intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Bàn về mục đích của hình phạt "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

88
lượt xem
7
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bàn về mục đích của hình phạt Pháp điển hoá để tạo ra “… một văn bản (quy phạm) pháp luật mới hoặc có hiệu lực pháp lí cao hơn hoặc rộng hơn, tổng quát hơn về phạm vi điều chỉnh, hoàn chỉnh hơn về kĩ thuật lập pháp hoặc đồng thời đạt được tất cả các yêu cầu đó.”(12) Như vậy, pháp điển hoá để tạo cho ngành luật hình sự một BLHS nhưng không phải để

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Bàn về mục đích của hình phạt "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi bµn vÒ môc ®Ých cña h×nh ph¹t D−¬ng TuyÕt Miªn * M ôc ®Ých cña h×nh ph¹t l vÊn ®Ò quan träng trong luËt h×nh sù. Môc ®Ých cña h×nh ph¹t l c¬ së ®Ó nh l m c«ng b»ng x héi còng nh− c¶i t¹o ng−êi bÞ kÕt ¸n v phßng ngõa ph¹m téi míi(6). Tuy c¸c quan ®iÓm nãi trªn cã kh¸c luËt quy ®Þnh vÒ tõng lo¹i h×nh ph¹t, hÖ nhau vÒ chi tiÕt nh−ng ®a phÇn ®Òu thõa thèng h×nh ph¹t còng nh− quyÕt ®Þnh h×nh nhËn h×nh ph¹t cã môc ®Ých trõng trÞ. ph¹t trong luËt. MÆt kh¸c, nã còng l c¬ ë ViÖt Nam, sù tranh luËn chñ yÕu së ®Ó nh ¸p dông luËt ¸p dông h×nh ph¹t gi÷a c¸c quan ®iÓm l vÒ vÊn ®Ò h×nh ph¹t trªn thùc tÕ. Tuy nhiªn, cho ®Õn nay, môc trong luËt h×nh sù ViÖt Nam cã môc ®Ých ®Ých cña h×nh ph¹t vÉn l vÊn ®Ò g©y trõng trÞ hay kh«ng. tranh c i kh«ng chØ ë ViÖt Nam m cßn Tr−íc khi BLHS n¨m 1985 ®−îc ban c¶ ë n−íc ngo i(1). h nh, môc ®Ých cña h×nh ph¹t ® ®−îc ®Ò ë c¸c n−íc, quan niÖm vÒ môc ®Ých cËp trong h ng lo¹t v¨n b¶n, trong ®ã ®Òu h×nh ph¹t cã kh¸c nhau nh− c¸c quan kh¼ng ®Þnh h×nh ph¹t cã c¶ môc ®Ých niÖm sau ®©y: trõng trÞ. Cô thÓ: + H×nh ph¹t cã c¸c môc ®Ých l phßng + §iÒu 1 S¾c lÖnh sè 150/SL ng y ngõa téi ph¹m, b¶o vÖ x héi, c¶i t¹o 7/11/1950 vÒ tæ chøc tr¹i giam cã quy ng−êi ph¹m téi, trõng trÞ ng−êi ph¹m téi, ®Þnh: “ph¹m nh©n ph¶i giam gi÷ trong lËp l¹i c«ng b»ng x héi, båi th−êng thiÖt c¸c tr¹i giam ®Ó trõng trÞ v gi¸o ho¸”. h¹i cho x héi v cho n¹n nh©n(2). + §iÒu 1 LuËt sè 18 ng y 14/7/1960 + H×nh ph¹t cã 4 môc ®Ých chÝnh l vÒ tæ chøc to ¸n nh©n d©n nãi râ: “ To phßng ngõa chung, trõng trÞ ng−êi ph¹m ¸n nh©n d©n xö ph¹t vÒ h×nh sù kh«ng téi, c¶i t¹o v h¹n chÕ còng nh− lo¹i trõ nh÷ng chØ trõng trÞ ph¹m nh©n m cßn ®iÒu kiÖn ph¹m téi l¹i cña ng−êi ph¹m nh»m gi¸o dôc hä v c¶i t¹o hä”. téi(3). Ngo i ra, môc ®Ých trõng trÞ cña h×nh + H×nh ph¹t cã c¸c môc ®Ých l phßng ph¹t cßn ®−îc ®Ò cËp cô thÓ h¬n trong ngõa chung, c¶i t¹o, trõng trÞ ng−êi ph¹m mét sè b¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c ng nh téi v buéc ng−êi ph¹m téi ph¶i båi to ¸n (VÝ dô: B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c th−êng thiÖt h¹i cho x héi v n¹n nh©n(4). n¨m 1959 cña Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao; + H×nh ph¹t cã môc ®Ých trõng trÞ ng−êi ph¹m téi, phßng ngõa téi ph¹m B¸o c¸o tæng kÕt c«ng t¸c n¨m 1967 cña (phßng ngõa riªng v phßng ngõa chung), Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao). c¶i t¹o ng−êi ph¹m téi v thÓ hiÖn sù lªn Trong BLHS n¨m 1985, môc ®Ých cña ¸n cña Nh n−íc ®èi víi ng−êi ph¹m h×nh ph¹t ®−îc quy ®Þnh t¹i §iÒu 20. Cô téi(5). * Gi¶ng viªn Khoa t− ph¸p + H×nh ph¹t cã môc ®Ých lËp l¹i sù Tr−êng ®ai häc luËt H Néi T¹p chÝ luËt häc - 27
  2. nghiªn cøu - trao ®æi thÓ: “H×nh ph¹t kh«ng chØ nh»m trõng trÞ ph¹t. HoÆc “trõng trÞ kh«ng ph¶i l môc ng−êi ph¹m téi m cßn nh»m c¶i t¹o hä ®Ých cña h×nh ph¹t. Trõng trÞ l b¶n chÊt, trë th nh ng−êi cã Ých cho x héi, cã ý l thuéc tÝnh tÊt yÕu cña h×nh ph¹t”(8). thøc tu©n theo ph¸p luËt v c¸c quy t¾c T¸c gi¶ kh¸c cho r»ng: “Trõng trÞ l môc cña cuéc sèng XHCN, ng¨n ngõa hä ®Ých nh−ng ®ång thêi còng l ph−¬ng tiÖn ph¹m téi míi. H×nh ph¹t cßn nh»m gi¸o ®Ó ®¹t ®−îc môc ®Ých cuèi cïng v chñ dôc ng−êi kh¸c t«n träng ph¸p luËt, ®Êu yÕu cña h×nh ph¹t ®èi víi ng−êi ph¹m téi tranh chèng v phßng ngõa téi ph¹m”. l gi¸o dôc, c¶i t¹o hä"(9). Môc ®Ých cña h×nh ph¹t l¹i ®−îc C«ng lÝ ®ßi hái ng−êi n o g©y ra téi kh¼ng ®Þnh t¹i §iÒu 27 Bé luËt H×nh sù ph¹m ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ h nh vi 1999. VÒ c¬ b¶n, néi dung cña §iÒu 27 cña m×nh. H×nh ph¹t l ph−¬ng tiÖn thÝch BLHS n¨m 1999 kh«ng cã g× kh¸c so víi ®¸ng ®Ó trõng trÞ téi lçi cña ng−êi ph¹m §iÒu 20 BLHS n¨m 1985. Cô thÓ: “H×nh téi. XÐt vÒ néi dung th× bÊt cø h×nh ph¹t ph¹t kh«ng chØ nh»m trõng trÞ ng−êi n o còng chøa ®ùng trong nã nh÷ng t−íc ph¹m téi m cßn gi¸o dôc hä trë th nh bá v h¹n chÕ nhÊt ®Þnh (vÒ thÓ chÊt, vÒ ng−êi cã Ých cho x héi, cã ý thøc tu©n tinh thÇn, t i s¶n) cho ng−êi bÞ ¸p dông theo ph¸p luËt v c¸c nguyªn t¾c cña h×nh ph¹t. Møc ®é ph¶i chÞu nh÷ng t−íc cuéc sèng XHCN, ng¨n ngõa hä ph¹m téi bá v h¹n chÕ quyÒn lîi n y tïy thuéc míi. H×nh ph¹t cßn nh»m gi¸o dôc ng−êi v o tÝnh chÊt v møc ®é nguy hiÓm cho kh¸c t«n träng ph¸p luËt, ®Êu tranh x héi cña h nh vi ph¹m téi v nh©n th©n phßng chèng téi ph¹m”. ng−êi ph¹m téi. §iÒu ®ã cã nghÜa l téi Nh− vËy, c¶ BLHS n¨m 1985 v ph¹m c ng nguy hiÓm th× møc ®é trõng BLHS n¨m 1999 ®Òu kh¼ng ®Þnh h×nh trÞ ng−êi cã lçi trong viÖc thùc hiÖn téi ph¹t cã môc ®Ých trõng trÞ. ViÖc thõa ph¹m ®ã c ng nghiªm kh¾c. ChÝnh v× nhËn h×nh ph¹t cã môc ®Ých trõng trÞ cã vËy, trong hÖ thèng h×nh ph¹t cña luËt c¶ qu¸ tr×nh lÞch sö lËp ph¸p l©u d i. h×nh sù ViÖt Nam cã mét sè h×nh ph¹t MÆc dï môc ®Ých cña h×nh ph¹t ® chñ yÕu mang tÝnh trõng trÞ (vÝ dô: Tï ®−îc kh¼ng ®Þnh t¹i BLHS nh−ng trong chung th©n, tö h×nh). Trõng trÞ l môc nghiªn cøu lÝ luËn còng nh− trong thùc ®Ých mang tÝnh tù nhiªn cña h×nh ph¹t. tiÔn ¸p dông, nhËn thøc vÒ môc ®Ých cña Kh«ng thõa nhËn môc ®Ých n y cña h×nh h×nh ph¹t vÉn kh«ng thèng nhÊt. Trªn c¬ ph¹t l phñ nhËn b¶n chÊt v ®Æc tÝnh cña së §iÒu 20 BLHS n¨m 1985, quan ®iÓm h×nh ph¹t. Môc ®Ých trõng trÞ cña h×nh phæ biÕn trong c¸c gi¸o tr×nh luËt h×nh sù ph¹t kh«ng ph¶i l sù tr¶ thï, l khuynh ë bËc ®¹i häc ®Òu x¸c ®Þnh h×nh ph¹t cã h−íng ph¶n d©n chñ kh«ng phï hîp víi môc ®Ých trõng trÞ. ë mét sè t i liÖu thêi ®¹i nh− mét sè t¸c gi¶ quan niÖm(10). kh¸c, c¸c t¸c gi¶ l¹i cho r»ng: “... trõng ViÖc thõa nhËn h×nh ph¹t cã môc ®Ých trÞ l néi dung, l thuéc tÝnh, l ph−¬ng trõng trÞ còng kh«ng ph¶i l “tÊt yÕu dÉn thøc ®Ó thùc hiÖn h×nh ph¹t...”(7). V× vËy, tíi lÊy c¸i ¸c trõ c¸i ¸c tr¸i víi nguyªn trõng trÞ kh«ng ph¶i l môc ®Ých cña h×nh t¾c nh©n ®¹o cña luËt h×nh XHCN“(11). 28 - T¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi Víi môc ®Ých trõng trÞ, h×nh ph¹t tr−íc cña h nh vi ph¹m téi, nh©n th©n ng−êi hÕt thÓ hiÖn l sù lªn ¸n, th¸i ®é nghiªm ph¹m téi, c¸c t×nh tiÕt t¨ng nÆng, gi¶m kh¾c cña Nh n−íc, cña x héi ®èi víi nhÑ TNHS. H×nh ph¹t m to ¸n tuyªn ng−êi ph¹m téi khi hä thùc hiÖn téi cho bÞ c¸o ph¶i t−¬ng xøng víi tÝnh chÊt, ph¹m. Th¸i ®é lªn ¸n n y biÓu hiÖn cô møc ®é nguy hiÓm cña h nh vi ph¹m téi thÓ b»ng viÖc buéc ng−êi ph¹m téi ph¶i ®ñ ®Ó r¨n ®e ng−êi ph¹m téi ®ång thêi chÞu h×nh ph¹t (sù h¹n chÕ hoÆc t−íc bá r¨n ®e nh÷ng ng−êi kh«ng v÷ng v ng quyÒn v lîi Ých hîp ph¸p cña hä) t−¬ng trong x héi ®Ó hä tù gi¸c tu©n thñ ph¸p xøng víi tÝnh chÊt v møc ®é nguy hiÓm luËt. cho x héi cña h nh vi ph¹m téi. Tuy nhiªn, nÕu h×nh ph¹t chØ nh»m Kh«ng thÓ cho r»ng "viÖc thõa nhËn trõng trÞ ng−êi ph¹m téi th× cã nghÜa luËt trõng trÞ l môc ®Ých cña h×nh ph¹t cã thÓ h×nh sù chØ dõng ë møc ®é nªu ra ph−¬ng dÉn ®Õn mét xu h−íng sai lÇm trong viÖc tiÖn ®Êu tranh víi téi ph¹m (h×nh ph¹t- quy ®Þnh vÒ h×nh ph¹t còng nh− trong ¸p trõng trÞ) m ch−a gi¶i quyÕt vÊn ®Ò c¬ dông h×nh ph¹t l t¨ng nÆng mét c¸ch b¶n l ph−¬ng tiÖn ®ã suy cho cïng th× kh«ng cã c¨n cø trªn c¬ së gi÷ nguyªn sù h−íng v o c¸i g×? C¸i chñ yÕu trong môc t−¬ng øng (tØ lÖ thuËn) gi÷a tÝnh chÊt møc ®Ých cña h×nh ph¹t l th«ng qua viÖc ®é nguy hiÓm cña téi ph¹m víi møc ®é trõng trÞ ng−êi ph¹m téi m t¸c ®éng v o nÆng nhÑ cña h×nh ph¹t”(12). Bëi v×, viÖc t− t−ëng, ý thøc cña ng−êi ph¹m téi ®Ó hä quy ®Þnh lo¹i h×nh ph¹t còng nh− møc nhËn ra sai lÇm cña m×nh, söa ch÷a, c¶i h×nh ph¹t trong luËt kh«ng chØ duy nhÊt t¹o m×nh trë th nh c«ng d©n cã Ých cho dùa v o môc ®Ých cña h×nh ph¹t m cßn x héi, cã ý thøc t«n träng ph¸p luËt v ph¶i dùa v o mét sè yÕu tè kh¸c nh− yªu c¸c quy t¾c cña cuéc sèng XHCN, h¹n cÇu cña cuéc ®Êu tranh phßng chèng téi chÕ hoÆc lo¹i trõ ®iÒu kiÖn ph¹m téi l¹i ph¹m, tÝnh nguy hiÓm cña mçi lo¹i téi cña ng−êi ph¹m téi. ph¹m... trong ®ã môc ®Ých cña h×nh ph¹t Gi÷a trõng trÞ v gi¸o dôc, c¶i t¹o gi÷ vai trß quan träng h ng ®Çu. §iÒu ®ã ng−êi ph¹m téi cã mèi quan hÖ chÆt chÏ gi¶i thÝch t¹i sao h×nh ph¹t trong luËt h×nh víi nhau. Kh«ng thÓ nãi ®Õn c¶i t¹o, gi¸o sù ViÖt Nam tuy cã môc ®Ých trõng trÞ dôc ®−îc ng−êi ph¹m téi nÕu nh− h×nh nh−ng trong hÖ thèng h×nh ph¹t vÉn cã ph¹t trõng trÞ hä kh«ng t−¬ng xøng (qu¸ nh÷ng h×nh ph¹t mang tÝnh c−ìng chÕ nÆng hoÆc qu¸ nhÑ) víi téi ph¹m hä g©y thÊp thÓ hiÖn chÝnh s¸ch nh©n ®¹o cña ra. “Trõng trÞ l c¬ së ®Ó gi¸o dôc, c¶i Nh n−íc ta nh− c¶nh c¸o, c¶i t¹o kh«ng t¹o. Gi¸o dôc, c¶i t¹o l sù ph¸t huy tÝnh giam gi÷. ViÖc thõa nhËn h×nh ph¹t cã tÝch cùc cña trõng trÞ”(13). Trõng trÞ c«ng môc ®Ých trõng trÞ còng kh«ng cã nghÜa minh l yÕu tè tiªn quyÕt, quan träng ®Ó l xö nÆng ng−êi ph¹m téi m viÖc quyÕt ®¶m b¶o môc ®Ých gi¸o dôc, c¶i t¹o. V× ®Þnh h×nh ph¹t ®èi víi ng−êi ph¹m téi vËy, chóng t«i ®ång t×nh víi quan ®iÓm ph¶i dùa v o c¸c c¨n cø nh− c¸c quy ®Þnh cho r»ng “trõng trÞ l môc ®Ých nh−ng cña BLHS, tÝnh chÊt, møc ®é nguy hiÓm ®ång thêi còng l ph−¬ng tiÖn ®Ó ®¹t T¹p chÝ luËt häc - 29
  4. nghiªn cøu - trao ®æi ®−îc môc ®Ých cuèi cïng v chñ yÕu cña chung l hai mÆt cña thÓ thèng nhÊt, t¸c h×nh ph¹t ®èi víi ng−êi ph¹m téi l gi¸o ®éng qua l¹i lÉn nhau trong môc ®Ých dôc, c¶i t¹o hä. H×nh ph¹t ® tuyªn chung cña h×nh ph¹t. NÕu xem nhÑ kh«ng chØ l sù r¨n ®e kÎ ph¹m téi nÕu phßng ngõa riªng th× kh«ng thÓ ®¹t ®−îc lÆp l¹i h nh vi ph¹m téi sÏ ph¶i g¸nh kÕt qu¶ ng−êi kh¸c ph¶i t«n träng ph¸p chÞu sù lªn ¸n, sù ph¹t cña Nh n−íc, luËt. V ng−îc l¹i, nÕu phßng ngõa chung cña x héi m qua ®ã cßn l sù t¸c ®éng bÞ h¹n chÕ, ng−êi bÞ kÕt ¸n sÏ thiÕu m«i cÇn thiÕt thøc tØnh kÎ ph¹m téi ®Ó kÎ tr−êng thuËn lîi ®Ó trë th nh c«ng d©n cã ph¹m téi cã ®iÒu kiÖn nh×n nhËn l¹i h nh Ých cho x héi. vi ph¹m téi cña m×nh”(14). Tãm l¹i, nhËn thøc ®óng vÒ môc ®Ých Ngo i môc ®Ých phßng ngõa riªng ® cña h×nh ph¹t cã ý nghÜa rÊt quan träng ph©n tÝch ë trªn, h×nh ph¹t cßn cã môc trong thùc tiÔn ¸p dông. NhËn thøc ®óng ®Ých gi¸o dôc ng−êi kh¸c t«n träng ph¸p môc ®Ých cña h×nh ph¹t l c¬ së ®Çu tiªn luËt, ®Êu tranh phßng v chèng téi ph¹m gióp c¸n bé ¸p dông ph¸p luËt cã thÓ (phßng ngõa chung). H×nh ph¹t ®−îc nhËn thøc ®óng c¸c c¨n cø quyÕt ®Þnh tuyªn cho ng−êi ph¹m téi kh«ng nh÷ng h×nh ph¹t ® ®−îc luËt quy ®Þnh v tõ ®ã nh»m t¸c ®éng lªn chÝnh b¶n th©n hä m míi cã thÓ quyÕt ®Þnh h×nh ph¹t ®−îc cßn nh»m t¸c ®éng ®Õn nh÷ng c«ng d©n chÝnh x¸c./. kh¸c m tr−íc hÕt l nh÷ng ng−êi kh«ng (1).Xem:“Criminal Law and punishment”, By v÷ng v ng trong x héi. §èi víi nh÷ng P.J.FITZGERALD, Oxford at the clarendon press, tr. c«ng d©n kh«ng v÷ng v ng, h×nh ph¹t cã 198. môc ®Ých r¨n ®e, gi¸o dôc ®Ó hä kh«ng (2).Xem:“The English penal system in trasition”- Hall Williams LLM- Wales- Burterworths, tr. 5. ph¹m téi. H×nh ph¹t sÏ l m cho nh÷ng (3).Xem: Criminal Justice, Macmillan publishing, ng−êi n y nhËn thÊy hËu qu¶ ph¸p lÝ tÊt companny in the USA, tr. 433. yÕu sÏ ®Õn víi hä nÕu hä ph¹m téi. Tõ (4).Xem: Understanding the Law, book one, Edward ®ã, hä sÏ tõ bá ý ®Þnh ph¹m téi, tù gi¸c Anord Pty Ltd in 1991, tr. 191 - 192. (5).Xem: Criminal law and procedure, 1998 (DJL), tu©n thñ ph¸p luËt. The University of Melbourne. Th«ng qua viÖc ¸p dông h×nh ph¹t ®èi (6).Xem: §iÒu 44 BLHS cña Céng hßa Liªn bang víi ng−êi ph¹m téi, h×nh ph¹t cã tÝnh Nga. (7).Xem: “H×nh ph¹t trong luËt h×nh sù ViÖt Nam”, gi¸o dôc quÇn chóng nh©n d©n thÊy râ Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, H. 1995, tr.25. tÝnh nguy hiÓm cho x héi cña nh÷ng (8).Xem: “Nguyªn t¾c c«ng b»ng trong luËt h×nh sù h nh vi ph¹m téi còng nh− sù cÇn thiÕt ViÖt Nam”, Nxb. C«ng an nh©n d©n, H.1994, tr.108. ph¶i ¸p dông h×nh ph¹t. Qua ®ã, gi¸o dôc (9), (13), (14).Xem: PGS.TS.NguyÔn Ngäc Hßa, “Môc ®Ých cña h×nh ph¹t”, T¹p chÝ luËt häc sè 1/1999, quÇn chóng tu©n thñ ph¸p luËt v c¸c quy tr. 10 -11. t¾c cña cuéc sèng XHCN. §ång thêi, (10), (12).Xem: NguyÔn M¹nh Kh¸ng “Mét sè vÊn ®Ò h×nh ph¹t còng nh»m gi¸o dôc, ®éng viªn vÒ h×nh ph¹t” - KØ yÕu Héi th¶o khoa häc vÒ BLHS n¨m 1999 v nh÷ng b¶o ®¶m thi h nh Bé luËt trong quÇn chóng tÝch cùc tham gia c«ng t¸c thùc tiÔn - ViÖn nghiªn cøu nh n−íc v ph¸p luËt. ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m. (11).Xem: “H×nh ph¹t trong luËt h×nh sù ViÖt Nam”, Phßng ngõa riªng v phßng ngõa Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, H.1995, tr.89. 30 - T¹p chÝ luËt häc
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1