intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Một số kinh nghiệm của Trung Quốc về đổi mới thể chế tập đoàn báo chí "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

61
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sau 30 năm cải cách mở cửa, Trung Quốc đã đạt đ-ợc nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực, đặc biệt trong lĩnh vực báo chí truyền thông đã có nhiều sự thay đổi ngoạn mục. Từ một n-ớc có nền báo chí lạc hậu kém phát triển, ngày nay Trung Quốc đang từng b-ớc trở thành quốc gia có nền báo chí phát triển nhanh, mạnh và lớn trên thế giới.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Một số kinh nghiệm của Trung Quốc về đổi mới thể chế tập đoàn báo chí "

  1. Mét sè kinh nghiÖm cña Trung Quèc… ts. nguyÔn thµnh lîi T¹p chÝ Céng s¶n au 30 n¨m c¶i c¸ch më cöa, trong ®ã cã Nh©n d©n nhËt b¸o, ®¸nh S Trung Quèc ®· ®¹t ®−îc nhiÒu dÊu sù ra ®êi cña c¬ chÕ tù thu tù chi thµnh tùu quan träng trªn tÊt cña b¸o chÝ Trung Quèc. Trong 30 n¨m c¶ c¸c lÜnh vùc, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc qua, hÇu hÕt c¸c c¬ quan b¸o chÝ ë Trung b¸o chÝ truyÒn th«ng ®· cã nhiÒu sù thay Quèc ®Òu lùa chän ph¸t triÓn theo m« h×nh nµy. ®æi ngo¹n môc. Tõ mét n−íc cã nÒn b¸o chÝ l¹c hËu kÐm ph¸t triÓn, ngµy nay §¬n vÞ sù nghiÖp vµ doanh nghiÖp lµ Trung Quèc ®ang tõng b−íc trë thµnh hai h×nh th¸i tæ chøc x· héi cã chøc n¨ng, quèc gia cã nÒn b¸o chÝ ph¸t triÓn nhanh, vai trß vµ tÝnh chÊt hoµn toµn kh¸c nhau. m¹nh vµ lín trªn thÕ giíi. Ba m−¬i n¨m §¬n vÞ sù nghiÖp th«ng th−êng chØ c¸c tæ qua, b¸o chÝ võa lµ ng−êi ghi l¹i lÞch sö, chøc, ngµnh nghÒ ®¶m nhiÖm mét chøc ®ång thêi còng lµ ng−êi kiÓm chøng lÞch n¨ng x· héi nµo ®ã mang tÝnh c«ng Ých, sö, ®Æc biÖt b¸o chÝ lµ ng−êi tham gia vµ tÝnh c«ng céng, tÝnh x· héi vµ tÝnh phóc thóc ®Èy c«ng cuéc c¶i c¸ch më cöa ë lîi. XÐt trªn gãc ®é tµi chÝnh, ®¬n vÞ sù Trung Quèc. 30 n¨m c¶i c¸ch ®· khiÕn nghiÖp ®−îc nhµ n−íc cÊp kinh phÝ hoÆc diÖn m¹o nÒn b¸o chÝ ë quèc gia cã h¬n ®−îc x· héi quyªn gãp kinh phÝ. Nguån mét tû d©n cã nh÷ng thay ®æi c¨n b¶n, kinh phÝ nµy kh«ng dïng ®Ó kinh doanh, ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh qu¶ nhÊt ®Þnh, kh«ng ®ãng vai trß gia t¨ng gi¸ trÞ, mµ ®Æc biÖt lµ nh÷ng kinh nghiÖm trong vÊn chØ ®¬n thuÇn lµ nguån kinh phÝ ®Ó ®¬n ®Ò c¶i c¸ch thÓ chÕ cña tËp ®oµn b¸o chÝ. vÞ ho¹t ®éng, chi tiªu. Nh×n chung, ®¬n vÞ sù nghiÖp thuéc ph¹m trï qu¶n lý vÜ I. HOµN THIÖN M¤ H×NH QU¶N Lý m« x· héi do Nhµ n−íc chØ ®¹o. Cßn TËP §OµN B¸O CHÝ NH¦ DOANH NGHIÖP doanh nghiÖp lµ tæ chøc kinh doanh s¶n 1. Mét sè th nh c«ng sau 30 n¨m c¶i xuÊt, lµ chñ thÓ thÞ tr−êng, ho¹t ®éng c¸ch thÓ chÕ víi môc ®Ých thu lîi nhuËn, cung cÊp c¸c Tõ n¨m 1979, ChÝnh phñ Trung Quèc dÞch vô vµ s¶n phÈm cho x· héi, thuéc ®· ¸p dông ph−¬ng thøc qu¶n lý nh− ph¹m trï qu¶n lý vi m«, do thÞ tr−êng doanh nghiÖp ®èi mét sè tê b¸o lín, chØ ®¹o. Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9(88) - 2008 57
  2. nguyÔn thµnh lîi Ph−¬ng h−íng vµ qu¸ tr×nh c¶i c¸ch thÓ chÕ tËp ®oµn b¸o chÝ Trung Quèc1 N¨m 1949-1978 N¨m 1979-2008 T−¬ng lai ph¸t triÓn Bèi c¶nh Kinh tÕ kÕ ho¹ch Giai ®o¹n ®Çu cña kinh tÕ thÞ Giai ®o¹n kinh tÕ thÞ tr−êng ph¸t triÓn tr−êng m¹nh ThÓ chÕ TÝnh chÊt sù nghiÖp Qu¶n lý nh− doanh nghiÖp TÝnh chÊt doanh nghiÖp ho n to n Quy m« Mét tËp ®o n víi N tê b¸o Mét tßa so¹n mét tê Mét tËp ®o n víi N lo¹i h×nh b¸o chÝ, b¸o N s¶n nghiÖp Chøc n¨ng Kinh tÕ truyÒn th«ng C«ng cô h−íng dÉn d− C¬ quan truyÒn th«ng ®¹i luËn chóng Cã Cã (§a ph−¬ng tiÖn) Cã ( §a chøc n¨ng) NghiÖp vô b¸o chÝ Kh«ng Cã (trô cét) Cã (mét trong nhiÒu trô cét) Kinh doanh qu¶ng c¸o Kh«ng Cã (Tù chñ) Cã ( C«ng ty hãa, x· héi hãa) Kinh doanh ph¸t h nh X−ëng in Bé phËn phôc vô Doanh nghiÖp s¶n xuÊt C«ng ty kinh doanh TÝch lòy Kh«ng Cã h¹n Cã quy m« T i s¶n Kh«ng (Nh n−íc cÊp) §¬n nhÊt §a d¹ng Kinh phÝ NhËn trî cÊp Tù chñ Cæ phÇn hãa Sù nghiÖp v¨n hãa S¶n nghiÖp v¨n hãa §Þnh vÞ (Môc Ph©n t¸ch th nh ®¬n vÞ sù ®Ých t«n chØ) nghiÖp v doanh nghiÖp §i v o thÞ tr−êng ThÞ tr−êng hãa Con ®−êng Kh«ng cã thÞ tr−êng ph¸t triÓn (h nh chÝnh) §Æc tr−ng Kinh tÕ kÕ ho¹ch, Nh Kinh tÕ thÞ tr−êng, mang tÝnh Kinh tÕ thÞ tr−êng ®· ph¸t triÓn, thÞ n−íc cÊp kinh phÝ, chÊt ®¬n vÞ sù nghiÖp qu¶n lý tr−êng ®· ho n thiÖn, nguån t− b¶n mang tÝnh chÊt sù theo doanh nghiÖp, ®a lo¹i t−¬ng ®èi tËp trung, c¬ cÊu thÞ tr−êng nghiÖp, chøc n¨ng duy h×nh b¸o chÝ, kinh doanh tõ ®a d¹ng, kinh doanh t− b¶n l chñ nhÊt l tuyªn truyÒn, kh«ng ®Õn cã, b¸o chÝ ®a ®¹o, më cöa ho n to n thÞ tr−êng v¨n ®¬n vÞ sù nghiÖp kh«ng d¹ng, ch−a më cöa thÞ tr−êng hãa, b¸o chÝ chuyÓn tõ chøc n¨ng cã thu, mét tßa so¹n v¨n hãa. tuyªn truyÒn ®¬n nhÊt sang hai chøc mét tê b¸o. n¨ng song song l truyÒn th«ng v kinh tÕ. Trung Quèc coi b¸o chÝ lµ mét s¶n sóng” quan träng, gióp mét quèc gia phÈm ®Æc biÖt, tßa so¹n còng lµ mét ®¬n giµnh ®−îc chÝnh quyÒn, b¶o vÖ chÝnh vÞ ®Æc biÖt, cã vai trß ®Æc biÖt trong c«ng quyÒn, gi÷ g×n trËt tù x· héi, chÝnh v× lÏ t¸c qu¶n lý vÜ m« cña nhµ n−íc. “Ngßi ®ã tßa so¹n b¸o ®−îc coi lµ mét ®¬n vÞ sù bót” trong b¸o chÝ ®−îc vÝ nh− “c©y nghiÖp. Nh−ng, ®ång thêi b¸o chÝ l¹i Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9 (88) - 2008 58
  3. Mét sè kinh nghiÖm cña Trung Quèc… mang c¸c thuéc tÝnh cña hµng hãa th«ng b¸o chÝ nh− doanh nghiÖp, nh−ng trªn th−êng, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt b¸o chÝ ®−îc thùc tÕ c¸c tßa b¸o ®· tiÕn hµnh c¶i c¸ch thÓ hiÖn b»ng qu¸ tr×nh mang hµnh vi c¬ chÕ, vËn hµnh mét c¸ch toµn diÖn trªn cña thÞ tr−êng, vµ tßa so¹n b¸o l¹i lµ mét c¶ hai ph−¬ng diÖn h×nh thøc vµ néi tæ chøc doanh nghiÖp, nªn nã mang dung. Cô thÓ m« h×nh c¶i c¸ch thÓ chÕ thuéc tÝnh cña s¶n nghiÖp2. ®−îc thÓ hiÖn qua mét sè mÆt d−íi ®©y: Thùc tiÔn 30 n¨m cho thÊy, Trung Mét lµ, cïng víi viÖc hµng lo¹t c¸c Quèc coi b¸o chÝ lµ ®¬n vÞ sù nghiÖp, ho¹t ®éng c¶i c¸ch ®−îc tiÕn hµnh nh− nh−ng qu¶n lý theo m« h×nh doanh ph©n t¸ch Nhµ n−íc vµ doanh nghiÖp, nghiÖp. Víi ph−¬ng thøc nµy, Trung Nhµ n−íc víi ®¬n vÞ sù nghiÖp, ®¬n vÞ sù Quèc ®· ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu quan nghiÖp víi doanh nghiÖp, vµ ®i kÌm víi träng, thÓ hiÖn trªn mét sè ph−¬ng diÖn ®ã lµ c¬ cÊu tæ chøc ®ång bé víi c¸c ho¹t sau: kh¼ng ®Þnh râ vai trß qu¶n lý cña ®éng c¶i c¸ch nµy kh«ng ngõng ®−îc Nhµ n−íc ®èi víi b¸o chÝ; c¾t gi¶m nguån hoµn thiÖn, chøc n¨ng x· héi ngµy cµng kinh phÝ cña Nhµ n−íc cÊp cho b¸o chÝ; ®−îc ph©n c«ng râ rµng, hµnh lang ph¸p thÓ hiÓn râ sù ph¸t triÓn v−ît bËc nhanh lý ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ho¹t ®éng c¶i chãng cña b¸o chÝ; ph¸t huy ®Çy ®ñ ®éng c¸ch nµy ®−îc ph¸t triÓn, vÊn ®Ò c¶i c¸ch lùc bªn trong vµ c¬ chÕ thÞ tr−êng cña thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng cña Trung b¸o chÝ. Tuy nhiªn, cïng víi sù ph¸t Quèc ®· hoµn thµnh mét c¸ch c¬ b¶n. triÓn cña s¶n nghiÖp v¨n hãa vµ tr×nh ®é ThÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng ®· t¹o m«i søc s¶n xuÊt v¨n hãa kh«ng ngõng ®−îc tr−êng, ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho b¸o chÝ ë n©ng cao, thÓ chÕ qu¶n lý nµy ®· kh«ng Trung Quèc ph¸t triÓn. Sau 30 n¨m thÝch øng ®−îc víi sù thay ®æi cña thÞ Trung Quèc tiÕn hµnh c¶i c¸ch më cöa, tr−êng. Kh«ng chØ cã vËy, ho¹t ®éng c¶i kinh tÕ ph¸t triÓn nh− vò b·o, t¹o ®éng c¸ch thÓ chÕ v¨n hãa ngµy cµng ®−îc s©u lùc vµ søc sèng míi cho c¸c tËp ®oµn b¸o s¾c hãa ®· t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn thÓ chÕ chÝ ph¸t triÓn. Sù ph©n t¸ch gi÷a ®¬n vÞ cña tËp ®oµn b¸o chÝ, ®ång thêi quyÕt sù nghiÖp víi doanh nghiÖp vµ c¶i c¸ch ®Þnh ph−¬ng h−íng vµ lé tr×nh ph¸t thÓ chÕ kinh tÕ ®· t¹o ra mét b−íc tiÕn triÓn cña tËp ®oµn b¸o chÝ. §æi míi m« lín, mét b−íc ngoÆt lÞch sö trong sù ph¸t h×nh thÓ chÕ cña tËp ®oµn b¸o chÝ lµ mét triÓn doanh nghiÖp hãa. bµi to¸n thùc tÕ vµ còng lµ c¬ héi lÞch sö Hai lµ, vÒ mÆt chøc n¨ng tæ chøc, tõ mµ c¸c tËp ®oµn b¸o chÝ cña Trung Quèc mét “trô cét” (ngßi bót) ®Õn hai “b¸nh ®ang ph¶i ®èi mÆt. xe” (lµm b¸o vµ kinh doanh) vµ cuèi cïng 2. Nh÷ng chuyÓn ®æi c¨n b¶n vÒ m« lµ ba cç “xe ngùa” (chuyªn m«n hãa h×nh thÓ chÕ cña tËp ®o n b¸o chÝ trong ph©n c«ng: ®¶ng ñy l·nh ®¹o, nghiÖp vô b¸o chÝ vµ qu¶n lý kinh 30 n¨m qua, mÆc dï ChÝnh phñ doanh); vÒ mÆt quy m«, tõ mét tßa b¸o Trung Quèc chØ ®Ò ra h×nh thøc qu¶n lý Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9(88) - 2008 59
  4. nguyÔn thµnh lîi víi mét ban biªn tËp ®Õn mét tËp ®oµn viªn. VÒ chÕ ®é sau khi nghØ h−u, tr−íc b¸o chÝ cã N tê b¸o, t¹p chÝ vµ b¸o m¹ng kia chØ cã ng−êi lµm viÖc trong biªn chÕ ®iÖn tö, h×nh thµnh c¬ quan b¸o chÝ ®a nhµ n−íc míi cã l−¬ng h−u, nay tÊt c¶ lo¹i h×nh; vÒ c¬ chÕ vËn hµnh, tõ ®¬n c¸n bé nh©n viªn trong tËp ®oµn ®Òu thuÇn chØ lµm b¸o (viÕt tin bµi, biªn ®ãng b¶o hiÓm x· héi vµ h−ëng chÕ ®é tËp...) ®Õn mét thùc thÓ c«ng ty víi h−u trÝ theo quy ®Þnh. nhiÒu h×nh thøc kinh doanh nh− ph¸t N¨m lµ, vÒ chøc n¨ng cña b¸o chÝ, hµnh, qu¶ng c¸o, in Ên, ®Çu t−, bÊt ®éng tr−íc kia b¸o chÝ chñ yÕu lµ c«ng cô s¶n, v.v... vµ sù kiÖn toµn vÒ mÆt c¬ cÊu tuyªn truyÒn, nay ph¸t triÓn thµnh qu¶n lý, nh− bé phËn phô tr¸ch c«ng t¸c ph−¬ng tiÖn truyÒn th«ng ®¹i chóng, nghiÖp vô, bé phËn phô tr¸ch c«ng t¸c kh«ng ngõng më réng lÜnh vùc kinh tÕ kinh doanh, luËt ph¸p, kiÓm to¸n, gi¸m b¸o chÝ; vÒ c¬ chÕ qu¶n lý, tr−íc kia lµm s¸t ...; vÒ c¬ cÊu nh©n sù, ®éi ngò nh©n b¸o theo kÕ ho¹ch, theo kinh phÝ cña viªn, phãng viªn trong tßa so¹n b¸o Nhµ n−íc cÊp, nay chuyÓn sang c¬ chÕ tù tr−íc kia chØ cã vµi tr¨m ng−êi, nay chñ tµi chÝnh, tù thu tù chi, tù ph¸t ®· ph¸t triÓn lªn tíi vµi ngh×n ng−êi. triÓn, tù vËn hµnh, h¹ch to¸n ®éc lËp... Ba lµ, vÒ mÆt kinh tÕ, tr−íc kia kinh Cã thÓ thÊy r»ng, 30 n¨m c¶i c¸ch, phÝ hoµn toµn do Nhµ n−íc cÊp, ho¹t Trung Quèc kh«ng chØ tiÕn hµnh c¶i ®éng thu chi bÞ h¹n chÕ theo quy ®Þnh, c¸ch thÓ chÕ cña c¸c tËp ®oµn b¸o chÝ, ®Õn nay ®· ph¸t triÓn thµnh mét thùc c¶i c¸ch h×nh thøc qu¶n lý theo m« h×nh thÓ kinh tÕ, n¾m trong tay nguån tµi s¶n doanh nghiÖp, mµ cßn tiÕn hµnh c¶i c¸ch trÞ gi¸ hµng tØ ®Õn vµi chôc tØ NDT. Ph¸t ®Ó ®i ®Õn sù thèng nhÊt gi÷a néi dung vµ triÓn s¶n nghiÖp, më réng s¶n nghiÖp h×nh thøc. ®· trë thµnh träng ®iÓm chñ ®¹o trong VËy, thùc chÊt cña h×nh thøc qu¶n lý c«ng t¸c qu¶n lÝ cña c¸c tËp ®oµn b¸o chÝ theo doanh nghiÖp lµ g×? Lµ ¸p dông c¬ ë Trung Quèc. chÕ vËn hµnh, quan niÖm gi¸ trÞ vµ c¸c Bèn lµ, vÒ c¬ b¶n ®· hoµn thiÖn ®−îc hµnh vi thÞ tr−êng cña doanh nghiÖp, vµ c¬ chÕ s¾p xÕp nh©n sù (bæ nhiÖm c¸n bé) thùc tÕ lµ nh÷ng c¸i mµ tËp ®oµn b¸o chÝ trong tËp ®oµn. VÊn ®Ò qu¶n lý nh©n sù ¸p dông võa mang h×nh thøc qu¶n lý ®−îc chuyÓn ®æi tõ ®¬n vÞ sù nghiÖp cã theo doanh nghiÖp, võa mang néi dung biªn chÕ, cã chØ tiªu sang c¬ chÕ tuyÓn cña doanh nghiÖp. Néi dung mµ h×nh dông réng r·i, c«ng khai. Ngoµi ra, tr−íc thøc qu¶n lÝ theo doanh nghiÖp ph¶n kia, l−¬ng cña c¸n bé, phãng viªn, biªn ¸nh lµ g×? Lµ qu¸ tr×nh vËn hµnh cña tËp viªn trong c¬ quan b¸o chÝ Trung chñ thÓ cña thÞ tr−êng vµ c¬ chÕ thÞ Quèc tr¶ theo cÊp bËc, chøc vô, nay tr¶ tr−êng. VËy mét c©u hái ®−îc ®Æt ra lµ, theo hiÖu qu¶ c«ng viÖc, kh¶ n¨ng lµm chñ thÓ thÞ tr−êng kh«ng ph¶i lµ doanh viÖc cña c¸n bé, phãng viªn, biªn tËp nghiÖp hay sao? Mét thùc tÕ rÊt râ rµng, Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9 (88) - 2008 60
  5. Mét sè kinh nghiÖm cña Trung Quèc… lµ c¸c tßa b¸o Trung Quèc kho¸c trªn v« cïng quan träng cña m×nh. VÝ dô, sau m×nh “m¸c” lµ ®¬n vÞ sù nghiÖp, nh−ng khi trËn ®éng ®Êt x¶y ra ë VÊn Xuyªn l¹i ®i theo con ®−êng cña doanh nghiÖp, tØnh Tø Xuyªn vµo ngµy 12-5-2008, víi danh nghÜa lµ ®¬n vÞ sù nghiÖp, nh−ng chøc n¨ng cña b¸o chÝ, c¸c tßa so¹n thùc tÕ l¹i ho¹t ®éng theo m« h×nh ®· tËn dông hÕt kh¶ n¨ng, ®iÒu kiÖn vµ doanh nghiÖp. ChÝnh v× vËy, nh÷ng quy søc m¹nh cña m×nh ®Ó ®−a tin kÞp thêi, ®Þnh mµ c¬ chÕ nµy ®Æt ra ®· kh«ng cßn ®éng viªn toµn x· héi quyªn gãp ñng hé, cã ý nghÜa thùc tÕ, x· héi Trung Quèc gióp ng−êi d©n khu vùc chÞu ®éng ®Êt ®· mÆc nhËn tËp ®oµn b¸o chÝ lµ chñ thÓ sím kh¾c phôc thiªn tai, æn ®Þnh cuéc thÞ tr−êng. sèng... Cã thÓ nãi, ®©y lµ nh÷ng thµnh tùu quan träng mµ b¸o chÝ Trung Quèc 30 n¨m qua, nhê cã sù h×nh thµnh ®¹t ®−îc sau 30 n¨m c¶i c¸ch, b¸o chÝ cña chñ thÓ thÞ tr−êng vµ qu¸ tr×nh vËn ®· t¹o ®−îc uy tÝn còng nh− ®é ¶nh hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr−êng kh«ng h−ëng m¹nh mÏ trong d− luËn x· héi ngõng hoµn thiÖn, b¸o chÝ Trung Quèc Trung Quèc. Thø hai, ngoµi sù ¶nh ®· hoµn thµnh qu¸ tr×nh qu¸ ®é tõ ®¬n h−ëng réng r·i trong x· héi, b¸o chÝ vÞ sù nghiÖp sang ho¹t ®éng theo m« Trung Quèc cßn n¾m trong tay nguån tµi h×nh doanh nghiÖp, cã ®ñ mäi ®iÒu kiÖn s¶n trÞ gi¸ gÇn 40 tû NDT, kh«ng Ýt tËp ®Ó tiÕn hµnh chuyÓn ®æi thÓ chÕ. Hay nãi ®oµn b¸o chÝ trë thµnh nh÷ng doanh c¸ch kh¸c, giai ®o¹n t×m tßi c¶i c¸ch thÓ nghiÖp chñ chèt ë ®Þa ph−¬ng, lµ ®éi chÕ cña tËp ®oµn b¸o chÝ Trung Quèc c¬ qu©n chñ lùc trong s¶n nghiÖp v¨n hãa b¶n ®· kÕt thóc. vµ lµ “®¹i gia” nép thuÕ cho Nhµ n−íc. Hai dÊu mèc quan träng trong 30 3. C¶i c¸ch nh−ng kh«ng t¸ch rêi sù n¨m c¶i c¸ch tËp ®oµn b¸o chÝ ë qu¶n lý cña Nh n−íc Trung Quèc 30 n¨m qua, Trung Quèc kh«ng xuÊt Thø nhÊt, sù nghiÖp b¸o chÝ cã nh÷ng hiÖn t×nh tr¹ng b¸o chÝ ®èi lËp, chèng ®èi thay ®æi v−ît bËc, ®· xuÊt hiÖn c¬ quan hay kh«ng phôc tïng sù chØ ®¹o cña Nhµ b¸o chÝ ®a lo¹i h×nh, ®a chøc n¨ng, cung n−íc. MÆc dï còng cã mét sè tê b¸o bÞ cÊp th«ng tin nhiÒu chiÒu, truyÒn th«ng ®×nh b¶n, c¸ch chøc Tæng Biªn tËp, hoÆc qua nhiÒu kªnh, nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. x· tr−ëng, nh−ng ®ã chØ lµ ngo¹i lÖ, vµ Sè l−îng b¸o in ë Trung Quèc ph¸t triÓn phÇn lín lµ do kh©u qu¶n lý kh«ng tõ vµi tr¨m tê lªn tíi h¬n mét ngh×n tê nghiªm, s¬ suÊt trong c«ng viÖc, chø b¸o. Theo thèng kª, 30 n¨m tr−íc, sè kh«ng ph¶i lµ ®èi lËp trªn lËp tr−êng l−îng giÊy in b¸o cña Trung Quèc ch−a chñ quan, cµng kh«ng cã hiÖn t−îng h« ®Çy 300.000 tÊn, nay lªn tíi 35 triÖu tÊn3. hµo kªu gäi chèng l¹i Nhµ n−íc. KÓ c¶ Giê ®©y, mçi khi Trung Quèc hay thÕ xuÊt hiÖn mét sè tr−êng hîp c¸ biÖt, giíi x¶y ra c¸c sù kiÖn lín, b¸o in ë nh−ng ChÝnh phñ Trung Quèc vÉn kÞp Trung Quèc ®· ph¸t huy tÝch cùc vai trß Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9(88) - 2008 61
  6. nguyÔn thµnh lîi thêi n¾m b¾t vµ dÔ dµng th«ng qua c¸c - TËp ®oµn mang tÝnh chÊt ®¬n vÞ sù biÖn ph¸p hµnh chÝnh ®Ó qu¶n lý b¸o chÝ. nghiÖp, ®¬n vÞ trùc thuéc ®¨ng ký c«ng 30 n¨m thùc tiÔn ®· cho thÊy, b¸o chÝ ë ty; Trung Quèc ®i theo con ®−êng s¶n - TËp ®oµn mang tÝnh chÊt ®¬n vÞ sù nghiÖp hãa, kh«ng g©y khã kh¨n cho c¸c nghiÖp, d−íi tËp ®oµn cã c¸c c«ng ty con, c¬ quan chøc n¨ng qu¶n lý, ®Æc biÖt sau nh−ng kh«ng ®¨ng ký; khi tËp ®oµn b¸o chÝ ®−îc qu¶n lý nh− - TËp ®oµn võa ®¨ng ký t− c¸ch ph¸p doanh nghiÖp, Nhµ n−íc hoµn toµn cã nh©n theo ®¬n vÞ sù nghiÖp, võa ®¨ng ký thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p hµnh chÝnh t− c¸ch ph¸p nh©n theo doanh nghiÖp; ®Ó qu¶n lý b¸o chÝ. Cã thÓ nãi, b¸o chÝ -TËp ®oµn ®¨ng ký c«ng ty, nh−ng Trung Quèc ®· cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕn thùc tÕ l¹i ch−a vËn hµnh theo m« h×nh hµnh c¶i c¸ch thÓ chÕ, hiÖn chØ cßn thiÕu c«ng ty; “v¨n kiÖn ®á” cña ChÝnh phñ mµ th«i. -TËp ®oµn lµ c«ng ty, nh−ng quyÒn së II. VAI TRß CHñ THÓ THÞ TR¦êNG h÷u tµi s¶n kh«ng râ rµng, hoÆc vËn CñA TËP §OµN B¸O CHÝ TRUNG hµnh kh«ng ; QUèC KH¤NG §¦îC THÞ TR¦êNG - TËp ®oµn chØ treo biÓn. CHÊP NHËN B¶y m« h×nh tËp ®oµn b¸o chÝ trªn ThÞ tr−êng lµ mét thÓ thèng nhÊt ®Òu kh«ng ph¶i lµ chñ thÓ thÞ tr−êng h÷u c¬ ®−îc t¹o bëi c¸c yÕu tè nh− chñ mét c¸ch quy ph¹m, nh−ng ®· tõ l©u, thÓ thÞ tr−êng, c¹nh tranh, gi¸ c¶, cung c¸c tËp ®oµn nµy ®Òu lÊy t− c¸ch cña cÇu... Kinh tÕ thÞ tr−êng ®−îc thiÕt lËp doanh nghiÖp ®Ó kinh doanh. Vµ trong trªn c¸c chñ thÓ thÞ tr−êng kh¸c nhau, sè c¸c tËp ®oµn nµy, mét sè ®· trë thµnh chñ thÓ lµ linh hån cña thÞ tr−êng. XÐt “®¹i gia” nép thuÕ cho Nhµ n−íc, nh− vÒ hiÖn tr¹ng vËn hµnh cña c¸c tËp TËp ®oµn nhËt b¸o Qu¶ng Ch©u ®øng ®oµn b¸o chÝ Trung Quèc, mÆc dï hä ®Òu trong tèp ®Çu c¸c ®¬n vÞ nép thuÕ nhiÒu tù coi m×nh lµ ®¬n vÞ kinh doanh theo nhÊt ë tØnh Qu¶ng §«ng; TËp ®oµn nhËt m« h×nh doanh nghiÖp, ®Òu xuÊt hiÖn víi b¸o Hå B¾c ®øng trong tèp 20 ®¬n vÞ nép t− c¸ch lµ chñ thÓ thÞ tr−êng, nh−ng trªn thuÕ nhiÒu nhÊt ë thµnh phè Vò H¸n. thùc tÕ, t− c¸ch chñ thÓ thÞ tr−êng cña tËp VÒ phÝa qu¶n lý Nhµ n−íc, Trung ®oµn b¸o chÝ võa ch−a ®−îc x¸c ®Þnh, võa Quèc vÉn coi tËp ®oµn b¸o chÝ lµ ®¬n vÞ kh«ng quy ph¹m, ChÝnh phñ kh«ng thõa sù nghiÖp, cßn ho¹t ®éng kinh doanh nhËn, thÞ tr−êng còng kh«ng thõa nhËn. theo doanh nghiÖp chØ lµ “h×nh thøc”, HiÖn nay, tËp ®oµn b¸o chÝ Trung tÝnh chÊt ®i tr−íc, h×nh thøc ®i sau, tÝnh Quèc cã 7 h×nh thøc sau: chÊt quyÕt ®Þnh h×nh thøc. Víi vai trß lµ mét s¶n nghiÖp ®Æc biÖt, trong vÊn ®Ò - TËp ®oµn mang tÝnh chÊt ®¬n vÞ sù x¸c ®Þnh thÓ chÕ cña tËp ®oµn b¸o chÝ, nghiÖp (ng−êi chÞu t− c¸ch ph¸p nh©n ChÝnh phñ Trung Quèc chØ nhÊn m¹nh kh«ng ®¨ng ký c«ng ty); Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9 (88) - 2008 62
  7. Mét sè kinh nghiÖm cña Trung Quèc… sù ph©n t¸ch gi÷a ®¬n vÞ sù nghiÖp víi nh»m c¶i c¸ch b¸o chÝ ë Trung Quèc doanh nghiÖp, bãc t¸ch nguån vèn mang ph©n thµnh ba giai ®o¹n: tÝnh kinh doanh, chó träng c«ng t¸c c¶i Giai ®o¹n 1: C¶i c¸ch tßa so¹n b¸o do c¸ch c¬ chÕ trong néi bé tËp ®oµn, chø doanh nghiÖp lµm c¬ quan chñ qu¶n; kh«ng ®Ò râ chñ tr−¬ng lµ c¸c ®¬n vÞ b¸o Giai ®o¹n 2: C¶i c¸ch c¸c tßa so¹n chÝ ®Òu chuyÓn thµnh doanh nghiÖp. b¸o do c¸c hiÖp héi, ban ngµnh chñ qu¶n, HiÖn nay, t− c¸ch chñ thÓ thÞ tr−êng môc tiªu cè g¾ng x©y dùng tõ 10 ®Õn 15 tßa so¹n b¸o trë thµnh tËp ®oµn truyÒn cña tËp ®oµn b¸o chÝ ë Trung Quèc còng th«ng tæng hîp; kh«ng ®−îc thÞ tr−êng thõa nhËn. VÝ dô n¨m nay Ng©n hµng Th−¬ng m¹i thµnh Giai ®o¹n 3: hîp nhÊt nhiÒu ngµnh phè Vò H¸n chuÈn bÞ niªm yÕt cæ phiÕu nghÒ, nhiÒu nguån kh¸c nhau, x©y dùng trªn sµn giao dÞch, TËp ®oµn b¸o chÝ Hå c¸c côm s¶n phÈm b¸o chÝ cã thÕ m¹nh. B¾c muèn mua 10 triÖu cæ phiÕu, nh−ng III. MéT Sè M¢U THUÉN Vµ VÊN trong qu¸ tr×nh lµm thñ tôc ®· vÊp ph¶i §Ò LI£N QUAN §ÕN THÓ CHÕ CñA mét vÊn ®Ò lµ, nÕu lÊy t− c¸ch ph¸p TËP §OµN B¸O CHÝ nh©n cña tËp ®oµn lµ ®¬n vÞ sù nghiÖp Kinh nghiÖm cña Trung Quèc cho th× kh«ng ®−îc, nÕu lÊy t− c¸ch lµ c«ng thÊy, nÕu h×nh thøc tæ chøc vµ c¬ cÊu ty tËp ®oµn (®¨ng ký th¸ng 11-2006) th× thÓ chÕ cña tËp ®oµn b¸o chÝ kh«ng râ c«ng ty ch−a ®¨ng ký vèn ®iÒu lÖ, quyÒn rµng, kh«ng quy ph¹m, kh«ng hoµn së h÷u tµi s¶n còng kh«ng râ rµng; cuèi thiÖn, khi b−íc vµo thÞ tr−êng t− b¶n sÏ cïng tËp ®oµn b¸o chÝ Hå B¾c ph¶i lÊy gÆp nhiÒu trë ng¹i, qu¸ tr×nh vËn hµnh danh nghÜa cña c«ng ty bÊt ®éng s¶n sÏ rÊt khã kh¨n. MÆt kh¸c, trong tËp trùc thuéc tËp ®oµn míi hoµn thµnh ®oµn b¸o chÝ l¹i cã sù ph©n cÊp hµnh ®−îc thñ tôc ®¨ng ký mua cæ phiÕu. §iÒu chÝnh, khi t− c¸ch kh«ng phï hîp, c¬ héi nµy ph¶n ¸nh mét ®iÒu, ®iÒu kiÖn ®Çu kh«ng b×nh ®¼ng, sÏ dÉn ®Õn sù nghi ngê tiªn ®Ó tËp ®oµn b¸o chÝ th©m nhËp vµo vÒ tÝnh hîp ph¸p, tÝnh hîp lý, tÝnh hiÖu thÞ tr−êng vèn vµ tiÕn hµnh c¸c ho¹t qu¶ cña thÞ tr−êng trong ho¹t ®éng kinh ®éng kinh doanh t− b¶n lµ chñ thÓ thÞ doanh cña tËp ®oµn b¸o chÝ. tr−êng ph¶i râ rµng, quy ph¹m. Ngoµi ra VÒ mÆt khuynh h−íng lùa chän gi¸ trÞ cßn cÇn mét c¬ cÊu tæ chøc ®ñ m¹nh. trong qu¶n lý tËp ®oµn b¸o chÝ, chñ yÕu Kh«ng cã t− c¸ch hîp ph¸p sÏ kh«ng dïng ph−¬ng ph¸p hµnh chÝnh lµ chñ th©m nhËp ®−îc vµo thÞ tr−êng, cã ®ñ t− ®¹o, nhµ qu¶n lý chØ ®¬n thuÇn dùa vµo c¸ch nh−ng kh«ng cã c¬ chÕ tæ chøc còng sù ®¸nh gi¸ cña cÊp trªn ®èi víi hiÖu kh«ng ®−îc. qu¶ c«ng viÖc lµm tiªu chuÈn lùa chän VÒ ph−¬ng h−íng c¶i c¸ch trong ba gi¸ trÞ, kh«ng lÊy gi¸ trÞ cña doanh n¨m tíi, Tæng côc B¸o chÝ xuÊt b¶n nghiÖp lµm chñ ®¹o, kh«ng lÊy ho¹t ®éng kinh doanh lµm chñ ®¹o. Trung Quèc ®· ph©n ®Þnh thêi gian biÓu Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9(88) - 2008 63
  8. nguyÔn thµnh lîi XÐt vÒ hiÖn tr¹ng vËn hµnh cña tËp viÖc x©y dùng c¬ chÕ tæ chøc cña tËp ®oµn b¸o chÝ Trung Quèc, tÝnh chÊt ®¬n ®oµn, kh«ng cã lîi cho viÖc x¸c ®Þnh môc vÞ sù nghiÖp ¸p dông m« h×nh qu¶n lý tiªu ph¸t triÓn cña b¸o chÝ, cµng kh«ng theo doanh nghiÖp ®· khiÕn h×nh thøc cã lîi cho ho¹t ®éng kinh doanh t− b¶n thÓ chÕ cña tËp ®oµn b¸o chÝ Trung Quèc cña tËp ®oµn b¸o chÝ. TiÒn ®Ó ®Ó b¸o chÝ kh«ng quy ph¹m, ®iÒu nµy ®· khiÕn tËp th©m nhËp vµo thÞ tr−êng t− b¶n lµ chñ ®oµn b¸o chÝ rÊt khã x¸c ®Þnh ®−îc thÓ thÞ tr−êng ph¶i quy ph¹m, ®ång thêi h−íng ph¸t triÓn cho m×nh. cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng kinh doanh t− b¶n. C¬ chÕ vËn hµnh chung chung, ®¬n vÞ sù nghiÖp ®¶m nhËn chøc n¨ng phôc vô IV. MéT Sè TåN T¹I TRONG x· héi, coi träng hiÖu qu¶ x· héi, nh−ng KHUYNH H¦íNG LùA CHäN GI¸ TRÞ qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña nã l¹i ph¶i dùa CñA TËP §OµN B¸O CHÝ TRUNG vµo ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ QUèC tr−êng; ¸p dông h×nh thøc qu¶n lý theo 1. Ph−¬ng thøc qu¶n lý l¹c hËu doanh nghiÖp, g¸nh v¸c tr¸ch nhiÖm cña doanh nghiÖp, nh−ng l¹i kh«ng ®−îc VÒ c¬ b¶n tËp, ®oµn b¸o chÝ ë Trung h−ëng c¸c quyÒn lîi cña doanh nghiÖp. Quèc ®Òu ¸p dông c¸c ph−¬ng thøc qu¶n T×nh tr¹ng nµy ®· khiÕn c¬ chÕ qu¶n lý lý ®· cã tõ tr−íc cña c¸c doanh nghiÖp néi bé tËp ®oµn trë nªn lén xén, c¬ cÊu tæ nhµ n−íc, mang ®Ëm mµu s¾c cña nÒn chøc, c¬ chÕ l·nh ®¹o, ¸p dông c¬ chÕ kinh tÕ kÕ ho¹ch. Cïng víi qu¸ tr×nh c¶i qu¶n lý theo ®¬n vÞ sù nghiÖp, trong khi c¸ch cña doanh nghiÖp nhµ n−íc vµ tµi quy tr×nh s¶n xuÊt b¸o chÝ l¹i ph¶i vËn s¶n cña doanh nghiÖp nhµ n−íc ®−îc hµnh theo c¬ chÕ s¶n xuÊt kinh doanh ®−a vµo thÞ tr−êng, mét sè khuynh cña doanh nghiÖp. h−íng lùa chän gi¸ trÞ vµ c¬ cÊu thÓ chÕ HiÖn nay, mét sè häc gi¶ Trung Quèc vèn cã cña doanh nghiÖp nhµ n−íc ®· bÞ kh¼ng ®Þnh con ®−êng c¶i c¸ch cña b¸o lo¹i bá vµ ®−îc thay thÕ b»ng quan niÖm chÝ ë Trung Quèc lµ thµnh c«ng, vËy t¹i kinh doanh cña thÞ tr−êng hiÖn ®¹i còng sao ph¶i tiÕp tôc c¶i c¸ch? TËp ®oµn võa nh− hÖ thèng tæ chøc c¬ cÊu qu¶n lý ®−îc h−ëng chÝnh s¸ch cña ®¬n vÞ sù ph¸p nh©n cña doanh nghiÖp hiÖn ®¹i. nghiÖp, võa ®−îc v−¬n ra thÞ tr−êng ®Ó Thêi ®¹i chÝn muåi cña nÒn kinh tÕ thÞ kinh doanh thu lîi nhuËn, vÑn c¶ ®«i tr−êng ®· ®Õn, c¸c nhµ qu¶n lý doanh ®−êng... Nh−ng vÊn ®Ò lµ thÓ chÕ, víi hai nghiÖp nhµ n−íc cña Trung Quèc ®ang t− c¸ch nµy gièng nh− hai ®øa trÎ sinh ph¶i ®èi mÆt víi hai lùa chän: hoÆc lµ ®«i dÝnh nhau ë mét bé phËn nµo ®ã, gÆp nguy c¬ tôt hËu, sa th¶i, hoÆc lµ ph¶i rÊt nhiÒu trë ng¹i khi th©m nhËp vµo thÞ thay ®æi vai trß. Cïng lóc ®ã, khuynh tr−êng, kh«ng cã lîi cho sù ph¸t triÓn h−íng gi¸ trÞ, ph−¬ng thøc t− duy, cña s¶n nghiÖp b¸o chÝ, kh«ng cã lîi cho ph−¬ng thøc qu¶n lý, c¬ chÕ qu¶n lý cña Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9 (88) - 2008 64
  9. Mét sè kinh nghiÖm cña Trung Quèc… tËp ®oµn b¸o chÝ vÉn chØ dõng l¹i trªn b¶n. Ngoµi sù h¹n chÕ vÒ thÓ chÕ hiÖn quan niÖm qu¶n lý vµ khuynh h−íng lùa hµnh, cßn cã sù h¹n chÕ bëi quan niÖm chän gi¸ trÞ ®· cã tõ tr−íc cña c¸c doanh cò kü, lçi thêi cña c¸c nhµ qu¶n lý. nghiÖp nhµ n−íc. 3. Môc tiªu x¸c ®Þnh m¬ hå 2. Quan niÖm kinh doanh lçi thêi Sù m¬ hå trong vÊn ®Ò x¸c ®Þnh gi¸ C¸c tËp ®oµn b¸o chÝ ë Trung Quèc trÞ môc tiªu cña tËp ®oµn b¸o chÝ ë ®· ph¸t triÓn ®−îc mét thêi gian kh¸ dµi, Trung Quèc chñ yÕu thÓ hiÖn trªn hai quy m« t− b¶n vµ thùc lùc kinh tÕ cña ph−¬ng diÖn sau: c¸c tËp ®oµn kh«ng ngõng ph¸t triÓn, cã Thø nhÊt, kh«ng quan t©m ®Õn tÝch ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng lòy t− b¶n, thËm chÝ chØ coi t− b¶n lµ kinh doanh t− b¶n. Theo thèng kª, mét nguån tµi nguyªn ®Ó chi tiªu; hiÖu qu¶ sè tËp ®oµn b¸o chÝ nh− TËp ®oµn b¸o gia t¨ng gi¸ trÞ t− b¶n rÊt thÊp, n¨ng lùc chÝ Hå B¾c, TËp ®oµn xuÊt b¶n Tr−êng kinh doanh t− b¶n cña nhµ qu¶n lý Giang, TËp ®oµn Tri ¢n, TËp ®oµn Ph¸t kh«ng cao. NhiÒu tËp ®oµn coi viÖc thanh truyÒn h×nh... c¬ b¶n ®· ®¹i diÖn kh«ng cã nî nÇn, kh«ng ph¶i vay ng©n ®−îc cho tr×nh ®é ph¸t triÓn vµ quy m« hµng, lîi nhuËn h»ng n¨m æn ®Þnh, s¶n nghiÖp cña s¶n nghiÖp v¨n hãa Hå kh«ng gÆp nhiÒu sãng giã... lµ “t«n chØ B¾c, tû lÖ nî trung b×nh cña c¸c tËp ®oµn hµng ®Çu”. Sau 12 n¨m thµnh lËp tËp nµy kh«ng v−ît qu¸ 30%. C¸c tËp ®oµn ®oµn b¸o chÝ, Trung Quèc ®· ph©n tÝch b¸o chÝ cña Trung Quèc rÊt cã thÕ m¹nh vµ rót ra ®−îc mét sè ®Æc ®iÓm trong vÒ vèn vµ nguån kinh tÕ, nh−ng l¹i h¹n qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tËp ®oµn b¸o chÝ chÕ trong ý thøc kinh doanh, cã tiÒn nh− sau: qu¸ tr×nh tÝch lòy t−¬ng ®èi kh«ng d¸m dïng, kh«ng biÕt dïng, còng ®¬n thuÇn, h×nh thøc s¶n xuÊt kinh kh«ng muèn dïng v× sî rñi ro. §iÒu nµy doanh nh− c¸c doanh nghiÖp th«ng ®· béc lé nh÷ng mÆt h¹n chÕ cña c¬ chÕ th−êng, mang c¸c quan niÖm gi¸ trÞ cña ®¬n vÞ sù nghiÖp, ®ång thêi còng béc lé doanh nghiÖp nhµ n−íc, hiÖu qu¶ kinh nh÷ng bÊt cËp trong quan niÖm kinh tÕ kh«ng cao. Thø hai, coi lîi nhuËn lµ tiªu chuÈn doanh cña tËp ®oµn b¸o chÝ, thiÕu ®éng duy nhÊt ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t lùc néi t¹i thóc ®Èy sù ph¸t triÓn tÝch ®éng cña tËp ®oµn b¸o chÝ. §Ó ®¸nh gi¸ cùc. Khi mét doanh nghiÖp göi mét hiÖu qu¶ kinh tÕ cña mét doanh nghiÖp, l−îng tiÒn mÆt lín vµo ng©n hµng, chøng kh«ng nh÷ng ph¶i xem xÐt c¸c chØ sè tá ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh kinh tÕ, mµ cßn ph¶i xem chÊt l−îng vËn nghiÖp ®ã kh«ng khëi s¾c. Mäi ho¹t ®éng hµnh cña nã, kh«ng chØ dõng l¹i ë mét më réng quy m«, ph¸t triÓn s¶n nghiÖp chØ tiªu nµo ®ã, mµ ph¶i xem xÐt chØ tiªu lªn mét tÇm cao míi, gia t¨ng gi¸ trÞ cña tæng hîp. VÝ dô tû lÖ l·i gép lµ ®Ó ®¸nh tËp ®oµn b¸o chÝ Trung Quèc ®Òu ph¶i gi¸ kh¶ n¨ng thu lîi nhuËn giai ®o¹n thùc hiÖn th«ng qua søc m¹nh cña t− Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9(88) - 2008 65
  10. nguyÔn thµnh lîi ®Çu cña doanh nghiÖp; tû lÖ lîi nhuËn HiÖn nay, c¬ chÕ tuyÓn chän ng−êi gi÷ l¹i lµ ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thu lêi lµm c«ng t¸c qu¶n lý ë c¸c tËp ®oµn b¸o cuèi cïng cña doanh nghiÖp; lîi suÊt ®Çu chÝ Trung Quèc cßn ®¬n nhÊt, ch−a h×nh t− lµ ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thu lêi toµn thµnh ®−îc thÞ tr−êng nh©n tµi, do ®ã, bé nguån vèn cña doanh nghiÖp... ChÝnh Trung Quèc ®ang vËn dông häc tËp kinh v× lÏ ®ã, ph¶i th«ng qua c¸c chØ tiªu tæng nghiÖm cña mét sè n−íc ph−¬ng T©y ®Ó hîp cña doanh nghiÖp ®Ó ®¸nh gi¸, ph©n gÊp rót h×nh thµnh c¬ chÕ tuyÓn dông, tÝch hiÖu qu¶ kinh tÕ vµ chÊt l−îng kinh ®Ò b¹t l·nh ®¹o qu¶n lý b¸o chÝ. VÝ dô tÕ cña doanh nghiÖp ®ã. nh− Mü, Häc viÖn b¸o chÝ chØ ®µo t¹o phãng viªn, biªn tËp viªn, cßn Häc viÖn 4. ThiÕu hôt c¸n bé qu¶n lý cao cÊp kinh tÕ, l¹i cã nhiÖm vô ®µo t¹o c¸n bé Trong thêi kú kinh tÕ kÕ ho¹ch, b¸o qu¶n lÝ b¸o chÝ. Tû lÖ ph©n bè chuyªn chÝ Trung Quèc rÊt xa l¹ víi c¸c vÊn ®Ò ngµnh cña c¸n bé qu¶n lÝ trong c¸c tËp qu¶n lý, kinh doanh vµ lµm quen víi thÞ ®oµn b¸o chÝ cña Mü th−êng lµ: 19% tr−êng. Sau khi chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh chuyªn ngµnh b¸o chÝ, 52% chuyªn tÕ kÕ ho¹ch sang nÒn kinh tÕ thÞ tr−êng, ngµnh kinh tÕ, 29% chuyªn ngµnh kh¸c. b¸o chÝ víi vai trß lµ mét s¶n nghiÖp, V. PH¦¥NG H¦íNG Vµ MôC TI£U chñ thÓ cña thÞ tr−êng, ®· gÆp kh«ng Ýt §æI MíI THÓ CHÕ CñA TËP §OµN khã kh¨n trong viÖc thÝch øng víi m«i B¸O CHÝ Trung Quèc tr−êng míi, khiÕn c¸c tËp ®oµn b¸o chÝ Trung Quèc thiÕu ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý ThÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr−êng ë Trung mét c¸ch trÇm träng. Quèc ®ang b−íc ®Çu ®−îc h×nh thµnh, Tr−íc hÕt lµ sù kh«ng thÝch øng trong b¸o chÝ còng dÇn dÇn b−íc vµo thÞ c¬ cÊu tri thøc. Trong thêi kú kinh tÕ kÕ tr−êng, mÆt kh¸c thÞ tr−êng v¨n hãa ho¹ch, mét tê b¸o lµ mét tßa so¹n, tè còng ®ang tõng b−íc ®−îc më cöa, c¸c chÊt l·nh ®¹o cña nh÷ng ng−êi qu¶n lý yÕu tè nµy lµ tiÒn ®Ò vµ hiÖn thùc kh¸ch chñ yÕu thÓ hiÖn qua nghiÖp vô vÒ b¸o quan ®Ó b¸o chÝ Trung Quèc ph¸t triÓn. chÝ, vÊn ®Ò qu¶n lý còng chØ ®−îc thÓ §èi víi tËp ®oµn b¸o chÝ Trung Quèc, hiÖn qua c«ng t¸c chuyªn m«n. Sau khi tÝnh chÊt lµ ®¬n vÞ sù nghiÖp, h×nh thøc b¸o chÝ b−íc vµo thÞ tr−êng, vÊn ®Ò qu¶n qu¶n lý nh− doanh nghiÖp, võa lµ thµnh lý b¸o chÝ ph¶i ®èi mÆt víi mét sè lý luËn qu¶ ®¹t ®−îc tõ c«ng cuéc c¶i c¸ch thêi t−¬ng ®èi míi nh− kinh tÕ, luËt, thÞ kú tr−íc, ®ång thêi còng lµ ®èi t−îng ®Ó tr−êng, t− b¶n, kinh doanh, qu¶n lý, c¶i c¸ch trong t−¬ng lai. Qua 30 n¨m c¶i doanh nghiÖp, v.v… ChÝnh v× vËy, t×nh c¸ch b¸o chÝ, Trung Quèc ®· x¸c ®Þnh h×nh míi ®· ®Æt ra tr−íc m¾t nh÷ng ®−îc bèn yÕu tè quan träng cÇn ph¶i ng−êi lµm c«ng t¸c qu¶n lý b¸o chÝ mét n¾m v÷ng lµ néi hµm thÓ chÕ, m« h×nh sè yªu cÇu míi. thÓ chÕ, tr×nh ®é qu¶n lý vµ nhµ doanh Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9 (88) - 2008 66
  11. Mét sè kinh nghiÖm cña Trung Quèc… Hai lµ, chuyÓn ®æi thÓ chÕ (c¬ cÊu nghiÖp, tõ ®ã h×nh thµnh quan niÖm ng−êi cã t− c¸ch ph¸p nh©n cña c«ng ty, träng t©m cña thÓ chÕ míi. thiÕt lËp chñ thÓ thÞ tr−êng thùc sù); Kinh nghiÖm cña Trung Quèc cho Ba lµ, tõ c¬ cÊu cña tËp ®oµn b¸o chÝ thÊy, ph©n lo¹i c¸c c¬ quan b¸o chÝ lµ ë ®Þa ph−¬ng, ®¬n vÞ…, c¸c c¬ quan b¸o b−íc ®ét ph¸, chuyÓn ®æi m« h×nh lµ giai chÝ ngµnh ®Òu më réng thÞ tr−êng tiÒn tÖ, ®o¹n qu¸ ®é, cßn c¶i c¸ch thÓ chÕ lµ t− b¶n, v.v.. ®Õn sù chuyÓn ®æi c¬ cÊu ph−¬ng h−íng. Theo tinh thÇn c¶i c¸ch cña c¸c c¬ quan b¸o chÝ trong ho¹t ®éng cña Trung Quèc, b−íc ®Çu tiªn lµ ph©n vËn hµnh cña thÞ tr−êng tiÒn tÖ. Th«ng lo¹i c¸c c¬ quan b¸o chÝ: m« h×nh thuÇn qua c¶i c¸ch thÓ chÕ v¨n hãa, n©ng cao c«ng Ých (c¸c c¬ quan b¸o chÝ chuyªn lµm néi hµm vµ ngo¹i diªn gi¸ trÞ cña b¸o chÝ, chÝnh trÞ); m« h×nh thuÇn kinh doanh tËp ®oµn b¸o chÝ hoµn toµn chuyÓn ®æi (c¸c c¬ quan b¸o chÝ mang tÝnh chÊt tõ m« h×nh kh«ng tËp trung chuyÓn sang doanh nghiÖp); m« h×nh thø ba lµ mang m« h×nh tËp trung, tõ nhá chuyÓn sang tÝnh chÊt cña ®¬n vÞ sù nghiÖp, qu¶n lý lín, tõ cïng c¹nh tranh sang ph©n c«ng nh− doanh nghiÖp. chuyªn nghiÖp hãa. Sù ph©n lo¹i trªn phï hîp víi tõng lo¹i h×nh b¸o chÝ (b¸o in, ph¸t thanh, truyÒn h×nh vµ b¸o m¹ng ®iÖn tö). ý chó thÝch: nghÜa cña nã lµ sù ®ét ph¸ trong c¶i c¸ch 1 T¹p chÝ Nghiªn cøu tËp ®oµn b¸o chÝ sè thÓ chÕ b¸o chÝ. ChuyÓn ®æi m« h×nh sÏ 9-2008. dùa trªn c¬ së ph©n lo¹i ë b−íc ®Çu tiªn, 2 T¹p chÝ Nghiªn cøu b¸o chÝ truyÒn th«ng th«ng qua chuyÓn ®æi thÓ chÕ ®−a b¸o th¸ng 7-2007. chÝ vµo thÞ tr−êng. 3 Theo niªn gi¸m b¸o chÝ Trung Quèc n¨m 2007 Cïng víi viÖc hoµn thiÖn c¶i c¸ch thÓ 4 S¶n nghiÖp v¨n hãa “Culture Industry” chÕ kinh tÕ cña Trung Quèc, mét sè lÜnh ThuËt ng÷ nµy do Theodor Adorno vµ Max vùc c¶i c¸ch kh¸c nh− thÓ chÕ v¨n hãa, Horkheimer ®Ò ra n¨m 1947 trong cuèn Ph−¬ng ph¸p biÖn chøng khai s¸ng. chÝnh trÞ, x· héi còng tõng b−íc ®−îc c¶i c¸ch, theo kÕ ho¹ch ®Õn n¨m 2010, Tµi liÖu tham kh¶o Trung Quèc sÏ hoµn thµnh môc tiªu c¶i c¸ch s¶n nghiÖp v¨n hãa.4 1.T¹p chÝ Nghiªn cøu TËp ®oµn b¸o chÝ 2. T¹p chÝ B¸o chÝ truyÒn th«ng Trong t−¬ng lai, thÓ chÕ tËp ®oµn b¸o 3. T¹p chÝ T©n v¨n chiÕn tuyÕn chÝ cña Trung Quèc cã thÓ ®−îc c¶i c¸ch theo c¸c ph−¬ng h−íng sau: 4. T¹p chÝ Nghiªn cøu b¸o chÝ thÕ giíi 5. T¹p chÝ NghÒ b¸o Trung Quèc Mét lµ, ®iÒu chØnh c¬ cÊu gåm kÕt cÊu 6.http://www.china.com.cn s¶n nghiÖp, c¬ cÊu s¶n phÈm, c¬ cÊu t− b¶n, ®a d¹ng hãa c¬ cÊu thÓ chÕ; 7. http://www.cqvip.com Nghiªn cøu Trung Quèc sè 9(88) - 2008 67
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD


ERROR:connection to 10.20.1.100:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)
ERROR:connection to 10.20.1.100:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2