zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo "Nguyên tắc tranh tụng trong hệ thống các nguyên tắc cơ bản của Luật tố tụng hình sự"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

89
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nguyên tắc tranh tụng trong hệ thống các nguyên tắc cơ bản của Luật tố tụng hình sự Quy định như vậy đã dẫn đến sự nhầm lẫn giữa hoạt động của bộ và hoạt động của Chính phủ, các bộ trưởng coi nặng hoạt động ở bộ mà coi nhẹ hoạt động ở Chính phủ. Các bộ là các cơ quan chuyên môn, đó là các cơ quan tác nghiệp hành chính trong khi đó Chính phủ là cơ quan chính trị tức là đề ra các chủ trương, quyết sách và thực hiện chức năng điều hoà phối...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Nguyên tắc tranh tụng trong hệ thống các nguyên tắc cơ bản của Luật tố tụng hình sự"

®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 TSKH. Lª c¶m * I. TV N th m; th m phán và h i th m xét x cl p 1. Trong B lu t t t ng hình s và ch tuân theo pháp lu t trong TTHS (các (BLTTHS) Vi t Nam năm 2003 các i u 15-16); nguyên t c cơ b n c a lu t TTHS ư c nhà 8) Nguyên t c ch có tòa án m i có làm lu t c p trong 30 i u khác nhau t i quy n xét x ; tòa án xét x t p th và công Chương II “Nh ng nguyên t c cơ b n” khai trong TTHS (các i u 17-18); (các i u 3-32). Như v y, v m t kĩ thu t 9) Nguyên t c 2 c p xét x và giám c l p pháp rõ ràng là chưa t l m khi mà vi c xét x trong TTHS (các i u 20-21); ch nh các nguyên t c c a lu t TTHS 10) Nguyên t c th c hành quy n công ư c ghi nh n dàn tr i trong 30 i u lu t t trong TTHS ( i u 23); nhưng n u phân tích n i dung c a các i u 11) Nguyên t c dân ch trong TTHS lu t này, theo quan i m c a chúng tôi có (các i u 24-25 và 32); th th ng nh t và quy nh chúng g n l i 12) Nguyên t c công khai trong TTHS trong 15 nguyên t c cơ b n sau ây: (các i u 14, 26-27); 1) Nguyên t c pháp ch xã h i ch nghĩa 13) Nguyên t c minh oan trong TTHS (XHCN) trong TTHS (các i u 3, 12-13); ( i u 29); 2) Nguyên t c tôn tr ng và b o v nhân 14) Nguyên t c b o m hi u l c c a ph m cá nhân, các quy n và t do c a công b n án và quy t nh c a tòa án trong TTHS dân trong TTHS (các i u 4, 6-8); ( i u 22). 3) Nguyên t c bình ng trư c lu t 15) Nguyên t c b o m quy n khi u TTHS và tòa án ( i u 5); n i và t cáo trong TTHS ( i u 31); 4) Nguyên t c suy oán vô t i trong 2. Ngoài 15 nguyên t c ã nêu trên, còn TTHS ( i u 9 và o n 2 i u 10); m t nguyên t c r t quan tr ng ư c th a 5) Nguyên t c xác nh s th t khách nh n chung c a lu t TTHS trong nhà nư c quan c a v án ( o n 1 i u 10); pháp quy n ó là nguyên t c tranh t ng mà 6) Nguyên t c b o m quy n bào ch a trong BLTTHS năm 2003 tuy chưa ư c c a ngư i b t m gi , b can và b cáo trong TTHS ( i u 11); * Khoa lu t 7) Nguyên t c tham gia xét x c a h i i h c qu c gia Hà N i T¹p chÝ luËt häc 3
®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 nhà làm lu t Vi t Nam ghi nh n riêng bi t cáo (vì “anh ã không ch ng minh ư c s t i Chương II “Nh ng nguyên t c cơ b n” bu c t i thì có nghĩa là chính anh có t i”) nhưng m c nh t nh chúng ta v n có thì t t ng tranh t ng trong xét x hình s th nh n th y các nhân t c a nó ph n nào (mà trong ó s bu c t i ư c ch ng minh cũng ã ư c c p t i m t s quy nh thông qua m t h i ng g m 12 b i th m c a chương XX và chương XXI B lu t. oàn) ư c th a nh n v i tính ch t là m t 3. Chính vì v y, vi c nghiên c u nh ng ch nh c a thông lu t l n u tiên ã - v n lí lu n v nguyên t c tranh t ng c a ư c t n n móng vào th k XII vương lu t TTHS như: C i ngu n l ch s , phân qu c Anh th i kì phong ki n dư i tri u i tích khái ni m và n i dung ch y u, ch rõ c a vua Henrích II (1.154 - 1.189) và chính b n ch t pháp lí và ý nghĩa khoa h c - th c th c th nh hành dư i tri u i c a vua ti n ng th i ưa ra mô hình lí lu n c a Henrích III (1.216 - 1.272). D n d n cùng các quy nh v nguyên t c ó trong giai v i th i gian, n nay nguyên t c ti n b o n xây d ng nhà nư c pháp quy n Vi t và dân ch này ã ư c th a nh n chung Nam và c i cách tư pháp hi n nay, thông trong lu t TTHS c a i a s các nhà qua ó th y rõ v n tranh t ng trong xét nư c pháp quy n trên th gi i(2) và úng x hình s t i phiên tòa v i tính ch t là m t như TS. Nguy n Thái Phúc ã kh ng nh: b ph n c u thành quan tr ng nh t c a “S uyên thâm này trong k t c u ho t ng nguyên t c này s có ý nghĩa r t quan tr ng TTHS nói chung và ti n hành phiên tòa sơ giúp chúng ta nh n th y rõ b n ch t nhân th m nói riêng là k t qu th a k tri th c o và dân ch c a nguyên t c th 16 văn minh nhân lo i t ngàn năm qua, không nguyên t c tranh t ng trong t t ng hình s ph i s n ph m c a m t nhà l p pháp nào, chưa ư c i u ch nh riêng bi t trong c a m t qu c gia nào”.(3) BLTTHS Vi t Nam năm 2003. 2. Khái ni m và n i dung ch y u II. N I DUNG c a nguyên t c tranh t ng trong t t ng 1. C i ngu n l ch s c a nguyên t c hình s tranh t ng trong t t ng hình s Trư c khi nghiên c u v n này, chúng Vi c nghiên c u l ch s lu t TTHS trên ta c n ph i có s nh n th c khoa h c th ng th gi i ã cho th y r ng(1) n u 1000 năm nh t r ng v cơ b n, nguyên t c này th trư c ây vào th k XI t t ng bu c t i l n hi n chính là s tranh t ng trong xét x u tiên ã xu t hi n nư c Pháp th i kì hình s t i phiên tòa (vì nó di n ra ch y u phong ki n mà trong ó các bên (bu c t i trong giai o n xét x v án hình s t i tòa và b bu c t i) có các quy n t t ng như án) mà n i dung u tiên c n ph i ư c nhau trư c tòa án và n u b cáo b k t t i thì khoa h c lu t TTHS làm sáng t khi c p b tr ng ph t, còn n u ư c tha b ng thì là khái ni m c a nó. Trư c h t, n u hi u hình ph t nh áp d ng i v i b cáo s theo nghĩa h p thì khái ni m “tranh t ng” ư c áp d ng i v i ngư i ã bu c t i b có th ư c hi u m t cách ng n g n và ơn 4 T¹p chÝ luËt häc
®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 gi n là s tranh lu n trong quá trình t t ng ti p t c i u tra t i phiên tòa n a hay không t i tòa án. N u hi u theo nghĩa r ng thì khái thì ch t a tuyên b k t thúc th t c i u tra ni m “tranh t ng” là ph m trù r ng l n mà t i phiên tòa. trên cơ s nghiên c u lí lu n và xu t phát t 2.3. Sau khi k t thúc th t c i u tra t i th c ti n ho t ng tư pháp hình s cho phiên tòa là quá trình tranh lu n c a các bên th y n i dung cơ b n c a nó bao g m các t i phiên tòa như: 1) Thông thư ng vi c y u t dư i ây: tranh lu n t i phiên tòa ư c b t u t vi c 2.1. Vi c xét x các v án hình s c a bên bu c t i (ki m sát viên th c hi n quy n tòa án các c p ư c ti n hành trên cơ s công t t i phiên tòa) phát bi u l i lu n t i tranh t ng c a các bên - bu c t i và bi n h i v i b cáo; 2) Sau ó n bên bi n h (hay còn g i là bên “b bu c t i”, bên “g (mà i di n là ngư i bào ch a và n u t i” ho c bên “bào ch a”) - sau khi th m ngư i này không có m t t i phiên tòa thì phán ch t a phiên tòa v i tính ch t là tr ng chính b n thân b cáo ho c ngư i i di n tài i u hành quá trình tranh t ng c a các cho b cáo trong m t s trư ng h p do lu t bên ã th c hi n xong th t c (hay còn g i nh) phát bi u l i bào ch a bi n h (g là bư c ho c ph n) b t u phiên tòa như: t i); 3) Ngư i b h i (nguyên ơn dân s , b 1) c quy t nh ưa v án ra xét x ; 2) ơn dân s , ngư i i di n h p pháp c a Ki m tra căn cư c c a nh ng ngư i ư c h ) trình bày ý ki n c a mình v.v.. Trong tri u t p n phiên tòa; 3) Gi i thích cho b quá trình tranh t ng t i phiên tòa, các bên cáo, ngư i b h i, phiên d ch, giám nh u dân ch và bình ng trong vi c ưa ra viên bi t quy n và nghĩa v c a mình; 4) ch ng c , xu t yêu c u và tranh lu n Gi i quy t vi c ngh thay i nh ng trư c tòa án. Ch t a phiên toàn không có ngư i ti n hành t t ng v.v.. quy n h n ch th i gian tranh lu n c a các 2.2. Sau khi k t thúc th t c b t u bên. V m t này, TS. Nguy n Thái Phúc có phiên tòa là th t c i u tra t i phiên tòa lí khi cho r ng th t c tranh t ng th hi n như: 1) Thông thư ng ph i ư c b t u t m nét nh t, t p trung nh t n i dung c a vi c bên bu c t i (mà i di n là ki m sát nguyên t c tranh t ng, tranh lu n có n i viên th c hi n quy n công t t i phiên tòa) c b n cáo tr ng; 2) Nghiên c u các ch ng hàm h p hơn tranh t ng, là m t ph n c a c do các bên ưa ra; 3) H i b cáo; 4) c tranh t ng.(4) các l i khai c a b cáo; 5) H i ngư i b h i; 2.4. Quá trình tranh t ng dân ch và 6) H i nh ng ngư i làm ch ng; 7) c các bình ng c a các bên trong vi c xét x l i khai c a ngư i b h i và ngư i làm hình s t i phiên tòa ph i m b o s c ch ng; 8) H i giám nh viên; 9) Xem xét l p v i nhau và phân nh rõ ràng các ch c các v t ch ng v.v.. Sau khi ã nghiên c u năng bu c t i, bi n h (g t i) và phán xét các ch ng c do các bên ưa ra t i phiên (gi i quy t) v án hình s theo gi i h n như tòa và h i các bên xem có bên nào ngh sau: 1) Ch c năng bu c t i do ki m sát viên T¹p chÝ luËt häc 5
®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 th c hi n; 2) Ch c năng bi n h (g t i) do các ch ng c thu th p ư c có liên quan ngư i bào ch a th c hi n; 3) Ch c năng n v án. phán xét do tòa án th c hi n. Có th kh ng 2.7. Riêng tòa án, v i tính ch t là cơ nh, ây là n i hàm cơ b n và là b ph n quan tr ng tài ph i m b o cho các bên c u thành quan tr ng nh t c a nguyên t c nh ng i u ki n c n thi t th c hi n các tranh t ng trong TTHS mà thi u nó thì quy n và nghĩa v t t ng c a các bên, không th nói gì n tranh t ng trong xét x cũng như s dân ch và bình ng v i nhau hình s t i phiên tòa. trong quá trình tranh t ng t i phiên tòa. 2.5. Như v y, n u căn c vào nguyên 2.8. T i phiên tòa, n u ki m sát viên rút t c tranh t ng trong TTHS trong nhà nư c toàn b quy t nh truy t thì tòa án không pháp quy n thì tòa án ch có nghĩa v phán ư c ti p t c xét x v án hình s n a và xét v án hình s - ki m tra tính h p pháp ph i tuyên b cáo vô t i; có nghĩa là khi bên và có căn c c a s bu c t i c a vi n ki m bu c t i ã không còn cho r ng b cáo là sát i v i b cáo và ph thu c vào k t qu ngư i ã có l i trong vi c th c hi n hành vi c a s bu c t i ó gi i quy t v n nguy hi m cho xã h i b lu t hình s c m trách nhi m hình s t c là tuyên b b cáo thì cũng ng nghĩa v i vi c b cáo không ho c là có t i ho c là vô t i (tha b ng cho có t i nên không có lí do gì tòa án coi h b cáo). Do ó, nguyên t c tranh t ng góp là ngư i ph m t i và ti p t c xét x h mà ph n th hi n rõ b n ch t nhân o và dân ph i tuyên tha b ng h . ch , b o v v ng ch c các quy n và l i ích 2.9. T ng k t t t c s phân tích trên h p pháp c a công dân trong ho t ng tư ây và xu t phát t th c ti n TTHS, chúng pháp hình s . Vì tính h p pháp và tính có ta có th ưa ra nh nghĩa khoa h c y căn c c a các ch ng c bu c t i b cáo c a c a khái ni m nguyên t c tranh t ng c a cơ quan i u tra và vi n ki m sát thông qua lu t TTHS như sau: Tranh t ng v i tính s tranh t ng dân ch và bình ng c a các ch t là m t nguyên t c c a lu t TTHS chính bên t i phiên tòa m t l n n a ư c tòa án là quá trình tranh lu n c a các bên t i ki m tra l i. phiên tòa sau khi ã nghiên c u y và 2.6. B n án (quy t nh) tương ng v toàn di n các ch ng c trên cơ s mb o hình s do tòa án tuyên ph i d a trên cơ s s c l p, bình ng v i nhau và tách k t qu tranh t ng dân ch và bình ng c a riêng ba ch c năng bu c t i, bi n h và các bên t i phiên tòa - sau khi ã xác nh phán xét v án xác nh s th t khách ư c s th t khách quan c a v án; có quan nh m ưa ra b n án (quy t nh) nghĩa là b n án (quy t nh) ó ph i ư c tương ng có hi u l c pháp lu t c a tòa án tuyên sau khi t i phiên tòa các bên ã cùng m t cách công minh, có căn c và úng nhau tranh lu n, nghiên c u và ánh giá pháp lu t, góp ph n th hi n b n ch t nhân m t cách y , toàn di n và khách quan o và dân ch , b o v v ng ch c các 6 T¹p chÝ luËt häc
®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 quy n và l i ích h p pháp c a công dân pháp lí ti n b c a n n văn minh nhân lo i trong ho t ng tư pháp hình s . ã có c i ngu n t r t lâu i mà còn kh ng 3. B n ch t pháp lí c a nguyên t c nh vai trò tài phán r t quan tr ng c a tòa tranh t ng trong t t ng hình s án trong ho t ng TTHS và phù h p v i tư Như v y, t s phân tích khái ni m và tư ng nhân o v tăng cư ng tranh t ng n i dung cơ b n c a nguyên t c tranh t ng dân ch t i phiên tòa mà Ngh quy t s trong TTHS (mà ch y u là trong xét x 08/NQ-TW c a B chính tr Ban ch p hành hình s t i phiên tòa) trên ây cho phép trung ương ng v c i cách tư pháp Vi t kh ng nh b n ch t pháp lí c a nguyên t c Nam trong giai o n xây d ng nhà nư c tranh t ng trong TTHS thông qua nh pháp quy n hi n nay ưa ra. nghĩa khoa h c ã ư c ưa ra là: 1) Tranh 5. V n dân s trong v án hình s t ng là nguyên t c quan tr ng c a lu t Theo quan i m c a chúng tôi, v n TTHS trong nhà nư c pháp quy n; 2) dân s trong v án hình s ( i u 28 Tranh t ng là quá trình tranh lu n c a các BLTTHS năm 2003) không ph i và không bên t i phiên tòa sau khi ã nghiên c u y th ư c coi là m t nguyên t c cơ b n c a và toàn di n các ch ng c trên cơ s lu t TTHS mà ch ng qua ch là m t quy mb os c l p, bình ng v i nhau và nh và c n ư c ghi nh n b sung vào tách riêng ba ch c năng bu c t i, bi n h và chương XII “Khám xét, thu gi , t m gi , kê phán xét v án; 3) Tranh t ng là xác nh biên tài s n và gi i quy t v n dân s s th t khách quan c a v án hình s ; 4) trong v án hình s ”. Tranh t ng là nh m ưa ra b n án (quy t 6. Mô hình lí lu n c a nguyên t c nh) tương ng có hi u l c pháp lu t c a tranh t ng trong t t ng hình s tòa án m t cách công minh, có căn c và Trên cơ s 15 nguyên t c cơ b n nêu úng pháp lu t; 5) Tranh t ng là góp ph n trên c a lu t TTHS và nghiên c u nguyên th hi n b n ch t nhân o và dân ch , b o t c tranh t ng c a lu t TTHS chúng ta có v v ng ch c các quy n và l i ích h p th ưa ra mô hình lí lu n c a nguyên t c pháp c a công dân trong ho t ng tư pháp ang nghiên c u trong t ng th v i ch nh hình s . các nguyên t c c a lu t TTHS Vi t Nam. 4. Ý nghĩa khoa h c - th c ti n c a Tuy nhiên, trư c h t c n ph i lưu ý r ng các nguyên t c tranh t ng trong t t ng hình s quy ph m c a 2 chương u tiên trong M c dù trong BLTTHS Vi t Nam năm BLTTHS Vi t Nam năm 2003 chính là 2003 nhà làm lu t nư c ta chưa chính th c c p nh ng v n v o lu t TTHS và ghi nh n nguyên t c tranh t ng c a lu t trong hai chương ó v n còn thi u hai i u TTHS nhưng rõ ràng là nguyên t c này lu t r t quan tr ng - m t i u v ngu n c a không ch là m t trong nh ng nguyên t c cơ lu t TTHS và m t i u v h th ng các b n ư c th a nh n chung c a lu t TTHS nguyên t c (li t kê các tên g i) c a lu t trong nhà nư c pháp quy n và là giá tr TTHS Vi t Nam (trư c các i u ã ư c T¹p chÝ luËt häc 7
®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 quy nh c p n i dung c a t ng nguyên t ng dân ch và bình ng c a các bên t i t c). Chính vì v y, theo quan i m c a phiên tòa; tòa án là cơ quan tài phán m chúng tôi, dư i góc hoàn thi n v m t kĩ b o cho các bên nh ng i u ki n c n thi t thu t l p pháp nên chăng nhà làm lu t c n th c hi n các quy n và nghĩa v t t ng, g p 2 chương, Chương I và Chương II cũng như s dân ch và bình ng v i nhau BLTTHS năm 2003 thành m t chương v i trong quá trình tranh t ng t i phiên tòa. tên g i th ng nh t, chính xác và th hi n 2. Trong quá trình tranh t ng dân ch và úng b n ch t pháp lí c a các quy nh bình ng c a các bên t i phiên tòa ph i trong chương m i này. V m t này, chúng mb os c l p v i nhau và phân nh rõ ràng các ch c năng bu c t i, bi n h (g tôi hoàn toàn ng nh t v i quan i m t i) và phán xét (gi i quy t) v án hình s úng n c a m t nhà khoa h c tr tu i theo gi i h n như sau: trong lĩnh v c tư pháp hình s là: “... nhà a) Ch c năng bu c t i do ki m sát viên làm lu t nư c ta c n chính th c ghi nh n th c hi n; tranh t ng v i tính ch t là m t nguyên t c b) Ch c năng bi n h do ngư i bào cơ b n trong t t ng hình s và c n ưa ch a th c hi n; tinh th n Ngh quy t 08/NQ-TW c a B c) Ch c năng phán xét do tòa án th c hi n. chính tr vào n i dung c a BLTTHS (s a 3. B n án ho c quy t nh tương ng v i) l n này”.(5) v án hình s do tòa án tuyên ph i d a trên III. K T LU N cơ s k t qu tranh t ng dân ch và bình Xu t phát t t t c s phân tích trên ng c a các bên t i phiên tòa. ây, mô hình lí lu n c a các quy ph m v 4. T i phiên tòa n u ki m sát viên rút nguyên t c tranh t ng trong h th ng các toàn b quy t nh truy t thì tòa án không nguyên t c cơ b n c a lu t TTHS Vi t ư c ti p t c xét x v án hình s n a và Nam, theo quan i m c a chúng tôi, c n ph i tuyên b cáo vô t i”./. ư c i u ch nh trong m t chương m i và c l p c a BLTTHS - chương I “V o (1).Xem: Treltxôv-Bebutôv. "Giáo trình lu t t t ng lu t t t ng hình s ” bao g m t t c 20 i u hình s ". Lư c kh o l ch s tòa án t t ng hình s các nhà nư c nô l , phong ki n và tư s n. Sant- lu t (1 i u v ngu n, 1 i u v nhi m v , 1 Pêtecbua, 1995, tr.186, 341-345 (ti ng Nga). i u v hi u l c và 17 i u v ch nh các (2).Xem: "Chuyên v tư pháp hình s so sánh" (t nguyên t c c a pháp lu t TTHS) v i n i sách lu t so sánh). Thông tin khoa h c pháp lí. Vi n dung như sau: nghiên c u khoa h c pháp lí - B tư pháp. H.1999, s "Chương I: V o lu t t t ng hình s c bi t, tr.120-130. ......... (3), (4).Xem: Nguy n Thái Phúc, "D th o B lu t t t ng hình s (s a i) và nguyên t c tranh t ng", T p i u 20. Nguyên t c tranh t ng c a các chí Nhà nư c và pháp lu t, s 9/2003, tr.10. bên trong TTHS (m i) (5).Xem: Tr nh Ti n Vi t,"Nâng cao ch t lư ng tranh 1. Vi c xét x các v án hình s c a tòa t ng t i phiên tòa hình s ", T p chí Nghiên c u l p án các c p ư c ti n hành trên cơ s tranh pháp, s 7/2003, tr.66. 8 T¹p chÝ luËt häc

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng

172 tài liệu

838 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.