Bài giảng Tin học đại cương: Chương 5 - TS. Nguyễn Thị Bạch Tuyết

BÀI MẪU CHO BÀI TẬP NHÓM THỨ 2

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN KHOA TIN HỌC KINH TẾ

MÔN TIN HỌC ĐẠI CƯƠNG

Giảng viên: TS. Nguyễn Thị Bạch Tuyết

CHƯƠNG 5 – MẠNG MÁY TÍNH VÀ MẠNG INTERNET

I. CƠ SỞ CỦA MẠNG MÁY TÍNH

1. Kh¸i niÖm m¹ng

m¸y tÝnh

 Kh¸i niÖm

Hình 4.1. Mạng máy tính

 M¹ng m¸y tÝnh ph¶i ®¶m b¶o 3 yÕu tè sau:

 Cã th«ng tin muèn cïng chia sÎ: Server / Client (Workstation)

 C¸c m¸y tÝnh nèi víi nhau

th«ng qua mét ®êng truyÒn vËt lý (Transmission Medium)

 HÖ thèng trªn ®ưêng

truyÒn ph¶i tu©n theo c¸c quy t¾c truyÒn th«ng chung (Protocol)

Vì sao phải kết nối mạng???

2. Lîi Ých cña viÖc nèi m¹ng

 Dïng chung c¸c tÖp tin

- Göi tÖp tõ m¸y nµy ®Õn th¼ng m¸y tÝnh kh¸c - Göi tÖp ®Õn mét m¸y trung gian - CÊt tÖp l©u dµi ë m¸y trung gian

 Dïng chung c¸c nguån tµi nguyªn

3. M¸y chñ (Server) vµ tr¹m lµm viÖc (Workstation)

 Dïng chung c¸c chư¬ng trình

II. PHÂN LOẠI MẠNG

1. Ph©n lo¹i theo nguyªn t¾c sö dông

 M¹ng thùc sù  M¹ng gi¶ hiÖu  M¹ng ngang hµng

II. PHÂN LOẠI MẠNG

2. Ph©n lo¹i theo ph¹m vi ®Þa lý

 M¹ng toµn cÇu - GAN (Global Area Netwok).

TCP/IP (Transmission Control Protocol/Internet Protocol)

 M¹ng diÖn réng - WAN (Wide Area Netwok).

 M¹ng khu vùc - MAN (Metropolitan Area Netwok).

Router Đồng Nai Saigon

Hà Nội

 M¹ng côc bé - LAN (Local Area Netwok).

PC1 PC2 PC3

Printer

PC4

Server

PC5

Hub/Switch

III. MẠNG CỤC BỘ - LAN

1. Kh¸i niÖm

2. C¸c kiÓu m¹ng LAN

a. M¹ng h×nh sao (Star Topology)

• Tất cả các trạm được kết nối với một thiết bị trung tâm, có thể là switch, router hoặc Hub.

Lµ hÖ truyÒn th«ng tèc ®é cao ®ưîc thiÕt kÕ ®Ó kÕt nèi c¸c m¸y tÝnh vµ c¸c thiÕt bÞ xö lý d÷ liÖu kh¸c cïng ho¹t ®éng trong mét khu vùc ®¹i lý nhá.

Star Topology

b. M¹ng h×nh tuyÕn (Bus Topology) • Tất cả các trạm phân chia một đường

 ¦u ®iÓm - Ho¹t ®éng theo nguyªn lý nèi song song nªn nÕu cã m¸y tÝnh háng th× kh«ng ¶nh hưëng ®Õn c¸c m¸y kh¸c - CÊu tróc ®¬n gi¶n, thuËt to¸n ®iÒu khiÓn æn ®Þnh - Cã thÓ më réng hoÆc thu hÑp m¹ng tuú theo nhu cÇu

• Đường truyền chính được giới hạn hai

truyền chung (bus).

đầu bằng hai đầu nối đặc biệt là Terminator.

Bus Topology

 ¦u ®iÓm Dïng Ýt d©y c¸p, dÔ l¾p ®Æt

c. M¹ng h×nh xuyÕn (Ring Topology)

 Nhưîc ®iÓm - Sù ïn t¾c giao th«ng khi chuyÓn d÷ liÖu. - Khã ph¸t hiÖn khi bÞ háng hãc. - Söa ch÷a trªn d©y sÏ ngõng toµn bé hÖ thèng.

- Các máy tính được nối trên một vòng cáp khép kín - Tín hiệu truyền trên vòng theo 1 chiều - Mỗi trạm của mạng được nối với vòng qua 1 Repeater

Data

Repeater

Ring Topology

 ¦u ®iÓm - Cã thÓ níi réng ra xa - Tæng ®ưêng d©y cÇn Ýt

d) M¹ng kÕt hîp (Mixed Topology)

 KÕt hîp hình sao vµ tuyÕn (Star Bus Topology)

 Nhưîc ®iÓm §ưêng d©y ph¶i khÐp kÝn, nÕu bÞ ng¾t ë mét n¬i nµo ®ã th× toµn bé hÖ thèng còng bÞ ngõng.

¦u ®iÓm: Cã thÓ gåm nhiÒu nhãm lµm viÖc ë c¸ch xa nhau

 KÕt hîp hình sao vµ xuyÕn (Star Ring Topology)

trung CÊu t¹o: Cã mét “thÎ bµi” liªn l¹c ®ưîc chuyÓn vßng quanh mét c¸i HUB t©m. Workstation ®ưîc nèi vµo HUB.

Server

Work- station

HUB

Workstation

Work- station

Server

S¬ ®å m¹ng kÕt hîp

3. C¸c nguån tµi nguyªn côc bé vµ nguån tµi nguyªn m¹ng

 Nguån tµi nguyªn côc bé Lµ tµi nguyªn ®ưîc nèi trùc tiÕp víi m¸y tÝnh như: æ cøng, m¸y in..., cã thÓ dïng tµi nguyªn ®ã trªn m¸y côc bé cho dï m¸y ®ã cã hoÆc kh«ng kÕt nèi víi m¹ng.

 Nguån tµi nguyªn m¹ng Lµ tµi nguyªn ®ưîc nèi víi c¸c m¸y chñ cña m¹ng: æ ®Üa, m¸y in, modem..., m¸y tÝnh chØ cã thÓ dïng tµi nguyªn m¹ng khi m¸y ®ã ®ang kÕt nèi víi m¹ng.

4. Tªn c¸c thµnh phÇn cña m¹ng

5. §¨ng nhËp vµo m¹ng

6. C¸c æ ®Üa m¹ng

7. Bèn øng dông cña æ ®Üa m¹ng

 Dïng ®Ó lưu c¸c tÖp tin mµ mäi ngưêi cÇn dïng

 Dïng ®Ó lưu c¸c tÖp tin riªng

 Dïng như mét tr¹m trung chuyÓn

 Dïng ®Ó sao ®Üa côc bé

IV. PHẦN CỨNG CỦA MẠNG

1. Card m¹ng vµ c¸c d©y c¸p

 C¸p ®ång trôc

2. C¸c m¸y chñ

 C¸p xo¾n  C¸p quang

 M¸y chñ tÖp chuyªn dïng

 M¸y chñ øng dông

 M¸y chñ in

V. PHẦN MỀM DÀNH CHO MẠNG

1. HÖ ®iÒu hµnh

2. C¸c lo¹i hÖ ®iÒu hµnh m¹ng

 HÖ ®iÒu hµnh dµnh cho m¸y chñ  HÖ ®iÒu hµnh dµnh cho m¸y tr¹m

3. C¸c chư¬ng tr×nh øng dông riªng lÎ

4. PhÇn mÒm dµnh cho nhãm c«ng t¸c

 HÖ ®iÒu hµnh m¹ng UNIX  HÖ ®iÒu hµnh m¹ng Windows NT  HÖ ®iÒu hµnh m¹ng NetWare cña Novell  HÖ ®iÒu hµnh m¹ng Windows for Workgroups

VI. MẠNG MÁY TÍNH QUỐC TẾ INTERNET

1. Sù h×nh thµnh Internet

2. C¸c th«ng tin trªn Internet

3. C¸c kiÓu truy nhËp vµo Internet

 Th«ng tin më cho c«ng céng  Th«ng tin kh«ng më cho c«ng céng

a) Truy nhËp chØ qua thư ®iÖn tö b) Quay sè quy ưíc c) Quay sè n©ng cao

d) Truy cËp quay sè SLIP hoÆc PPP

4. Nèi mét m¸y tÝnh vµo m¹ng Internet qua ®ưêng ®iÖn tho¹i

e) Nèi trùc tiÕp vÜnh viÔn

a) L¾p ®Æt thiÕt bÞ b) T×m mét nhµ cung cÊp dÞch vô

nèi m¹ng Internet c) Cµi ®Æt phÇn mÒm d) Quay sè

e) Vµo Internet

MODEM (Modulation - Demodulation)

VII. CÁC DỊCH VỤ CHỦ YẾU TRÊN MẠNG INTERNET

1. DÞch vô th«ng tin dưíi d¹ng tiÕng nãi vµ h×nh ¶nh (WWW- World Wide Web)

World Wide Web hay Website (trang Web) ®ưîc thiÕt kÕ ®Ó ®äc vµ dïng ®Ó tham kh¶o chÐo tíi c¸c tµi liÖu kh¸c nhau trªn Web th«ng qua viÖc sö dông c¸c liªn kÕt siªu văn b¶n hoặc siªu phư¬ng tiÖn.

Ví dụ về một trang Web

VÝ dô http://www.neu.edu.vn/khoa_bomon/khoa_tinhoc_kt.html

 Các lĩnh vực trên mạng Internet:

com (commercial - thư¬ng m¹i)

edu (education - gi¸o dôc)

gov (government - c¸c tæ chøc chÝnh phñ)

org (orgnization - c¸c c¬ quan kh¸c)

net (network resouce - tµi nguyªn m¹ng)

inf (information - c¸c nguån th«ng tin)

 .....

 Các thành phần trên một Website:

Thanh tiªu ®Ò (Tile Bar)

Thanh thùc ®¬n ngang (Menu Bar)

Thanh c«ng cô (Toolbar)

Thanh ®Þa chØ (Address bar)

Thanh tr¹ng th¸i (Status bar)

2. DÞch vô thư ®iÖn tö (E-mail - Electronic Mail)

Thư ®iÖn tö lµ c¸c th«ng b¸o ®ưîc göi tíi hoÆc nhËn vÒ tõ c¸c ngưêi dïng kh¸c ë trªn m¹ng. Thay vì viÕt th«ng b¸o lªn giÊy, cho vµo phong bì, d¸n l¹i vµ ®em ra bưu ®iÖn ®Ó göi ®i, c¸c th«ng b¸o nµy ®ưîc lưu trªn ®Üa vµ ®ưîc trao b»ng phư¬ng tiÖn ®iÖn tö ®Õn ngưêi dïng thÝch hîp.

3. C¸c dÞch vô kh¸c

 FTP (File Transfer Protocol – trao đổi

VÝ dô nam_nguyenvan@neu.edu.vn