intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Bàn về việc đổi mới tên gọi chương trình nội dung môn học luật kinh tế "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

77
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bàn về việc đổi mới tên gọi chương trình nội dung môn học luật kinh tế Theo đó, người sử dụng lao động sẽ phải trả theo tỉ lệ giảm dần tính trên thời gian điều trị, bảo hiểm xã hội chi trả theo tỉ lệ tăng dần tính trên thời gian điều trị, để vừa đảm bảo công bằng về quyền lợi cho người lao động, không ảnh hưởng lớn đến lợi ích của người sử dụng lao động và đồng thời tận dụng được sự an toàn của quỹ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Bàn về việc đổi mới tên gọi chương trình nội dung môn học luật kinh tế "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi PGS.TS. Lª Hång H¹nh * T õ l©u, trong lÝ luËn vÒ ph¸p luËt ë ViÖt Nam tån t¹i nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau xung quanh kh¸i niÖm ng nh luËt, nhÊt l thèng nhÊt n y, chóng t«i xin ®Ò cËp mét sè vÊn ®Ò sau ®©y. 1. Tr−íc hÕt, cÇn ph¶i cã sù thay ®æi c¸c ng nh luËt ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ kinh trong nhËn thøc vÒ viÖc ph©n ®Þnh ng nh tÕ. Nh÷ng quan ®iÓm n y trong qu¸ khø còng luËt. Sù tån t¹i cña mét hÖ thèng ph¸p luËt nh− hiÖn nay chi phèi kh¸ nhiÒu ®Õn ch−¬ng ®−îc ph©n th nh nhiÒu ng nh luËt kh¸c nhau tr×nh, gi¸o tr×nh gi¶ng d¹y v ngay c¶ ho¹t víi nh÷ng ph−¬ng ph¸p ®iÒu chØnh kh¸c ®éng lËp ph¸p. D−íi ¶nh h−ëng cña tr−êng nhau, ®èi t−îng ®iÒu chØnh kh¸c nhau ® ph¸i luËt häc X« viÕt tr−íc ®©y còng nh− ¶nh tõng ®−îc coi l tiªu chÝ x¸c ®Þnh tÝnh ho n h−ëng cña c¸c quan ®iÓm cña §¶ng vÒ x©y thiÖn cña nã. Thùc tÕ n y tån t¹i kh¸ l©u d i dùng kinh tÕ, viÖc coi luËt kinh tÕ nh− l ë mét sè n−íc, ®Æc biÖt l c¸c n−íc cã truyÒn m«n häc, ng nh häc theo m sè ® o t¹o sau thèng ph¸p luËt XHCN. ViÖt Nam còng ë ®¹i häc l xu h−íng phæ biÕn. Tuy nhiªn, cã trong t×nh tr¹ng n y. Sù ph©n chia hÖ thèng thÓ thÊy r»ng quan ®iÓm vÒ luËt kinh tÕ, nhÊt ph¸p luËt theo c¸c ng nh cô thÓ víi nh÷ng l viÖc x¸c ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a nã víi luËt ranh giíi “kh«ng thÓ bÞ ph¸ vì” ¶nh h−ëng th−¬ng m¹i, luËt d©n sù cã nhiÒu ®iÓm cÇn kh¸ s©u ®Õn quan niÖm v häc thuËt ë c¸c ph¶i ®−îc l m râ. §iÒu n y cã ý nghÜa ®èi n−íc n y. Cã nh÷ng thêi k×, c¸c nh khoa víi viÖc x©y dùng ch−¬ng tr×nh ® o t¹o cña häc ® tranh luËn h ng chôc n¨m trêi ®Ó x¸c Khoa ph¸p luËt kinh tÕ nãi riªng v cña ®Þnh lÜnh vùc quan hÖ cô thÓ n o ®ã cã n»m Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi nãi chung. CÇn trong ph¹m vi ng nh luËt n y hay ng nh luËt ph¶i l m râ c¸c kh¸i niÖm trªn vÒ mÆt häc kh¸c hay kh«ng v ®Æc biÖt liÖu cã tån t¹i thuËt, t¹o dÇn t− duy míi v c¸ch tiÕp cËn luËt kinh tÕ ®éc lËp hay kh«ng? Nh÷ng tranh míi ®èi víi chóng. Trªn c¬ së cña quan niÖm luËn n y hÇu nh− Ýt mang l¹i hiÖu qu¶ cho thèng nhÊt vÒ nh÷ng kh¸i niÖm n y, chóng ta viÖc ho n thiÖn ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y hay sÏ cã ®Þnh h−íng tèt h¬n cho viÖc ®æi míi hÖ thèng ph¸p luËt. Nh÷ng ®Þnh nghÜa gß bã ch−¬ng tr×nh, gi¸o tr×nh ® o t¹o c¸c lÜnh vùc vÒ ng nh luËt ®éc lËp, nh÷ng lÝ gi¶i cho sù ph¸p luËt kinh tÕ, th−¬ng m¹i, d©n sù, gi¶m tån t¹i ng nh luËt ®éc lËp chiÕm tØ lÖ kh«ng tèi ®a sù chång chÐo, m©u thuÉn, sù trïng nhá trong ch−¬ng tr×nh ® o t¹o cña c¸c lÆp. Ch−¬ng tr×nh ® o t¹o tèt sÏ gãp phÇn t¹o tr−êng luËt, khoa luËt ë c¸c n−íc XHCN. ra sù nhÊt qu¸n trong ho¹t ®éng x©y dùng ph¸p luËt kinh tÕ. §Ó gãp phÇn t¹o ra sù * Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi 26 - T¹p chÝ luËt häc
  2. nghiªn cøu - trao ®æi XÐt d−íi gãc ®é lÞch sö th× viÖc ph©n chia ph¸p luËt ® v−ît qua nhËn thøc truyÒn thèng hÖ thèng ph¸p luËt ra th nh nhiÒu ng nh luËt cña chóng ta vÒ ng nh luËt. V× vËy, kh«ng kh¸c nhau l hÖ qu¶ cña sù ph¸t triÓn cña c¸c thÓ gi÷ nguyªn nhËn thøc n y ®Ó x©y dùng quan hÖ x héi. C¸c quan hÖ x héi th« s¬, Ýt ch−¬ng tr×nh v gi¸o tr×nh ® o t¹o c¸c m«n phøc t¹p cã thÓ ®−îc ®iÒu chØnh chung b»ng luËt, nhÊt l trong lÜnh vùc ph¸p luËt ®iÒu mét v¨n b¶n ph¸p luËt nh− kiÓu Bé luËt Hång chØnh c¸c quan hÖ x héi n¨ng ®éng v phøc §øc cña n−íc ta d−íi triÒu Lª Th¸nh T«ng t¹p l quan hÖ kinh tÕ. C¸ch tiÕp cËn míi v hay LuËt Hamurapi cña Ên §é, LuËt 12 b¶ng nhËn thøc míi trong viÖc x©y dùng ch−¬ng cña La M . C¸c v¨n b¶n ph¸p luËt n y ®iÒu tr×nh ® o t¹o v gi¸o tr×nh ® o t¹o luËt hiÖn chØnh nhiÒu quan hÖ x héi kh¸c nhau m nay l kh«ng nªn dùa qu¸ nhiÒu v o tiªu chÝ kh«ng cã sù ph©n chia chóng th nh nh÷ng ng nh luËt, nhÊt l ë nh÷ng lÜnh vùc cã nhiÒu lÜnh vùc cô thÓ nh− h×nh sù, d©n sù, ®Êt ®ai sù x©m nhËp lÉn nhau. Víi c¸ch tiÕp cËn ®ã, hay h«n nh©n v gia ®×nh. Tuy nhiªn, sù ph¸t cÇn l−u ý mét sè ®iÓm sau ®©y: triÓn cña quan hÖ x héi ®Õn thêi k× nhÊt ®Þnh - Kh«ng nªn t×m c¸ch x©y dùng nh÷ng ® trë nªn ®a d¹ng v phøc t¹p ®Õn møc khã ®Þnh nghÜa vÒ ng nh luËt v t×m c¸ch lÝ gi¶i cã thÓ ®iÒu chØnh chóng trong mét v¨n b¶n tÝnh ®éc lËp cña nã trong ch−¬ng tr×nh ® o gi¶n ®¬n nh− vËy. Sù ph©n chia th nh c¸c t¹o. §iÒu n y hÇu nh− l kh«ng cÇn thiÕt ®èi lÜnh vùc cô thÓ ® gãp phÇn n©ng cao hiÖu víi viÖc n©ng cao nhËn thøc v n¨ng lùc qu¶ t¸c ®éng cña ph¸p luËt. Gi¸ trÞ n y cña chuyªn m«n cña c¸c cö nh©n luËt trong t−¬ng sù ph©n chia hÖ thèng ph¸p luËt vÉn cßn tån lai. Trong thùc tÕ, tÊt c¶ c¸c gi¸o tr×nh luËt t¹i ®Õn ng y nay. Tuy nhiªn, sù ph¸t triÓn cña ViÖt Nam ®Òu cã ch−¬ng vÒ ®èi t−îng, theo ®−êng xo¸y tr«n èc cña c¸c quan hÖ x ph−¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cña ng nh luËt. Néi héi ® ®¹t ®Õn møc m sù x©m nhËp v liªn dung cña c¸c ch−¬ng n y vÒ c¬ b¶n gièng hÖ gi÷a chóng diÔn ra ë møc ®é khã cho nhau, chØ cã kh¸c ë tªn gäi. NÕu gi¶m bít phÐp ph©n ®Þnh ®−îc mét c¸ch ®Çy ®ñ ranh ®−îc vÊn ®Ò n y th× sÏ rót gän thêi gian v giíi gi÷a c¸c ng nh luËt ®iÒu chØnh chóng. d nh nã cho viÖc lÝ gi¶i c¸c vÊn ®Ò cô thÓ h¬n. V× vËy, sù ph©n ®Þnh hÖ thèng ph¸p luËt ra - H y coi mçi lÜnh vùc luËt nh− l m«n th nh nh÷ng ng nh luËt kh¸c nhau hiÖn t¹i häc v cã thÓ kÕt hîp trong ®ã nh÷ng vÊn ®Ò chØ mang tÝnh −íc lÖ. Ng y nay, chóng ta cã vèn dÜ theo quan niÖm truyÒn thèng tr−íc thÓ t×m thÊy c¸c quy ®Þnh vÒ téi ph¹m trong ®©y thuéc vÒ ng nh luËt kh¸c. Sù tho¸t li luËt m«i tr−êng, c¸c quy ®Þnh vÒ tho¶ thuËn khái quan ®iÓm truyÒn thèng vÒ tÝnh bÊt di d©n sù trong ph¸p lÖnh xö ph¹t h nh chÝnh, bÊt dÞch cña ng nh luËt ®éc lËp cho phÐp kÕt cã thÓ t×m thÊy c¸c quy ®Þnh vÒ t i s¶n trong hîp giíi thiÖu trong mét m«n häc cô thÓ c¶ luËt h«n nh©n v gia ®×nh, t×m thÊy c¸c quy nh÷ng vÊn ®Ò m nÕu ®Æt trong bèi c¶nh cña ®Þnh vÒ th−¬ng m¹i trong Bé luËt d©n sù hay quan ®iÓm truyÒn thèng thuéc vÒ ng nh luËt ng−îc l¹i. Thùc tÕ n y ®ßi hái ph¶i cã c¸ch kh¸c. §iÒu n y sÏ dÔ mang l¹i hiÖu qu¶ cho tiÕp cËn míi ®èi víi viÖc ph©n chia ng nh sù tiÕp thô cña sinh viªn, t¹o sù nhÊt qu¸n luËt. Sù ph¸t triÓn cña b¶n th©n hÖ thèng trong viÖc xem xÐt c¸c vÊn ®Ò cô thÓ cña T¹p chÝ luËt häc - 27
  3. nghiªn cøu - trao ®æi ch−¬ng tr×nh. VÝ dô, chóng ta cã thÓ giíi thêi k× kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Sù thiÖu trong m«n häc luËt m«i tr−êng nh÷ng h×nh th nh v ph¸t triÓn cña luËt kinh tÕ ë vÊn ®Ò liªn quan ®Õn tr¸ch nhiÖm h×nh sù ®èi c¸c n−íc XHCN v c¸c n−íc cã khu vùc víi h nh vi x©m h¹i m«i tr−êng. NÕu theo kinh tÕ nh n−íc lín cã c¬ së lÝ luËn v thùc quan niÖm truyÒn thèng th× vÊn ®Ò tr¸ch tiÔn cña nã. T¹i nh÷ng n−íc n y, vai trß chØ nhiÖm h×nh sù nhÊt thiÕt ph¶i ®−a vÒ ng nh huy, ®iÒu tiÕt cña nh n−íc kh«ng chØ b¾t luËt h×nh sù. nguån tõ quyÒn lùc m b¾t nguån tõ vai trß - Ch−¬ng tr×nh mçi m«n häc còng nh− cña chñ së h÷u. V× vËy, sù cÇn thiÕt cã c«ng ch−¬ng tr×nh ® o t¹o tæng thÓ cÇn ph¶i ®−îc cô kÕt hîp ®−îc víi hai vÞ thÕ trªn ®Ó ®iÒu s¾p xÕp theo häc phÇn. Mçi häc phÇn thÓ tiÕt c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ trong x héi l ®iÒu hiÖn mét hoÆc mét hai chÕ ®Þnh ph¸p luËt tÊt yÕu. B¾t nguån tõ thùc tÕ n y, nhiÒu chÕ nhÊt ®Þnh. Gi÷a c¸c häc phÇn n y cã mèi liªn ®Þnh quan träng ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ gi÷a kÕt nhÊt ®Þnh ®Ó t¹o nªn m«n häc song vÉn c¸c tæ chøc XHCN ®−îc g¾n víi kh¸i niÖm cã thÓ cã sù ®éc lËp t−¬ng ®èi nh»m t¹o ®iÒu kinh tÕ nh− hîp ®ång kinh tÕ, träng t i kinh kiÖn cho ng−êi häc cã thÓ chän mét v i häc tÕ. Tuy nhiªn, ph¶i thÊy r»ng kinh tÕ l kh¸i phÇn m kh«ng ph¶i chän to n bé m«n häc. niÖm cã néi h m v« cïng réng. Kinh tÕ ®−îc ViÖc kÕt cÊu nh− vËy nhÊt ®Þnh sÏ lo¹i ®−îc hiÓu l to n bé viÖc s¶n xuÊt, ph¸t triÓn v sù trïng lÆp. VÝ dô, trong luËt d©n sù còng qu¶n lÝ cña c¶i vËt chÊt cña ®Êt n−íc, cña nghiªn cøu vÒ quan hÖ d©n sù cã yÕu tè n−íc céng ®ång hay cña doanh nghiÖp. Víi néi ngo i v trong t− ph¸p quèc tÕ còng cã chÕ h m n y th× kh¸i niÖm kinh tÕ bao h m tÊt c¶ ®Þnh n y. NÕu tiÕp cËn ch−¬ng tr×nh m«n luËt mäi ho¹t ®éng cña c¸c chñ thÓ, kÓ c¶ chñ thÓ d©n sù mét c¸ch cøng nh¾c th× nhÊt ®Þnh sÏ kinh doanh, chñ thÓ qu¶n lÝ còng nh− c¸c tæ ph¶i giíi thiÖu quan hÖ d©n sù cã yÕu tè n−íc chøc kh¸c. V× kh¸i niÖm kinh tÕ cã néi h m ngo i. Theo quan ®iÓm truyÒn thèng th× luËt lín nh− vËy nªn kh¸i niÖm luËt kinh tÕ cho ta d©n sù ph¶i cã vÊn ®Ò n y. sù liªn t−ëng ®Õn ng nh luËt bao trïm lªn c¶ 2. Víi c¸ch tiÕp cËn trªn, chóng t«i thö ho¹t ®éng s¶n xuÊt, ph©n phèi, tiªu thô s¶n b n vÒ viÖc x©y dùng ch−¬ng tr×nh m«n häc phÈm, dÞch vô v qu¶n lÝ to n bé c¸c qu¶n lÝ luËt kinh tÕ theo tªn gäi hiÖn nay. Tr−íc hÕt c¸c qu¸ tr×nh ®ã. C¸ch hiÓu n y chi phèi kh¸ cÇn ph©n tÝch v ®Þnh danh cho m«n häc luËt râ sù h×nh th nh v cÊu tróc néi dung cña kinh tÕ hiÖn nay v x©y dùng ch−¬ng tr×nh m«n luËt kinh tÕ ë c¸c n−íc XHCN tr−íc ®©y m«n häc phï hîp víi yªu cÇu ®æi míi v ë ViÖt Nam hiÖn nay; môc tiªu cña viÖc ch−¬ng tr×nh ® o t¹o cña Tr−êng ®¹i häc luËt h×nh th nh v ph¸t triÓn cña Nh n−íc ®èi H Néi. §Ó l m ®−îc ®iÒu ®ã, tr−íc hÕt cÇn víi ho¹t ®éng kinh tÕ. Tuy nhiªn, ®Ó cã ®−îc ph¶i ph©n tÝch c¸c kh¸i niÖm luËt kinh tÕ, c«ng cô n y kh«ng ph¶i l dÔ. C¶n trë chÝnh luËt th−¬ng m¹i, luËt kinh doanh. kh«ng ph¶i l v× do sù chèng tr¶ cña luËt d©n Th ø nh Êt, kh ¸i ni Öm l uËt ki nh tÕ. sù nh− nhiÒu ng−êi lÇm t−ëng. LÝ do chÝnh l LuËt kinh tÕ víi t− c¸ch l m«n häc, ng nh luËt kinh tÕ khã cã thÓ kÕt hîp ®−îc hai vÞ luËt ®−îc thõa nhËn réng r i ë n−íc ta trong thÕ n y v v× vËy hiÖu qu¶ ®iÒu tiÕt cña nã 28 - T¹p chÝ luËt häc
  4. nghiªn cøu - trao ®æi kh«ng ®−îc kh¼ng ®Þnh trong thùc tÕ ë c¸c ng−êi mua v ng−êi b¸n, ng−êi vay, ng−êi n−íc XHCN tr−íc ®©y v ë ViÖt Nam hiÖn cho vay v.v.. Trong hÖ thèng ® o t¹o cña nay. §ã l xÐt vÒ thùc tiÔn. VÒ lÝ luËn viÖc nhiÒu n−íc, luËt kinh doanh th−êng bao gåm ph©n biÖt quan hÖ kinh tÕ víi quan hÖ d©n sù nh÷ng néi dung ph¶n ¸nh lîi Ých cña doanh kh«ng thÓ thùc hiÖn ®−îc triÖt ®Ó v× c¸c quan nghiÖp hay th−¬ng nh©n, vÝ dô, gi¸o tr×nh hÖ d©n sù vÒ b¶n chÊt còng l c¸c quan hÖ luËt kinh doanh cña MÜ,(2) gi¸o tr×nh luËt kinh kinh tÕ. Quan hÖ ®Êt ®ai, lao ®éng, t i chÝnh, doanh cña Anh (Nh xuÊt b¶n Sweet & ng©n h ng ®Òu l quan hÖ kinh tÕ. V× vËy, Maxwell).(3) kh¸i niÖm luËt kinh tÕ dÔ g©y nhiÒu v−íng Víi néi h m hÑp v ph¶n ¸nh khÝa c¹nh m¾c vÒ häc thuËt v nhËn thøc vÒ m«n häc t− nh− vËy nªn luËt kinh doanh kh«ng phï n y. ChÝnh v× vËy, khi ®Ò cËp c¸c vÊn ®Ò liªn hîp víi c¸c nh÷ng ®Æc ®iÓm cña nÒn kinh tÕ quan ®Õn luËt kinh tÕ, c¸c nh nghiªn cøu, thÞ tr−êng ®Þnh h−íng XHCN ë n−íc ta. CÇn gi¶ng d¹y m«n häc n y ®Òu giíi h¹n ë c¸ch ph¶i cã m«n luËt, lÜnh vùc ph¸p luËt cã kÕt hiÓu theo nghÜa hÑp. hîp c¶ yÕu tè c«ng (sù can thiÖp cña nh Thø hai, l kh¸i niÖm LuËt kinh doanh. n−íc) v yÕu tè t− (ho¹t ®éng kinh doanh). Kh¸i niÖm kinh doanh trong ph¸p luËt ViÖt Thø ba, kh¸i niÖm luËt th−¬ng m¹i. Nam cã néi h m t−¬ng ®èi réng. LuËt doanh Th−¬ng m¹i (commerce) l kh¸i niÖm tõ l©u nghiÖp ®Þnh nghÜa kinh doanh l viÖc thùc ®−îc dïng ®Ó chØ nh÷ng ho¹t ®éng mua b¸n hiÖn mét hay mét sè c«ng ®o¹n trong qu¸ cña nh÷ng ng−êi ®−îc gäi l th−¬ng nh©n. §©y tr×nh s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n phÈm hay dÞch l kh¸i niÖm cã thÓ dïng theo nghÜa réng vô nh»m thu lîi nhuËn. Kinh doanh l kh¸i (trade) v dïng theo nghÜa hÑp (commerce). niÖm cã néi h m réng ®−îc sö dông ®Ó chØ NÕu dïng kh¸i niÖm th−¬ng m¹i theo nghÜa hÑp bÊt cø ho¹t ®éng n o nh»m kiÕm lîi nhuËn th× ®iÒu n y cã nghÜa chóng ta sö dông kh¸i hay kiÕm sèng. Kinh doanh l kh¸i niÖm niÖm th−¬ng m¹i theo c¸ch tiÕp cËn cña Bé thuÇn tuý mang b¶n chÊt t−, tøc l chØ liªn luËt th−¬ng m¹i Ph¸p 1807. LuËt th−¬ng m¹i quan ®Õn ho¹t ®éng cña c¸ nh©n m môc cña ViÖt Nam tiÕp cËn kh¸i niÖm th−¬ng m¹i ®Ých l t¹o ra lîi nhuËn hoÆc kiÕm sèng. theo nghÜa hÑp n y. NÕu tiÕp cËn kh¸i niÖm Kh¸i niÖm kinh doanh kh«ng ph¶n ¸nh th−¬ng m¹i theo nghÜa réng th× nã cã néi nh÷ng lîi Ých c«ng, sù chi phèi cña c¸c yÕu h m lín h¬n rÊt nhiÒu so víi kh¸i niÖm tè c«ng, vÝ dô, kh¸i niÖm kinh doanh commerce. HiÖn nay, nhiÒu n−íc cã bé luËt (business)(1) trong ph¸p luËt Hoa K×, trong th−¬ng m¹i còng ® më réng ph¹m vi ®iÒu ph¸p luËt Singapo. V× kh¸i niÖm kinh doanh chØnh cña bé luËt n y. Bé luËt th−¬ng m¹i cã néi h m nh− vËy nªn luËt kinh doanh Ph¸p hiÖn h nh qua nhiÒu lÇn bæ sung, söa ®−îc coi l lÜnh vùc bao gåm tÊt c¶ c¸c quy ®æi ® thay ®æi c¬ b¶n kh¸i niÖm th−¬ng m¹i ®Þnh ph¸p luËt x¸c ®Þnh quyÒn v nghÜa vô m Napoleon dïng khi so¹n th¶o Bé luËt cña nh÷ng ng−êi tham gia v o ho¹t ®éng th−¬ng m¹i (Code de Commerce) n¨m n¨m kinh doanh, duy tr× sù c©n b»ng lîi Ých gi÷a 1807. ë MÜ kh¸i niÖm th−¬ng m¹i (trade) hä, tøc l gi÷a ng−êi s¶n xuÊt, ng−êi tiªu thô, ®−îc tiÕp cËn theo nghÜa réng. Quan ®iÓm vÒ T¹p chÝ luËt häc - 29
  5. nghiªn cøu - trao ®æi th−¬ng m¹i cña MÜ ¶nh h−ëng kh«ng Ýt tíi ph¸p luËt n−íc ta do viÖc ViÖt Nam kÝ kÕt cÊu tróc néi dung v c¬ cÊu cña c¸c tho¶ hoÆc phª chuÈn c¸c hiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i thuËn trong ph¹m vi Tæ chøc th−¬ng m¹i thÕ song ph−¬ng v ®a ph−¬ng. Nh− chóng ta giíi (WTO). Tõ ®iÓn luËt häc cña Hoa K× biÕt, víi viÖc h×nh th nh tæ chøc th−¬ng m¹i còng ®Þnh nghÜa th−¬ng m¹i (trade) l : “Sù quèc tÕ (WTO) m nÒn t¶ng l c¸c hiÖp ®Þnh trao ®æi, mua b¸n h ng ho¸, t i s¶n hay bÊt GATT, GATS, TRIM, TRIPS v.v. néi dung cø hiÖn vËt n o; giao th«ng, vËn t¶i, th«ng tin cña kh¸i niÖm th−¬ng m¹i ® ®−îc më réng gi÷a c¸c bang hay c¸c vïng cña bang”.(4) Kh¸i theo c¸ch tiÕp cËn cña UCITRAL. Néi dung niÖm th−¬ng m¹i ®−îc UCITRAL dïng còng cña nã bao gåm c¶ ®Çu t−, së h÷u trÝ tuÖ, theo nghÜa réng. Trong kh¸i niÖm th−¬ng m¹i th−¬ng m¹i h ng ho¸, th−¬ng m¹i dÞch vô... (trade) bao h m th−¬ng m¹i (commerce) v HiÖp ®Þnh th−¬ng m¹i kÝ gi÷a ViÖt Nam v c¶ kinh doanh. H¬n thÕ, kh¸i niÖm th−¬ng Hoa K× còng tiÕp cËn kh¸i niÖm th−¬ng m¹i m¹i theo c¸ch tiÕp cËn réng cßn chøa ®ùng theo h−íng n y. Tuy nhiªn, do c¬ chÕ x©y mét sè yÕu tè c«ng liªn quan ®Õn v i trß ®iÒu dùng ph¸p luËt v thùc tr¹ng ph¸p luËt hiÖn tiÕt cña nh n−íc nh− chÕ ®é b¶o hé, chÕ ®é nay, viÖc söa ®æi LuËt th−¬ng m¹i theo ®èi xö tèi huÖ quèc (MFN), chÕ ®é ® i ngé h−íng më réng ph¹m vi cña kh¸i niÖm n y quèc gia (NT)... Trong nhiÒu v¨n c¶nh, kh¸i khã cã thÓ thùc hiÖn ngay ®−îc. V× vËy, c¸c niÖm kinh doanh, th−¬ng m¹i cã thÓ dïng c¬ së ® o t¹o luËt nªn chuÈn bÞ cho xu h−íng thay thÕ cho nhau. Tuy nhiªn, viÖc x¸c ®Þnh t−¬ng thÝch ho¸ kh¸i niÖm th−¬ng m¹i. Nãi tªn gäi cho mét m«n häc th× cÇn ph¶i cã sù c¸ch kh¸c, c¸c s¬ së ® o t¹o luËt cÇn cã c©n nh¾c nghiªn cøu ®Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh nh÷ng b−íc ®i tiªn phong. x¸c cao h¬n, phï hîp víi thùc tiÔn ®Êt n−íc - ViÖc ®æi tªn luËt kinh tÕ th nh luËt v xu thÕ héi nhËp. th−¬ng m¹i cßn cã t¸c dông l m cho nã ph¶n 3. Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn, t«i cho r»ng ¸nh ®óng h¬n thùc tÕ kÕt cÊu ch−¬ng tr×nh m«n luËt kinh tÕ trong ch−¬ng tr×nh ® o t¹o tæng thÓ cña Khoa ph¸p luËt kinh tÕ. luËt ë ViÖt Nam nãi chung v ë Tr−êng ®¹i Tuy nhiªn, viÖc ®æi tªn chØ l vÊn ®Ò ®Þnh häc luËt H Néi nãi riªng nªn ®æi tªn th nh danh. Quan träng h¬n l x¸c ®Þnh c¬ cÊu v luËt th−¬ng m¹i. Bªn c¹nh nh÷ng vÊn ®Ò ® néi dung m«n häc. Theo chóng t«i, viÖc x©y nªu ë trªn, sù cÇn thiÕt ph¶i ®æi tªn cã thÓ dùng ch−¬ng tr×nh ® o t¹o luËt th−¬ng m¹i ®−îc lÝ gi¶i bëi nh÷ng yÕu tè sau: trong theo xu h−íng ®æi míi cÇn ®¸p øng c¸c - Ch−¬ng tr×nh ® o t¹o cña Khoa ph¸p môc tiªu sau: luËt kinh tÕ Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi - §¶m b¶o cung cÊp ®−îc cho ng−êi còng nh− c¸c c¬ së ® o t¹o kh¸c hiÖn t¹i häc nh÷ng kiÕn thøc ph¸p luËt ®iÒu chØnh cã sù trïng lÆp gi÷a néi dung cña LuËt c¸c quan hÖ th−¬ng m¹i phï hîp víi yªu th−¬ng m¹i n¨m 1999 víi mét sè vÊn ®Ò cÇu cña hä; cña luËt kinh tÕ. - Tr¸nh sù trïng lÆp víi c¸c phÇn kiÕn thøc - CÇn t¹o ra sù t−¬ng thÝch gi÷a c¸c kh¸i cña c¸c m«n kh¸c trong ch−¬ng tr×nh ® o t¹o niÖm hiÖn ®ang dÇn ®−îc chuyÓn ho¸ v o cña c¸c m«n nh− luËt t i chÝnh, luËt ng©n h ng, 30 - T¹p chÝ luËt häc
  6. nghiªn cøu - trao ®æi luËt th−¬ng m¹i, t− ph¸p quèc tÕ. b. Néi dung m«n häc. LuËt th−¬ng m¹i - §¶m b¶o tÝnh t−¬ng thÝch, liªn th«ng trong ch−¬ng tr×nh ® o t¹o cña Tr−êng ®¹i víi c¸c m«n häc kh¸c. VÝ dô, sinh viªn cã häc luËt H Néi, theo quan ®iÓm cña chóng nhu cÇu chØ cÇn tÝch lòy mét hoÆc mét v i t«i, cÇn bao gåm c¸c vÊn ®Ò sau ®©y: häc phÇn trong m«n luËt th−¬ng m¹i thay v× - Ph¸p luËt vÒ ®Çu t− v kh¸i qu¸t vÒ c¸c ph¶i häc to n bé m«n häc ®ã. ch¼ng h¹n, lo¹i h×nh doanh nghiÖp; sinh viªn muèn ®i s©u v o lÜnh vùc t i chÝnh, - LuËt c«ng ti; thuÕ, cã thÓ kh«ng häc hÕt m«n luËt th−¬ng - Hîp ®ång th−¬ng m¹i - Nh÷ng vÊn ®Ò lÝ luËn; m¹i m chØ ®¨ng kÝ häc nh÷ng häc phÇn cã - Ph¸p luËt vÒ th−¬ng m¹i h ng ho¸; liªn quan nh− thuª mua t i chÝnh, chøng - Ph¸p luËt vÒ th−¬ng m¹i dÞch vô; kho¸n. Muèn nh− vËy, c¸c häc phÇn cña m«n - Ph¸p luËt vÒ chøng kho¸n v thÞ tr−êng luËt th−¬ng m¹i ph¶i ®−îc kÕt cÊu linh ho¹t chøng kho¸n; v cã sù ®éc lËp t−¬ng ®èi vÒ dung l−îng - Ph¸p luËt vÒ c¹nh tranh v chèng ®éc quyÒn; kiÕn thøc. - C¸c giao dÞch th−¬ng m¹i cã b¶o ®¶m; - T¨ng c−êng ®−îc tÝnh ®Þnh h−íng cho - Ph¸p luËt vÒ së h÷u trÝ tuÖ - Nh÷ng khÝa sinh viªn theo quan ®iÓm vÒ ph¸t triÓn c¹nh th−¬ng m¹i; (Growth Theory) trong lÝ thuyÕt gi¶ng d¹y - Gi¶i quyÕt tranh chÊp th−¬ng m¹i. ®¹i häc. Theo häc thuyÕt n y, gi¶ng viªn Ph¶i thÊy r»ng néi dung cña luËt th−¬ng ph¶i t×m c¸ch h−íng sinh viªn tù ho n thiÖn m¹i rÊt lín. ChÝnh v× vËy, cïng víi viÖc gi¶m thêi l−îng, cÇn ph¶i ®æi míi ph−¬ng ph¸p kiÕn thøc cña m×nh vÒ luËt th−¬ng m¹i mét d¹y. Tr−íc m¾t, viÖc gi¶ng m«n häc n y trªn c¸ch chñ ®éng, tù ho n thiÖn cho m×nh c¸ch líp chØ ®i s©u v o nh÷ng vÊn ®Ò chÝnh v sö tiÕp cËn v xö lÝ c¸c vÊn ®Ò ph¸t sinh tõ thùc dông triÖt ®Ó c«ng nghÖ th«ng tin ®Ó chuyÓn tiÔn th−¬ng m¹i. t¶i kiÕn thøc. CÇn gi¶m bít tèi ®a viÖc giíi C¬ cÊu m«n luËt th−¬ng m¹i cã thÓ x¸c thiÖu néi dung luËt thùc ®Þnh m ®Ó d nh nã ®Þnh nh− sau: cho b¶n th©n sinh viªn thùc hiÖn. a. VÒ thêi l−îng: LuËt th−¬ng m¹i cã c. VÞ trÝ m«n häc. M«n häc cÇn ®−îc cÊu thÓ d¹y víi thêi l−îng 165-180 tiÕt, t−¬ng t¹o trong ch−¬ng tr×nh n¨m thø III cña ®−¬ng víi 13-15 häc tr×nh theo c¸ch x¸c Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi v ®−îc bè trÝ ®Þnh ch−¬ng tr×nh hiÖn nay. Thêi l−îng gi¶ng sau mét sè m«n nh− luËt d©n sù, luËt n y so víi tæng sè thêi l−îng cho c¸c phÇn nh n−íc, luËt lao ®éng... ./. häc trong ch−¬ng tr×nh tr−íc ®©y ® gi¶m rÊt nhiÒu. M«n luËt kinh tÕ theo ch−¬ng (1), (4).Xem: Black’s Law Dictionary. (2).Xem: Business Law. Sixth Edition with UCC application. tr×nh hiÖn h nh cña Tr−êng ®¹i häc luËt Mc’Graw Hill, Inc 1983. H Néi l 180 tiÕt ch−a kÓ 50 tiÕt gi¶ng vÒ (3).Xem: Charlessworrth’s Business Law, Sweet &Maxwell. LuËt th−¬ng m¹i n¨m 1999. London 1997. T¹p chÝ luËt häc - 31
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2