zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo "Phân loại cấu thanh tội phạm và một số vấn đề về trách nhiệm hình sự "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

133
lượt xem 22
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phân loại cấu thanh tội phạm và một số vấn đề về trách nhiệm hình sự Kinh tế càng thấp kém, nhu cầu càng đơn giản, kinh tế càng phát triển, nhu cầu con người ngày mở rộng và nâng cao. Đồng thời, điều kiện kinh tế-xã hội còn là cơ sở hiện thực hoá hành vi con người bởi lẽ điều kiện kinh tế chính là nhân tố đảm bảo cho pháp luật, đạo đức đi vào cuộc sống, trở thành hành vi thực tế của các cá nhân, tổ chức trong xã hội....

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Phân loại cấu thanh tội phạm và một số vấn đề về trách nhiệm hình sự "

nghiªn cøu - trao ®æi Ths. Cao thÞ oanh * V i vai trò là cơ s pháp lí c a trách nhi m hình s , là căn c pháp lí nh t i, t trư c n nay c u thành t i ph m Nh ng ho t ng này l i chính là cơ s c a vi c xác nh úng trách nhi m hình s c a nh ng ngư i liên quan. Vì v y, trong ph m (CTTP) luôn là v n ư c quan tâm vi bài vi t này chúng tôi phân tích làm sáng nghiên c u. Theo quan i m ph bi n hi n t hơn v n phân lo i CTTP, t ó ch ra nay, CTTP ư c hi u là t ng h p nh ng d u m t cách khái quát m t s n i dung v cơ s hi u chung có tính c trưng cho lo i t i lí lu n cho vi c xác nh trách nhi m hình s ph m c th ư c quy nh trong lu t hình trong trư ng h p tương ng. s . M c dù có cùng b n ch t pháp lí như v y Trư c h t, theo m c nguy hi m c a nhưng trong các o lu t hình s , CTTP l i hành vi ph m t i ư c CTTP ph n ánh, ư c xây d ng dư i nhi u d ng khác nhau. CTTP ư c phân lo i thành CTTP cơ b n, S khác bi t c a chúng òi h i th c hi n CTTP tăng n ng và CTTP gi m nh . Trong vi c phân lo i m t cách h p lí, khoa h c. m i quan h này, CTTP cơ b n bao g m Cho n nay, CTTP ư c phân lo i theo nh ng d u hi u c trưng có m i trư ng nhi u tiêu chí khác nhau như m c nguy h p ph m t i c a lo i t i nh t nh th hi n hi m c a hành vi ph m t i ư c CTTP ph n tính nguy hi m c a lo i t i ó và cho phép ánh, c i m c u trúc c a CTTP hay cách phân bi t lo i t i ph m này v i lo i t i ph m th c ư c nhà làm lu t s d ng quy nh khác. CTTP tăng n ng và CTTP gi m nh CTTP trong lu t hình s . Vi c phân lo i ư c xây d ng d a trên cơ s CTTP cơ b n, CTTP hay c th hơn là vi c xác nh úng vì v y, chúng bao g m c nh ng d u hi u lo i c u thành t i ph m ( c bi t là i v i c a CTTP cơ b n và nh ng d u hi u b sung vi c phân lo i theo hai tiêu chí u) có nh ph n ánh m c nguy hi m cho xã h i tăng hư ng tr c ti p n v n trách nhi m hình lên (CTTP tăng n ng) ho c gi m i (CTTP s c a nh ng ngư i th c hi n hành vi nguy gi m nh ) c a m i lo i t i ph m. Như v y, hi m cho xã h i. Trong nhi u trư ng h p, có th kh ng nh r ng m i CTTP tăng n ng vi c xác nh úng lo i CTTP cho phép và CTTP gi m nh u ph i có y các chúng ta phân bi t nh ng hành vi là t i ph m d u hi u c a CTTP cơ b n. Nói cách khác, v i nh ng hành vi nguy hi m cho xã h i t t c nh ng trư ng h p không tho mãn nhưng không ph i là t i ph m, xác nh nhanh chóng, chính xác giai o n th c hi n * Gi ng viên Khoa tư pháp t i ph m và hình th c l i c a t i ph m. Trư ng i h c lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 4/2003 9
nghiªn cøu - trao ®æi CTTP cơ b n c a m t lo i t i ph m nh t t m t s cơ quan tư pháp hư ng d n các cơ nh thì dù có nh ng d u hi u làm cho tính quan c p dư i x lí nh ng trư ng h p này nguy hi m cho xã h i tăng lên (tình ti t nh theo CTTP tăng n ng. Theo quan i m c a khung tăng n ng) hay gi m i (tình ti t nh chúng tôi, trư ng h p này s không th tho khung gi m nh ) cũng không th tho mãn mãn CTTP cơ b n n u không c ng v i tình CTTP tăng n ng hay CTTP gi m nh c a ti t ã b k t án (dù thu c trư ng h p tái lo i t i ó. Trư ng h p này hành vi ư c ph m hay trư ng h p thông thư ng), ây là th c hi n có th không ph i là t i ph m ho c tình ti t hành vi vi ph m tr thành hành vi là m t t i ph m khác (n u tho mãn d u hi u ph m t i còn tình ti t ã tái ph m ch ư c c u thành c a lo i t i ph m khác). Ví d : s d ng chuy n hoá thành tái ph m nguy Trư ng h p l n u tiên l i d ng ch c v , hi m n u hành vi trên t thân nó ã quy n h n l a o chi m o t tài s n c a c u thành t i ph m. Như v y, th c ch t ây ngư i khác có giá tr dư i 500.000 (không là trư ng h p ch áp ng ư c các yêu c u thu c trư ng h p gây h u qu nghiêm tr ng) c a CTTP cơ b n mà không có thêm tình ti t không ph m t i l a o chi m o t tài s n. nào có th chuy n sang CTTP tăng n ng. Liên quan n ranh gi i gi a CTTP cơ D a vào c i m c u trúc c a CTTP, b n và CTTP tăng n ng chúng tôi mu n CTTP ư c chia thành hai lo i chính là c p trư ng h p th c ti n hi n nay v n còn CTTP v t ch t và CTTP hình th c. CTTP gây tranh cãi xung quanh vi c xác nh lo i v t ch t là CTTP có các d u hi u c a m t CTTP áp d ng. ây là trư ng h p t ra khách quan là hành vi, h u qu và m i i v i nh ng t i ph m ư c th c hi n v i quan h nhân qu gi a hành vi và h u qu . l i c ý mà CTTP cơ b n có quy nh c th i v i d u hi u h u qu (và cùng v i nó tình ti t nh lư ng và ng th i cũng quy là d u hi u m i quan h nhân qu ) lo i nh nh ng trư ng h p m c dù không tho CTTP này l i ư c quy nh theo hai m c mãn tình ti t nh lư ng nhưng l i tho mãn khác nhau: tình ti t khác là ã b k t án v nh ng t i 1) H u qu là d u hi u b t bu c xác nh t nh, chưa ư c xoá án tích mà còn vi nh t i ph m hoàn thành. lo i CTTP này, ph m, m t khác trong CTTP tăng n ng l i có nhà làm lu t không tr c ti p ưa d u hi u tình ti t nh khung “tái ph m nguy hi m”, h u qu vào trong CTTP mà h u qu ư c ví d : CTTP t i tr m c p tài s n ( i u 138 quy nh gián ti p thông qua cách quy nh BLHS). V n c n xác nh ây là n u v hành vi ph m t i. Ví d : CTTP c a t i ngư i th c hi n hành vi quy nh trong gi t ngư i, m c dù u không có h u qu CTTP cơ b n không tho mãn tình ti t nh ư c quy nh tr c ti p trong CTTP nhưng lư ng nhưng trư c ó ã thu c trư ng h p lo i CTTP này khác căn b n v i CTTP hình tái ph m m t t i theo i u lu t quy nh, th c vì trong các CTTP hình th c ch mô t chưa ư c xoá án tích thì s x lí theo CTTP d u hi u hành vi (ví d : Hành vi dùng vũ l c cơ b n hay theo CTTP tăng n ng? Trên th c trong t i cư p tài s n) mà không quy nh 10 t¹p chÝ luËt häc sè 4/2003
nghiªn cøu - trao ®æi dư i d ng hành vi hàm ch a h u qu . V i ư c s d ng trong trư ng h p hành vi trong cách quy nh như v y, ch khi ngư i ph m m t khách quan c a CTTP ch a ng kh t i th c hi n hành vi và gây ra h u qu năng gây ra lo i h u qu có cùng tính ch t tương ng m i th hi n ư c y b n nhưng có th các m c khác nhau và ch t nguy hi m c a t i ph m và vì v y m i gi a chúng t n t i ranh gi i quy t nh v n ư c xác nh là t i ph m giai o n hoàn hành vi ư c th c hi n có tính nguy hi m thành; ngư c l i, n u m i ch th c hi n áng k cho xã h i hay không. Ví d : CTTP ư c hành vi mà h u qu tương ng chưa cơ b n t i c ý gây thương tích (kho n 1 x y ra thì ch xác nh là giai o n ph m t i i u 104 BLHS) quy nh trong trư ng h p chưa t. thông thư ng t l thương t t gây ra ph i t 2) H u qu là d u hi u b t bu c nh 11% tr lên. i v i lo i CTTP này v n t i. d ng CTTP này, nhà làm lu t tr c ti p các giai o n th c hi n t i ph m v n ư c ưa h u qu vào các quy nh c a CTTP v i t ra n u xác nh ư c h u qu mà ngư i ý nghĩa là i u ki n xác nh nh ng trư ng ph m t i hư ng t i phù h p v i h u qu b t h p tho mãn CTTP c a lo i t i ó, lo i tr bu c xác nh trách nhi m hình s cho nh ng trư ng h p hành vi không c u thành giai o n ph m t i tương ng ( i v i giai t i ph m. V n này ã ư c c p trong o n chu n b ph m t i: H u qu mà ngư i các sách báo pháp lí hình s nhưng ây ph m t i hư ng t i ph i tho mãn khung chúng tôi mu n bàn n dư i góc m i quy nh lo i t i là r t nghiêm tr ng ho c quan h c a lo i CTTP này v i v n giai c bi t nghiêm tr ng; i v i giai o n o n th c hi n t i ph m và vi c xác nh l i ph m t i chưa t: H u qu mà ngư i ph m i v i t i ph m ó. t i hư ng t i ph i là h u qu mà CTTP quy V m t lí lu n, v n giai o n th c nh. Ví d : Hành vi chu n b c ý gây hi n t i ph m ch ư c t ra i v i l i c ý thương tích cho ngư i khác mà t l thương tr c ti p, vì v y, có th kh ng nh chính xác t t t 61% tr lên; hành vi c ý gây thương hơn v th nh t trong n i dung nghiên c u tích chưa t mà t l thương t t ngư i ph m nói trên là m i quan h c a lo i CTTP v t t i mong mu n gây ra t 11% tr lên). ch t mà h u qu là d u hi u b t bu c nh 2. CTTP mà h u qu ư c quy nh t i i v i nh ng t i ph m ư c th c hi n không ph i dư i d ng tình ti t nh lư ng. v i l i c ý tr c ti p. ây là lo i CTTP trong Lo i CTTP này ư c xây d ng trong trư ng ó thái tâm lí c a ngư i ph m t i i v i h p hành vi khách quan ch a ng kh năng hành vi và i v i h u qu th ng nh t v i gây ra lo i h u qu nh t nh không th phân nhau (h u qu x y ra n m trong d ki n c a chia các m c khác nhau, h u qu này ngư i ph m t i). Nh ng CTTP lo i này l i khi xu t hi n m i kh năng làm cho hành có th t n t i dư i hai d ng sau ây: vi ư c th c hi n tr thành nguy hi m áng 1. CTTP mà h u qu ư c quy nh dư i k cho xã h i. Ví d : CTTP t i xúi gi c d ng tình ti t nh lư ng. Cách quy nh này ngư i khác t sát quy nh h u qu làm t¹p chÝ luËt häc sè 4/2003 11
nghiªn cøu - trao ®æi ngư i khác t sát là d u hi u b t bu c. i 1) Nh ng CTTP ch quy nh m t hành v i lo i CTTP này v n giai o n th c vi ph m t i b t bu c, ví d : CTTP t i cư p hi n t i ph m ư c gi i quy t như nh ng tài s n. i v i nh ng CTTP này v n giai trư ng h p thông thư ng. o n th c hi n t i ph m ư c gi i quy t như Ngoài lo i CTTP v t ch t mà hình th c nh ng trư ng h p thông thư ng. l i là c ý như trên, BLHS còn quy nh 2) Nh ng CTTP quy nh nhi u hành vi nh ng CTTP v t ch t trong ó thái tâm lí ph m t i b t bu c, ví d : CTTP t i hi p c a ngư i ph m t i i v i hành vi và i dâm. i v i nh ng CTTP này v n giai v i h u qu mà CTTP quy nh mang tính o n th c hi n t i ph m v n ư c t ra b t bu c không th ng nh t v i nhau (h u nhưng so v i nh ng CTTP trên chúng có qu x y ra n m ngoài d ki n c a ngư i i m khác bi t rõ r t giai o n ph m t i ph m t i). Ví d : Trong m t s CTTP c a chưa t mà c th là giai o n ph m t i các t i ua xe trái phép, gây r i tr t t công chưa t ã hoàn thành không t n t i. c ng... nhà làm lu t quy nh d u hi u “gây Nguyên nhân c a s khác bi t ó là trong h u qu nghiêm tr ng” là d u hi u b t bu c trư ng h p ngư i ph m t i m i th c hi n các hành vi tương ng là t i ph m. các ư c m t ph n trong s các hành vi ư c CTTP này, ngư i ph m t i không có ý th c quy nh thì b n thân h có th nh n th c rõ l a ch n h u qu ư c quy nh trong CTTP ph n hành vi còn l i chưa ư c th c hi n, do (khi kh năng ó x y ra hành vi ư c th c ó, t i ph m d ng giai o n ph m t i chưa hi n có th tho mãn d u hi u c u thành c a t chưa hoàn thành; ngư c l i, n u toàn b m t t i c ý khác). i v i m t s CTTP nh ng hành vi ó ã ư c th c hi n thì toàn trong lo i CTTP này, trong ó bao g m c b nh ng d u hi u pháp lí c n thi t ã tho nh ng CTTP v các t i chúng tôi nêu trên, mãn nên t i ph m ư c xác nh là ã hoàn trong các sách báo pháp lí hình s hi n nay thành. Gi a hai kh năng ó không t n t i a s các ý ki n v n kh ng nh hình th c m t kh năng trung gian khác. l i là c ý. Theo quan i m c a chúng tôi, Ngoài CTTP v t ch t và CTTP hình th c d a trên lí thuy t v l i, trong nh ng trư ng như trên, nhi u nhà khoa h c pháp lí hình s h p này ph i xác nh hình th c l i c a t i còn xác nh n s t n t i c a lo i CTTP c ph m là vô ý (trong ph m vi bài vi t này bi t: CTTP c t xén.(1) Gi ng như i v i chúng tôi không c p v n l i i v i CTTP hình th c, CTTP c t xén nhà làm nh ng CTTP quy nh d u hi u v nhân thân lu t cũng ch quy nh d u hi u b t bu c là tình ti t nh t i ư c quy nh cùng trong m t khách quan là d u hi u hành vi. khung cơ b n c a các i u lu t tương ng). Tuy nhiên, i m khác bi t lo i CTTP này Khác v i CTTP v t ch t, CTTP hình là d u hi u hành vi ư c quy nh dư i d ng th c d u hi u duy nh t trong m t khách quan ho t ng nh m th c hi n m t m c ích là hành vi nguy hi m cho xã h i. Lo i CTTP nh t nh. Ví d : CTTP t i ho t ng nh m này l i bao g m: l t chính quy n nhân dân ( i u 79 12 t¹p chÝ luËt häc sè 4/2003
nghiªn cøu - trao ®æi BLHS). V i cách quy nh này, hành vi CTTP t i c ý gây thương tích d n n ch t trong CTTP hàm ch a t t c nh ng hành vi ngư i (kho n 3 i u 104 BLHS) l i c a ch c th nh m t ư c m c ích mà i u lu t th i v i thương tích là c ý còn l i i quy nh (ví d : i v i t i ho t ng nh m v i h u qu ch t ngư i l i là vô ý; trong t i l t chính quy n nhân dân, t t c m i hành cư p tài s n ( i u 133 BLHS) khách th c a vi ph c v cho vi c thành l p ho c tham gia t i ph m bao g m hai lo i quan h xã h i t ch c nh m l t chính quy n nhân dân khác nhau là quan h s h u v tài s n và u là hành vi trong m t khách quan c a t i quan h nhân thân; trong t i mua bán ph n ph m). Như v y, i v i lo i CTTP này t i ( i u 119 BLHS) hành vi khách quan c a ph m hoàn thành ngay t khi m t trong s CTTP ư c h p thành b i hai lo i hành vi các hành vi nói trên ư c th c hi n - v n g n bó v i nhau là hành vi mua và bán ph giai o n th c hi n t i ph m cũng không n . Vi c xác nh v n giai o n th c hi n ư c t ra. Ngoài quan i m trên ây, hi n t i ph m i v i các lo i CTTP ư c phân nay còn có quan i m khác v lo i CTTP c t lo i theo tiêu chí này ã ư c gi i quy t xén v i n i dung trong m t khách quan c a t ng ph n trong các m c trên. lo i CTTP này lu t ch quy nh d u hi u Tóm l i, m c dù phân lo i CTTP là v n hành vi, không quy nh d u hi u h u qu ph c t p và cho n nay v n còn t n t i nhưng hành vi này ch là m t b ph n hay nhi u quan i m khác nhau nhưng nh ng m t giai o n c a hành vi mà ngư i ph m phân tích sơ b nêu trên cho th y trong nhi u t i phát tri n nh m th c hi n gây ra h u trư ng h p vi c không th ng nh t trong qu nguy hi m cho xã h i, t ư c m c quan i m phân lo i CTTP cũng như trong ích t ra. Ví d : CTTP t i cư p tài s n vi c xác nh b n ch t c a CTTP c th và ( i u 133 BLHS). V i cách hi u như v y v m i quan h c a các lo i CTTP ư c phân CTTP c t xén thì v n giai o n th c hi n chia theo cùng m t tiêu chí có th d n n t i ph m v n có th ư c t ra.(2) hi n tư ng không th ng nh t khi xác nh Ngoài các cách phân lo i CTTP như v n trách nhi m hình s . Vì v y, ti p t c trên, m t s nhà khoa h c pháp lí hình s nghiên c u v CTTP là m t trong nh ng còn phân lo i CTTP theo cách th c ư c nhà công vi c c n thi t t o cơ s lí lu n cho vi c làm lu t s d ng quy nh CTTP trong lu t xác nh trách nhi m hình s trong nh ng hình s . D a theo tiêu chí này, CTTP ư c trư ng h p c th ./. phân lo i thành CTTP gi n ơn và CTTP ph c h p, theo ó CTTP gi n ơn ch mô t (1).Xem: Trư ng i h c lu t Hà N i, Giáo trình lu t m t lo i hành vi xâm h i t i m t khách th hình s Vi t Nam, Nxb. Công an nhân dân, H. 2002, tr. 56 - 59. c th , CTTP ph c h p mô t hai lo i hành (2). Xem: Khoa lu t i h c qu c gia Hà N i, Giáo vi ho c hai hình th c l i ho c hai khách th trình lu t hình s Vi t Nam (ph n chung), Nxb. i c th trong n i dung CTTP. Ví d : Trong h c qu c gia, H. 2001, tr. 130 - 133. t¹p chÝ luËt häc sè 4/2003 13

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng

172 tài liệu

838 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.