Báo cáo khoa học: "các phương pháp quy hoạch hệ thống cảng hàng không"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

65
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt: Bài báo giới thiệu các ph-ơng pháp quy hoạch hệ thống cảng hàng không (CHK), sân bay đ-ợc nhiều quốc gia áp dụng để thiết quy hoạch hệ thống CHK, sân bay, đáp ứng đ-ợc nhu cầu tăng tr-ởng của l-ợng hành khách, hàng hóa.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: "các phương pháp quy hoạch hệ thống cảng hàng không"

c¸c ph−¬ng ph¸p quy ho¹ch hÖ thèng c¶ng hµng kh«ng PGS. TS ph¹m huy khang Bé m«n §−êng «t« - S©n bay Tr−êng §¹i häc Giao th«ng VËn t¶i ThS. NguyÔn §×nh Chung C«ng ty thiÕt kÕ & t− vÊn XDCT hμng kh«ng (ADCC) Tãm t¾t: Bμi b¸o giíi thiÖu c¸c ph−¬ng ph¸p quy ho¹ch hÖ thèng c¶ng hμng kh«ng (CHK), s©n bay ®−îc nhiÒu quèc gia ¸p dông ®Ó thiÕt quy ho¹ch hÖ thèng CHK, s©n bay, ®¸p øng ®−îc nhu cÇu t¨ng tr−ëng cña l−îng hμnh kh¸ch, hμng hãa. Summary: The article introduces different airport system planning methods, which are using popularly in many countries in order to satisfy their increasing air transport demand in both passenger and cargo thèng CHK, s©n bay ®· cã nhiÒu sù thay ®æi. Ph−¬ng ph¸p thiÕt kÕ quy ho¹ch m¹ng CHK, I. më ®Çu s©n bay ®−îc sö dông trong ®Ò ¸n kh«ng râ rµng vµ khoa häc ch−a ®¸p øng ®−îc nhu cÇu ViÖc quy ho¹ch hÖ thèng c¶ng hµng thùc tiÔn ®Æt ra cña ngµnh vËn t¶i hµng kh«ng kh«ng (CHK), s©n bay lµ vÊn ®Ò cã tÝnh chiÕn n−íc ta, Ngµnh hµng kh«ng d©n dông ®Õn l−îc, mang ý nghÜa chÝnh trÞ, kinh tÕ to lín. nay vÉn cßn thiÕu c¸c v¨n b¶n ph¸p quy, c¸c C¸c quèc gia ph¸t triÓn nh− Mü, Anh, Ph¸p, tiªu chuÈn kü thuËt chuyªn ngµnh ®ång bé, Nga,... rÊt chó träng ph¸t triÓn hÖ thèng CHK, thèng nhÊt cho c«ng t¸c quy ho¹ch hÖ thèng s©n bay phôc vô c«ng t¸c vËn chuyÓn hµnh CHK, s©n bay. HiÖn nay cã nhiÒu ph−¬ng kh¸ch vµ hµng ho¸, ®Æc biÖt trong c«ng t¸c ph¸p quy ho¹ch hÖ thèng CHK, s©n bay nh− t×m kiÕm, cøu nguy, ch÷a ch¸y, ®éng ®Êt, s¹t sau: lë ®Êt, ngËp lôt, kiÓm so¸t an toµn giao th«ng, phßng chèng téi ph¹m nguy hiÓm xuyªn quèc gia, ®¶m b¶o trËt tù trÞ an, æn ®Þnh x· héi trong II. Néi Dung viÖc ph¸t triÓn bÒn v÷ng. 1. Ph−¬ng ph¸p to¸n häc quy ho¹ch ViÖt Nam lµ n−íc cã nhiÒu thiªn tai b·o hÖ thèng c¶ng hµng kh«ng lôt, cã ®−êng biªn giíi dµi bao bäc d¶i ®Êt cã diÖn tÝch hÑp, cã h¶i phËn vµ thÒm lôc ®Þa Sö dông m« h×nh to¸n häc víi ®å thÞ lµ Èn réng lín (gÊp 3 diÖn tÝch ®Êt liÒn) viÖc ph¸t cña hai tham sè (V, L). Trong ®ã V lµ tËp h÷u triÓn ngµnh hµng kh«ng lµ nhu cÇu sèng cßn, h¹n c¸c ®iÓm ®−îc gäi lµ tËp c¸c ®Ønh cña ®å cÊp thiÕt ®Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn kinh tÕ æn thÞ, L lµ mét phÇn cña tÝch §Ò c¸c VxV ®−îc ®Þnh v÷ng ch¾c, b¶o vÖ chñ quyÒn quèc gia, gäi lµ tËp c¸c c¹nh cña ®å thÞ. an ninh biªn giíi trong t×nh h×nh míi. HÖ thèng c¶ng hµng kh«ng (CHK) ®−îc §Ò ¸n Quy ho¹ch m¹ng CHK, s©n bay coi lµ mét ®å thÞ to¸n häc trªn trong ®ã c¸c ®Õn n¨m 2010 cã xÐt nhu cÇu ®Õn n¨m 2020 ®Ønh lµ c¸c CHK, cßn c¸c c¹nh lµ c¸c ®−êng ®· ®−îc Thñ t−íng ChÝnh phñ phª duyÖt t¹i bay tõ CHK nµy ®Õn CHK kia. HÖ thèng CHK QuyÕt ®Þnh sè 911/1997/Q§-TTg ngµy ph¶i lµ mét ®å thÞ liªn th«ng. G¸n cho mçi 24/10/1997. Tõ khi phª duyÖt ®Õn nay, hÖ
c¹nh (vi, vj) chØ sè P (vi, vj) lµ sè ®o hiÖu qu¶ - ChÊm ®iÓm víi tõng s©n bay theo c¸c vËn chuyÓn tõ CHK vi ®Õn CHK vj. chØ tiªu nµy; Bµi to¸n quy hÖ thèng CHK ®−îc ®−a vÒ - S¾p xÕp c¸c s©n bay trªn c¬ së sè ®iÓm bµi to¸n: ®¹t ®−îc. Lùa chän c¸c s©n bay quy ho¹ch thµnh hÖ thèng c¸c s©n bay, c¸c s©n bay - X¸c ®Þnh tËp c¸c CHK trªn mét vïng ch−a ®¹t yªu cÇu lµ c¸c s©n tiÒm n¨ng ®−îc l·nh thæ hoÆc c¶ n−íc: V; xem xÐt vµ cã thÓ ®−a vµ quy ho¹ch trong hÖ thèng m¹ng ë giai ®o¹n sau. - T×m ®å thÞ liªn th«ng (V, L) trong ®ã tËp L lµ tËp c¸c ®−êng bay tõ CHK nµy ®Õn CHK 4. Ph−¬ng ph¸p chuyªn gia kia; Trªn c¬ së c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ x· héi, - X¸c ®Þnh hiÖu qu¶ vËn chuyÓn: hiÖn tr¹ng hÖ thèng CHK, nhu cÇu VTHK ®−a ∑ P(v i , v j ) → max . ra cho c¸c chuyªn gia nghiªn cøu, xem xÐt vµ tr¶ lêi theo biÓu mÉu cã c¸c c©u hái ®Æt s½n: §Ó x¸c ®Þnh ®−îc tËp V ph¶i dùa trªn 1. Trªn ph¹m vi toµn l·nh thæ, vïng, khu chiÕn l−îc ph¸t triÓn ngµnh hµng kh«ng, vùc cÇn cã bao nhiªu CHK?; ngµnh giao th«ng vËn t¶i vµ chiÕn l−îc ph¸t 2. HÖ thèng m¹ng ®−êng bay gi÷a c¸c triÓn kinh tÕ - x· héi. CHK nh− thÕ nµo?, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c 2. Ph−¬ng ph¸p l−îng ho¸ thiÕt kÕ quy CHK lµ bao nhiªu th× ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ; ho¹ch m¹ng 3. M« h×nh quy ho¹ch hÖ thèng CHK nh− Néi dung cña ph−¬ng ph¸p nµy lµ ®−a ra thÕ nµo lµ hîp lý víi ®iÒu kiÖn vµ hoµn c¶nh c¸c tiªu chÝ thiÕt kÕ quy ho¹ch hÖ thèng CHK kinh tÕ - x· héi còng nh− gãp phÇn vµo viÖc ph¶n ¸nh nhiÒu ph¹m vi ¶nh h−ëng ®èi víi ®¶m b¶o an ninh quèc gia; qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ khai th¸c cña hÖ thèng 4. Quy ho¹ch chøc n¨ng c¸c CHK trong CHK: hÖ thèng m¹ng nh− thÕ nµo ®Ó héi nhËp víi - C¸c yÕu tè kinh tÕ - x· héi: d©n sè, diÖn hÖ thèng m¹ng ®−êng bay khu vùc vµ thÕ giíi; tÝch, tæng thu nhËp, tØ lÖ d©n sè cã thu nhËp Sau ®ã bé phËn tæng hîp tËp hîp l¹i ý cao, c¬ cÊu c¸c ngµnh s¶n xuÊt,... kiÕn cña c¸c chuyªn gia. NhiÒu ý kiÕn ch−a - C¸c yÕu tè vÒ chÝnh s¸ch gi¸ c¶, luËt thèng nhÊt th× tiÕp tôc lÆp l¹i cho ®Õn khi c¸c ý c¹nh tranh, quan ®iÓm më s©n bay,... kiÕn ®−îc thèng nhÊt. - Quy m« c¸c lo¹i CHK, kh¶ n¨ng ph¸t 5. Ph−¬ng ph¸p quy ho¹ch ®éng triÓn, diÖn tÝch chiÕm ®Êt,... §©y lµ ph−¬ng ph¸p cã tÝnh ®Õn sù ph¸t - Xu thÕ ph¸t triÓn ngµnh hµng kh«ng triÓn nhanh cña khoa häc kü thuËt - c«ng trong n−íc vµ trªn thÕ giíi; nghÖ vµ kinh tÕ. Víi c¸c yÕu tè ®éng nh− xu h−íng c«ng nghÖ m¸y bay, xu h−íng th−¬ng - KÕt qu¶ dù b¸o vËn chuyÓn hµng m¹i ®iÖn tö. §©y lµ ph−¬ng ph¸p quy ho¹ch kh«ng, x¸c ®Þnh l−îng hµnh kh¸ch, hµng ho¸ dùa trªn c¸c sè liÖu mê (kh«ng ®Çy ®ñ, chÝnh cÇn ®¹t ®−îc ®Ó s©n bay ho¹t ®éng hiÖu qu¶; x¸c) nªn cßn ®−îc gäi lµ ph−¬ng ph¸p quy - Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c s©n bay. ho¹ch mê. Ph−¬ng ph¸p nµy ngoµi viÖc x¸c ®Þnh yÕu tè æn ®Þnh cßn ph¶i tÝnh ®Õn c¸c yÕu C¸c tiªu chÝ nµy ®−îc luËn chøng kinh tÕ- tè ®éng (kh«ng æn ®Þnh). §©y lµ ph−¬ng ph¸p kü thuËt ®Ó l−îng ho¸ ®−a ra c¸c gi¸ trÞ cô thÓ khã ¸p dông ë nh÷ng n−íc chËm ph¸t triÓn v× lµm tiªu chuÈn cho viÖc thiÕt kÕ. khi sö dông ph−¬ng ph¸p nµy cÇn ph¶i cã 3. Ph−¬ng ph¸p cho ®iÓm c¸c s©n bay nh÷ng c«ng cô khoa häc c«ng nghÖ m¹nh. - §−a ra mét sè tiªu chuÈn më s©n bay 6. Ph−¬ng ph¸p quy ho¹ch kiÓu hµnh vµ c¸c tuyÕn ®−êng bay. Trªn c¬ së c¸c thang chÝnh ®iÓm øng víi tÇm quan träng cña tõng s©n §©y lµ ph−¬ng ph¸p ®−îc ¸p dông ë c¸c bay còng nh− tuyÕn ®−êng bay ®−îc khai n−íc kÐm ph¸t triÓn trong ®ã cã ViÖt Nam. th¸c;
ViÖc quy ho¹ch kiÓu hµnh chÝnh th−êng dùa k ®−îc phÐp bay trªn tuyÕn bay tõ i ®Õn j trªn kÕ ho¹ch chung cña Nhµ n−íc vµ cña trong n¨m; { } Ngµnh hµng kh«ng. Trªn c¬ së c¸c nhu cÇu Jk = j1, j 2 ,..., j qk lµ tËp hîp c¸c cã tÝnh hµnh chÝnh nh− më ®−êng bay mang ý s©n bay mµ lo¹i m¸y bay k kh«ng cÊt h¹ c¸nh nghÜa chÝnh trÞ, th−¬ng m¹i, du lÞch,... ®Ó yªu ®−îc. cÇu x©y dùng c¸c CHK. Sau ®ã c¸c nhµ quy ho¹ch sÏ x©y dùng kÕ ho¹ch vµ thiÕt kÕ hÖ C¸c biÕn quyÕt ®Þnh cña bµi to¸n: thèng CHK ®¸p øng c¸c nhu cÇu trªn. Ph−¬ng ph¸p quy ho¹ch kiÓu hµnh chÝnh th−êng duy ý x k - Sè chuyÕn bay b»ng lo¹i m¸y ij chÝ, cã ®é trÔ lín vµ khã thÝch øng, thay ®æi khi bay k trªn ®−êng bay tõ CHK i ®Õn j trong ®iÒu kiÖn míi n¶y sinh. §Æc biÖt ph−¬ng ph¸p n¨m; nµy th−êng thiÕu tÝnh tæng thÓ vµ tÝnh hÖ thèng. Do ®ã c¸c n−íc tiªn tiÕn Ýt sö dông Tæng chi phÝ vËn t¶i trªn tÊt c¶ c¸c tuyÕn ph−¬ng ph¸p nµy. bay: 7. Ph−¬ng ph¸p dùa trªn m« h×nh nnK F(x) = ∑ ∑ ∑dij × ck × xk ph©n luång tuyÕn bay ij i =1 j =1k =1 C¸c tham sè cña m« h×nh: K - Sè lo¹i m¸y bay (B747, B767, Bµi to¸n ®Æt ra nh− sau: H·y t×m ph−¬ng {x }sao cho: A320, A321, ATR72,...); k ¸n ph©n luång ij n - Sè CHK, SB tham gia vµo m¹ng; nnK fij - Sè l−îng hµnh kh¸ch cÇn vËn F(x) = ∑∑ ∑ dij × ck × xk → Min (1). ij chuyÓn tõ CHK i ®Õn j (trong t n¨m); i=1 j=1k=1 dij - Kho¶ng c¸ch bay gi÷a hai CHK Víi c¸c rµng buéc tho¶ m·n yªu cÇu vÒ i, j; thùc tÕ vµ kü thuËt nh− sau: ck - Gi¸ thµnh vËn t¶i (chi phÝ vËn K t¶i) lo¹i m¸y bay k/1km; ∑ bk × x k fij ≤ i,j = 1,... n (2). ij bk - Dung l−îng chuyªn chë (sè chç k =1 ngåi) cña lo¹i m¸y bay k; nn ∑∑ dij × x k Mk - Sè l−îng lo¹i m¸y bay k hiÖn cã ij (hiÖn ®ang khai th¸c bay); i=1 j=1 0 ≤ gmin ≤ ≤ gmax Mk × v k k k dmax - qu·ng ®−êng lín nhÊt cã thÓ k (3). bay ®−îc cña lo¹i m¸y bay k trong mét lÇn cÊt h¹ c¸nh; ⎧xk = 0 ⎪ i, j gmax - Sè giê khai th¸c bay trung ⎪ k ⎪d max ⎪ i, j > d k b×nh lín nhÊt cho phÐp theo quy ®Þnh kü thuËt ⎨ cña lo¹i m¸y bay k trong n¨m; (4). ⎪ ⎪ i, j = 1,... n gmin - Sè giê khai th¸c bay thÊp nhÊt k ⎪ theo quy ®Þnh cña lo¹i m¸y bay k trong n¨m; ⎪ k = 1,... K ⎩ vk - VËn tèc trung b×nh thùc tÕ cña lo¹i m¸y bay k; ⎧xk = 0 ⎪ ij vµ ⎨ (5). Nk ij) , Nmax(ij) t−¬ng øng lµ sè min( ⎪j∈ J k ⎩ chuyÕn Ýt nhÊt vµ nhiÒu nhÊt cña lo¹i m¸y bay k
⎧0 ≤ Nmin(ij) ≤ x k ≤ Nmax(ij) thèng CHK, s©n bay trong ®iÒu kiÖn ®Æc thï ⎪ k ij k n−íc ta lµ rÊt cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch lµm c¬ lý ⎪ luËn trong c«ng t¸c thiÕt kÕ quy ho¹ch mét hÖ ⎪ ⎨i, j = 1,...n thèng CHK. (6). ⎪ Ph−¬ng ph¸p quy ho¹ch dùa trªn m« ⎪k = 1,...k ⎪ h×nh ph©n luång tuyÕn bay trong thiÕt kÕ quy ⎩ ho¹ch hÖ thèng CHK, s©n bay nh»m ®¸p øng nhu cÇu VTHK víi tæng chi phÝ nhá nhÊt ®−îc Rµng buéc (2) cã nghÜa lµ kh¶ n¨ng vËn nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi quan t©m. M« t¶i cña c¸c lo¹i m¸y bay sö dông ph¶i lín h¬n h×nh nµy phï hîp víi thùc tÕ cña VTHK ViÖt hoÆc b»ng tæng khèi l−îng vËn chuyÓn trªn tÊt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay bëi c¸c lý do c¶ c¸c tuyÕn bay; sau: sè chuyÕn bay kh«ng qu¸ lín, trôc nan R µng buéc (3) cã nghÜa lµ sè giê khai hoa m¹ng ®−êng bay thuËn lîi, sè s©n bay th¸c bay trung b×nh trong mét n¨m cña trung chuyÓn trªn m¹ng Ýt, sè lo¹i m¸y bay vµ lo¹i m¸y bay k kh«ng ® − îc v − ît qu¸ sè giê sè m¸y bay mçi lo¹i h¹n chÕ,... §©y lµ bµi trung b×nh cho phÐp ®· quy ®Þnh vÒ kü to¸n quy ho¹ch tuyÕn tÝnh nguyªn cã sè biÕn thuËt; kh¸ lín, ®ang ®−îc nghiªn cøu ®Ó øng dông vµo viÖc ph©n luång c¸c tuyÕn bay cña h·ng Rµng buéc (4) cã nghÜa lµ nÕu qu·ng Hµng kh«ng ViÖt Nam. ®−êng lín nhÊt cã thÓ bay ®−îc cña lo¹i m¸y bay k trong mét lÇn CHC nhá h¬n kho¶ng c¸ch tõ CHK i ®Õn j th× lo¹i m¸y bay k kh«ng ®−îc bay trªn tuyÕn bay nµy; Tµi liÖu tham kh¶o Rµng buéc (5) cã nghÜa lµ nÕu s©n bay j = Jk th× lo¹i m¸y bay k kh«ng ®−îc phÐp cÊt [1]. PGS.TS.Ph¹m Huy Khang. Quy ho¹ch s©n h¹ c¸nh t¹i s©n bay j; bay-C¶ng hµng kh«ng- NXB X©y dùng 2006. [2]. C«ng ty Kh¶o s¸t thiÕt kÕ Hµng kh«ng - Côc Rµng buéc (6) cã nghÜa lµ sè chuyÕn bay hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam (1995). §Ò ¸n thiÕt b»ng lo¹i m¸y bay k trªn chÆng bay tõ CHK i kÕ quy ho¹ch m¹ng c¶ng hµng kh«ng - s©n bay ®Õn j kh«ng v−ît qu¸ Nmax(ij) chuyÕn bay vµ d©n dông toµn quèc giai ®o¹n 1995 - 2010; k kh«ng Ýt h¬n Nk ij) chuyÕn bay. min( [3]. Côc hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam - Bé Giao th«ng vËn t¶i (2004). Quy ho¹ch ph¸t triÓn ngµnh Hµng kh«ng d©n dông ViÖt Nam giai ®o¹n ®Õn §©y lµ bµi to¸n quy ho¹ch tuyÕn tÝnh 2010 vµ ®Þnh h−íng 2020; nguyªn cã sè biÕn kh¸ lín, ®ang ®− îc nghiªn cøu ®Ó øng dông vµo viÖc ph©n [4]. Federal Aviation Administration. "Advisory luång c¸c tuyÕn bay cña h·ng Hµng kh«ng Circular - The Airport System Planning Process AC No: 150/5070-7" November 10, 2004; ViÖt Nam. [5]. Federal Aviation Administration. "Advisory Circular - The Airport System Planning AC No: iii. KÕt luËn 150/5070" 14/02/ 1997; C¸c ph−¬ng ph¸p quy ho¹ch hÖ thèng [6]. International Civil Aviation Organization, Airport CHK, s©n bay ch−a thËt râ rµng, t−êng minh planning Manual. Doc 9184-AN/902 Part 1 Master Planning. First Edition - 1977; vµ ch−a ®−îc chøng minh mét c¸ch khoa häc, l«gic, kh«ng ph©n biÖt râ c¸c yÕu tè ¶nh [7]. Robert Horonjeff. Francis X. McKelvey. h−ëng ®Õn kÕt qu¶ quy ho¹ch. C¸c chØ tiªu Planning & Design of Airport. Fourth Edition - 1993; quan träng ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ thiÕt kÕ quy CTPOиTEљHЫE и пPABилA HOPMЫ [8]. ho¹ch m¹ng ch−a ®−îc ®Ò cËp râ rµng trong POCCийCKOй фEДEPAции-AЭРОДРОМЫ CHип c¸c ph−¬ng ph¸p. Tuy nhiªn, c¸c ph−¬ng ph¸p trªn lµ tµi liÖu bæ Ých cho c¸c nhµ nghiªn 2.05.08 - 1985 ; cøu, thiÕt kÕ trong lÜnh vùc nµy. ViÖc nghiªn [9]. ViÖn khoa häc hµng kh«ng 04/2003 & 01/2004, cøu hoµn thiÖn ph−¬ng ph¸p quy ho¹ch hÖ Th«ng tin kinh tÕ-kü thuËt hµng kh«ng♦