intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo nghiên cứu khoa học " Những vấn đề của triết học Trung Quốc đương đại "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

119
lượt xem
16
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

1. Cải cách, mở cửa v việc xác định lại những vấn đề của triết học Trung Quốc đ-ơng đại Tháng 5 năm 2006, tạp chí Khoa học Xã hội Trung Quốc thuộc Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc (CASS) cùng tạp chí Giới học thuật, một tạp chí có uy tín ở Trung Quốc tổ chức Hội thảo “Những vấn đề mũi nhọn trong nghiên cứu triết học đ-ơng đại”. Hội thảo đã thu hút sự quan tâm sâu sắc của giới trí thức, đặc biệt, các nhà nghiên cứu và các nhà hoạt động xã hội. ...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo nghiên cứu khoa học " Những vấn đề của triết học Trung Quốc đương đại "

  1. hå sÜ quý Pgs. Ts Hå sÜ quý ViÖn Th«ng tin Khoa häc x· héi §−îc sù ®ång ý cña c¸c t¸c gi¶ vµ t¹p chÝ 1. C¶i c¸ch, më cöa v viÖc x¸c ®Þnh Khoa häc X· héi Trung Quèc, ViÖn l¹i nh÷ng vÊn ®Ò cña triÕt häc Trung Quèc ®−¬ng ®¹i Th«ng tin Khoa häc x· héi dÞch vµ c«ng bè 10 bµi ®ã. Th¸ng 5 n¨m 2006, t¹p chÝ Khoa häc X· héi Trung Quèc thuéc ViÖn Khoa häc Nh−ng tr−íc khi cã héi th¶o nãi trªn, X· héi Trung Quèc (CASS) cïng t¹p chÝ ngay tõ n¨m 2004, t¹i §¹i häc Nh©n d©n Trung Quèc, mét héi th¶o kh¸c víi tiªu Giíi häc thuËt, mét t¹p chÝ cã uy tÝn ë ®Ò “ViÕt l¹i lÞch sö triÕt häc vµ ®æi míi Trung Quèc tæ chøc Héi th¶o “Nh÷ng chuÈn thøc triÕt häc Trung Quèc” ®· vÊn ®Ò mòi nhän trong nghiªn cøu triÕt ®−îc tæ chøc. C¸c nhµ triÕt häc Trung häc ®−¬ng ®¹i”. Héi th¶o ®· thu hót sù Quèc cho r»ng ngay tiªu ®Ò héi th¶o quan t©m s©u s¾c cña giíi trÝ thøc, ®Æc còng ®· nãi lªn nhiÒu ®iÒu vµ do vËy, biÖt, c¸c nhµ nghiªn cøu vµ c¸c nhµ ho¹t vÊn ®Ò ®−îc bµn luËn s«i næi, ®Æc biÖt ®éng x· héi. Môc ®Ých cña héi th¶o ®Æt trong c¸c tr−êng ®¹i häc. Tõ ®ã ®Õn nay, ra lµ: Nh÷ng vÊn ®Ò mµ triÕt häc Trung nh− chóng t«i ®−îc biÕt, s¸ch gi¸o khoa Quèc ®−¬ng ®¹i cÇn h−íng tíi - nh÷ng vµ ch−¬ng tr×nh triÕt häc t¹i c¸c tr−êng vÊn ®Ò cña thêi ®¹i, nh÷ng vÊn ®Ò cña ®¹i häc Trung Quèc ®· cã mét sè thay ®Êt n−íc Trung Quèc vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®æi m¹nh h¬n so víi nh÷ng thay ®æi cña b¶n th©n triÕt häc. Héi th¶o ®Ó l¹i trong nh÷ng n¨m 90 (thÕ kû XX). ë vµo dÊu Ên kh¸ ®Ëm vµ sau ®ã vÉn tiÕp tôc mét thêi ®iÓm sím h¬n, kho¶ng tr−íc vµ g©y tranh luËn. Lùa chän trong nhiÒu sau n¨m 2000, nh÷ng hoµi nghi vÒ hÖ tham luËn göi tíi héi th¶o, t¹p chÝ Khoa thèng c¸c tri thøc hîp thµnh cña triÕt häc x· héi Trung Quèc ®· chän 10 tham häc vµ “chuÈn thøc” (nh÷ng h×nh thøc luËn tiªu biÓu cña c¸c häc gi¶ trªn kh¾p triÕt häc x¸c ®Þnh(1)) nh− vÉn ®−îc ®Êt n−íc ®Ó ®¨ng t¹p chÝ víi tiªu ®Ò nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y l©u nay t¹i chuyªn môc gièng nh− tiªu ®Ò héi th¶o. Trung Quèc ®· ®−îc ®Æt ra. C¸c nhµ Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 17
  2. hå sÜ quý khoa häc Trung Quèc b¾t ®Çu b¨n kho¨n më cöa (“quèc m«n khai”). Th¸ng 3 n¨m vÒ vÞ thÕ cña t− t−ëng triÕt häc truyÒn 1979, Héi nghÞ B¾c Kinh vÒ c«ng t¸c lý thèng trong t−¬ng quan víi triÕt häc luËn ®· khëi x−íng viÖc gi¶i phãng “t− ph−¬ng T©y ®−îc truyÒn b¸ ë Trung t−ëng bÞ cÇm cè”. Råi sau ®ã, lý luËn Quèc sau kho¶ng mét thÕ kû. Vai trß cña “mÌo tr¾ng mÌo ®en” ®−îc bµn luËn triÖt triÕt häc Nho gi¸o, gi¸ trÞ cña viÖc ®Ó(3). Lý luËn vÒ “giai cÊp ®Êu tranh” bÞ truyÒn b¸ triÕt häc d−íi ¶nh h−ëng cña phª b×nh nghiªm kh¾c. TriÕt häc M¸c - Hå ThÝch vµ Phïng H÷u Lan ®−îc xem Lªnin ®−îc nh×n nhËn trong xu h−íng xÐt l¹i(2). Ng−êi t¸n ®ång nhiÒu vµ ng−êi x©y dùng “chñ nghÜa x· héi mang ®Æc ph¶n ®èi còng kh«ng Ýt. s¾c Trung Quèc”, “x©y dùng nÒn v¨n Nh−ng kh«ng ph¶i tíi n¨m 2000, viÖc minh tinh thÇn” Trung Quèc… nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y triÕt häc ë §iÓm qua vµi nÐt vÒ lÞch sö vÊn ®Ò Trung Quèc míi ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò nh− trªn, chóng t«i muèn l−u ý r»ng, viÖc triÕt häc Trung Quèc truy t×m g©y b¨n kho¨n vµ th«i thóc ho¹t ®éng lý nh÷ng vÊn ®Ò cña m×nh kh«ng ph¶i m·i luËn. Mµ ngay tõ ®Çu nh÷ng n¨m 90, ®Õn b©y giê míi xuÊt hiÖn vµ còng kh«ng sau chuyÕn c«ng du cña §Æng TiÓu B×nh ph¶i lµ viÖc n¶y sinh thuÇn tóy tõ trong xuèng phÝa Nam s«ng D−¬ng Tö víi lßng triÕt häc. C¸i lµm th«i thóc qu¸ tuyªn bè “khai phãng” næi tiÕng, ph−¬ng tr×nh truy t×m Êy chÝnh lµ sù biÕn ®éng ch©m “gi¶i phãng t− t−ëng, thùc sù cÇu cña thêi ®¹i toµn cÇu hãa tõ sau chiÕn thÞ” ®· diÔn ra kh¸ m¹nh tõ ®êi sèng tranh l¹nh kÕt thóc vµ sù trçi dËy cña kinh tÕ ®Õn ho¹t ®éng lý luËn. Nh÷ng ®Êt n−íc Trung Quèc tõ sau c¶i c¸ch, më “®¹i luËn chiÕn” vÒ “chñ nghÜa x· héi: râ cöa. “Con s− tö ch©u ¸ tØnh ngñ”(4) ®· hay kh«ng râ”, vÒ “tiªu chuÈn søc s¶n kÐo theo nh÷ng biÕn ®éng kh¸c c¶ vÒ xuÊt: lý lÏ cøng hay mÒm”, vÒ “chÕ ®é së ph−¬ng diÖn t− t−ëng, häc thuËt. h÷u: môc ®Ých hay thñ ®o¹n”, vÒ “kinh Vµ ®iÒu ®ã c¾t nghÜa t¹i sao nh÷ng tÕ thÞ tr−êng: thay da ®æi thÞt hay ch¾p vÊn ®Ò mòi nhän cña triÕt häc Trung v¸”, v.v… ®· lµm s«i ®éng bÇu kh«ng khÝ Quèc ®−¬ng ®¹i l¹i bao gåm nh÷ng vÊn tinh thÇn x· héi. TriÕt häc Trung Quèc ®Ò cña thêi ®¹i, nh÷ng vÊn ®Ò cña ®Êt trong bèi c¶nh Êy ®· ®µm luËn réng sang n−íc Trung Quèc vµ nh÷ng vÊn ®Ò cña c¸c lÜnh vùc triÕt häc v¨n hãa, nh©n häc b¶n th©n triÕt häc. triÕt häc, c¸c vÊn ®Ò toµn cÇu, hiÖn ®¹i 2. TriÕt häc tù l−u ® y hay l bÞ g¹t ho¸, v.v... Vµ, còng kh«ng ph¶i tíi nh÷ng ra ngo i lÒ: trõu t−îng ho¸ ®· trë th nh n¨m 90, mµ sím h¬n n÷a, vµo cuèi c¨n bÖnh trÇm kha cña triÕt häc Trung nh÷ng n¨m 70 ®Çu nh÷ng n¨m 80 ng−êi Quèc ta ®· thÊy xuÊt hiÖn nh÷ng quan ®iÓm míi lµm “vÇn vò giã m©y trªn bÇu trêi lý ThuËt ng÷ “tù l−u ®µy” vµ “bÞ g¹t ra luËn” khi Trung Quèc b¾t ®Çu c¶i c¸ch, ngoµi lÒ” kh«ng ph¶i do ng−êi viÕt bµi Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 18
  3. hå sÜ quý nµy nghÜ ra, mµ lµ ch÷ dïng cña c¸c häc thø triÕt häc cã vÊn ®Ò”. Yi Junqing cho gi¶ Trung Quèc. §©y lµ mét trong nh÷ng r»ng, gi÷a x¸c lËp c¸c vÊn ®Ò vµ chñ ®Ò vÊn ®Ò nãng cña triÕt häc Trung Quèc míi cña triÕt häc vµ chuyÓn ®æi chuÈn ®−¬ng ®¹i. VÊn ®Ò ®−îc chÝnh thøc ®Æt thøc triÕt häc, c¶ hai viÖc cïng quan ra trong t¹p chÝ Nghiªn cøu triÕt häc sè 1 träng nh− nhau, kh«ng thÓ coi nhÑ viÖc n¨m 2004(5), vµ nã ®−îc bµn th¶o t¹i héi nµo. th¶o “Nh÷ng vÊn ®Ò mòi nhän... th¸ng ChuÈn thøc triÕt häc theo ph©n ®Þnh 5/2006. GS. Yi Junqing (Y TuÊn Khanh), cña Yi Junqing gåm hai lo¹i: 1). Nh÷ng Trung t©m Nghiªn cøu TriÕt häc V¨n chuÈn thøc lý luËn t− biÖn hoÆc triÕt ho¸, §¹i häc H¾c Long Giang, cho r»ng, häc ý thøc thuÇn tuý. 2). Nh÷ng chuÈn ®©y lµ vÊn ®Ò mµ giíi nghiªn cøu triÕt thøc thuéc vÒ thÕ giíi ®êi sèng, ®−îc thÓ häc Trung Quèc cÇn nh×n th¼ng vµo, v× hiÖn trong triÕt häc v¨n hãa, triÕt häc nã ®ông ®Õn chuÈn thøc cña triÕt häc thùc tiÔn, triÕt häc chÝnh trÞ, triÕt häc ®ang ®−îc nghiªn cøu vµ gi¶ng d¹y ë x· héi... bao gåm nh÷ng vÊn ®Ò liªn Trung Quèc. Trong triÕt häc hiÖn thêi, quan ®Õn mèi quan hÖ gi÷a con ng−êi “mäi ®èi t−îng vµ mäi vÊn ®Ò cuèi cïng vµ tù nhiªn, con ng−êi vµ con ng−êi, con ®Òu ®−îc trõu t−îng ho¸ thµnh nh÷ng ng−êi vµ quÇn thÓ, con ng−êi vµ x· nguyªn lý lý luËn hay tri thøc cã vÎ ®óng héi... ChuÈn thøc thø hai nµy kh«ng cßn ®¾n mu«n thuë, thÝch hîp phæ biÕn, gi¶n ®¬n biÓu hiÖn thµnh nh÷ng vÊn ®Ò nh−ng thùc ra th× l¹i cã thÓ xa rêi hiÖn cña mét lÜnh vùc nµo ®ã nh− kinh tÕ, thùc ®êi sèng, hoÆc chØ lµ nh÷ng chØ dÉn chÝnh trÞ… n÷a. trèng rçng, chung chung, hêi hît. Mäi Do vËy, Yi Junqing kÕt luËn, “chØ cÇn nghiªn cøu lý luËn ®Òu quen víi viÖc kh«ng “tù l−u ®µy” m×nh trong v−¬ng quèc chØnh lý vµ suy diÔn l«gic lý luËn tõ mét cña c¸c ý niÖm trõu t−îng, triÕt häc sÏ nhµ t− t−ëng ®Õn mét nhµ t− t−ëng kh¸c. kh«ng thÓ bÞ thÕ giíi ®êi sèng s«i ®éng g¹t Theo mét ý nghÜa nµo ®ã, “trõu t−îng ho¸ ra ngoµi lÒ”. ®· trë thµnh c¨n bÖnh trÇm kha cña VÒ chuÈn thøc cña triÕt häc, GS. Sun nghiªn cøu triÕt häc Trung Quèc” . Zhouxing (T«n Chu H−ng), Khoa TriÕt Theo Yi Junqing, mét triÕt häc kh«ng häc, §¹i häc §ång TÕ cho r»ng, chÝnh n¾m b¾t ®−îc nh÷ng vÊn ®Ò míi, kh«ng Heidegger lµ ng−êi ®· chuyÓn triÕt häc x¸c lËp ®−îc nh÷ng chñ ®Ò triÕt häc míi cña m×nh tõ “triÕt häc” sang “hËu triÕt trong mét x· héi ®ang biÕn ®æi, ch¾c häc”. Trong thö nghiÖm hiÖn sinh thêi ch¾n sÏ tôt hËu. “Mét triÕt häc vÉn dïng kú tr−íc nh÷ng n¨m 30, Heidegger ®· cè g¾ng x©y dùng triÕt häc trªn c¬ së hiÖn nh÷ng ph−¬ng ph¸p vµ chuÈn thøc sinh chñ nghÜa, tuy nhiªn, nh÷ng thuËt nghiªn cøu bÊt biÕn ®Ó n¾m b¾t nh÷ng ng÷ c¬ b¶n mµ «ng sö dông vÉn ®i theo vÊn ®Ò vµ chñ ®Ò triÕt häc míi... lµ mét Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 19
  4. hå sÜ quý Theo Yu Wujin, ë Trung Quèc lµ, “dï triÕt häc truyÒn thèng. NghÜa lµ lóc ®Çu ng−êi ta lý gi¶i quan ®iÓm cña m×nh lµ Heidegger vÉn tin ë ph−¬ng thøc t− “ph¸i g×” hay “häc g×”, dï ng−êi ta phãng t−ëng vµ ph−¬ng thøc biÓu ®¹t cña triÕt ®¹i nh− thÕ nµo sù kh¸c biÖt vµ ®èi lËp häc “truyÒn thèng”, Ýt nhÊt lµ cã thÓ gi÷a c¸c kiÕn gi¶i kh¸c nhau, nh−ng th«ng qua c¶i t¹o ®Ó kh«i phôc søc m¹nh trong thùc tÕ kh«ng hÒ tån t¹i nh÷ng t− t−ëng cña nã. Nh−ng sau nh÷ng n¨m tr−êng ph¸i mü häc hay nh÷ng häc 30, Heidegger hoµn toµn tõ bá ý ®Þnh thuyÕt mü häc kh¸c nhau, bëi v× nh÷ng nµy, chuyÓn sang thö nghiÖm c¸i mµ «ng ng«n luËn chñ ®¹o cña ng−êi ta vÒ mü häc gäi “hËu triÕt häc” hay “phi triÕt häc”. gÇn nh− ®Òu b¾t nguån mét c¸ch kh«ng Dùa vµo ph©n tÝch b−íc chuyÓn ë triÕt lÖ ngo¹i tõ cïng mét c¬ së lµ triÕt häc tri häc Heidegger, Sun Zhouxing cho r»ng, thøc luËn”. víi triÕt häc ngµy nay, “nÕu ¸p dông Víi ngµnh triÕt häc khoa häc t×nh kiÕn nghÞ cña Heidegger, tèt nhÊt chóng tr¹ng còng t−¬ng tù. NhËn xÐt vÒ thùc ta kh«ng nªn dïng thuËt ng÷ “triÕt häc”, tr¹ng ngµnh nµy, GS. Guo Guichun mét danh tõ riªng ch©u ©u - ph−¬ng T©y (Qu¸ch Quý Xu©n), Trung t©m Nghiªn n÷a, mµ nªn dïng thuËt ng÷ “t− t−ëng” cøu Khoa häc vµ C«ng nghÖ, §¹i häc S¬n ®Ó chØ nh÷ng nç lùc t− t−ëng ngoµi triÕt T©y, cho r»ng, “®»ng sau sù phån thÞnh häc ®ang xuÊt hiÖn vµ trë nªn cã ý nghÜa bÒ ngoµi cña nghiªn cøu triÕt häc khoa trong sù giao l−u v¨n ho¸ ®a nguyªn ë häc ë Trung Quèc hiÖn nay tiÒm Èn nguy thêi ®¹i c«ng nghÖ - toµn cÇu”. c¬ s©u s¾c cña sù ngo¹i vi ho¸ bé m«n. VÒ t×nh tr¹ng cña nghiªn cøu triÕt CÇn ®−a viÖc nghiªn cøu triÕt häc khoa häc ë mét sè lÜnh vùc cô thÓ, GS. Yu häc cña Trung Quèc vµo quü ®¹o ph¸t Wujin (Du Ng« Kim), Trung t©m Nghiªn triÓn chñ ®¹o th«ng qua viÖc n¾m b¾t cøu chñ nghÜa Marx ®−¬ng ®¹i ë n−íc c¸c xu thÕ ph¸t triÓn cña triÕt häc khoa ngoµi, §¹i häc Phóc §¸n cho r»ng, nh×n häc quèc tÕ, lÊy viÖc nghiªn cøu c¸c lý bÒ ngoµi, ng−êi ta dÔ h×nh dung mü häc luËn then chèt cña triÕt häc khoa häc Trung Quèc hiÖn nay trong mét c¶nh lµm c¬ së, lÊy viÖc x©y dùng tÝnh quy t−îng phån vinh. C¸c lo¹i quan ®iÓm mü ph¹m cña bé m«n lµm môc tiªu. ChØ cã häc ®ua nhau xuÊt hiÖn, tranh luËn nh− vËy míi cã thÓ h×nh thµnh vµ x©y kh«ng ngít, cã vÎ nh− ng−êi ta ®ang dùng ®−îc tr−êng ph¸i triÕt häc khoa miÖt mµi t×m hiÓu mét lo¹t vÊn ®Ò mü häc Trung Quèc”. häc quan träng. “Kú thùc, ng−êi nghiªn Phª ph¸n m¹nh mÏ hiÖn t−îng triÕt cøu tinh ý rÊt dÔ ph¸t hiÖn, ngoµi viÖc häc thiÕu quan t©m ®Õn c¸c vÊn ®Ò hiÖn lÆp l¹i nh÷ng quan niÖm mü häc cò vµ thùc, ®¸nh mÊt nhiÖt t×nh c¶i t¹o thÕ ch¬i ®ïa víi nh÷ng danh tõ ngo¹i lai míi, nghiªn cøu mü häc hiÖn nay ch¼ng giíi nh− nã ®· tõng cã trong lÞch sö, GS. ®¹t ®−îc b−íc tiÕn triÓn thùc chÊt nµo”. Feng Ping (Phïng B×nh), Trung t©m Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 20
  5. hå sÜ quý Nghiªn cøu chñ nghÜa Marx ®−¬ng ®¹i ë ®−îc m« t¶ l©u nay kh«ng ®óng nh− diÖn m¹o cña nã trong thùc tÕ. n−íc ngoµi, §¹i häc Phóc §¸n cho r»ng, ®iÒu ®ã sÏ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng “coi c¸c lý VÒ ®iÒu nµy, GS. Jing Haifeng (C¶nh luËn triÕt häc cña qu¸ khø lµ mét ®èng H¶i Phong), §¹i häc Th©m QuyÕn cho kh¸i niÖm tuy g¾n bã nhau nh−ng kh«ng r»ng, quan niÖm vÒ lÞch sö triÕt häc hÒ cã søc sèng; chóng ta sÏ c¾t ®øt huyÕt Trung Quèc l−u hµnh h¬n 80 n¨m qua v× m¹ch cña nh÷ng lý luËn nµy v× kh«ng m« pháng ph−¬ng T©y qu¸ ®Ëm, phô nh×n thÊy vÊn ®Ò mµ chóng cÇn gi¶i thuéc qu¸ nhiÒu vµo ph−¬ng T©y, nªn ®· quyÕt vµ ®éng lùc nguyªn thuû s¶n sinh lµm mê ®i, ®Õn møc ®¸nh mÊt tinh thÇn ra chóng” . riªng cña t− t−ëng Trung Quèc, biÕn Theo Feng Ping, trong s¸ng t¹o triÕt triÕt häc Trung Quèc thµnh “vËt phô häc, viÖc ®Æt ra vÊn ®Ò cña ®êi sèng hiÖn thuéc”, thµnh “hµng nh¸i” cña triÕt häc thùc lµ quan träng nhÊt vµ còng lµ khã ph−¬ng T©y. Lóc ®Çu, khi th¶o luËn vÒ kh¨n nhÊt. Th«ng th−êng, triÕt häc ®iÒu nµy, mét sè häc gi¶ kh«ng hiÓu, cho Trung Quèc hay kh¸i qu¸t ®êi sèng r»ng ®ã lµ chuyÖn “kh«ng bÖnh mµ rªn”. thµnh nh÷ng vÊn ®Ò hoÆc lµ qu¸ trõu Nh−ng tõ sau n¨m 2004, phÇn lín ®Òu t−îng hoÆc lµ l¹i qu¸ cô thÓ, vôn vÆt. thõa nhËn ®ã lµ “vÊn ®Ò thËt” cña triÕt Qu¸ trõu t−îng th× kh«ng thÓ cã ph−¬ng häc Trung Quèc. ph¸p gi¶i quyÕt, hoÆc kh«ng thÓ thao t¸c Nguyªn nh©n cña t×nh h×nh, theo Jing ®−îc. Cßn nÕu qu¸ cô thÓ th× thùc ra Haifeng, chuÈn thøc bé m«n cña “triÕt häc ch¼ng cÇn ®Õn nghiªn cøu triÕt häc. Trung Quèc” do Hu Shi (Hå ThÝch), Feng Feng Ping kÕt luËn, nÕu lÊy “c¸c vÊn Youlan (Phïng H÷u Lan) x¸c lËp ®· m« ®Ò cña Trung Quèc lµm ®èi t−îng nghiªn pháng vµ phô thuéc vÒ mÆt h×nh thøc vµo cøu”, triÕt häc Trung Quèc cã thÓ sÏ trë triÕt häc cËn ®¹i ph−¬ng T©y theo kiÓu thµnh “tinh hoa tinh thÇn cña thêi ®¹i” “cói m×nh theo ng−êi” ®Õn møc “kh«ng thÓ vµ trë thµnh “linh hån sèng cña v¨n ho¸” chÞu ®ùng”. Khi thÕ giíi më ra, chê ®îi Trung Hoa. n−íc “Trung Hoa v¨n ho¸” ph¸t ra tiÕng 3. VÒ diÖn m¹o cña lÞch sö triÕt häc nãi ®éc ®¸o, th× Trung Quèc l¹i r¬i vµo Trung Quèc - khñng ho¶ng tÝnh hîp t×nh tr¹ng “bÊt lùc”, lóng tóng “kh«ng biÕt ph¸p cña TriÕt häc Trung Quèc lÊy g× ®Ó hiÕn cho ng−êi”. “Khñng ho¶ng tÝnh hîp ph¸p cña triÕt VÒ h×nh thøc, triÕt häc Trung Quèc häc Trung Quèc” lµ ch÷ dïng cña Zhao th−êng ®−îc ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ theo Jinglai, trong t¹p chÝ Khoa häc x· héi c¸c khu«n th−íc ph−¬ng T©y: tiÕn bé vµ Trung Quèc, sè 6 n¨m 2003 dïng ®Ó chØ b¶o thñ, t− b¶n chñ nghÜa vµ phong kiÕn t×nh tr¹ng lÞch sö triÕt häc Trung Quèc chñ nghÜa, gi¶i phãng c¸ nh©n vµ ®Ì nÐn Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 21
  6. hå sÜ quý nh©n tÝnh, duy vËt vµ duy t©m... Nh÷ng Ping... Ch¼ng h¹n, GS. Ju Shier (Cóc tiªu chuÈn nµy thùc ra kh«ng phï hîp Thùc Nhi), ViÖn Nghiªn cøu L«gic vµ víi triÕt häc truyÒn thèng Trung Hoa. NhËn thøc, §¹i häc Trung S¬n cho r»ng, §Æc biÖt, Khæng gi¸o th−êng bÞ coi lµ tiªu d©n téc Trung Hoa mÊy ngh×n n¨m nay cùc, lçi thêi, nhiÒu l¾m còng chØ cã chót Ýt chØ dùa vµo c¸c nguån lùc vµ thÞ tr−êng “ý nghÜa tiÕn bé lÞch sö”. Do ¶nh h−ëng bªn trong còng cã thÓ duy tr× sù tån t¹i cña sù phª ph¸n nhiÒu n¨m tõ bªn trong cña m×nh, nay ®ang ®èi mÆt víi mét vÊn vµ bªn ngoµi, “®¹o ®øc Nho gia trë nªn ®Ò ch−a tõng cã lµ, nÕu kh«ng më réng ngµy cµng nhît nh¹t, chóng ta thùc sù giao l−u víi bªn ngoµi, th× sÏ kh«ng thÓ kh«ng biÕt cßn g× cã thÓ nãi, cµng kh«ng tiÕp tôc ph¸t triÓn, nhÊt lµ trong ®iÒu biÕt nªn nãi thÕ nµo! Sù trèng rçng vµ xa kiÖn chÝnh trÞ toµn cÇu ngµy nay ®· trë l¹ trong ®êi sèng hiÖn thùc vµ sù “lì lêi” thµnh ®a cùc vµ ®a v¨n minh. Do vËy thËm chÝ “nãi n¨ng lén xén” trong nghiªn con ®−êng duy nhÊt ®Ó d©n téc Trung cøu lý luËn khiÕn cho ®¹o ®øc Nho gia xa Hoa gi¶i quyÕt vÊn ®Ò trªn lµ thiÕt lËp rêi vÒ c¨n b¶n ®êi sèng thùc tÕ”. mèi liªn hÖ víi nhiÒu nÒn v¨n minh trªn tinh thÇn ®èi tho¹i vµ b×nh ®¼ng. VÒ Khi gÇn ®©y Nho gi¸o ®−îc ®¸nh gi¸ ph−¬ng diÖn l«gic häc, Ju Shier cßn cho cao ë c¸c n−íc NICs ch©u ¸, Jing Haifeng r»ng, c¸c lo¹i l«gic häc truyÒn thèng nh− cho biÕt, lóc ®ã ng−êi Trung Quèc ®¹i lôc l«gic häc cæ ®¹i Trung Quèc, l«gic häc míi giËt m×nh: “T¹i sao hä kh«ng “lo¹i” PhËt gi¸o Ên §é hay l«gic häc Hy L¹p..., truyÒn thèng ra ngoµi cuéc, mµ l¹i dùa nh×n tõ gi¸c ®é ng÷ dông häc, ®Òu lµ vµo ®ã ®Ó x©y dùng hiÖn ®¹i ho¸? T¹i sao nh÷ng c«ng cô suy lý vµ luËn chøng v« ®¹o ®øc Nho gia mµ chóng ta coi nh− giÎ chñ thÓ hay ®¬n chñ thÓ. Nh−ng ngµy r¸ch l¹i trë thµnh ®éng lùc thóc ®Èy sù nay ®Ó giao l−u trong mét thÕ giíi ®a cùc hµi hoµ x· héi vµ ®æi míi v¨n ho¸, chø vµ ®a v¨n minh, cã thÓ sÏ xuÊt hiÖn mét kh«ng ph¶i lµ ch−íng ng¹i vµ g¸nh nÆng thø “l«gic biÖn luËn xuyªn v¨n minh”? ®èi víi sù ph¸t triÓn cña c¸c khu vùc ®ã”. nÕu c©u tr¶ lêi lµ kh¼ng ®Þnh th× l«gic Cã thÓ thÊy, viÖc tù vÊn vÒ diÖn m¹o nay lµ g×? §©y lµ vÊn ®Ò mµ l«gic häc cña triÕt häc Trung Quèc trong thÕ giíi sÏ ®èi mÆt trong t−¬ng lai. ngµy nay hay c¸i gäi lµ khñng ho¶ng Cßn theo Feng Ping, ph−¬ng ch©m tÝnh hîp ph¸p cña triÕt häc Trung Quèc, “triÕt häc h−íng vÒ c¸c vÊn ®Ò cña Trung dÉu sao còng ph¶n ¸nh t©m thÕ x· héi Quèc” thùc chÊt chØ cã nghÜa lµ triÕt häc trong xu thÕ ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc Trung Quèc cÇn lÊy viÖc c¶i thiÖn ®êi Trung Quèc trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. sèng cña ng−êi Trung Quèc, xóc tiÕn sù Bªn c¹nh dßng quan niÖm nh− Jing ph¸t triÓn cña x· héi Trung Quèc lµm Haifeng, Zhao Jinglai... Cßn lµ dßng môc tiªu nghiªn cøu, lÊy quan niÖm gi¸ quan niÖm h¬i kh¸c nh− Ju Shier, Feng Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 22
  7. hå sÜ quý cã tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm triÕt häc, vÊn trÞ vµ ph−¬ng thøc t− duy c¨n b¶n nhÊt ®Ò mµ nhµ triÕt häc nghiªn cøu, vÊn ®Ò ¶nh h−ëng ®Õn ®êi sèng ng−êi Trung ®−îc nghiªn cøu b»ng ph−¬ng thøc triÕt Quèc vµ sù ph¸t triÓn x· héi Trung Quèc häc… Vµ dï tr¶ lêi b»ng ph−¬ng thøc lµm nhiÖm vô nghiªn cøu” . nµo ®Òu khã tr¸nh khái ph¶i lµm râ 4. Nh÷ng vÊn ®Ò m triÕt häc ®−¬ng “triÕt häc lµ g×”. ®¹i Trung Quèc cÇn h−íng tíi Do tÝnh trõu t−îng ho¸ vµ phæ biÕn Nh− ®· nãi ë phÇn ®Çu, môc ®Ých cña ho¸ cao ®é cña triÕt häc l¹i ®−îc triÓn héi th¶o “Nh÷ng vÊn ®Ò mòi nhän... ” 5- khai trong nh÷ng ®iÒu kiÖn lÞch sö cô 2006 lµ nh»m lµm râ triÕt häc Trung thÓ - th«ng qua c¸ nh©n nhµ triÕt häc cô Quèc ®−¬ng ®¹i cÇn ph¶i h−íng tíi thÓ, nªn triÕt häc khã tr¸nh khái ph¶i chÞu sù chÕ −íc cña thêi ®¹i vµ c¸ thÓ. nh÷ng vÊn ®Ò nµo. Theo t− duy truyÒn Bëi vËy vÊn ®Ò triÕt häc cña mçi thêi ®¹i thèng, c¸c nhµ lý luËn Trung Quèc ph©n tÊt nhiªn cã ®Æc ®iÓm thêi ®¹i, d©n téc chia r¹ch rßi thµnh 3 lo¹i vÊn ®Ò – vÊn vµ c¸ thÓ. Theo ý nghÜa ®ã, Ou ®Ò cña thêi ®¹i, cña ®Êt n−íc Trung Yangkang ®Ò xuÊt “chuçi vÊn ®Ò cña Quèc vµ cña triÕt häc. MÆc dï víi triÕt nghiªn cøu triÕt häc hiÖn nay” gåm: häc, 3 lo¹i vÊn ®Ò nµy trong nhiÒu 1. Xung ®ét bªn trong con ng−êi. tr−êng hîp còng chØ lµ mét, hoÆc kh«ng Nh÷ng t−¬ng t¸c gi÷a lý tÝnh vµ phi lý thÓ t¸ch rêi nhau, nh−ng trong chõng tÝnh trong kÕt cÊu t©m lý s©u xa cña con mùc t−¬ng ®èi, viÖc t¸ch b¹ch nh− vËy ng−êi. §ã lµ h¹t nh©n cña chuçi vÊn ®Ò còng cã ý nghÜa cña nã. Yi Junqing cho triÕt häc. r»ng, khi triÕt häc h−íng tíi c¸c vÊn ®Ò 2. Sù ph©n ho¸, xung ®ét vµ t−¬ng vµ chñ ®Ò quan träng nhÊt cña thêi ®¹i t¸c toµn diÖn gi÷a v¨n ho¸ khoa häc kü chóng ta, th× tr−íc hÕt nã cÇn quan t©m thuËt vµ v¨n ho¸ nh©n v¨n trong ®êi ®Õn c¸c vÊn ®Ò cña b¶n th©n nã, vÊn ®Ò sèng x· héi. chuÈn thøc triÕt häc. Theo Yi Junqing, 3. Sù ph©n ho¸ vµ ®èi lËp gi÷a thÕ søc m¹nh cña triÕt häc chÝnh lµ ë “lý giíi ®êi sèng vµ thÕ giíi thÇn th¸nh. tÝnh triÕt häc” vµ “ph¶n t− triÕt häc”. §©y 4. Sù xung ®ét vµ chÕ −íc lÉn nhau lµ c¸i cho phÐp triÕt häc kh«ng ngõng phª gi÷a b¶n s¾c d©n téc vµ hÖ thèng toµn ph¸n c¸c cÊu tróc v¨n hãa ®· h×nh thµnh cÇu. cña loµi ng−êi, kÓ c¶ c¸c hÖ thèng vµ ®Þnh 5. Sù ®èi lËp vµ t−¬ng t¸c gi÷a tù do kiÕn ®· h×nh thµnh cña chÝnh triÕt häc. c¸ tÝnh vµ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt. Víi GS. Ou Yangkang (©u D−¬ng Nh÷ng vÊn ®Ò triÕt häc ®Ých thùc Khang), §¹i häc Khoa häc vµ C«ng nghÖ nµy, theo Ou Yangkang, “®−îc h×nh Hoa Trung, Vò H¸n, viÖc tr¶ lêi c©u hái thµnh vµ n©ng cao trong ®èi tho¹i. §èi “vÊn ®Ò triÕt häc lµ g×?” cã thÓ dÉn tíi tho¹i lµ c¬ chÕ h×nh thµnh vÊn ®Ò triÕt nhiÒu h−íng t×m tßi kh¸c nhau: vÊn ®Ò Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 23
  8. hå sÜ quý häc. Gi¸ trÞ lín nhÊt cña triÕt häc lµ kh¸c biÖt hÖ t− t−ëng truyÒn thèng, gióp ng−êi ta tiÕn hµnh ®èi tho¹i”. chñ nghÜa d©n téc míi, chñ nghÜa n÷ quyÒn, ý thøc chÝnh trÞ chñng téc, v¨n H¬i kh¸c víi Ou Yangkang, 5 vÊn ®Ò ho¸ luyÕn ¸i ®ång tÝnh, t«n gi¸o míi, lín mµ toµn cÇu ho¸ ®Æt ra cho triÕt häc, chñ nghÜa khñng bè, chñ nghÜa nhãm theo GS. Ren Ping (NhiÖm B×nh), §¹i s¾c téc m¹ng, chñ nghÜa sinh th¸i… häc T« Ch©u, l¹i lµ: 1. ý n ghÜa triÕt häc cña kinh tÕ tri Gi¶i ®¸p 5 vÊn ®Ò ®ã, chñ nghÜa Marx ®−¬ng ®¹i sÏ cã “tÇm nh×n vÊn ®Ò trong thøc ®èi víi sù biÕn ®æi ph−¬ng thøc s¶n xuÊt toµn cÇu. “T− b¶n tri thøc” ph¶n t−” cña thêi ®¹i. §©y lµ ph−¬ng ®ang thay thÕ t− b¶n c«ng nghiÖp ®Ó thøc chñ yÕu ®Ó triÕt häc Macxit tån t¹i trë thµnh yÕu tè chñ ®¹o cña qu¸ tr×nh vµ ph¸t triÓn trong thêi ®¹i ngµy nay. toµn cÇu ho¸. Theo GS. Feng Ping, 150 n¨m truíc, 2. VÊn ®Ò giao tiÕp liªn chñ thÓ vµ Marx ®· hoµn thµnh cuéc c¶i c¸ch triÕt c«ng céng do toµn cÇu ho¸ míi ®em häc quan träng, ®¸nh dÊu b»ng viÖc x¸c l¹i. Toµn cÇu ho¸ lµ “giao tiÕp phæ lËp nguyªn t¾c thùc tiÔn víi 3 ý nghÜa c¬ biÕn toµn thÕ giíi”. b¶n: 3. VÊn ®Ò viÕt l¹i tÝnh hiÖn ®¹i. 1. §êi sèng loµi ng−êi lµ xuÊt ph¸t Trong thêi ®¹i toµn cÇu ho¸ míi, hiÖn ®iÓm vµ lµ môc ®Ých quan t©m cña triÕt ®¹i ho¸ hiÖn nay lµ “hiÖn ®¹i ho¸ häc. míi”– nã kh«ng gièng víi hËu hiÖn ®¹i 2. TriÕt häc gi¶i thÝch thÕ giíi lµ ®Ó toµn cÇu, cµng kh«ng gièng víi quan c¶i t¹o thÕ giíi. niÖm vÒ hiÖn ®¹i kinh ®iÓn theo Max 3. Khi c¶i t¹o thÕ giíi, con ng−êi tu©n Weber, thËm chÝ còng kh«ng ph¶i lµ thñ nguyªn t¾c gi¸ trÞ, tøc lµ lîi dông “hiÖn ®¹i ho¸ lÇn thø hai” mµ vËt theo th−íc ®o cña ng−êi. Habermass, Giddens hay Baker chØ ra, Trong sù øng dông nguyªn t¾c thùc mµ lµ “tÝnh hiÖn ®¹i míi” ®−îc dÉn d¾t tiÔn cña triÕt häc Marx, Feng Ping cho bëi “hËu hiÖn ®¹i”, “tri thøc ho¸” hay r»ng, triÕt häc Trung Quèc cÇn suy nghÜ “th«ng tin ho¸”. vµ ho¹ch ®Þnh viÖc nghiªn cøu sao cho 4. Ngµy nay, viÖc toµn cÇu ho¸ t− triÕt häc kh«ng ph¶i lµ mét thø triÕt häc b¶n tri thøc chång lªn vµ bao trïm t− nh×n thÕ giíi (dï nã gåm c¸c kiÕn gi¶i vÒ b¶n c«ng nghiÖp ®· t¹o ra mét côc diÖn ph−¬ng thøc “nh×n thÕ giíi” vµ c¸c quan toµn cÇu míi. ®iÓm vÒ thÕ giíi), mµ lµ mét thø triÕt häc 5. Trong toµn cÇu ho¸, sù kh¸c biÖt c¶i t¹o thÕ giíi. Tuy nhiªn trong khi ®Ò ho¸, ®a nguyªn ho¸, phøc t¹p ho¸ trë cao viÖc øng dông nguyªn t¾c thùc tiÔn, thµnh hiÖn t−îng toµn cÇu. §©y lµ mét Feng Ping còng kÞch liÖt phª ph¸n th¸i thêi ®¹i n¶y sinh hµng lo¹t ®ông ®é vÒ ®é qu¸ sïng b¸i quan ®iÓm thùc chøng. v¨n ho¸ t− t−ëng: kh¸c biÖt giai cÊp, Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 24
  9. hå sÜ quý Theo «ng, viÖc sïng b¸i thùc chøng sÏ ®Ò hiÖn thùc, nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò hiÖn thñ tiªu triÕt häc. Feng Ping viÕt: “Trong thùc, cã nh− vËy søc sèng cña nã míi hÖ thèng v¨n ho¸ vµ t− t−ëng cña loµi kh«ng suy kiÖt”. ng−êi kh«ng cÇn cã thø triÕt häc lÊy viÖc * miªu t¶ thùc tÕ lµm môc ®Ých c¨n b¶n, ** hiÖn nay l¹i cµng nh− vËy... Tuy nghiªn Trªn ®©y lµ nh÷ng néi dung c¬ b¶n cøu triÕt häc cã bao hµm viÖc miªu t¶, còng lµ nh÷ng néi dung ®¸ng chó ý cña nh−ng tuyÖt nhiªn kh«ng thÓ dõng l¹i ë cuèn s¸ch ®−îc lùa chän tõ nh÷ng tham miªu t¶, còng kh«ng thÓ lÊy miªu t¶ lµm luËn trong Héi th¶o “Nh÷ng vÊn ®Ò mòi môc ®Ých. TriÕt häc ®Ých thùc lµ sù kiÕn nhän trong nghiªn cøu triÕt häc ®−¬ng t¹o vµ tr×nh bµy vÒ lý t−ëng cã c¨n cø... ®¹i” cña c¸c nhµ lý luËn Trung Quèc 5- TriÕt häc cÇn vËn dông nh÷ng thµnh qu¶ 2006. Cã thÓ b¹n ®äc sÏ cßn khai th¸c vµ ¸p dông mét sè ph−¬ng ph¸p cña khoa ®−îc c¸c néi dung kh¸c còng rÊt ®¸ng häc thùc chøng, nh−ng kh«ng ®−îc thÇn chó ý ®èi víi m×nh. Nh−ng víi ph−¬ng phôc ph−¬ng ph¸p cña khoa häc thùc ch©m “tr«ng ng−êi ®Ó thÊy m×nh”, bµi chøng, cµng kh«ng thÓ lÊy ph−¬ng ph¸p viÕt nµy chñ t©m l−u ý b¹n ®äc nh÷ng cña khoa häc thùc chøng lµm tiªu chuÈn kiÕn gi¶i, nh÷ng quan ®iÓm, nh÷ng ý ®Ó ®¸nh gi¸ xem nghiªn cøu triÕt häc cã kiÕn... kh¸c (hoÆc Ýt nhiÒu kh¸c) víi ®¸ng tin cËy kh«ng. Khoa häc thùc chøng nh÷ng bµn luËn triÕt häc l©u nay t¹i kh«ng ph¶i lµ khu«n mÉu cña triÕt häc. ViÖt Nam. Chóng ta kh«ng cã bÊt cø lý do nµo ®Ó §Æt vÊn ®Ò chÝnh x¸c tøc lµ ®· gi¶i cÇm tï triÕt häc b»ng chñ nghÜa thùc quyÕt ®−îc mét nöa vÊn ®Ò. Cã lÏ còng chøng... kh«ng thÓ lÊy thùc chøng lµm xuÊt ph¸t tõ ®ã mµ c¸c nhµ lý luËn chuÈn mùc” . Trung Quèc muèn tËp trung trÝ tuÖ Trong cuèn s¸ch nµy, Feng Ping còng nh»m x¸c ®Þnh thËt chÝnh x¸c nh÷ng lµ ng−êi phª ph¸n kh¸ nÆng quan ®iÓm vÊn ®Ò mµ triÕt häc Trung Quèc ®ang coi triÕt häc chÝnh lµ lÞch sö triÕt häc, cÇn h−íng tíi. LiÖu nh÷ng vÊn ®Ò ®−îc mét quan ®iÓm rÊt phæ biÕn trong giíi x¸c ®Þnh trong cuèn s¸ch nµy ®· ph¶i lµ triÕt häc nhiÒu n−íc(6). Theo Feng Ping, nh÷ng vÊn ®Ò ®Ých thùc mµ triÕt häc “nÕu trong con m¾t cña nghiªn cøu triÕt Trung Quèc cÇn h−íng tíi hay ch−a? häc chØ cã lÞch sö cña m×nh th× triÕt häc Qu¶ thùc, c©u tr¶ lêi kh¼ng ®Þnh lµ ch−a ®ñ søc ®øng v÷ng. Qua h¬n 200 trang sÏ mÊt ®i ý nghÜa tån t¹i hiÖn thùc cña s¸ch, nÕu suy nghÜ kü, ta cã thÓ thÊy, cã nã vµ sÏ trë thµnh mét lo¹i h×nh cña lÞch nh÷ng vÊn ®Ò th× ®óng lµ vÊn ®Ò, nh−ng sö. LÞch sö triÕt häc lµ c«ng cô thùc sù còng cã nh÷ng vÊn ®Ò th× ch−a ch¾c ®· cña triÕt häc, nh−ng kh«ng ph¶i lµ chÝnh ph¶i lµ vÊn ®Ò. triÕt häc. TriÕt häc cÇn h−íng tíi c¸c vÊn Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 25
  10. hå sÜ quý X−a kia, triÕt häc Trung Quèc lµ c¸i “chuÈn thøc” ®Ó b¹n ®äc hiÓu chÝnh x¸c h¬n t− t−ëng cña ng−êi viÕt. ph«ng v¨n hãa cña t− t−ëng triÕt häc 2. Trung Quèc triÕt häc sö ®¹i c−¬ng cña ViÖt Nam. Vµi thÕ kû gÇn ®©y, khi Hå ThÝch (1891-1962) xuÊt b¶n lÇn ®Çu n¨m nh÷ng tr−êng ph¸i triÕt häc ph−¬ng T©y 1919 vµ Trung Quèc triÕt häc sö cña Phïng ®−îc truyÒn b¸ ë Trung Quèc th× ë ViÖt H÷u Lan (1895-1990), xuÊt b¶n lÇn ®Çu n¨m Nam còng thÊy xuÊt hiÖn. Kho¶ng h¬n 1933, lµ hai t¸c phÈm næi tiÕng vÒ triÕt häc, nöa thÕ kû nay, triÕt häc Marx cã vÞ trÝ cã ¶nh h−ëng lín ®Õn giíi häc thuËt vµ nÒn ®Æc biÖt c¶ ë Trung Quèc vµ ë ViÖt Nam. gi¸o dôc Trung Quèc kÓ tõ khi xuÊt b¶n ®Õn VÜ lÏ Êy, cã thÓ thÊy, nhiÒu vÊn ®Ò cña nay. Hai t¸c phÈm nµy ®· ®−îc dÞch ra nhiÒu thø tiÕng vµ cã uy tÝn lín ë n−íc ngoµi vµ c¶ triÕt häc Trung Quèc còng lµ nh÷ng vÊn ë ViÖt Nam. B¶n tiÕng ViÖt Trung Quèc triÕt ®Ò mµ c¸c nhµ triÕt häc ViÖt Nam ph¶i häc sö cña Phïng H÷u Lan míi nhÊt vµ ®Çy quan t©m gi¶i quyÕt hoÆc suy ngÉm. ®ñ nhÊt ®−îc Nhµ xuÊt b¶n KHXH xuÊt b¶n Víi tinh thÇn nh− vËy, cuèn s¸ch ch¾c n¨m 2007.. ch¾n lµ mét tµi liÖu tham kh¶o ®èi s¸nh 3. §Çu nh÷ng n¨m 60, t¹i héi nghÞ L− bæ Ých vµ lý thó. S¬n, ®Ó nãi lý lÏ cña m×nh vÒ quan hÖ s¶n xuÊt, §Æng TiÓu B×nh nh¾c l¹i mét c©u ng¹n ng÷ Tø Xuyªn: “BÊt kú mÌo tr¾ng mÌo ®en, hÔ b¾t ®−îc chuét th× ®Òu lµ mÌo tèt”. Th¸ng 2.1976, Mao Tr¹ch §«ng ra chØ thÞ phª ph¸n vµ b¾t giam §Æng v× “lý luËn con mÌo”. Chó thÝch: Nh÷ng n¨m 80, ph−¬ng ch©m lý luËn nµy ®−îc ca ngîi ë Trung Quèc vµ c¶ ë n−íc 1. “ChuÈn thøc” lµ thuËt ng÷ mµ c¸c nhµ ngoµi sau khi §Æng TiÓu B×nh trë l¹i cÇm triÕt häc Trung Quèc vÉn th−êng gäi l©u nay quyÒn vµ tiÕn hµnh më cöa, c¶i c¸ch.. trong c¸c tµi liÖu lý luËn. Tuú theo v¨n c¶nh, 4. Napoleon nãi vÒ Trung Quèc, 1816. thuËt ng÷ nµy cã thÓ hiÓu lµ “h×nh thøc”, Xem thªm: NguyÔn L−u Viªn. Trung Quèc “ph−¬ng thøc”, “kiÓu” hay “c¸ch thøc”... mµ ®· thøc dËy råi... thÕ giíi cã run sî ch−a. mét triÕt häc cô thÓ nµo ®ã ®−îc nãi ®Õn. Tuy http://vietnamlibrary.informe.com/trung- nhiªn, c¸ch gäi nµy t−¬ng ®èi, nã kh«ng qu-c-no-th-c-d-y-r-ei-a-b-s-nguy-an-l-u-vi- nh»m chØ c¸c h×nh thøc triÕt häc kiÓu nh− dt230.html duy vËt, duy t©m hay nhÞ nguyªn, c¸c 5. Nguyªn v¨n: “BÞ ngo¹i vi ho¸ hay tù ph−¬ng thøc kiÓu nh− biÖn chøng, siªu h×nh l−u ®µy: §èi tho¹i vÒ tÝnh häc thuËt vµ tÝnh hay chiÕt trung, c¸c ph−¬ng ph¸p kiÓu nh− hiÖn thùc trong nghiªn cøu triÕt häc macxit”. qui n¹p, diÔn dÞch hay chøng minh, mµ 6. Quan ®iÓm nµy cã xuÊt xø tõ Hegel: th−êng dïng ®Ó diÔn t¶ nh÷ng kiÓu triÕt häc “Nghiªn cøu lÞch sö triÕt häc lµ nghiªn cøu x¸c ®Þnh (®· ®Þnh h×nh) nh− triÕt häc t− biÖn, b¶n th©n triÕt häc, vµ ®iÒu ®ã lµ kh«ng thÓ kh¸c ®−îc”. G.V.F.Hegel. Toµn tËp, t.IX, triÕt häc thùc tiÔn, triÕt häc nh©n häc, triÕt Nxb. Kinh tÕ-x· héi. M¸txc¬va, 1935, tr.35 häc khoa häc, triÕt häc sù sèng, v.v... Trong (TiÕng Nga). cuèn s¸ch, ng−êi dÞch vÉn gi÷ nguyªn lµ Nghiªn cøu Trung Quèc sè 7(86) - 2008 26
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
4=>1