intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Báo cáo " Luật so sánh và thực tiễn xây dựng Bộ luật dân sự Việt Nam "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST
Báo xấu
157
lượt xem 26
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luật so sánh và thực tiễn xây dựng Bộ luật dân sự Việt Nam,Một số phương pháp tiếp cận nghiên cứu so sánh các hệ thống pháp luật khác nhau,nhằm tìm ra sự tương đồng và khác biệt giải thích nguồn gốc đánh giá các cách giải quyết trong các hệ thống pháp luật.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Luật so sánh và thực tiễn xây dựng Bộ luật dân sự Việt Nam "

  1. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam TS. Ng« Hoµng Oanh * TS. Ph¹m TrÝ Hïng ** L u t so sánh v i nghĩa là m t khoa h c, I. S D NG TR C TI P LU T SO m t phương pháp ti p c n nghiên c u SÁNH TRONG TH C TI N XÂY D NG so sánh các h th ng pháp lu t khác nhau B LU T DÂN S NĂM 1995 nh m tìm ra s tương ng và khác bi t, gi i V i chính sách kinh t th trư ng, b t thích ngu n g c, ánh giá cách gi i quy t u t năm 1986, vi c tích lũy c a c i trong trong các h th ng pháp lu t(1) rõ ràng là ã khu v c tư nhân ư c khuy n khích và như ư c s d ng m t cách r ng rãi trong th c là m t h qu t t y u, lưu thông dân s phát ti n xây d ng B lu t dân s Vi t Nam. tri n nhanh. Nh m k p th i i u ch nh các S ra i c a B lu t dân s Vi t Nam quan h tài s n ngày càng tr nên r t phong năm 1995 ư c ánh giá như t hành t u r c phú và a d ng trong dân cư, trong th i r trong s phát tri n c a pháp lu t dân s gian ng n, Nhà nư c ã xây d ng hàng lo t Vi t Nam hi n i. B lu t dân s năm quy ph m pháp lu t dân s , ư c ghi nh n 1995 không ch l à văn b n t p h p các trong nhi u văn b n l p pháp và l p quy: quy nh mang tính kĩ t hu t nh m m c Lu t hôn nhân và gia ình năm 1986; Lu t t iêu xây d n g n n kinh t t h t rư ng mà t ai năm 1987; Lu t u tư nư c ngoài còn là văn b n có giá tr n h ư hi n pháp v t i Vi t Nam năm 1987; Lu t qu c t ch năm l u t t ư. B i B lu t dân s Vi t Nam s a 1988; các ngh nh s 27, 28, 29 ngày i năm 2005 chính là s k t h a, ư c 9/3/1998 và s 170 ngày 14/11/1988 v xây d n g trên c ơ s c a t hành t u nói trên kinh t ngoài qu c doanh; các ngh nh s nên vi c n ghiên c u ng d n g c a l u t so 85 ngày 13/5/1988, s 200 và 201 ngày sánh trong xây d ng B lu t dân s nă m 28/12/1988 v s h u công nghi p; Pháp 1995 là h t s c c n thi t. l nh v chuy n giao công ngh năm 1988; Trong quá trình xây d ng B lu t dân Pháp l nh s h u công nghi p năm 1989; s năm 1995, lu t so sánh ã ư c ng Pháp l nh h p ng kinh t năm 1989; Pháp d ng c tr c ti p ( c bi t là trong hình l nh th a k năm 1990; Pháp l nh nhà và thành mô hình tư tư ng và mô hình cơ c u Pháp l nh h p ng dân s năm 1991; Lu t c a văn b n quy ph m pháp lu t và so n th o d án)(2) và gián ti p (thông qua vi c * H c vi n tư pháp dùng chuyên gia pháp lí nư c ngoài).(3) ** Trung tâm lu t so sánh - Trư ng i h c Lu t Hà N i 32 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007
  2. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam t ai năm 1993; Pháp l nh b o h quy n dân s . B lu t dân s có hai vai trò quan tác gi năm 1994;... Tuy các pháp l nh có tr ng: Th nh t, kh ng nh m t s nguyên nhi u nhưng ôi khi ch ng chéo và mâu t c cơ b n: Nguyên t c t do kinh doanh, t thu n nhau nên ã gây ra nhi u khó khăn do giao k t h p ng, t do sáng t o, quy n cho vi c áp d ng pháp lu t. s h u thu nh p h p pháp, tôn tr ng quy n Nh ng kinh nghi m t vi c áp d ng các s h u. Th hai, quy nh m t s nguyên văn b n nói trên ã ư c úc k t; nh ng t c m i v pháp lu t h p ng, nghĩa v nghiên c u mang tính h c thu t v di s n dân s , quy n s h u và tài s n. B lu t dân pháp lu t dân s Vi t Nam, v t c l truy n s cũng là phương ti n th hi n cho th th ng... c bi t nghiên c u lu t so sánh gi i th y r ng Vi t Nam quy t tâm xây cũng ư c th c hi n m t cách nghiêm túc và d ng m t nhà nư c pháp quy n. th c kh n trương song song v i vi c áp d ng các hi n ư c m c tiêu trên c n l a ch n mô văn b n này. Toàn b k t qu c a nh ng hình tư tư ng và mô hình cơ c u thích h p vi c ó, cùng v i các d báo v kh năng cho B lu t dân s . phát tri n c a các quan h dân s trong xã B lu t dân s do B tư pháp ch u trách h i Vi t Nam ã t cơ s cho vi c xây d ng nhi m so n th o. Tham gia ban so n th o còn d án B lu t dân s Vi t Nam năm 1995. có i di n các b , cơ quan, t ch c, Toà án nhân dân t i cao, H i lu t gia Vi t Nam, các 1. S d ng tr c ti p lu t so sánh văn phòng lu t sư, các trư ng i h c... i u trong xây d ng B lu t dân s năm 1995 Công vi c xây d ng d th o B lu t dân c n lưu ý ây là a s lu t gia Vi t Nam s Vi t Nam ư c b t u t u nh ng tr c ti p tham gia xây d ng B lu t dân s năm 80 c a th k XX, t c là ngay t nh ng u tiên này ư c ào t o t i Liên Xô (cũ). năm cơ ch k ho ch hoá t p trung, hành Do t m quan tr ng c a nh ng gi i pháp chính, quan liêu bao c p còn r t n ng n , kĩ thu t liên quan n nhi u v n khác các giao d ch dân s b bi n d ng. Ch n nhau và nh ng nguyên t c chung nên ngay sau khi Hi n pháp năm 1992 - Hi n pháp t u, các nhà làm lu t ã th ng nh t là c a th i kì i m i ư c thông qua cùng văn b n cơ s v các quan h dân s c n có v i các lu t, pháp l nh kinh t tr c ti p hình th c trang tr ng và t m vóc c a m t quan h n các quy n nhân thân, phi tài b lu t. V n t ra là b lu t y s ư c s n ã t o m t b ng, khung pháp lí m i cho xây d ng theo hình m u c a b lu t nào c a các quan h pháp lu t theo tinh th n i các nư c trên th gi i. m i xu t hi n. M t thách th c khác t ra là ph i l a M c tiêu c a Vi t Nam trong xây d ng ch n gi a hai gi i pháp pháp i n hoá: B lu t dân s u tiên là c i cách v cơ Trong b lu t ch quy nh nh ng nguyên t c b n các nguyên t c và quy ph m pháp lu t chung hay c n ph i t ra các quy ph m c T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007 33
  3. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam ngoài, áp d ng lu t nư c ngoài.(7) th và chi ti t có th áp d ng ngay cho t ng v vi c. Nghiên c u lu t so sánh ch ra r ng M t s ch nh pháp lu t dân s xô gi i pháp theo mô hình c a B lu t dân s vi t như: Các ch nh v h p ng, v Pháp là ưa ra nh ng nguyên t c nòng c t, nghĩa v , v th a k ã có tác ng tích c c t o ra tính m m d o trong gi i thích b lu t n s hình thành các ch nh c a B lu t và do ó giúp cho b lu t trư ng t n.(4) M t (8) dân s năm 1995. s h th ng pháp i n hoá theo cách khác, ví th i i m d th o B lu t dân s năm d như B lu t dân s c và nh ng b lu t 1995 Vi t Nam ã không th ngh s ph ng theo mô hình c l i quan tâm nhi u giúp c a các nư c thu c Liên Xô trư c hơn n vi c quy nh th t y , chi ti t ây, các nư c ông Âu vì nh ng nư c này không nh hư ng n tính an toàn pháp lí. cũng ang trong giai o n chuy n i và c i Do ó, vai trò c a vi c gi i thích pháp lu t cách pháp lu t. Tham kh o th c ti n và r t h n ch và b lu t thư ng xuyên ph i s a pháp lu t Trung Qu c có th là m t gi i i, b sung khi có nh ng quy nh không pháp nhưng Trung Qu c cũng m i chuy n phù h p v i th c t .(5) Vì nhi u lí do mà i sang n n kinh t th trư ng. Do v y bên Vi t Nam các nhà làm lu t thư ng l a ch n c nh n n t ng c a pháp lu t Nga và Liên gi i pháp pháp i n hoá th hai. Xô trư c ây, Vi t Nam hư ng t i mô hình Ban d th o B lu t dân s Vi t Nam Tây Âu và Nh t B n - nơi có h th ng pháp năm 1995 ngay t u ã có trong tay B lu t có ch t lư ng và có kinh nghi m v n n lu t dân s Liên bang Nga ư c ban hành kinh t th trư ng. năm 1964 là B lu t ư c pháp i n hoá H th ng pháp lu t Pháp không ph i là v i nhi u s k th a, ti p thu các ch nh h th ng pháp lu t duy nh t mà Vi t Nam pháp lu t dân s c a th i Nga hoàng v n tham kh o nhưng nó ư c s d ng như theo mô hình pháp lu t dân s c a B lu t ngu n chính i chi u, so sánh vì nó có dân s c và c nhi u ch nh pháp lu t m t s ưu i m sau: dân s La Mã c i. C u trúc c a B lu t - H th ng pháp lu t Pháp là h th ng dân s Vi t Nam ã ư c xây d ng theo mô lu t thành văn, i u này phù h p v i mong hình B lu t dân s c a các nư c c ng hoà mu n c a nhà làm lu t là xây d ng nh ng trong Liên bang xô vi t trư c ây và c a quy ph m pháp lu t chính xác, c th và ch C ng hoà liên bang Nga năm 1964.(6) B có th thay i khi h quy t nh thay i. lu t này có 569 i u và 8 ph n: 1) Nh ng Theo truy n th ng và theo tâm lí Vi t quy nh chung; 2) Quy n s h u; 3) Nghĩa Nam không th theo mô hình pháp lu t Anh v ; 4) Quy n tác gi ; 5) Quy n v i phát - Mĩ vì h th ng này có th b thay i b i minh; 6) Quy n sáng ch ; 7) Quy n th a nh ng ngu n bên ngoài; k ; 8) Năng l c pháp lí c a ngư i nư c - H th ng pháp lu t Pháp ư c pháp 34 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007
  4. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam i n hoá cao và ư c ánh giá cao v n i chương, m i chương g m m t s i u (t ng dung, giá tr , kĩ thu t cũng như vai trò c a c ng có 838 i u) và có th ư c chia nó trên th gi i; thành các m c. - H th ng pháp lu t Pháp là h th ng B lu t dân s năm 1995 b t u b ng pháp lu t hi n i, k t qu c a quá trình L i nói u, ti p theo ó là Chương I t ng k t nh ng gi i pháp b t ngu n t th c “Nh ng nguyên t c cơ b n” c a Ph n I ti n, t án l là t lí lu n pháp lu t Pháp. “Nh ng quy nh chung” là n n t ng cho ây cũng là m t h th ng ch a ng nhi u ph n t i p theo c a B lu t và là cơ s cho kinh nghi m c a nư c ngoài và có nhi u vi c gi i thích các quy nh pháp lu t th c quy nh c a pháp lu t C ng ng châu Âu nh hi n hành c a Vi t Nam. ây cũng trong nhi u lĩnh v c kinh t , tài chính chính là cơ s ti p c n n gư i nư c ( i u mà các nhà làm lu t Vi t Nam cũng ngoài có th hi u rõ th c tr ng xã h i Vi t h t s c quan tâm); Nam và n m b t ư c nh ng i t hay ang - H th ng pháp lu t Pháp là h th ng và s di n ra Vi t Nam. Các nhà nghiên pháp lu t có quá trình phát tri n lâu dài và c u là lu t gia Pháp thư ng l y làm ti c là nhi u năm ch u nh hư ng c a ch kinh B lu t dân s Pháp không có ph n quy t có s i u ti t và ki m soát c a Nhà nư c. nh chung. Gi i pháp trên c a các nhà làm Trong quá trình trao i v d th o B lu t Vi t Nam (dù d a trên truy n th ng lu t dân s Vi t Nam, nhi u gi i pháp c a B c a các b lu t lâu i như B lu t dân s lu t dân s Pháp ã ư c em ra phân tích. c) ư c ánh giá cao. Phía Vi t Nam nghiên c u r t kĩ B lu t dân Qua trư ng h p c th c a ng d ng s Pháp và ã ti p thu m t s quy nh trong tr c ti p lu t so sánh trong xây d ng B B lu t dân s Pháp vào d th o B lu t dân lu t dân s năm 1995, chúng ta th y rõ vai s Vi t Nam. Tuy nhiên, có th k t lu n r ng trò nh hư ng quan tr ng c a h c v n c a nh hư ng c a B lu t dân s Pháp i v i các nhà làm lu t trong ho t ng l p pháp. B lu t dân s Vi t Nam năm 1995 ch c p a s nh ng ngư i tr c ti p tham gia so n trung bình nghĩa là ch m c ti p thu th o B lu t dân s năm 1995 ư c ào t o tinh th n c a B lu t thông qua nhưng quy Nga và các nư c thu c Liên Xô trư c ây t c ư c so n th o ho c s p x p theo m t nên b lu t này ư c xây d ng ch y u trên cách khác. Cách di n t ho c b c c c a B cơ s hình m u c u trúc và các gi i pháp lu t dân s Pháp không ư c gi l i.(9) pháp lí trong B lu t dân s c a Liên bang C u trúc B lu t dân s Vi t Nam năm Nga. Vi c xem xét kinh nghi m c a các b 1995 khá rõ ràng cân i, tương t như B lu t c a các nư c khác - c bi t là c a c, c a Nh t B n.(10) B lu t dân s c a Pháp, Nh t ch có ý nghĩa tham kh o, i lu t g m b y ph n, ư c chia thành các chi u, b sung. i u này có nguyên nhân T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007 35
  5. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam ch quan là do các nhà làm lu t khi xây góp vào quá trình xây d ng B lu t dân s Vi t Nam năm 1995. d ng d th o b lu t rõ ràng là ph i d a Các d th o B lu t dân s u ưc trên tư duy, các thu t ng , khái ni m mà h d ch ra ti ng Pháp, ti ng Anh và danh sách ã quen thu c là ã ư c ào t o m t cách câu h i c th v nh ng v n c n nghiên chính th ng. Các b lu t dân s kinh i n, c u ư c g i trư c cho các chuyên gia. hình m u cho b lu t dân s các nư c trên Trong giai o n u, s m nh c a các th gi i như B lu t dân s Pháp, B lu t chuyên gia châu Âu, c bi t là chuyên gia dân s c cũng có nh nhi u n các nhà Pháp là làm sáng t nh ng thu t ng , ch làm lu t Vi t Nam nhưng nh hư ng ó nh (khái ni m pháp nhân, quy n và nghĩa không ph i là tr c ti p. v c a pháp nhân, thi t h i v tinh th n, s 2. Vi c s d ng chuyên gia pháp lí h u trí tu ...) c bi t là các gi i pháp c a B nư c ngoài trong xây d ng B lu t dân lu t dân s nư c mình nh ng ngư i so n s năm 1995 th o B lu t dân s Vi t Nam tham kh o.(12) Trong quá trình xây d ng B lu t dân Nh ng gi i pháp c a B lu t dân s s năm 1995, v i mong mu n xây d ng Pháp không , nh ng nhà làm lu t Vi t m t văn b n có ch t lư ng và hi n i, bên Nam mu n so sánh v i gi i pháp trong pháp c nh vi c nghiên c u các hình m u, các gi i lu t dân s m t s nư c khác th y ư c pháp c th trong các h th ng pháp lu t nh ng ưu i m và như c i m trong gi i nư c ngoài, Vi t Nam cũng c n n các pháp d ki n ưa vào B lu t dân s Vi t chuyên gia nư c ngoài gi i thích, tư v n Nam. Các chuyên gia nư c ngoài ã gi i v các v n ph c t p. thích t i sao l i có nh ng gi i pháp ó trong Cu i năm 1989, Chính ph Vi t Nam ã pháp lu t nư c mình và khuy n cáo v tính chính th c t v n v i Chính ph Pháp. kh thi c a vi c áp d ng chúng Vi t Nam. Tháng 5 năm 1990, m t oàn lu t gia Pháp Kinh nghi m c a vi c s d ng chuyên g m 5 ngư i ã n Hà N i và k t qu ti p gia nư c ngoài trong quá trình d th o B xúc ban u r t tích c c. Vài tháng sau, m t lu t dân s Vi t Nam cho th y s óng thành viên trong oàn – ông P. Bezard, góp c a chuyên gia nư c ngoài t hi u qu Vi n trư ng Vi n công t Pari ã quay l i cao c n hai i u ki n: Th nh t, chuyên gia Hà N i trao i kinh nghi m xây d ng nư c ngoài ph i có kinh nghi m, có trình Lu t doanh nghi p và m t s văn b n pháp cao và ph i nhi t tình, luôn s n sàng áp lu t khác - c bi t là B lu t dân s .(11) ng yêu c u h p tác. Th hai, chuyên gia Giáo sư Morishima, chuyên gia l n v nư c ngoài c n bi t tham gia úng lúc, Lu t dân s t Nh t B n - t nư c có B úng ch (bi t tránh c p nh ng v n lu t dân s ra i tương i s m theo mô liên quan n c thù, truy n th ng, t p hình B lu t dân s c cũng ã có nh ng quán c a ngư i Vi t Nam; tránh cp bu i làm vi c trao i và có nh ng óng 36 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007
  6. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam nh ng v n mà n u áp d ng theo ki u b i c nh thu n l i hơn b i vi c xác nh mô phương Tây s không phù h p v i hoàn hình tư tư ng và mô hình cơ c u ã ư c t c nh c th c a Vi t Nam) ng th i tránh n n móng t B lu t dân s năm 1995, quan ưa ra nh ng bình lu n mang tính rao gi ng h i ngo i c a Vi t Nam ư c m r ng ã c ng nh c, nh ng gi i pháp mang tính áp t o i u ki n s d ng chuyên gia pháp lí t. C n xác nh rõ vai trò c a chuyên gia n t nhi u h th ng pháp lu t khác nhau. nư c ngoài là nh ng ngư i tư v n: L ng Trong quá trình so n th o B lu t dân nghe, tr l i, gi i thích xu t nh ng s năm 2005, c u trúc c a B lu t dân s ngư i có quy n quy t nh l a ch n nh ng theo mô hình c a B lu t dân s C ng hoà gi i pháp phù h p. liên bang Nga năm 1964 v n ư c ánh giá Dù còn khá ơn gi n và còn ph i ti p cao b i c u trúc ó t o nên c u trúc ch nh t c ư c s a i, b sung B lu t dân s th th ng nh t c a toàn B lu t, có s rõ năm 1995 ã xác nh nh ng nguyên t c ràng, m ch l c gi a các quy nh trong B l n nh t t o thành tinh th n c a pháp lu t lu t. Tuy nhiên, cũng có ý ki n cho r ng dân s Vi t Nam hi n i, s luôn ư c trên cơ s nghiên c u xu hư ng l p pháp quán tri t trong quá trình phát tri n i t i các nư c trên th gi i, trong i u ki n hi n hoàn thi n c a h th ng pháp lu t dân s . nay c n có s thay i nh t nh vì l p pháp II. NG D NG C A LU T SO SÁNH hi n i ã tr nên th c d ng hơn, hư ng TRONG XÂY D NG B LU T D ÂN t i vi c t hi u qu i u ch nh pháp lu t S 2005 cao nh t. Cách b c c c a B lu t dân s năm 1995 có như c i m là thi u s g n k t 1. Lu t so sánh và nh ng v n t ra gi a các quy nh trong cùng m t ch nh i v i so n th o B lu t dân s năm 2005 Sau 10 năm thi hành, B lu t dân s khi n vi c tra c u khó khăn, trong nhi u năm 1995 ã có nhi u h n ch , b t c p như: trư ng h p b t bu c ph i có s l p l i không c n thi t.(13) Có ý ki n M t s quy nh không phù h p v i s ngh c u chuy n i nhanh c a n n kinh t th trúc B lu t dân s s a i ch g m 5 ph n, trư ng, không rõ ràng hay không y b Ph n th năm “Nh ng quy nh v ho c còn mang tính hành chính. Nhi u b chuy n quy n s d ng t” và Ph n th sáu lu t m i ra i có các n i dung liên quan “Quy n s h u trí tu và chuy n giao công ngh ”.(14) M c dù chính trong pháp lu t dân n B lu t dân s Vi t Nam năm 1995 nhưng B lu t này l i không i u ch nh, s a s Nga – hình m u mà các nhà làm lu t i d n n mâu thu n gi a chúng cũng Vi t Nam l y xây d ng B lu t dân s như chưa có s tương thích v i các i u Vi t Nam ã có s thay i, khi ư c thông ư c qu c t và thông l qu c t . qua B lu t dân s năm 2005 v n gi Vi c s d ng lu t so sánh trong so n nguyên c u trúc g m có 777 i u (ít hơn 61 th o B lu t dân s năm 2005 di n ra trong i u so v i B lu t dân s năm 1995), 36 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007 37
  7. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam chương và v n ư c chia thành 7 ph n.(15) thác, tham kh o kinh nghi m quý báu, Khác v i bư c pháp i n hoá u tiên phong phú c a các h th ng pháp lu t nư c ngoài.(18) Trong vi c s a i các quy nh ư c ti n hành khi xây d ng B lu t dân s năm 1995, v n t ra trong hoàn thi n không phù h p v i s chuy n i nhanh c a pháp i n hoá là s a i B lu t dân s theo n n kinh t th trư ng, không rõ ràng hay hư ng nào: Coi nó là b lu t g c nên ph i không y , nh ng ngư i so n th o B i u ch nh t t c các quan h dân s hay lu t dân s năm 2005 ã tham kh o nhi u m b o tính n nh c a nó ch nên quy phương án, nhi u gi i pháp trong các h nh nh ng v n cơ b n (còn nh ng quy th ng pháp lu t khác nhau. nh c th i u ch nh các nhóm quan h Lu t so sánh c bi t quan tr ng trong dân s thì ư c ưa vào các văn b n pháp quá trình hài hoà hoá pháp lu t, t c là quá lu t chuyên ngành như Lu t t ai, Lu t trình làm cho các nguyên t c pháp lu t c a thương m i, Lu t s h u trí tu ...).(16) Các hai hay nhi u h th ng pháp lu t tr nên nhà làm lu t không th không ti p t c tham g n gi ng nhau. ây là quá trình y tr c kh o mô hình c a pháp lu t dân s Nga – tr không ch vì các ý ki n khác nhau, các lúc này Liên bang Nga ã có B lu t dân gi i pháp khác nhau mà c vì s thi u hi u s m i ư c thông qua năm 1994 v i k t bi t v tư tư ng pháp lu t, các khái ni m, nh gi a các nư c.(19) B i v y, ng c u g m 4 ph n, 60 chương và 1109 i u. ch Trong B lu t dân s m i c a Liên bang d ng c a lu t so sánh v i h th ng hi u bi t Nga ã nêu tên hơn 30 lu t ã và s ư c chung c a nó v các h th ng pháp lu t, các thông qua ti p t c phát tri n và b sung dòng h pháp lu t trên th gi i cùng v i cho B lu t ví d như Lu t v công ti c nh ng phương pháp nghiên c u pháp lu t ph n, Lu t v công ti trách nhi m h u h n, nư c ngoài ư c ưa ra có ý nghĩa vô cùng Lu t v ăng kí b t ng s n và các giao to l n trong vi c t o ra s tương thích c a d ch b t ng s n.(17) các ch nh trong B lu t dân s iv i Vn t ra i v i so n th o B lu t các i u ư c và thông l qu c t . dân s năm 2005 là s a i nh ng ch nh 2. Vi c s d ng lu t so sánh trong không còn phù h p và t o ra s tương thích so n th o m t s ch nh c a B lu t i v i các i u ư c và thông l qu c t . dân s năm 2005 a. Nh ng i m m i b sung v quy n gi i quy t hai v n trên c bi t c n thi t thân nhân ph i s d ng n lu t so sánh. Khi d th o B lu t dân s năm 2005, Như chúng ta ã bi t, lu t so sánh có ng d ng r ng rãi trong ho t ng l p pháp các nhà làm lu t ã ưa ra 4 i u lu t m i là th hi n ch nó giúp các nhà làm lu t thay quy n hi n các b ph n c a cơ th ; quy n vì ph i d oán và có nguy cơ ph i s d ng hi n xác, b ph n cơ th sau khi ch t; quy n nh ng gi i pháp kém thích h p, có th khai nh n b ph n cơ th ngư i; th t c xác nh n 38 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007
  8. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam l i gi i tính... Nh ng i u lu t m i này ư c àm, h i th o, các chuyên gia nư c ngoài có ưa ra ch y u vì nư c ta ang th c hi n i u ki n tìm hi u, ti p xúc v i nhi u ngu n nh ng bư c quan tr ng trong ti n trình gia thông tin, ý ki n khác nhau có th ưa ra nh p vào t ch c thương m i th gi i nh ng tư v n thi t th c, hi u qu nh t. (WTO). M t trong nh ng yêu c u i v i b. Ch nh tài s n quá trình này là ph i t o ra s tương thích v Các quy nh v tài s n và quy n i m t pháp lu t, trong ó có pháp lu t dân s . v i tài s n (ch không ph i là quy n s Vi c b sung m t s quy nh v quy n nhân h u) là m t trong nh ng ch nh quan thân trong D th o BLDS (s a i) là phù tr ng trong b lu t dân s t t c các nư c. h p v i cách quy nh c a pháp lu t c a m t Tài s n có th ư c phân lo i t heo s nư c trên th gi i v v n này.(20) nhi u cách. H th ng lu t Latin chia tài s n Khi so n th o nh ng i u lu t trên, các thành ng s n và b t ng s n; tài s n nhà làm lu t Vi t Nam ã ph i d a trên h u hình và tài s n vô hình; v t tiêu hao và kinh nghi m c a pháp lu t dân s các nư c v t không tiêu hao; v t c ùng lo i và v t trên th gi i i u ch nh các v n tương t . c nh; v n và l i t c; v t ư c s h u Theo yêu c u c a Ban so n th o B lu t và v t không ư c s h u; tài s n công và dân s s a i, năm 2004, Nhà pháp lu t tài s n tư. Theo lu t Anh Mĩ, chia thành Vi t Pháp ã m i các lu t gia Pháp sang quy n s h u i v t và quy n s h u i trao i kinh nghi m, t ch c to àm nhân; t ai và các lo i tài s n khác (bao “Pháp lu t v hi n, c y ghép các b ph n cơ g m t i n, ng s n h u hình mà không th ngư i’. ây xin nói thêm là không ch ph i ti n, ng s n vô hình...). v i nh ng v n như nh ng v n m ib B lu t dân s Vi t Nam năm 2005 hi n sung trong quy n thân nhân mà trong so n hành xây d ng khái ni m ng s n và b t th o B lu t dân s s a i nói chung, các ng s n (Ði u 174), hoa l i và l i t c hình th c tham kh o kinh nghi m nư c (Ði u 175); v t chính, v t ph (Ði u 176); ngoài ã ư c s d ng r ng rãi như m i các v t chia ư c và v t không chia ư c (Ði u chuyên gia nư c ngoài sang trao i kinh 177); v t tiêu hao và v t không tiêu hao nghi m; h i th o, t a àm trao i kinh (Ði u 178); v t cùng lo i và v t c nh nghi m v i s tham gia c a thành viên Ban (Ði u 179)... Ði u này cho th y lu t dân s so n th o; t ch c các chuy n kh o sát Vi t Nam có xu hư ng nh hình cách th c nư c ngoài cho chuyên gia trong các lĩnh phân lo i tương t như h th ng lu t Latin. v c có liên quan, t o i u ki n nghiên c u M t khác, trong c u trúc c a b lu t, t i và kh o sát th c t kinh nghi m c a nư c chương “Các lo i tài s n, cách th c phân ngoài, có th v n d ng vào i u ki n c th lo i tài s n thành ng s n và b t ng s n” c a Vi t Nam.(21) Thông qua các cu c to ư c nêu ra trư c tiên. B lu t dân s c a T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007 39
  9. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam C ng hòa Pháp, t i Ði u 518 không nh và ưa ra cách gi i quy t phù h p không nghĩa tài s n là gì mà ch nói r ng tài s n th không có s tham kh o kinh nghi m, bao g m ng s n và b t ng s n. Nh ng gi i pháp c a các nư c trên th gi i. i u lu t ti p theo quy nh v b t ng s n b. Ch nh h p ng (Chương I, t Ði u 517 n Ði u 526), K th a B lu t dân s năm 1995 cũng ng s n (Chương II, t Ði u 527 n Ði u như tham kh o kinh nghi m c a các nư c 536) và tài s n trong m i quan h v i ngư i trên th gi i, ch nh h p ng trong B chi m h u nó (Chương III, t Ði u 537 n lu t dân s năm 2005 ư c ti p t c xây Ði u 543).(22) Do ó, có th hi u r ng ây là d ng theo nguyên t c có nh ng quy nh cách th c phân lo i chính, ch y u nh t chung v h p ng và có quy nh riêng v trong các cách th c phân lo i tài s n. Các m t s lo i h p ng thông d ng cũng như các lo i h p ng có i tư ng c thù.(25) cách th c phân lo i t Ði u 174 n Ði u 179 B lu t dân s hi n hành là cách th c Khi xem xét không ưa khái ni m h p phân lo i th c p. Riêng các lo i tài s n vô ng kinh t vào B lu t dân s , các nhà hình và quy n s d ng t có v trí c l p làm lu t ã k t lu n r ng tuy khái ni m h p trong B lu t dân s năm 2005 ư c tách ng kinh t sau này s không t n t i trong thành nhóm tài s n c l p và ư c phân pháp lu t th c nh nhưng tranh ch p phát tích riêng bi t.(23) sinh t quan h h p ng này v n có th B lu t dân s năm 2005 ã có quan ư c gi i quy t b ng nh ng phương th c ni m m i, r ng hơn v v t khi b hai ch riêng nh m áp ng nh ng yêu c u mà th c có th c trong quy nh v v t trong i u ti n kinh doanh ra. K t lu n trên ư c 172 B lu t dân s năm 1995 «Tài s n bao ưa ra trên cơ s nghiên c u các gi i pháp g m v t có th c, ti n, gi y t tr giá ư c khác nhau c a các nư c trên th gi i. Có b ng ti n và các quy n tài s n». Như v y, nh ng nư c phân bi t hành vi thương m i không ch nh ng v t không có th c mà c v i hành vi dân s r i nh ng tranh ch p v t s hình thành trong tương lai cũng có nào phát sinh t hành vi thương m i ư c th là i tư ng c a giao d ch dân s . Khi gi i quy t sơ th m theo th t c t t ng riêng ưa ra quy nh như v y, các nhà làm lu t t i toà án thương m i ho c ban thương m i không ch làm nhi m v quy nh thành lu t trong toà án dân s th m quy n chung phương th c bán lúa non mà cha ông ta ã (Pháp, c, B , Áo). Có nh ng nư c hoàn th c hi n t nhi u i nay(24) mà ã tham toàn không phân bi t giao d ch thương m i kh o pháp lu t các nư c ưa ra quy nh v i giao d ch dân s nhưng các tranh ch p m i v v t. Liên quan n v t o, tài s n o phát sinh t ho t ng kinh doanh v n ư c có ư c coi là tài s n, là i tư ng c a giao gi i quy t b ng toà án riêng và theo th t c d ch dân s hay không còn nhi u tranh lu n riêng (Liên bang Nga, Hà Lan, Thu S , 40 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007
  10. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam Thu i n). Anh cũng có toà án gi i quy t quy ph m c a B lu t dân s là h t s c nh ng v n v h n ch quy n t do kinh quan tr ng và có nh hư ng không nh t i doanh, Mĩ có Toà án thương m i qu c t . t ng n i dung, th m chí t i t ng câu ch Bên c nh ó, có nh ng nư c phân bi t giao c a B lu t. d ch thương m i v i giao d ch dân s nhưng III. K T LU N nh ng tranh ch p phát sinh t nh ng hành vi 1. Tìm hi u ng d ng c a lu t so sánh này u ư c gi i quy t t i toà án dân s trong th c ti n xây d ng B lu t dân s th m quy n chung như Nh t B n. Như Vi t Nam, chúng ta th y vi c nghiên c u v y, vi c phân bi t hay không phân bi t h p kinh nghi m, các gi i pháp c a các nư c ng kinh t v i h p ng dân s không nh trên th gi i ư c th c hi n ch y u trong hư ng n vi c trao th m quy n gi i quy t giai o n xây d ng mô hình tư tư ng, mô các tranh ch p phát sinh t h p ng kinh t hình c u trúc và trong so n th o các ch cho cơ quan tài phán riêng là Tòa án kinh t nh, các quy ph m c th . Vi c v n d ng và Tr ng tài kinh t .(26) Vi c ưa ra quy nh lu t so sánh trong giai o n hình thành lu n c a B lu t dân s năm 2005 ư c áp d ng c v nhu c u c a b lu t rõ ràng là không chung cho vi c kí k t và th c hi n m i lo i c n thi t. Trong quá trình thông qua B lu t h p ng rõ ràng ch u nh hư ng c a nh ng dân s năm 1995 và năm 2005, các ý ki n bi n i to l n trong tư duy pháp lí v h p óng góp - c bi t ý ki n óng góp c a các ng kinh t như các qu c gia có n n kinh i bi u Qu c h i ch y u d a trên các v n t chuy n t cơ ch k ho ch hoá t p trung lí lu n, th c ti n c a hoàn c nh c th sang cơ ch th trư ng như Liên bang Nga và c a Vi t Nam mà ít c p kinh nghi m, Trung Qu c. Khi Liên bang Nga ban hành gi i pháp c a các nư c trên th gi i. B lu t dân s m i năm 1994 cũng ã ghi 2. S d ng vi c i chi u v i các b nh n là m i h p ng dù kí k t ph c v lu t, vi c tham kh o kinh nghi m c a các cho nhu c u kinh doanh hay sinh ho t, tiêu nư c trên th gi i (mà ư c g i chung là dùng u ư c g i chung là h p ng và s d ng lu t so sánh) trong th c ti n xây ch u s i u ch nh chung c a B lu t dân s . d ng B lu t dân s Vi t Nam tuy chưa Lu t h p ng c a nư c C ng hoà nhân dân mang tính h th ng và tính nh hư ng cao Trung Hoa thông qua ngày 15/3/1999 có nhưng ã góp ph n áng k vào thành công hi u l c áp d ng cho m i quan h h p c a B lu t. ng, dù phát sinh t ho t ng kinh doanh 3. Qua trư ng h p c th c a vi c v n hay sinh ho t, tiêu dùng.(27) d ng lu t so sánh vào ho t ng l p pháp Như v y, vi c ng d ng c a lu t so v i th c ti n xây d ng B lu t dân s Vi t sánh ư c th hi n dư i nhi u hình th c Nam, chúng ta th y trong xây d ng nh ng khác nhau trong so n th o t ng ch nh, văn b n pháp lu t m i và s a i văn b n T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007 41
  11. Thùc tiÔn sö dông luËt so s¸nh trong ho¹t ®éng lËp ph¸p t¹i ViÖt Nam pháp lu t hi n hành nh m áp ng nhu c u o n; B lu t dân s Nh t B n g m Ph n chung và 4 phát tri n kinh t xã h i và h i nh p kinh t ph n. Xem: Правовые системы стран мира, Отв. qu c t , vai trò c a lu t so sánh s ngày редактор А. Я. Сухарев, Москва, 2001, стр. 161, 819. càng tr nên quan tr ng. Các nhà làm lu t (11).Xem: Pierre Bezard, “Hai trăm năm B lu t dân s ph i chú ý nhi u hơn n a n vi c s s Pháp và nh hư ng i v i B lu t dân s Vi t Nam”, H i th o “Hai trăm năm B lu t dân s d ng nh ng kinh nghi m, gi i pháp, ti n ích Pháp”, Hà N i, 2004, tr.154. mà lu t so sánh óng góp cho ho t ng l p (12). Pierre Bezard, S d, tr.159. pháp. M t khác, trư c yêu c u này, khoa (13).Xem: Hà Th Mai Hiên, “S a i B lu t dân s nh h p ng”, Vi t Nam và v n hoàn thi n ch h c lu t so sánh cũng ph i có nh ng nghiên T p chí nhà nư c và pháp lu t, s 3/2005, tr.12. c u thi t th c nh m ưa ra nh ng ki n th c (14).Xem: Ph m H u Ngh , “D th o B lu t dân s lí lu n, thông tin, kĩ năng... chuyên sâu c i cách pháp lu t h p ng”, (s a i ) v i v n T p chí nhà nư c và pháp lu t, s 4/2005, tr.27. ph c v ho t ng l p pháp./. (15).Xem: Tìm hi u n i dung cơ b n c a B lu t dân s năm 2005, Hà N i, 2005, tr.10. (1).Xem: Michael Bogdan, Lu t so sánh, Hà N i, (16).Xem: Phan Trung Lý, “B lu t dân s : Quan 2002, tr.13. i m và s a i”, T p chí nhà nư c và pháp lu t, s (2).Xem: Ph m Trí Hùng, “Ý nghĩa c a Lu t so sánh 2/2005, tr.16-17. trong ho t ng l p pháp”, H i th o “ ng d ng c a (17).Xem: Гражданское право России, Общая lu t so sánh trong ho t ng l p pháp”, Trư ng i часть, Под редакцией О. Н. Садикова, Москва, h c Lu t Hà N i, tháng 10, 2006. 2001, стр. 66-67. (3).Xem: Nguy n Th Ánh Vân, “S d ng chuyên gia (18).Xem: Michael Bogdan, Lu t so sánh, Hà N i, ng l p pháp”, H i th o nư c ngoài trong ho t 2002, tr.22. “ ng d ng c a lu t so sánh trong ho t ng l p (19).Xem: Michael Bogdan, S d, tr.22 pháp”, Trư ng i h c Lu t Hà N i, tháng 10, 2006. (20).Xem: Ngô Quang Li n, “Nh ng quy nh m i, (4). Trong 2283 i u c a B lu t dân s Pháp ư c nh ng i m m i ư c b sung v quy n thân nhân thông qua t năm 1804 n nay v n còn 1200 i u trong B lu t dân s năm 2005”, T p chí ki m sát, s chưa h b s a i, b sung. 1/2006, tr.39. (5).Xem: Guy Canivet, Báo cáo d n , H i th o “Hai (21). Ngu n: Nhà pháp lu t Vi t Pháp. trăm năm B lu t dân s Pháp”, Hà N i, 2004, tr.3. (22).Xem: B lu t dân s Pháp, Hà N i, 2004. (6).Xem: Hà Th Mai Hiên, “S a i B lu t dân s (23).Xem: Nguy n Ng c i n, Bài gi ng Lu t dân s , nh h p ng”, Vi t Nam và v n hoàn thi n ch www.ctu.edu.vn/coursewares/laut/dansu/index.htm. T p chí nhà nư c và pháp lu t, s 3/2005, tr.12. (24).Xem: Tr n Văn Trung, “M t s quy nh m i v (7).Xem: Гражданское право России, Общая часть, tài s n và quy n s h u trong B lu t dân s năm Под редакцией О. Н. Садикова, Москва, 2001, стр. 64. 2005”, T p chí ki m sát, s 1/2006, tr. 31. (8).Xem: Nguy n ình L c, “Hai trăm năm B lu t (25).Xem: Nguy n Ng c Khánh, “Nh ng i m m i dân s C ng hoà Pháp và s phát tri n c a pháp lu t cơ b n v h p ng trong B lu t dân s năm 2005”, dân s Vi t Nam”, H i th o “Hai trăm năm B lu t T p chí ki m sát, s 1/2006, tr. 17. dân s Pháp”, Hà N i, 2004, tr.123. (26).Xem: Bùi Ng c Cư ng, “M t s v n hoàn (9).Xem: Michel Grimaldi, “ nh hư ng c a B lu t thi n pháp lu t v h p ng Vi t Nam”, T p chí dân s Pháp trên ph m vi qu c t ”, H i th o “Hai nhà nư c và pháp lu t, s 5/2005, tr.51-52. trăm năm B lu t dân s Pháp”, Hà N i, 2004, tr.87. (27).Xem: Bùi Ng c Cư ng, S d, tr. 49-50. (10). B lu t dân s c g m 5 quy n, v i 2400 42 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2007
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
838 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2