi. Ñöôøng DUSD laø ñöôøng doác xuoáng (ñoà thò döôùi). Ñieàu naøy bieåu thò khi giaù USD giaûm (E ⇓ ), Phaøng vaø taøi saûn cuûa Vieät Nam tính baèng USD taêng ⇒ Ngöôøi Vieät Nam mua nhieàu haøng hoùa hôn töø Myõ (IM⇑ )⇒DUSD taêng. Khi coù söï di chuyeån treân ñöôøng DUSD, neáu xuoáng phía döôùi, thì giaù trò cuûa USD giaûm, giaù trò cuûa VND taêng. Trong tröôøng hôïp ngöôïc laïi, VND giaûm giaù, USD taêng giaù. @ Xaùc ñònh tæ giaù hoái ñoaùi TGHÑ caân baèng ñöôïc xaùc ñònh taïi giao ñieåm cuûa cung vaø caàu veà ngoaïi teä, taïi ñaây cung = caàu ngoaïi teä. Neáu TGHÑ trong thöïc teá khaùc vôùi TGHÑ caân baèng thì thò tröôøng seõ ñöôïc ñieàu chænh (tuøy theo caùch thöùc can thieäp) ñeå ñöa veà TGHÑ caân baèng. 1.1.2. Caùc nguyeân nhaân cuûa söï dòch chuyeån cuûa caùc ñöôøng cung vaø caàu veà tieàn treân thò tröôøng ngoaïi hoái - Caùn caân thöông maïi: Trong caùc ñ/k khaùc khoâng ñoåi, neáu IM cuûa 1 nöôùc taêng thì ñöôøng caàu ngoaïi teä seõ dòch chuyeån sang beân phaûi. - Tyû leä LP töông ñoái: Neáu tyû leä LP cuûa nöôùc A cao hôn tyû leä LP cuûa nöôùc B thì nöôùc A seõ phaûi caàn nhieàu tieàn hôn ñeå mua 1 löôïng tieàn nhaát ñònh cuûa nöôùc B ⇒ Laøm cho ñöôøng caàu ngoaïi teä dòch sang traùi vaø tyû giaù hoái ñoaùi giaûm xuoáng. - Söï vaän ñoäng cuûa voán: Khi l/s cuûa 1 nöôùc taêng leân moät caùch töông ñoái so vôùi nöôùc khaùc, thì caùc taøi saûn 9
cuûa noù taïo ra tyû leä tieàn lôøi cao hôn vaø coù nhieàu ngöôøi daân nöôùc ngoaøi muoán mua caùc taøi saûn aáy. Laøm cho ñöôøng cung ngoaïi teä dòch sang phaûi vaø laøm taêng tyû giaù hoái ñoaùi cuûa noù. - Döï tröõ vaø ñaàu cô ngoaïi teä: Taát caû ñeàu coù theå gaây ra nhöõng thay ñoåi lôùn veà tieàn, ñaëc bieät trong ñieàu kieän thoâng tin lieân laïc hieän ñaïi coù theå trao ñoåi haøng tæ USD giaù trò tieàn teä moãi ngaøy. Ví duï: Trong ñieàu kieän moïi yeáu toá khaùc khoâng ñoåi, khi caùc nhaø ñaàu tö döï baùo raèng trong töông lai tyû giaù hoái ñoaùi (e) giaûm xuoáng hay E taêng leân thì hieän taïi voán coù khuynh höôùng chaïy ra nöôùc ngoaøi ⇒ S dòch chuyeån veà phía phaûi caàu ñoái vôùi ñoàng ngoaïi teä ñoù coù xu höôùng taêng leân, vaø ngöôïc laïi. 10
2. Vai troø cuûa tyû giaù hoái ñoaùi vaø moái quan heä giöõa tyû giaù hoái ñoaùi vaø caùn caân thanh toaùn Ñeå laøm roõ vai troø cuûa tyû giaù hoái ñoaùi, ta xeùt moái quan heä giöõa TGHÑ vaø caùn caân TM noùi rieâng, caùn caân thanh toaùn noùi chung. Coù: NX = X - IM NX > 0 ⇒ Caùn caân TM thaëng dö NX < 0 ⇒ Caùn caân TM thaâm huït NX = 0 ⇒ caân baèng Tyû giaù hoái ñoaùi laø yeáu toá quan troïng aûnh höôûng ñeán XK roøng (NX). Vì: - TGHÑ taùc ñoäng ñeán khaû naêng caïnh tranh cuûa caùc saûn phaåm treân TT quoác teá. Moät khi giaù caû sp noäi ñòa reû töông ñoái so vôùi sp cuøng loaïi treân TT quoác teá, thì khaû naêng caïnh tranh taêng leân ⇒ X coù xu höôùng taêng leân. Khaû naêng caïnh tranh coøn goïi laø TGHÑ thöïc teá (Real foreign Exchange rate) laø tyû giaù coù phaûn aùnh töông quan giaù caû haøng hoaù giöõa hai nöôùc, ñöôïc tính theo loaïi tieàn cuûa 1 trong hai nöôùc ñoù. Neáu choïn ñoàng noäi teä ñeå tính thì: Er = Pnöôùc ngoaøi tính baèng noäi teä/ Ptrong nöôùc tính baèng noäi teä = (Pnöôùc ngoaøi tính baèng ngoaïi teä.E)/ Ptrong nöôùc tính baèng noäi teä Do giaù haøng nöôùc ngoaøi tính baèng noäi teä thì baèng giaù haøng nöôùc ngoaøi tính baèng ngoaïi teä nhaân vôùi tyû giaù hoái ñoaùi danh nghóa E. Hay, khaû naêng caïnh tranh (veà giaù caû) cuûa 1 loaïi sp cuûa 1 nöôùc so vôùi sp cuøng loaïi SX taïi nöôùc ngoaøi ñöôïc XÑ theo coâng thöùc: Khaû naêng caïnh tranh = Er= E.Po/P Töø phöông trình, ta thaáy Er phuï thuoäc vaøo tyû giaù danh nghóa E vaø mqh giöõa giaù caû töông ñoái giöõa 2 nöôùc. Trong ñoù: 11
Po - giaù saûn phaåm nöôùc ngoaøi tính theo giaù nöôùc ngoaøi (ví duï: USD) P - giaù sp cuøng loaïi SX trong nöôùc tính theo ñoàng noäi ñòa (ví duï: VNÑ) E - Tyû giaù hoái ñoaùi danh nghóa ñöôïc tính baèng soá ñôn vò noäi teä/1 ñôn vò ngoaïi teä. Ví duï: giaù Maùy tính cuûa Myõ tính theo tieàn cuûa Myõ laø Po =1000 USD, neáu tyû giaù danh nghóa E = 14.000 VNÑ/USD thì giaù maùy tính cuûa Myõ theo tieàn VN laø: 1.000 USD . 14.000 VNÑ/USD = 14.000.000 VNÑ Vôùi P vaø Po khoâng ñoåi, khi E⇑ ⇒ E.Po⇑ . P cuûa sp nöôùc ngoaøi trôû neân ñaét töông ñoái so vôùi giaù sp trong nöôùc. P cuûa sp trong nöôùc trôû neân reû töông ñoái so vôùi sp nöôùc ngoaøi. SP trong nöôùc, do ñoù coù khaû naêng caïnh tranh cao hôn ⇒ Trong ngaén haïn X⇑ , IM⇓ . Maët khaùc, ôû chöông 4, ta coù: AD = C + I + G + NX ⇒NX ⇑⇒ AD⇑ , Ycb⇑ vaø ngöôïc laïi. Vaäy, TGHÑ danh nghóa E thay ñoåi ⇒ laøm thay ñoåi caùn caân thöông maïi (XK roøng) ⇒ taùc ñoäng ñeán saûn löôïng, vieäc laøm vaø giaù caû. Môû roäng taùc ñoäng cuûa tyû giaù hoái ñoaùi vôùi caùn caân thanh toaùn (xem xeùt mqh giöõa laõi suaát i vaø tyû giaù hoái ñoaùi) Khi i ⇑ ⇒ ñoàng tieàn noäi ñòa trôû neân coù giaù hôn ⇒ E⇓⇒ neáu ñieàu kieän tö baûn vaän ñoäng töï do ⇒ voán nöôùc ngoaøi seõ traøn vaøo thò tröôøng trong nöôùc, giaû ñònh caùn caân TM caân baèng (NX = 0) ⇒ caùn caân thanh toaùn seõ thaëng dö. Ngöôïc laïi, neáu E⇑ ⇒ caùn caân thanh toaùn seõ thaâm huït. 3. Caùc heä thoáng tieàn teä quoác teá (caùc loaïi cô cheá tyû giaù HÑ) 3.1. Cô cheá tyû giaù coá ñònh ( Fixed Exchange Rate) Laø loaïi tyû giaù ñöôïc quy ñònh bôûi CP. Theo cô cheá naøy, CP ñoàng yù duy trì khaû naêng chuyeån ñoåi ñoàng tieàn trong nöôùc vôùi ñoàng tieàn nöôùc ngoaøi theo 1 möùc tyû 12
giaù ñònh tröôùc. Vaø cho duø cung vaø caàu ngoaïi teä thay ñoåi, vaãn phaûi ñaûm baûo tyû giaù khoâng thay ñoåi. Nhö vaäy, coù theå tyû giaù coá ñònh khoâng phaûi laø möùc tyû giaù caân baèng treân thò tröôøng. Luùc ñoù, muoán duy trì tyû giaù ñaõ ñöôïc aán ñònh thì NHTW phaûi ñieàu hoaø löôïng ngoaïi teä treân thò tröôøng ngoaïi hoái. Coù 2 tröôøng hôïp phaûi can thieäp: Tröôøng hôïp 1: Tyû giaù coá ñònh cao hôn tyû giaù caân baèng Trong tröôøng hôïp naøy, ñoàng noäi teä bò ñaùnh giaù thaáp (e⇓ ). Hình döôùi, vôùi möùc tyû giaù coá ñònh laø E f ta coù caàu nhoû hôn cung gaây neân tình traïng thöøa ngoaïi teä. Löôïng ngoaïi teä thöøa laø ñoaïn AB. Sôû dó thöøa ngoaïi teä vì: Neáu theo thò tröôøng thì tyû giaù E o ôû möùc thaáp, nhöng CP duy trì möùc E f cao hôn, gaây neân taùc ñoäng gioáng nhö söï gia taêng tyû giaù hoái ñoaùi, töùc laøm taêng söùc caïnh tranh cuûa haøng hoaù trong nöôùc. Moät maët, nöôùc ngoaøi mua nhieàu haøng hoaù trong nöôùc laøm cho cung ngoaïi teä taêng. Maët khaùc, ngöôøi trong nöôùc laïi ít muoán mua haøng cuûa nöôùc ngoaøi, laøm cho caàu ngoaïi teä giaûm. Cung ngoaïi teä taêng ñöôïc theå hieän baèng söï di chuyeån doïc theo ñöôøng cung töø Ho ñeán B; caàu ngoaïi teä giaûm ñöôïc theå hieän baèng söï di chuyeån doïc theo ñöôøng caàu töø H o ñeán A. Töø ñoù cung lôùn hôn caàu 1 löôïng = AB. E B Cung ngoaïi Thöøa A Ef teä E Ho 0 Caàu ngoaïi teä Löôïng ngoaïi teä Vì coù hieän töôïng thöøa ngoaïi teä neân giaù ngoaïi teä (töùc tyû giaù hoái ñoaùi) E coù xu höôùng suït giaûm. Muoán duy trì möùc tyû giaù coá ñònh, NHTW phaûi boû noäi teä ra mua ngoaïi teä vaøo. Ñieàu naøy moät maët laøm taêng döï tröõ ngoaïi teä, maët khaùc laøm taêng theâm löôïng tieàn (noäi teä) phaùt haønh vaøo neàn kinh teá. 13
Vieäc mua ngoaïi teä cuûa NHTW laøm cho caàu ngoaïi teä taêng, ñöôøng caàu dòch sang phaûi. Neáu löôïng ngoaïi teä mua vaøo baèng ñoaïn AB thì ñöôøng caàu dòch sang phaûi ñeán ñieåm B, möùc tyû giaù Ef tieáp tuïc ñöôïc duy trì. Tröôøng hôïp 2: Tyû giaù coá ñònh thaáp hôn tyû giaù caân baèng Trong tröôøng hôïp naøy ñoàng noäi teä ñöôïc ñaùnh giaù quaù cao. Hình döôùi cho thaáy, vôùi möùc tyû giaù coá ñònh laø Ef ta coù caàu lôùn hôn cung, taïo neân tình traïng “thieáu” ngoaïi teä. Löôïng ngoaïi teä thieáu laø ñoaïn CD. Löôïng thieáu naøy xaûy ra vì: Vieäc duy trì möùc E f thaáp hôn tyû giaù thò tröôøng, gaây neân taùc ñoäng töông töï nhö söï suït giaûm tyû giaù hoái ñoaùi (laøm E⇓ ), töùc laøm giaûm söùc caïnh tranh cuûa haøng trong nöôùc. Moät maët, nöôùc ngoaøi giaûm mua haøng trong nöôùc, laøm cho cung ngoaïi teä giaûm. Maët khaùc, ngöôøi trong nöôùc giaûm mua haøng trong nöôùc, laøm cho caàu ngoaïi teä taêng. Cung ngoaïi teä giaûm ñöôïc theå hieän baèng söï di chuyeån doïc theo ñöôøng cung töø H o ñeán C; caàu ngoaïi teä taêng ñöôïc theå hieän baèng söï di chuyeån doïc theo ñöôøng caàu töø Ho ñeán D. Töø ñoù cung nhoû hôn caàu moät löôïng = CD. Caàu ngoaïi teä E Cung ngoaïi teä E Ho 0 C Ef D Thieá u Löôïng ngoaïi teä Vì thieáu ngoaïi teä neân giaù ngoaïi teä coù xu höôùng taêng (E⇑ ). Muoán oån ñònh tyû giaù taïi Ef, NHTW phaûi baùn ngoaïi teä ra thu noäi teä vaøo. Haønh vi naøy moät maët laøm giaûm döï tröõ löôïng ngoaïi teä, maët khaùc laøm giaûm bôùt löôïng tieàn (noäi teä) phaùt haønh. Vieäc baùn ngoaïi teä cuûa NHTW laøm cho cung ngoaïi teä taêng, ñöôøng cung dòch chuyeån sang phaûi. Neáu löôïng ngoaïi teä baùn ra baèng ñoaïn CD thì ñöôøng cung dòch chuyeån sang phaûi ñeán ñieåm D, möùc tyû giaù Ef tieáp tuïc ñöôïc duy trì. 14
* Tuy nhieân, cô cheá naøy vaáp phaûi moät soá khoù khaên: - Döï tröõ khoâng töông xöùng - Caùc cuoäc khuûng hoaûng mang tính ñaàu cô: Khi ñaõ roõ raøng raèng 1 ñoàng tieàn ñöôïc ñaùnh giaù quaù cao hoaëc quaù thaáp so vôùi tyû giaù hieän taïi cuûa noù, thì caùc nhaø ñaàu cô seõ mua hoaëc baùn nhöõng löôïng tieàn lôùn theo döï ñoaùn cuûa hoï veà söï thay ñoåi tyû giaù hoái ñoaùi. NHTW seõ phaûi chi tieâu nhöõng löôïng ngoaïi teä lôùn nhaèm coá gaéng duy trì tyû giaù coá ñònh cho tôùi khi noù ñöôïc thay ñoåi. 3.2. Cô cheá tyû giaù thaû noåi (Floating Exchange Rate) hay tyû giaù linh hoaït (Flexible Exchange Rate) laø loaïi tyû giaù ñöôïc quy ñònh bôûi cung vaø caàu treân thò tröôøng. Theo cô cheá naøy, CP khoâng caàn phaûi quan taâm ñeán vieäc ñieàu hoaø löôïng cung vaø caàu ngoaïi teä treân thò tröôøng, khi cung vaø caàu veà ngoaïi teä thay ñoåi ñeán ñaâu, tyû giaù seõ thay ñoåi töông öùng ñeán ñoù, theo möùc caân baèng treân thò tröôøng. Ví duï: Giaû söû do thu nhaäp taêng, ngöôøi VN mua haøng hoaù cuûa Myõ nhieàu hôn hoaëc chuyeån tieàn ra nöôùc ngoaøi nhieàu hôn, laøm cho caàu ngoaïi teä taêng. Luùc ñoù ñöôøng caàu dòch chuyeån sang phaûi, tyû giaù taêng töø E 1 ñeán E2 nhö hình döôùi, ñoàng VN bò giaûm giaù. D2 E S1 D1 B E E1 A 2 Löôïng ngoaïi teä Caàu ngoaïi teä taêng laøm cho tyû giaù Giaû söû nhôø chính saùch khuyeán khích ñaàu tö maø taêng caùc doanh nghieäp Myõ ñaàu tö vaøo VN nhieàu hôn, hoaëc do D1 E haøng VN toát hôn laøm cho ngöôøi Myõ1 mua haøng VN nhieàu S hôn, laøm cho cung ngoaïi teä taêng. LuùcS2ñoù ñöôøng cung A ngoaïi teä dòch chuyeån sang phaûi, tyû giaù giaûm töø E 1 ⇒ E2 E1 E nhö trong hình döôùi. B 2 Löôïng ngoaïi teä 15 Cung ngoaïi teä taêng laøm cho tyû giaù giaûm
Töông töï, khi ñöôøng caàu dòch sang traùi thì tyû giaù thì tyû giaù giaûm, ñöôøng cung dòch chuyeån sang traùi thì tyû giaù taêng. Coøn neáu caû hai ñöôøng cuøng dòch chuyeån thì tyû giaù coù theå taêng, giaûm hoaëc khoâng ñoåi tuyø töøng tröôøng hôïp. 3.3. Cô cheá tyû giaù thaû noåi coù quaûn lyù (khoâng hoaøn toaøn) - (Flexibility Limited Exchange Rate) Laø söï keát hôïp giöõa tyû giaù thaû noåi vaø tyû giaù coá ñònh. Noùi caùch khaùc, möùc tyû giaù trong thöïc teá coù theå ñöôïc quyeát ñònh bôûi thò tröôøng, cuõng coù theå do CP aán ñònh. Noùi chung, neáu thò tröôøng ít bieán ñoäng thì tyû giaù ñöôïc thaû noåi theo cung vaø caàu treân thò tröôøng ngoaïi hoái. Nhöng khi coù söï dao ñoäng maïnh vaø nhanh cuûa tyû giaù thò tröôøng thì CP seõ can thieäp vaøo baèng caùch aán ñònh tyû giaù coá ñònh. IV. TAÙC ÑOÄNG CUÛA CAÙC CHÍNH SAÙCH VÓ MOÂ CHUÛ YEÁU TRONG ÑIEÀU KIEÄN NEÀN KINH TEÁ MÔÛ Ñeå cung caáp moät khuoân khoå phaân tích coù khaû naêng vaän duïng cho nhieàu tình huoáng khaùc nhau, chuùng ta haõy nghieân cöùu 2 tröôøng hôïp sau: - Tröôøng hôïp heä thoáng TGHÑ coá ñònh, vôùi söï vaän ñoäng hoaøn toaøn töï do cuûa voán (TB). - Tröôøng hôïp heä thoáng TGHÑ linh hoaït, vôùi söï vaän ñoäng hoaøn toaøn töï do cuûa voán (TB). Do nöôùc ta laø nöôùc nhoû, vì vaäy chính saùch laõi suaát cuûa nöôùc ta khoâng aûnh höôûng ñöôïc ñeán laõi suaát chung cuûa theá giôùi. Giaû ñònh möùc laõi suaát cuûa theá giôùi laø cho tröôùc (i*) ⇒ 16
+ Neáu laõi suaát trong nöôùc (i) > (i*) ⇒ seõ coù nhieàu nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi muoán ñaàu tö vaøo nöôùc ta ñeå thu ñöôïc khoaûn tieàn laõi cao hôn ⇒ seõ coù 1 luoàng voán “chaûy” vaøo nöôùc ta cho ñeán khi i =i*. + Ngöôïc laïi, khi i < i* ⇒ 1 soá voán trong nöôùc seõ chaûy ra nöôùc ngoaøi cho ñeán khi i =i*. Söû duïng ñöôøng CM// truïc hoaønh ôû möùc laõi suaát i =i*, boå sung vaøo moâ hình IS - LM . i LM CM i =i* IS Y - IS bieåu thò caân baèng cuûa thò tröôøng haøng hoaù töông öùng vôùi toå hôïp (i,Y) khaùc nhau. Trong neàn kinh teá ñoùng, IS ñöôïc veõ cho 1 möùc giaù nhaát ñònh vôùi G vaø T ñaõ cho ⇒ IS dòch chuyeån khi G vaø T thay ñoåi. Trong neàn kinh teá môû, söï dòch chuyeån ñöôøng IS coøn phuï thuoäc vaøo caùn caân thöông maïi hay söï thaû noåi cuûa TGHÑ. - LM bieåu thò söï caân baèng cuûa thò tröôøng tieàn teä, töông öùng vôùi möùc cung tieàn thöïc ñaõ cho (MS/P). Khi (MS/P) thay ñoåi, LM seõ dòch chuyeån. Ñieàu ñoù xaûy ra trong ñieàu kieän neàn kinh teá môû, tö baûn chuyeån ñoäng hoaøn toaøn töï do. 1. Taùc ñoäng cuûa chính saùch taøi khoaù vaø tieàn teä trong 1 neàn kinh teá môû vôùi heä thoáng TG coá ñònh, tö baûn vaän ñoäng hoaøn toaøn töï do TGHÑ ñöôïc NHTW quy ñònh vaø giöõ ôû 1 möùc coá ñònh ñaõ coâng boá. Khi coù söùc eùp naâng hoaëc giaûm tyû giaù HÑ, NHTW seõ duøng döï tröõ ngoaïi teä can thieäp, ñeå giöõ cho tyû giaù giöõ nguyeân möùc tyû giaù chính thöùc. Tuy nhieân, vì voán chuyeån ñoäng hoaøn toaøn töï do, NHTW seõ khoâng theå cuøng 1 luùc theo ñuoåi caû 2 muïc tieâu oån ñònh TGHÑ vaø oån ñònh möùc cung tieàn. 17
Thaät vaäy, g/s laõi suaát trong nöôùc taêng leân, TB nöôùc ngoaøi ñoå doàn vaøo trong nöôùc gaây söùc eùp naâng giaù ñoàng noäi teä (e⇑ ) ⇒ NHTW phaûi ñöùng ra mua ngoaïi teä, taêng döï tröõ vaøo ñeå taêng cung noäi teä treân thò tröôøng ngoaïi hoái, nhaèm giöõ cho tyû giaù laø khoâng ñoåi. Maët khaùc, daân chuùng trong nöôùc seõ baùn ngoaïi teä ñoåi laáy noäi teä mua taøi saûn trong nöôùc. ⇒ Caû 2 taùc ñoäng laøm cung tieàn noäi teä ⇑ ⇒ cung tieàn tuoät khoûi söï kieåm soaùt cuûa NHTW, trôû thaønh 1 bieán noäi sinh. 1.1. Taùc ñoäng cuûa chính saùch taøi khoaù Giaû söû neàn kinh teá caân baèng ngaén haïn taïi A, CP quyeát ñònh taêng G. - Trong ngaén haïn: P chöa kòp thay ñoåi ⇒ AD⇑⇒ IS dòch chuyeån sang phaûi ñeán IS’ neáu neàn kinh teá ñoùng, caân baèng môùi thieát laäp taïi A’. Trong neàn kinh teá môû, taïi A’ thì i > i* ⇒ TB ñoå vaøo trong nöôùc. Khi ñoù NHTW can thieäp baèng caùch mua döï tröõ ngoaïi hoái, ñaåy noäi teä vaøo löu thoâng. Daân chuùng chuyeån töø taøi saûn nöôùc ngoaøi sang taøi saûn trong nöôùc ⇒ LM dòch chuyeån ñeán LM’ (do cung tieàn thöïc teá taêng). ⇒ Caân baèng môùi ñöôïc thieát laäp taïi A” vôùi Y⇑ , laõi suaát caân baèng treân ñöôøng CM ⇒ Chính saùch TK trong tröôøng hôïp naøy coù theå haïn cheá thoaùi lui ñaàu tö (ñaùng leõ phaûi xaûy ra trong neàn kinh teá ñoùng), khuyeán khích taêng Y. ⇒ Trong ngaén haïn, taùc ñoäng cuûa chính saùch taøi khoaù môû roäng trong neàn kinh teá môû maïnh hôn taùc ñoäng cuûa noù trong neàn kinh teá ñoùng. - Trong daøi haïn: AD⇑ ⇒ P⇑ ⇒ giaûm khaû naêng caïnh tranh cuûa haøng hoaù trong nöôùc ⇒ NX⇓ ⇒ Y⇓ . Quaù trình ñoù seõ tieáp tuïc cho ñeán khi traïng thaùi caân baèng cuõ (A) ñöôïc thieát laäp laïi. Khi ñoù, caùn caân thöông maïi thaâm huït. LM Toùm laïi, trong ñieàu kieän tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh, i A’ LM’ vôùi möùc laõi suaát cuûa theá giôùi ñaõ cho, chính saùch taøi A A’’ i CM =i* IS’ 18 IS Y
khoùa khoâng theå ñaït cuøng luùc 2 muïc tieâu: caân baèng trong nöôùc vaø caân baèng ngoaøi nöôùc. 1.2. Taùc ñoäng cuûa chính saùch tieàn teä G/s neàn kinh teá ñang ôû caân baèng A. NHTW thöïc hieän chính saùch tieàn teä môû roäng baèng caùch taêng MS n. Vôùi P = const ⇒ MSr ⇑ ⇒ LM dòch chuyeån ñeán LM’ ⇒ i