BÀN VỀ VẬT LÍ TRONG WEB XÃ HỘI

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

43
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'bàn về vật lí trong web xã hội', tài liệu phổ thông, vật lý phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: BÀN VỀ VẬT LÍ TRONG WEB XÃ HỘI

BÀN V V T LÍ TRONG WEB XÃ H I Martin Griffiths T “blog” cho n “wiki”, Web ngày nay còn hơn c m t bi n thông tin. Martin Griffiths kh o sát xem ho t ng qu c t m i này nh hư ng như th nào n cách th c các nhà v t lí truy n t thông tin và truy c p thông tin. Vi c xu t b n khoa h c, gi ng như nhi u m t khác c a i s ng con ngư i, ã có s chuy n bi n b i Web. H u như t t c các t p chí ngày nay u có th c tr c tuy n và các bài báo t i v ch b ng m t cú click chu t mà không c n ph i i t i thư vi n nào. Th t v y, ki u xu t b n thương m i truy n th ng ang b thách th c b i các server phát hành trư c khi in quy n truy c p m như arXiv.org - như m t bài nghiên c u th c hi n cho s c bi t này c a Physics World cho th y – ư c h u h t m i ngư i trong c ng ng v t lí s d ng truy c p nh ng nghiên c u m i nh t. Nhưng trong khi vi c truy c p tr c tuy n các bài báo dĩ nhiên là thu n l i, và cũng làm cho thông tin khoa h c d dàng ti p c n hơn n th gi i ang phát tri n, nhưng nó v n ít hơn lư ng bài báo lưu tr d ng s t các thư vi n truy n th ng. Nói cách khác, dòng thông tin v n ch có m t chi u. Tuy nhiên, ngày nay, Web ang phát tri n. Th h Web k ti p – m t b ng d ng gói dư i thu t ng ư c nh nghĩa không ch t ch “Web 2.0” – khuy n khích m i ngư i không ch s d ng Web làm ngu n tham kh o mà còn tương tác v i nó. Web 2.0 khi n nó d s d ng hơn cho m i ngư i t o và chia s n i dung, t nh ng b c nh kĩ thu t s cô c u mèo c a h cho t i nh ng b t i n bách khoa do ngư i dùng biên t p. Và nó rõ ràng là m t ngh kinh doanh l n, như ã ư c ch ng minh b i vi c m i ây News Corporation giành ư c “m ng xã h i” MySpace v i giá 580 tri u ôla, và vi c Google b ra 1,6 t ôla mua quy n s h u site chia s video YouTube. C n bi t r ng hi n thân u tiên c a Web ư c phát tri n b i các nhà nghiên c u t i CERN nh m h tr nghiên c u c a h , b n có th mong i Web 2.0 s có m t cu c cách m ng tương t tác ng lên cách các nhà v t lí truy n thông tin và truy c p thông tin. Ch ng h n, m t s nhà nghiên c u b t u s d ng website như “blog” và “wiki” trong cu c s ng chuyên nghi p c a h . Nhưng như kh o sát c a chúng tôi cho th y, ph n nào là nh ng nhà tiên phong c a nh ng phát tri n này, nhưng t i th i i m hi n nay, các nhà v t lí có l ang b b l i ng sau. Tr n chi n trong th gi i blog Bi u hi n lan r ng nh t c a n i dung phát sinh b i ngư i dùng trên Web là “blogging”. Blog (vi t t t c a “web log”) v cơ b n là m t cu n nh t kí tr c tuy n, có các m c ghi u n, ho c “post”, b i m t cá nhân ho c m t nhóm nh . B t kì ai c blog cũng có th thêm bình lu n vi t vào post, t o ra nh ng cu c tranh lu n © hiepkhachquay Bàn v v t lí trong web xã h i | Trang 1/7
gi ng như th t c a các cư dân c a cái g i là th gi i blog. K t khi thu t ng ó l n u tiên ư c t ra vào năm 1997, blog ã tr thành m t hi n tư ng Internet – 60 tri u lư t hi n ư c l p danh sách trong thư m c blog Technorati. V i quá nhi u ngư i phát bi u quan i m c a h , nên n i dung ó thư ng là sáo r ng. Nhưng blog cũng ư c tán dương là m t d ng m i c a “n n báo chí công dân”, ví d như mang l i cho chúng ta nh ng b n báo cáo t n m t v nh ng s ki n gây n tư ng sâu s c như 11/9. M t vài t p chí khoa h c và t p san h c thu t ã thi t l p blog, có nh ng b n báo cáo cu n lên t các h i th o ho c c p nh t các tin khoa h c m i nh t. Ngoài ra, nhi u nhà v t lí chuyên nghi p cũng có blog c a riêng h . M t s th o lu n nghiên cu cp hàn lâm; m t s xem blog c a h là m t d ng vươn ra công chúng, cung c p nh ng l i gi i thích d hi u b ng ti ng Anh c a nh ng câu chuy n v t lí m i nh t, và m t s khác dùng blog làm di n àn bóc tr n n n khoa h c t i báo cáo trên phương ti n truy n thông. Trong d án Quantum Diaries, 33 nhà v t lí vi t blog v cu c i và công vi c c a h k ni m Năm V t lí th gi i 2005; và 40 nhà khoa h c s d ng blog làm m t ph n ca c ng ScienceBlogs ph bi n. N u dư ng như có quá nhi u n l c nh m l n theo d u v t c a quá nhi u trang web ư c c p nh t thư ng xuyên, thì site “h p nh t” Mixed States biên so n nh ng c p nh t m i ây t toàn b các blog v t lí chính t i m t nơi. Trong khi m t s ngư i có th xem chúng là nh ng k ho ch hão huy n, thì blog v t lí b t u có tác ng th t s lên cách th c các nhà nghiên c u truy n t © hiepkhachquay Bàn v v t lí trong web xã h i | Trang 2/7
thông tin. Ch ng h n, m t vài bài báo m i ây công b trên arXiv.org ã trích d n m c t blog, ch ng minh r ng blog ang tr thành m t kênh thông tin không l a d i cho s truy n t thông tin khoa h c. Trong khi ó, m t cu c tranh lu n v lí thuy t dây ã b t u trong th gi i blog m i ây l i gây s chú ý c a nhi u ngư i, ư c báo cáo r ng rãi trên các t p chí khoa h c và trích in trong các t báo qu c gia. “Tag xã h i” là m t hình th c phân lo i, trong ó ngư i dùng phân lo i các i tư ng – hình nh, website, các bài báo khoa h c – b ng cách t do ch n m t b “tag”. Ví d , b n có th tag m t b c nh v i t “gia ình”, “kì ngh ”, và “Tây Ban Nha”. R i b n có th tìm ki m b ng các tag mà nh ng ngư i dùng khác thêm vào. i u này trái v i h th ng phân lo i ch t ch “t trên xu ng dư i” gi ng như h th p phân Dewey cho sách v . M t “ ám tag” i di n cho nh ng tag ph bi n nh t b ng cách hi n th các t có kích thư c khác nhau ph thu c vào m c thư ng xuyên mà chúng ư c s d ng. ám tag ây l y t site Connotea, site cho phép ngư i dùng tag các bài báo khoa h c. Nhà phê bình th ng th n nh t c a lí thuy t dây, nhà toán h c trư ng i h c Columbia, Peter Woit, ã s d ng blog c a ông Not Even Wrong ch ra r ng lí thuy t dây không t o ra ư c nh ng d oán c a th ki m tra b ng thí nghi m, và tình tr ng ư c công nh n cho lí thuy t dây, ó là cách ti p c n h a h n nh t hòa gi i v t lí lư ng t v i h p d n. Blog c a ông ã khu y ng m t cu c tranh lu n sôi n i, và ôi khi b t ng , c trong các bình lu n post lên Not Even Wrong và trên blog c a các nhà lí thuy t dây như Reference Frame c a Lubos Motl, và Asymtotia c a Clifford Johnson. Nh ng cu c u kh u như th không th là tiêu bi u c a m c tranh lu n trong ngành v t lí, và khi n ngư i ta t h i không bi t bao nhiêu tranh lu n ph thu c vào tình tr ng d dàng n c danh mà nh ng di n àn tr c tuy n như th mang l i. Nhưng, cho dù t t hơn ho c t hơn, blog ã m ra m t hình th c thuy t trình m i có th - khi nó ư c th c hi n theo ki u công chúng như v y – ưa vào m t ng c nh r ng hơn theo ki u mà m t cu c th o lu n t i m t h i ngh , ch ng h n, s không th nào có ư c. Trên th c t , s chú ý c a các phương ti n truy n thông phát sinh b i “cu c chi n tranh dây” ã khi n m t blogger ph i thoái lui. Christine Dantas, m t nhà v t lí ngư i Brazil, thư ng xuyên th o lu n v n h p h n lư ng t trên blog Background Independence c a bà. Sau ó, vào tháng 11, bà ã h blog ó xu ng, gi i thích trên m t di n àn tr c tuy n r ng vi c ưa tin c a các phương ti n truy n thông v cu c chi n tranh dây ã khi n bà th y khó ch u, nh t là sau khi blog c a bà ưc c p t i trong m t t p san v t lí c a Brazil. Bà vi t: “Tôi là m t ngư i tr m tính, và mu n ư c quay tr l i cu c s ng yên c a mình, tr l i v i vi c c và nghiên c u th m l ng c a mình”. © hiepkhachquay Bàn v v t lí trong web xã h i | Trang 3/7
Tuy nhiên, trong trư ng h p này, ph i chăng chính b n ch t r t t nhiên c a blog ã th i ph ng nh ng b t ng còn r t mơ h gi a nh ng nhóm nh các nhà v t lí thành m t “cu c chi n th n thánh” ? Tính r c r i c a h p d n lư ng t không tác ng gì lên công vi c c a ph n l n các nhà v t lí, nhưng h chi m gi m t ph n thi u cân x ng trong s nh ng tranh lu n trong th gi i blog v t lí. M t s ngư i ã so sánh c ng ng blog v i m t “căn phòng ti ng v ng”, trong ó ngư i ta có xu hư ng vi t v nh ng i u mà h ã nhìn th y các blog khác. Ch ng h n, Sabine Hossenfelder, ng tác gi c a blog Backreaction, nói r ng vi c xem các tranh lu n lí thuy t dây qua con m t c a các blog “gi ng như vi c t chi c kính phóng i lên m t m trên mũi b n và r i b ám nh v nó”. Tr l i v i nh ng cu c tranh lu n sôi n i ó, các blog cũng nh hư ng n s nghi p c a các nhà v t lí vi t chúng, qua ó ngư i ta v n xem blog là m t ví d cho th y công vi c th t xa v i th c t ho c m t s lãng phí th i gian úng ra là nên dành cho nghiên c u. Nhà vũ tr h c t i Vi n Công ngh California, Sean Carroll, ngư i góp m t cho blog v t lí n i ti ng nh t Cosmic Variance, nh t nh ã làm tăng hình nh mình qua vi c vi t blog. Hi n t i, ông ư c c qua xu th a phương ti n, vì ngư i ta có th tìm th y nh ng l i gi i thích có th truy c p ư c c a nh ng v n khoa h c khó. Nhưng, có bao nhiêu nhà v t lí th t s c ho c óng góp cho các blog ? Trong khi 16 trong s 60 ngư i tham gia cu c kh o sát c a chúng tôi nói r ng h th t s c các blog v t lí, thì ba ngư i trong s này r t có th cũng là nh ng ngư i vi t blog c a riêng h . Site Mixed States li t kê kho ng 100 blog v t lí, ó là m t danh sách thu g n c a c ng ng toàn c u hàng trăm ngàn nhà v t lí. Th t v y, a s nh ng ngư i tham gia cu c kh o sát c a chúng tôi ho c là không bi t s t n t i c a các blog v t lí, ho c nói r ng h không tin tư ng l m vào n i dung c a chúng. “Tôi hoàn toàn không ý t i các blog”, nhà v t lí lí thuy t h t cơ b n Frank Close n t trư ng i h c Oxford nói. “Tôi s không c nh ng th mà m t s ngư i post lên b ng tin ngoài báo chí a phương c a tôi, và vi c ưa nó lên Web khi n nó không còn trang tr ng n a”. Wiki trên Web Ni m tin là m t v n luôn tr i tr l i trong th gi i tr c tuy n. Vài năm trư c ây, ý ki n cho r ng m t trong nh ng ngu n thông tin áng tra c u nh t trên th gi i là m t b t i n tr c tuy n có th ư c s a ch a b i chính nh ng ngư i s d ng nó trông có v th t bu n cư i. Nhưng ó chính xác là i u ã x y ra v i Wikipedia, có th chính là site Web 2.0 n i ti ng nh t. Như nó ã xu t hi n, s t hi u ch nh ư c xây d ng trong h th ng ôi khi d n t i nh ng cu c tranh lu n, r i hàng lo t s a ch a thư ng xuyên nhanh chóng ư c hi u ch nh b i nh ng ngư i dùng khác. Th t v y, m t nghiên c u do t Nature th c hi n h i năm 2005 cho th y, trong lĩnh v c khoa h c, Wikipedia chính xác tương ương v i Enclyclopeadia Britannica, v i trung bình các m c t Wikipedia ch a kho ng b n ch sai, so v i ba ch c a Britannica. T Big Bang cho t i tính toán lư ng t , có m t s phong phú thông tin v t lí trên Wikipedia, m c dù chi ti t còn t n m n các ch còn chưa rõ ràng l m. Theo kh o sát c a chúng tôi, a s các nhà v t lí ngày nay trông hài lòng v i vi c s d ng Wikipedia làm ngu n tham kh o nhanh; th t v y, 75% nh ng ngư i tham gia © hiepkhachquay Bàn v v t lí trong web xã h i | Trang 4/7
cu c kh o sát c a chúng tôi nói r ng h tham kh o Wikipedia cho thông tin v t lí. Tuy nhiên, m c tin tư ng mà các nhà v t lí có nh ng b t i n bách khoa thay i rõ r t, m c dù t t c u ng ý r ng b t kì thông tin quan tr ng nào cũng ph i i chi u v i ngu n g c. Nhà lí thuy t dây Havard, Molt cho r ng ch t lư ng bài báo trên Wikipedia là cao, nh t là nh ng ch mang tính ph thông, ư c biên t p, th m tra và tinh l c b i m t s lư ng l n ngư i biên t p. Nhưng m t s ngư i v n còn hoài nghi. “Tôi không mơ t i vi c c Wikipedia cho v t lí”, nhà v t lí o t gi i Nobel Phillip Anderson nói. “Tôi cũng ch ng tin tư ng vào ó n u như tôi có c nó”. Trên th c t , Wikipedia là m t ví d thành công nh t c a ý tư ng chung v m t trang web do ngư i dùng biên t p, hay là “wiki”, hi n ang t ra nhu c u s d ng b i các nhà v t lí vì nh ng m c ích khác. Trong m t s h p tác l n, m t b wiki có th là phương pháp t t gi i quy t v n ph bi n ki n th c và các “th thu t ngh nghi p”, nh t là khi nh ng ngư i c ng tác trên kh p th gi i và không th tham gia vào m t h i ngh bàn tròn. Nh ng b wiki như th ã có trong nh ng chương trình h p tác v t lí h t cơ b n như CDF t i Fermilab và ATLAS t i CERN, ch ng h n, và d n d n ang phát tri n thành kho thông tin tham kh o nhanh v nh ng thí nghi m này. “Tôi có th tư ng tư ng r ng blog và wiki s tr thành khuôn kh cho nh ng ý tư ng ng não và tranh lu n”, Gordon Watts thu c trư ng i h c Washington Seattle nói. “Trong m t s trư ng h p, ý tư ng có th hình thành tr n v n trên blog và chưa bao gi ư c in n xu t b n, hãy cho nh ng ngư i ngang hàng ánh giá”. Trong th c t , m t s ngư i cho r ng m t khuôn kh d a trên blog và wiki có th là cơ s cho m t ki u ánh giá ngang hàng m i. Trong mô hình này, m t bài báo qua ki m duy t s post lên m t trang web công c ng, nơi ó các bài bình lu n s n i ti p thêm vào. Văn b n c a bài báo chính nó có th tr thành m t wiki có th biên t p ư c. M t ti n thân c a ý tư ng này là quy t nh b i các nhà qu n tr arXiv.org cho phép “truy h i” nh ng bài báo ã post trên server c a nó. Truy h i là m t c i m quan tr ng c a Web 2.0. Trong khi các “siêu liên k t” nguyên th y c a Web là có tính m t chi u, ơn gi n tr t site này n site khác, thì truy h i có nghĩa là báo cho m t trang web bi t m t trang web khác ã thêm m t liên k t t i nó. Trong trư ng h p c a arXiv.org, n u m t nhà v t lí vi t v m t bài báo nh t nh trong blog c a h và g i m t yêu c u truy h i, thì m c t blog khi ó t ng ư c thêm vào trên trang c a bài báo. M t s k t h p c a b n th o arXiv.org và các bình lu n blog như th ã t ra có hi u qu . Ví d , các nhà v t lí Robert Alicki, Daniel Lidar, và Paolo Zanardi ã t o m t phiên b n ch a ư c c a bài báo c a h v s hi u ch nh lư ng t (arXiv.org/abs/quant-ph/0506201) dư i ánh sáng tranh lu n trên blog c a Dave Bacon, The Quantum Pontiff. Bacon, ngư i nghiên c u v tính toán lư ng t t i trư ng i h c Washington, dĩ nhiên là vui m ng. “ ây hi n là bình lu n yêu thích c a tôi v m t bài báo arXiv”, ông post trên blog c a mình như v y. Tuy nhiên, m t h th ng như th không h n là không có nh ng vư ng m c c a nó. Các tranh lu n v v t lí thư ng b ch ch hư ng b i nh ng k l p d qu ng bá cho các lí thuy t ho c quan i m chính tr riêng tư c a h . Trong m t n l c © hiepkhachquay Bàn v v t lí trong web xã h i | Trang 5/7
nh m gi cho nh ng y u t xao lãng như v y ra kh i h th ng arXiv, m i truy h i ph i ư c i u ti t b i tám thành viên c v n v t lí nư c ngoài c a nó. Nhưng i u này làm phát sinh nh ng câu h i riêng c a nó, ch ng h n như ai ư c và không ư c phép thêm truy h i. Ví d , h i năm ngoái, Woit nói r ng ông s b lo i kh i h th ng do ông không áp ng ư c nh nghĩa c a arXiv v “nhà nghiên c u ang ho t ng”. Lí lu n k ch li t r ng cái ông nhìn th y là m t i u s nh c cho danh ti ng c a ông, Woit ã kh i ki n Jacques Distler, m t nhà lí thuy t dây ng i v trí c v n ngư i nư c ngoài, có lòng k cá nhân ch ng l i ông. Và ông v n b lo i. Xã h i hóa tr c tuy n M c dù n m ti n tuy n c a s phát tri n Web trong th p niên 1990, nhưng các nhà v t lí ã ch m chân trong vi c n m b t m t s cách tân do Web 2.0 mang l i. Ví d , “tag xã h i” là m t d ng phân lo i b i ngư i dùng ư c s d ng r ng rãi nh ng site như các di n àn chia s nh. Ngư i s d ng ch n các “tag” mô t nh c a h - “tôi”, “London”, “màu ” và vân vân – và có th tìm ki m không ch nh ng tag riêng c a h , mà còn tìm ư c tag c a hàng tri u ngư i dùng khác. Hình th c phân lo i “t dư i lên” này cũng có th s d ng cho thông tin khoa h c. Th t v y, các site Connotea và CiteULike ã ư c thành l p riêng áp d ng tag xã h i cho các bài báo khoa h c. Ý tư ng là khi b n tìm th y m t bài báo tr c tuy n h u ích, b n lưu nó l i trong tài kho n c a b n và thêm tag mô t n i dung c a bài báo. N u như ây ch là m t cách cho t ng cá nhân qu n lí ngu n tham kh o c a h , thì nó s không gây h ng thú kh ng khi p như v y. Các m t i m i c a nh ng site như Connotea là m t xã h i: b n có th nhìn th y cái mà nh ng ngư i dùng khác lưu và tìm tag c a h tìm ki m nh ng bài báo m i v m t ch mà b n ch n. Tuy nhiên, các nhà sinh v t h c dư ng như ã ch p nh n ý tư ng ó hăng hái hơn các nhà v t lí – v i “di truy n h c” và “s trao i ch t” n m trong s nh ng tag ph bi n nh t trên Connotea (xem hình) - và ch có duy nh t m t ngư i trong s nh ng ngư i tham gia cu c kh o sát c a chúng tôi ã t ng s d ng nh ng site như th . Trong th gi i ngày càng r ng hơn, không còn nghi ng gì n a v m c tiêu ph bi n nh t c a Web 2.0. MySpace là m t “m ng xã h i” cho phép m i ngư i dùng – có t i 120 tri u ngư i, a ph n là thanh thi u niên – t o m t trang ch riêng v i các hình nh và chi ti t v nh ng th h thích và không thích. Trang ó cũng trình bày n i b t bao nhiêu “b n bè” mà ngư i dùng có trên site, và b n bè cũng có th thêm bình lu n vào trang c a m i ngư i khác, t o ra m t s i u tranh lu n thông thư ng. Nơi này hình như không ph i là nơi thích h p tìm m t nhà v t lí, nhưng b n v n s tìm ra mà không c n nhà lí thuy t dây Michio Kaku, tác gi c a nh ng cu n sách ph bi n khoa h c n i ti ng Siêu không gian và Th gi i song song. Kaku, ngư i ã t li t kê chính mình là ã k t hôn/th ng th n/không hút thu c/không u ng rư u, ã tích góp ư c n 2725 ngư i b n trên trang c a ông. Tuy nhiên, cũng có m t công d ng nghiêm túc hơn c a m ng xã h i i v i các nhà v t lí. Jennifer Golbeck, m t nhà khoa h c máy tính t i trư ng i h c Maryland, nh n th y r ng m t m ng xã h i gi ng như MySpace ch a thông tin h u ích v nh ng ngư i bi t ư c ai và bao nhiêu ngư i tin tư ng vào m i m t trong s các quan h c a h . Golbeck ang nghiên c u m t thu t toán s d ng thông tin này cho b n bi t b n có th tin tư ng bao nhiêu vào m t ai ó mà b n không h bi t, © hiepkhachquay Bàn v v t lí trong web xã h i | Trang 6/7
d a trên a v c a h trong m ng xã h i c a b n. Phép o ni m tin này có th ư c dùng b i các nhà khoa h c và các chương trình h p tác. Ví d , b n có th cho phép truy c p b n th o c a m t bài báo cho nh ng ngư i có ni m tin tư ng trên m t ngư ng nh t nh nào ó. Rõ ràng là m t th gi i m i hào nhoáng c a các blog và truy h i, wiki ánh giá ngang hàng, tag xã h i và các m ng ni m tin ang ch i các nhà v t lí dám d n thân vào Web 2.0. Nhưng trong khi các nhà v t lí hài lòng v i vi c xu t b n và t i xu ng nh ng bài báo tr c tuy n c a h , thì v n có m t s mong m i mu n bài báo ư c in. “Không th ph nh n là Web có m t s ti n l i quan tr ng”, nhà v t lí o t gi i Nobel nay ã 85 tu i, Jack Steinberger nói, “nhưng nó cũng có m t s tr ng i không mong mu n, và tôi c m th y ti c nu c m t th i vàng son ã qua khi mà vi c công b m t cái gì ó là m t s ki n trong cu c s ng c a chúng ta nghiêm túc hơn so v i vi c ưa m t cái gì ó lên Web”. Có l Web 2.0 s không hoàn toàn ghi d u n c a nó lên n n v t lí cho t i khi th h MySpace ch m t i các phòng thí nghi m. Liên k t t i các trang web xã h i Blog c a các nhà v t lí chuyên nghi p ngày càng tr nên ph bi n. Các blog c p t i trong bài bao g m: • Asymptotia (asymptotia.com) • Backreaction (backreaction.blogspot.com) • Cosmic Variance (cosmicvariance.com) • Not Even Wrong (www.math.columbia.edu/~woit/wordpress) • The Quantum Pontiff (dabacon.org/pontiff) • Reference Frame (motls.blogspot.com) Nhi u blog khác có th tìm th y t i “tuy n t p” blog v t lí " Mixed States (mixedstates.something similar.com), ho c t i c ng ScienceBlogs (scienceblogs.com). Technorati là m t thư m c tra c u nhanh c a m i blog (technorati.com). Các site CiteULike (citeulike.org) và Connotea (connotea.org) cho phép các nhà khoa h c lưu tr và tìm ki m thông tin v nh ng bài báo b ng “tag xã h i”. Nghiên c u c a Jennifer Golbeck v ni m tin trong m ng xã h i có th tìm t i trust.mindswap.org và trang MySpace c a Michio Kaku t i www.myspace.com/mkaku. Martin Griffits (Physics World, tháng 1/2007) hiepkhachquay d ch (An Minh, ngày 15/7/2007, 10:17:30 AM) © hiepkhachquay Bàn v v t lí trong web xã h i | Trang 7/7