́
́
́
̀
́ ̀ Phân ti ch Kinh tê vê Nguô n cung Thuô c la
̃
́ ̀ươ
̣ ̣
Tiê n si Tehwei Hu Tr
ng Đai hoc California, Berkeley
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
(cid:0) ̣
̉
Tông quát
́ ́ ̀ ̀ ̀ ̣ ́ ́ Tai sao chu ng ta câ n biê t vê nguô n cung thuô c la
́ ́ ́ ̉ ́ San xuâ t la cây thuô c la
́ ́ ́ ́ ̉ San xuâ t thuô c la điê u
́ ́ ́ ́ ̀ ậ ́ ơ ̉ ̉ ̣ ̉
̀ ́ ́ ̀ H u qua tiê m ta ng cua viêc kiêm soa t thuô c la đô i v i nê n kinh tê quô c gia
́ ̣ Kê t luân
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
2
(cid:0) ̣
̀
́
́
Nguô n cung Thuô c la
̀ ́ ́ ́ ́ ̀ ̉ ̣ ̉ ̣
́ ̀ ́ ̃ ̀ ̀ ́ ̣ ̉
Đê tha nh công trong viêc kiêm soa t thuô c la , ca c nha hoach ́ ́ đinh chi nh sa ch câ n biê t ro vai tro cua nguô n cung thuô c la ́ ̀ trong nê n kinh tê
̀ ̀ ́ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̉
́ ́ ̀ ́ ́ ư ̣ ̉ ̉ ̣
ự ́ ́ ́ ́ ́ ́ ̉ ̉ ́ Ngoa i ra, ca c nha hoach đinh chi nh sa ch kiêm soa t thuô c la ́ câ n biê t ca ch đ a ra ca c l a chon chi nh sa ch đê chuyên viêc cung câ p thuô c la sang ca c san phâm kha c
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
3
(cid:0) ̣
̀
́
́
Nguô n cung Thuô c la
́ ̉
́ ̀ ̣ ̀ nhiê u
́ ́ ́ ươ ̉ ̀ ́ Cây thuô c la la cây trô ng đê ba n râ t quan trong n ở c đang pha t triên
́ ̀ươ ng
́ ́ ̣ ̉ ̉
̀ Trô ng cây thuô c la th ̀ ượ đ c cho la môt ca ch đê giam nghe ò
́ ́ ̀ ̣
́ ́ ́ ̣ ợ i Thuô c la điê u mang lai nhiê u l ́ nhuân cho ca c công ty thuô c la
́ ́ ̀ ̣
́ ̀ ́ ̣ ̣
̀ ́ ̀ ̣
̀
ử
̀ ̀ ̉ ̉
̀ Nguô n hi nh anh: Bô Nông nghiêp Hoa Ky . (2006). Đ c phe p s dung đê giang day.
̉ ̣ ̣ ̣ ̉ ̉ ̣ ́ ́ ̣ ̣ ̉
́
ươ
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
4
(cid:0) ̣ ử Nga nh công nghiêp thuô c la s ̀ dung ca c vâ n đê vê thu nhâp ̀ ́ ư t trô ng cây thuô c la va viêc ̀ ơ ở la m cua nga nh na y đê làm c s ́ chô ng lai viêc kiêm soa t thuô c ̀ ́ ượ lá 2007 Tr
́
́
́
̉
́ San xuâ t La cây Thuô c la
ơ
́ H n 125 quô c ́ ̀ gia trô ng cây thuô c lá
̉
ng ́
̣ ̉
̀
̀
ự
̣ ́ Trung Quô c san ́ ượ ́ xuâ t sô l ́ ́ ơ l n nhâ t (chiê m ̀ môt phâ n ba tông ng toa n ̀ ̉ ượ san l ́ơ ̀ câ u), v i 2,4 triêu tâ ń
Nguô n: Mackey va công s (2006).
̣
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
5
(cid:0) ̣
́
̀
́
́ ́ Nê n kinh tê La cây Thuô c la
̀ ́ ́ ̉ ̣ ̉ ̉
́ ̀ ́ ́ ́ ươ ̉ ̣ ̉ ̣ ́ ́ i 1% tông gia tri cua nga nh nông nghiêp
̀ ư ̀ ̃ ̀ Trên toa n câ u, cây thuô c la co tông tri gia xâ p xi 20 ti Đô la My , nh ng chiê m d toa n câ u
̀ ́ ́ ư ̉ ̉ ̣
́ ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ̣
̀ ́ ́ ươ ̉ ̣ Tuy nhiên, nhiê u chi nh phu chăng han nh Trung Quô c, ̀ ́ ư Indonesia va Viêt nam lê thuôc va o la cây thuô c la nh la nguô n doanh thu thuê chi nh cua đia ph ng
̀
̀
ự
́ ̀ ́ ́ ̀ ̉ ̣ ̀ Co khoang 20 triêu nông dân trô ng cây thuô c la trên toa n câ u
Nguô n: Mackey va công s (2006).
̣
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
6
(cid:0) ̣
́
ươ
ợ
̉
Tr
̀ ng h p cua Trung Quô c
̀ ́ ́ ́ ́ ̣
́ ́ ̀ ̀ ̣ ̣
̃ ̀ ́ ́ ̀ ̀ ́ ư ươ ư ̉ ̣ ̣ c quan ly tâp trung va theo nga nh doc (t c, đ
ượ ́ ̀ ́ ́ ́ ́ ́ ̣ ̉ Trong nga nh công nghiêp thuô c la Trung Quô c, Công ty Thuô c ở la Quô c gia Trung Quô c (CNTC) la công ty đôc quyê n thuôc s ̀ h u nha n ́ viêc trô ng cây thuô c la đê n san xuâ t thuô c la điê u)
́ ́ ̀ ́ ̉ ̣ Chi nh phu co quyê n quyê t đinh:
(cid:0) ́ ́ ́ ố ̣ ̣ ̉ ́ Phân b han ngach san xuâ t la cây thuô c la
(cid:0) ́ ươ ư ng th c thu mua
(cid:0) ́ ̀ ́ ̃ ươ ư ư ̣ ̉ ́ Ca c ph ́ Ca c ph ng th c vân chuyên va câ t gi ́ ́ thuô c la
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
7
(cid:0) ̣
́
ươ
ợ
̉
Tr
̀ ng h p cua Trung Quô c
́ ̃ ́ ̉ ̣
́ ́ ̃ ́ ̀ ́ ự ̣ ̣ ́ ượ ố ng la cây thuô c la đa phân b ́ ươ c d a va o phân loai la cây
́ Chi nh phu co nghi a vu mua l ́ ượ ơ v i gia mua đ c xa c đinh tr ́ ́ thuô c la .
́ ́ ̀ ư ̣
́ ́ ́ ̀ ́ 30% đê n 60% doanh thu thuê đia ́ ́ ́ ở ươ ở ̣ ̣ ̉ ̉ ng môt sô tinh san xuâ t ́ ng
̀
ự
ca c chi nh quyê n đia ph ́ ́ ươ ́ La cây thuô c la đo ng go p t ph chi nh (Côn Minh, Quy Châu)
̀ Nguô n: Hu va công s (2006).
̣
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
8
(cid:0) ̣
̀
́
̀
́ ̀ Ti nh hi nh Trô ng cây Thuô c la
̃ ̉ ̉
̣
́ ươ ̣
̉
̀ ̀ Trong vo ng 20 năm ́ ̉ ượ qua, san l ng la cây ́ ́ ́ ́ ở ươ thuô c la c ca c n ́ ơ pha t triên đa giam h n ̀ môt phâ n ba, trong khi ́ c đang tai ca c n ́ ̉ ượ pha t triên, san l ng ̀ na y tăng hai phâ n ba
́ ̀
́ ̣ ̉
́ ́
̉ ̣
̀
́
̀
́
ư
ươ
ự
ợ
̉ ̉ ̣ ́ ́ Ở hâ u hê t ca c quô c ́ gia, gia tri cua la cây ̃ ́ ơ thuô c la vâ n i t h n ́ ́ 1% tông gia tri ca c san phâm nông nghiêp
ư Tô ch c L
ng th c va Nông nghiêp cua Liên H p Quô c
Nguô n: phong theo CTLT t
̀
. (2006).
̉ ̉ ̣ ̉
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
9
(cid:0) ̣
̀
́
̀
́ ̀ Ti nh hi nh Trô ng cây Thuô c la
́ ́ ́ ́ ̣
́ ́ ́ ́ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̉
̀ ̀ ́ ́ ̣ ̣ ́ Ca c công ty thuô c la đa quô c gia (TTC) khuyê n khi ch viêc cung ̀ ́ ư ng thuô c la trên toa n câ u nhă m giam gia ba n la cây thuô c ́ la , vi đây la nguyên liêu thô co gia tri gia tăng cao
̀ ̀ ́ ́ ươ
́ ca c n ́ ́ ́ ̉ ̉ ̉
̣ ơ ̀ ự ́ ́ ́ ́ ́ ́ ̉ ở c đang Nhiê u nông dân trô ng thuô c la quy mô nho ́ ́ ̀ ́ pha t triên phai đô i măt v i s kho khăn vê kinh tê do gia cua ̀ ̣ ươ la cây thuô c la thâ p va thiê u thi tr đ u raầ ng
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
10
(cid:0) ̣
̀
́
̀
́
ợ
̣ ̉ ̣
́ Chi phi va L i nhuân cua viêc Trô ng cây Thuô c la
̀ ́ ́ ́ ̣ ̣
(cid:0) ́ ̀ ự ̣ ̣ ư TTC va CNTC đăt ra m c gia theo phân loai la ́ ơ Co s ckhác lêch l n vê cách phân loai
̀ ́ ́ ́ ̀ ̀ ̀ ̣ ̣ ng pha n na n vê viêc “phân loai thâ p” gia ba n
ươ ́ ́ ̉ ̣ Nông dân th cây thuô c la cua ho
́ ́ ̀ ́ ́ ̀ ợ ̣ ư ươ ơ ̣ môt sô quô c gia, l i nhuân t cây thuô c la th ́ ng thâ p h n
̀ ̀ ́ ̣ Ở nhiê u loai cây trô ng kha c
(cid:0) ́ ̀ ́ ́ ư ở ̣ ̣ Vi du nh Trung Quô c, Â n đô, Braxin va Malawi
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
11
(cid:0) ̣
́
́
́
̀
̣ ̣
Tai sao Nông dân Tiê p tuc Trô ng Cây Thuô c la ?
́ Thiê u thông tin
́ ̀ ́ Thiê u cây trô ng thay thê
́ ̣ Thiê u công nghê
́ ́ ́ ́ ́ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉
́ ́ Chi nh phu khuyê n khi ch hoăc e p buôc viêc san xuâ t la cây thuô c lá
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
12
(cid:0) ̣
́
́
̀
́
̀
́
ươ
̉ ̉ ̣ ̉
ng cua viêc San xuâ t
̀ Ca c Phi tôn vê Y tê va Môi tr ́ Cây thuô c lá
́ ̀ ̀ ́ ̀ ử ư ̣ ̣ ̉
́ ́ ́ ̀ ́ ́ ̉ ̣ ̣
́ ̀ ́ ́ Viêc s dung thuô c tr sâu va phân bo n đê trô ng cây thuô c la ̀ ́ ̃ ư co thê dâ n đê n mâ t diên ti ch r ng co liên quan đê n viêc trô ng ́ ́ ́ va sâ y la cây thuô c la .
̀ ̀ ̀ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ̣
̃ i lao đông (đăc biêt la phu n va tre em) bi ngô đôc thuô c ̃ ̀ ́ ́ ́ ơ ̣ ̉ ̣ ̉ ̣
̀ ́ ́ ̀ ̀ ́ ̣ ư ươ Ng ̀ ư tr sâu va bi tôn hai phôi (hen suyê n) do tiê p xu c v i bui trên ́ ́ ca nh đô ng va lo sâ y thuô c la
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
13
(cid:0) ̣
̀
́
́
ươ
̉ ̣ ̉ ̉
ng lai cua nga nh San xuâ t La cây
́
Triên vong T Thuô c lá
́ ́ ́ ́ ́ ươ ơ ̣ ̉ ̣ ng mai Thê gi i (WTO), ca c chi nh
́ ̀ ́ ượ ̉ ̣ ́ c tr gia cho viêc trô ng cây thuô c la
́ ́ ượ ơ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣ ư Khi gia nhâp Tô ch c Th ợ phu không đ (cid:0) Môt sô hô gia đi nh co thê nhân đ ̀ ́ c thu nhâp i t h n
́ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ̉ ̣ ̣
̀ ́ ở Hoat đông trô ng cây thuô c la chi la môt nguô n thu nhâp khiêm ́ tô n
(cid:0) ̃ ́ ́ ́ ́ ̀ nhiê u quô c gia ̀ ượ ̣ ̣ ̉ ̣ ̉ ng tiêu thu thuô c la se chi co ta c
̀ ́ ̉ ơ ̣ ̣ ̣ i thu nhâp hô gia đi nh Vi vây, viêc giam l đông nho t
́ ́ ́ ́ ậ ̉ ̉ ̣ ̉ ̉ ̣ ̉
́ ́ ́ ̉ ợ ̉ ̉ ̉ ̣
̉ ầ ́ ́ ̀ ̉ Đê chuân bi cho ca c h u qua cua viêc kiêm soa t thuô c la , ca c chi nh phu c n phai tr giu p đê chuyên đôi sang ca c loai cây ́ trô ng đê ba n kha c
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
14
(cid:0) ̣
́
̀
́
̀
́
̣
Kinh nghiêm Quô c tê vê Cây trô ng Thay thê
̀ ̀ ̀ ở ̉
Hoa Ky đa chuyên sang trô ng ̀ ̃ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ ́ ́ Nông dân trô ng cây thuô c la ̀ ́ đâu na nh, ngô, bông, lu a mi va nuôi bo lâ y thit
́ ̃ ̀ ̣ ̉
́ ́ ươ ươ ̉ Môt sô nông dân Trung Quô c đa chuyên sang trô ng cây hoa ̀ h ̀ ng, cây lâ y dâ u va cây ăn qua ́ ng d
́ ̃ ̀ ̣ ̉
́ ́ ́ ̣ ̉ ̀ Môt sô nông dân Braxin đa chuyên sang chăn nuôi, trô ng rau va ca c loai cây đê ba n kha c
́ ̀ ́ ̉
́ ́ ̀ ́ ́ ̀ ̃ ơ ̀ ươ ̣ ̉ ̀ Ca c chi nh phu câ n cung câ p thêm thông tin vê ta i chi nh va tiê p thi đê giu p đ ng ́ ́ ̀ i nông dân trô ng cây thuô c la
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
15
(cid:0) ̣
́
́
́
́
̉
San xuâ t Thuô c la điê u
̃ ́ ́ ́ ́ ́ ượ ̉ ̉ ̉ Mô i năm, co 5 ty ty điê u thuô c la đ
(cid:0) c san xuâ t ra ́ ́ ́ ́ ́ ơ ̉ ̉ ̉
̀ Trung Quô c san xuâ t ra h n 1,7 ty ty điê u thuô c, tiê p sau la Hoa Kỳ
̀ ́ ́ ̀ ̀ ượ ươ ̣ ̉ c thuê la m viêc trong nga nh san xuâ t
̀ i đ ̀ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̣
Hai phâ n ba sô ng ̀ ́ ́ thuô c la điê u đang la m viêc tai Trung Quô c, Â n Đô va Indonesia
̀ ́ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̉
̀ ̀ ́ ̀ ́ ̉ ̉ ̣ ̉ ̀ ươ i la m viêc trong nga nh san xuâ t thuô c la điê u ́ ươ i 1% tông sô viêc la m trong nga nh san xuâ t trên
́
̀ ̀ Atlas vê Thuô c la .
Nguô n:
́ (2006).
Hai triêu ng chi chiê m d ́ thê gi ́ ́ơ i
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
16
(cid:0) ̣
̀
̃
̀
ợ
ư
́ ơ
̣ ̣ ̉
Thi Phâ n va L i nhuân cua nh ng Công ty L n năm 2000
̀ ́ ́ ̀ ́ ́ ́ ơ ợ ̣ ̣ ̉ ́ ơ i va L i Nhuân cua ca c Công ty Thuô c La L n
ợ
Thi Phâ n trên Thê gi (2000)
́ Công ty thuô c lá
Thi phâ ǹ
L i nhuân
́
́
́
́
34%
10%
Công ty Thuô c la Quô c gia Trung quô c (CNTC)
Philip Morris (PM)
18%
14%
British American Tobacco (BAT)
15%
5%
́
́
̣ ̣
Công ty Thuô c la Nhât Ban (JTI)
6%
8%
́
̀ ̀ Atlas vê Thuô c la .
Nguô n:
́ (2006).
̣ ̉
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
17
(cid:0) ̣
̀
̀
̃
ự
̣
Nô l c nhă m Tăng Thi Phâ n
ơ ̣ ̉ ̉
̀ ́ i thiêu ca c san phâm m i ́ ̣
̣ ̉
̃ ̣ ̉ ̣
́ ́ ̀ ư ́ư ̉ ́ ́ ơ Gi (cid:0) Đâ u loc, i t hă c i n, i t ́ ́ ́ ươ nicotine, h ng vi thao ́ môc (đê đa p lai nh ng mô i lo lă ng vê s c khoe)
̃ ́ i nha n
̣ ̉
̀ ́ ư
́ ̀ ́
́ ́ ̣ ̣
́
́
́
̀
̀
̀
̀
̉ ̃ ́ Khuyê n ma i (cid:0) Không nhă c t ́ ơ ́ hiêu thuô c la trong quang ́ ca o, nh ng thay va o đo ́ la tên công ty thuô c la (đa p lai lênh câ m trong quang ca o)́
Nguô n hi nh anh: Viên Kiêm soa t Thuô c la Toa n câ u.
̉ ̣ ̉
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
18
(cid:0) ̣
́
́
́
́
̀
́
̉
́ Đo ng go p Ta i chi nh cua Thuê Thuô c la
̀ ́ ́ ́ ợ ̣ ̉ ̣ L i nhuân cua nga nh công nghiêp thuô c la Trung Quô c
(cid:0) ́ ́ ̃ ư ̉
̀ ̀ ́ ươ ̉ ̉ ́ ng
(cid:0) ́ ơ ̉ ̣
̀ ́ ́ ́ ́ ̉ ̉ ̉ ̣
ưở ̀ ́ ́ ̃ ́ ̀ ́ ̉ ̉
Trong nh ng năm 1990. CNTC đo ng go p khoang 10% đê n ́ 11% va o tông doanh thu thuê cua chi nh quyê n trung ́ ự ng kinh tê nhanh cua nga nh công nghiêp ô V i s tăng tr ́ ̀ ự tô, dâ u mo va ca c khu v c san xuâ t kha c, ty lê đo ng go p ́ cua thuê thuô c la đa giam xuô ng co n 7 đê n 8% ̀ ̀ ́ ̉ ̉
̃ Tuy nhiên, nga nh na y vâ n đo ng go p khoang 20 ty Đô ́ ̀ ̃ ́ la My va o doanh thu thuê năm 2003
Trong 15 năm qua, CNTC la công ty đo ng thuê nhiê u
̀ ̀ ́ ́
̀
ự
́ ́ ́ ́ ́ ́ ̉ nhâ t trong sô tâ t ca ca c công ty thuô c la
̀ Nguô n: Hu va công s (2006).
̣
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
19
(cid:0) ̣
̀
́
́
́
̉ ̣ ̉ ̉
́
́
́ ́
Thuê Suâ t theo Ty lê phâ n trăm cua Gia Ba n le Thuô c la điê u
̀
̀
ự
Nguô n: Mackey va công s (2006).
̣
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
20
(cid:0) ̣
̀
́
́
ươ
̉ ̣ ̉ ̉
́ ng lai cua Nga nh san xuâ t Thuô c la
Triên vong T điê ú
́ ́ ́ ́ ̃ ́ ́ ơ ượ ̉ ̣ ng
́ ́ ̀ ̣ Ca c công ty thuô c la quô c tê l n vâ n pha t triên thinh v vê măt kinh tê
́ ̀ ́ ́ ư ̣
̀ ́ ́ ượ ươ ̀ năm 2000, cho phe p ca c ́ ươ ̣ ơ ̃ c tăng c ́ ng tiê p cân t c đang pha t ́ i ca c n
Nhiê u quô c gia đa gia nhâp WTO t công ty TTC đ triên̉
(cid:0) ̀ ̀ ́ ́ ̀ ̣ ̉
̃ ̀ ́ ̀ ươ ơ ́ ́ Đa i Loan, Ha n Quô c va Tha i Lan: thi phâ n cua thuô c la n c ngoa i đa tăng lên h n 50%
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
21
(cid:0) ̣
̀
́
́
ươ
̉ ̣ ̉ ̉
́ ng lai cua Nga nh san xuâ t Thuô c la
Triên vong T điê ú
́ ̀ ̣ ươ ̣
́ ́ ́ ́ ́ ́ ̀ ươ ơ ̉ ̣ ̣ ̣ ́ ̀ ơ ng m i bă ng ca ch ng hoăc liên doanh v i ca c
ươ ̣ ̃ Ca c công ty TTC đa gia nhâp nhiê u thi tr ́ san xuâ t thuô c la điê u tai đia ph ́ ́ công ty thuô c la đia ph ng
́ ̀ ́ ̀ ́ ̣ ̣
̀ ́ ́ ́ ̃ ́ ̉
́ ́ ơ ̀ ợ ̉ ̉ ̣ V i WTO, ca c công ty TTC tham gia va o ca c vu sa p nhâp toa n ̃ ự câ u va ca c công ty thuô c la khu v c cua Trung Quô c cu ng đa h p nhâ t đê tăng kha năng canh tranh
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
22
(cid:0) ̣
́
́
̀
́
́
̀
́
́
ơ
̉ ̣
̀
Kiêm soa t Thuô c la : Ta c đông Tiê m ta ng đô i v i ́ Nê n kinh tê
̀ ́ ́ ự ̣
̀ ́ ̀ ̀ ̀ ́ ́ ́ ́ ̉ ̉ ̣ ̉
̀ ́ ́ ́ ́ ơ ̀ ̃ Trên toa n câ u, viêc la m trong li nh v c trô ng cây thuô c la va ̀ ́ san xuâ t thuô c la điê u chi chiê m môt phâ n râ t nho trong hâ u hê t ca c nê n kinh tê i t h n 1%
̀ ́ ̃
́ ́ ́ ượ ̣ ̣ ̉
́ ́ ́ ượ ́ ư ự ̉ ̉ ̣ ̀ Hoa Ky , Anh Quô c va Trung Quô c đa cho ́ c do “không hu t thuô c” co thê ̀ c du ng cho ca c khoan tiêu du ng kha c, chăng han nh th c
́ ̀ ́ ́ ̀ ̉ ̣ ̉
(cid:0) ́ ư ở Ca c nghiên c u ̀ thâ y ră ng thu nhâp tiê t kiêm đ ́ ̀ đ phâm, quâ n a o, gia o duc va giai tri ́ ̀ ́ ̃ ́ ̀ ượ ̣ Vi vây, nê n kinh tê se đ c ki ch thi ch
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
23
(cid:0) ̣
́
́
́
́
̀
̀
́
́
ơ
̉ ̣
̀
Kiêm soa t Thuô c la : Ta c đông Tiê m ta ng đô i v i ́ Nê n kinh tê
́ ́ ̀ ́ ̀ ượ ̉ ̉ ̉ ̣ ng tiêu thu
́ Kiêm soa t thuô c la tha nh công co thê la m giam l ́ ́ thuô c la
(cid:0) ́ ́ ́ ́ ́ ̀ ư
̃ ̀ ́ ̣ ̉ ̉ ̣ ̉ Tuy nhiên, ca c bă ng ch ng quô c tê cho thâ y ră ng l tiêu thu se giam t ượ ng ́ ́ , do ban châ t gây nghiên cua thuô c la ̀ ̀ ư ư t
́ ̃ ̀ ́ ́ ́ ư ở ̣ ̉ ̣ ̉ ̣ Trung Quô c, ty lê tăng dân sô 1% se bu đă p ty lê
̉ Vi du nh bo thuô ć
(cid:0) ̀ ̀ ̀ ́ ̣ ̣ ̉ ̉ ̣ ̣
́ ́ ́ ̣ ̉ ̣ ̉
́ ̀ ượ ̣ ̣ ́ ̀ ̀ ́ ư ư Vi vây, viêc giam câ u t co thê la m châm ta c đông đô i t ́ ́ ́ ́ ́ ơ v i viêc san xuâ t thuô c la điê u, viêc san xuâ t la cây thuô c ́ ́ ng viêc la m co liên quan la hoăc sô l
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
24
(cid:0) ̣
́
̣
Kê t luân
́ ̃ ́ ́ ́ ̀ ư ̉
́ ́ ̃ ̃ ́ ́ ươ ̉
́ ́ ́ ̀ ươ ng miê n c ̃ ́ ư ̣ ̣
̀ ̀ ̣ ̀ Nh ng quô c gia co nga nh san xuâ t la cây thuô c la va ́ ơ ủ ạ san xuâ t thuô c la điê u ch đ o th ng h n ̀ ́ ́ ự trong viêc đa nh thuê thuô c la , vi nh ng ta c đông tiêu c c ́ ̀ tiê m ta ng vê măt kinh tê
́ ́ ́ ̀ ̀ ́ ́ ́ ơ ̉
́ ́ ́ ̉ ̣ ̣
́ ̀ ̀ ́ ̀ ̉ ̣
́ ́ ̀ ́ ̀ ơ ̣ ̣ Đô i v i nhiê u quô c gia trô ng cây thuô c la va san xuâ t ́ ư thuô c la điê u chăng han nh Trung Quô c, Â n Đô, ̀ ́ ́ ̀ Indonesia va Hoa ky kiêm soa t thuô c la la môt vâ n đê ́ kinh tê h n la môt vâ n đê y tê công công
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
25
(cid:0) ̣
́
̣
Kê t luân
̀ ́ ́ ́ ự ̣ ̣ ̉ ̣ ̣
́ ́ ́ ̣ ợ ̣ ̣ ́ i i ch kinh tê
̀ ơ ̣ ́ ̀ ́ Măc du viêc kiêm soa t thuô c la co môt sô ta c đông tiêu c c vê ́ ́ ư măt kinh tê trong ngă n han, nh ng no mang lai l ́ ơ l n h n trong da i han
̃ ́ ́ ́ ̀ ̀ ư ̣ ̉ ̣
̀ ́ ́ ̃ ư ̣ ̣
́ ́ ́ ̀ ́ ́ ̀ ́ ư ̣ ̣
́ ̉ ơ ư ́ ́ ́ ự ̉ ̣ ̣ ̉ ̣ ̉
́ ́ ́ ̃ ̀ ́ ̀ ượ ̃ Mô i quô c gia co nh ng đăc điêm riêng, vi vây ca c nha nghiên ́ ̀ ư c u câ n cung câ p cho ca c nha hoach đinh chi nh sa ch nh ng ̀ bă ng ch ng cu thê v i t ng quô c gia, cho thâ y ră ng ta c đông ̀ tiêu c c nho va ngă n han vê măt kinh tê cua viêc kiêm soa t ở ợ thuô c la se đ ̀ i i ch kinh tê lâu da i ́ c bu đă p b i l
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
26
(cid:0) ̣
́
̀
̉
Ca c Nguô n thông tin Bô sung
́ ̀ ̀
̀ ̀ ́ ư ư ̉ ̣ ̣
́ Atlas vê Thuô c la . Mackay, J., Eriksen, M. va Shafey, O. (2006). ́ (Xuâ t ban lâ n th 2). Hiêp hôi Ung th Hoa Ky , Atlanta, Georgia, Hoa Kỳ
(cid:0) http://www.tobaccoresearch.net/atlas.html
́ ̀ ́ ́ ̣ ̣ ̉ Kiê m chê Đai dich, Ca c chi nh phu
i. (1999). ́ ́ ̀ ́ ̣ ̉ ́ ́ơ ̀ Ngân ha ng Thê gi ́ ̀ va Kinh tê hoc vê Kiêm soa t Thuô c la . Washington D.C.
́ ́ ́ ư ̣ Viên nghiên c u Thuô c la UICC. (2006).
(cid:0) http://www.tobaccoacademy.org/themes
́ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ̉
́ ́ ́ ́ ́ ̣ Liu, T. N. va Xiong, B. (2004). Nê n kinh tê thuô c la va kiêm soa t thuô c la . NXB Khoa hoc Kinh tê (Tiê ng Trung).
́
ươ
2007 Tr
̀ ng Y tê Công công Johns Hopkins Bloomberg
27
(cid:0) ̣