Bài tập lớn: Suy giảm tài nguyên rừng ở Hà Tĩnh - ĐH Vinh

Ộ Ụ Ạ B  GIÁO D C VÀ ĐÀO T O

ƯỜ Ạ Ọ TR NG Đ I H C VINH

Ị Ả KHOA Đ A LÝ­ QU N LÝ TÀI NGUYÊN

Ậ Ớ BÀI T P L N

Ừ Ả Ề Ở Đ  TÀI: “SUY GI M TÀI NGUYÊN R NG HÀ TĨNH”

ướ Ễ Giáo viên h ng d n ẫ : NGUY N VĂN ĐÔNG

Ứ Ậ Ễ ự Sinh viên th c hi n ệ  : NGUY N Đ C QU N

MSSV : 1253076437

L pớ ả  : 53K3_Qu n lý TN&MT

ơ ở ử ụ ợ Môn : C  s  s  d ng h p lý

TNTN&BVTN

VINH, tháng 12  năm  2013

Ờ Ầ L I NÓI Đ U



ừ ướ ừ ữ ơ c ta, r ng không nh ng là c ủ ấ n   R ng là tài nguyên quý giá c a đ t

ể ế ộ ư ứ ự ỳ ở s  phát tri n kinh t ­ xã h i mà còn gĩ ch c năng sinh thái c c k  quan

ừ ể ậ ả ả ọ ề tr ng, r ng tham gia vào quá trình đi u hoà khí h u, đ m b o chu chuy n

ố ơ ả ổ ị oxy và các nguyên t ộ  c  b n khác trên hành tinh, duy trì tính  n đ nh và đ

ỡ ủ ấ ế ạ ụ ạ ặ ấ màu m  c a đ t, h n ch  lũ l ả   t, h n hán, ngăn ch n xói mòn đ t, làm gi m

ẹ ứ ố ệ ủ ả ồ ồ ướ nh  s c tàn phá kh c li t c a các thiên tai, b o t n ngu n n c và làm

ư ứ ễ ả ồ gi m m c ô nhi m không khí. Nh ng ngày nay, ngu n tài nguyên quý giá đó

ấ ừ ừ ữ ầ ạ ị đang d n b  suy thoái. Nh ng năm qua, n n phá r ng, m t r ng ngày càng

ẹ ạ ừ ệ ọ ị nghiêm tr ng, hàng ngàn di n tích ha r ng càng b  thu h p l ấ ừ i. M t r ng

ệ ượ ừ ấ ạ ạ và suy thoái r ng gây nên hi n t ng sa m c hoá và làm nghèo đ t t i

ề ị ươ ạ ạ ạ nhi u đ a ph ng trong đó có Hà Tĩnh. Tình tr ng đó đã t o ra hàng lo t

ứ ự ự ể ộ ế ộ các tác đ ng tiêu c c và thách th c s  phát tri n kinh t , xã h i và môi

ườ ư ụ ứ ệ ạ ả tr ng nh  gây lũ l t, h n hán gây khó khăn trong vi c cung  ng lâm s n,

ấ ồ ệ ở ệ ế ả ạ ấ làm gi m di n tích đ t tr ng khi n tình tr ng nghèo đói và th t nghi p

ạ ơ ự ề ặ ệ ừ nhi u khu v c càng đáng lo ng i h n, đ c bi ỡ t suy thoái r ng làm phá v

ệ ọ các h  sinh thái quan tr ng.

Ừ Ả Ở ề Đ  tài: SUY GI M TÀI NGUYÊN R NG HÀ TĨNH

Ở Ầ Ầ A. PH N M  Đ U

ọ ề 1. Lí do ch n đ  tài

(cid:0) ừ ố ộ ớ ọ ườ Tài nguyên r ng là m t tài nguyên quan tr ng đ i  v i môi tr ệ ng h

sinh thái.

ệ ả ề ố ượ ệ ả (cid:0) Di n tích r ng  ừ ở Hà Tĩnh hi n đang suy gi m c  v  s  l ng và

ấ ượ ch t l ng.

ớ ạ ề 2. Gi i h n đ  tài

(cid:0) ề ự ừ ở ể ạ ả ề ộ   V  n i Hà dung: Tìm hi u v  th c tr ng suy gi m tài nguyên r ng

ả ụ Tĩnh nguyên nhân cùng các gi ắ i pháp kh c ph c.

(cid:0) ị ươ ừ ậ ị ề  V  không gian: Các đ a ph ng có r ng t p trung trên đ a bàn Hà

Tĩnh.

(cid:0) ề ờ ừ ở ề ể ừ ướ ế V  th i gian: Tìm hi u v  tài nguyên r ng Hà Tĩnh t c đ n tr

tháng 6 năm 2013.

ụ ứ 3. M c đích nghiên c u

ừ ự ạ ạ ả Th c tr ng suy gi m tài nguyên r ng t i Hà Tĩnh, nguyên nhân và

ả ụ gi ắ i pháp kh c ph c.

ứ ể 4. Quan đi m nghiên c u

ự ự ừ ạ ạ (cid:0) Quan đi m lãnh th : ổ ể D a theo s  phân hóa r ng t i Hà Tĩnh, ph m

ủ ế ở ừ ư ệ ứ vi nghiên c u ch  y u ậ  các vùng có r ng t p trung nh : huy n

ươ ươ ệ ệ ơ ồ ị H ng S n, huy n Vũ Quang, huy n H ng Khê , th  xã H ng

Lĩnh…

ể ườ ụ ự ể (cid:0) Quan đi m sinh thái môi tr ng: Áp d ng đ  xây d ng các mô hình

ề ữ ừ ừ ứ ể ả ằ ậ ồ tr ng r ng, cách th c qu n lí r ng b n v ng nh m phát tri n thu n

ợ ệ ề ả ế ườ ở ệ ạ l i / hi u qu  cao v  kinh t và môi tr ng ạ  giai đo n hi n t i và

ươ ạ ỏ ể ầ ồ ờ ọ trong t ng lai đ ng th i lo i b  các thành ph n sinh h c phát tri n

ậ ợ ặ ạ ệ ả ế ườ không thu n l i ho c không đem l i hi u qu  kinh t và môi tr ng

ư ố nh  mong mu n.

ề ữ ể ể ể ự ậ ọ (cid:0) Quan đi m phát tri n b n v ng: Tôn tr ng quy lu t phát tri n t

ề ữ ề ả ớ ộ nhiên v i ba n i dung là: b n v ng v  sinh thái ( không làm  nh

ưở ế ườ ề ữ ề ế ệ ả ế h ng đ n môi tr ng ), b n v ng v  kinh t ( hi u qu  kinh t cao

ề ữ ề ộ ượ ộ ấ ồ ộ và lâu dài ), b n v ng v  xã h i ( đ c c ng đ ng xã h i ch p

nh n ).ậ

ươ ứ 5. Ph ng pháp nghiên c u

ựơ ả ồ ng pháp b n đ : ­ Ph

(cid:0) ử ụ ồ ị ủ ể ể ể ả ặ ề S  d ng b n đ  đ a hình c a Hà Tĩnh đ  tìm hi u các đ c đi m v

ộ ố ự ố ộ đ  cao, đ  d c, s  phân b  các dãy núi.

(cid:0) ử ụ ồ ị ự ủ ỉ ể ể ả S  d ng b n đ  đ a lý t nhiên c a t nh Hà Tĩnh đ  tìm hi u, nghiên

ề ự ể ặ ứ c u các đ c đi m v  t nhiên…

(cid:0) ử ụ ủ ỉ ể ế ự ả ồ ố S  d ng b n đ  hành chính c a t nh Hà Tĩnh đ  bi t s  phân b  dân

ư ừ ộ ồ ư ị c , v  trí các c ng đ ng dân c  có r ng.

ự ế ậ ụ ứ ệ ề ệ ả ồ ị (cid:0) V n d ng b n đ  vào vi c nghiên c u tr c ti p các đi u ki n đ a lý

ự ả ế ộ ạ ư ộ t nhiên và hoàn c nh kinh t ­ xã h i t ồ i các c ng đ ng dân c  có

ề ữ ơ ở ự ừ ể ả ừ r ng đ  làm c  s   xây d ng các mô hình qu n lý r ng b n v ng.

ươ ố ệ ử ệ ậ ố ng pháp thu th p thông tin, th ng kê s  li u, x  lý tài li u: ­ Ph

(cid:0) ố ệ ề ậ ả ể Thu th p các thông tin, các báo cáo chuyên đ , các b ng s  li u v

ừ ở ơ tài nguyên r ng các c  quan, ban nghành liên quan.

(cid:0) ươ ự ụ ệ ậ ậ ớ Ph ng pháp thu th p thông tin th c hi n v i m c đích thu th p các

ủ ế ạ ừ ế ồ ngu n thông tin có liên quan đ n TN r ng ( ch  y u t i Hà Tĩnh ).

ươ ế ế (cid:0) V n d ng ph ậ ụ ng pháp vào tìm ki m các thông tin còn thi u hay

ư ồ ậ ượ ệ ộ ề ch a đ ng b  trong các tài li u đã thu th p đ ừ   c ( v  tài nguyên r ng

ạ ự ể ế ư ặ ộ t ạ i Hà Tĩnh… ), th c tr ng phát tri n kinh t xã h i và nét đ c tr ng

ư ừ ế ẫ ồ ố ị ủ ộ c a c ng đ ng dân c  sinh s ng trên đ a bàn có r ng d n đ n tình

ừ ặ ạ tr ng ch t phá r ng.

ự ị ứ ươ ng pháp nghiên c u th c đ a:

ể ự ế ữ ậ ượ ­ Ph (cid:0) Ki m tra trên th c t nh ng thông tin đã thu th p đ c qua nghiên

ệ ứ c u tài li u trong phòng.

ự ế ừ ủ ứ ể ặ ằ (cid:0) Nghiên c u tr c ti p các đ c đi m c a TN r ng t ạ i Hà Tĩnh nh m

ủ ự ề ể ạ ặ ơ ừ nêu lên th c tr ng v  tài nguyên r ng n i đây và đ c đi m c a các

ự ừ ư ồ ộ c ng đ ng dân c  xung quanh khu v c có r ng.

Ộ B.N I DUNG

ƯƠ Ự Ừ Ạ Ở CH NG 1: TH C TR NG TÀI NGUYÊN R NG HÀ TĨNH

ệ 1. Các khái ni m liên quan

ừ ­ R ng là gì?

ộ ổ ệ ẫ ừ ể ế ỗ ố (cid:0) R ng là m t t ng th  cây g , có m i liên h  l n nhau, nó chi m m t  ộ

ấ ị ạ ở ặ ấ ể ph m vi không gian nh t đ nh m t đ t và trong khí quy n (Morozov

ậ ủ ề ặ ầ ớ ộ ộ ừ ế ấ 1930).R ng chi m ph n l n b  m t Trái Đ t và là m t b  ph n c a

ị ả c nh quan đ a lý.

ậ ủ ả ộ ộ ộ ổ ừ ồ ị (cid:0) R ng là m t b  ph n c a c nh quan đ a lý, trong đó bao g m m t t ng

ụ ể ậ ậ ỗ ộ th  các cây g , cây b i, đ ng v t và vi sinh v t. Trong quá trình phát

ể ủ ệ ả ố ọ ưở ẫ tri n c a mình chúng c ó m i quan h  sinh h c và  nh h ng l n nhau

ả ớ và v i hoàn c nh bên ngoài (M.E. Tcachenco 1952).

ừ ự ầ ơ ả ủ (cid:0) R ng là s  hình thành  ph c t p c a t ứ ạ ủ ự nhiên, là thành ph n c  b n c a

ị ầ ể sinh quy n đ a c u.

ữ ừ ồ ­ Tài nguyên r ng g m nh ng gì?

ủ ố ỗ ồ o Ngu n g  quý, c i đ t…

ề ậ ạ ấ ấ ồ o Đi u hòa khí h u, t o ngu n Oxi cung c p cho trái đ t.

ướ c. ề o Đi u hòa n

ủ ộ ơ ư ữ ồ ự ậ o Là n i c  trú c a đ ng­ th c v t và tàng tr  các ngu n gen quý

hi m.ế

ừ ả ­ Suy gi m tài nguyên r ng là gì?

(cid:0) ệ ượ ừ ả ả ườ Suy gi m tài nguyên r ng là hi n t ng suy gi m,do con ng i gây ra

ữ ượ ả ạ ừ ấ ộ ờ ả làm gi m tr  l ng lâm s n t i các vùng r ng trong m t th i gian nh t

ị đ nh.

ừ ề 2. Nêu khái quát v  tài nguyên r ng

ừ ở ệ ự a. Th c trang tài nguyên r ng Vi t Nam

ệ ộ ướ ­ Vi t Nam là m t n c nhi ệ ớ ằ ở t đ i n m vùng Đông Nam Á, có

ệ ổ ừ ả ổ t ng di n tích lãnh th  kho ng 331.700 km2, kéo dài t ộ  9­ 23 đ

ấ ừ ừ ệ ệ ắ vĩ  b c, trong đó di n tích r ng và đ t r ng là 20 tri u héc ta,

ụ ệ ế ả ổ ố ố chi m kho ng 20% di n tích toàn qu c (T ng c c th ng kê năm

1994).

ướ ừ ế ệ ệ ả ­ Tr c đây, r ng chi m di n tích kho ng 60 tri u km2.

ệ ­ Năm 1973 còn 37,37 tri u km2.

ừ ệ ệ ệ ả ả ỉ o Hi n nay di n tích r ng ngày càng gi m, ch  còn kho ng 29 tri u

km2.

Ở ệ  Vi t Nam:

ệ ả ủ ệ +  (cid:0) Vào năm 1943 có kho ng 14 tri u ha, t  l ỉ ệ che ph  43% di n tích.

ệ ủ (cid:0) Năm 1976 còn 11 tri u ha, t  l ỉ ệ che ph  còn 34%.

ệ ủ (cid:0) Năm 1985 còn 9.3 tri u ha, t  l ỉ ệ che ph  còn 30%.

ệ ủ (cid:0) Năm 1995 còn 8 tri u ha, t  l ỉ ệ che ph  còn 28%.

ệ ế ệ ả ỉ o Ngày nay ch  còn kho ng 7.8 tri u ha và chi m 23,6% di n tích,

ớ ứ ằ ộ ứ t c là t i m c báo đ ng cân b ng 3%.

ề ề ệ ự ỉ b1. Khái quát v  đi u ki n t nhiên t nh Hà Tĩnh

ị ­ V  trí:

ả ừ ế ắ ừ (cid:0) Hà Tĩnh tr i dài t 17°54’ đ n 18°50’ vĩ B c và t ế  103°48’ đ n 108°00’

ắ ỉ ả kinh Đông. Phía b c giáp t nh Ngh  Anệ , phía nam giáp t nhỉ Qu ng Bình ,

phía tây giáp hai t nhỉ Borikhamxay và Khammuane c aủ  Lào, phía đông

ể giáp bi n Đông .

ị ­ Đ a hình:

ề ườ (cid:0) Hà Tĩnh cách th  đôủ  Hà N iộ  340 km v  phía nam,  ở phía đông dãy Tr ng

ớ ị ố ừ ỉ ẹ S nơ  v i đ a hình h p, d c và nghiêng t tây sang đông. Phía tây t nh là

ữ ỉ ướ ồ nh ng dãy núi cao 1.500 m, đ nh Rào Cọ 2.235 m, phía d i là vùng đ i

ế ữ ỏ ẹ ể ấ ố ồ th p gi ng bát úp; ti p n a là d i ả  đ ng b ng ạ ằ  nh  h p ch y ra bi n; sau

ữ ề ể ớ ả cùng là nh ng bãi cát ven bi n cùng v i nhi u vũng, v nhị ể , tiêu bi u là c ng

ể ướ bi n n c sâu Vũng Áng và bãi bi nể  Thiên C mầ .

­ Khí h u:ậ

ự ằ ệ ớ ị ả (cid:0) N m trong khu v c nhi t đ i gió mùa, ngoài ra Hà Tĩnh còn ch u  nh

ưở ế ủ ớ ặ ủ ề ể ậ ắ h ư   ề ng c a khí h u chuy n ti p c a mi n B c và mi n Nam, v i đ c tr ng

ệ ớ ủ ể ề ạ ộ ậ khí h u nhi t đ i đi n hình c a mi n Nam và có m t mùa đông giá l nh

ờ ế ề ậ ấ ắ ệ ắ ủ c a mi n B c, nên th i ti t, khí h u r t kh c nghi t. Hàng năm, Hà Tĩnh

ệ ố có b n mùa rõ r t:

ư ằ ừ ạ ầ ế (cid:0) Mùa m aư : M a trung bình h ng năm t 2500 ly đ n 2650 ly. H  tu n tháng

ầ ượ ư ổ ượ ư 8, tháng 9 và trung tu n tháng 11 l ế ng m a chi m 54% t ng l ng m a

ờ ườ ứ ữ ơ ả c  năm. Vào th i gian này hàng năm Hà Tĩnh th ị ng h ng ch u nh ng c n

ừ ể ụ bão t bi n Đông gây nên lũ l t.

ừ ế ắ ắ (cid:0) Mùa khô : T  tháng 12 đ n tháng 7 năm sau. Đây là mùa n ng g t, có gió

ổ ừ ượ ố ơ ớ Tây Nam (th i t Lào) khô, nóng, l ng b c h i l n.

ừ ề b2. Khái quát v  tài nguyên r ng Hà Tĩnh

ự ườ ể ừ ặ ệ ớ (cid:0) R ng t ừ nhiên th ng g p là ki u r ng nhi t đ i, vùng núi cao có

ể ặ ệ ớ ầ ớ ừ ạ ừ th  g p các lo i r ng lá kim á nhi ồ t đ i. R ng tr ng ph n l n là

ự ệ ả thông nh a, hi n có trên 18000 ha trong đó có trên 7000 ha có kh

ữ ượ ữ ộ ỉ năng khai thác, Hà Tĩnh là m t trong nh ng t nh có tr  l ừ ng r ng

ủ ả ướ ữ ượ ừ ồ ữ ượ giàu c a c  n c (tr  l ạ ng r ng tr ng đ t 2.545.680 m

3, tr  l

ng

ự ạ ừ r ng t nhiên đ t 23.494.420 m

3).

(cid:0) ự ậ ừ ả ấ ạ ọ Th m th c v t r ng Hà Tĩnh r t đa d ng, có trên 86 h  và 500 loài cây

ạ ỗ ư ụ ề ế ỗ g . Trong đó có nhi u lo i g  quý nh  lim xanh, s n, táu, đinh, g ,

ư ổ ề ế ươ ừ ơ p mu... và nhi u loài thú quý hi m nh  h , báo, h u đen, dê s ng

ẳ th ng, trĩ, gà lôi và các loài bò sát khác.

ươ ườ ệ ố ở (cid:0) Đ c bi ệ ặ t có V n Qu c gia Vũ Quang (  huy n Vũ Quang và H ng

ự ậ ạ ộ ề ế ả ạ ậ Khê) có kho ng 300 lo i th c v t và nhi u lo i đ ng v t quý hi m. Đã

ệ ượ ừ ế ạ ớ phát hi n đ c 2 lo i thú quý hi m là Sao La và Mang L n. R ng Vũ

ể ở ị ệ ớ ậ Quang có đ a hình núi cao hi m tr , tách bi t v i xung quanh, khí h u

ệ ớ ẩ ậ ợ ự ậ ạ ộ ể nhi ấ t đ i  m r t thu n l i cho các lo i đ ng, th c v t phát tri n. Đây là

ừ ế ở ệ ữ ộ khu r ng nguyên sinh quý hi m còn có Vi t Nam là m t trong nh ng

ị ế ả ọ ệ h  sinh thái có giá tr  kinh t , khoa h c và c nh quan.

ả ồ ẻ ỗ ộ ị ể ị (cid:0) Khu B o t n thiên nhiên K  G  cũng là m t đ a đi m có giá tr  cao, theo

ề ạ ơ ố ệ s  li u đi u tra, t ự ậ i đây có h n 414 loài th c v t, 170 loài thú, 280 loài

ượ ỏ ệ chim, trong đó có 19 loài chim đ c ghi vào sách đ  Vi t Nam.

ừ ể ệ ậ ặ Ngoài ra, h  sinh thái r ng ng p m n ven bi n Hà Tĩnh cũng khá phong

ự ộ ề ạ ậ ỷ ị ế phú, có nhi u lo i th c đ ng v t thu  sinh có giá tr  kinh t ậ  cao. T p trung

ầ ớ ở ư ử ử ử ự ử ớ ộ ượ ph n l n khu v c các c a sông l n nh  C a H i, C a Sót, C a Nh ng,

ử ẩ ở ườ ỉ (   Theo  S  Tài nguyên Môi tr ng t nh Hà Tĩnh ). C a Kh u...

ủ ừ 3. Vai trò c a tài nguyên r ng

ừ ệ ạ ạ ấ ặ ệ + R ng là h  sinh thái đa d ng và giàu có nh t trên c n, đ c bi ừ t là r ng

ẩ ệ ớ m nhi t đ i.

ụ ụ ặ ả ả ấ ầ (cid:0) Cung c p lâm s n, đ c s n ph c v  cho nhu c u tiêu dung cho xã

ướ ế ả ỗ ộ h i, tr ỗ c h t là g  và lâm s n ngoài g .

ụ ụ ự ậ ặ ả ấ ậ ầ ộ (cid:0) Cung c p đ ng v t, th c v t là đ c s n ph c v  nhu c u tiêu dùng

ầ ớ ư ủ c a các t ng l p dân c .

ơ ả ụ ệ ệ ấ (cid:0) Cung c p nguyên li u cho công nghi p, cho xây d ng c  b n.

ấ ượ ụ ụ ữ ệ ệ ầ (cid:0) Cung c p d ứ   c li u quý ph c v  nhu c u ch a b nh và nâng cao s c

ỏ ườ kh e cho con ng i.

ấ ươ ự ự ệ ẩ (cid:0) Cung c p l ụ ụ ế ế ng th c, nguyên li u ch  bi n th c ph m… ph c v

ầ ộ ờ ố nhu c u đ i s ng xã h i…

ộ ả ệ ườ ng sinh thái: + Vai trò phòng h , b o v  môi tr

(cid:0) ộ ầ ồ ữ ấ ề ả ố Phòng h  đ u ngu n, gi đ t, gi ữ ướ  n c, đi u hòa dòng ch y, ch ng

ồ ắ ồ ậ ử ấ ả ố xói mòn r a trôi thái hóa đ t, ch ng b i đ p song ngòi, h  đ p, gi m

ụ ạ ữ ượ ủ ồ ớ ể thi u lũ l ế ạ t, h n ch  h n hán, gi gìn đ c ngu n th y năng l n cho

ủ ệ các nhà máy th y đi n.

(cid:0) ể ắ ắ ộ ố ố ự Phòng h  ven bi n, ch n song, ch n gió, ch ng cát bay, ch ng s

ậ ủ ướ ệ ồ ư ặ ả ộ xâm nh p c a n c m n…b o v  đ ng ru ng và khu dân c  ven

bi n…ể

(cid:0) ệ ạ ộ ị Phòng h  khu công nghi p và khu đô th , làm s ch không khí, tăng

ưỡ ậ ạ ề ế ể ệ ả ồ d ề ng khí, gi m thi u ti ng  n, đi u hòa khí h u t o đi u ki n cho

ể ệ công nghi p phát tri n.

(cid:0) ộ ồ ư ố ị ạ ộ Phòng h  đ ng ru ng và khu dân c : gi ữ ướ  n c, c  đ nh phù sa, h n

ụ ộ ẩ ạ ấ ế ch  lũ l t và h n hán, tăng đ   m  cho đ t…

ị ả ử ệ ả ị ị (cid:0) B o v  các khu di tích l ch s , nâng cao giá tr  c nh quan và du l ch…

ố ượ ừ ứ ủ ự ề ặ ọ (cid:0) R ng còn là đ i t ng nghiên c u c a nhi u lĩnh v c khoa h c, đ c

ệ ơ ự ự ể ế ồ bi ả ồ t là n i d  tr  sinh quy n b o t n các ngu n gen quý hi m.

+ Vai trò xã h i:ộ

ủ ề ậ ồ ộ ơ ở ồ Là ngu n thu nh p chính c a các đ ng bào dân t c mi n núi, là c  s

ư ề ể ố ọ ế ầ ộ quan tr ng đ  phân b  dan c , đi u ti ộ t lao đ ng xã h i, góp ph n xóa

ả ộ đói gi m nghèo cho xã h i…

ủ ừ ộ ố + Vai trò c a r ng trong cu c s ng:

ư ấ ả ự ậ ấ ạ ỷ ấ ố (cid:0) N u nh  t ế t c  th c v t trên Trái Đ t đã t o ra 53 t t n sinh kh i

ệ ố ừ ế ỷ ấ ở ạ (  tr ng thái khô tuy t đ i là 64%) thì r ng chi m 37 t t n (70%).

ẽ ả ừ ỷ ấ ưỡ ể ụ Và các cây r ng s  th i ra 52,5 t t n (hay 44%) d ng khí đ  ph c

ấ ườ ấ ậ ộ ụ v  hô h p cho con ng ọ i, đ ng v t và sâu b  trên Trái Đ t trong

ả kho ng 2 năm (S.V. Belov 1976).

ự ậ ủ ề ặ ừ ả ỗ (cid:0) R ng là th m th c v t c a nh ng thân cây g  trên b  m t Trái  ữ

ữ ố ớ ớ ườ ỗ ủ ư ấ ồ ấ Đ t,gi vai trì to l n đ i v i con ng i nh : cung c p ngu n g  c i,

ề ề ậ ướ ơ ư ự ộ ạ đi u hòa khí h u, t o ra Oxy, đi u hòa n c, n i c  trú đ ng th c

ữ ế ồ ậ v t và tàng tr  các ngu n gen quý hi m.

ừ ằ ả ạ ộ ố (cid:0) M t ha r ng h ng năm t o nên sinh kh i kho ng 300 ­ 500 kg, 16 t n ấ

ừ ừ ấ ấ ồ Oxy ( r ng thông 30 t n, r ng tr ng 3 ­ 10 t n).

ườ ầ ộ ươ ứ ớ ượ (cid:0) M i ng ỗ i m t năm c n 4.000 kg Oxy, t ng  ng v i l ng Oxy do

ạ ộ 1.000 ­ 3.000 m2 cây xanh t o ra trong m t năm.

ự ứ ừ ơ ạ ả 4. Th c tr ng và cách th c qu n lý tài nguyên r ng n i đây

(cid:0) ệ ệ ấ ổ T ng di n tích đ t lâm nghi p 364.655,5 ha, trong đó:

ừ ừ ấ ồ ự nhiên: 209.887,5 ha, o Đ t có r ng: 302.567,9 ha, g m: r ng t

ồ ừ r ng tr ng: 92.680,4 ha.

ư ấ ừ o Đ t ch a có r ng: 62.087,6 ha.

ữ ượ Tr  l ừ ng r ng:

(cid:0) ữ ượ ổ ừ ỉ ỗ T ng tr  l ng r ng toàn t nh là 26.040.100 m

3 g  và 32.443 ngàn cây

ứ ừ ự ỗ tre, n a, trong đó: r ng t nhiên: 23.494.420 m

3 g  và 31.857 ngàn

ừ ứ ồ cây tre, n a; r ng tr ng: 2.545.680 m

3 g  .ỗ

ệ ạ ạ ạ ừ : Hi n tr ng quy ho ch 3 lo i r ng

ặ ụ ừ ừ ừ ả ộ (cid:0) R ng đ c d ng: 74.597,9 ha; r ng phòng h : 118.310,2 ha; r ng s n

ấ xu t: 171.747,4 ha.

ừ ộ 4.1. R ng phòng h

ộ ầ ừ ồ 4.1.a. R ng phòng h  đ u ngu n

ộ ầ ồ ừ ừ ệ ồ ế  1999 đ n 2004 ­ Di n tích r ng tr ng phòng h  đ u ngu n t

(cid:0) ự ừ ệ ệ ồ ổ ồ ớ ộ T ng di n tích r ng tr ng phòng h  trong d  án tr ng m i 5 tri u ha

ủ ỉ ừ ế ừ r ng c a t nh Hà Tĩnh t năm 1999 đ n 2004 là 11.493,6ha thì có

ừ ừ ể ị 11.375ha thành r ng và 118,6ha (1,03%) không thành r ng do b  chuy n

ị ạ ở ấ ử ụ ụ ạ ỷ ệ ố ấ ổ đ i m c đích s  d ng, trâu bò phá ho i, b  s t l đ t và t s ng th p. l

ừ ừ ệ ỗ (cid:0) Nh  v y có t ớ ư ậ ồ i 98,07% di n tích r ng tr ng thành r ng và m i năm

ớ ượ ồ ừ ươ ồ ớ tr ng m i đ c 1485­2500 ha r ng trong ch ệ   ng trình tr ng m i 5 tri u

ha r ng.ừ

ộ ầ ơ ấ ồ ừ ừ ồ ế  1999 đ n 2004 ­ C  c u cây tr ng r ng phòng h  đ u ngu n t

(cid:0) ộ ở ỉ ừ ổ ồ ừ ế Trong t ng 11.375ha r ng tr ng phòng h t nh Hà Tĩnh t 1999 đ n

ế ồ ộ 2004 thì các loài cây tr ng phòng h  chính chi m 10.637,8ha và cây phù

ầ ớ ừ ự ệ ế ợ tr  là 737,2ha. Trong đó di n tích r ng thông nh a chi m ph n l n

ế ề ầ (84,8%), keo lai, keo lá tràm chi m 6,5%; dó tr m, phi lao, tre đi n trúc,

ư ồ ả ồ ộ ị ẻ ạ t p giao, lu ng và các loài cây b n đ a lá r ng nh  c ng, gi , lim xanh,

ỉ ế re ch  chi m 8,7%.

ữ ừ ậ ặ 4.1.b. Nh ng cánh r ng ng p m n

ừ ự ủ ề ệ ậ ặ ộ Do s  tác đ ng c a nhi u nguyên nhân, di n tích r ng ng p m n Hà Tĩnh

ơ ề ự ế ẹ ệ ả ị ỉ ngày càng b  thu h p (hi n ch  còn kho ng 500 ha). Nguy c  v  s  bi n

ấ ủ ứ ườ ữ ủ ổ ắ m t c a lá ph i xanh, c a nh ng b c t ng ch n sóng đang ngày càng

ệ ữ   hi n h u.

(cid:0) ừ ế ượ ự ỗ ợ ủ ấ ộ T  năm 1994 đ n nay, đ ữ ậ ả c s  h  tr  c a Nh t B n, các c p h i ch

ầ ậ ặ ỏ ồ ớ ồ ị ỉ th p đ  trên đ a bàn toàn t nh Hà Tĩnh đã tr ng m i và tr ng d m g n

ứ ườ ữ ừ ậ ặ ờ ữ 1.000 ha r ng ng p m n. Theo th i gian, nh ng b c t ng xanh v ng

ự ự ở ự ệ ắ ả ắ ch c này đã th c s  tr  thành lá ch n b o v  đê kè và s  bình yên cho

ườ ướ ố ể ế ư ơ ờ ộ ng i dân tr c giông t bi n kh i. Th  nh ng gi ự  đây, do s  tác đ ng

ừ ề ệ ẹ ệ ị ủ c a nhi u nguyên nhân nên di n tích r ng ngày càng b  thu h p (hi n ch ỉ

ấ ủ ủ ả ổ ơ ề ự ế còn kho ng 500 ha). Nguy c  v  s  bi n m t c a lá ph i xanh, c a

ứ ườ ữ ệ ữ ắ nh ng b c t ng ch n sóng đang ngày càng hi n h u.

ự ồ ạ ­ Th c tr ng bu n

ễ ị ổ ể ầ ả ạ ươ ữ ấ ổ (cid:0) Đ  góp ph n gi m thi u tình tr ng d  b  t n th ể ng và nh ng t n th t

ụ ư ể ộ ồ ừ do thiên tai bão l t gây ra cho c ng đ ng dân c  ven sông bi n, t năm

ủ ả ướ ượ ự ở ỉ 1994 Hà Tĩnh đã tr  thành 1 trong 10 t nh thành c a c  n c s  tài c đ

ậ ả ữ ậ ợ ủ ệ ộ ỏ ộ ưỡ ề tr  c a H i ch  th p đ  Nh t B n và Hi p h i Trăng l ỏ i li m đ

ố ế ể ừ ự ậ ặ Qu c t ồ  tri n khai d  án tr ng r ng ng p m n.

ứ ườ ữ ừ ậ ặ ắ ả ữ ệ (cid:0) R ng ng p m n chính là nh ng b c t ng xanh v ng ch c b o v  đê

ự ườ ướ ố ể kè và s  bình yên cho ng i dân tr c giông t ơ  bi n kh i

ữ ậ ậ ộ ỏ ừ (cid:0) Ông Lê T p – Phó ch  t ch H i ch  th p đ  cho bi ế ủ ị t: “ T  năm 1994­

ồ ượ ả ệ ả ỉ 2002, toàn t nh tr ng đ ế c kho ng 551 ha, và đ n nay tính c  di n tích

ữ ậ ặ ấ ồ ớ ồ ộ ỏ ồ ượ ầ tr ng m i và tr ng d m h i ch  th p đ  các c p đã tr ng đ c g n

ừ ừ ậ ặ ầ ồ ộ 1.000 ha bao g m r ng ng p m n và r ng phòng h . G n 20 năm trôi

ặ ở ộ ố ị ừ ậ ươ ị qua, r ng ng p m n m t s  đ a ph ng trên đ a bàn đã mang l ạ ợ i l i

ế ự ườ ưở ợ ụ ích thi t th c cho ng i dân vùng h ng l i. Ngoài tác d ng phòng

ữ ừ ừ ề ệ ả ạ ọ ng a th m h a, đi u hòa không khí, nh ng cánh r ng này còn t o vi c

ụ ệ ả ậ ộ ở ữ làm và c i thi n thu nh p cho hàng ch c ngàn h  gia đình nh ng vùng

ừ ệ ả ủ ả ả ượ ệ ừ có r ng t ế  vi c b o v , chăm sóc, thu l m th y h i s n…. Th

ệ ạ ừ ứ ư ậ ướ ơ ế nh ng, hi n t ặ i r ng ng p m n đang đ ng tr ạ   c nguy c  ch t hàng lo t

ộ ử ệ ỉ và di n tích ch  còn m t n a”.

ư ể ứ ờ ủ ậ (cid:0) Nh  đ  minh ch ng cho l i nói c a mình, ông Lê T p cho chúng tôi xem

ả ế ộ ươ ừ ể b n báo cáo chi ti t do đoàn cán b  trung ng v a tri n khai đo đ c l ạ ạ   i

ặ ở ừ ệ ậ ằ ả di n tích r ng ng p m n Hà Tĩnh. Nhìn theo báo cáo b ng hình  nh,

ặ ạ ừ ủ ữ ậ ầ ượ ị màu xanh c a nh ng cánh r ng ng p m n t i các vùng l n l t b  thu

ồ ụ ể ở ộ ố ế ặ ấ ả ỏ ượ nh  ho c bi n m t hoàn toàn trên b n đ . C  th m t s  xã đ c

ể ồ ừ ạ ạ ằ ộ tri n khai tr ng t ệ   ư  gian đo n 1994­2004: nh  Th ch B ng­ L c Hà di n

ệ ệ ầ ạ ạ ỉ tích đ u vào 61 ha, hi n ch  còn 4,3ha; Th ch Kênh – Th ch Hà di n tích

ệ ạ ầ đ u vào 38 ha, hi n t i không còn ha nào; Xuân Giang­ Nghi Xuân có

ệ ầ ẩ ẩ ầ di n tích đ u vào 38ha nay còn 10,8ha; C m Lĩnh­ C m Xuyên đ u vào

ệ ạ ẩ ượ ệ ầ 69 ha hi n t i 0 ha; C m Nh ng di n tích đ u vào 35 ha nay còn 5,5ha,

ẩ ộ C m L c 141 ha nay còn 10,6 ha…

ế ằ ọ ố ệ ỉ ướ ượ ệ ề ằ (cid:0) V n bi ẫ t r ng vi c đo b ng máy m i s  li u đ u ch  là c l ng

ướ ừ ệ ẹ ậ ị ườ ư nh ng tr ặ c di n tích r ng ng p m n ngày càng b  thu h p, ng i dân

ở ữ ưở ợ ễ ỏ nh ng vùng h ng l i không kh i băn khoăn. Ông Nguy n Trung Hoa

ườ ặ ở ừ ả ậ ạ – ng ệ ừ i đã t ng b o v  r ng ng p m n ừ  xã Th ch Long cho hay: “ T

ừ ậ ặ ạ ặ ườ khi có r ng ng p m n, l i có đê ngăn m n ng i dân vùng ven sông

ướ ư ề ả ắ ỗ n c nh  chúng tôi đã không còn ph i lo l ng nhi u m i khi nghe tin đài

ở ủ ừ ư ự ầ ở ờ báo bão, b i đã có s  che ch  c a r ng. Nh ng th i gian g n đây, không

ể ệ ẹ ế ạ ị ứ ư hi u vì sao cây ch t hàng lo t, di n tích ngày càng b  thu h p. C  nh

ặ ở ữ ừ ế ả ắ ậ ạ th  này thì kho ng 10 năm n a ch c là r ng ng p m n Th ch Long

ổ ẽ ị s  b  xóa s ”.

ả ệ ừ ị ỏ ẫ ỏ ­ Công tác b o v  r ng v n b  b  ng

ộ ố ị ớ ươ ướ ậ (cid:0) Cùng v i m t s  đ a ph ữ ng khác, nh ng năm tr ừ c đây r ng ng p

ặ ở ề ạ ở ự ỉ ủ ườ m n Th ch Long đã tr  thành ni m t hào không ch  c a ng i dân

ưở ợ ủ ữ ề ườ ự h ng l i mà còn là ni m vui c a nh ng ng ệ ự i th c hi n d  án khi

ả ư ự ự ữ ừ ệ ố   nh ng cánh r ng bát ngát đã th c s  phát huy hi u qu  nh  mong mu n.

ế ư ồ ạ ượ ề ấ ẳ ừ ạ ặ Th  nh ng ni m vui  y ch ng t n t i đ c lâu khi n n ch t phá r ng

ấ ố ủ ườ ị ươ ừ ượ ẹ ỏ ể đ  làm ch t đ t c a ng i dân ngoài đ a ph ng v a đ c d p b  thì

ườ ạ ặ ớ ỗ ả ố ế ạ ng i dân l ỉ i ph i đ i m t v i n i lo cây ch t hàng lo t. Và không ch

ở ạ ạ ả ở ầ ị riêng ự  Th ch Long mà th c tr ng này x y ra ắ  h u kh p các đ a

ươ ệ ậ ặ ph ừ ng có di n tích r ng ng p m n.

ữ ậ ủ ị ệ ầ ẩ ỏ (cid:0) Ông Tr n Văn Tình – Ch  t ch H i ch  th p đ  huy n C m Xuyên cho  ộ

ế ủ ư ệ ế ẫ bi t: “ Theo nh  kinh nghi m c a chúng tôi thì nguyên nhân d n đ n

ế ạ ầ ộ ọ ố cây ch t hàng lo t m t ph n là do sâu b , hàu, hà ăn g c; do th  nh ổ ưỡ   ng

ụ ể ớ ừ ệ ạ ợ ớ ồ ộ không phù h p v i lo i cây tr ng. C  th  v i di n tích r ng phòng h ,

ợ ạ ư ố ở ồ chúng tôi tham m u tr ng keo thì nhà tài tr  l i cho gi ng phi lao,

ư ậ ặ ồ ướ ị vùng ng p m n chúng tôi tham m u tr ng đ c thì l ạ ượ i đ ỉ c ch  đ nh

ồ ở ẩ ứ ủ ườ tr ng trang ( C m Lĩnh)… Và ngoài ra ý th c c a ng ả i dân khi th

ừ ể ậ ặ ồ ưở ậ rông trâu bò trên vùng tr ng r ng ng p m n, khi đ  rác r i ng p tràn

ừ ở ẩ ẩ ộ ượ ẩ ả ả các kho nh r ng C m L c, C m Nh ng, C m Hà…cũng đã  nh

ưở ể ủ ừ ế ự ấ ớ h ng r t l n đ n s  phát tri n c a r ng”.

ễ ườ ệ ừ ừ ả (cid:0) Ông Nguy n Trung Hoa – ng ậ   i đã t ng làm công tác b o v  r ng ng p

ặ ở ự ạ ướ ộ ề ớ m n Th ch Long tâm s : “Tr c đây cũng đã có đoàn cán b  v  v i

ươ ứ ể ệ ạ ọ ị ị đ a ph ế ng đ  nghiên c u vi c cây ch t hàng lo t trên đ a bàn. H  đã

ấ ướ ứ ể ọ ườ ẫ ấ l y các m u đ t, n c, sâu b … đ  nghiên c u. Ng i dân chúng tôi

ể ệ ệ ặ ạ ọ ộ ấ r t hy v ng vào m t bi n pháp nào đó đ  ngăn ch n các lo i sâu b nh

ự ờ ợ ộ ấ ừ ư ọ ỉ tàn phá r ng nh ng s  ch  đ i cũng ch  là vô v ng khi đoàn cán b   y

ở ạ ộ ụ ồ ừ ệ ậ ặ m t đi không tr  l ữ i, khi vi c ph c h i nh ng cánh r ng ng p m n

ệ ẳ ặ ồ ch ng có bi n pháp nào khác ngoài tr ng d m mà kinh phí thì không có,

ế ứ ệ ế ề ố vi c tìm ki m gi ng cũng h t s c khó khăn”.Ngoài nguyên nhân v  sâu

ờ ế ư ữ ậ ạ ướ ọ b , hàu, hà, do th i ti t rét đ m rét h i kéo dài nh  nh ng năm tr c…

ườ ở ị ươ ệ ượ ừ ậ thì theo ng i dân đ a ph ng hi n t ng r ng ng p m n ặ ở ộ ố  m t s

ế ệ ạ ộ ộ ở ọ xã thu c huy n L c Hà và Th ch Hà ch t còn b i nguyên nhân ng t hóa

ườ ữ ệ ẽ ở ệ ễ sông Nghèn. Thông th ng, vi c ch a b nh cho cây s  tr  nên d  dàng

ế ị ượ ư ữ ừ ậ ơ h n n u xác đ nh đ ớ c nguyên nhân, nh ng v i nh ng cánh r ng ng p

ụ ệ ặ ắ ẫ ỏ ờ m n vi c kh c ph c tình hình v n đang là câu h i không l i đáp.

(cid:0) ự ế ừ ự ế ậ ặ ở ộ ố ị ươ Th c t , sau khi d  án r ng ng p m n k t thúc m t s  đ a ph ng,

ệ ừ ả ơ ế ặ công tác b o v  r ng càng g p khó khăn h n khi không bi ả t ph i bàn

ẻ ớ ủ ị ễ ộ giao cho ai. Chia s  v i chúng tôi, ông Nguy n Duy R ng – Ch  t ch

ữ ậ ệ ấ ộ ỏ ộ ổ ệ   H i ch  th p đ  huy n L c Hà không d u n i băn khoăn: “Trách nhi m

ề ả ệ ừ ỉ ậ ừ ấ ộ ộ ồ ủ c a H i là ch  v n đ ng bà con tr ng r ng, còn v n đ  b o v  r ng tôi

ế ủ ụ ệ ệ ể thi t nghĩ đó là trách nhi m c a phòng nông nghi p, chi c c ki m lâm,

ự ế ữ ứ ư ư ộ ủ c a toàn xã h i. Nh ng th c t ộ    nh ng ngành ch c năng đó ch a có đ ng

ề ị ươ ẫ thái gì, chúng tôi và chính quy n các đ a ph ng v n đang phân vân vì

ế ệ ừ ệ ả ả ậ ặ không bi t giao vi c qu n lý, b o v  r ng ng p m n cho ai”.

ấ ủ ứ ư ề ẫ (cid:0) Và trong lúc các ngành ch c năng các c p  y chính quy n v n ch a có

ừ ừ ừ ậ ẫ ặ ộ đ ng thái nào thì r ng ng p m n v n đang t ng ngày, t ng gi ờ ế ầ    ch t d n

ữ ế ườ ướ ạ ố ặ ớ ch t mòn. Còn nh ng ng i dân vùng ven sông n i đ i m t v i c l

ấ ừ ệ ậ ặ ồ ớ ở ề ộ ỗ n i lo m t r ng ng p m n đ ng nghĩa v i vi c xói l đê đi u, là cu c

ủ ọ ặ ớ ả ố ề ườ ư ỗ ố s ng c a h  ph i đ i m t v i sóng gió, tri u c ng m i khi mùa m a

bão đ n.ế

ề ữ ụ ồ ừ ộ ả 4.1.2. Hà Tĩnh ph c h i và qu n lý b n v ng r ng phòng h

ừ ỉ ế ị ố (cid:0) UBND t nh Hà Tĩnh v a ban hành Quy t đ nh s  2225/QĐ­UBND phê

ệ ự ề ữ ụ ồ ộ ỉ ừ ả duy t D  án “Ph c h i và qu n lý b n v ng r ng phòng h  t nh Hà

Tĩnh”.

ủ ầ ự ể ệ ở (cid:0) D  án do S  Nông nghi p và Phát tri n Nông thôn Hà Tĩnh làm ch  đ u

ư ự ệ ờ ừ ế ị t , th c hi n trong th i gian t năm 2012 đ n 2021 trên đ a bàn 14 xã

ươ ệ ẩ ộ ơ ộ thu c các huy n C m Xuyên, Nghi Xuân, Can L c và H ng S n.

(cid:0) ầ ư ủ ự ầ ổ ỷ ồ ố ố ố T ng s  v n đ u t c a d  án là g n 197 t đ ng; trong đó, v n ODA

ậ ả ố ế ủ ợ ợ ơ do Chính ph  Nh t B n tài tr  thông qua c  quan H p tác qu c t ậ  Nh t

ả ỷ ệ ỷ ệ ố ố B n (JICCA) là 162 t ồ  460 tri u đ ng và 34 t ồ  539 tri u đ ng v n đ i

ng.ứ

ẽ ầ ư ả ự ừ ệ ệ ệ ể ả (cid:0) D  án s  đ u t b o v , phát tri n và c i thi n 6.289 ha di n tích r ng

ệ ồ ừ ệ ả ộ ớ phòng h ; trong đó có 4.010 ha di n tích r ng b o v , tr ng m i 1.339

ấ ừ ầ ư ệ ồ ạ ầ ha và tr ng nâng c p r ng hi n có 940 ha; đ u t cho h  t ng nông thôn

ạ ầ ư ườ ệ ố và h  t ng lâm sinh nh  đ ng giao thông nông thôn, h  th ng th y l ủ ợ   i,

ạ ả ế ị ụ ụ ệ ừ nhà tr m b o v  r ng, các trang thi t b  và các công trình ph c v  công

ừ ữ tác phòng cháy ch a cháy r ng.

ể ủ ự ề ữ ụ ệ ể ả ổ (cid:0) M c tiêu t ng th  c a d  án là qu n lý, b o v  và phát tri n b n v ng  ả

ộ ầ ự ệ ể ậ ồ ỹ ệ ừ r ng phòng h  đ u ngu n; th c hi n các bi n pháp k  thu t phát tri n

ố ề ợ ế ừ ừ ơ ở ừ r ng trên c  s  phát huy t i đa ti m năng, l i th  t ấ  r ng, đ t lâm

ấ ượ ệ ằ ộ ộ ị nghi p và lao đ ng trên đ a bàn nh m nâng cao ch t l ủ ng, đ  che ph

ừ ướ ổ ậ ị ườ ả ộ ủ ừ c a r ng; t ng b c  n đ nh lâm ph n, tăng c ng kh  năng phòng h ,

ườ ụ ồ ả ồ ể ọ ệ ả b o v  môi tr ng sinh thái, ph c h i và b o t n sinh h c, phát tri n h ạ

ự ứ ế ậ ổ ớ ầ t ng vùng d  án,  ng phó v i bi n đ i khí h u.

ạ ả ệ ế ệ ả (cid:0) Bên c nh đó, d  án còn tham gia gi ự ế i quy t vi c làm, c i thi n sinh k

ậ ườ ề ừ ự ầ ộ và tăng thu nh p cho ng i lao đ ng ngh  r ng, góp ph n xây d ng

ớ ị ưở ợ ả nông thôn m i và xóa đói gi m nghèo trên đ a bàn các xã h ng l i;

ổ ế ự ề ả ả ệ ừ nâng cao năng l c qu n lý, b o v  r ng; tuyên truy n ph  bi n pháp

ố ợ ẽ ớ ứ ậ ậ ặ ồ ộ lu t, nâng cao nh n th c cho c ng đ ng, ph i h p ch t ch  v i chính

ề ị ươ ứ ả ơ ị quy n đ a ph ng và các c  quan ch c năng trên đ a bàn trong qu n lý

ệ ừ ừ ể ệ ả ầ ả b o v  r ng, ki m soát cháy r ng và góp ph n b o v  an ninh tr t t ậ ự

cho vùng d  án.ự

ặ ụ ừ 4.2 R ng đ c d ng

ừ ượ ủ ế ậ ớ R ng đ c d ng ặ ụ  là lo iạ  r ngừ  đ ụ c thành l p v i m c đích ch  y u

ừ ủ ẩ ẫ ồ ố ệ ể ả ồ đ  b o t n thiên nhiên, m u chu n h  sinh thái r ng c a qu c gia, ngu n

ậ ừ ử ứ ệ ả ọ ị gen sinh v t r ng, nghiên c u khoa h c, b o v  di tích l ch s , danh lam

ụ ụ ế ợ ộ ả ệ ả ắ ơ ớ ỉ ị th ng c nh ph c v  ngh  ng i du l ch k t h p v i phòng h  b o v  môi

ườ tr ng sinh thái .

Ở ặ ụ ườ ừ ố ộ    Hà Tĩnh có 2 khu r ng đ c d ng là V n qu c gia Vũ Quang r ng

ẻ ỗ ộ ả ồ 52.882 ha và khu b o t n thiên nhiên K  G  r ng 21.759 ha.

ườ ố 4.2.1 V n qu c gia Vũ Quang

ỗ ự ả ệ ườ ố N  l c b o v  V n Qu c gia Vũ Quang

ườ ố ướ V n Qu c gia Vũ Quang (VQG) (tr c

ả ồ đây là Khu B o t n thiên nhiên Vũ Quang)

ươ ệ ộ ơ ỉ thu c huy n H ng S n, t nh Hà Tĩnh có

ớ ặ ệ ơ ổ t ng di n tích h n 56.000 ha v i đ c

ặ ụ ạ ừ ừ ư ồ tr ng 3 lo i r ng g m r ng đ c d ng,

ộ ừ ả ấ ộ ừ r ng phòng h , r ng s n xu t .Đây là m t

̀ ́ ữ ạ ọ ở ̣ ̣ trong nh ng vùng có đa d ng sinh h c cao năm ̃  vi tri quan trong trong day

̀ ́ ̀ ́ ơ ở ắ ̉ Tr ̀ ́ ̃ ư ươ ng S n, xen gi a VQG Pu Mat phia B c va VQG Phong Nha ­ Ke

́ ở ớ ượ ơ ầ ̀ Bang phia Nam. Đây chính là n i hai loài thú l n đ ệ ầ c phát hi n l n đ u

ế ớ ừ ớ ọ tiên trên th  gi i là Sao la, còn g i là dê r ng dài (1992) và Mang l n (năm

1993).

ề ệ ứ ụ ừ ệ ẫ ẩ ớ ả ồ V i ch c năng nhi m v  chính là b o t n m u chu n v  h  sinh thái r ng

ườ ả ồ ự ọ ặ ủ ừ ư ạ ơ ự ắ B c Tr ng S n, b o t n s  đa d ng sinh h c đ c tr ng c a vùng r ng t

ộ ườ ế ơ ớ ớ nhiên phía Tây Nam khu IV, thu c dãy Tr ng S n, ti p giáp v i biên gi i

ệ ầ ằ Vi t Nam ­ Lào, VQG Vũ Quang còn góp ph n duy trì cân b ng sinh thái và

ủ ừ ả ả ộ ườ ự ể gia tăng đ  che ph  r ng, b o đ m an ninh môi tr ề   ng và s  phát tri n b n

ề ự ế ủ ộ ơ ỉ ị ữ v ng v  t nhiên kinh t c a các t nh thu c khu IV. Ngoài ra, đ n v  còn

ị ủ ệ ụ ụ ừ ứ giúp phát huy các giá tr  c a h  sinh thái r ng ph c v  công tác nghiên c u

ọ ị khoa h c, tham quan và du l ch sinh thái.

ề ạ ọ      Ti m năng đa d ng sinh h c

ả ề ế ướ ố ế ườ ủ Theo k t qu  đi u tra c a các chuyên gia trong n c và qu c t , V n

ố ớ ừ ệ ự ể ớ Qu c gia Vũ Quang có t i 76% di n tích r ng t nhiên v i 5 ki u chính

ượ ừ ườ ấ đ c phân chia theo các đai cao khác nhau: R ng kín th ng xanh trên đ t

ố ở ộ ừ ấ ườ ấ th p phân b đ  cao 100­300m; r ng th ố ng xanh trên núi th p phân b

ộ ừ ừ ườ ở ộ ả trong kho ng đ  cao t 300­ 1000m; r ng th ng xanh trung bình đ  cao

ừ ủ ế ừ ồ ộ ườ t 1.000 ­1.400 m g m ch  y u các loài cây lá r ng; r ng th ng xanh trên

ố ở ộ ư ồ núi cao phân b đ  cao 1.400 ­ 1.900 m g m các loài cây lá kim, nh ng

ầ ớ ọ ẻ ế ặ ộ ọ chi m ph n l n là các loài h  Côm, h  D , Long não, M c lan. Đ c bi ệ ở t

ủ ế ừ ơ ớ ộ ố đây còn có loài Du sam; r ng phân b  trên đ  cao l n h n 1.900 m ch  y u

ữ ừ ẻ ỗ ớ ớ là r ng lùn v i các loài Đ  quyên, Long não, Côm, D . Cùng v i nh ng loài

ơ ưở ủ ề ỗ cây này, VQG Vũ Quang còn là n i sinh tr ng c a nhi u cây g  qúy khác

ư ẩ ầ ổ ươ ề ượ ệ nh : c m lai, lát hoa, lim, d i, tr m h ng... và nhi u cây d c li u qúy.

ệ ộ ậ ở ấ ố ớ ộ H  đ ng v t đây r t phong phú, theo th ng kê có t i 94 loài thú thu c 26

ưỡ ư ọ h , 315 loài chim, 65 loài bò sát, 26 loài l ng c  và 88 loài cá; trong đó có

ầ ượ ả ệ ế ơ 26 loài thú, h n 10 loài chim, 16 loài bò sát qúy hi m c n đ c b o v .

ặ ữ ủ ườ ụ ố Ngoài ra, V n Qu c gia Vũ Quang còn có 36 loài ph  thú đ c h u c a khu

ườ ư ắ ơ ọ ọ ượ ừ r ng Tr ng S n B c nh : Vo c vá chân nâu, vo c Hà Tĩnh, v n má

vàng…

ệ ệ ạ ọ ở ớ ớ B i tính đa d ng sinh h c cao và v i vi c phát hi n hai loài thú m i là Sao

ộ ị ớ ở ị ỉ la và Mang l n, VQG Vũ Quang đã tr  thành m t đ a ch  du l ch sinh thái

ể ự ữ ế ệ ề ạ ị ầ đ y ti m năng. T i đây, du khách có th  th c hi n nh ng chuy n du l ch

ờ ủ ừ ữ ể ạ ẩ ấ m o hi m, khám phá nh ng bí  n b t ng  c a r ng; hay tham gia tour du

ề ế ể ạ ồ ị l ch th  thao đ n thác Vũ Môn theo huy n tho i cá chép hóa r ng…

ả ồ ỉ ị ử Vũ Quang không ch  là khu b o t n thiên nhiên mà còn là khu di tích l ch s

ự ệ ị ươ ử ủ ữ ấ ầ ộ ở ghi d u nh ng s  ki n l ch s  oai hùng c a cu c kh i nghĩa C n V ng

ế ỷ ế ỷ ủ ố ơ ộ ố ch ng Pháp c a Phan Đình Phùng cu i th  k  19. H n m t th  k  đã trôi

ườ ủ ữ ư ẫ ấ ố ườ qua, nh ng V n qu c gia Vũ Quang v n còn d u tích c a nh ng ng i

ư ạ ớ ư ờ ợ ể ờ anh hùng l u l i v i th i gian nh  ch  đ i du khách khám phá và tìm hi u...

ỗ ự ả ồ ạ ọ   N  l c b o t n đa d ng sinh h c

ế ằ ớ ị ố Giám đ c VQG Đào Huy Phiên cho bi t: VQG n m trên đ a bàn 8 xã v i

ẩ ặ ộ ơ ệ 7.588 h  dân (h n 30.000 nhân kh u). Đ c bi ằ t, có hai xã n m trong vùng

ươ ươ ữ ủ ề ườ lõi c a VQG là H ng Đi n và H ng Quang. Nh ng ng i dân đã sinh

ạ ừ ữ ế ỷ ướ ủ ế ố s ng t i đây t nh ng năm 60 c a th  k  tr c, và đ n năm 1993 Nhà

ướ ử ừ ả ồ ể ạ ớ n c m i đóng c a r ng chuy n thành Khu b o t n. Chính vì tình tr ng

ướ ế ạ ơ ộ dân có tr ằ   ẫ c, quy ho ch sau nên đ n nay v n còn h n 700 h  dân đang n m

ủ ườ ề ể ả ự ngay trong khu v c vùng lõi c a v n. V  nguyên lý là ph i di chuy n toàn

ự ủ ườ ỏ ế ệ ẫ ộ ườ b  ng i dân ra kh i khu v c c a v n, tuy nhiên, đ n nay, vi c này v n

ệ ượ ư ẽ ố ườ ừ ậ ự ch a th c hi n đ c. Dân s ng xen k  trong v n nên t p quán bám r ng

ượ theo đó đã đ c hình thành.

ư ở ệ ờ ớ Thêm vào đó, c  dân ậ  vùng đ m và các xã lân c n v i VQG cũng có đ i

ế ệ ấ ậ ổ ố ị ố s ng r t khó khăn, thi u vi c làm, thu nh p không  n đ nh, dân s  tăng

ề ỗ ả ầ ị nhanh. Trong khi đó, giá tr  lâm s n ngày càng tăng cao, nhu c u v  g  và

ứ ủ ề ừ ả ẩ ậ ườ ề ậ các s n ph m v  r ng cũng tăng, nh n th c c a ng i dân v  pháp lu t

ự ả ả ả ậ ộ ệ ừ trong lĩnh v c qu n lý b o v  r ng, qu n lý đ ng v t hoang dã còn h n ạ

ộ ố ườ ế ậ ậ ể ự ệ ấ ấ ch , do v y m t s  ng i dân đã b t ch p pháp lu t đ  th c hi n hành vi

ắ ộ ừ ậ ộ khai thác tr m tài nguyên r ng, săn b t đ ng v t hoang dã.

ố ượ ụ ả ả ị Trong vòng 10 năm trên đ a bàn VQG qu n lý đã x y ra 8 v  các đ i t ng

ố ườ ụ ươ ứ ự ch ng ng i thi hành công v , gây th ộ ng tích cho cán b  viên ch c, l c

ượ ộ ố ụ ế ứ ể ể ọ l ng ki m lâm VQG. M t s  v  h t s c nghiêm tr ng, đi n hình nh : V ư ụ

ở ạ ố ượ ể ể ả ị ặ Tr m Ki m lâm Hòa H i, nhân viên ki m lâm b  các đ i t ng lâm t c

ươ ặ ụ ệ ở ộ ể hành hung gây th ọ ng tích nghiêm tr ng, ho c v  vi c ơ  đ i ki m lâm c

ở ỗ ậ ừ ổ ộ đ ng trong khi truy đu i xe ch  g  l u t ề ườ  VQG xuôi v  Đ ng 5, hai nhân

ế ể ạ ộ ị ạ ỗ ộ viên ki m lâm đã b  tai n n khi n m t ng ườ ử i t vong t i ch , m t ng ườ ị i b

ươ ố ượ ủ ạ ọ th ng nghiêm tr ng ... Hành vi vi ph m c a các đ i t ng ngày càng tinh

ủ ạ ể ồ ệ ấ ấ ả ọ ơ ố ố vi x o quy t, b t ch p m i th  đo n đ  lu n lách ch ng đ i các c  quan

ứ ậ ự ch c năng th c thi pháp lu t.

ả ồ ườ ề ạ ặ ọ ố Công tác b o t n đa d ng sinh h c V n Qu c gia cũng g p nhi u khó

ừ ệ ị ệ ắ ả khăn t vi c b  chia c t sinh c nh. VQG Vũ Quang hi n nay có hai công

ủ ợ ườ ự ẩ ậ ậ trình là đ p th y l i Ngàn Tr i ­ C m Trang, đ p Đá hàn đang xây d ng

ộ ố ệ ế ả ắ ổ ưở ẫ d n đ n m t s  h  sinh thái thay đ i, chia c t làm  nh h ế ự ồ ng đ n s  t n

ề ữ ự ậ ể ộ ể ầ ủ vong và phát tri n b n v ng c a các qu n th  đ ng th c v t.

ự ượ ệ ừ ả ặ Thêm vào đó, các l c l ề   ả ng tham gia qu n lý và b o v  r ng còn g p nhi u

ề ế ế ị ệ ầ ữ ế khó khăn v  biên ch , trang thi ề t b  và nh ng đi u ki n c n thi ụ   t khác ph c

ự ế ệ ỗ ậ ụ v  công tác th c thi pháp lu t. Ông Đào Huy Phiên cho bi t: Hi n nay, m i

ủ ừ ệ ể ả ơ ị nhân viên ki m lâm c a VQG ch u trách nhi m qu n lý h n 1.000 ha r ng,

ở ữ ệ ả ể ả ả nh t làấ ệ  nh ng vùng sâu, vùng xa thì khó có th  b o đ m vi c b o v

ồ ự ự ẽ ệ ậ ả ặ ố ộ ừ r ng t n g c và b o v  ĐVHD m t cách ch t ch . Ngu n l c và năng l c

ề ả ự ạ ậ ế ệ ộ ủ ộ c a đ i ngũ th c thi v  b o v  đ ng v t hoang dã còn h n ch .

ữ ầ Theo ông Đào Huy Phiên, trong nh ng năm g n đây, VQG Vũ Quang tích

ạ ộ ả ồ ọ ạ ể ề ạ ằ ự c c tri n khai nhi u ho t đ ng nh m b o t n đa d ng sinh h c t i đây nh ư

ườ ệ ừ ả ắ ả ố tăng c ng công tác qu n lý b o v  r ng ch ng săn b t các loài ĐVHD bao

ố ợ ứ ậ ầ ố ơ ị ớ ồ g m: Tu n tra t n g c, ph i h p v i các c  quan ch c năng trên đ a bàn

ạ ộ ể ắ ố tri n khai ho t đ ng phòng ch ng khai thác, săn b t, buôn bán ĐVHD…

ố ợ ứ ớ ọ ủ Ngoài ra, Phòng nghiên c u khoa h c c a VQG Vũ Quang đã ph i h p v i

ổ ứ ạ ộ ộ ố ứ ề ể ệ ằ các t ch c, các Vi n nghiên c u nh m tri n khai m t s  ho t đ ng đi u

ượ ư ệ ả ẩ ậ ơ tra, kh o sát các loài nh : Ong, Nh n, D i, V n…, l p ô tiêu chu n theo

ừ ế ễ dõi di n bi n tài nguyên r ng.

ứ ủ ụ ề ệ ậ ớ ườ Cùng v i đó là vi c tuyên truy n, giáo d c nâng cao nh n th c c a ng i

ả ồ ề ả ệ ừ ư ề ọ ổ ạ dân v  b o v  r ng ­ b o t n đa d ng sinh h c nh : Tuyên truy n ph

ậ ế ế ườ ổ ứ bi n pháp lu t đ n các thôn xóm cho ng i dân; t ạ ộ  ch c ho t đ ng giáo

ườ ọ ườ ệ ộ ụ d c môi tr ng cho h c sinh các tr ư ng thu c vùng đ m và các khu dân c

ộ ố ự ệ ượ ệ ạ ự lân c n.ậ   Hi n nay, m t s  d  án đã đ c th c hi n t ầ   ư ự i đây nh : D  án đ u

ư ơ ở ạ ầ ạ ộ ự ể ớ t phát tri n VQG Vũ Quang v i các ho t đ ng xây d ng c  s  h  t ng,

ả ồ ệ ừ ự ự ả ầ giao khoán b o v  r ng; d  án đánh giá nhu c u b o t n và xây d ng

ươ ả ồ ấ ở ụ ậ ph ng án b o t n các loài nguy c p VQG Vũ Quang và các xã ph  c n

ộ ườ ạ ộ ự ề ả ớ v i các ho t đ ng nâng cao năng l c cán b  V n, đi u tra kh o sát xây

ươ ả ồ ấ ướ ạ ộ ả ồ ế ự d ng ph ng án b o t n loài nguy c p và h ng đ n ho t đ ng  o t n liên

biên gi i.ớ

ự ỗ ợ ừ ườ ầ ạ ộ ủ ề ậ Tuy v y, còn nhi u ho t đ ng c a V n c n có s  h  tr  t phía Nhà

ướ ổ ứ ệ ả ạ ằ ộ n c và các T  ch c xã h i nh m b o v  nguyên tr ng VQG Vũ Quang

ự ậ ư ự ạ ộ ề ệ ộ nh  th c hi n các ho t đ ng đi u tra giám sát các loài đ ng th c v t qúy

ế ồ ố ớ ư hi m g m các loài thú móng gu c nh  Sao la, Mang l n, Bò tót…; các loài

ưở ư ượ ắ ượ ọ linh tr ng nh  v n đen má tr ng, v n Siki, Vo c chà vá chân nâu…,

ả ở ấ ươ ả ồ kh o sát đàn voi Châu Á ề  VQG và đ  xu t ph ng án b o t n.

ể ộ ạ ộ ằ ồ Ông Đào Huy Phiên cũng cho r ng, các ho t đ ng phát tri n c ng đ ng

ế ệ ệ ẽ ả ấ ầ cũng r t c n thi t cho công tác b o v  VQG Vũ Quang. Vi c này s  giúp

ể ộ ạ ộ ẽ ợ ể ả ồ phát tri n c ng đ ng sinh thái, tri n khai các ho t đ ng qu n lý, chia s  l i

ụ ị ườ ỗ ợ ể ừ ể ích, d ch v  môi tr ng r ng; h  tr  tri n khai các mô hình phát tri n kinh

ế ớ ườ ự ế ạ ổ ế ộ t h …Ngoài ra, V n cũng đang xây d ng k  ho ch liên k t v i các t

ố ế ứ ả ồ ướ ch c qu c t và phía Khu B o t n Nakai Nam Theun (n c CHDCND

ệ ố ự ằ ổ ả ồ ạ Lào ) nh m trao đ i thông tin, th c hi n t t công tác b o t n đa d ng sinh

ớ ụ ậ ể ọ h c liên biên gi ở ộ i và phát tri n, m  r ng vùng ph  c n.

ả ồ ẻ ỗ 4.2.2 Khu b o t n thiên nhiên K  G

ả ồ ạ ỉ Khu b o t n thiên nhiên K i t nh Hà ả ồ  t ẻ Gỗ là m tộ  khu b o t n

ệ ả ồ ệ ằ ị Tĩnh, Vi t Nam . Khu b o t n này n m trên đ a bàn 3 huy n 3 huy nệ  C m ẩ

ạ ươ ấ ả ề ộ ỉ Xuyên, Th ch Hà , H ng Khê (t ả ồ   t c  đ u thu c t nh Hà Tĩnh) Khu b o t n

ệ ự ả ồ này có t ngổ  di n tích t nhiên 35.159 ha, trong đó khu b o t n 24.801 ha,

ự ậ ộ ự ừ r ng phòng h  10.358 ha. Khu v c này có các loài th c v t quý

ạ ộ ế ậ nh :ư  táu,gõ, chò chỉ, kim giao, s nế , lát hoa. Các lo i đ ng v t quý hi m

ồ nh :ư  trĩ sao, gà lôi lam đuôi tr ngắ , gà lôi h ng tía , ngan cánh

Ở tr ngắ , v nượ , g uấ , hổ, tê tê, sóc bay. đây có gà lôi lam mào đen, 100

ưỡ ắ ừ ế ạ ớ loài bò sát và l ng c ư. Các loài thú l n hi m hoi do tình tr ng săn b t b a

ạ ộ ở ự ừ bãi. Các ho t đ ng c a ủ  con ng iườ ư ặ  khu v c này nh  ch t phá r ng, săn

ậ ở ả ồ ắ ộ b t đ ng v t hoang dã đe d a đ n ọ   ọ ế  đa d ng sinh h c ạ khu b o t n.

ế ở ả ồ ẻ ỗ ệ ượ Ð n nay, Khu b o t n thiên nhiên K  G  đã phát hi n đ c 364

ậ ộ ươ ố ộ ở loài đ ng v t có x ọ ng s ng thu c 99 h . Trong 47 loài thú đây có 18 loài

ế ượ ệ ế ớ (chi m 21%) đ c ghi vào sách đ ỏ Vi t Nam và th  gi ộ ố i. M t s  loài,

ặ ệ trong đó đ c bi ổ t là Voi Elephans maximus, Bò tót Bos gaurus và H

ặ ố ượ ủ ể ệ ị ể ủ ầ Panthera tigris có th  đã b  tuy t ch ng ho c s  l ng qu n th  c a chúng

ượ ể ả ắ ị đã b  suy gi m đáng k  do săn b n. V n má hung Hylobates gabriellae và

ị ả ồ ố ượ ư ề ệ ượ ế ắ nhi u loài có giá tr  b o t n, nh ng s  l ng hi m do hi n t ng săn b n

ể ủ ấ ơ ầ ừ b a bãi. Đây cũng là n i tìm th y qu n th  c a 5 loài chim có vùng phân b ố

ẹ h p, đó là Gà lôi mào đen, Gà lôi Hà Tĩnh, Trĩ sao Rheinanlia ocellata,

ướ ạ ỏ Kh u m  dài Jabonilleia danjoui và Chích ch ch má xám Macronous

ứ ở ủ ẻ ỗ ừ ẹ ạ ộ kelleyi. R ng K  G  còn là x  s  c a các lo i m c lan, phong lan đ p và

ế ươ ượ ượ ư quý nh : Qu  h ng, tai t ồ ng, tai trâu, đuôi ch n, nghinh xuân, ph ng

vĩ...

ề ồ ẻ ỗ ượ ự ở Ti m năng H  K  G  đ c kh i công xây d ng vào ngày 26/3/1976

ủ ạ ớ ữ và hoàn thành vào ngày 26/3/1979. Nó là công trình đ i th y nông v i tr

ượ ệ ầ ấ ộ l ng 350 tri u m3 n ướ ướ c, t i cho g n 17.000ha lúa, mùa, vùng đ t thu c

ệ ệ ạ ẩ ắ ỳ ị huy n Th ch Hà, C m Xuyên, th  xã Hà Tĩnh và phía B c huy n K  Anh.

ồ ẻ ỗ ấ ẩ ồ ồ ư ự H  K  G  còn là ngu n cung c p th c ph m d i dào cho các vùng dân c

ề ồ ỏ ế ươ ư ữ ề ơ ớ v i chi u dài h n 30km. H  len l i gi a các tri n núi, nh  chi c g ng

ồ ữ ừ ữ ổ kh ng l soi bóng nh ng dãy núi, nh ng r ng cây ngút ngàn.

ủ ề ườ ỏ ơ ố Tuy nhiên không tránh kh i c n l c khai thác, c a nhi u ng i dân

ủ ọ ả ồ ặ ắ ộ ọ ậ   ạ c nh khu B o t n thiên nhiên, hay c a b n lâm t c, b n săn b n đ ng v t

ẻ ỗ ữ ượ ự hoang dã. Làm sao K  G  gi đ ớ   ủ c  s  hào phóng c a thiên nhiên v i

ự ữ ừ ữ ắ nh ng cánh r ng nguyên sinh xanh ng t. Vào nh ng ngày hè nóng n c khi

ị ớ ộ ệ ộ nhi ệ ộ ạ t đ  t i trung tâm th  xã Hà Tĩnh lên t i 37 ­ 38 đ  C, nhi t đ  bình

ườ ữ ấ ộ ỉ ướ ế ẫ ữ th ng x p x  30 ­ 32 đ  C.Gi a dòng n ả c ch y xi t v n có nh ng loài

ưở ặ ồ ả ượ ể ở cây sinh tr ng và to  bóng mát. M t h  còn đ ề ố   c đi m trang b i nhi u  c

ỗ ố ả ế ớ ỏ ộ ề ả đ o nh , m i  c đ o là m t th  gi i riêng huy n bí.

ẻ ỗ ừ ượ ả ọ T  lâu, K  G  đã đ c đông đ o các nhà khoa h c trong và ngoài

ướ ế ệ ị n ứ c đ n tham quan, nghiên c u. Hi n nay, ngành du l ch Hà Tĩnh cũng

ế ậ ầ ư ơ ở ạ ầ ư ệ ố ự đang xúc ti n l p các d  án đ u t c  s  h  t ng cũng nh  h  th ng các

ụ ể ớ ự ổ ơ ộ ị ợ   ị d ch v  đ  s m xây d ng n i đây thành m t khu du l ch sinh thái t ng h p

ề ạ ả ư ề ướ ớ v i nhi u lo i hình gi i trí nh : Ðua thuy n, l t ván, leo núi câu cá; cùng

ự ư ể ề ườ ầ các khu th  thao nh : tennis, c u lông bóng chuy n; xây d ng v n thú,

ườ ườ ả ằ ộ ị v n chim, v n cây c nh. Tin r ng m t ngày không xa, khi khu du l ch

ẻ ỗ ượ ệ ố ậ ợ ự sinh thái K  G  đ c xây d ng, có h  th ng giao thông thu n l i và các

ẫ ấ ạ ươ ớ ề ứ ể ể ẹ ị lo i hình du l ch h p d n, t ng x ng v i ti m năng đ  là đi m h n lý

ưở ủ ầ t ng c a du khách g n xa.

ừ ả ấ 4.3 R ng s n xu t

ừ ừ ả ượ ấ ỗ ủ ế ả ấ R ng s n xu t: Là r ng đ c dùng ch  y u trong s n xu t g ,lâm

ặ ả ả s n,đ c s n.

Ổ ị ừ ả ấ n đ nh quy mô r ng s n xu t

ấ ợ ừ ệ ề ả ỉ (cid:0) Hà Tĩnh đang xem xét, đi u ch nh quy mô di n tích r ng s n xu t h p lý

ị ư ừ ả ơ ộ cho các đ n v  nh . Ban qu n lý r ng phòng h  Nam Hà Tĩnh 11.632 ha,

ả ồ ừ ả ộ Ban qu n lý r ng phòng h  Ngàn Sâu 9.600 ha, Khu b o t n thiên nhiên

ổ ứ ấ ẻ ỗ ể ầ ế K  G  5.402 ha .... T  ch c đ u giá đ  cho các thành ph n kinh t thuê,

ồ ự ầ ư ằ ấ ọ nh m thu hút m i ngu n l c đ u t ể ả  phát tri n s n xu t.

ừ ệ ạ ấ ẩ ầ (cid:0) Ð y m nh vi c giao đ t, khoán r ng cho các thành ph n kinh t ế ằ  nh m

ợ ế ề ấ ủ ỉ ừ ộ ướ ứ phát huy l i th  v  đ t đai và lao đ ng c a t nh. T ng b c nghiên c u

ề ử ụ ấ ừ ừ ụ ứ ấ áp d ng hình th c cho thuê r ng, đ u giá quy n s  d ng đ t, r ng, thuê

ể ả ừ ả ấ ị ụ ả c nh quan r ng đ  s n xu t kinh doanh lâm s n và kinh doanh d ch v

ừ ị ướ ế ớ ị ừ ể ố du l ch. T ng b c ti n t i đ nh giá r ng đ  giao v n cho các doanh

ệ ể ả ả ố ị ệ nghi p qu n lý, ch u trách nhi m b o toàn và phát tri n v n.

(cid:0) ậ ả ế ứ ồ ạ ủ ệ ể ị T p trung gi i quy t d t đi m các t n t i c a ngành lâm nghi p do l ch

ặ ệ ế ộ ưở ề ấ ấ ử ể ạ s  đ  l i, trong đó đ c bi t là các tranh ch p v  đ t đai, ch  đ  h ng

ợ ệ ấ ồ l i, các ch ng chéo trong giao đ t lâm nghi p.

ệ ệ ệ ấ (cid:0) Đ i v i d ố ớ i n tích ừ r ng và đ t lâm nghi p hi n đang do UBND các xã

ả ẩ ươ ự ươ ừ ầ qu n lý c n kh n tr ng xây d ng ph ng án giao r ng cho ộ  các h  gia

ệ ổ ứ ự đình, trình UBND huy n ệ phê duy t và t ệ  ch c th c hi n hoàn thành

ướ ệ ầ ấ ị tr ụ ể ộ c năm 2010. Vi c giao đ t cho h  gia đình c n có quy đ nh c  th

ố ượ ự ằ ọ ầ ư ả ể ả ấ nh m l a ch n đ i t ng có kh  năng đ u t phát tri n s n xu t, tránh

ặ ợ ụ ấ ể ầ ệ ạ tình tr ng giao manh mún tràn lan ho c l i d ng vi c giao đ t đ  đ u

ả ả ồ ờ ộ ơ ụ ợ c  tr c l i cá nhân, đ ng th i quan tâm đ m b o cho các h  gia đình

ấ ể ả ủ ế ằ ấ ề ừ ố s ng ch  y u b ng ngh  r ng có đ t đ  s n xu t.

ổ ứ ệ ấ ặ ệ (cid:0) Hàng năm t ử ụ  ch c đánh giá tình hình s  d ng đ t lâm nghi p, đ c bi t

ệ ượ ế ử ụ ạ ả ố ớ đ i v i di n tích đ ấ c quy ho ch cho s n xu t, n u s  d ng không

ặ ử ụ ư ượ ơ ụ ệ ả hi u qu , không đúng m c đích ho c s  d ng khi ch a đ c c  quan có

ồ ể ố ượ ề ẩ ử ụ th m quy n cho phép thì thu h i đ  giao cho đ i t ng khác s  d ng.

ồ ơ ư ệ ệ ấ ạ (cid:0) Hoàn thi n h  s  giao đ t, giao r ng nh  làm rõ di n tích, tr ng thái, giá ừ

ạ ừ ề ợ ị ừ ứ ể ị tr  t ng lo i r ng khi giao, khoán đ  làm căn c  xác đ nh quy n l i,

ụ ủ ườ ừ ậ ấ nghĩa v  c a ng i nh n đ t, khoán r ng.

ồ ươ ự ả (cid:0) Ưu tiên đ u t ầ ư ngu n ngân sách cho các ch ng trình d  án qu n lý,

ặ ụ ể ừ ừ ự ệ ộ ượ ả b o v  và phát tri n r ng đ c d ng, r ng phòng h  khi d  án đã đ c

ề ệ ẩ ấ c p có th m quy n phê duy t.

(cid:0) ể ỗ ợ ể ừ ỹ ả ự ệ ớ ị S m xây d ng qu  b o v  phát tri n r ng trên đ a bàn đ  h  tr  vào

ầ ư ủ ồ ướ ệ ả ả ngu n đ u t c a Nhà n ể   c trong công tác qu n lý, b o v  và phát tri n

ặ ụ ộ ọ ừ ư ừ ể các khu r ng đ c d ng, r ng phòng h  tr ng đi m. Khi ch a hình thành

ể ừ ử ụ ỹ ả ệ ồ ừ ế qu  b o v  phát tri n r ng thì s  d ng ngu n thu t thu  tài nguyên,

ể ầ ư ề ệ ả ả ị ti n bán lâm s n t ch thu...đ  đ u t ả  cho công tác qu n lý, b o v  và

ể ừ ị phát tri n r ng trên đ a bàn.

ế ầ ư ồ ủ ộ ọ ắ (cid:0) Ch  đ ng kêu g i các d  án liên doanh, liên k t đ u t ự ừ  tr ng r ng g n

ế ế ệ ừ ự ự ả ả ạ ồ ớ v i ch  bi n lâm s n, các d  án CDM (d  án tr ng, b o v  r ng s ch);

ồ ự ừ ọ ề ầ ế ộ kêu g i và huy đ ng ngu n l c t nhi u thành ph n kinh t trong và

ướ ể ừ ụ ệ ả ả ngoài n c vào công tác qu n lý b o v  và phát tri n r ng vì m c đích

ế ộ ườ kinh t ­ xã h i và môi tr ng sinh thái.

ệ ấ ự ệ ạ ộ (cid:0) Quan tâm đào t o và xây d ng đ i ngũ cán b  lâm nghi p c p huy n,  ộ

ầ ư ạ ạ ạ ấ c p xã. Đ u t thích đáng cho công tác đào t o và đào t o l ộ i cán b

ộ ỹ ế ả ậ ạ ọ ạ qu n lý, cán b  k  thu t, đào t o th c sĩ, ti n sĩ khoa h c chuyên ngành.

(cid:0) ườ ễ ế ề Tăng c ự ng công tác khuy n lâm, xây d ng mô hình trình di n v  Lâm

ự ả ừ ệ ấ ả ồ ố ệ nghi p trên các lĩnh v c s n xu t cây gi ng, tr ng r ng và b o v

ừ r ng ...

Khai thác

ỗ ừ ự ỗ ỳ (cid:0) Khai thác g  r ng t nhiên toàn k  5.810 ha, bình quân m i năm 447

ả ượ ả ỗ ha,  s n l ng 116.895 m

3, bình quân m i năm kho ng 8 ngàn m

3;

ướ ừ ả ự ừ t ng b c gi m khai thác r ng t nhiên.

ả ượ ừ ậ ồ ỳ (cid:0) Khai thác r ng tr ng t p trung toàn k  là 83.417 ha, s n l ng

ả ượ 4.902.331 m3, bình quân 6.417 ha/năm, s n l ng 377.102 m3/năm.

ừ ệ ả ồ ươ ươ (cid:0) Khai thác r ng tr ng phân tán kho ng 2 tri u cây/năm, t ng đ ng

ả ượ 1.300 ha, s n l ng 65.000 m

3.

ả ấ ỗ (cid:0) Khai thác Lâm s n ngoài g : song, mây 49.000 t n, bình quân 3.769

ủ ự ấ ấ ấ t n/năm; nh a thông 22.000 t n, bình quân 1.692 t n/năm; m  cao su

ứ ệ ấ ấ 72.000 t n, bình quân 5.538 t n/năm; tre n a 10 tri u cây/năm.

(cid:0) Ư ử ụ ả ừ ỗ ượ ỗ u tiên s  d ng g  và các lâm s n t g  khai thác đ ơ c cho các c

ỉ ở ế ế s  ch  bi n trong t nh.

ế ế ả Ch  bi n lâm s n

3

ả ỗ ự (cid:0) Bình quân m i năm kho ng 8 ngàn m

3 g  r ng t ỗ ừ

nhiên và 442.102 m

ồ ướ ế ế ạ ỗ ừ g  r ng tr ng. ị  Đ nh h ng quy ho ch các nhà máy ch  bi n nh ư sau:

ế ế ạ ỗ (cid:0) Ch  bi n g  dăm (keo, b ch đàn, phi lao): ngoài các nhà máy băm

ầ ư ấ ẩ ự ệ dăm xu t kh u hi n có, không đ u t xây d ng thêm nhà máy băm

ở ị dăm đ a bàn Hà Tĩnh.

ế ế ồ ộ ấ ẩ ầ ư ở ộ ệ (cid:0) Ch  bi n đ  m c xu t kh u: đ u t m  r ng các nhà máy hi n có.

ố ả ấ ấ ỗ ạ (cid:0) B  trí đ u t ầ ư nhà máy s n xu t ván sàn g  cao c p MDF t i khu

ệ ấ công nghi p Vũng Áng công su t 50.000m

3/năm; nhà máy ván ép, ván

ạ ươ ấ ơ ghép thanh t i H ng S n, công su t 7.000m

3/năm; nhà máy ván ép,

ạ ấ ỳ ván ghép thanh t i K  Anh, công su t 7.000m

3/năm; nhà máy ch  ế

ồ ỗ ộ ồ ỗ ế ừ ệ ẩ ậ ấ bi n đ  g  n i th t, đ  g  văn phòng t nguyên li u nh p kh u và

ồ ạ ệ ấ ệ ừ nguyên li u r ng tr ng t i khu công nghi p Vũng Áng công su t

ạ 10.000m3/năm; nhà máy ván ép, ván ghép thanh t i Nghi Xuân, công

ấ su t 7.000m

3/năm.

ấ ừ ế ẫ 5. Nguyên nhân d n đ n m t r ng.

ổ ụ ử ụ ể  Chuy n đ i m c đích s  d ng đ t ấ

ứ ả ồ  Khai thác ngu n lâm s n quá m c cho phép

 Cháy r ngừ

ứ ố  S c ép dân s

 Nghèo đói

ậ ủ ủ ể ạ ế  H u q a c a cu c chi n tranh đ  l ộ i

ệ ự ậ  Hi u l c pháp lu t và chính sách

ậ ạ ừ ừ  Phòng tr  sinh v t h i r ng

ể ể ậ ượ Đi vào tìm hi u 8 nguyên nhân trên chúng ta có th  nhìn nh n đ c suy

ừ ở ề ạ thoái r ng ấ  Hà Tĩnh  đang là v n đ  đáng lo ng i.

ể ổ ụ ử ụ ấ 5.1. Chuy n đ i m c đích s  d ng đ t:

ự ở ộ ử ụ ụ ể ấ ấ ổ (cid:0) Chuy n đ i m c đích s  d ng đ t chính là s  m  r ng đ t nông

ấ ả ở ộ ệ ệ ấ ằ ấ   nghi p, đ t s n xu t, là m  r ng đ t canh tác nông nghi p b ng cách

ấ ừ ấ ọ ấ l n sâu vào đ t r ng, là nguyên nhân quan tr ng nh t làm suy thoái

ừ ừ ặ ạ ậ ọ ể tài nguyên r ng, suy thoái đa d ng sinh h c. Phá r ng ng p m n đ

ư ừ ế ể ậ ả ị nuôi tôm là h u qu  làm suy thoái r ng. Do ch a hi u h t giá tr

ặ ủ ệ ữ ừ ề ặ ậ ặ ợ nhi u m t c a h  sinh thái r ng ng p m n, ho c do nh ng l i ích

ắ ặ ệ ồ ợ ừ ẩ kinh t ế ướ  tr c m t, đ c bi t là ngu n l i t ấ  tôm nuôi xu t kh u nên

ả ủ ặ ậ ậ ọ ị ừ r ng ng p m n Hà Tĩnh đã b  suy thoái nghiêm tr ng. H u qu  c a

ặ ấ ừ ừ ệ ậ ấ ộ ư ệ   vi c phá r ng ng p m n l y đ t nuôi tôm m t cách b a bãi nh  hi n

ạ ỷ ườ ứ ố ủ ề ả nay là hu  ho i môi tr ng, làm suy gi m m c s ng c a nhi u

ườ ể ả ưở ủ ươ ấ ng i dân nghèo ven bi n,  nh h ế ng x u đ n ch  tr ng xoá đói

ề ữ ủ ủ ể ả ả ơ gi m nghèo và phát tri n b n v ng c a Chính ph .Các c  quan qu n

ở ươ ị ươ ớ ủ ư lý Trung ng và đ a ph ng ch a đánh giá đúng vai trò to l n c a

ệ ử ụ ừ ậ ặ ả ỏ ệ h  sinh thái r ng ng p m n; buông l ng qu n lý trong vi c s  d ng

ế ử ừ ể ặ ậ tài nguyên vùng ven bi n có r ng ng p m n; không kiên quy t x  lý

ừ ể ệ ề ị ươ vi c phá r ng đ  nuôi tôm. Nhi u đ a ph ạ   ư ng (xã Phù L u, xã Th ch

ị ấ ế ệ ộ ộ ộ Châu ­  huy n L c Hà; xã Tùng L c, xã Ti n L c, th  tr n Nghèn ­

ế ợ ệ ộ ọ ỉ ướ ắ huy n Can L c… ) ch  chú tr ng đ n l i ích tr c m t là nuôi tôm

ể ế ư ế ậ ả ể đ  phát tri n kinh t mà ch a tính đ n h u qu  lâu dài do thiên tai và

ừ ừ ả ắ ị suy gi m tài nguyên khi không còn r ng, nên r ng b  tàn phá kh p

ầ ớ ự ự ệ ệ ơ n i. Ph n l n các d  án nuôi tôm không th c hi n vi c đánh giá tác

ườ ữ ư ư ơ ộ đ ng môi tr ng mà hình nh  các c  quan h u quan cũng không l u

ở ự ư ệ ệ ắ ậ ở ý nh c nh  th c hi n lu t pháp. S  lâm nghi p cũng ch a quan tâm

ụ ề ợ ệ ề ậ ế đ n vi c tuyên truy n giáo d c v  l ặ   ủ ừ i ích lâu dài c a r ng ng p m n

ệ ấ ủ ộ ể ả ế ồ ệ ừ nên vi c đ u tranh đ  b o v  r ng c a c ng đ ng còn y u.

ể ủ ừ ả ậ ả ồ (cid:0) D  ánự  “Tr ng r ng ng p m n – Gi m thi u r i ro th m h a” ặ ọ  do

ậ ả ữ ậ ữ ậ ỏ ộ ợ ỏ ộ ệ H i ch  th p đ  Nh t B n tài tr  cho H i Ch  th p đ  Vi t Nam

ượ ể ừ ừ ế ậ ặ đ c tri n khai t ể ồ  năm 1994 đ n nay đ  tr ng r ng ng p m n.

ị ươ ủ ả ướ ể Trong đó, Hà Tĩnh là 1 trong 10 đ a ph ng c a c  n c tri n khai

ộ ầ ự m t ph n d  án này.

(cid:0)

(cid:0) ọ Ả ( nh minh h a: ThienNhien.Net)

(cid:0) ữ ậ ố ợ ừ ế ấ ộ ớ ỏ ỉ T  đó đ n nay, H i Ch  th p đ  t nh ph i h p v i các c p chính

ề ị ươ ộ ồ ồ ộ ượ ả quy n đ a ph ng và c ng đ ng xã h i tr ng đ c kho ng 1.000 ha

ủ ị ậ ặ ậ ộ ữ ừ r ng ng p m n. Tuy nhiên, theo ông Lê T p, Phó Ch  t ch H i Ch

ỏ ỉ ặ ở ậ ậ ẹ ị ừ th p đ  t nh, r ng ng p m n Hà Tĩnh đang ngày càng b  thu h p,

ủ ế ế ệ ả ẫ ỉ ỉ hi n toàn t nh ch  còn kho ng 500 ha. Nguyên nhân ch  y u d n đ n

ạ ườ ạ ộ ớ ị tình tr ng trên là do con ng i tàn phá, c ng v i tình tr ng cây b  sâu

ổ ưỡ ố ợ ọ b , hàu, hà ăn g c. Ngoài ra, do th  nh ng Hà Tĩnh không phù h p

ộ ố ạ ồ Ở ộ ố ệ ộ ộ ớ v i m t s  lo i cây tr ng. m t s  xã thu c huy n L c Hà và

ố ệ ị ế ừ ạ ặ ậ Th ch Hà, s  di n tích r ng ng p m n b  ch t còn do nguyên nhân

ọ ng t hóa sông Nghèn.

ữ ậ ủ ị ỏ ỉ ậ (cid:0) Ông Lê T p, Phó Ch  t ch H i Ch  th p đ  t nh Hà Tĩnh cho  ộ

ậ ả ữ ậ ớ ỏ bi ộ t:ế  “Chúng tôi đang cùng v i H i Ch  th p đ  Nh t B n, trong

ả ệ ừ ạ ả ậ ộ giai đo n 2011­ 2015 thành l p các đ i qu n lý b o v  r ng, t ổ ứ    ch c

ộ ủ ố ự ấ ấ ậ t p hu n nâng cao năng l c cho cán b  ch  ch t các c p xã, vùng d ự

ơ ọ ệ ể ể ầ án ven sông, ven bi n, n i tr ng đi m thiên tai. Hi n chúng tôi c n

ả ệ ừ ể ữ ồ ố ợ ể có ngu n v n tài tr  đ  chi cho dân b o v  r ng đ  nh ng cánh

ế ụ ư ạ ộ ỏ ị ữ ừ ồ ậ   ừ r ng kh i b  tàn phá, ti p t c đ a nh ng ho t đ ng tr ng r ng ng p

ể ồ ữ ặ ượ ượ ướ ơ m n vào nh ng n i có th  tr ng đ c và đ c nhà n ị c, đ a

ươ ụ ả ệ ụ ồ ữ ừ ư ph ng đ a vào danh m c b o v  và ph c h i nh ng cánh r ng

ậ ặ ng p m n”.

ộ ố ườ ấ ố ồ ể ế ẫ (cid:0) Vì m t ngu n sinh s ng, m t s  ng i có th  bi ư t là sai nh ng v n

ể ả ướ ắ ế ắ ỏ ph i làm đ  nuôi gia đình, đó là dùng l i m t nh , đăng b t h t tôm

ấ ổ ỷ ệ ệ ể ặ ồ ợ tép ho c dùng ch t n , xung đi n đ  hu  di t ngu n l i.

ừ ể ầ ườ ừ (cid:0) Ngoài khai phá r ng đ  làm đ m tôm ng i dân còn phá r ng đ ể

ươ ứ ệ ệ ồ ọ tr ng cao su ( huy n Đ c Th , núi Trùng Bát ­ huy n H ng Khê ).

ế ự ẽ ữ ố ợ ỷ ả ặ ặ   M t khác, do thi u s  ph i h p ch t ch  gi a các ngành thu  s n và

ự ữ ệ ằ ấ ừ lâm nghi p nên không nh ng m t r ng, mà s  cân b ng sinh thái suy

ủ ể ả ố ộ ộ ộ ị ồ gi m  và  cu c  s ng  c a c ng  đ ng  ven  bi n  b  xáo  tr n.  Có  th ể

ệ ẳ ạ ồ ị ố   kh ng đ nh, vi c nuôi tôm và tr ng cao su không có quy ho ch là m i

ấ ố ớ ệ ạ ớ ừ ặ ậ ả   đe do  l n nh t đ i v i h  sinh thái r ng ng p m n và làm gi m

ừ ệ di n tích r ng.

ứ ồ ả :    5.2. Khai thác ngu n lâm s n quá m c cho phép

ệ ạ ạ ả ồ (cid:0) Khai thác ngu n lâm s n đang là tình tr ng đáng lo ng i hi n nay đ i ố

ừ ệ ớ v i tài nguyên r ng Vi t Nam nói chung và Hà Tĩnh nói riêng. Đây là

ế ừ ự ế ọ ộ ị ẫ nguyên nhân quan tr ng tr c ti p d n đ n r ng b  suy thoái m t cách

ề ệ ạ ọ ự ự ự nghiêm tr ng làm cho s  đa d ng v  h  sinh thái t nhiên, s  phong phú

ấ ượ ủ ậ ộ ị ả ừ ề v  các loài sinh v t, đ  che ph  và ch t l ng r ng b  gi m sút gây ra

ề ậ ả ậ ọ ồ ầ   nhi u h u qu  nghiêm tr ng cho sinh v t và cây tr ng trên toàn c u.

ừ ộ ườ ạ ầ ớ Khai thác r ng là hành đ ng do chính con ng i t o ra là ph n l n, vì

ụ ề ườ ướ ấ r t nhi u m c đích khác nhau mà con ng ử ụ i đã s  d ng d ề i nhi u hình

ụ ừ ứ ể ộ ớ th c đ  tác đ ng và tàn phá tài nguyên r ng. V i các m c đích khác

ạ ộ ả ở ồ ượ nhau cho nên ho t đ ng khai thác ngu n lâm s n đây đ c chia thành

ạ ộ ủ ả ỗ ỗ 3 ho t đ ng: khai thác g , khai thác c i, khai thác lâm s n ngoài g .

ỗ ườ Khai thác gỗ: Ngày nay, khi giá g  tăng cao, con ng i đãkhông

ụ ừ ế ỗ ng ng ti n hành khai thác các loài nhóm g  trên theo các m c đích

ủ c amình.

ư ự ụ ụ ể ọ (cid:0) H  khai phá đ  ph c v  cho các công trình xây d ng nh  làm giàn

ố ớ ỗ ề ể ắ ố ọ ự   giáo, c ppha. Đ i v i loài g  b n ch c thì h  khai thác đ  xây d ng

ở ế ủ ồ ườ ử nhà ụ , làm đ  gia d ng ( bàn, gh , t , gi ố ớ   ng, cánh c a… ), đ i v i

ể ế ằ ẩ ấ ỗ ọ ứ   loài g  quý hi m thì h  khai thác nh m đ  bán và xu t kh u đáp  ng

ỉ ủ ầ ườ ệ ỗ nhu c u tiêu dùng xa x  c a con ng i. Vi c khai thác các loài g  quý

ụ ụ ụ ế ệ ể ẩ ấ hi m đ  ph c v  m c đích kinh doanh xu t kh u hi n nay đang là

ồ ợ ứ ộ ỉ ể ộ ươ m t ngu n l i t c  đáng k  cho m t t nh có tr ữ ượ  l ng t ố   ng  đ i

ư ề ỗ ệ nhi u g  quý nh  Hà Tĩnh ( ví dụ :v  ánụ  400 cây trong di n tích 50ha

ặ ụ ơ ạ ườ ủ ể ố ừ r ng p ­mu đ c d ng t i hai ti u khu 198 và 204 c a V n qu c gia

ặ ố ả ờ ị ừ ạ Vũ Quang b  lâm t c đ n h , trong kho ng th i gian t tháng 10­2012

ươ ệ ị ế   đ n tháng 2­2013 trên đ a bàn xã H ng Quang, huy n Vũ Quang và

ươ ệ ả ớ ố ộ xã Hòa H i, huy n H ng Khê (Hà Tĩnh). ạ    V i t c đ  đáng lo ng i

ủ ế ừ ễ ở ừ ệ ớ ạ n n khai thác r ng ch  y u di n ra các khu r ng nhi t đ i đang

ơ ấ ừ ư ừ ư ế ố ầ d n đ a đ n nguy c  m t r ng. Nh  r ng ở ườ  v n qu c Vũ Quang

ẻ ỗ ộ ả ồ ộ ( r ng 52.882 ha ), khu b o t n thiên nhiên K  G  ( r ng 21.759 ha ),

ặ ụ ộ ừ ấ ỉ ệ ớ ị là khu thu c r ng đ c d ng  l n nh t t nh hi n nay cũng đang b  khai

ớ ố ộ ọ ỉ ươ   phá nghiêm tr ng cũng v i t c đ  khai phá này thì ch  trong vài m i

ẽ ị ỷ ệ ừ ữ năm n a thì khu r ng s  b  hu  di t hoàn toàn.

ố ớ ạ ỗ ự ị Khai thác c iủ  : Đ i v i các lo i g  ngoài giá tr  xây d ng công trình,

ở ụ ữ ụ ẩ ạ ự xây d ng nhà ự   ấ , ph c v  kinh doanh xu t kh u thì nh ng lo i th c

ị ườ ụ ớ ậ v t kém giá tr  khác l ạ ượ i đ c con ng i khai thác v i m c đích là làm

ệ ở ề ế ề ộ ủ ố c i đ t. Nhi u huy n ầ    vùng mi n núi và nông thôn chi m m t ph n

ệ ệ ố ớ ỉ ẩ   ư dân s   đông  so  v i   toàn t nh  nh :  huy n Vũ  Quang,  huy n C m

ạ ọ ệ ộ Xuyên, huy n Can L c…, đã theo thói quen trong sinh ho t h  ch ỉ

ủ ể ớ ượ ệ ố ủ dùng c i đ  làm nguyên li u đ t và dùng v i l ng c i khá cao.

ấ ả ầ ư ữ ấ ộ ố Nh ng h  gia đình nghèo không có đ t s n xu t, v n đ u t đã vào

ố ủ ỉ ủ ề ậ ớ ừ r ng khai thác c i bán đ u có thêm thu nh p. V i dân s  c a t nh là

ườ ề ượ ệ ầ 1.300.800 ng i (năm 2005) hi n nay, thì nhu c u v  l ủ ố   ng c i đ t

ư ệ ệ ề ấ ạ nh  hi n nay cũng tăng theo. Đây là v n đ  đáng lo ng i cho vi c tàn

ế ụ ế ừ ễ phá r ng ti p t c ti p di n.

ả ế ỗ Khai thác lâm s n ngoài g ỗ: Ngoài khai thác g  quý hi m và khai thác

ộ ự ế ả ỗ ủ c i thì khai thác lâm s n ngoài g  cũng là m t s  tàn phá đ n tài nguyên

r ng.ừ

ể ộ ệ (cid:0) Đây có th  xem là nguyên nhân tác đ ng làm suy ki ừ   t tài nguyên r ng

ấ ả ậ ỗ ồ ộ ộ   nhanh nh t. Lâm s n ngoài g  bao g m các loài đ ng v t quý, đ ng

ự ạ ậ ả ẩ ậ v t hoang dã… và các lo i th c v t mà cho các s n ph m ngoài g ỗ

ấ ả ứ ư ầ ố ạ nh : song, mây, tre, n a, lá các lo i cây thu c, d u… T t c  các loài

ể ượ ử ụ ấ ẩ trên có th  đ c s  d ng trong gia đình, bán và xu t kh u cho nên

ạ ấ ẩ ộ ậ   tình tr ng khai thác, buôn bán trái phép, xu t kh u các loài đ ng v t

ự ậ ượ ủ ễ ẽ ạ ấ ẩ ị th c v t đang đ c di n ra m nh m . Giá tr  xu t kh u cao c a các

ớ ự ể ế ợ ậ loài nói trên cùng v i s  kém hi u bi t, hám l ẩ   i nhu n đã thúc đ y

ườ ắ ở ọ ơ ắ ấ con ng i tìm cách săn b t chúng kh p m i n i. Cùng xu t phát t ừ

ườ ừ ổ ồ ự s  nghèo đói mà ng i dân đ  xô vào r ng khai thác các ngu n lâm

ứ ể ỗ ỉ ỉ ấ   ả s n ngoài g . Ch  vì khai thác quá m c đ  bán ra các t nh và cung c p

ế ệ ả ấ nguyên li u cho các nhà máy s n xu t đũa, chi u và làn giàn giáo cho

ừ ự ẫ ồ ế các công trình xây d ng mà d n đ n suy thoái các r ng lu ng nghiêm

ề ấ ọ ộ ậ   ạ ộ tr ng. Và đang còn r t nhi u ho t đ ng khai thác các loài đ ng v t

ừ ụ ự ậ ả ưở ớ ườ th c v t khác theo t ng m c đích riêng  nh h ng t i môi tr ng.

ạ ộ ụ ố ỉ Các ho t đ ng khai phá trái phép này kéo dài âm  , liên t c, t c đ ộ

ồ ừ ớ ố ứ ụ ộ ị ừ   ủ ự c a s  ph c h i r ng không k p v i t c đ  phá r ng cho nên r ng

ự ể ệ ầ ặ ị đang b  suy thoái. C n có các bi n pháp tích c c đ  ngăn ch n và làm

ạ ộ ả gi m các ho t đ ng trái phép này.

5.3. Cháy r ngừ

ừ ộ ọ (cid:0) Cháy  r ng  cũng là  m t  nguyên  nhân quan  tr ng  làm suy  thoái  tài

ừ ấ ả ộ ưở ớ nguyên r ng m t cách r t nhanh gây  nh h ng t ạ ộ   i các ho t đ ng

ủ ệ ậ ậ ộ ộ ớ ả ấ   ố s ng c a sinh v t trên m t di n tích r ng l n và gây ra h u qu  x u

ư ụ ế ạ ộ ố ườ nh  xói mòn, lũ l t, h n hán đ n cu c s ng con ng i. Ngày nay

ừ ề ể ể ế   cháy r ng cũng do nhi u nguyên nhân gây ra, chúng ta có th  k  đ n

ộ ố ệ ượ ư m t s  nguyên nhân nh : hi n t ạ ộ   ng elnino gây ra, do các ho t đ ng

ườ ư ố ử ậ ấ ậ ủ khai thác c a con ng i nh  đ t l a tìm m t ong, tìm m t g u hay

ộ ệ ố ư ạ ộ ế ố ươ đ t h ng tìm m  li t sĩ trong chi n tranh, do ho t đ ng đ t n ong

ủ ẫ ườ ề ộ làm r y c a ng ề   ữ i dân t c mi n núi… nh ng nguyên nhân này đ u

ế ừ ừ ể ế ệ ầ ị ị ề   có th  khi n r ng b  cháy. Và h u h t các di n tích r ng b  cháy đ u

ư ừ ữ ạ ầ ồ ệ   ả ằ n m   trong   nh ng   vùng   nh y   c m   nh   r ng   đ u   ngu n   (huy n

ấ ố ươ ươ ơ ồ ộ   H ng S n, H ng Khê, Vũ Quang ), đ t d c (núi H ng Lĩnh thu c

ệ ộ ộ ồ ị huyên Can L c, huy n L c Hà và th  xã H ng Lĩnh ), vùng sinh thái

ậ ướ ừ ừ ễ ấ đ t ng p n c, r ng tràm, vùng r ng d  gây lũ quét, xói l ở ấ ễ ị  , đ t d  b

ừ ạ ộ ệ   ẽ khô h n và thoái hoá. Cháy r ng s  nhanh chóng lan ra trên m t di n

ậ ắ ấ ộ ớ ệ ạ ấ tích r ng l n và r t khó d p t t cho nên thi t h i cũng r t nghiêm

ạ ạ ừ ụ ự ệ ề ồ ọ tr ng. S  ph c h i và tái t o l ấ   i r ng trong đi u ki n này là r t

ừ ế ậ ạ ệ ầ ch m vì th  mà tài nguyên r ng đang c n ki t d n đi.

ứ ố 5.4. S c ép dân s

(cid:0) ữ ố ộ Tăng dân s  nhanh là m t trong nh ng nguyên nhân chính làm suy

ạ ườ ự ố ọ thoái đa d ng sinh h c, suy thoái môi tr ng. S  gia tăng dân s  đòi

ầ ầ ạ ế ế ỏ h i tăng nhu c u trong sinh ho t và các nhu c u thi ấ   t y u khác, nh t

ự ệ ấ ấ ả là tài nguyên đ t cho s n xu t nông nghi p. S  gia tăng v  m t đ ề ậ ộ

ừ ề ế ạ ẫ ọ ự dân đã d n đ n n n phá r ng và s  suy thoái nghiêm tr ng v  các h ệ

ệ ủ ư ự ấ sinh thái và tài nguyên thiên nhiên. Khi ch a có s  xu t hi n c a con

ườ ừ ế ấ ủ ầ ủ ụ ị ị ng i, r ng che ph  h u h t đ t đai c a các l c đ a, trong l ch s ử

ườ ờ ườ ố ể ủ phát tri n c a loài ng ồ i vào th i kì đ  đá cũ, con ng i s ng hoàn

ạ ộ ừ ụ ắ ằ ộ ượ   toàn ph  thu c vào r ng b ng các ho t đ ng săn b t và hái l m,

ạ ộ ệ ạ ừ ế các ho t đ ng này không gây thi t h i gì cho r ng.  Đ n khi con

ườ ắ ầ ế ọ ườ ng i b t đ u bi ồ t chăn nuôi và tr ng tr t thì con ng ữ   i có nh ng

ạ ế ừ ạ ộ ặ ầ ộ ho t đ ng tác h i đ n r ng, m c dù các tác đ ng này có ph n nào

ủ ừ ế ự ể ắ ư ư ể ạ h n ch  s  phát tri n c a r ng nh ng cũng ch a đáng k  l m. T ừ

ế ỷ ứ ướ ở ề ừ ớ th  k  th  3 tr c công nguyên tr  v  sau thì r ng m i th c s  b ự ự ị

ườ ấ ự ấ ừ con ng i t n công khai phá. S  t n công khai phá r ng ngày càng

ượ ệ ấ ầ ơ ố đ c th y rõ nét h n, khi dân s  đông d n lên, nông nghi p ngày

ở ộ ệ ệ ấ ồ ờ ề càng m  r ng đ ng th i ngh  luy n kim xu t hi n. Con ng ườ ố   i đ t

ể ồ ỗ ể ồ ỗ ệ ề ấ ỉ ừ r ng đ  tr ng t a, l y g  đ  làm nhiên li u, đ  g  làm thuy n làm

ư ế ừ ớ ự ứ ẹ ể ầ ị ủ   bè… C  nh  th  r ng b  thu h p d n. Cùng v i s  phát tri n c a

ờ ố ủ ệ ườ ầ ượ ề n n công nghi p, đ i s ng c a con ng i d n đ c nâng lên, nhu

ủ ọ ờ ố ầ ầ   ầ ầ c u trong đ i s ng c a h  cũng d n tăng cùng theo đó. Và d n d n,

ư ậ ở ị ể ễ ổ dân c  ngày càng t p trung các đô th  đ  d  dàng trao đ i buôn

ầ ủ ọ ấ ạ ố ữ   bán… thoã mãn nhu c u c a h , gây nên tình tr ng m t cân đ i gi a

ư ở ị ườ dân c nông thôn và thành th . Ng i dân ồ ạ ị ế   t ra thành th  ki m

ỉ ề ế ẫ ạ ị ố s ng d n đ n tình tr ng đô th  hoá, đòi ho  n n kinh t ế ở ự  khu v c này

ể ươ ả ủ ệ ứ ể ồ ph i phát tri n t ầ ng đ ng đ  đáp  ng đ y đ  vi c làm cho ng ườ   i

ầ ườ ấ ả dân. Và khi nhu c u con ng i trong t ự t c  các lĩnh v c tăng cao, nhu

ệ ệ ầ c u vi c làm cũng tăng thì các nhà máy, xí nghi p, các công ty, c  s ơ ở

ế ế ắ ầ ượ ư ệ ấ ch  bi n… b t đ u đ c hình thành. Nh ng di n tích đ t thành th ị

ầ ấ ế ộ ỏ ỉ ấ ả ch  chi m m t ph n r t nh  cho nên t ạ ộ t c  các ho t đ ng tiêu dùng

ế ế ể ễ ả ấ ở và s n xu t, khai thác ch  bi n không th  di n ra ạ   ẳ  đây, ch ng h n

ư ự ạ ế ế   nh  xây d ng nhà máy xi măng, nhà máy g ch, các nhà máy ch  bi n

ự ệ ắ ị ể nguyên li u mía, s n… thì không th  xây d ng trong đ a bàn thành th ị

ễ ả ả ầ ả ả ệ vì lí do đ m b o đ u vào nguyên li u d  dàng, đ m b o môi tr ườ   ng

ễ ở ế ể ả ọ ộ ị ị không b  ô nhi m ộ ơ    thành th  thì bu c h  ph i chuy n đ n m t n i

ộ ị ể ế ơ ố ị cách xa thành th , cách xa n i sinh s ng, chuy n đ n m t đ a bàn nào

ở ở ả ọ ấ ự ế ể ầ ấ đó đ  xây d ng c  s  s n xu t cho mình. Và d n h  l n chi m vào

ừ ế ệ ơ ộ ừ r ng, n i có di n tích khá r ng và ti n hành khai thác tàn phá r ng đ ể

ự ệ ạ xây d ng các nhà máy xí nghi p. Và t i các vùng nông thôn thì dân s ố

ộ ườ ở ộ ệ ả ấ tăng thì bu c ng ể ả   i dân ph i m  r ng di n tích đ t canh tác đ  s n

ấ ủ ươ ự ả ộ ố ề ấ ả xu t đ  l ng th c đ m b o cho cu c s ng. Đi u t t nhiên là ng ườ   i

ể ở ộ ấ ả ệ ấ ố ị   dân không th  m  r ng di n tích đ t s n xu t xu ng các vùng đô th ,

ả ế ầ ấ ấ ồ ệ ế ằ ộ ọ di n tích đ t đ ng b ng chi m ph n r t ít thì bu c h  ph i ti n sâu

ấ ế ấ ầ ể ấ ừ ừ ặ ả ấ vào r ng, b t đ u ch t phá r ng đ  l y đ t ti n hành s n xu t. Ban

ệ ầ ộ ỏ ộ ờ ỉ ầ đ u ch  khai thác m t ph n di n tích nh  và sau m t th i gian dài,

ở ộ ề ầ ấ ầ ở ủ ngoài nhu c u m  r ng đ t canh tác mà nhu c u v  nhà c a con

ườ ề ế ả ấ ạ ể ng i cũng tăng lên. Do n n kinh t phat tri n, giá c  đ t t i các đô

ị ấ ư ườ ủ ể ọ th  r t cao nh ng ng ả i dân h  không đ  kh  năng đ  mua nhà t ạ   i

ằ ươ ọ ẽ ị ồ các vùng đ ng b ng và đ ơ   ể ng nhiên h  s  chuy n lên đ a bàn mà n i

ả ở ượ ị ọ h  có kh  năng mua nhà ừ  và r ng đ ố   c xem là đ a bàn sinh s ng

ề ệ ữ ề ầ ố ti m năng. Khi dân s  tăng nhanh không nh ng nhu c u v  vi c làm,

ở ạ ầ ả ủ ố ị nhà tăng mà bên c nh đó nhu c u gi trí ăn u ng du l ch… c a con

ườ ờ ố ề ườ ượ ng ơ i cũng tăng nhi u h n khi đ i s ng ng i dân đ c nâng lên h ọ

ượ ứ ạ ứ ữ ữ ữ ả ố mu n đ c ăn nh ng th  ngon, nh ng th  l ẩ   , dùng nh ng s n ph m

ừ ậ ệ ự ố ồ ộ đ c đào t ư ả    thên nhiên, mu n có ngu n v t li u xây d ng nh  s n

ừ ỗ ư ế ươ ẩ ph m t g  quý hi m nh : giáng h ng (Pterocarpus macrocarpus),

ầ ắ ẽ ụ g  (Sindora siamensis), sao  đen (Hopea odaratu). Có c u t  s  có

ườ ạ ế ụ ừ ề ộ cung và con ng ự   i ti p t c vào r ng tìm ki m các loài đ ng th c i l

ụ ể ế ắ ớ ậ v t quý hi m đ  săn b t, khai thác v i  m c đích bán cái trên th ị

ườ ừ ể ầ ậ ạ tr ng c n đ  có thêm thu nh p. Tài nguyên r ng thì có h n mà nhu

ườ ắ ộ ờ ỉ ầ c u con ng i thì ngày càng tăng và ch  trong m t th i gian ng n các

ự ế ậ ậ ạ ộ ệ ị loài đ ng v t, th c v t quý hi m đã b  khai thác c n ki ậ t, th m chí

ở ị ệ ố ượ ủ ậ có nguy c  b  tiêu di t làm cho s  l ng và ch ng loài sinh v t ngày

ứ ể ả ậ ố ộ càng gi m đi. V y có th  nói s c ép dân s  cũng tác đ ng mãnh m ẽ

ừ ườ ầ ự ế ự đ n s  suy thoái tài nguyên r ng, con ng ợ   i c n có s  khai thác h p

ể ạ ừ ừ ế ế ạ ạ lý có k  ho ch đ  h n ch  tình tr ng kahi thác r ng b a bài làm

ừ ả ộ ể   gi m tài nguyên r ng m t cách đáng k .

5.5. Nghèo đói

(cid:0) ườ ề ầ ộ Suy thoái môi tr ng có nhi u nguyên nhân trong đó m t ph n là do

ớ ự ế ộ ự s  đói nghèo tác đ ng nên. Đói nghèo luôn đi đôi v i s  khan hi m tài

ế ả ấ ạ ẫ nguyên s n xu t đã d n đ n tình tr ng khai thác tài nguyên thiên

ự ứ ả ớ ế nhiên quá m c làm tăng s  khan hi m và suy thoái. V i kho ng 70%

ở ể ự ư ố dân c  s ng ộ ỉ  nông thôn, Hà Tĩnh là m t t nh đang phát tri n d a vào

ụ ệ ấ ộ ệ   nông nghi p ph  thu c vào tài nguyên thiên nhiên. Đ t nông nghi p

ở ề ề ế ơ ọ ườ ả ố ự nhi u n i thi u nghiêm tr ng và nhi u ng i ph i s ng d a vào

ờ ố ệ ấ ấ ả ộ ừ r ng, đ i s ng r t th p kho ng 50% gia  đình thu c vào di n đói

ầ ư ế ế ố ữ ườ ộ nghèo.  Vì   thi u  ru ng,  thi u  v n  đ u  t nh ng  ng i  nghèo   đói

ườ ả ế ữ ệ ề ạ ố ơ th ậ   ng ph i đ n sinh s ng t o nh ng n i có đi u ki n không thu n

ợ ầ ư ả ầ ố ộ ấ l i mà c n ít v n đ u t ph i bóc l t đ t và tài nguyên thiên nhiên đ ể

ộ ố ầ ị ạ duy trì cu c s ng làm cho các lo i tài nguyên nay d n b  suy thoái

ứ ư ả ỏ ề ộ nhanh   chóng.   Nh ng   cũng   ph i   ch ng   t m t   đi u   là:   nghèo   đói

ệ ồ ớ ượ ạ ộ ừ không đ ng nghĩa v i vi c đ ư c tàn phá r ng nh  ho t đ ng khai

ặ ả ừ ỗ ủ ư ể thác g , c i, đ c s n r ng… đ  đem đi bán. Nh ng vì nghèo, không

ấ ả ầ ư ấ ố ể ả ộ ọ có đ t s n xu t, không có v n đ u t , bu c h  ph i tàn phá đ  nuôi

ể ố ủ ả ỗ ọ ọ ố s ng b n thân và gia đình h , có th  s  c i, g  mà h  khai thác đ ượ   c

ố ề ư ớ ồ ỉ ạ ượ ch  bán ra v i giá là 50.000 đ ng nh ng s  ti n đó l i nuôi đ c gia

ế ầ ậ ọ ộ ộ ườ ấ đình h  trong m t tu n, n u thu nh p m t ng ơ   i/ ngày mà th p h n

ượ ữ ộ ộ ạ 15.000 thì đ c xét là h  nghèo thì nh ng h  gia đình đó l ộ   i có cu c

ạ ộ ủ ơ ọ ộ ầ   ố s ng khó khăn h n. Các ho t đ ng khai phá c a h  cũng m t ph n

ữ ứ ầ ườ ụ đáp  ng nhu c u tiêu dùng cho nh ng ng ụ ụ   i giàu có, ph c v  m c

ữ ườ ạ ộ ề ạ đích kinh doanh cho nh ng con ng ấ   i có ti n b c. Tuy ho t đ ng  y

ỏ ẻ ạ ượ ặ mang tính nh  l , manh múm, không ồ ạ ư t nh ng l ặ   c l p đi l p i đ

ạ ấ ả ộ ờ l i trong m t th i gian khá dài nên r t khó qu n lý và gây nên tình

ạ ạ ệ ầ ủ ừ ừ ả tr ng c n ki t d n c a tài nguyên r ng. Khi r ng ngày càng gi m v ề

ư ẹ ậ ồ ị ố ượ s  l ẫ   ệ ng cây tr ng, v t nuôi hay di n tích r ùng b  thu h p đã d n

ệ ượ ạ ụ ấ ả ặ ế đ n hi n t ng h n hán lũ l t, kh  năng ngăn ch n xói mòn đ t là

ế ạ ậ ữ ỗ ầ ấ r t kém. Cho nên m i l n thiên tai  p đ n l i chính nh ng ng ườ   i

ế ụ ấ ặ ả ố ề ơ ị ổ ầ   nghèo ti p t c gánh ch u t n th t n ng n  h n do ph i s ng g n

ố ạ ự ơ ọ ừ r ng. V n dĩ h  đã nghèo nay l i càng nghèo h n, s  nghèo đói luôn

ủ ọ ườ ư ọ ể ộ ố xây quanh cu c s ng c a h , d ng nh  h  khó có th  thoát ra đ ượ   c

ặ ả ừ ộ ố ế ụ ỗ ủ ừ ể ấ cu c s ng ti p t c phá r ng l y g ,c i, đ c s n r ng bán đ  có thu

ụ ậ ậ ố nh p. Vì m c đích là có thu nh p nuôi s ng gia đình mình mà các h ộ

ầ ầ ả ồ dân nghèo đói đang d n d n làm suy gi m ngu n tài nguyên thiên

ỗ ợ ả ậ ầ ế nhiên. V y c n có các chính sách h  tr  gi ệ i quy t vi c làm cho h ộ

ư ươ ụ ể ệ nghèo  đói  nh  các  ch ng  trình phát  tri n  ngành ngh  ph …  đ ể

ệ ượ ả ừ ớ gi m b t hi n t ng khai thác r ng.

ọ ể ạ ả ủ ộ ế ậ 5.6. H u qu  c a cu c chi n tranh hoá h c đ  l i:

ữ ế ế ằ ộ ọ ộ (cid:0) Cu c chi n tranh hoá h c chính là nh ng cu c chi n tranh b ng ch t ấ

ử ụ ả ộ ỳ ấ   ộ đ c da cam/đioxin mà quân đ i Hoa K  đã s  d ng và r i lên đ t

ướ ệ ế ộ n c Vi ả   t Nam trong các cu c chi n tranh và Hà Tĩnh cũng ph i

ớ ố ượ ề ậ ị ấ ộ ấ ớ ả ặ ứ h ng ch u h u qu  n ng n  đó. V i s  l ng r t l n ch t đ c hoá

ặ ạ ề ầ ộ ờ ả ặ ọ h c đã r i, l p đi l p l ớ   i nhi u l n trong m t quãng th i gian dài v i

ấ ấ ầ ọ ỷ ữ   ồ n ng đ  cao, chúng ng m và d n phân hu  trong đ t, không nh ng

ế ễ ố ườ ộ đã làm ch t cây c i mà còn gây ô nhi m môi tr ờ   ng trong m t th i

ệ ự ữ ậ ả ộ gian dài và làm đ o l n các h  sinh thái t ả ứ    nhiên. Nh ng h u qu  t c

ọ ố ớ ấ ộ ủ ờ th i và lâu dài c a ch t đ c hoá h c đ i v i tài nguyên và môi tr ườ   ng

ấ ộ ị ừ r ng là r t rõ ràng. Trong quá trình b  tác đ ng, hàng trăm loài cây đã

ộ ầ ỗ ớ ấ ữ ị b  trút lá, đáng quan tâm nh t là nh ng cây g  l n thu c t ng nhô và

ư ế ộ ọ ậ   ọ ầ ầ t ng   u   th   sinh   thái   thu c   h   d u   (   Dipterocarpaceae),   h   đ u

ư ế ề ỗ (   Fabaceae).   Nhi u   loài   cây   g   quý   hi m   nh   giáng   h ươ   ng

ụ ( Pterocarpus macrocarpus), g  ( Sindora siamensis), sao đen ( Hopea

ộ ầ ộ ố ọ ầ ừ ị ế   odorata)… và m t s  cây h  d u thu c t ng cao trong r ng đã b  ch t

ộ ố ủ ế ế ạ ồ ố ẫ d n đ n khan hi m ngu n h t gi ng c a m t s  loài cây quý. Tán

ỡ ị ườ ừ ữ ổ ị ừ r ng b  phá v , môi tr ng r ng b  thay đ i nhanh chóng, nh ng loài

ủ ừ ỗ ư ư ứ ứ ọ   cây c a r ng th  sinh nh  tre, n a, các loài cây g   a ánh sáng m c

ị ế ệ ấ ấ nhanh, kém giá tr  kinh t ỗ ả    thì chúng xu t hi n và l n át cây g  b n

ừ ề ề ị ạ ộ   ỷ ặ ị đ a. Nhi u khu r ng đã b  phá hu  n ng n  do quy mô phá ho i r ng

ặ ạ ề ầ ề ặ ớ l n và l p đi l p l i nhi u l n, kéo dài trong nhi u năm, kèm theo

ị ế ủ ừ ạ ậ ả ộ ớ v i các tác đ ng khác c a bom đ n… H u qu  là cây r ng b  ch t đi,

ư ỏ ỹ ỏ ạ ỏ các loài cây c  d i nh  c  M  ( Pennisetum polystachyon), c  tranh

ừ ế ấ ẫ ư   (Imperate cylindrica), lau lách xâm l n và đ n nay r ng v n ch a

ượ ụ ồ ọ ả ấ ộ ừ đ c ph c h i. Ngoài ra, ch t đ c hoá h c r i lên r ng còn gây thi ệ   t

ỗ ư ượ ề ạ ạ h i nhi u cho các lo i tài nguyên khác ngoài g  ch a đ ế   c tính đ n

ậ ừ ư ầ ự ố ộ nh  d u nh a, cây thu c, song mây và các loài đ ng v t r ng. Và

ọ ủ ả ủ ỹ ả ế ộ ố ẫ   ậ h u qu  c a cu c chi n tranh hoá h c c a M  r i xu ng còn d n

ề ệ ạ ề ườ ọ ế đ n nhi u thi t h i khác v  môi tr ạ ng và tính đa dn g sinh h c làm

ệ ượ ẫ ứ ọ cho quá trình trút lá ồ ạ ế t đã d n đ n hi n t ng đ ng dinh d ưỡ   ng

ệ ố ừ ế ệ ả và có 10­15 tri h  bom chi m kho ng 1% di n tích r ng Nam Vi ệ   t

ặ ị ả ộ ử ấ ẩ ớ Nam làm cho l p đ t m t b  đ o l n và thúc đ y quá trình r a trôi

ồ ừ ở ự ụ ế ễ ế ậ ả ả ế ấ   đ t. H u qu  trên c n tr  tr c ti p đ n di n th  ph c h i r ng và

ế ừ ữ ấ ộ ồ ầ   ộ ầ tác đ ng x u đ n r ng phòng h  đ u ngu n. Tuy nh ng năm g n

ừ ượ ượ ầ ư đây, cây r ng cũng đã đ c chăm sóc, đ c đ u t ể  phát tri n thêm

ấ ượ ư ố ượ ẫ ượ nh ng ch t l ng và s  l ng v n không đ c cao. Qua phân tích

ấ ằ ế ậ ả ộ ọ trên chúng ta th y r ng h u qu  mà cu c chi n tranh hoá h c đ  l ể ạ   i

ừ ừ ệ ả ị ổ   là   gi m   di n   tích   r ng,   làm   cho   tài   nguyên   r ng   Hà   Tĩnh   b   t n

ươ ấ ặ ư ề ặ th ế   ả ng r t n ng n . M c dù, đã tr i qua trên 30 năm nh ng v t

ươ ừ ư ệ ề ế ẫ ổ th ng đó v n ch a lành, di n tích r ng thì có nhi u bi n đ i theo

ướ ư ề ả xu h ế   ng suy gi m do nhi u nguyên nhân khác nhau nh ng chi n

ể ạ ỹ ộ ậ ả ố ọ ủ tranh hoá h c c a M  đã đ  l i m t h u qu  tàn kh c lên tài nguyên

ệ ư ạ ừ r ng Vi t Nam cũng nh  t

ế ự ả ề ệ ẫ ọ i Hà Tĩnh. (cid:0) Nguyên nhân d n đ n s  gi m sút nghiêm tr ng v  di n tích là do

ừ ế ố ậ khai hoang trong chi n tranh, do t p quán s ng, do cháy r ng, do s ự

ỗ ấ ừ ấ ấ ồ ộ khai phá b a bãi l y g  l y đ t canh tác…, ngu n tài nguyên đ ng­

ự ậ ủ ừ ị ả ạ ọ th c v t đa d ng c a r ng Hà Tĩnh cũng b  gi m sút nghiêm tr ng là

ị ừ ể ấ ự ừ ắ ả ẩ   do s  săn b t thú b a bãi đ  l y lông, da, th t, s ng và các s n ph m

ế ể ậ ố ệ khác   đ   làm   thu c,   còn   do   vi c   buôn   l u   thú   quý   hi m   ra   n ướ   c

ậ ỷ ướ ơ ộ ngoài… Trong 4 th p k  qua theo c tính s  b  đã có 200 loài chim

ị ệ ủ ệ ị ả đã b  tuy t ch ng và 120 loài thú đã b  di ấ ả ậ t vong. T t c  h u qu  trên

ườ ự ế ở ề đ u do con ng i tr c ti p gây ra. Và qua phân tích trên chúng ta

ệ ậ ấ ả ố ế ớ ề th y c  6 nguyên nhân đ u có m i liên h  m t thi t v i nhau, cùng

ự ế ố ẫ ả ộ ộ ề tác đ ng và chi ph i l n nhau, đ u tác đ ng tr c ti p làm  nh h ưở   ng

ừ ừ ấ ấ ề ặ   tài nguyên r ng, làm suy thoái tài nguyên r ng r t nhanh. V n đ  đ t

ữ ể ộ ầ ra cho các ban ngành ki m lâm c n có nh ng chính sách tác đ ng đ ể

ự ể ẽ ớ ữ ừ ệ ặ ả b o v  tài nguyên r ng, có s  ki m soát ch t ch  v i nh ng hành

ự ậ ừ ế ầ ộ ộ ộ đ ng khai thác tr m b a bãi các đ ng th c v t quý hi m. C n tuyên

ề ườ ế ạ ủ ấ ừ ề ể truy n cho ng i dân bi t tác h i c a v n đ  tàn phá r ng đ  tăng ý

ứ ả ệ ộ ạ ồ ơ   ừ th c b o v  c ng đ ng làm cho r ng Hà Tĩnh ngày càng đa d ng h n

ố ượ ạ ề ủ v  ch ng lo i và s  l ng..

ệ ự ậ 5.7. Hi u l c pháp lu t và chính sách

ệ ự ộ ị ậ ộ ồ (cid:0) Hi u l c thi hành pháp lu t trong c ng đ ng và cán b  đ a ph ươ   ng

ủ ạ ụ ượ ư ế ạ còn h n ch , hành lang pháp lý ch a đ  m nh. Các v  v t quá

ư ử ể ề ẩ ấ ờ th m quy n chuy n c p trên th i gian x  còn kéo dài ch a có tác

ủ ụ ộ ộ ồ ụ   d ng giáo d c cho c ng đ ng. Chính sách đãi ng , quan tâm c a Nhà

ướ ố ớ ự ượ ư ể ể n c đ i v i l c l ỏ ng ki m lâm ch a th a đáng. Ki m lâm th ườ   ng

ố ượ ữ ọ ở ị ộ xuyên b  đe d a b i nh ng đ i t ng có hành vi khai thác tr m lâm

ế ể ư ệ ọ ớ ả s n. H  ch a yên tâm v i công tác. Hi n biên ch  ki m lâm còn

ế ầ ề ế ớ ị ệ thi u nhi u (theo quy đ nh v i di n tích 115.545ha, biên ch  c n là

ườ ớ ỉ ườ 231 ng ư i, nh ng t ớ i năm 2008 m i ch  có 72 ng i o Yok Don).

ệ ừ ườ ả ả ộ ố   Đây là m t khó khăn trong công tác qu n lý b o v  r ng V n qu c

ề ả ồ ự ỹ ệ ạ ọ gia . Vi c nâng cao năng l c k  năng v  b o t n đa d ng sinh h c và

ư ự ệ ể ậ ầ ụ th c thi pháp lu t cho ki m lâm ch a ngang t m nhi m v .

ậ ạ ừ ừ 5.8 Phòng tr  sinh v t h i r ng

ả ướ ừ ữ ệ ư ả ị (cid:0) Nh ng năm qua, trên di n tích r ng c  n ệ   c ch a x y ra d ch b nh

ấ ừ ư ớ ớ ả m t r ng v i quy mô l n nh ng ở ạ  t i Hà Tĩnh có x y ra hi n t ệ ượ   ng

ạ ừ ệ ồ ừ   ạ ị d ch sâu róm h i r ng tr ng các lo i cây thông, có năm di n tích r ng

ụ ế ễ ậ ị ả   ị b  nhi m d ch lên đ n hàng ch c th m chí hàng trăm héc ta, đã  nh

ưở ế ưở ự ể ở h ng đ n sinh tr ệ   ấ ng, phát tri n và năng su t nh a. S  lâm nghi p

ử ụ ư ừ ệ ề ậ ố ỹ đã s  d ng nhi u bi n pháp k  thu t phòng tr  nh : phun thu c sâu,

ứ ứ ụ ệ ọ bi n pháp sinh h c… Tuy nhiên, công tác nghiên c u,  ng d ng công

ậ ề ệ ỹ ừ ậ ạ ừ ấ ạ ế ngh  k  thu t v  phòng tr sinh v t h i r ng còn r t h n ch , ch ủ

ệ ớ ả ứ ả ự ế y u m i th c hi n các gi ệ   ị i pháp  ng phó khi d ch x y ra, các bi n

ậ ạ ừ ư ượ ứ pháp phòng sinh v t h i r ng ch  đ ậ   c quan tâm đúng m c, do v y

ế ệ ả ớ ị ẽ ấ s  r t lung túng n u d ch x y ra trên quy mô l n. Theo quy hi n hành

ậ ạ ừ ừ ề ậ ả ủ c a pháp lu t, công tác qu n lý v  phòng tr  sinh v t h i r ng đ ượ   c

ệ ự ệ ố ậ ả ơ ơ giao cho h  th ng c  quan b o v  th c v t, Tuy nhiên các c  quan

ủ ế ệ ệ ậ ả ớ ồ ỉ này   m i   ch   ch   y u   t p   trung   vào   vi c   b o   v   cây   tr ng   nông

ự ể ự ủ ư ệ ệ ệ ầ nghi p, ch a có đ y đ  năng l c đ  th c hi n các bi n pháp phòng

ậ ạ ừ ừ tr  sinh v t h i r ng.

ế ự ừ ủ ộ ả 6.   Tác   đ ng   c a   suy   gi m   tài   nguyên   r ng   đ n   t nhiên   –   môi

ườ tr ố ng s ng.

ưở ớ ườ ự Ả 6.1  nh h ng v i môi tr ng t nhiên:

(cid:0) ừ ự ả ả ưở ư ế S  suy gi m tài nguyên  r ng có  nh h ng nh  th  nào đ i v i t ố ớ ự

ườ nhiên và môi tr ng?

ố ớ ự :  Đ i v i t nhiên

ố ớ ướ ấ ừ ủ ế ộ ­ Đ i v i tài nguyên n c: m t r ng gây bi n đ ng th y ch ế

ự ề ủ ế ả ả ẫ sông ngòi, gi m s  đi u hòa c a dòng ch y, d n đ n lũ l ụ   t

ạ ả ố ơ ượ khô   h n,   làm   tăng   quá   trình   b c   h i   gi m   l ng   n ướ   c

ng m.ầ

ố ớ ử ấ ­ Đ i v i tài nguyên đ t: Làm tăng qúa trình xói mòn, r a trôi,

ấ ị ệ ẽ ạ đá ong hóa m nh m  làm tăng di n tích đ t b  thoái hóa.

ố ớ ấ ừ ậ ả ­ Đ i v i tài nguyên sinh v t: M t r ng làm suy gi m tính đa

ố ượ ọ ệ ộ ạ d ng sinh h c, s  l ủ   ự ậ ị ng loài đ ng th c v t b  tuy t ch ng

ngày càng tăng

ố ớ  Đ i v i môi tr ườ : ng

ố ớ ườ ừ ặ ị ­ Đ i v i môi tr ng không khí: R ng b  ch t phá làm tăng

ượ ệ ộ ầ l ng CO2, tăng nhi ủ t đ  không khí, th ng t ng Ôzôn, ô

ể ể nhi m khí quy n.

ố ớ ệ ộ ổ ­ Đ i v i sinh thái: nhi t đ  không khí tăng làm thay đ i vùng

ệ ề ầ ấ ố ể ủ phân b  và c u trúc qu n th  c a nhi u h  sinh thái, ranh

ớ ệ ướ ể ơ gi i các h  sinh thái có xu h ng chuy n dich lên cao h n.

ệ ộ ừ Nhi t đ  tăng làm tăng khă năng cháy r ng.

ưở ủ ừ ế ả ườ Ả 6.2.  nh h ng c a suy gi m tài nguyên r ng đ n môi tr ng

s ng.ố

ừ ả ở  Suy gi m tài nguyên r ng gây thiên tai ơ ề  nhi u n i

ằ ệ ớ ự ế ộ ị (cid:0) N m trong vùng nhi t đ i gió mùa và ch u tác đ ng tr c ti p c a ủ ổ

ươ ộ ổ bão châu Á ­Thái Bình D ng ­ m t trong 5 ớ ủ  bão l n c a th  gi ế ớ   i,

ệ ườ ả ố ặ ớ ạ Vi t Nam th ng xuyên ph i đ i m t v i các lo i hình thiên tai.

ướ ố ướ ấ ị ề ầ ầ ằ N c ta còn n m trong s  10 n c hàng đ u v  t n su t b  thiên tai

ế ớ ổ ế ữ ạ ớ trên th  gi ạ   i, v i nh ng lo i thiên tai ph  bi n là bão, lũ, lũ quét, s t

ở ấ l ạ  đ t, h n hán.

(cid:0) ủ ệ ể ấ ố ộ Th ng kê c a B  Nông nghi p và Phát tri n nông thôn cho th y, 10

ầ ả ườ ế ỗ năm g n đây, bình quân m i năm, có kho ng 750 ng ấ   i ch t và m t

ị ệ ạ ề ả ướ tích do thiên tai, giá tr  thi t h i v  tài s n ả   ế c tính chi m kho ng

ề ườ ệ 1,5% GDP. Theo các chuyên gia v  môi tr ng, Vi ẽ ế ụ   t Nam s  ti p t c

ả ứ ợ ị ươ ớ ầ ấ ề ph i h ng ch u nhi u đ t thiên tai trong t ề   ng lai v i t n su t nhi u

ườ ị ự ả ộ ạ ơ ưở ủ ổ ơ h n, c ng đ  m nh h n do ch u s   nh h ế ng c a bi n đ i khí

ừ ầ ả ộ ủ ậ h u toàn c u ­ tác đ ng c a suy gi m tài nguyên r ng.

(cid:0) Ả ưở ủ nh   h ừ   ạ ng   c a   n n   phá   r ng

ụ ố ớ đ i v i lũ l t đã và đang đ ượ   c

ế ậ ắ tranh   lu n   trên   kh p   th   gi ớ   i.

ứ ề ộ Các cu c nghiên c u và đi u tra

ở ư ề ỳ ơ     Hoa   K   cũng   nh   nhi u   n i

ế ớ khác trên th  gi ứ i đã ch ng minh

ủ ầ ụ ư ả ằ r ng nguyên nhân hàng đ u c a lũ l ề t là có quá nhi u m a x y ra

ể ả ừ ủ ệ ắ ờ ộ trong m t th i gian ng n ng i, và vi c phá r ng có th   nh h ưở   ng

ố ớ ọ ụ ư ở ư ẹ ạ quan tr ng đ i v i lũ l ự t trong các l u v c h n h p nh ề    mi n

ả ố ư ả ệ ể Trung. Cây c i có kh  năng gi ữ ướ  n ấ   c cũng nh  gi m thi u vi c đ t

ướ ở ộ ố ẽ đai s t l ạ ở ượ . L ng n c lũ ơ   ề  m t vùng có nhi u cây c i s  ít h n

ượ ướ ừ ộ ơ ọ ế ạ ừ ể l ng n c lũ t m t vùng tr  tr i. Vì th  n n phá r ng có th  gia

ự ướ ở ạ ư tăng m c n c các vùng h  l u.

ừ ễ ạ ạ ị

 Khi r ng b  suy thoái thì x y

ả ra n n ô nhi m môi sinh, n n trái

ầ ạ ề ạ ấ ấ đ t  m d n lên, n n đói kém, l ụ ộ t l ỏ ừ i, n n voi b  r ng v  buôn

ế ạ ườ ạ ả làng gi t h i con ng i, phá ho i tài s n .v.v.

ườ ướ ế ớ ừ ế ạ ỗ ệ

(cid:0) Ng

i ta c tính, n n phá r ng khi n m i năm th  gi i thi ấ   t m t

ộ ố ề ớ ỷ ỹ ừ ề ậ ố ề m t s  ti n lên t i 45 t M  Kim. Tuy s  ti n v a đ  c p là m t s ộ ố

ư ữ ế ề ớ ộ ti n vô cùng l n lao; th  nh ng nh ng chính sách hay hành đ ng có

ể ậ ệ ạ ệ ạ ạ tính thi n c n, t o ra vô vàn thi t h i khác mà thi ứ   ầ t h i có' t m m c

ấ ạ ệ ạ ề ư ạ ị ọ nghiêm tr ng nh t l i là thi t h i v  tính đa d ng sinh thá .Nh  ta đã

ế ừ ệ ớ ữ ộ ặ ệ ả ồ ệ bi t r ng nhi t đ i gi m t vai trò đ c bi t trong vi c b o t n tính

ơ ở ủ ớ ạ ị ủ ạ ố đa d ng sinh thá  Đây là n i c a t i 70% ch ng lo i cây c i và

ứ ớ ơ ủ ấ ờ ơ ồ muông thú c a trái đ t; đ ng th i cũng là n i ch a t ệ   i h n 13 tri u

ụ ừ ủ ạ ệ ớ ứ ớ ạ ch ng lo i khác nha  R ng nhi t đ i ch a t ố   i 70% lo i cây co ' ng

ạ ấ ả ậ ộ m ch, 30% t t c  các loài chim và 90% loài đ ng v t không x ươ   ng

ỳ ệ ừ ệ ớ ủ ữ ơ ố ố s ng. Đă c bi t r ng nhi t đ i còn là n i sinh s ng c a nh ng loài

ậ ộ ư ưở ổ ế ộ đ ng v t đ c đáo n i ti ng nh  các loài linh tr ng nh  đ ư ườ ươ   i, i

ượ ư ư ử ọ ứ ố ộ ọ v n; các gi ng thu c h  miêu, t c mèo nh  s  t , c p, beo, v.v.

ủ ừ ự ả ộ ạ Riêng trong lĩnh v c ch ng lo i th o m c mà thôi, r ng nhi ệ ớ   t đ i

ự ỳ ẫ ừ ứ ớ ơ ủ ạ ỗ cũng c c k  đa d ng và m i m u r ng ch a t ạ   i h n 200 ch ng lo i

ạ ừ ủ ụ ệ ạ ố   ế khác nha  Vi c phá ho i r ng khi n hàng nghìn ch ng lo i cây c i

ậ ị ố ượ ủ ệ ủ ệ ị và thú v t b  tuy t ch ng. S  l ng chính xác b  tuy t ch ng là bao

ườ ư ế ả ườ ỗ nhiêu thì ng i ta qu  không rõ; th  nh ng có ng i đoán m i năm

ủ ủ ệ ả ạ ị kho ng 50.000 ch ng lo i khác nhau b  tuy t ch ng.

(cid:0) ứ ỗ ế ỷ ậ ấ ộ Tiên đoán là trong th  k  21 này, c  m i m t th p niên, trái đ t trái

ố ượ ầ ộ ộ ấ ấ đ t  m d n lên đ  0,3 đ  C. Lý do là vì s  l ệ   ng carbon dioxide hi n

ể ừ ệ ể ầ ố di n trong b u khí quy n gia tăng; và k  t 150 năm qua, s  này đã

ớ ủ ế ặ ầ ộ ỉ tăng t i 25%; và m c dù ch  chi m có 1/20 c a m t ph n trăm khí

ị ầ ụ ể ả ấ ượ quy n đ a c u, carbon dioxide có kh  năng h p th  năng l ứ   ng b c

ạ ấ x  r t cao.

ấ ừ ự ậ ạ ậ ướ  M t r ng ng p m n s  đ y m nh s  xâm nh p n ặ ẽ ẩ ặ c m n vào

ở ễ ấ ẩ ấ ề đ t li n, thúc đ y quá trình xói l ồ   , gây ô nhi m đ t và ngu n

n cướ

(cid:0) ̃ ́ ̀ ượ ̣ ̣ ̉ ́ Trong vong 50 năm qua, Viêt Nam đa mât đi hoăc suy giam chât l ng

́ ̣ ư ̀ ư ở ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ơ h n 80% diên tich r ng ngâp măn. Đăc biêt giai đoan t ̀ ̣    1995 tr  lai

̃ ̀ ́ ́ ̀ ư ́ ơ ̣ ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ̉  đây, r ng ngâp măn đa bi tan pha v i tôc đô nhanh khung khiêp đê

̀ ủ ả ồ ươ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ phuc vu hoat đông nuôi tr ng th y s n. Tai nhiêu đia ph ng, nuôi

̀ ̀ ́ ̀ ư ượ ợ ẫ ̣ ̣ ̃ tôm đa t ng đ c coi la môt nghê siêu l ̀ i nhuân, d n đên phong trao

̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ́ ́ ̀ ́ ư ự ̣ ơ ơ n i n i, nha nha đâu t ̀  vao nganh nay môt cach t ̣    phat, lam chêt hoăc

̀ ́ ́ ́ ̀ ̀ ư ̃ ư ̉ ̣ ̣ ̣ ̉   chu đông pha đi hang trăm ngan ha r ng ngâp măn, bât châp nh ng rui

̃ ̀ ̀ ơ ̉ ̣ ̣ ̀ ̀ ro va nguy c  tiêm ân vê tinh trang ô nhiêm môi tr ̀ ươ ng, vê sinh an

́ ́ ̀ ̀ ̣ ự ự ẩ ̉ ̉ ̉ ̃ ư toan th c ph m va nh ng biên cô, tham hoa t ́  nhiên co thê xay ra.

́ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̃ ̀ ̀ ơ ̣ ̣   Phong trào này đông th i keo theo hang loat cac vân đê kinh tê xa hôi

̀ ̃ ̃ ́ ̀ ự ́ ư ở ̣ ̣ ̉ ̉ ph c tap khac. Th c trang nay đa diên ra ̣    nhiêu tinh duyên hai, đăc

́ ̀ ̀ ́ ư ̣ ̣ ̉ ̣ ̃ ở biêt thây ro môt sô tinh miên Tây Nam Bô nh  Ca Mau, Kiên Giang,

̀ ́ ́ ́ ́ ự ̣ ̣ ̣ ̉ ̉ ́   Soc Trăng, Bac Liêu… Điêu đo, môt măt phan anh s  thiêu hiêu biêt

̀ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ự ̣ ̉ ̣ ́ va thai đô bât châp cua ng ̀ ươ i dân, măt khac cho thây s  yêu kem trong

́ ̀ ́ ̀ ́ ́ ị ươ ̉ ̣ ̉ vân đê quan ly, quy hoach cua chinh quyên đ a ph ̀ ́ ơ ng đôi v i nguôn

̃ ́ ̃ ̀ ư ̣ ̣ ̣ ̉ ́ ̣   tai nguyên thiên nhiên cung nh  cac hoat đông kinh tê xa hôi cua đia

ươ ph ng.

(cid:0) ́ ̀ ̀ ư ự ơ ̣ ̣ ̣ ̣ Sau h n 10 năm th c hiên “công cuôc tan pha r ng ngâp măn", gi ̀ ơ

̀ ́ ́ ươ ở ̃ ư ơ ̣ đây không ai khac ma chinh ng ̀ ươ i dân đia ph ng ̀  nh ng n i nay

̀ ́ ̀ ́ ̀ ́ ́ ́ ư ̉ ̣ ̣ ̉ ̃   đang phai ch ng kiên va ganh chiu hâu qua vê sinh thai va kinh tê xa

̣ hôi.

ừ ệ ặ ướ ể ắ (cid:0) Vi c phá r ng ng p m n làm đìa tôm tr ậ c m t có th  đem l ạ ợ   i l i

ỉ ồ ư ậ ậ ả ỗ ườ nhu n hàng trăm t  đ ng m i năm, nh ng h u qu  thì khôn l ng.

ự ế ộ ở ơ ừ ữ ặ ị ượ M t th c t là ậ  nh ng n i r ng ng p m n b  tàn phá, l ư   ng m a

ứ ễ ệ ả ầ ơ ị gi m rõ r t, không khí nóng b c h n, b u không khí b  ô nhi m do

ượ l ng khí CO2 tăng.

ừ ệ (cid:0) Phá r ng nuôi tôm đã tr  thành chuy n ph  bi n ổ ế ở

ườ ườ ụ ủ ấ ơ ườ ấ  Môi tr ng đ t là n i trú ng  c a con ng ầ   i và h u Môi tr ng đ t:

ậ ạ ự ụ ề ế h t các sinh v t c n, là n n móng cho các công trình xây d ng dân d ng,

ủ ệ ườ ấ ộ công nghi p và văn hóa c a con ng ồ i. Đ t là m t ngu n tài nguyên quý

ườ ử ụ ạ ộ ấ ả ấ giá, con ng i s  d ng tài nguyên đ t vào ho t đ ng s n xu t nông

ể ả ấ ươ ệ ồ ự ự ẩ ả nghi p đ  đ m b o ngu n cung c p l ng th c th c ph m cho con

ạ ộ ủ ệ ấ ố ị ng iườ .Hi n nay đ t đang b  suy thoái do các ho t đ ng s ng c a con

ườ ặ ệ ạ ộ ố ừ ừ ng i đ c bi ừ t là ho t đ ng khai thác r ng b a bãi,đ t r ng làm n ươ   ng

ậ ả ạ ộ ự ữ ả ấ ẫ r y,…Chính nh ng ho t đ ng này đã làm m t th m th c v t b o v ệ

ừ ử ả ỏ ấ đ t kh i xói mòn,r a trôi, ngoài ra suy gi m tài nguyên r ng còn làm

ủ ấ ấ ị ộ ẩ ệ ả ộ gi m đ   m, đ  phì c a đ t… làm tăng di n tích đ t b  thoái hóa. Riêng

ỉ ớ ở ệ ự ế ấ ch  v i Vi t Nam, th c t ạ   ấ  suy thoái tài nguyên đ t là r t đáng lo ng i

và nghiêm tr ng.ọ

ừ ấ ả Qua đây ta th y suy gi m tài nguyên r ng là nguyên nhân gây suy

thoái đ t.ấ

ườ ụ ừ ấ ả ỉ ướ  R ng không ch  có kh  năng h p th  CO2 mà Môi tr ng n c:

ầ ữ ổ ồ ấ ướ ị ơ ạ ể ả ừ r ng góp ph n gi n đ nh ngu n c p n c, gi m thi u nguy c  h n

ư ụ ả ố ị ừ ằ hán cũng nh  lũ l t. R ng còn giúp cân b ng dòng ch y c  đ nh cho các

ị ở ậ ừ ế ả ệ h  sinh thái và các trung tâm đô th .B i v y,suy gi m r ng gây bi n

ủ ủ ế ả ả ự ề ộ đ ng th y ch  sông ngòi, gi m s  đi u hòa c a dòng ch y,làm tăng quá

ả ượ ướ ế ầ ụ ệ ố ơ trình b c h i gi m l ng n ẫ c ng m,d n đ n lũ l ạ t khô h n. Hi n

ướ ế ướ ễ ạ ặ ệ nay,n c ta  đang di n ra tình tr ng thi u n c trong mùa khô đ c bi t

ở ở ụ là ỉ  các t nh Tây Nguyên và lũ l ư . ố t trong su t mùa m a

ệ ượ ủ ừ ộ ộ ả ầ Hi n t ế   ng này m t ph n do suy gi m r ng và tác đ ng c a bi n

ổ ậ đ i khí h u.

ườ ừ ả ấ ổ ụ  R ng là ‘ lá ph i xanh”,có kh  năng h p th Môi tr ng không khí:

ừ ả ợ ưở ế ng đ n ạ CO2 t o khí O

2 thông qua quá trình quang h p.R ng có  nh h

ệ ộ ộ ẩ ề ể ầ nhi t đ ,đ   m không khí,thành ph n khí quy n và có ý nghĩa đi u hòa

khí h u.ậ

(cid:0) ả ấ ạ ạ ằ ơ ớ Trong quá trình s n xu t và sinh ho t (đi l i b ng xe c  gi i,..) chúng

ả ườ ấ ụ ữ ta th i ra môi tr ng không khí hàng t n b i,khí,sol khí…nh ng khí

ẽ ả ơ ữ ư ữ ế th i này s  bay l ể  l ng và n u nh  không có nh ng hàng cây đ

ễ ượ chúng bám vào thì ô nhi m không khí là không tránh đ c.

ứ ộ ụ ọ ầ ễ M c đ  ô nhi m không khí ở ướ  n ấ c ta do b i là r t tr m tr ng,

ề ầ ỉ ố ữ ẩ ượ v t ch  s  tiêu chu n cho phép nhi u l n, trong đó có nh ng khu

ự ấ ừ v c g p t 3 – 4.

ừ ẽ ạ ượ ệ ộ

(cid:0) Bên c nh đó suy gi m r ng s  làm tăng l ả

ng CO ệ   t đ …hi u

2 ,tăng nhi

ứ ướ ế ớ ở ậ ng nhà kính tăng.B i v y,không riêng gì n c ta mà toàn th  gi i đang

ưở ủ ế ậ ổ ị ả ch u  nh h ng c a bi n đ i khí h u.

ị ả ưở ủ ế ậ ổ (cid:0) Vi ệ t Nam đã và đang ch u  nh h ế ng c a bi n đ i khí h u. Trong th

ữ ả ưở ầ ố ọ ệ ơ ữ ỷ k  XXI, nh ng  nh h ng này còn tr m tr ng và kh c li t h n n a.

ủ ề ủ ế ệ Theo  y ban liên chính ph  v  BĐKH, n u không có các bi n pháp

ẽ ể ả ạ ượ ế ả ệ ộ m nh m  đ  gi m l ầ ng khí th i toàn c u thì đ n 2100, nhi t đ  Trái

ế ể ớ ấ đ t có th  tăng đ n 4,8°C so v i năm 1990.

ƯƠ CH Ả NG 2: GI I PHÁP

ố ớ ộ ồ ư 1. Đ i v i c ng đ ng dân c

ứ ề ổ ế ụ ề ậ ả ả   Tuyên truy n, ph  bi n, giáo d c, nâng cao nh n th c v  qu n lý b o

ươ ụ ề ề ệ ừ v  r ng. (cid:0) Xây d ng các ch ự ng trình v  thông tin ­ giáo d c ­ truy n thông, ph ổ

ể ừ ậ ả ứ ế ế ề ằ ệ bi n ki n th c v  pháp lu t b o v  và phát tri n r ng nh m nâng cao

ứ ề ả ủ ừ ệ ừ ủ ề ậ ấ nh n th c v  b o v  r ng c a các ch  r ng, chính quy n các c p, các

ngành và toàn xã h i. ộ

ớ ổ ươ ớ ừ ố ượ ề ợ (cid:0) Đ i m i ph ng pháp tuyên truy n phù h p v i t ng đ i t ế   ng ti p

ố ớ ồ ộ ố ấ ậ ở nh n thông tin, nh t là đ i v i đ ng bào dân t c s ng vùng sâu, vùng

ứ ơ ả ừ ư ế ệ ươ ề ả xa. Đ a ki n th c c  b n v  b o v  tài nguyên r ng vào ch ng trình

ạ ở ấ ể ả ấ ọ ọ gi ng d y ệ    c p ti u h c và trung h c. In  n, phát hành các tài li u

ự ể ề ả ồ ộ tuyên truy n đ  phân phát cho các c ng đ ng, xây d ng các b ng tuyên

ề ở ữ ự ộ ộ ử ừ truy n nh ng khu v c công c ng, trên giao l , c a r ng...

ầ ừ ế ả ậ ộ ộ ố (cid:0) V n đ ng các h  gia đình s ng trong và g n r ng ký cam k t b o v ệ

ự ự ệ ướ ả ệ ừ ở ấ ừ r ng; xây d ng và th c hi n các quy c b o v  r ng c p xã.

ố ớ ủ ừ Đ i v i ch  r ng.

ủ ừ ệ ừ ệ ả ả ị ượ ướ (cid:0) Ch  r ng ph i ch u trách nhi m b o v  r ng đ c Nhà n c giao, cho

ủ ừ ữ ủ ệ ậ ả ị thuê theo quy đ nh hi n hành c a pháp lu t. Nh ng ch  r ng qu n lý

ự ượ ừ ả ệ ừ ủ ả trên 500ha r ng ph i có l c l ng b o v  r ng c a mình.

ươ ệ ừ ệ ề ả ượ (cid:0) Xây d ng các ch ự ng trình, đ  án b o v  r ng trên di n tích đ c giao,

ượ ể ừ ả ả ạ ố ị đ ồ ự c thuê đ m b o b  trí các ngu n l c không đ  r ng b  xâm h i trái

pháp lu t.ậ

ố ớ ổ ứ Đ i v i các t ộ .  ch c xã h i

ố ợ ự ấ ớ ổ ứ ệ ề Ph i h p v i chính quy n các c p xây d ng và t ự  ch c th c hi n các

ươ ậ ề ả ụ ề ậ ộ ch ệ ừ   ng trình tuyên truy n, v n đ ng và giáo d c pháp lu t v  b o v  r ng

ừ ệ ấ ạ   cho các thành viên; phát hi n, đ u tranh, phòng ng a các hành vi vi ph m

ậ ổ ứ ệ ầ ả pháp lu t; t ể    ch c các phong trào qu n chúng tham gia b o v  và phát tri n

r ng.ừ

ố ớ ề ị ươ 2. Đ i v i chính quy n đ a ph ng

ố ớ ỷ ấ . Đ i v i U  ban nhân dân các c p

(cid:0) ự ệ ệ ả ướ ề ả Th c hi n nghiêm túc trách nhi m qu n lý Nhà n ệ ừ   c v  b o v  r ng

ị ạ ổ ứ ể ừ ậ ả ệ theo quy đ nh t i Lu t b o v  và phát tri n r ng. T  ch c các l c l ự ượ   ng

ừ ạ ươ ờ ị ặ truy   quét   lâm   t c   phá   r ng   t ị i   đ a   ph ặ ng.   Ngăn   ch n   k p   th i   các

ườ ấ ừ ỉ ạ ừ ế ợ tr ử   ấ ng h p khai thác, phá r ng và l n chi m đ t r ng. Ch  đ o x  lý

ắ ổ ứ ậ ề ả ệ ừ ạ nghiêm kh c các t ch c, cá nhân vi ph m pháp lu t v  b o v  r ng và

ữ ườ ữ ế ặ ị ươ nh ng ng i bao che, ti p tay cho lâm t c. Nh ng đ a ph ể ả ng đ  x y ra

ừ ạ ấ ỷ ả   ủ ị tình tr ng phá r ng trái phép thì Ch  t ch U  ban nhân dân các c p ph i

ị ử ể ể ị ệ ki m đi m làm rõ trách nhi m và b  x  lý theo quy đ nh.

(cid:0) ổ ứ ụ ạ ừ ệ ế ị ị T  ch c khôi ph c l ủ   ấ i di n tích r ng b  phá, l n chi m trái quy đ nh c a

ậ ờ pháp lu t trong th i gian qua.

(cid:0) ế ể ưỡ ế ấ ả ườ ư ự Ti n hành ki m tra, c ng ch  t ữ t c  nh ng ng i di d  t ỏ    do ra kh i

ặ ụ ừ ừ ộ ừ các vùng r ng nguyên sinh, r ng đ c d ng, r ng phòng h .

ừ ứ ấ ấ ấ ậ (cid:0) Hoàn thành giao đ t, giao r ng và c p gi y ch ng nh n quy n s  d ng ề ử ụ

ổ ứ ộ ấ đ t cho các t ch c, h  gia đình, cá nhân vào năm 2010.

ỗ ợ ờ ố ườ i dân. H  tr  nâng cao đ i s ng ng

ệ ừ ừ ệ ệ ẩ ạ ấ ả (cid:0) Đ y m nh vi c giao r ng và đ t lâm nghi p, khoán b o v  r ng cho

ủ ế ư ố ề ằ ộ ộ ồ ệ   các h  gia đình, c ng đ ng dân c  s ng ch  y u b ng ngh  lâm nghi p,

ệ ố ớ ồ ệ ộ ồ ờ ặ đ c bi ấ   t là đ i v i đ ng bào dân t c, đ ng th i hoàn thành vi c c p

ề ử ụ ủ ừ ứ ấ ậ ấ gi y ch ng nh n quy n s  d ng đ t cho các ch  r ng.

(cid:0) ủ ươ ớ ả ế ấ ở ấ ả ỗ ợ S m hoàn thành ch  tr ng gi i quy t đ t ấ , đ t s n xu t, h  tr  nhà ở

ề ặ ắ ồ ộ ớ cho đ ng bào dân t c đang g p nhi u khó khăn, g n v i các ch ươ   ng

ụ ả ố ươ ề trình m c tiêu qu c gia v  xóa đói gi m nghèo, ch ị ng trình đ nh canh

ư ạ ổ ứ ự ệ ổ ị ị đ nh c , quy ho ch và t ự  ch c th c hi n các d  án  n đ nh vùng kinh t ế

ườ ậ ừ ả ớ ổ ấ ố ộ ị ớ ể m i đ  ng i dân có thu nh p t s n xu t, s m  n đ nh cu c s ng,

ớ ự ệ ả ậ ừ ộ ạ ộ ừ gi m b t s  l thu c vào thu nh p t các ho t đ ng khai thác r ng trái

pháp lu t...ậ

ệ ổ ị ươ ụ ậ ẫ (cid:0) Rà soát  n đ nh di n tích canh tác n ng r y theo phong t c t p quán

ở ộ ố ừ ự ướ ể ươ ồ ủ c a đ ng bào m t s  khu v c, t ng b c chuy n sang ph ứ   ng th c

ớ ậ ấ ợ ồ ố ị canh tác thâm canh, cung c p gi ng cây tr ng phù h p v i l p đ a, có

ệ ế ướ ẫ ồ ỹ ả hi u qu  kinh t cao và h ậ ng d n k  thu t cho đ ng bào.

ỗ ợ ủ ứ ướ ươ (cid:0) Nghiên c u chính sách h  tr  c a Nhà n ồ c cho đ ng bào t ng đ ươ   ng

ậ ừ ươ ẫ ươ ớ v i thu nh p t ả  canh tác qu ng canh n ệ ng r y hi n nay (t ng đ ươ   ng

ế ế ả ấ ờ kho ng 1 đ n 1,5 t n thóc/hécta/năm) trong th i gian 3 đ n 5 năm, cung

ộ ố ậ ư ầ ừ ố ế ấ c p gi ng cây r ng và m t s  v t t c n thi ồ t khác cho đ ng bào dân

ỗ ể ừ ể ả ồ ọ ồ ờ ộ ạ t c t i ch  đ  chuy n căn b n h  sang tr ng r ng, đ ng th i cho h ọ

ừ ả ẩ đ ượ ưở c h ng 100% s n ph m r ng.

ố ớ ơ ả 3. Đ i v i c  quan qu n lý

ạ ạ ừ ổ ậ ị ị

ố ự ộ ỷ ỉ ươ ổ Quy ho ch, xác đ nh lâm ph n các lo i r ng  n đ nh. (cid:0) U  ban nhân dân các t nh, thành ph  tr c thu c Trung ng t ứ  ch c rà

ạ ừ ủ ạ ậ ị ươ ệ ộ soát, l p quy ho ch 3 lo i r ng c a đ a ph ng; B  Nông nghi p và

ố ợ ể ộ ớ ườ Phát tri n nông thôn ph i h p v i B  Tài nguyên và Môi tr ng rà soát

ừ ệ ạ ậ ả ặ ả ả ể quy   ho ch   r ng   ng p   m n   ven   bi n   đ m   b o   an   toàn   b o   v   môi

ườ ủ ả ể ể ợ ổ ợ tr ồ ng ven bi n và phát tri n nuôi tr ng th y s n h p lý, t ng h p quy

ạ ừ ủ ướ ạ ố ủ ệ ho ch ba lo i r ng qu c gia trình Th  t ng Chính ph  phê duy t quy

ạ ừ ể ạ ổ ố ho ch t ng th  ba lo i r ng toàn qu c;

ụ ệ ố ể ệ ộ (cid:0) B  Nông nghi p và Phát tri n nông thôn rà soát danh m c h  th ng r ng ừ

ể ổ ủ ướ ụ ị ủ ế ặ đ c d ng đ   n đ nh đ n năm 2020 trình Th  t ng Chính ph  phê

ơ ở ứ ự ư ầ ư ệ ị duy t trong năm 2006. Trên c  s  đó, xác đ nh th  t u tiên đ u t cho

ế ượ ừ ệ ố ả ặ ụ các khu r ng đ c d ng theo Chi n l ả ồ   c qu n lý h  th ng khu b o t n

ệ ượ ủ ướ ệ thiên nhiên Vi t Nam đã đ c Th  t ủ ng Chính ph  phê duy t.

ớ ạ ừ ự ị ả ồ (cid:0) Xác đ nh ranh gi ị ệ   i ba lo i r ng trên b n đ  và th c đ a; hoàn thành vi c

ể ố ọ ớ ừ ặ ụ ừ ắ đóng c c m c, c m bi n báo ranh gi i r ng đ c d ng và r ng phòng h ộ

ồ ầ đ u ngu n vào năm 2010.

ể ế ệ ậ Hoàn thi n th  ch , chính sách và pháp lu t

(cid:0) ụ ứ ệ ả ị ướ ủ ộ Phân đ nh rõ ch c năng, nhi m v  qu n lý nhà n c c a các B , ngành,

ố ớ ệ ả ả ấ ỷ ể   U  ban nhân dân các c p đ i v i công tác qu n lý, b o v  và phát tri n

ế ậ ế ổ ừ ứ ệ ấ ả ừ r ng. Thi ơ t l p c  ch , t ch c qu n lý r ng và đ t lâm nghi p theo

ệ ừ ể ệ ả ả ợ ả ngành và liên ngành h p lý đ  qu n lý, b o v  r ng có hi u qu .

ố ợ ủ ể ệ ộ ớ (cid:0) B  Nông nghi p và Phát tri n nông thôn ch  trì, ph i h p v i các B , ộ

ệ ố ệ ố ả ạ   ngành có liên quan rà soát, h  th ng hóa h  th ng văn b n quy ph m

ử ổ ể ừ ề ả ệ ệ ậ ổ pháp lu t hi n hành v  b o v  và phát tri n r ng; s a đ i, b  xung, xây

ả ạ ậ ả ả ớ ề   ự d ng m i các văn b n quy ph m pháp lu t có liên quan đ m b o quy n

ợ ụ ủ ủ ừ ề ệ ấ l i, trách nhi m và nghĩa v  c a ch  r ng, chính quy n các c p và

ườ ể ừ ệ ả ả ng i dân trong công tác qu n lý, b o v  và phát tri n r ng. Trên c  s ơ ở

ế ượ ậ ề ả ệ ự đó, xây d ng chi n l ể ừ   c khung pháp lu t v  b o v  và phát tri n r ng

ạ ạ ổ ộ ị ế đ n   năm   2020,   t o   hành   lang   pháp   lý   n   đ nh   trong   ho t   đ ng   lâm

nghi p.ệ

ủ ự ệ ể ộ (cid:0) B  Nông nghi p và Phát tri n nông thôn ch  trì xây d ng chính sách v ề

ệ ừ ướ ả ợ ả ủ ữ ườ ả b o v  r ng theo h ng đ m b o l i ích c a nh ng ng i làm ngh ề

ữ ườ ự ế ự ả ạ ộ ừ r ng, nh ng ng ệ ừ i tr c ti p tham gia b o v  r ng, t o đ ng l c thu hút

ể ừ ử ệ ả ớ ầ ư đ u t ổ    cho công tác b o v  và phát tri n r ng. Trong đó, s m s a đ i

ề ề ưở ợ ủ ế ị ủ ừ chính sách v  quy n h ng l i c a ch  r ng theo Quy t đ nh 187/TTg

ủ ướ ủ ừ ả ủ c a Th  t ng Chính ph ; chính sách giao, cho thuê r ng, khoán b o v ệ

ầ ư ơ ở ạ ầ ệ ướ ế ừ r ng; chính sách đ u t c  s  h  t ng lâm nghi p tr c h t là nâng cao

ỷ ọ ầ ư ơ ở ạ ầ ự ừ ồ t ố   tr ng   v n   đ u   t xây   d ng   c   s   h   t ng   t ộ   ố   ngu n   v n   thu c

ươ ứ ổ ố ươ ch ng trình 661 lên m c 15% ­ 20% t ng v n ch ng trình; chính sách

ừ ế ệ ệ ậ ẩ ỗ ồ khuy n khích nh p kh u g  nguyên li u và tr ng r ng nguyên li u thay

ự ế ỗ ừ th  g  r ng t nhiên.

ố ự ộ ỷ ỉ ươ (cid:0) U  ban nhân dân các t nh, thành ph  tr c thu c Trung ế ụ ng ti p t c rà

ắ ườ ể ố ồ ờ ế soát và s p x p các lâm tr ng qu c doanh; đ ng th i tri n khai ngay

ươ ệ ừ ồ ừ ệ ả các ph ấ ng án b o v  r ng và đ t lâm nghi p thu h i t các lâm tr ườ   ng

ủ ể ạ ố ở ừ qu c doanh, không đ  tình tr ng r ng tr  thành vô ch . Trao quy n t ề ự

ủ ề ườ ố ch  v  kinh doanh và tài chính cho các nông, lâm tr ng qu c doanh sau

ế ạ ắ khi s p x p l i.

ố ớ ự ượ Đ i v i l c l ng Công an.

ỉ ạ ộ ỉ (cid:0) B  Công an ch  đ o công an các t nh, thành ph  h  tr ố ỗ ợ ố ợ    và ph i h p

ườ ớ ự ượ ể th ng xuyên v i l c l ữ   ng ki m lâm trong công tác phòng cháy, ch a

ế ố ấ ổ ừ ứ ề ắ ắ ộ ơ cháy r ng theo m t c  ch  th ng nh t; t ch c đi u tra n m ch c các

ừ ặ ả ố ượ đ i t ng phá r ng, kinh doanh buôn bán lâm s n trái phép, đ c bi ệ   t

ế ừ ể ệ ả ị ặ   ph i tri n khai các bi n pháp kiên quy t tr ng tr  thích đáng; ngăn ch n

ệ ể ố ườ ố ợ ụ ớ tri ạ t đ  tình tr ng ch ng ng ự   i thi hành công v ; ph i h p v i các l c

ượ ừ ể ể ọ l ư   ng có liên quan truy quét b n phá r ng và ki m tra, ki m soát l u

ự ồ ụ ử ể ả ọ   ứ thông lâm s n. Rà soát và x  lý d t đi m các v  án hình s  t n đ ng

ệ ừ ự ả trong lĩnh v c b o v  r ng.

ố ớ ự ượ ộ Đ i v i l c l ng Quân đ i.

ừ ể ề ặ ộ ơ ộ ị (cid:0) Huy đ ng các đ n v  quân đ i ngăn ch n các đi m nóng v  phá r ng:

ỉ ạ ộ ư ệ ố ộ B  Qu c phòng ch  đ o các Quân khu, Quân đoàn, B  t l nh Biên

ự ộ ộ ỉ ỉ ỉ ố ợ   phòng; B  ch  huy quân s  và B  ch  huy biên phòng các t nh ph i h p

ề ị ươ ự ừ ữ ị ớ v i chính quy n đ a ph ể   ng xác đ nh nh ng khu v c r ng đang là đi m

ừ ề ặ ệ ự nóng v  phá r ng, đ c bi ộ ắ   t là khu v c Tây Nguyên, Đông Nam B , B c

ộ ể ổ ứ ơ ộ ố ị ữ Trung B  đ  t ch c các đ n v  quân đ i đóng quân, ch t gi ự   , xây d ng

ớ ả ệ ừ ự ượ ố ố ắ ị đ a bàn qu c phòng an ninh g n v i b o v  r ng, b  trí l c l ng,

ươ ườ ự ẵ ố ợ ph ệ ng ti n th ặ   ng tr c s n sàng tham gia các đ t truy quét ch ng ch t

phá r ng. ừ

(cid:0) ả ả ổ ừ ế ị Sau khi gi i quy t căn b n  n đ nh tình hình phá r ng trái phép trong

ệ ừ ệ ả ộ ơ ờ ộ ị m t th i gian, các đ n v  quân đ i bàn giao vi c b o v  r ng cho chính

ề ị ươ ể ế ụ ệ ừ ả quy n đ a ph ng đ  ti p t c duy trì công tác b o v  r ng. Tuy nhiên,

ở ữ ự ề ể ố ị ọ  nh ng khu v c có v  trí quan tr ng v  qu c phòng, thì có th  giao

ừ ả ơ ộ ị qu n lý r ng lâu dài cho các đ n v  quân đ i.

ữ ừ ộ ơ ộ ị (cid:0) Huy đ ng các đ n v  quân đ i tham gia phòng cháy, ch a cháy r ng ở

ừ ư ự ữ ừ ơ nh ng   khu   v c   r ng   có   nguy   c   cháy   r ng   cao   nh :   U   Minh,   Tây

ả ộ ỷ ỉ ươ Nguyên, Đông Nam B , U  ban nhân dân các t nh ph i có ph ng án đ ể

ự ượ ộ ộ ố ị huy đ ng l c l ng quân đ i đóng quân trên đ a bàn b  trí l c l ự ượ   ng

ườ ừ ữ ự ẵ th ng tr c, canh phòng và s n sàng ch a cháy r ng vào các tháng mùa

ủ ộ ể ả ộ ươ ườ khô   cao   đi m.   Quân   đ i   ph i   ch   đ ng   ph ng   án   tăng   c ự   ng   l c

ượ ễ ậ ạ ấ ự ả ố l ệ ng, hu n luy n và di n t p t ử   i các khu v c này, ph i coi ch ng l a

ặ ể ả ư ố ệ ị ố ừ r ng nh  ch ng gi c đ  b o v  đ a bàn qu c phòng.

ự ượ ừ ồ ộ (cid:0) Huy đ ng l c l ộ ng quân đ i tham gia tr ng r ng, khoanh nuôi tái sinh

ệ ể ộ ố ộ ừ r ng:   B   Qu c   phòng   và   B   Nông   nghi p   và   Phát   tri n   nông   thôn

ứ ừ ộ ồ ị ơ nghiên c u chính sách thu hút các đ n v  quân đ i tham gia tr ng r ng,

ự ượ ừ ơ ộ ị khoanh nuôi tái sinh r ng. Các đ n v  quân đ i duy trì l c l ng b ộ

ự ượ ủ ế ử ụ ự ượ ộ ỉ khung ch  huy, l c l ng lao đ ng ch  y u s  d ng l c l ng nghĩa v ụ

ừ ự ề ể ể quân s . Sau khi r ng khép tán có th  bàn giao cho chính quy n đ  giao

ườ ệ ả ả ặ ơ cho ng i dân qu n lý b o v , kinh doanh ho c giao cho các đ n v ị

ộ ế ụ ự ủ ả ị quân đ i ti p t c qu n lý kinh doanh theo d  án và quy đ nh c a pháp

lu t.ậ

ở ộ ừ ệ ấ ộ ơ ị (cid:0) M  r ng di n tích r ng giao cho các đ n v  quân đ i (nh t là các Đ n ồ

ổ ứ ế ườ ự ả ả Biên phòng) t ệ  ch c qu n lý, b o v ; xây d ng các tuy n đ ng an ninh

ệ ừ ắ ả ố ớ ườ ế ọ qu c phòng g n v i công tác b o v  r ng hai bên đ ng d c tuy n biên

ớ ự ừ ở ả ả gi i; h i đ o và các khu v c r ng vùng sâu, vùng xa.

ủ ố ổ ứ ự ủ ự ượ ch c, nâng cao năng l c c a l c l ể ng ki m lâm.

ứ ự ượ ậ ả ể ệ C ng c  t (cid:0) Đ i m i t ớ ổ ổ ch c l c l ể   ng ki m lâm theo Lu t b o v  và phát tri n

ể ể ớ ừ ự ề ắ ớ ớ ệ   ừ r ng đ  ki m lâm g n v i chính quy n, v i dân, v i r ng, th c hi n

ứ ư ề ị ươ ổ ứ ả ch c năng tham m u cho chính quy n đ a ph ng, t ệ ừ    ch c b o v  r ng

ộ ả ụ ừ ậ ấ ệ   ả ặ đ c d ng và r ng phòng h , b o đ m ch p hành pháp lu t trong vi c

ể ừ ệ ể ố ị ở ả b o v  và phát tri n r ng. B  trí ki m lâm đ a bàn 100% các xã có

ơ ở ư ể ả ề ừ r ng đ  tham m u cho chính quy n c  s  trong công tác qu n lý nhà

ướ ế ừ ẽ ễ ề ệ ặ ờ ị n c v  lâm nghi p, theo dõi ch t ch  di n bi n r ng; k p th i phát

ệ ặ ừ ầ ữ ừ ụ ạ ướ hi n, ngăn ch n ngay t đ u nh ng v  vi ph m. T ng b c tăng biên

ự ượ ế ể ả ứ ể ả ch  cho l c l ị ng ki m lâm đ  b o đ m đ nh m c bình quân 1.000ha

ể ừ r ng có 1 ki m lâm.

(cid:0) ườ ế ị ể ồ ươ ệ Tăng c ng trang thi t b  cho ki m lâm g m các ph ạ ộ   ng ti n ho t đ ng

ệ ố ớ ị ừ ạ ợ ế ị phù h p v i đ a bàn r ng núi, h  th ng thông tin liên l c, thi t b  phòng

ữ ừ cháy, ch a cháy r ng.

ạ ộ ộ ố ệ ề (cid:0) Ban hành m t s  chính sách v  kinh phí cho ho t đ ng nghi p v , ti n ụ ề

ươ ế ộ ươ ệ ỹ ơ ế ử ụ l ng, ch  đ  th ng binh, li t s , c  ch  s  d ng vũ khí, công c  h ụ ỗ

ợ ể ấ ứ ể ặ ẩ ạ tr  đ  tr n áp lâm t c. Ban hành tiêu chu n ng ch công ch c ki m lâm

vào năm 2006.

ệ ừ ề ế ầ ạ ậ ả ạ (cid:0) Đánh giá nhu c u đào t o v  qu n lý b o v  r ng, l p k  ho ch đào ả

ồ ưỡ ố ượ ề ị ạ t o, b i d ệ ụ ng v  chuyên môn nghi p v  và chính tr  cho các đ i t ng.

ế ượ ự ề ả ệ ừ ế ạ Xây d ng chi n l ổ ứ   c đào t o v  b o v  r ng đ n năm 2010. T  ch c

ươ ề ệ ả ả ổ các ch ng  trình trao đ i kinh nghi m v  công tác qu n lý, b o v ệ

r ng.ừ

ơ ở ạ ầ ầ ư ự ế ị ả ệ ừ trang thi t b  b o v  r ng. . Xây d ng c  s  h  t ng, đ u t

(cid:0) ụ ụ ệ ễ ắ ặ ả ả ạ L p đ t và khai thác có hi u qu  tr m thu  nh vi n thám ph c v  cho

ế ừ ự ễ ả ừ công tác d  báo, c nh báo cháy r ng và theo dõi di n bi n r ng.

ừ ữ ự ả (cid:0) Xây   d ng   các   công   trình   phòng   cháy,   ch a   cháy   r ng,   b o   v   r ng ệ ừ

ườ ồ ứ ướ ệ ườ ạ (đ ng băng, chòi canh, h  ch a n ả c, tr m b o v , đ ầ ng tu n tra...)

ở ừ ụ ể ặ ộ ọ ượ các khu r ng đ c d ng, phòng h , các vùng tr ng đi m đã đ c xác

ừ ừ ề ị đ nh v  phá r ng và cháy r ng.

ự ệ ạ ấ (cid:0) Đ u t ầ ư xây d ng các Trung tâm hu n luy n, đào t o chuyên ngành cho

ệ ừ ả ự ượ l c l ng b o v  r ng.

(cid:0) ị ươ ứ ệ ệ ầ ườ Trang b  ph ng ti n đáp  ng yêu c u công tác hi n tr ạ   ng cho các H t

ể ố ướ ắ ậ ầ ư ạ Ki m lâm trên toàn qu c, tr c m t t p trung đ u t ể    cho các H t Ki m

ở ữ ể ọ lâm nh ng vùng tr ng đi m.

Ứ ụ ọ ệ ng d ng khoa h c công ngh

(cid:0) Ứ ụ ễ ệ ả ọ ả   ng d ng công ngh  tin h c, GIS, vi n thám vào công tác qu n lý b o

ế ừ ễ ệ ấ ệ ừ v  r ng, theo dõi di n bi n r ng và đ t lâm nghi p.

(cid:0) ế ậ ử ụ ệ Thi ả ạ t l p và s  d ng có hi u qu  m ng máy tính chuyên ngành; xây

ừ ễ ế ề ầ ả ự d ng ph n m m qu n lý, theo dõi di n bi n tài nguyên r ng và các v ụ

ể ừ ậ ả ạ ệ vi ph m Lu t b o v  và phát tri n r ng.

ự ự ứ ệ ề ạ (cid:0) Xây d ng, t ổ ch c th c hi n quy trình giám sát, đi u tra đa d ng sinh

ặ ụ ừ ọ ở h c các khu r ng đ c d ng.

ứ ứ ữ ừ ụ ệ (cid:0) Nghiên c u,  ng d ng công ngh  phòng cháy, ch a cháy r ng; xây d ng ự

ổ ứ ự ệ ạ ậ ỹ và t ữ    ch c th c hi n các quy trình, quy ph m k  thu t phòng cháy, ch a

cháy r ng.ừ

Tài chính

ứ ự ế ườ ồ ự (cid:0) Nghiên c u và xây d ng quy ch  tăng c ng ngu n l c tài chính và thu

ầ ư ố ệ ừ ế ả ơ ồ hút các ngu n v n đ u t cho b o v  r ng; ban hành c  ch  tài chính

ặ ụ ừ ầ ư đ u t ộ  cho các khu r ng đ c d ng, phòng h .

ớ ơ ế ấ ổ ướ ị (cid:0) Đ i m i c  ch  c p phát tài chính t ừ ngân sách nhà n ự c; xây d ng đ nh

ứ ườ ệ ừ ề ả ả m c chi phí th ng xuyên v  qu n lý b o v  r ng tính theo quy mô

ệ ầ di n tích và yêu c u th c t ự ế .

ạ ộ ế ề ệ ừ ự ả ơ (cid:0) Xây d ng c  ch  v  đóng góp tài chính cho ho t đ ng b o v  r ng t ừ

ổ ứ ợ ừ ị ườ các t ượ ưở c h ng l ụ  d ch v  môi tr i t ừ ng r ng.

ộ ế ầ ư ộ ỷ ỉ ch c, cá nhân đ (cid:0) B  K  ho ch và Đ u t ạ , B  Tài chính và U  ban nhân dân các t nh đáp

ứ ủ ố ầ ư ự ươ ề ả ệ ng đ  v n đ u t cho các d  án, ch ể   ng trình v  b o v  và phát tri n

ượ ệ ớ ổ ỷ ồ ầ ư ồ ừ r ng đ c duy t v i t ng kinh phí 2.077 t đ ng bao g m: đ u t cho

ữ ừ ỷ ồ ệ ả công tác phòng cháy, ch a cháy r ng 502 t đ ng; khoán b o v  4,5

ừ ệ ặ ộ ỷ ồ ụ tri u hécta r ng đ c d ng, phòng h  1.250 t ệ   ạ ộ  đ ng; ho t đ ng nghi p

ế ị ả ỷ ồ ự ụ v , công trình và trang thi ệ ừ t b  b o v  r ng 225 t đ ng; xây d ng c  s ơ ở

ồ ưỡ ệ ạ ấ ề ả và hu n luy n đào t o, b i d ệ ừ   ự ng nâng cao năng l c v  b o v  r ng

ỷ ồ 100 t đ ng.

ố ế ợ H p tác qu c t

(cid:0) ệ ố ự ể ề ướ ố ế ệ Tri n khai th c hi n t t các Đi u c qu c t mà Vi t Nam là thành

ướ ố ế ề ự ậ ộ viên (Công c v  buôn buôn bán qu c t ậ    các loài đ ng v t, th c v t

ễ ệ ề ấ ố ị hoang dã nguy c p ­ CITES; Hi p đ nh ASEAN v  ch ng ô nhi m khói

ớ ễ ầ ụ b i xuyên biên gi ổ i ­ haZE; Di n đàn h  toàn c u ­ GTF,...)

(cid:0) ậ ủ ộ ỗ ợ ỹ ố ồ ồ ố   Thu hút các ngu n v n ODA và các h  tr  k  thu t c a c ng đ ng qu c

ệ ừ ả ế t cho công tác b o v  r ng.

ự ự ậ ỏ ươ ề ợ ả (cid:0) Xây d ng và th c hi n các th a thu n song ph ệ ng v  h p tác b o v ệ

ớ ớ ướ ừ r ng liên biên gi i v i các n c Lào và Campuchia.

ừ ữ Phòng cháy ch a cháy r ng.

ụ ể ườ ề ả ị ờ ả (cid:0) Chi c c ki m lâm th ng xuyên theo dõi và truy n t i k p th i b n tin

ế ừ ị ể ự ừ ơ ị ươ ấ c p d  báo cháy r ng đ n t ng đ n v  ki m lâm các đ a ph ng đ  ch ể ủ

ệ ử ừ ụ ệ ể ầ ằ ớ ộ đ ng tu n tra liên t c nh m s m phát hi n l a r ng đ  có bi n pháp

ữ ả ấ ệ ch a cháy hi u qu  nh t.

ị ể ủ ừ ừ ậ ả ơ ộ (cid:0) Các đ n v  ki m lâm, ban qu n lý r ng phòng h , ch  r ng t p trung

ể ươ ữ ừ ủ ệ ố tri n khai các ph ng án phòng cháy ch a cháy r ng: c ng c , ki n toàn

ệ ấ ỉ ỉ ổ ữ ban ch  huy huy n, ban ch  huy c p xã, t ừ    phòng cháy ch a cháy r ng

ổ ệ ừ ừ ữ ả ấ c p thôn và t xung kích b o v  r ng, phòng cháy ch a cháy r ng t ạ   i

ể ọ các vùng tr ng đi m.

ề ể ạ ẩ (cid:0) Đ y m nh công tác tuyên truy n, ki m tra tình hình phòng cháy ch a ữ

ở ươ ườ ồ ử ủ ể ườ cháy ị  các đ a ph ng, tăng c ng ki m soát ngu n l a c a ng i dân

ự ừ ử ấ ồ ể ả trong quá trình x  lý th c bì đ  s n xu t hoa màu, tr ng r ng,…

Ổ Ế C. T NG K T

ậ ế 1. K t lu n

ứ ấ ữ ậ Trong nh ng năm qua, chúng ta đã nh n th c r t rõ các nguyên nhân

ỗ ự ể ả ấ ừ ừ ề ấ ế gây ra m t r ng, suy thoái r ng và đã có r t nhi u n  l c đ  gi i quy t

ạ ượ ề ả ượ ữ ế ướ ư ố ấ v n đ  này và đã đ t đ c nh ng k t qu  đ c nhà n c cũng nh  qu c

ự ầ ư ủ ướ ạ ế t đánh giá cao. Tuy nhiên, s   đ u t c a Nhà n ả c không ph i là vô h n.

ệ ả ả ẩ ệ ể ầ ạ ộ Do đó c n ph i đ y m nh công tác xã h i hóa vi c b o v  và phát tri n

ệ ế ậ ộ ơ ế ề ữ ự ớ ừ r ng thông qua vi c thi t l p m t c  ch  tài chính m i và b n v ng d a

ả ị ụ ườ ừ ệ ạ ả vào chính sách chi tr  d ch v  môi tr ng r ng. Bên c nh đó, vi c qu n lý

ề ữ ệ ừ ầ ạ ợ ự ả b o v  r ng b n v ng cũng góp ph n đem l ữ i nh ng l i ích cho khu v c

ụ ầ ạ ế và toàn c u (ví d  : h n ch

ả ồ ế ậ ạ ổ ọ bi n đ i khí h u, b o t n đa d ng sinh h c …)

ư ượ ệ ẫ ị ủ ừ Hi n nay giá tr  c a r ng v n ch a đ ầ ủ ộ c tính toán m t cách đ y đ

ườ ề ừ ư ự ư ẫ ố và ng ằ i dân v n ch a yên tâm s ng b ng ngh  r ng cũng nh  tích c c

ề ữ ử ụ ả ấ ế ừ ự ệ ả tham gia qu n lý và s  d ng r ng b n v ng. H  qu  t t y u là áp l c lên

ệ ượ ừ ệ ấ ừ tài nguyên r ng hi n có ngày càng tăng, hi n t ng m t r ng và suy thoái

ễ ở ế ẫ ị ủ ừ ề ế ơ ượ ừ r ng v n còn ti p di n nhi u n i. N u giá tr  c a r ng đ c  đánh  giá

ị ề ỗ ủ ầ ả ả ộ và  đ ượ ượ c  l ng  hóa  m t  cách đ y  đ   (c   giá  tr   v   g ,  lâm  s n

ị ả ệ ỗ ườ ơ ở ẽ ọ ngoài g  và giá tr  b o v  môi tr ể ng …) thì đó s  là c  s  quan tr ng đ

ữ ợ ệ ả ớ ợ ừ ủ ệ ể so sánh gi a l i  ích  c a  vi c b o  v   và  phát  tri n  r ng  v i  l ậ   i nhu n

ổ ừ ử ụ ụ ể ạ ộ thu  đ ượ ừ c  t các  ho t  đ ng chuy n đ i r ng sang các m c đích s  d ng

ứ ể ế ộ ủ ự khác. Đó cũng là căng c  đ  xây d ng m t chính sách khuy n khích đ

ấ ừ ệ ị ừ ể ặ ạ m nh đ  ngăn ch n m t r ng và suy thoái r ng. Tuy nhiên, vi c đ nh giá

ặ ệ ượ ị ủ ừ ệ ấ ụ ừ r ng (đ c bi t là l ố ớ ng hóa giá tr  c a r ng đ i v i vi c h p th  các bon

ơ ộ ủ ả ả ạ và gi m phát th i khí nhà kính) và tính toán chi phí c  h i c a các ho t

ử ụ ở ế ộ đ ng s  d ng tài nguyên khác nhau ị ư ệ  Hà Tĩnh cũng nh  vi c tìm ki m th

ườ ề ặ ỗ ườ ệ ầ tr ng còn g p nhi u khó khăn.Là  m i ng i dân  Vi t Nam chúng ta c n

ệ ả ệ ừ ự ệ ả ộ ố ủ   tích c c trong vi c b o v  r ng, đó cũng  chính  là b o v   cu c  s ng  c a

ủ ừ ừ ộ ị chúng  ta.V  cha  già kính yêu c a dân t c ta đã t ng  nói:  “R ng  vàng,

ế ệ ệ ể ạ ấ ầ bi n b c,  đ t  phì  nhiêu”.Vì th  chúng ta c n có trách nhi m trong vi c

ữ ể gi ồ  gìn và phát tri n ngu n tài nguyên quý giá đó.

ị ế 2. Ki n ngh

ộ ề ể ả ự ể ả ế ề ạ Đ  đ m b o xây d ng và phát tri n m t n n kinh t đa d ng và b n

ề ả ả ượ ấ ấ ượ ệ ả ồ ữ v ng thì v n đ  đ m b o đ c ngu n tài nguyên và c i thi n ch t l ng

ườ ụ ượ ừ ạ môi tr ư ắ ng cũng nh  kh c ph c đ c tình tr ng suy thoái r ng nhanh

ế ố ề ữ ế ị ể ế ầ chóng là y u t ệ ả  hàng đ u quy t đ nh đ n kh  năng phát tri n b n v ng h

ề ằ ơ sinh thái, cho nên thông qua đ  tài này tôi mong r ng các c  quan ban ngành

ữ ả ụ ể ể ế ả ạ ệ ả nhanh chóng có nh ng gi i pháp c  th  đ  ti n hành b o v  và c i t o

ấ ượ ườ ề ố ượ ư ả ấ ch t l ng môi tr ạ ng cũng nh  tình tr ng suy gi m v  s  l ng, ch t

ượ ờ ầ ạ ừ ự ệ ồ ị l ng các lo i r ng trên đ a bàn, đ ng th i c n nghiêm túc th c hi n và

ệ ỉ ạ ệ ệ ộ ườ ệ quán tri ự t vi c ch  đ o th c hi n m t cách th ả ng xuyên và có hi u qu

ả ứ ủ ề ằ ầ các gi i pháp đã đ  ra nh m đáp  ng nhu c u ngày càng tăng c a con ng ườ   i

ể ủ ư ộ cũng nh  quá trình phát tri n c a xã h i.

ệ ả D. Tài li u tham kh o

(cid:0) ọ ụ ng Lê Văn Khoa ­ Khoa h c môi tr ườ . NXB Giáo D c. 2001

ễ ườ Môi tr ể ng và phát tri n b n v ng (cid:0) Nguy n Đình Hòe ­ ề ữ . NXB Giáo

ụ D c. 2007

ậ ả ệ ụ B o v  môi tr ng (cid:0) Hoàng Đ c Nhu n ­  ứ ườ . NXB Giáo D c .200 0

(cid:0) Chinhphu.vn

(cid:0) ố ổ hatinhcity.gov.vn ­ C ng Thông Tin Thành Ph  Hà Tĩnh

(cid:0) Tailieu.vn

(cid:0) tainguyenmoitruong.com.vn

(cid:0) ệ ử ở S  Tài Nguyên và Môi tnmthatinh.gov.vn ­ Trang thông tin Đi n t

ườ ỉ tr ng t nh Hà Tĩnh

(cid:0) vi.wikipedia.or