Báo cáo " Luật lao động Việt Nam thời kì đổi mới "
lượt xem 9
download
Luật lao động Việt Nam thời kì đổi mới
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Báo cáo " Luật lao động Việt Nam thời kì đổi mới "
- nghiªn cøu - trao ®æi Ts. L−u b×nh nh−ìng * ch nh. M t trong nh ng i m i m i xu t 1. Nh ng ưu i m c a h th ng pháp hi n và ngày càng ư c b c l rõ nét c a lu t lao ng 20 năm t 1986-2006 Có th nói, t khi Vi t Nam bư c vào lu t lao ng là ã d n thay th nhi m v “qu n lí” nhà nư c i v i các ơn v s th i kì i m i, lu t lao ng ã có nh ng thay i căn b n. Nhìn m t cách t ng quát, d ng lao ng và ngư i lao ng b ng kh lu t lao ng có nh ng ưu i m sau ây: năng “ i u ch nh” các quan h xã h i trong lĩnh v c lao ng. Th i kì trư c, lu t lao M t là, h th ng lu t lao n g ã có nh ng văn b n hi u l c cao, t p trung (pháp ng ư c coi là công c Nhà nư c qu n i n hoá). Trong ó, B lu t lao ng là lí xã h i. Tính ch t công c c a lu t lao m t i n hình. B lu t lao ng năm 1994 ng ã bi n lu t lao ng tr thành các ( ư c s a i, b sung năm 2002, 2006) là quy nh c ng nh c, v i m c ích gò các văn b n pháp lu t lao ng tr c ti p có hi u ơn v s d ng lao ng và ngư i lao ng l c cao nh t v lao ng. B lu t lao ng vào khuôn pháp lí nh s n. Lu t lao ng là s pháp i n hoá pháp lu t lao ng c a ngày nay ã g n v i vi c th c hi n nhi m v ph c v con ngư i, ph c v cho quan h Vi t Nam nh m ph c v cho vi c i u ch nh quan h lao ng và các quan h xã lao ng và cho n n s n xu t xã h i. Vì th , h i trong lĩnh v c lao ng trong n n kinh vi c ch chú ý n k t qu c a ho t ng t th trư ng ã tr thành ‘văn b n g c’ c a qu n lí s làm sai l ch và nh hư ng t i h th ng pháp lu t lao ng. m c tiêu xã h i c a lu t lao ng. Hai là, pháp lu t lao ng ã có tính xã B n là, lu t lao ng th i kì i m i h i hoá cao hơn. N u như trư c kia lu t lao mang tính h i nh p cao hơn. i u này xu t ng ư c xây d ng ph c v cho khu phát t nhu c u c a chính Vi t Nam trong v c nhà nư c thì nay ã ph c v cho t t c b i c nh n n kinh t th trư ng và trư c s c ép c a toàn c u hoá kinh t cũng như c a các thành ph n kinh t . Lu t lao ng không phân bi t quan h trong ơn v s vn toàn c u hoá m i quan h lao ng. d ng lao ng nhà nư c, tư nhân hay doanh Lu t lao ng ã chuy n t tr ng thái ơn nghi p có v n u tư nư c ngoài. Lu t lao c c sang a c c, song phương sang a ng cũng không phân bi t quy mô doanh phương. Bi u hi n rõ nét nh t là các quy nghi p hay lo i hình h p tác xã, h gia ình nh c a lu t lao ng Vi t Nam ã m hay cá nhân s d ng lao ng mà th c hi n r ng s i u ch nh t i quan h lao ng có s i u ch nh bình ng, r ng rãi i v i các quan h xã h i trong lĩnh v c lao ng. * Gi ng viên chính Khoa pháp lu t kinh t Ba là, lu t lao ng ã mang tính i u Trư ng i h c Lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007 27
- nghiªn cøu - trao ®æi y u t nư c ngoài. Chính ph Vi t Nam ã i làm vi c nư c ngoài ã ư c pháp i n phê chu n các công ư c quan tr ng c a hoá thành Lu t ngư i lao ng Vi t Nam i làm vi c nư c ngoài theo h p ng, t o Liên h p qu c (UN) và T ch c lao ng qu c t (ILO).(1) Vi c phê chu n các công i u ki n Vi t Nam thâm nh p ngày càng ư c qu c t ch ng t Vi t Nam mu n tham m nh m vào th trư ng lao ng qu c t gia ngày càng m nh m vào vi c h p tác (Lu t s 72/2006/QH11 ngày 29/11/2006). qu c t và phân công lao ng qu c t . Lu t lao ng c a Vi t Nam ã th a T năm 1991, lu t lao ng Vi t Nam ã nh n s tham gia c a ngư i lao ng nư c có nh ng quy nh khá “m ” v lĩnh v c ưa ngoài vào th trư ng lao ng t i Vi t Nam. ngư i lao ng i làm vi c nư c ngoài. Ban u ngư i lao ng nư c ngoài ch ư c Chính ph ã ban hành Ngh nh s c p gi y phép lao ng làm các công vi c 370/H BT ngày 09/11/1991 quy nh v ưa mà ngư i lao ng Vi t Nam chưa có kh ngư i lao ng Vi t Nam i làm vi c có th i năng th c hi n. Sau ó Nhà nư c ã th a h n nư c ngoài. Ngh nh s 370/H BT nh n r ng rãi s tham gia xác l p và th c ã m ư ng cho th i kì m i trong quá trình ng v i ngư i s hi n m i quan h lao d ng lao ng Vi t Nam và v i các ơn v h i nh p qu c t v lao ng c a Vi t Nam, vi c h p tác v lao ng ã m r ng t i t t c s d ng lao ng khác. Tính n nay ã có các th trư ng lao ng trên th gi i. hàng ngàn ngư i lao ng nư c ngoài ư c c p gi y phép ho t ng Vi t Nam.(2) ng năm 1994 c a Vi t B lu t lao Nam ã ưa v n trên vào Chương XI M c dù các quy nh v ưa ngư i lao ng i làm vi c nư c ngoài và quy nh “lu t hoá” tr thành các quy nh có hi u ng ư c v ngư i lao ng nư c ngoài làm vi c t i l c cao. Sau khi B lu t lao Qu c h i thông qua, Chính ph ã ban hành Vi t Nam không ph i là s th hi n t t c Ngh nh s 07/CP ngày 20/01/1995 hư ng các khía c nh c a v n m c a và h i nh p qu c t trong lĩnh v c lao d n m t s i u c a B lu t lao ng v ng. vi c ưa ngư i lao ng Vi t Nam i làm Nhưng có th nói, ó là b ng ch ng quan vi c có th i h n nư c ngoài và sau ó là tr ng th hi n r ng Vi t Nam mu n tham gia th t s vào th trư ng lao ng qu c t . Ngh nh s 152/1999/N -CP ngày 20/9/1999 quy nh v ưa ngư i lao ng Năm là, lu t lao ng th i kì i m i ã th c hi n ư c nhi m v quan tr ng, ó là và chuyên gia Vi t Nam i làm vi c có th i h n nư c ngoài. Không ch d ng l i các ã t xác l p v trí, vai trò c l p bên c nh quy nh ó, năm 2002 Qu c h i ã s a i, h th ng lu t hành chính và lu t dân s . b sung B lu t lao ng năm 1994, trong ó Giai o n trư c, do có nh ng quan ni m ã s a i, b sung nhi u quy nh v ưa chưa chu n xác và vì khoa h c lu t lao ng ngư i lao ng i làm vi c nư c ngoài. chưa phát tri n, các nhà làm lu t cũng như Theo ó, ngày 17/4/2003 Chính ph ban các nhà qu n lí, nhà nghiên c u ã bi n lu t lao ng tr thành ngành lu t lư ng tính. hành Ngh nh s 181/2003/N -CP v v n trên. Các quy nh v ưa ngư i lao ng Lu t lao ng lúc ó ch y u i u ch nh 28 T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi quan h lao ng gi a “công nhân, viên ch c c a B lu t t t ng dân s , trong ó thành nhà nư c” - nh ng ngư i ư c nhà nư c ph n ti n hành t t ng và các quy t c ư c tuy n d ng vào “biên ch nhà nư c”, v i các s d ng chung song trong tương lai v i vi c “cơ quan, xí nghi p nhà nư c”. Th c ra ây v n hành cơ ch ba bên thì ch c ch n s có nh ng thay i, th m chí r t căn b n v tư là quan h do lu t hành chính m nhi m. ng th i kì trư c ã tr thành duy tài phán trong lĩnh v c lao ng. Lu t lao ngành lu t ph c v c l c cho vi c hình Sáu là, lu t lao ng càng ngày càng thành m t i ngũ công ch c nhà nư c. áp ng nhu c u c a lu t an sinh xã h i, là cơ s quan tr ng c a lu t an sinh xã h i. Tuy nhiên, lu t lao ng có vai trò i Trư c ây, do nh ng y u t khách quan v i b n thân nó là i u ch nh các quan h lao ng th c s . Th c ra, vi c quy nh quan và ch quan, lu t lao ng có ph m vi i u ch nh r ng. Theo ó, m t s lĩnh v c khác h lao ng gi a công nhân, viên ch c v i các cơ quan, xí nghi p nhà nư c cũng ch ng c a h th ng lu t xã h i cũng ư c g p vào qua là ý chí ch quan c a Nhà nư c. Còn v h th ng lu t lao ng như: lu t b o hi m xã h i, ưu ãi xã h i và tr giúp/c u tr xã h i. tính ch t, nhi u quan h lao ng trong th i kì ó ã b “hành chính hoá”. Các quan h Cùng v i s phát tri n c a n n kinh t - lao ng trong các xí nghi p qu c doanh xã h i, c a khoa h c pháp lí, các h th ng th c ra là quan h thuê mư n lao ng. pháp lu t ngày càng ư c hình thành m b o kh năng i u ch nh các quan h Vì coi quan h lao ng là quan h hành chính nên vi c gi i quy t các v n phát xã h i m t cách chính xác và hi u qu . sinh cũng theo ki u hành chính. Các yêu Theo ó, các h th ng lu t b o hi m xã h i, ng ư c ưu ãi xã h i và tr giúp/c u tr xã h i ã c u gi i quy t tranh ch p lao hình dung là các “khi u t ” nên ư c pháp ư c tách ra kh i lu t lao ng và h p lu t quy nh thu c h th ng gi i quy t các thành m t h th ng pháp lu t m i - h “khi u t ” thông qua các cơ quan nhà nư c. th ng pháp lu t an sinh xã h i. Tuy ư c Vi c ki n t ng v lao ng ư c gi i quy t tách ra thành m t h th ng pháp lu t riêng theo th t c t t ng dân s . Toà án lao ng song gi a hai h th ng lu t lao ng và lu t không t n t i. H th ng toà án ch có hai lo i an sinh xã h i có m i quan h khá ch t ch . toà, ó là: Toà hình s và toà dân s . Vi c lao Lu t lao ng i u ch nh quan h lao ng ng ư c coi là vi c dân s . Do ó, các và th c s là ngành lu t t ra nh ng quy tranh ch p lao ng u ư c gi i quy t theo t c căn b n v lao ng và hư ng th trong th t c t t ng dân s , thông qua toà dân s . xã h i mà nh ng nguyên t c c a nó khi Ngày nay, tính ch t chuyên bi t c a lu t tri n khai các quy ph m lao ng ã t o ra nh ng cơ s pháp lí quan tr ng lao ng òi h i m t hình th c t t ng riêng các i tư ng là ngư i lao ng ư c hư ng m t - t t ng lao ng. M c dù hi n t i, v i quan i m c a các nhà làm lu t, ho t ng gi i ho c nhi u ch an sinh xã h i, c bi t là quy t các tranh ch p lao ng do toà án lao các ch tr c p m au, thai s n, tai n n lao ng – b nh ngh nghi p, hưu trí, t ng gi i quy t ph i áp d ng các quy nh T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007 29
- nghiªn cøu - trao ®æi tu t, th t nghi p, b o hi m y t . i u ó ã lu t riêng r khác tham gia i u ch nh các quan h xã h i trong lĩnh v c lao góp ph n vào vi c n nh tình hình kinh t - ng. i s ng c a ngư i dân xã h i, n nh Tình tr ng c a lu t lao ng v n d ng trong xã h i nói chung, thay vì ch mb o “lu t ng”, “lu t khung”, “lu t hành lang” (không ph i là “xa l t do”) mà chưa m các ch an sinh xã h i cho nh ng công nhân, viên ch c nhà nư c như trư c ây. b o kh năng áp d ng tr c ti p ã gây ra khó khăn cho nh ng cơ quan và nh ng 2. Nh ng t n t i ch y u c a h th ng ngư i thi hành pháp lu t. B lu t lao ng pháp lu t lao ng hi n hành M c dù nh ng ưu i m c a lu t lao còn thi u v ng các quy nh xác nh các ng là cơ b n song nhìn nh n khách quan, b o v ngư i lao ng t i ph m hình s cũng như b o v các quy n, l i ích h p có th th y h th ng pháp lu t lao ng hi n pháp c a ngư i s d ng lao ng.(4) hành v n còn có nh ng t n t i c n kh c ph c. Nh ng t n t i ó là: - M t trong nh ng yêu c u có tính th i - Lu t lao ng hi n hành chưa th c s i c a h th ng pháp lu t lao ng trong có tính pháp i n hoá, chưa “tích h p” b i c nh h i nh p và toàn c u hoá kinh t thu c lĩnh v c lao ng xã nh ng v n và toàn c u hoá m i quan h lao ng là th h i vào B lu t lao ng - m t văn b n lu t hi n s hoà h p v i các tiêu chu n lao ng qu c t .(5) Các qu c gia thành viên, trong ó t m cao nh t. Theo quan ni m chung, khi ã thi t k có Vi t Nam c n nghiên c u phê chu n m t “b lu t” thì ngư i ta s t o ra m t o và th c hi n các quy t c ó như là m t b lu t có tính t ng quát các n i dung i u ph n c a h th ng pháp lu t lao ng qu c gia. Tuy nhiên, vi c phê chu n các văn b n ch nh. Theo quan i m ó, B lu t lao ng là o lu t có tính “hoàn ch nh” c góc pháp lu t lao ng qu c t hi n t i ch y u và ch t lư ng i u mang tính tư ng trưng ho c ch ư c s khái quát hoá các v n ch nh nhưng B lu t lao ng c a Vi t Nam d ng gián ti p, chưa ư c áp d ng tr c ti p. còn quá ơn gi n. Nhi u n i dung i u ch nh Các công ư c ư c phê chu n ch h u như c a B lu t lao ng ph i chuy n cho các cơ ư c s d ng tham chi u nh m xây d ng các văn b n pháp lu t lao ng qu c n i quan mà xét v b n ch t là không có ch c năng l p pháp quy nh. i u ó làm cho ki m tra xem kh năng pháp lu t ho c quá trình quy nh và th c thi pháp lu t tr lao ng qu c n i ã phù h p v i các công nên tuỳ ti n, thi u nh t quán. Có nh ng quy ư c ó hay chưa. Cách làm và tư duy pháp nh theo trình t “hư ng d n” trái v i quy lí như v y là chưa phù h p v i quan ni m nh c a B lu t.(3) Th m chí có nh ng quy v tính b t bu c th c hi n các quy ph m nh không m y ph c t p như quy nh v pháp lu t lao ng qu c t . B i vì, khi ã các trư ng h p b t kh kháng cũng không phê chu n, các công ư c c a T ch c lao ư c ưa tr c ti p vào B lu t lao ng. ng qu c t ph i m c nhiên tr thành b t bu c, ư c áp d ng vào các quá trình khác M c dù t n t i m t “B lu t lao ng” nhưng v n có quá nhi u các văn b n pháp nhau c a vi c th c hi n pháp lu t lao ng 30 T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi như là cơ s pháp lí tr c ti p cho m i quan - Lu t lao ng, m t khía c nh nào h lao ng, cho các cơ quan, t ch c, cá ó, v n còn có bi u hi n là tính “công c nhân s d ng lao ng, i v i các cơ quan qu n lí” hơn là “công c i u ch nh”. i u nhà nư c có th m quy n. Khi gi i quy t các này là k t qu c a tư duy làm lu t chưa ư c thay i căn b n. Các nhà làm lu t khi tranh ch p lao ng ho c gi i quy t các cu c ình công, các cơ quan, t ch c, k c xây d ng pháp lu t lao ng h u như ch toà án cũng ph i có trách nhi m áp d ng y u chú tr ng n kh năng qu n lí c a nhà nư c i v i lĩnh v c lao ng. Vì th ã các quy ph m pháp lu t lao ng qu c t phân nh tính h p pháp, tính úng n c a d n n tình tr ng các quy nh c a lu t lao hành vi các bên. ng các c p u c p s can thi p c a Chính ph và các cơ quan hành chính - Lu t lao ng hi n hành còn có nh ng n i dung chưa m b o tính khoa h c, n ng nhà nư c. Lu t lao ng ã bi n t ch c công oàn và i di n c a ngư i s d ng tính ch quan c a nhà làm lu t. Các quy nh c a lu t lao ng chưa th c s t o ra lao ng thành ngư i “tư v n” chính sách m t môi trư ng pháp lí thu n l i cho m i thay vì là t ch c i di n cho ngư i lao ng và ngư i s d ng lao ng.(6) quan h lao ng hình thành và phát tri n theo các quy lu t c a kinh t th trư ng. - M t trong nh ng i m thi u sót c a lu t lao ng là chưa th c s ghi nh n s i n hình là các quy nh v ình công và gi i quy t ình công. Mư i năm qua các t n t i c a cơ ch ba bên Vi t Nam. Cơ ch ba bên là cơ ch quy nh v ình công và gi i quy t ình c d ng c a lu t lao ng, ã ư c các nư c trên th gi i công không phát huy tác d ng. Các quy nh ó ã không ư c th c ti n ch p nh n. s d ng t lâu. Trong lĩnh v c lao ng, vi c Hơn 1.300 cu c ình công x y ra trong s d ng cơ ch ba bên là m t trong nh ng nh ng năm qua nhưng không m b o ư c bi n pháp m b o n nh và hài hoà quan tính h p pháp vì các th t c và n i dung h lao ng thông qua i tho i xã h i và ình công không áp ng yêu c u chưa sát cùng quy t nh. Cơ ch ba bên ư c s th c ti n c a pháp lu t. Chưa có cơ quan d ng nh m ho ch nh chính sách, pháp toà án lao ng nào nh n ư c yêu c u gi i lu t lao ng, tri n khai th c thi pháp lu t quy t m t cu c ình công. Dư ng như các lao ng và gi i quy t các v n phát sinh quy nh c a pháp lu t v ình công ã tr trong quá trình lao ng, c bi t là gi i thành hình th c hơn là m t công c pháp lí, quy t tranh ch p lao ng và ình công. m t phương ti n giúp cho các bên c a quan Tuy nhiên, pháp lu t lao ng Vi t Nam h lao ng và nhà nư c gi i quy t các v n chưa có quy nh rõ ràng v cơ ch ba bên b c xúc c a quá trình lao ng xã h i. mà m i ch quy nh v vi c tham kh o ý Vì th , trong chương trình xây d ng pháp ki n c a i di n ngư i lao ng và ngư i s d ng lao ng. Như v y là Nhà nư c v n lu t, các quy nh v ình công và gi i quy t ình công ã ư c ưa vào k ho ch chưa coi vi c cùng tham gia quy t nh các s a i, b sung trong th i gian t i. vn lao ng c a hai gi i trong m i quan T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007 31
- nghiªn cøu - trao ®æi h lao ng. i u này ã làm gi m sút vai ho c m t s n i dung ch o làm nòng c t trò c a h th ng pháp lu t lao ng và chưa cho m t nh ch riêng. Ví d : Ph n quy t o i u ki n phát huy dân ch doanh nghi p nh v quan h lao ng, ph n quy nh v cũng như ã h n ch kh năng ki m soát tay i u ki n ho c tiêu chu n lao ng, ph n ba trong lao ng. Vi c không thành l p các quy nh v lao ng c thù, ph n quy nh h i ng ho c u ban ba bên ã không t n v tranh ch p lao ng, ph n quy nh v d ng ư c kh năng th c s c a ba bên ình công… Cu i B lu t ph i là ph n x trong vi c h p tác xây d ng và th c thi pháp ph t. Vi c có nh ng quy nh chung chung lu t. Vi c không b trí h i ng xét x các v áp d ng trách nhi m pháp lí trong B lu t v án lao ng theo cơ ch ba bên ã làm lao ng ã làm cho nó tr nên thi u tính răn e các i tư ng vi ph m. Không ch có v y, gi m sút vai trò c a hai gi i và ch ng m c nào ó, ã làm gi m sút hi u qu c a vi c nó làm cho vi c giáo d c, nh n th c và tuân gi i quy t các tranh ch p lao ng. theo pháp lu t lao ng b chia c t và không m b o tính h th ng.(7) 3. M t vài xu t góp ph n nâng cao hi u qu i u ch nh Vi c hoàn thi n B lu t lao ng theo hư ng pháp i n hoá (th c s ) s tích h p c a lu t lao ng trong tình hình hi n nay, ư c các v n c n chú tr ng th c hi n t t các v n sau: quan tr ng ch c ch n s - Trư c h t, c n hoàn thi n B lu t lao t o ra k t qu cao hơn trong công tác tuyên ng theo hư ng “tích h p” toàn di n: C truy n, th c hi n pháp lu t lao ng. n i dung và hình th c. - Th hai, lu t lao ng Vi t Nam c n R t khó có th hình dung m t “b lu t” có s thích ng v i pháp lu t lao ng qu c l i ch là m t o lu t ơn gi n, ch mang t , c bi t là lu t lao ng khu v c nh m tính ch t lu t khung. Quan i m xây d ng áp ng yêu c u h i nh p kinh t và toàn lu t khung ư c th nh hành nhi u năm b i c u hoá quan h lao ng. vì cơ quan quy n l c không th bàn th o và Ngày nay, cùng v i ti n trình h i nh p cho ra nh ng o lu t chi ti t. Hơn n a, kinh t qu c t , quá trình toàn c u hoá kinh vi c chi ti t hoá các o lu t s gây nên t và toàn c u hoá m i quan h lao ng, các nh ng ách t c khi các quan h xã h i phát quy ph m pháp lu t qu c t ã tr thành tài tri n m nh m , t o ra s l c h u c a các o s n chung c a các qu c gia. S chuy n lu t y nhưng trái l i, c n có m t cái nhìn hư ng tích c c ó không còn là m i m i toàn c nh và có tính khoa h c v vi c xây v i Vi t Nam b i vì Vi t Nam ã là thành d ng B lu t lao ng. viên c a nhi u t ch c qu c t , trong ó có ILO, ASEAN, WTO. Vi c giao lưu kinh t Theo tinh th n ó, B lu t lao ng c n ph i ư c thi t k hoàn ch nh hơn v i y và tham gia vào quá trình phân công và h p các v n . Các v n c a lu t lao ng tác lao ng qu c t òi h i Vi t Nam ph i ư c cơ c u trong các ph n, các chương, tìm cách hoà nh p b ng cách rút ng n trong ó m i ph n ph i bao quát m t khu kho ng cách v s khác bi t gi a h th ng v c l n, các chương ph i ch a ng m t pháp lu t lao ng c a mình v i h th ng 32 T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi pháp lu t lao ng qu c t và pháp lu t lao t p th ; 105 (1957) v xoá b lao ng ng c a các qu c gia có quan h giao lưu cư ng b c. ã c ó r t nhi u qu c gia phê ưa vào th c hi n.(8) ó. Vi c gia nh p và sinh ho t trong c ng chu n ng các nư c ASEAN cũng òi h i Vi t - Th tư, c n xây d ng các quy nh v cơ ch ba bên Vi t Nam. Nam và các qu c gia trong khu v c c n có Vi c xây d ng cơ ch ba bên trư c h t gi i pháp t o ra s thích ng x lí các v n lao ng như ph c v cho các lao ng di ph i b t u t vi c công nh n s t n t i và trú, vi c ưa lao ng i làm vi c nư c vai trò c a hi p h i/t ch c c a nh ng ngư i s d ng lao ng (gi i ch ) bên c nh ngoài, ti p nh n lao ng qu c t ph c v cho quá trình u tư, gi i quy t các tranh t ch c c a ngư i lao ng (công oàn, các ch p lao ng có y u t nư c ngoài, công hi p h i lao ng). T ch c c a ngư i s nh n và thi hành các b n án ho c phán quy t d ng lao ng ph i là m t t ch c có tính c a tr ng tài nư c ngoài v lao ng v.v.. th ng nh t, bao g m nhi u hi p h i khác - Th ba, lu t lao ng c n ti p c n các nhau c a gi i s d ng lao ng h p thành, tiêu chu n lao ng qu c t theo m t tư duy tránh hi n tư ng cùng lúc có nhi u t ch c tham gia v i tư cách u là ngư i i di n m i trong ti n trình h i nh p kinh t và cho gi i s d ng lao ng như hi n nay.(9) phân công, h p tác lao ng trên ph m vi toàn th gi i. B i vì, tình tr ng này ã gây nên s chia c t không c n thi t, làm nh hư ng t i vi c S phát tri n c a xã h i nói chung, c a quan h lao ng nói riêng ã thúc y th c hi n vai trò c a nó trong lao ng. Bên nh ng quan i m, tư tư ng th c hi n các c nh ó, các quy nh c a lu t lao ng c n vì quy n con ngư i c a ngư i lao xác l p các cơ c u ba bên c p qu c gia, vn c p khu v c (vùng), c p a phương như ng. S b o v lao ng ngày nay không còn ơn thu n và c i n theo ki u ch chú các cơ c u các h i ng/u ban ba bên ó ho t ng như m t ch nh th th ng nh t tr ng n vi c ch ng l i s xâm h i t phía ch s d ng lao ng. i u quan tr ng là vì l i ích chung. Vi c c i ti n các quy nh t o ra nh ng i u ki n lao ng t t hơn cho v thành ph n c a các h i ng tr ng tài lao s phát tri n nh ng giá tr c a con ngư i ng, h i ng gi i quy t các v án, vi c i v i lao ng. lao ng và các cu c ình công hi n nay cũng c n ư c ti n hành theo hư ng b Trên tinh th n y, ILO ã khuy n cáo các qu c gia thành viên phê chu n và th c sung thành ph n i di n cho gi i lao ng hi n các công ư c qu c t v lao ng. Các và gi i s d ng lao ng vào các cơ c u ó. công ư c quan tr ng nh t c a ILO c n - Th năm, c n nghiên c u phê chu n ư c quan tâm phê chu n là: Công ư c s Công ư c s 97 v lao ng di trú và kí k t ng cư ng b c; Công các i u ư c qu c t có cơ s pháp lí b o 29 (1930) v lao ư c s 87 (1948) v quy n t do k t h p v ngư i lao ng Vi t Nam nư c ngoài. và b o v quy n t ch c; Công ư c s 98 Hi n nay, vi c ưa ngư i lao ng i làm (1949) v quy n t ch c và thương l ư ng vi c nư c ngoài ã tr thành ho t ng có T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007 33
- nghiªn cøu - trao ®æi v trí quan tr ng trong chính sách lao ng - di trú ho c cùng tham gia các hi p nh thì vi c làm c a Vi t Nam. Tính nht6 các qu c gia cùng có thái tôn tr ng, h p tháng u năm 2006 Vi t Nam ã ưa ư c tác và cùng có cơ s pháp lí gi i quy t trên 400 ngàn ngư i lao ng i làm vi c các v n phát sinh t vi c di chuy n lao ng và s d ng ngư i lao ng Vi t Nam trên 40 qu c gia và vùng lãnh th . Nh ng ngư i lao ng Vi t Nam ó h u h t ra úng n, công b ng./. nư c ngoài làm vi c theo các h p ng (1). Các công ư c c a T ch c lao ng qu c t mà cung ng lao ng kí k t gi a các doanh Vi t Nam ã phê chu n ư c quy nh b i Quy t nh nghi p, t ch c Vi t Nam v i các doanh s 193/Q -CTN ngày 30/5/1994 và Quy t nh nghi p c a nư c ngoài. Khi làm vi c s 796/Q -CTN ngày 26/8/1997 bao g m: Công ư c nư c ngoài, ngư i lao ng Vi t Nam ph i s 5 (1919) v tu i t i thi u c a tr em ư c vào làm vi c trong các cơ s công nghi p; s 6 (1919) v s kí h p ng lao ng v i ch s d ng lao làm vi c ban êm c a tr em trong công nghi p; s 14 ng c a nư c s t i. H ph i tuân theo (1921) v ngh hàng tu n trong các cơ s công nghi p; các quy nh pháp lu t l ao ng c a nư c s 27 (1929) v ghi tr ng lư ng trên các ki n hàng l n ti p nh n lao ng ch không ư c pháp ch b ng tàu; s 45 (1935) v s d ng ph n vào lu t lao ng Vi t Nam b o v t r c ti p. nh ng công vi c dư i m t t, trong h m m ; s 80 (1946) v s a i nh ng i u kho n cu i cùng; s 81 ó là s b t l i l n i v i ngư i lao ng (1947) v thanh tra lao ng trong công nghi p và khi ra nư c ngoài làm vi c. Theo k ho ch, thương m i; s 100 (1951) v tr công bình ng gi a Vi t Nam s tăng cư ng ưa ngư i lao lao ng nam và n cho m t công vi c có giá tr như ng ra nư c ngoài làm vi c v i m c tiêu nhau; s 111 (1958) v phân bi t i x trong vi c làm và ngh nghi p; s 116 (1961) v vi c s a i nh ng l n là gi i quy t vi c làm và tă ng thu nh p i u kho n cu i cùng; s 120 (1964) v v sinh trong cho ngư i lao ng, tăng ngu n thu cho t thương m i và văn phòng; s 124 (1965) v vi c ki m nư c. Như v y, trong nh ng năm t i con tra y t cho thi u niên làm vi c dư i m t t, trong h m s ngư i lao ng ra nư c ngoài làm vi c m ; s 138 (1973) v tu i t i thi u ư c i làm vi c; s 155 (1981) v an toàn lao ng, v sinh lao ng và càng nhi u. Nh ng ngư i lao ng khi xa môi trư ng làm vi c; s 182 (1997) v xoá b các hình quê hương, gia ình n làm vi c và sinh th c t i t nh t v lao ng tr em. s ng trong môi trư ng m i l , th m chí có (2): - Theo th ng kê chưa y c a v ti n lương - ti n nhi u nguy hi m vì mi ng cơm, manh áo công B lao ng thương binh xã h i, hi n t i s lư ng ngư i lao ng nư c ngoài làm vi c t i Vi t Nam ( c c n ư c b o v b ng pháp lu t m t cách bi t trong các doanh nghi p u tư) kho ng 80.000 ngư i. thi t th c và hi u qu hơn. - Còn theo th ng kê c a B tài chính hi n có Ngoài nh ng n l c v ngo i giao, y kho ng 300.000 Vi t Nam và ngư i nư c ngoài làm nư c m nh công tác qu n lí lao ng vi c t i Vi t Nam b i u ch nh b i thu thu nh p cao (Bài: M t b ph n ngư i dân ã quen v i thu thu ngoài, Vi t Nam c n xem xét phê chu n nh p cá nhân, - bài ăng 8h44 ngày 15/8/2006). Công ư c v lao ng di trú và kí k t các (3). Quy nh v th i gian gi i quy t tranh ch p lao hi p nh song phương ho c a phương ng t p th c a H i ng tr ng tài lao ng c p t nh cùng các qu c gia th c hi n các cam k t i v i các tranh ch p lao ng trong các doanh nghi p không ư c ình công là 10 ngày, trái v i quy nh b o v ngư i lao ng. B i l , qu c t chung c a B lu t lao ng t i i u 174 (7 ngày là th i n u cùng phê chu n Công ư c v lao ng 34 T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007
- nghiªn cøu - trao ®æi gian quy nh cho vi c gi i quy t c a H i ng tr ng VN C I THI N... (ti p theo trang 26) tài lao ng cho t t c các tranh ch p lao ng t p th ). - Năng l c c a b máy hành chính (4). Các B lu t ho c o lu t lao ng c a nhi u không áp ng yêu c u xây d ng văn b n nư c (Pháp, Nh t B n, Thái Lan…) quy nh rõ các hành vi ph m t i trong ó x lí. Các hình ph t quy ph m pháp lu t. ư c quy nh trong ó thư ng là ph t ti n ho c ph t Báo cáo t ng k t vi c th c hi n giai tù ho c c hai. o n I (2001-2005) Chương trình t ng th (5). H th ng các tiêu chu n lao ng qu c t ư c ghi nh n trong các Công ư c (Convention) và Khuy n c i cách hành chính nhà nư c giai o n ngh (Recomendation)c a T ch c Lao ng qu c t 2001-2010 và phương hư ng, nhi m v c i (ILO). T năm 1998, ILO chính th c thông qua Tuyên cách hành chính giai o n II (2006-2010) b v các nguyên t c và các quy n cơ b n t i nơi làm vi c (Declaration on Fundamental Principles and ã ưa ra nh n nh xác áng: “Tình tr ng Rights at work) trong ó quy nh và khuy n cáo các có lu t quy nh chung chung, thi u tính qu c gia thành viên th c thi nghiêm ch nh các tiêu kh thi còn ph bi n d n n hi n tư ng chu n lao ng qu c t (International Labour Standards). Vi t Nam có th phê chu n Công ư c “n ng” nhi u ngh nh, th m chí thông nhưng không th c thi các “n i dung nh y c m”, ví d tư hư ng d n thi hành”.(8) Trong ho t ng như phê chu n Công ư c v các quy n kinh t , xã h i l p pháp hi n nay, m t xu hư ng khá ph và văn hoá nhưng không ưa vào th c thi ph n quy nh v quy n ình công c a ngư i lao ng. bi n là nh ng gì ph c t p, khó quy nh, (6). Ngh nh s 145/2004/N -CP ngày 14/7/2004 khó ư c Qu c h i thông qua thì giao “hư ng d n chi ti t thi hành B lu t lao ng v vi c Chính ph quy nh chi ti t và hư ng d n T ng liên oàn lao ng Vi t Nam và i di n c a ngư i s d ng lao ng tham gia v i cơ quan nhà thi hành; n lư t mình, Chính ph l i giao nư c v chính sách, pháp lu t và các v n có liên cho b có liên quan th c hi n. Như v y, quan n quan h lao ng” th c s chưa coi i di n c a hai gi i Ch – Th là nh ng i tác bình ng. trong vi c này, b máy hành chính v a (7). Trong B lu t lao ng có quy nh vi c x ph t ư c hư ng l i v a ph i ch u s c ép công i u 192-195 nhưng các quy nh trong 4 i u lu t t vi c r t l n. Vi c ư c hư ng l i th hi n có tính ch t chung, thi u c th và như là m t s d n d t. Có quy nh như là lo i “u quy n” c a ch b máy ó có th t ra quy nh theo Qu c H i cho Chính ph ban hành quy nh áp cách thu n ti n cho mình; s c ép công vi c d ng ( i u 195 quy nh: Chính ph quy nh vi c th hi n ch b máy b quá t i, không th x ph t hành chính i v i hành vi vi ph m pháp lu t lao ng). Th c t các quy nh chung ó không th c hoàn thành kh i lư ng công vi c ư c giao hi n ư c mà ph i d a vào các văn b n pháp lu t úng th i h n quy nh. kh c ph c khác thu c nhi u lo i khác nhau. như c i m này, c n c i cách ho t ng l p (8) Tính n 2006, ã có 168 qu c gia phê chu n Công ư c s 29; 145 qu c gia phê chu n Công ư c s pháp theo hư ng gi m d n nh ng v n 98; 154 qu c gia phê chu n Công ư c s 87 và 165 giao Chính ph quy nh chi ti t và hư ng qu c gia phê chu n Công ư c 105. d n thi hành./. (9). Hi n nay, Liên minh h p tác xã Vi t Nam và Phòng thương m i và công nghi p Vi t Nam là hai t ch c riêng r , là “ ng i di n” cho ngư i s d ng (8). Xem: Công báo nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa lao ng. Vi t Nam, s 2324, ngày 20/5/2006. T¹p chÝ luËt häc sè 01/2007 35
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Báo cáo tốt nghiệp đề tài: Tranh chấp lao động và cách giải quyết tranh chấp lao động
15 p | 714 | 208
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "VỀ CHẤM DỨT HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG VÀ HỢP ĐỒNG LAO ĐỘNG "
16 p | 194 | 62
-
Báo cáo " Luật so sánh và thực tiễn xây dựng Bộ luật Tố tụng dân sự Việt Nam "
9 p | 137 | 31
-
Báo cáo " biện pháp bảo đảm thực hiện hợp đồng trong pháp luật lao động "
6 p | 226 | 26
-
Báo cáo "Nghiên cứu so sánh về mối quan hệ giữa thoả ước lao động tập thể và pháp luật lao động quốc gia ở Việt Nam và một số nước trên thế giới "
9 p | 86 | 21
-
Luận văn Thạc sĩ Luật học: Bảo vệ quyền của người sử dụng lao động trong pháp luật lao động Việt Nam và một số kiến nghị hoàn thiện
80 p | 66 | 19
-
Báo cáo " Luật lao động Việt Nam với việc bảo vệ quyền lợi của lao động nữ"
8 p | 120 | 19
-
Đề tài nghiên cứu khoa học sinh viên: Bảo vệ người lao động trong lĩnh vực việc làm theo pháp luật Việt Nam - Thực tiễn tại tỉnh Thừa Thiên Huế
116 p | 96 | 17
-
Báo cáo " Bảo vệ lao động nữ trong lĩnh vực kỷ luật lao động "
5 p | 111 | 17
-
Báo cáo " Một số vấn đề về kỷ luật lao động trong Bộ luật lao động "
4 p | 91 | 14
-
Báo cáo " Luật so sánh và thực tiễn xây dựng Bộ luật Lao động ở Việt Nam "
6 p | 101 | 14
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Hoàn thiện pháp luật lao động Việt Nam"
9 p | 130 | 14
-
Báo cáo " Vấn đề lao động, việc làm, thu nhập của người lao động khi Việt Nam là thành viên của WTO và một số giải pháp hoàn thiện pháp luật "
9 p | 83 | 11
-
Báo cáo "Những điểm mới về tranh chấp lao động và giải quyết tranh chấp lao động theo luật sữa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật lao động năm 2006 "
8 p | 88 | 8
-
Báo cáo Quan hệ lao động 2017
58 p | 84 | 8
-
Tóm tắt Luận văn Thạc sĩ Luật học: Bảo vệ lao động chưa thành niên theo pháp luật lao động hiện hành
23 p | 29 | 8
-
Luận văn Thạc sĩ Luật học: Hoàn thiện pháp luật về sử dụng người có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao trong Bộ luật Lao động Việt Nam hiện nay
126 p | 49 | 5
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn