zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Kết cấu tạp văn Mạc Ngôn"

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Báo xấu

84
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tuyển tập các báo cáo nghiên cứu khoa học hay nhất của trường đại học vinh năm 2009 tác giả: 9. Phan Thị Nga, Kết cấu tạp văn Mạc Ngôn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Kết cấu tạp văn Mạc Ngôn"

KÕt cÊu t¹p v¨n M¹c Ng«n, tr. 66-72 Phan ThÞ Nga KÕt cÊu t¹p v¨n M¹c Ng«n (a) Phan ThÞ Nga Tãm t¾t. T¹p v¨n M¹c Ng«n lµ nh÷ng s¸ng t¸c v¨n häc cã ý nghÜa nh©n v¨n s©u s¾c vµ søc truyÒn c¶m m¹nh mÏ, kÕt cÊu ®a d¹ng vµ ®éc ®¸o. Bµi viÕt ®· chØ ra c¸c kiÓu kÕt cÊu ®Æc s¾c trong t¹p v¨n M¹c Ng«n, kh¼ng ®Þnh ®ãng gãp cña «ng cho mét thÓ lo¹i v¨n häc trªn v¨n ®µn Trung Quèc ®−¬ng ®¹i. M ¹c Ng«n (1955) lµ mét trong Trung Quèc nh÷ng n¨m 1960 ®Õn nay, nh÷ng t¸c gia næi danh trong thÓ hiÖn triÕt lÝ nh©n sinh vµ quan ®iÓm nÒn v¨n häc Trung Quèc ®−¬ng ®¹i. vÒ v¨n häc nghÖ thuËt mµ «ng ®· khiªm S¸ng t¸c cña «ng kh¸ ®å sé vµ phong tèn gäi r»ng ®ã chØ lµ “mét m©m lßng dª phó vÒ thÓ lo¹i víi sè l−îng trªn 240 t¸c hæ lèn” víi nh÷ng t− t−ëng “lo¹n xÞ b¸t phÈm bao gåm 10 truyÖn dµi, 20 truyÖn nh¸o”. T¹p v¨n M¹c Ng«n kh«ng chØ cã võa, trªn 60 truyÖn ng¾n, 5 tuyÓn tËp néi dung phong phó mµ cßn ®−îc viÕt nh÷ng bµi bót kÝ, phãng sù, t¹p v¨n vµ bëi mét c©y bót giµ dÆn, kÕt hîp linh nhiÒu vë kÞch. NhiÒu t¸c phÈm cña «ng ho¹t nhiÒu ph−¬ng thøc biÓu hiÖn ®Ó l¹i ®−îc dÞch ra nhiÒu thø tiÕng trªn thÕ Ên t−îng s©u ®Ëm trong lßng ®éc gi¶, giíi, ®−îc chuyÓn thÓ thµnh phim vµ ®· trong ®ã ®¸ng kh¼ng ®Þnh nhÊt lµ lèi tæ nhËn ®−îc nh÷ng gi¶i th−ëng danh gi¸. chøc, kÕt cÊu ®a d¹ng, ®éc ®¸o. Ngoµi tiÓu thuyÕt vµ truyÖn võa - 1. KÕt cÊu x©u chuçi nh÷ng thÓ lo¹i ®· lµm cho M¹c Ng«n T¹p v¨n vèn lµ thÓ lo¹i nhá vÒ dung næi tiÕng trªn v¨n ®µn thÕ giíi - t¹p v¨n l−îng. T¹p v¨n Lç TÊn cã nh÷ng bµi vµ tuú bót cña M¹c Ng«n còng rÊt ®Æc h¬n 1 trang, phÇn lín 3, 4 trang, chØ cã s¾c vµ cã vÞ trÝ nhÊt ®Þnh trong sù mét sè Ýt bµi dµi h¬n 10 trang. Nh−ng nghiÖp s¸ng t¸c cña «ng. HiÖn nay, t¹p t¹p v¨n M¹c Ng«n l¹i cã dung l−îng v¨n cña «ng ®−îc dÞch sang tiÕng ViÖt kh¸ quy m«. Ng¾n nh− Faulkner còng 5 gåm cã Ng−êi tØnh nãi chuyÖn méng du trang, dµi nhÊt lµ Siªu viÖt cè h−¬ng 47 (TrÇn Trung Hû dÞch, NXB V¨n häc trang, 12 bµi t¹p c¶m 41 trang. §a sè 2008), M¹c Ng«n vµ nh÷ng lêi tù b¹ch t¹p v¨n M¹c Ng«n cã dung l−îng 10 ®Õn (NguyÔn ThÞ Th¹i dÞch, NXB V¨n häc 20 trang. Mét dung l−îng lín nh− vËy 2004), M¹c Ng«n - chuyÖn v¨n, chuyÖn nªn trong c¸c t¹p v¨n, M¹c Ng«n dïng ®êi (NguyÔn ThÞ Th¹i dÞch, NXB Lao kÕt cÊu x©u chuçi. KÕt cÊu x©u chuçi ®éng 2003). Nh÷ng bµi t¹p v¨n tËp hîp vãi t¸c dông nèi kÕt c¸c bµi cïng ®Ò tµi, trong Bøc t−êng biÕt h¸t (b¶n tiÕng chñ ®Ò theo h−íng më réng, t¨ng tiÕn Trung) ®−îc dÞch gi¶ TrÇn Trung Hû cña c¶m xóc - nhËn thøc hoÆc lµ chia dÞch sang tiÕng ViÖt víi tªn Ng−êi tØnh nhá, ph©n t¸ch tõng gãc ®é, khÝa c¹nh nãi chuyÖn méng du lµ tËp v¨n xu«i tuú cña ®Ò tµi ®Ó luËn bµn nh»m thÓ hiÖn bót ®Çu tiªn cña t¸c gi¶ víi 24 bµi t¹p c¸ch nh×n, quan ®iÓm ®¸nh gi¸ cña t¸c c¶m bµn luËn vÒ nhiÒu lÜnh vùc cña ®êi gi¶ nªn quy m« vÒ dung l−îng kh«ng sèng x· héi vµ v¨n häc nghÖ thuËt xung cßn lµ vÊn ®Ò trë ng¹i. quanh mét sè vÊn ®Ò thùc tr¹ng x· héi NhËn bµi ngµy 10/11/2009. Söa ch÷a xong 02/12/2009. 66
tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 4b-2009 KÕt cÊu x©u chuçi lµ d¹ng kÕt cÊu kh¸t béc lé nh÷ng nhËn thøc mang tÝnh ®−îc M¹c Ng«n sö dông nhiÒu nhÊt kh¸i qu¸t vÒ mét thêi k× ®Çy gian tru©n trong Ng−êi tØnh nãi chuyÖn méng du cña x· héi Trung Quèc nh÷ng n¨m 60. víi sè l−îng 11/24 bµi (chiÕm 45,8%) Ba bµi t¹p c¶m nhá ®−îc gép l¹i kh«ng gåm: Ghi chÐp t¶n m¹n ë n−íc Nga, T¹p chØ v× cïng viÕt vÒ mét ®Ò tµi mµ cßn v× c¶m vÒ chã, Chã chim vµ Ngùa, Ng−ìng tËp trung thÓ hiÖn c¶m nhËn cña t¸c väng trêi sao, Ba bµi t¹p c¶m vÒ chuyÖn gi¶ vÒ nh÷ng n¨m th¸ng th−¬ng ®au, ¨n, 12 bµi t¹p c¶m, ChuyÖn cò quª khèn khã, ¶m ®¹m cña b¶n th©n, còng h−¬ng, Ba bµi bót kÝ vÒ chuyÖn ®äc lµ cña c¶ d©n téc Trung Hoa. KÕt cÊu s¸ch, Siªu viÖt cè h−¬ng, Gia téc cao x©u chuçi ®−îc sö dông gióp t¸c gi¶ cã l−¬ng ®á bÞ vong lôc, Nµng tiªn mª thÓ triÓn khai vÊn ®Ò liªn quan ®Õn hoÆc. KÕt cÊu x©u chuçi ®−îc biÓu hiÖn chuyÖn ¨n theo h−íng më réng, t¨ng hoÆc ngay ë nhan ®Ò t¸c phÈm nh− 12 tiÕn, t¹o nªn sù liªn kÕt chÆt chÏ, thèng bµi t¹p c¶m, Ba bµi t¹p c¶m vÒ chuyÖn nhÊt, tr¸nh ®−îc sù ®øt ®o¹n hay trïng ¨n, Ba bµi bót kÝ vÒ chuyÖn ®äc s¸ch, lÆp khi cïng viÕt vÒ mét ®Ò tµi. mét bµi lín ®· chøa ®ùng trong ®ã sè 12 bµi t¹p c¶m bao gåm 12 bµi nhá: l−îng nhiÒu bµi nhá (ch¼ng h¹n 12 hoÆc Tiªu s¸i nh− mét dÞch cóm, KÎ ¨n xin 3 bµi). Còng cã khi kÕt cÊu x©u chuçi l¹i tiªu s¸i r−íc thÇn cïng khæ, Hai ch©n ®−îc biÓu hiÖn b»ng nhiÒu phÇn ®¸nh ®¹p hÕt hoa thµnh phè, ¸o réng vung sè thø tù 1,2,3,4 nh− Nµng tiªn mª tay tù phong l−u, D¸ng anh hïng ¨n hoÆc. Nh−ng mét sè bµi nh− Ghi chÐp nh− hïm sãi, §ªm m−a ®ång sµng víi t¶n m¹n ë n−íc Nga, T¹p c¶m vÒ chã, tiÓu hå li, Tr¹ng chöi Phan Kim Liªn, Chã chim vµ Ngùa, Ng−ìng väng trêi §Ó në nô c−êi thÕ nh©n khã gÆp, Kho¸i sao, ChuyÖn cò quª h−¬ng, Siªu viÖt cè l¹c röa ch©n, Uèng r−îu ngon nh− h−¬ng, Gia téc cao l−¬ng ®á bÞ vong lôc ng¾m ng−êi ®Ñp, ThÕ gian nµy mïi vÞ kÕt cÊu x©u chuçi kh«ng ®−îc thÓ hiÖn nµo ngon nhÊt, Ng−êi ®Ñp kh«ng ph¶i trùc tiÕp trªn v¨n b¶n mµ b»ng sù liªn lµ ng−êi. C¸c bµi nhá nµy lµ lêi luËn kÕt c¸c luËn ®iÓm lín trong néi dung. bµn cña t¸c gi¶ vÒ “tiªu s¸i” trªn c¸c Ba bµi t¹p c¶m vÒ chuyÖn ¨n cã ba ph−¬ng diÖn ¨n, ngñ, mÆc; c¸c lo¹i tiªu bµi nhá: Nçi nhôc vÒ chuyÖn ¨n, D¸ng s¸i do bÈm sinh hoÆc do hoµn c¶nh t¹o ¨n hïng hæ, VÉn kh«ng quªn ®−îc ra; c¸c c¸ch thøc biÓu hiÖn tiªu s¸i chuyÖn ¨n cïng viÕt vÒ chuyÖn ¨n trong v¨n ch−¬ng, trong ®êi sèng, trong nh−ng ë nh÷ng ph−¬ng diÖn kh¸c nhau. qu¸ khø, trong hiÖn t¹i. HiÖu qu¶ cña Nçi nhôc vÒ chuyÖn ¨n ghi chÐp qu·ng vÊn ®Ò tiªu s¸i ®−îc nh×n nhËn rÊt s©u thêi gian sèng ë B¾c Kinh vµ nh÷ng c©u s¾c, toµn diÖn, thÓ hiÖn mét vèn kiÕn chuyÖn ®au ®ín tñi nhôc vÒ chuyÖn ¨n thøc v¨n ho¸, lÞch sö phong phó vµ do bÖnh thÌm ¨n cè h÷u cña t¸c gi¶ g©y nh÷ng suy nghÜ, kiÕn gi¶i riªng ®éc ®¸o. ra. D¸ng ¨n hïng hæ viÕt vÒ thêi k× Êu KÕt cÊu x©u chuçi nh− mét ph−¬ng tiÖn th¬ ®ãi kh¸t ®Õn cïng cùc, triÒn miªn lµ h÷u hiÖu, mét kiÓu kiÕn tróc ®Ó liªn kÕt nguyªn nh©n g©y ra bÖnh thÌm ¨n vµ c¶m gi¸c “lu«n cã mét nçi sî m¬ hå lµ 12 bµi t¹p c¶m l¹i víi nhau, trong ®ã t− m×nh sÏ ¨n kh«ng ®ñ no” [6, 145]. VÉn t−ëng, quan ®iÓm cña t¸c gi¶ lµ sîi chØ kh«ng quªn chuyÖn ¨n tõ nh÷ng håi ®á xuyªn suèt, t¹o nªn mét chØnh thÓ t−ëng chi tiÕt cô thÓ vÒ tuæi th¬ ®ãi hµi hoµ, trän vÑn. 67
KÕt cÊu t¹p v¨n M¹c Ng«n, tr. 66-72 Phan ThÞ Nga Nhê kÕt cÊu x©u chuçi mµ dung liªn t−ëng ®Õn chuyÖn con ng−êi l−îng ®å sé vèn bÞ h¹n chÕ l¹i trë thµnh “nh÷ng ai trong sè chóng tao gi¸c ngé −u thÕ, thµnh nÐt ®éc ®¸o cña t¹p v¨n triÖt ®Ó mét tÝ th× bÞ c¸c ng−¬i gäi lµ M¹c Ng«n. “chã ®iªn”. Nh−ng k× thùc lµ chóng tao cùc k× b×nh th−êng, chóng tao ®ang 2. KÕt cÊu liªn t−ëng muèn kh«i phôc nh÷ng vinh quang cã KÕt cÊu liªn t−ëng, t−ëng t−îng tõ thêi xa x−a cña loµi chã vµ sè Ýt bÞ ®−îc M¹c Ng«n sö dông trong hÇu hÕt xem lµ “®iªn” Êy xøng ®¸ng ®−îc xem lµ c¸c bµi t¹p v¨n ë Ng−êi tØnh nãi chuyÖn nh÷ng liÖt sÜ “s¸t th©n thµnh nh©n””. méng du. B»ng sù liªn t−ëng ®a chiÒu B»ng sù liªn t−ëng hÕt søc ®éc ®¸o nµy, phèi hîp víi trÝ t−ëng t−îng phong phó, M¹c Ng«n ®· xem xÐt “nçi oan cña chã” sèng ®éng, M¹c Ng«n ®· lµm nªn sù d−íi nhiÒu gãc ®é, c¶ kh¸ch quan lÉn kh¸c biÖt cho t¹p v¨n cña m×nh ®ång chñ quan, c¶ qu¸ khø vµ hiÖn t¹i, tõ ®ã thêi t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn t− duy, nhËn mµ më réng sang vÊn ®Ò “ý nghÜa cña thøc vµ t×nh c¶m cña b¹n ®äc. Tiªu biÓu viÖc gäi ng−êi, chöi ng−êi b»ng chã” víi cho kÕt cÊu liªn t−ëng - t−ëng t−îng lµ nh÷ng kiÕn gi¶i võa s©u s¾c võa hãm c¸c bµi t¹p v¨n Ghi chÐp t¶n m¹n ë hØnh ®Ó l¹i Ên t−îng khã quªn cho ®éc n−íc Nga, T¹p c¶m vÒ chã, Vã ngùa, gi¶. Chã chim vµ ngùa, Ng−ìng väng trêi KÕt cÊu liªn t−ëng, t−ëng t−îng sao. gióp M¹c Ng«n dï viÕt vÒ vÊn ®Ò g× Ghi chÐp t¶n m¹n ë n−íc Nga cã sù còng cã liªn hÖ, quy chiÕu vÒ con ng−êi, liªn t−ëng gi÷a h×nh ¶nh th¶o nguyªn biÓu hiÖn qua nh÷ng nhËn xÐt tinh tÕ, Nga víi niÒm h¹nh phóc ®−îc sèng vµ nh÷ng triÕt lÝ s¾c s¶o vÒ con ng−êi vµ ®−îc lµm ng−êi. H×nh ¶nh th¶o nguyªn cuéc ®êi ®óng nh− nhËn xÐt cña dÞch ngót ngµn tÇm m¾t víi th¶m cá xanh gi¶ TrÇn §×nh HiÕn: “M¹c Ng«n lµ m−ít ®iÓm xuyÕt hoa d¹i t−¬i t¾n, ng−êi ®Çu tiªn ®o¹n tuyÖt víi ph−¬ng nh÷ng c¸nh chim chao liÖng vµ hãt ph¸p s¸ng t¸c theo chñ nghÜa vËt b¶n, vang gi÷a m©y ngµn gîi ë t¸c gi¶ sù liªn ®−a v¨n häc trë l¹i víi chøc n¨ng c¬ b¶n t−ëng “trong câi vò trô mªnh mang nµy, cña v¨n häc, tøc ph¶n ¸nh sè phËn con cã mét ®Þa cÇu nho nhá xanh xanh mµu ng−êi” [V× sao t«i chän dÞch M¹c Ng«n - ngäc th¹ch, trong ®ã cã nh÷ng vïng ®Êt Bµi tr¶ lêi pháng vÊn cña TrÇn §×nh xinh ®Ñp nh− thÕ nµy vµ trong ®ã cã t«i HiÕn]. víi t− c¸ch lµ mét con ng−êi, ®óng lµ mét h¹nh vËn. Th¶o nµo con ng−êi ®· 3. KÕt cÊu theo dßng ý thøc cña tõng c¶m th¸n: sèng lµ tÊt c¶, sinh “t«i” mÖnh lµ ®¸ng quý, cá lµ mét k× tÝch, c©y Cïng víi kÕt cÊu x©u chuçi, kÕt cÊu lµ mét k× tÝch, hoa lµ mét k× tÝch, cßn t«i liªn t−ëng - t−ëng t−îng, t¹p v¨n M¹c ®©y chÝnh lµ k× tÝch trong tÊt c¶ c¸c k× Ng«n cßn ®−îc viÕt d−íi h×nh thøc nh− tÝch” [6, 13]. mét truyÖn kÓ. C¸c bµi t¹p v¨n trong ë nçi oan cña chã (thuéc chïm T¹p Ng−êi tØnh nãi chuyÖn méng du hoµn c¶m vÒ chã), t¸c gi¶ ®· trùc tiÕp th©m toµn ®−îc viÕt bëi ng−êi trÇn thuËt ë nhËp vµo t©m linh loµi chã ®Ó kh¸m ng«i thø nhÊt x−ng t«i. Nh©n vËt “t«i” ph¸ nçi ®au th©n phËn cïng nh÷ng suy ®¶m nhËn vai trß dÉn d¾t m¹ch truyÖn nghÜ phøc t¹p cña chóng råi tõ ®ã mµ vµ c«ng khai bµy tá néi t©m hoÆc lµ 68
tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 4b-2009 ng−êi trùc tiÕp tham gia vµo c©u DÉn d¾t vÊn ®Ò theo ®iÓm nh×n, chuyÖn. Trong vai trß ng−êi tham gia dßng ý thøc - c¶m xóc cña c¸i t«i gióp vµo c©u chuyÖn, nh©n vËt t«i víi t− c¸ch M¹c Ng«n cã thÓ tho¸t khái t×nh tr¹ng ng−êi chøng kiÕn hoÆc tham gia vµo sù quanh quÈn gi÷a ng−êi thùc viÖc thùc viÖc vµ truyÒn ®¹t nh÷ng ®iÒu ®· nghe ®Ó më réng ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò cã liªn ®· thÊy ®Õn ®éc gi¶. T«i lu«n ë t− thÕ quan b»ng c¶m xóc, trÝ t−ëng t−îng vµ tr¶i nghiÖm, chñ ®éng thiÕt lËp mét sù liªn t−ëng. C¸i t«i khi miªu t¶, kÓ kªnh dÉn truyÒn ®Ó n¾m b¾t cuéc sèng chuyÖn, lóc b×nh luËn, khi triÕt lÝ, lóc vµ kÕt nèi víi ®éc gi¶. Khi “t«i ghÐ th¨m suy t− chiªm nghiÖm t¹o ra giäng ®iÖu mét thµnh phè ë M·n Ch©u Lý” “mïa trÇn thuËt ë ng«i thø nhÊt rÊt ®a d¹ng hÌ n¨m sau t«i l¹i ®Õn M·n Ch©u Lý”, vµ linh ho¹t. Cã giäng nghÞ luËn s¾c lóc “t«i ®· tõng theo ch©n mét ®oµn ®¹i s¶o, cã giäng tr÷ t×nh ®»m th¾m, còng biÓu nhµ v¨n ®Õn th¨m céng hoµ liªn cã giäng hµi h−íc - ch©m biÕm. C¸c s¾c bang §øc”… nhê thÕ “t«i” cã thÓ tiÕp th¸i giäng ®iÖu nµy ®an xen, hoµ quyÖn xóc víi hiÖn thùc ®a d¹ng, tiÕp nhËn vµ vµo nhau mét c¸ch khÐo lÐo, t¹o nªn ©m ®óc kÕt ®−îc nh÷ng triÕt lÝ vÒ nhiÒu vÊn h−ëng chung lµ giäng ®iÖu t©m t×nh trß ®Ò trong cuéc sèng. Cã khi, “t«i” viÕt vÒ chuyÖn, lµ lêi t©m sù tha thiÕt cña chñ chÝnh m×nh nh− GiÊc m¬ ®¹i häc cña thÓ chø kh«ng ph¶i lµ lêi hïng biÖn, t«i, Nh÷ng con cõu vµ t«i, ChuyÖn cò hiÖu triÖu gi¸o huÊn hoÆc lêi thë than quª h−¬ng, Méng dµi v¨n ch−¬ng khiÕn ai o¸n. C¸i t«i ®¶m b¶o cho t¸c phÈm cho t¸c phÈm lµ t¹p v¨n nh−ng l¹i kh«ng mÊt di m¹ch c¶m høng thèng mang mµu s¾c håi kÝ tù truyÖn. Nhê cã nhÊt. sù tham gia vµo c©u chuyÖn cña “t«i” §Æt c¸i t«i trong vai trß ng−êi dÉn mµ t¹p v¨n M¹c Ng«n giµu tÝnh ch©n d¾t chÝnh n¨ng næ vµ x«ng x¸o, t¹p v¨n thùc vµ gieo vµo lßng ®éc gi¶ th¸i ®é tin M¹c Ng«n ®· kÕt hîp hµi hoµ c¸c h×nh t−ëng ®èi víi nh÷ng ®iÒu «ng ®· viÕt. thøc miªu t¶ vµ kÓ chuyÖn, b×nh luËn Trong vai trß lµ ng−êi dÉn d¾t vÊn vµ liªn t−ëng, lÝ trÝ vµ c¶m xóc, kh¸ch ®Ò, “t«i” th−êng bµy tá c«ng khai ý ®å quan vµ chñ quan. Nhê vËy mµ gia t¨ng cña m×nh “t«i muèn ®em vµi truyÖn rÊt c¸ch tiÕp cËn, kh¸m ph¸, thÓ hiÖn cuéc khã quªn nh−ng ch−a ®−îc ®−a vµo tiÓu sèng, ®ång thêi cã ®iÒu kiÖn béc lé ®êi thuyÕt ®Ó hÇu ®éc gi¶”, “t«i ch¹nh nhí sèng néi t©m phong phó, phøc t¹p, ®−a ®Õn n¨m 1976”, “t«i ®· ®−îc nghe kÓ l¹i b¶n s¾c riªng cho t¹p v¨n M¹c Ng«n. r»ng”… v× vËy nh÷ng ý t−ëng mµ “t«i” 4. C¸c kiÓu kÕt thóc cÇn tr×nh bµy s¸ng râ, m¹ch l¹c h¬n vµ Sù ®a d¹ng trong kÕt cÊu cña t¹p t− t−ëng, t×nh c¶m, c¶m xóc cña “t«i” cã v¨n M¹c Ng«n cßn thÓ hiÖn ë lèi kÕt c¬ héi ®−îc béc lé trùc tiÕp: “t«i ®øng thóc: võa cã lèi kÕt thóc khÐp l¹i vÊn ®Ò lÆng ng−êi”, “t«i c¶m thÊy ch¸n n¶n vµ ®· ®−îc bµn luËn ë trªn, l¹i võa cã lèi cã mét chót l¹ lïng”, “t«i th× cho r»ng kh«ng h¼n nh− vËy”, “t«i nghÜ”… TiÕp kÕt thóc më, ®Ó ngá cho ng−êi ®éc suy xóc víi “t«i” trong t− c¸ch ng−êi dÉn d¾t ngÉm. 64 bµi ë Ng−êi tØnh nãi chuyÖn vÊn ®Ò, ®éc gi¶ kh«ng chØ ®−îc tiÕp cËn méng du cã 38 bµi sö dông lèi kÕt thóc víi hiÖn thùc cuéc sèng phong phó mµ khÐp l¹i sù viÖc vµ 26 bµi sö dông lèi cßn n¾m b¾t ®−îc thÕ giíi néi t©m cña kÕt thóc më. T¹p v¨n M¹c Ng«n khai nhµ v¨n. th¸c vÊn ®Ò ë nhiÒu tÇng vØa, gãc c¹nh, 69
KÕt cÊu t¹p v¨n M¹c Ng«n, tr. 66-72 Phan ThÞ Nga kh¸m ph¸ ®Õn tËn cïng tÝnh ch©n thùc bµn nh− Sù lóng tóng cña lÝ luËn tiÓu cña cuéc sèng, ®−a ®Õn sù t¸c ®éng vÒ thuyÕt: “T«i thiªn vÒ c¸ch phª b×nh nhËn thøc nh− chÝnh quan niÖm vÒ t¹p truyÒn thèng bëi nã lµ mét kiÓu phª v¨n cña «ng: “T«i vÉn th−êng nghÜ r»ng b×nh méc m¹c, gi¶n dÞ, võa cã tr¸ch ng−êi viÕt tiÓu thuyÕt lóc nµo còng cè ý nhiÖm víi nhµ s¸ng t¸c vµ tiÓu thuyÕt gi¶ trang, b«i phÊn b«i kem loÌ loÑt cña anh ta, cã tr¸ch nhiÖm víi ®éc gi¶ khiÕn ®éc gi¶ khã mµ h×nh dung ®−îc ®ång thêi nhµ phª b×nh còng cã tr¸ch g−¬ng mÆt thËt cña t¸c gi¶ trong tiÓu nhiÖm víi chÝnh m×nh, cho dï ph¶i ®èi thuyÕt; nh−ng trong nh÷ng bµi t¶n v¨n mÆt víi kiÓu phª b×nh míi, ®èi mÆt víi (còng cã thÓ gäi lµ tuú bót, còng cã thÓ kiÓu v¨n phong phï hoa diÔm lÖ ®ang gäi lµ t¹p v¨n… ®¹i lo¹i nh− vËy), t¸c trë thµnh thêi th−îng trªn v¨n ®µn gi¶ th−êng quªn ho¸ trang khi viÕt, do ®−¬ng ®¹i” [6, 345]. vËy bé mÆt thËt cña hä dÔ dµng ch−êng S¸ng t¹o vµ linh ho¹t trong c¸ch ra tr−íc mÆt ®éc gi¶” [6, 6]. V× vËy lèi viÕt, bªn c¹nh lèi kÕt thóc b»ng viÖc kÕt thóc mang ý nghÜa tæng kÕt, khÐp tæng kÕt vÊn ®Ò, trùc tiÕp bµy tá t×nh l¹i sù viÖc, kh¼ng ®Þnh quan ®iÓm t− c¶m t− t−ëng cña b¶n th©n, t¹p v¨n t−ëng ®−îc sö dông nhiÒu lµ ®iÒu dÔ M¹c Ng«n cßn cã lèi kÕt thóc më. Më hiÓu. Ch¼ng h¹n, phÇn kÕt thóc bµi Nçi theo kiÓu liªn t−ëng - t−ëng t−îng ®Ó oan cña chã, t¸c gi¶ viÕt: “Ta «m Êp gîi sù so s¸nh ë Chã chim vµ ngùa, ng−¬i, ng−¬i l¹i ®íp ta ba miÕng, ta t×m Ng−ìng väng trêi sao, VÉn kh«ng quªn ng−êi ®¸nh chÕt ng−¬i, c¶ nhµ ta bá ®−îc chuyÖn ¨n, KÎ ¨n xin tiªu s¸i r−íc c«ng v× ng−¬i nhiÒu qu¸! Ta dïng bµi thÇn cïng khæ, ThÕ gian nµy mïi vÞ nµo v¨n nµy ®Ó gi¶i to¶ nh÷ng g× cßn chÊt th¬m nhÊt, Ng−êi tØnh nãi chuyÖn méng chøa trong ®«i m¾t ng−¬i, ng−¬i yªn du. Tõ viÖc miªu t¶ vÒ ngùa n−íc §øc nghØ nhÐ” [6, 58]. KÕt thóc nh− lêi t©m trong Chã chim vµ ngùa, t¸c gi¶ ®−a ra t×nh khiÕn cho bµi t¹p c¶m mang h¬i nhËn xÐt cña m×nh: “Ngùa n−íc §øc h−íng cña mét bµi ®iÕu v¨n th−¬ng tiÕc. còng ch¼ng kh¸c nµo ngùa gi¶, qu¸ Cã khi phÇn kÕt thóc lµ lêi kh¼ng ®Þnh, s¹ch sÏ, qu¸ thuÇn thôc, qu¸ bãng lµ niÒm tin bÊt diÖt vÒ nh÷ng gi¸ trÞ m−ît, vµ tÊt nhiªn kh«ng thÓ t×m ®©u tinh thÇn m·i tr−êng tån: “Ngµy h«m ra ®−îc c¸i chÊt phãng tóng, hoang d· qua bøc t−êng biÕt h¸t ®· ®æ sôp, ngh×n vèn lµ b¶n chÊt cña ngùa trªn th©n thÓ v¹n m¶nh thuû tinh lÊp lo¸ trong m−a chóng” [6, 96], ®Ó råi phÇn kÕt thóc t¸c vµ vÉn tiÕp tôc ng©n lªn nh÷ng ©m gi¶ so s¸nh víi ngùa ë quª m×nh b»ng thanh bÊt tuyÖt, nh−ng nÕu tr−íc ®©y h×nh ¶nh “d−íi sù dÉn ®Çu cña nã, mÊy lµ nh÷ng ©m thanh vót cao th× b©y giê chôc con ngùa tung vã trªn c¸nh ®ång lµ nh÷ng nèt nh¹c trÇm. Nh−ng vÉn hoang s¬ nh− mét dßng s«ng nhiÒu mµu may sao, tÊt c¶ nh÷ng ©m thanh vót s¾c ®ang Çm Çm næi sãng…”. Kh«ng gi¶i cao hay nh÷ng cung bËc trÇm ®ôc cña thÝch, bµn luËn, dÊu chÊm löng cuèi c©u bøc t−êng ®Òu ®· thÊm nhuÇn trong ®· më ra kho¶ng trèng cho sù suy ngÉm t©m hån chóng t«i vµ sÏ tiÕp tôc l−u cña ®éc gi¶. Ng−ìng väng trêi sao l¹i lµ truyÒn m·i m·i cho con ch¸u sau nµy” mét kÕt thóc më nhê liªn t−ëng, t−ëng [6, 129]. L¹i cã nh÷ng bµi, phÇn kÕt t−îng ®éc ®¸o: “Ngh×n v¹n n¨m sau, khi thóc bµy tá trùc tiÕp quan ®iÓm, th¸i ®é mµ con ch¸u chóng ta ®−îc sèng trªn cña t¸c gi¶ vÒ vÊn ®Ò ®ang ®−îc luËn nh÷ng v× tinh tó kh¸c nhau, liÖu chóng 70
tr−êng §¹i häc Vinh T¹p chÝ khoa häc, tËp XXXVIIi, sè 4b-2009 tr¶ lêi lµ dµnh cho mäi ng−êi. HiÖu qu¶ sÏ m«ng lung hái nhau nh− thÕ nµy kh«ng: Nghe nãi chóng ta ®· ®Õn ®©y tõ cña kiÓu kÕt thóc nµy t¹o cho t¸c phÈm tr¸i ®Êt, nh−ng tr¸i ®Êt ë ®©u nhØ? Do mét ®é më, lµm nªn chiÒu s©u vµ ®ã chóng ta ®· cã thÓ kÒ vai thÝch c¸nh kho¶ng lÆng, rót ng¾n kho¶ng c¸ch nhµ víi nh÷ng Bµn Cæ, N÷ Oa, HËu NghÖ, v¨n víi ®éc gi¶ ®Ó ®éc gi¶ cã thÓ ®ång Khoa Phô ®Ó biÕn thµnh nh÷ng anh s¸ng t¹o, tiÕp tôc bµn luËn vÊn ®Ò theo hïng” [6, 114]. KÕt thóc nµy võa tiÕp nhiÒu h−íng kh¸c nhau. Dï lµ h×nh nèi c¶m høng ngîi ca cuéc sèng vµ h¹nh thøc kÕt thóc nµo, t¹p v¨n M¹c Ng«n phóc lµm ng−êi, võa më ra mét kh«ng vÉn t¹o ®−îc nh÷ng ©m h−ëng l¾ng s©u, gian t−ëng t−îng ®Çy ¾p thó vÞ cho ®éc ®é d− ba, truyÒn c¶m. Nh÷ng kiÕn gi¶i gi¶, truyÒn ®Õn ®éc gi¶ t×nh yªu, niÒm cña «ng vÒ vÊn ®Ò cña cuéc sèng, con tin vµo cuéc sèng, vµo con ng−êi. ng−êi hoµn toµn ch¼ng ph¶i lµ “lo¹n xÞ Còng cã d¹ng kÕt thóc më ®−îc biÓu b¸t nh¸o” nh− «ng ®· tõng nãi. hiÖn tõ nh÷ng chiªm nghiÖm, suy t− Lµ mét nhµ v¨n nh¹y c¶m víi cuéc mang tÝnh triÕt lÝ cña t¸c gi¶ mµ gîi ra, sèng, M¹c Ng«n ®· chän t¹p v¨n nh− xo¸y s©u vµo vÊn ®Ò, buéc ®éc gi¶ ph¶i mét h×nh thøc thÝch hîp ®Ó béc b¹ch suy t− tr¨n trë nh− §Ó në nô c−êi thÕ nh÷ng tuú c¶m chÊt chøa trong lßng. nh©n khã gÆp, Së B¸ V−¬ng vµ chiÕn S¸ng t¸c víi tinh thÇn kÕ thõa vµ ph¸t tranh, Tr¹ng chöi Phan Kim Liªn. huy, tiÕp thu vµ s¸ng t¹o, t¹p v¨n M¹c Mét kiÓu kÕt thóc më ®−îc sö dông Ng«n thùc sù lµ nh÷ng t¸c phÈm v¨n rÊt hiÖu qu¶ trong t¹p v¨n M¹c Ng«n lµ häc cã ý nghÜa vµ søc truyÒn c¶m lín. ®Æt ra nh÷ng c©u hái buéc ®éc gi¶ ph¶i KÕt cÊu ®a d¹ng chØ lµ mét trong nh÷ng tù suy ngÉm vµ tr¶ lêi. Nh÷ng bµi t¹p ®Æc ®iÓm nghÖ thuËt cña t¹p v¨n M¹c v¨n sö dông thµnh c«ng kiÓu kÕt thóc Ng«n nh−ng víi nã, M¹c Ng«n ®· lµm nµy lµ Suy ®o¸n vÒ Mishima Yukio, ChÕ míi mét thÓ lo¹i mµ ë Trung Quèc, sau −íc cña cè h−¬ng, Nµng tiªn mª hoÆc. ë ®Ønh cao Lç TÊn, c¬ hå Ýt ai cã thÓ s¸ng ®©y kh«ng cã sù ¸p ®Æt quan ®iÓm, suy t¹o g× thªm. Víi t¹p v¨n, M¹c Ng«n ®· nghÜ cña t¸c gi¶ mµ chØ lµ gîi b»ng c¸c thÓ hiÖn sù nhÊt qu¸n trong phong c¸ch c©u hái buéc ®éc gi¶ ph¶i tr¨n trë. Suy v¨n ch−¬ng ®éc ®¸o cña m×nh, phong ®o¸n vÒ Mishima Yukio tõ viÖc ph©n c¸ch cña mét nhµ v¨n lu«n tù lµm míi tÝch s©u s¾c tinh tÕ, M¹c Ng«n ®· ®−a ra 7 suy ®o¸n vÒ Mishima Yukio råi kÕt m×nh, lu«n tù n©ng m×nh lªn, lu«n thóc b»ng c©u hái: “Mét linh hån nh− mong muèn s¸ng t¹o nh÷ng t¸c phÈm thÕ liÖu cã ®−îc an nghØ kh«ng?”. C©u v¨n häc v× con ng−êi. . T i liÖu tham kh¶o [1] Hå Sü HiÖp, Mét sè vÊn ®Ò v¨n häc Trung Quèc thêi k× míi, NXB TP. Hå ChÝ Minh, 2002. [2] Hå Sü HiÖp, Mét sè vÊn ®Ò v¨n häc Trung Quèc ®−¬ng ®¹i, NXB Tæng hîp §ång Nai, 2007. [3] IU. M. Lotman, CÊu tróc v¨n b¶n nghÖ thuËt, NXB Quèc gia, Hµ Néi, 2004. 71
KÕt cÊu t¹p v¨n M¹c Ng«n, tr. 66-72 Phan ThÞ Nga [4] M¹c Ng«n, M¹c Ng«n - chuyÖn v¨n, chuyÖn ®êi (NguyÔn ThÞ Th¹i dÞch), NXB Lao ®éng, 2003. [5] M¹c Ng«n, M¹c Ng«n vµ nh÷ng lêi tù b¹ch (NguyÔn ThÞ Th¹i dÞch), NXB V¨n häc, 2004. [6] M¹c Ng«n, M¹c Ng«n t¹p v¨n: Ng−êi tØnh nãi chuyÖn méng du (TrÇn Trung Hû dÞch), NXB V¨n häc, 2008. [7] TËp thÓ t¸c gi¶, LÝ luËn v¨n häc (tËp 2), NXB §¹i häc S− ph¹m, 2008. [8] Lª Huy Tiªu, Thö ph¶n biÖn M¹c Ng«n, B¸o An ninh thÕ giíi, Sè 46, 2008. Summary The structure in Mo Yan’s miscellane The miscellanea of Mo Yan are the leterary works which have deep human significance and powerful expressiveness because of diversity and original structures. This article points out the special types of structure in Mo Yan's misellanea thereby confirms his contributions to Chinese contemporary literature. (a) khoa ng÷ v¨n, tr−êng ®¹i häc vinh. 72

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh

81 tài liệu

1643 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.