zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo " Diễn đàn khu vực ASEAN "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

63
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Diễn đàn khu vực ASEAN

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Diễn đàn khu vực ASEAN "

nghiªn cøu - trao ®æi TS. Lª Mai Anh * N ăm 2007, ASEAN k ni m 40 năm mà c Mĩ và Nga ã bu c ph i rút b căn c ngày thành l p và 13 năm ngày thành quân s ông Nam Á. Cu c i u gi a l p Di n àn khu v c ASEAN (ASEAN các nư c l n tuy ã t m th i l ng xu ng trên regional forum - ARF). Cùng v i nh ng ph m vi toàn c u cũng như ông Nam Á thành t u v h p tác kinh t - thương m i nhưng môi trư ng chi n lư c ông Nam Á c a m t liên k t khu v c năng ng và hi u không vì th mà gi m b t s nh y c m v qu thì nh ng thành t u v h p tác an ninh tương quan l c lư ng bên trong và ngoài khu t i ARF c a ASEAN có tác ng tích c c t i v c. i u này xu t phát t th c t ông ti n trình xây d ng C ng ng ASEAN theo Nam Á luôn có v trí r t quan tr ng i v i nh hư ng c a T m nhìn ASEAN năm chính sách c a các nư c l n, c bi t là các 2020 t i Tuyên b Hà N i ngày 15/12/1997, nư c l n châu Á. ó là chưa k nm i ó là xây d ng Hi p h i các qu c gia ông quan ng i truy n th ng v kh năng bùng n Nam Á thành m t kh i hài hòa, hư ng ra nh ng va ch m ho c xung t gi a các nư c bên ngoài, s ng trong hòa bình, n nh và ông Nam Á n y sinh t các v n do l ch th nh vư ng, liên k t v i nhau b ng quan h s l i, k t h p v i nguy cơ ti m tàng i tác trong phát tri n năng ng và trong khác, hi n h u ngay trong lòng các qu c gia ông Nam Á.(1) c ng ng các xã h i quan tâm n nhau. Phù h p v i nh hư ng chi n lư c ó, trong Nh ng thách th c nêu trên làm cho môi th p k cu i c a thiên niên k th hai và bư c trư ng chi n lư c ây v n ã thi u s g n sang thiên niên k th ba, ASEAN ã n l c k t s l i càng tr nên b p bênh, e d a hoà xây d ng cho mình và cho toàn khu v c bình, an ninh và l i ích s ng còn c a các nh ng cơ ch h p tác toàn di n, bao g m c qu c gia ASEAN. B i c nh qu c t và khu h p tác an ninh t i ARF. v c ó ã bu c ASEAN ph i nhanh chóng 1. Di n àn khu v c ASEAN hi n ang có nh ng n l c l n nh m tìm ki m gi i pháp là cơ ch h p tác an ninh a phương duy m i cho h p tác an ninh châu Á - Thái Bình nh t t i châu Á - Thái Bình Dương. ASEAN Dương bên c nh nh ng n l c ã t ư c ã ph i t n không ít công s c trong vi c tìm th i kì trư c như sáng ki n v khu v c hòa ki m gi i pháp thích h p cho mô hình h p bình, t do, trung l p - ZOFPAN (Zone of tác an ninh t i ây. Ngay khi chi n tranh peace freedom and neutralia) ra i t i H i l nh k t thúc, các nư c ông Nam Á ph i ngh b trư ng ASEAN Kuala Lumpur năm ương u v i m i quan ng i m i v nguy * Khoa ào t o th m phán cơ xu t hi n “kho ng tr ng quy n l c”, khi H c vi n tư pháp 8 t¹p chÝ luËt häc sè 9/2007
nghiªn cøu - trao ®æi 1971(2) ho c khu v c ông Nam Á không có có nh ng ho t ng làm phương h i t i hoà vũ khí h t nhân (Southeast Asian nuclear bình và an ninh c a ông Nam Á. weapon free zone – SEANWFZ) hình thành 2. H i ngh thành l p Di n àn khu v c t H i ngh thư ng nh ASEAN l n th ba ASEAN ư c t ch c vào ngày 25/7/1994, h p t i Manila ngày 15/12/1987. v i s có m t c a sáu nư c thành viên Có th th y quá trình tìm ki m gi i pháp ASEAN, các bên i tho i c a ASEAN và cho h p tác an ninh c a ASEAN trong i u ba nư c quan sát viên là Vi t Nam, Lào, Papua Niu Ghinê.(3) Sau khi xem xét các ki n phát tri n m i là quá trình ASEAN c g ng tháo g nh ng ngòi n d gây xung t sáng ki n h p tác an ninh a phương do các trong khu v c ng th i tìm cách khai phá nư c trong và ngoài khu v c xư ng, các các con ư ng ti n t i thi t l p cơ ch nhà lãnh o ASEAN ã quy t nh ch p h p tác an ninh a phương phù h p tính a nh n sáng ki n thành l p ARF c a Vi n d ng c a khu v c châu Á - Thái Bình nghiên c u chi n lư c và qu c t ASEAN Dương. Sáng ki n thành l p Di n àn khu (ASEAN ISIS) ưa ra. ARF chính th c ra v c ASEAN ã hình thành t chính quá i trên cơ s Tuyên b c a Ch t ch ARF trình này và sáng ki n ó ư c ch p nh n t i v i s nh t trí tán thành c a các nư c thành H i ngh các b trư ng ngo i giao ASEAN viên. M c dù ã có s kh i ng ngay t l n th 26. Sau ó, nhi u cư ng qu c trong ARF-1 nhưng ph i n ARF-2 h p Brunây và ngoài khu v c ông Nam Á cũng nhi t (tháng 8/1995) và ARF-3 h p Indonesia ( tình ng h sáng ki n c a ASEAN như Mĩ, tháng 7/1996), cơ c u t ch c và cơ ch v n Trung Qu c, Nh t B n, Nga… Vi c thành hành c a ARF m i hoàn t t. V tính ch t, l p di n àn h p tác an ninh a phương cho ARF là di n àn i tho i c i m và tham khu v c là th c t khách quan, b i trong môi kh o v các v n an ninh - chính tr khu trư ng toàn c u hoá an ninh c a ông Nam v c nh m th o lu n và hoà h p các quan Á tuỳ thu c r t l n vào an ninh toàn c u mà i m khác nhau gi a các nư c tham gia ARF trư c h t là an ninh châu Á - Thái Bình v i m c ích gi m thi u các nguy cơ i v i Dương. Do ó, n u các qu c gia ASEAN an ninh. T i di n àn này ASEAN ư c th a mu n ông Nam Á có ư c n n an ninh n nh n óng vai trò lãnh o. nh và v ng ch c thì c n ph i ki n t o ư c V cơ c u t ch c, ARF g m: n n hoà bình và an ninh chung cho toàn khu * H i ngh thư ng niên ARF, h p ngay v c châu Á - Thái Bình Dương. Trong tương sau H i ngh b trư ng ASEAN. Nh ng quan chung t i ông Nam Á, các nư c l n cu c h p này ư c ti n hành theo hai kênh: thư ng óng vai trò là tác nhân quan tr ng - Kênh th nh t là kênh c a chính ph i v i hoà bình và n nh khu v c này các nư c thành viên ARF. nên n u không tìm ư c cách ưa các - Kênh th hai là kênh c a các vi n nư c l n vào khuôn kh có tính th ch khu nghiên c u chi n lư c và các t ch c phi v c thì chính nh ng qu c gia này có th s chính ph . C hai kênh này có s ph i h p t¹p chÝ luËt häc sè 9/2007 9
nghiªn cøu - trao ®æi trong ho t ng, thông qua Ch t ch ương thư ng niên hay h i ngh gi a hai kì h p. nhi m c a ARF. C n lưu ý ây không ph i là khuôn kh * Nhóm h tr gi a hai kì h p (Inter - mang tính th ch cao, ch t ch vì ph i phù sessional support group - ISG) v xây d ng h p v i m t khu v c a d ng v dân t c, tôn lòng tin, nh t là vi c i tho i v nh ng giáo, văn hoá, kinh nghi m l ch s , ch nh n th c i v i an ninh và báo cáo v chính tr và trình phát tri n. chính sách qu c phòng. (b) M t khác, thông qua các h i ngh và * H i ngh gi a hai kì h p (Inter - các kênh ho t ng, nh ng v n t i khu sessions meetings - ISMs), liên quan n các v c ư c hoá gi i theo ti n trình tìm ki m ho t ng h p tác, bao g m c ho t ng gìn gi i pháp phù h p v i t ng v n n y sinh. gi hòa bình. Có th hi u ó là s v n ng c a di n àn Phương th c ho t ng c a ARF k t h p ư c th c hi n theo ba giai o n: M t là xây ng th i hai y u t khuôn kh và quá trình d ng lòng tin; hai là phát tri n ngo i giao phòng ng a(4); ba là xây d ng cách ti p c n h p tác, gi i quy t xung t. (a) S hi n di n c a khuôn kh h p tác i v i gi i quy t các cu c xung t. Di n trong ARF ư c xác nh b ng: ti n c a h p tác an ninh gi a các thành viên - Nh ng nguyên t c ghi nh n t i Hi p ARF có s uy n chuy n m i giai o n, t c ư c h u ngh và h p tác ông Nam Á vi c phân chia ba giai o n như trên không (TAC) ư c kí t i H i ngh c p cao l n th có nghĩa là không ư c phép th o lu n các nh t c a các nư c ASEAN Bali vn thu c giai o n ã qua khi ARF ã (Indonesia) ngày 24/2/1976. TAC ã qua hai chuy n sang giai o n khác. ln sa i vào tháng 12/1987 và tháng Sau h t, nh ng v n t ra trong khuôn 7/1998. Năm 1992, i h i ng Liên h p kh di n àn, k c quy t nh c a ARF s qu c ã thông qua ngh quy t tán thành ư c ưa ra và thông qua b ng s ng nh ng tôn ch , nguyên t c và i u kho n có thu n, có tham kh o ý ki n r ng rãi và th n liên quan c a TAC, t o cơ s pháp lí các tr ng c a t t c các nư c tham gia. nư c ngoài khu v c ông Nam Á gia nh p 3. Qua nghiên c u mô hình và th c ti n hi p ư c này. V i ARF, nguyên t c t n t i h p tác an ninh t i ARF, có th nh n th y, trong TAC ư c v n d ng v i tính ch t c a khi quy t nh thành l p ARF các thành viên quy t c ng x , i u ch nh m i quan h gi a kì v ng ây s là nơi khuy n khích s i các qu c gia và các ho t ng h p tác an ninh; tho i, tham kh o có tính ch t xây d ng v - i u ki n tr thành thành viên c a các v n chính tr - an ninh mà các bên ARF là: Qu c gia c l p, cam k t và ho t cùng quan tâm và hư ng t i vi c xây d ng ng m t cách h p tác cùng t ư c lòng tin cũng như ngo i giao phòng ng a m c tiêu c a ARF; khu v c châu Á - Thái Bình Dương. Trong - Cơ c u t ch c c a ARF là các h i ngh su t 13 năm ho t ng, ARF áp ng ư c 10 t¹p chÝ luËt häc sè 9/2007
nghiªn cøu - trao ®æi mc nh t nh nh ng mong mu n c a các nh ng m c khác nhau như không s d ng thành viên, ó là: vũ l c và e d a dùng vũ l c; t ki m ch ; ARF ã thu hút ư c các cư ng qu c l n gi i quy t các tranh ch p qu c t b ng bi n cũng như các nư c có vai trò quan tr ng v pháp hòa bình; tham kh o ý ki n c a nhau; h p tác chi n lư c châu Á - Thái Bình tôn tr ng giao lưu hàng h i và hàng không Dương tham gia di n àn này. Th c t , ARF ã qu c t . Tuyên b DOC ã y lùi m t cu c ưa các qu c gia v n khác bi t v l ch s , tôn chi n tranh hay ng quân s l n trên giáo, văn hoá, s c t c, ch chính tr và trình bi n ông, qua ó hình thành nhân t tích phát tri n, th m chí thù ch nhau cùng ng i cc t o môi trư ng h p tác, duy trì hòa vào bàn h i ngh th o lu n các v n liên bình, n nh trong khu v c. ây là ti n quan t i hoà bình và an ninh trong khu v c. Ch quan tr ng ti n n xây d ng B quy t c riêng i u ó ã mang l i ý nghĩa to l n cho s ng x bi n ông như lãnh o ASEAN phát tri n c a châu Á - Thái Bình Dương. và Trung Qu c ã th a thu n. i u này ng Trên th c ti n, thông qua di n àn ARF, nghĩa v i vi c hoà bình, n nh trong khu v c ã có các cu c i tho i v i c p , hi u qu s ư c m b o hơn. khác nhau v nhi u v n b t ng gi a các Thông qua s hi n di n c a mình, ARF qu c gia trong khu v c, như các tranh ch p không ch cung c p cho các nư c v a và nh trên bi n ông (v n Hoàng Sa, Trư ng công c gi gìn an ninh khu v c mà còn t o i u Sa), v n Cămpuchia, v n bán o ki n cho các nư c l n như Mĩ, Nh t B n, Nga, Tri u Tiên... Không nh ng th , thông qua Trung Qu c óng vai trò xây d ng i v i an ARF, cu i cùng ASEAN ã ưa Trung Qu c ninh và n nh châu Á - Thái Bình Dương. vào ti n trình c a di n àn a phương v i B ng nh ng ho t ng trao i thông tin, các cu c i tho i tích c c, t ó t o ra cơ ARF ã xây d ng và nuôi dư ng m t h th ng c u quan tr ng Trung Qu c hòa nh p vào thông tin m r ng v h p tác an ninh gi a khu v c châu Á - Thái Bình Dương. Ngày chính ph và các quan ch c quân s , gi a 4/11/2002, t i di n àn c a H i ngh c p cao chính ph và l c lư ng phi chính ph . i u ASEAN l n th VIII h p Phnôm - Pênh này cũng là óng góp quan tr ng i v i vi c (Cămpuchia), ASEAN và Trung Qu c ã kí xây d ng lòng tin, tăng cư ng s hi u bi t l n Tuyên b v cách ng x c a các bên bi n nhau gi a các nư c thành viên ARF. ông (DOC). Tuyên b DOC bao g m 10 Bên c nh nhi u thành t u v h p tác an i m, tuy không ph i là văn ki n pháp lí có ninh truy n th ng, ARF còn có nh ng ho t tính ràng bu c như B quy t c ng x mà ng h p tác ch t ch trong lĩnh v c an ninh các nư c trong khu v c mong mu n nhưng phi truy n th ng. M t trong nh ng ho t có th th y h u như t t c các nguyên t c ng ư c các thành viên ARF c bi t quan chính trong D th o B quy t c ng x c a tâm là h p tác ch ng kh ng b . T i ARF-9 ASEAN ã ư c Tuyên b DOC cp (t ngày 17 – 19/9/2002), các qu c gia thành t¹p chÝ luËt häc sè 9/2007 11
nghiªn cøu - trao ®æi viên ARF ã quy t nh thành l p H i ngh ch ng c a mình. Vì là khu v c mà các gi a hai kì h p v ch ng kh ng b và t i nư c l n luôn mu n m r ng nh hư ng ph m xuyên qu c gia (ISM on CT-TC) do (nh t là Mĩ) nên các nư c ASEAN có l i Mĩ và Malaysia là ng ch t ch. H i ngh ích s ng còn trong vi c làm th nào cân hoan nghênh nh ng óng góp c a các nư c b ng l i ích gi a các nư c l n, lo i b kh thành viên ARF vào cu c u tranh ch ng năng t n t i “kho ng tr ng quy n l c”. Vi c ch nghĩa kh ng b qu c t và cam k t tăng hình thành di n àn như v y v i s tham gia cư ng h p tác qu c t , khu v c và song c a 25 nư c, trong ó có các cư ng qu c phương trong cu c u tranh ch ng kh ng Nga, Mĩ, Nh t, Trung Qu c, EU và các nư c b m t cách toàn di n làm cho khu v c khác trong khu v c ông Nam Á ã làm cho này tr thành a i m an toàn. ông Nam Á tr thành trung tâm trong h V phía Hi p h i, ng thái tích c c c a th ng b o m an ninh ông Á và c khu ASEAN th hi n b ng vi c thông qua v c châu Á - Thái Bình Dương. Chương trình hành ng ch ng kh ng b t i V i nh ng nư c bên ngoài Hi p h i, H i ngh c bi t b trư ng ASEAN h p thông qua ARF, l n u tiên các qu c gia có Kuala Lumpur và vi c kí Tho thu n v trao cơ h i th o lu n v i nhau v các v n an i thông tin và thi t l p các th t c liên l c ninh và chính tr t p th . Cũng như ASEAN, gi a Indonesia, Malaysia và Philippine ngày hi n t i ARF ư c coi là tâm i m c a c u 7/5/2002. Ngoài ra, trong khuôn kh ARF, trúc an ninh khu v c trong quan h gi a các thông qua ho t ng c a H i ngh các b qu c gia khu v c châu Á. Còn trong tương trư ng ASEAN, H i ngh b trư ng tài lai, ARF có vai trò h u ích trong vi c ngăn chính ASEAN, H i ngh quan ch c c p cao ch n nh ng cu c xung t có th x y ra t i ASEAN v ki m soát ma tuý – ASOD, khu v c, vì trên th c t ARF v n chưa kh c ASEAN ã và ang th c hi n t ng bư c ph c hoàn toàn ư c s chi ph i và tranh gi i quy t m t cách toàn di n m i e do giành nh hư ng c a các nư c l n i v i c a t i ph m xuyên qu c gia, ti n t i vô hi u môi trư ng chi n lư c khu v c ông Nam hoá và di t tr t n g c lo i t i ph m này. Á. Thay vì s d ng bi n pháp chi n tranh 4. ánh giá m t cách toàn di n thì s như th k trư c thì hi n nay, các cư ng t n t i c a ARF mang ý nghĩa quy t nh qu c l i ang áp d ng nhi u bi n pháp chính i v i nhi u v n an ninh a phương c a tr , kinh t và ngo i giao giành gi t nh ASEAN nói riêng và c a các qu c gia châu hư ng c a nhau t i khu v c này. M t khác, Á - Thái Bình Dương nói chung. V i các nhi u ho t ng h p tác an ninh gi a các thành viên Hi p h i, ARF óng vai trò gi i nư c trong khu v c v n xu t phát ch y u t quy t các v n tranh ch p m t cách hòa l i ích qu c gia ch chưa ph i l i ích khu bình, ch ng l i s e d a c a các nư c l n v c. Vì v y, nh ng chương trình có s tương ng th i t o cho ASEAN phát huy vai trò ng gi a l i ích qu c gia và l i ích khu v c 12 t¹p chÝ luËt häc sè 9/2007
nghiªn cøu - trao ®æi thì quan h h p tác an ninh di n ra khá suôn tác an ninh khu v c như TAC, DOC, s còn khi l i ích qu c gia c a các nư c SEANWFZ, ASEAN s ph i tích c c hơn thành viên không hoàn toàn phù h p v i l i n a i v i các chương trình h p tác an ninh ích chung c a khu v c thì l i ích khu v c có phi truy n th ng mà tr ng tâm là h p tác v th b các qu c gia b qua, thay vào ó là ch ng kh ng b , ch ng t i ph m có t ch c, vi c tìm ki m l i ích riêng c a mình. Nh ng xuyên qu c gia./. ti n tri n g n ây liên quan t i vi c h p tác (1). Ch ng h n, phong trào li khai c a ngư i H i giáo khai thác tài nguyên bi n ông là d n Mindanao - Philippine, ngư i H i giáo Pattani, ch ng khá c th v hi n tr ng này t i ARF. mi n Nam Thái Lan, ngư i Aceh Indonesia… 5. Thành công c a ASEAN t i ARF trên Nh ng c g ng c a chính ph các nư c trên m c dù con ư ng xây d ng ông Nam Á hoà bình, có th bu c các phong trào ó t m th i l ng xu ng nhưng th c ch t v n chưa h ư c gi i quy t m t n nh tuy không th ph nh n song cách d t i m. ASEAN không vì th mà t hài lòng và d ng (2). Tuyên b v khu v c hòa bình, t do, trung l p - li mc h p tác này. N l c to l n hi n ZOFPAN (Zone of peace freedom and neutralia) có nay c a ASEAN là hư ng t i thành l p n i dung chính là: - Các nư c trong khu v c tôn tr ng ch quy n và C ng ng an ninh ASEAN (Asean security toàn v n lãnh th c a nhau; community - ASC). K ho ch hi n th c hoá - Không ti n hành các hành ng thù ch tr c ti p và ASC c a ASEAN, t trong khung c nh h p gián ti p nh m ch ng l i b t c nư c nào trong khu v c; tác an ninh toàn khu v c châu Á - Thái Bình - Bãi b s có m t c a các cư ng qu c trong khu v c; - Phát tri n h p tác trong khu v c; Dương s k t h p hi u qu nh ng quan h - Các nư c ông Nam Á t n m l y trách nhi m tìm h p tác hi n t i c a ARF như xây d ng, chia ki m các bi n pháp b o m hòa bình trong khu v c; s chu n m c ng x gi a các nư c v i - B o m tôn tr ng s trung l p c a ông Nam Á nhau; ngăn ng a xung t; gi i quy t xung c a các cư ng qu c. (Xem thêm: Nguy n Duy Quý, “Ti n t i m t ASEAN t và ki n t o hoà bình sau xung t v i hòa bình, n nh và phát tri n b n v ng”, Nxb. phát tri n quan h h p tác an ninh lên t m Khoa h c xã h i, Hà N i, 2004, tr. 272). cao m i. Tr c t ASC trong ASEAN ư c (3). Hi n nay, ARF có 26 thành viên, bao g m 10 hình thành và th c hi n trong h th ng b o qu c gia ASEAN, 10 bên i tho i c a ASEAN (là m an ninh toàn di n nhưng không ph i là Úc, Canada, Trung Qu c, n , Nh t B n, Hàn Qu c, Hoa Kì, New Zealand, Nga, EU), m t quan sát viên c a kh i khép kín mà là cơ ch i tho i d a trên ASEAN là Papua New Guinea và m t s qu c gia khác, nguyên t c ng thu n và phong cách ó là C ng hoà dân ch nhân dân Tri u Tiên, Mông C , ASEAN. Mu n v y, ASEAN ph i luôn gi Pakistan, ông Timor, Bangladesh. ư c s oàn k t và th ng nh t trong Hi p (4). Ngo i giao phòng ng a là vi c s d ng các kĩ thu t ngo i giao nh m ngăn ch n không x y ra các h i. Bên c nh vi c gi vai trò ch oi tranh ch p, n u tranh ch p xu t hi n thì ngăn ch n v i các v n v hoà bình, an ninh và phát không chúng leo thang thành xung t vũ trang và tri n khu v c, tăng cư ng thúc y các bên n u vi c làm ó th t b i thì ngăn ch n không các i tác tham gia sâu r ng vào khuôn kh h p xung t lan r ng ra. t¹p chÝ luËt häc sè 9/2007 13

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học

207 tài liệu

1470 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.