Báo cáo " Nhận thức về mối quan hệ giữa pháp luật với đạo đức "
lượt xem 21
download
Nhận thức về mối quan hệ giữa pháp luật với đạo đức Mọi nỗ lực của Hồ Chí Minh trong xây dựng văn hoá pháp luật là nhằm hướng đến việc nâng cao trình độ hiểu biết của con người Việt Nam về pháp luật, về quyền và nghĩa vụ công dân trong dân tộc và cộng đồng quốc tế. Văn hoá pháp luật là sản phẩm của chế độ chính trị, của nền giáo dục và tư chất công dân, cấu thành diện mạo văn hoá xã hội....
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Báo cáo " Nhận thức về mối quan hệ giữa pháp luật với đạo đức "
- nghiªn cøu - trao ®æi ThS. NguyÔn V¨n N¨m * i u ch nh hành vi con ngư i có nhi u v cơ b n có th quan ni m r ng pháp lu t là công c khác nhau, trong ó, pháp lu t h th ng các quan ni m, quan i m c a nhà và o c là nh ng công c r t quan tr ng. nư c ư c th hi n thành các quy nh c Trong các xã h i khác nhau, pháp lu t và th cùng các quy t c x s do nhà nư c ban o c ư c nh n th c và s d ng m t hành ho c th a nh n và m b o th c hi n, cách khác nhau, tuy nhiên không th ph th hi n ý chí nhà nư c, là nhân t i u nh n ư c s tác ng, b sung cho nhau ch nh các quan h xã h i. gi a chúng. Chính vì v y, qu n lí xã h i Pháp lu t và o c có m i quan h m t b ng pháp lu t k t h p giáo d c nâng cao thi t v i nhau, gi a chúng v a có s th ng o c là t t y u. góp ph n nh n th c và nh t, v a có s khác bi t và có s tác ng s d ng pháp lu t và o c m t cách có qua l i l n nhau. hi u qu trong qu n lí xã h i, bài vi t này 1. Nh ng i m gi ng nhau cơ b n gi a trình bày m t s hi u bi t c a tác gi v m i pháp lu t v i o c quan h gi a pháp lu t v i o c. M t là, pháp lu t và o c là nh ng o c ư c ti p c n trên nhi u bình phương ti n i u ch nh quan tr ng b c nh t di n khác nhau, nó có th ư c hi u là t ng i v i các quan h xã h i. Chúng gi vai trò th các quan ni m, quan i m c a m t c ng r t quan tr ng m b o cho xã h i t n t i và ng dân cư nh t nh v th t - gi ; úng - phát tri n trong n nh, tr t t . Nh có pháp sai; thi n - ác; t t - x u… cùng các quy t c x lu t, o c và các công c i u ch nh khác s ư c hình thành trên cơ s các quan ni m, mà tr t t xã h i ư c thi t l p, c ng c và quan i m ó nh m i u ch nh các quan h duy trì. S d ng pháp lu t, o c i u xã h i, chúng ư c th c hi n b i lương tâm, ch nh các quan h xã h i, nhà nư c và xã h i tình c m cá nhân và s c m nh c a dư lu n xã mong mu n b o v và nh hư ng phát tri n h i. o c cũng có th ư c hi u là nhân nh ng quan h xã h i phù h p v i l i ích cách, c h nh, ph m h nh hay là nh ng c a l c lư ng c m quy n cũng như c a toàn ph m ch t t t p c a con ngư i có ư c nh xã h i, h n ch s phát tri n và i t i lo i b tu dư ng, rèn luy n theo nh ng tiêu chu n kh i i s ng nh ng quan h xã h i không o c xã h i. Như v y, o c ư c hi u phù h p ho c trái v i nh ng l i ích ó. theo c hai nghĩa, v a là nh ng quan ni m, Hai là, c pháp lu t và o c u quan i m, quy t c o c xã h i, v a là nh ng ph m ch t o c cá nhân. * Gi ng viên Khoa hành chính - nhà nư c M c dù còn nhi u ý ki n khác nhau song Trư ng i h c Lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 4/2006 33
- nghiªn cøu - trao ®æi mang tính quy ph m ph bi n, chúng u là có s tác ng tr l i cơ s h t ng. nh ng khuôn m u, chu n m c cho hành vi Năm là, trong xã h i có giai c p, pháp con ngư i. Ph m vi tác ng c a pháp lu t lu t và o c v a mang tính giai c p v a và o c là r t r ng l n, chúng tác ng mang tính xã h i. Pháp lu t và o c u là n t t c các cá nhân, t ch c trong xã h i, vũ khí chính tr c a giai c p n m chính quy n, tác ng n h u h t các lĩnh v c c a i s ng. công c hư ng hành vi c a con ngư i vào Ba là, gi a pháp lu t và o c luôn có nh ng khuôn kh tr t t . Chúng u là nh ng s phù h p m c nh t nh. V cơ b n, công c t ch c và qu n lí i s ng xã h i, pháp lu t luôn có s phù h p nh ng m c gi gìn n nh, tr t t xã h i, phù h p v i ý khác nhau v i các chu n m c o c cơ chí và l i ích chung c a c ng ng xã h i. b n, ph bi n ư c th a nh n r ng rãi trong 2. Nh ng i m khác nhau cơ b n gi a xã h i, v i o c truy n th ng dân t c. pháp lu t v i o c Trong xã h i xã h i ch nghĩa, s th ng nh t Bên c nh nh ng i m gi ng nhau, pháp lu t gi a pháp lu t và o c càng l n, th m và o c có nh ng i m khác nhau cơ b n sau: chí, pháp lu t còn ư c coi là nh ng chu n M t là, con ư ng hình thành. Pháp lu t m c o c c n có. Chính vì v y, có tác gi ch có th ư c hình thành thông qua ho t cho r ng " o c c a m t c ng ng còn bao ng xây d ng pháp lu t c a nhà nư c, hàm c pháp quy n c a nó; pháp quy n c a trong khi ó, o c có th hình thành m t m t c ng ng là o c t i thi u c a nó".(1) cách t phát trong i s ng chung c a c ng B n là, pháp lu t và o c u thu c ng ho c có th do nh ng cá nhân tiêu bi u ph m trù ý th c xã h i, ph n ánh t n t i xã trong xã h i, nh ng ngư i " c cao v ng h i trong nh ng giai o n phát tri n nh t tr ng" ho c các thi t ch xã h i t ra. nh c a l ch s . Chúng u là s n ph m c a Hai là, hình th c th hi n. Có th nói, hình b óc con ngư i, là k t qu quá trình con th c th hi n c a o c khá ph c t p. Dư i ngư i nh n th c i s ng c a chính mình. d ng không thành văn, o c thư ng ư c Pháp lu t và o c u ch u s chi ph i th hi n thông qua t c ng , ca dao, hò, vè, c a i s ng kinh t xã h i, b i v y, m i xã phong t c, t p quán… Dư i d ng thành văn, h i có nh ng quan i m, chu n m c o c nó ư c th hi n trong các kinh, sách tôn riêng, h th ng pháp lu t riêng phù h p v i giáo, chính tr , văn h c, ngh thu t, trong các các i u ki n kinh t , chính tr , văn hoá... quy nh c a các thi t ch xã h i... Như v y, trong xã h i ó. ng th i, c pháp lu t và o s bi u hi n c a o c r t a d ng và không c u có s tác ng tr l i i s ng xã có nh ng hình th c c thù cho riêng mình. h i, thúc y ho c kìm hãm nh ng m c Pháp lu t m c dù cũng ư c th hi n thành nh t nh s phát tri n c a i s ng xã h i. văn và không thành văn song nó luôn ư c góc khác, chúng ta l i th y pháp th hi n dư i nh ng hình th c xác nh và lu t và o c u thu c ki n trúc thư ng xu hư ng chung là ngày càng t n t i ph bi n t ng, ch u s chi ph i c a cơ s h t ng và dư i hình th c văn b n quy ph m pháp lu t. 34 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2006
- nghiªn cøu - trao ®æi Ba là, tính xác nh v hình th c. i m i u ch nh c nh ng quan h xã h i b chi này ta th y rõ tính tr i c a pháp lu t so v i ph i b i tình c m c a các ch th . Nói cách o c. Thông qua các quy ph m pháp lu t, khác, o c i u ch nh t t c các quan h các ch th bi t ư c trong i u ki n nào, h xã h i mà ch th c a nó là nh ng con ngư i ư c làm gì, ph i làm gì hay không ư c có ý chí, lí trí, tình c m. C âu có con làm gì… h u qu s ph i gánh ch u như th ngư i, ó có o c b i o c là m t y u nào n u làm trái i u ó. Trái l i, tính xác t tinh th n không th tách r i hành vi c a nh v hình th c c a o c thư ng không con ngư i. Pháp lu t ch i u ch nh các quan ch t ch như pháp lu t. Các quan ni m, quan h xã h i khi nó ã n nh m t m c i m o c thư ng r t khái quát, b i v y, nh t nh còn o c do tính ch t m m d o các quy t c o c ư c hình thành trên cơ và linh ng, nó i u ch nh các quan h xã s ó thư ng khá a d ng và ph c t p. R t ít h i ngay t khi nó m i manh nha hình thành. các quy ph m o c ch rõ i u ki n, hoàn Pháp lu t ch i u ch nh hành vi c a c nh, ch th n m trong ph m vi tác ng nh ng con ngư i t n tu i nh t nh và c a nó. Cách quy nh v các hành vi ư c có kh năng nh n th c, i u khi n hành vi c a phép, b t bu c hay b c m cũng h t s c khái mình. o c i u ch nh hành vi c a con quát, th m chí nhi u trư ng h p ch là nh ng ngư i không k tu i tác, a v xã h i... c a h . l i khuyên nên hay không nên... B i v y, các Pháp lu t ch là "nh ng òi h i t i thi u" trong quy ph m o c thư ng không nêu ra các hành vi con ngư i, ngư c l i, o c "là bi n pháp ch tài. Trong khi xã h i ch có nh ng òi h i t t i thi u n t i a".(2) Ch ng m t h th ng pháp lu t thì o c xã h i l i h n, trư ng h p g p ngư i b n n nguy hi m r t ph c t p, có o c c a giai c p th ng n tính m ng, pháp lu t ch bu c ch th tr , o c c a giai c p b tr , o c c a ph i th c hi n hành vi c u giúp, t c là làm toàn xã h i, o c c a các tôn giáo... cho ngư i ó thoát kh i s nguy hi m n B n là, ph m vi i u ch nh. ây là v n tính m ng, o c òi h i r ng hơn nhi u, còn có nhi u ý ki n trái ngư c nhau, có tác nó còn òi h i ch th ph i có nh ng nh ng gi cho r ng ph m vi i u ch nh c a pháp lu t hành vi giúp v v t ch t cũng như v tinh r ng hơn o c, m t s tác gi khác có ý th n khác i v i ngư i b n n. ki n ngư c l i. Tôi cho r ng ph m vi i u o c không ch là quy t c c a hành ch nh c a o c r ng hơn pháp lu t. Pháp vi con ngư i trong quan h v i ngư i khác, lu t ch có th i u ch nh nh ng quan h xã nó còn là quy t c ch th t i u ch nh h i b chi ph i b i ý chí, lí trí c a các ch th . suy nghĩ, hành vi c a mình trong “quan h Trong s ó, pháp lu t ch i u ch nh nh ng v i chính mình”, t tr ng, t ái, t trách quan h xã h i có t m quan tr ng nh t nh mình… là nh ng y u t quan tr ng m i i v i i s ng xã h i, ã t n t i m t cách cá nhân t rèn luy n, tu dư ng nhân cách, l i khách quan, ph bi n, i n hình trong i s ng c a b n thân mình. s ng. Vư t ra ngoài ph m vi ó, o c còn Năm là, cách th c i u ch nh. Pháp lu t T¹p chÝ luËt häc sè 4/2006 35
- nghiªn cøu - trao ®æi i u ch nh các quan h xã h i b ng cách quy là truy n bá, giáo d c các quan ni m, tư nh cho các ch th nh ng hành vi ư c tư ng o c. phép, nh ng hành vi b t bu c và nh ng hành - Tuỳ thu c vào n i dung c a các quy vi b c m. o c i u ch nh các quan h ph m pháp lu t, vi c cá bi t hoá chúng thành xã h i b ng cách xác nh cho các ch th các quy n, nghĩa v cho ch th có th do nh ng hành vi nên làm, không nên làm, c n ch th t th c hi n, cũng có th do các ch ph i làm, không ư c làm. Nói cách khác, th có th m quy n th c hi n. Trong nhi u pháp lu t i u ch nh các quan h xã h i b ng trư ng h p, ho t ng này ư c th c hi n cách xác nh các quy n, nghĩa v cho ch dư i hình th c văn b n g i là văn b n cá th còn o c i u ch nh các quan h xã bi t. Khác v i i u ch nh pháp lu t, vi c cá h i ch y u b ng cách xác nh nh ng nghĩa bi t hoá các quy ph m o c thành nghĩa v , b n ph n cho ch th . Có th nói trong v , b n ph n cho ch th h u h t do chính o c, v n quy n ch th thư ng r t ít ch th t ti n hành. Trên cơ s ý th c o ư c ư c c p. c cá nhân, ch th t xác nh cho mình Sáu là, cơ ch i u ch nh có m t s i m nên làm gì, ph i làm gì hay không ư c làm khác nhau cơ b n sau: gì trong nh ng trư ng h p c th ... ây là - Trong i u ch nh pháp lu t, vi c thi t ho t ng tâm lí r t ph c t p, ó chính là s l p khuôn m u cho hành vi con ngư i do nhà t i u ch nh c a ch th , b i v y nó không nư c ti n hành. Nhà nư c thay m t toàn th ư c ghi trong b t c văn b n nào. xã h i ưa ra các quy t c x s chung làm B y là, bi n pháp b o m th c hi n. khuôn m u cho hành vi c a t t c các ch th . Pháp lu t do nhà nư c ban hành nên nó ư c Trong i u ch nh o c, vi c xây d ng các b o m th c hi n b ng các bi n pháp nhà quy t c o c ư c ti n hành b i r t nhi u nư c. Tuỳ i u ki n, hoàn c nh c th , nhà ch th khác nhau. Ho t ng này luôn ư c nư c có th s d ng m t ho c k t h p nhi u th c hi n song song v i ho t ng truy n bá bi n pháp, trong ó cư ng ch nhà nư c là các quan i m, tư tư ng o c. Tuỳ t ng bi n pháp quan tr ng nh t. Ngư i vi ph m m i quan h o c c th , ph thu c vào pháp lu t có th ph i gánh ch u nh ng h u i tư ng ti p nh n mà vi c truy n bá các qu b t l i v v t ch t, tinh th n, t do th m quan i m, tư tư ng o c và xây d ng các chí c tính m ng c a mình, tuy nhiên, t t c quy t c o c ư c ti n hành các m c nh ng bi n pháp này ch là s tác ng t khác nhau. ó cũng chính là lí do gi i thích bên ngoài i v i ch th . Trong khi ó, v tính ph c t p c a các quy t c o c. " o c ư c m b o trư c h t nh vào Như v y, i u ch nh pháp lu t có hi u nh ng y u t kích thích n i tâm c a con qu , ph i hoàn thi n h th ng pháp lu t, tăng ngư i - s c m nh t bên trong, t lương cư ng vi c ph bi n, tuyên truy n pháp lu t. tâm, t nh ng thói quen x s và t s c Tuy nhiên, nâng cao hi u qu c a i u m nh bên ngoài - dư lu n xã h i".(3) B ng ch nh o c, v n cơ b n và quan tr ng “s mách b o c a lương tâm”, ch th xác 36 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2006
- nghiªn cøu - trao ®æi nh ư c trách nhi m, b n ph n c a mình, t ng o c nh t nh. o c như là môi t giác làm m t vi c ho c ki m ch không trư ng cho s phát sinh, t n t i và phát tri n làm m t vi c nh t nh. Dư lu n xã h i có c a pháp lu t, là ch t li u làm nên các quy kh năng tác ng r t m nh m n ý th c nh trong h th ng pháp lu t. Nh ng quan và hành vi con ngư i, nó có th làm cho ch i m, quan ni m, chu n m c o c óng th không th ti p t c cu c s ng trong c ng vai trò là ti n tư tư ng ch o vi c xây ng m t cách bình thư ng, th m chí nó có d ng pháp lu t. Pháp lu t ư c xây d ng th d n h t i x s c c oan là t tìm n trên cơ s o c xã h i s ph n ánh ư c ý cái ch t. S x u h và lòng t tr ng khi n chí, nhu c u, l i ích c a các thành viên trong ch th không th b qua dư lu n. Thông xã h i, do v y nó s ư c m i ngư i t giác thư ng, ngư i vi ph m o c ph i gánh th c hi n b i lương tâm và tình c m c a h . ch u nh ng h u qu b t l i v tinh th n, m t Khi ó, x s theo pháp lu t s d n tr thành s trư ng h p, ch th cũng có th b áp thói quen hàng ngày c a m i ngư i. Vì th , d ng các bi n pháp cư ng ch nghiêm kh c hi u qu c a i u ch nh pháp lu t t ư c như ánh p, u i i hay gi t ch t… là khá l n. Ngư c l i, khi pháp lu t trái v i Các bi n pháp b o m cho pháp lu t o c xã h i ch c ch n s r t khó i vào ư c th c hi n ch ư c áp d ng trong hi n i s ng, hi u qu i u ch nh pháp lu t s t i và s phán xét t phía nhà nư c i v i không cao, có khi còn ph n tác d ng. ngư i vi ph m pháp lu t ch trong m t th i S tác ng c a o c n vi c hình gian nh t nh. Ngư c l i, trong o c, thành các quy nh trong pháp lu t di n ra theo quan i m o c tôn giáo, h u qu nhi u c p . c p th p nh t, các quy mà ch th ph i gánh ch u do vi ph m o ph m pháp lu t ư c xây d ng không trái v i c có th còn c trong tương lai, " i cha o c xã h i, c p cao hơn, các quy nh ăn m n, i con khát nư c"... S ân h n ư c ban hành có s th ng nh t, phù h p v i trong lương tâm không có th i hi u, nó di n nh ng quan ni m o c y. nh hư ng rõ ra "tri n miên, day d t, th m chí su t c nh t c a o c n vi c hình thành các quy cu c i ngư i vi ph m",(4) s lên án t phía nh trong h th ng pháp lu t là vi c nhà dư lu n xã h i th m chí tr thành “bia nư c th ch hoá các quan ni m, quan i m mi ng” và t n t i không ch trong cu c i o c thành pháp lu t; th a nh n m t t p m t con ngư i. quán o c, bi n chúng thành t p quán 3. S tác ng qua l i gi a pháp lu t pháp ho c th a nh n cách gi i quy t m t v và o c vi c c th d a trên các quan ni m o c, - S tác ng c a o c n pháp lu t bi n chúng thành ti n l pháp. + o c tác ng n vi c hình thành Trong toàn b o c xã h i, o c các quy nh trong h th ng pháp lu t. Có c a giai c p th ng tr có nh hư ng n pháp th nói, b t kì h th ng pháp lu t nào bao gi lu t m nh m nh t, b i vì, b máy nhà nư c cũng ra i, t n t i và phát tri n trên m t n n ư c c u thành trư c h t và ch y u t các T¹p chÝ luËt häc sè 4/2006 37
- nghiªn cøu - trao ®æi thành viên trong giai c p th ng tr ng th i và th c hi n pháp lu t. Tuy nhiên, do nhi u nh n m ư c b máy nhà nư c, các công y u t tác ng mà ph m ch t o c c a c tuyên truy n, l i có ti m l c kinh t … các cá nhân là không gi ng nhau, b i v y, o c c a giai c p th ng tr có nh hư ng vi c th c hi n pháp lu t các cá nhân cũng r t sâu r ng trên toàn xã h i. Nh ng quan khác nhau. Ngư i có ý th c o c t t thông ni m, chu n m c o c truy n th ng c a thư ng là ngư i có thái tôn tr ng pháp dân t c cũng nh hư ng khá m nh m n lu t, nghiêm ch nh th c hi n pháp lu t. Trong pháp lu t, b i vì, truy n th ng làm nên b n trư ng h p vì vô ý d n n vi ph m pháp lu t s c dân t c, truy n th ng chính là cơ s , thì h thư ng có ý th c ăn năn, h i h n, thành ng l c c a s phát tri n. o c c a các kh n, l p công s a ch a vi ph m. Ngư c l i, giai c p, t ng l p khác trong xã h i cũng có ch th có ý th c o c kém thì vi c th c nh hư ng nh t nh n vi c hình thành các hi n pháp lu t s không nghiêm, d n t i s quy nh trong h th ng pháp lu t song s coi thư ng pháp lu t, d vi ph m pháp lu t. nh hư ng này nhìn chung r t h n ch . o c cá nhân cũng có nh hư ng khá + o c tác ng n vi c th c hi n m nh m n ho t ng áp d ng pháp lu t. pháp lu t c a các ch th . Khi pháp lu t Nhà ch c trách có ph m ch t o c t t khi ư c xây d ng phù h p v i các quan ni m, ưa ra các quy t nh áp d ng pháp lu t bao chu n m c o c trong xã h i, thông gi cũng ph i tính n các quan ni m o c thư ng nó s ư c th c hi n m t cách xã h i sao cho “ t lí” nhưng cũng “th u nghiêm ch nh, b i l hành vi th c hi n pháp tình”. Ngư c l i, ngư i có ý th c o c lu t hoàn toàn phù h p v i các òi h i c a kém thư ng d m c ph i sai l m, th m chí vi o c xã h i, tuy nhiên, ó m i ch là i u ph m pháp lu t khi thi hành công v , làm ngơ ki n c n. pháp lu t ư c th c hi n trư c cái ác, x lí oan sai ngư i ngay, tha b ng nghiêm ch nh còn ph thu c nhi u y u t , k ph m pháp. S tác ng c a o c càng trong ó ý th c o c cá nhân gi vai trò c bi t quan tr ng trong trư ng h p ph i áp r t quan tr ng. d ng tương t pháp lu t. Khi ó, nhà ch c M i cá nhân, trư c khi t n tu i trách không có các quy ph m pháp lu t có th th c hi n m t cách y các quy n, làm căn c , h ph i d a vào các quan ni m, nghĩa v công dân theo quy nh c a pháp chu n m c o c xã h i, d a vào nh ng l lu t, h ã ư c giáo d c v nghĩa v , b n ph i trong cu c s ng ra quy t nh. ph n o c. Thông qua giáo d c o c - S tác ng c a pháp lu t n o c trong gia ình, nhà trư ng… nh ng quan + Pháp lu t ghi nh n nh ng quan ni m, ni m, tư tư ng, chu n m c o c trong xã tư tư ng, chu n m c o c. B ng cách h i tr thành ph m ch t o c c a m i cá này, pháp lu t góp ph n c ng c , gi gìn và nhân, t ó hình thành n p nghĩ, l i s ng, phát huy các giá tr o c xã h i, m b o thói quen x s hàng ngày. i u ó chính là cho o c tr thành ph bi n hơn trên toàn môi trư ng thu n l i ti p thu, c m nh n xã h i ng th i nó góp ph n h tr , b sung 38 T¹p chÝ luËt häc sè 4/2006
- nghiªn cøu - trao ®æi cho o c, m b o cho chúng ư c th c Có th nói, pháp lu t là công c h u hi u hi n nghiêm ch nh trên th c t . nh t di t tr cái ác, ngăn ch n s băng ho i Trư c h t, pháp lu t ghi nh n nh ng c a o c. Bên c nh vi c pháp lu t hoá các quan i m, tư tư ng o c c a giai c p quan ni m, tư tư ng o c, pháp lu t còn th ng tr . Nh có pháp lu t mà các quan quy nh các bi n pháp x lí nghiêm kh c i ni m, tư tư ng o c c a giai c p th ng tr v i nh ng hành vi trái o c xã h i. ư c truy n bá r ng rãi và ư c th c hi n Khi trong i s ng xã h i xu t hi n nghiêm ch nh trên th c t . Bên c nh ó, nh ng hành vi trái thu n phong mĩ t c, trái pháp lu t cũng ghi nh n nh ng quan ni m, truy n th ng o c t t p c a dân t c, trái quan i m o c truy n th ng t t p, ti n b xã h i, nhà làm lu t t ra các quy nh ng thu n phong mĩ t c c a dân t c, nh c th ngăn ch n s phát tri n c a nh ng quan ni m o c phù h p v i ti n nó, t ó lo i b nó kh i i s ng xã h i. b xã h i. Pháp lu t cũng có th ghi nh n B ng vi c th a nh n, khuy n khích các nh ng quan i m o c c a các giai c p, hành vi th hi n nh ng quan ni m o c t ng l p khác trong xã h i n u nó phù h p m i, pháp lu t góp ph n kh ng nh m t v i l i ích c a giai c p th ng tr cũng như l i cách chính th c nh ng quan ni m o c ích chung c a toàn xã h i. ó. Khi ó, nh ng quan ni m, quan i m o + Pháp lu t lo i tr nh ng quan ni m, tư c y t n t i m t cách chính th c và không tư ng, o c l c h u, trái v i l i ích giai th o ngư c. c p th ng tr , l i ích chung c a c ng ng Tóm l i, pháp lu t và o c có m i cũng như ti n b xã h i. B ng nh ng quy quan h m t thi t, tác ng qua l i l n nhau. nh c th , pháp lu t nghiêm c m vi c Khi phù h p v i nhau, chúng kh ng nh tuyên truy n nh ng tư tư ng o c l c nhau, b sung cho nhau, t o nên s i u h u, ph n ti n b , trái v i l i ích giai c p ch nh m nh m nh t i v i hành vi con th ng tr , l i ích chung c a c ng ng; c m ngư i. Khi mâu thu n nhau, pháp lu t s ch nh ng hành vi th hi n các quan ni m, ph i thay i n u trái v i nh ng giá tr o chu n m c o c y; b t bu c th c hi n c xã h i, ngư c l i, o c s b lo i b nh ng hành vi th hi n quan ni m o c n u trái v i l i ích c a giai c p c m quy n, m i, ti n b ng th i, pháp lu t quy nh l i ích chung c a c ng ng hay trái v i ti n các bi n pháp ch tài nghiêm kh c i v i b xã h i./. các ch th vi ph m nh ng quy nh ó. + Pháp lu t góp ph n ngăn ch n s thoái (1), (2).Xem: Nguy n Kh c Hi u, “Giáo trình o c h c Mác-Lênin”, i h c khoa h c xã h i và hoá, xu ng c p c a o c; ngăn ch n vi c nhân văn, Hà N i 1999, tr. 63, 64. hình thành nh ng quan ni m o c trái (3), (4).Xem: Hoàng Th Kim Qu , “M t s suy nghĩ thu n phong mĩ t c c a dân t c và ti n b xã v m i quan h gi a pháp lu t và o c trong h h i; góp ph n làm hình thành nh ng quan th ng i u ch nh xã h i”, T p chí nhà nư c và pháp ni m o c m i. lu t, s 7/1999, tr. 17. T¹p chÝ luËt häc sè 4/2006 39
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
LUẬN VĂN: Nhận thức về tôn giáo và chính sách đối với tín ngưỡng, tôn giáo ở nước ta hiện nay
16 p | 569 | 187
-
Báo cáo thực tập: Một số giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động dịch vụ vận tải nhằm mở rộng thị trường tại Công Ty Vận Tải và Đại Lý Vận Tải
105 p | 522 | 153
-
Luận văn: Giải pháp để nâng cao nhận thức về bảo vệ rừng cho người dân tại xã Chiềng Đen, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La
58 p | 277 | 71
-
Luận văn: Nhận thức của người dân ở các vùng núi nhằm đưa ra các biện pháp thích hợp để nâng cao nhận thức của người dân
54 p | 107 | 26
-
Báo cáo thực tập nhận thức khoa Điện - ĐHBK Đà Nẵng
14 p | 212 | 24
-
Báo cáo thực tập Quản lý và bảo tồn động vật hoang dã
43 p | 245 | 22
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần và nhận thức về sức khỏe tâm thần ở Thừa Thiên Huế, Việt Nam"
13 p | 107 | 19
-
Đề tài NCKH: Nhận thức về rác và nước thải sinh hoạt của người dân Phường Long Thạnh, Long Châu, Long Hưng Thị Xã Tân Châu
42 p | 118 | 17
-
Báo cáo " Góp phần nhận thức về quyền lực nhà nước"
5 p | 169 | 16
-
Luận văn Thạc sĩ Biến đổi khí hậu: Đánh giá hiện trạng vai trò của báo chí trong việc nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu cho nông dân ven biển đồng bằng sông Hồng
30 p | 86 | 13
-
Báo cáo tốt nghiệp: Đánh giá nhận thức về tác hại đối với môi trường của chất thải nhựa, cách xử lý chất thải nhựa của người dân ở khu dân cư và đề xuất biện pháp hiệu quả trong xử lý chất thải nhựa
66 p | 51 | 13
-
TIỂU LUẬN: Nhận thức về ngành kế toán tại xí nghiệp Sông Đà 12/2
80 p | 128 | 13
-
Luận văn Thạc sĩ Khoa học: Đánh giá hiện trạng vai trò của báo chí trong việc nâng cao nhận thức về biến đổi khí hậu cho nông dân ven biển đồng bằng sông Hồng
30 p | 91 | 11
-
Báo cáo "Nhận thức về trách nhiệm xã hội của người dânhân dân Hà nội đối với công tác dân số kế hoạch hoá gia đình "
5 p | 123 | 11
-
Báo cáo y khoa: "Nhu cầu và giải pháp nâng cao nhận thức về giới của cán bộ, giáo viên một số tỉnh miền núi phía bắc"
6 p | 114 | 7
-
Báo cáo: Đánh giá về mức độ nhận thức thương hiệu Beeline của sinh viên khóa 45 trường ĐH Kinh Tế Huế
67 p | 117 | 6
-
Luận văn Thạc sĩ Sư phạm Hoá học: Nâng cao nhận thức về môi trường thông qua dạy học phần phi kim hóa học 10, 11
150 p | 30 | 5
-
Báo cáo "Đổi mới nhận thức về hình thức pháp luật "
5 p | 80 | 4
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn