intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Pháp luật với việc khắc phục những mặt trái của nền kinh tế thị trường "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

110
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Pháp luật với việc khắc phục những mặt trái của nền kinh tế thị trường Hơn thế, Hồ Chí Minh còn sử dụng pháp luật tư sản để đấu tranh với chủ nghĩa tư bản đế quốc và thông qua cuộc đấu tranh đó, Người đã rút ra bài học vô giá là “Muốn được giải phóng, các dân tộc chỉ có thể trông cậy vào mình, trông cậy vào lực lượng của bản thân mình”.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Pháp luật với việc khắc phục những mặt trái của nền kinh tế thị trường "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. NguyÔn Minh §oan * T rong xã h i hi n nay pháp lu t có vai trò vô cùng quan tr ng, nó là m t trong nh ng phương ti n, công c không th thi u Không ch là công c qu n lí kinh t , pháp lu t còn ưa ra các bi n pháp h u hi u b o m cho các ho t ng s n xu t, kinh doanh t ch c, qu n lí xã h i, duy trì, b o v tr t ư c ti n hành có hi u qu và x lí nh ng t xã h i, t o i u ki n và nh hư ng cho s hi n tư ng tiêu c c trong các ho t ng phát tri n xã h i. Là nhân t i u ch nh các kinh t - xã h i. Có th nói, pháp lu t là m t quan h xã h i, pháp lu t luôn tác ng và trong nh ng phương ti n quan tr ng nh hư ng r t l n t i tr t t và s phát tri n qu n lí kinh t , th c hi n các chính sách c a các quan h xã h i. M c tác ng và kinh t , các m c tiêu kinh t c a nhà nư c nh hư ng c a pháp lu t i v i m i lo i và c a xã h i, nó có nh hư ng r t l n t i quan h xã h i khác nhau thì khác nhau ph s phát tri n c a kinh t t nư c. Khi pháp thu c vào tính ch t c a quan h xã h i, vào ý lu t ph n ánh úng, y , k p th i tình mu n ch quan c a nhà nư c và nhi u y u hình kinh t th c t c a t nư c nó s thúc t khác n a. Do v y, có th xem xét vai trò y, t o i u ki n thu n l i cho kinh t phát và nh ng giá tr xã h i c a pháp lu t trên tri n. Ngư c l i, khi pháp lu t ư c ban nhi u phương di n khác nhau. hành không úng, ư c xây d ng quá cao Trong lĩnh v c kinh t , m c dù ra i, ho c quá th p so v i s phát tri n c a kinh phát tri n và bi n i theo s thay i và t , nó s kìm hãm s phát tri n c a kinh t , phát tri n c a kinh t nhưng pháp lu t có vai th m chí còn có th mang l i nh ng tác h i trò r t l n trong vi c t ch c và qu n lí kinh nh t nh cho s phát tri n kinh t . t , nó là y u t i u ti t quá trình s n xu t, Có th kh ng nh là hi n nay Vi t trao i và phân ph i trong xã h i. Thông Nam cũng như nhi u nư c khác trên th gi i qua pháp lu t nhà nư c ra các chính sách không ai có th ph nh n ư c nh ng ưu và k ho ch phát tri n kinh t t nư c; xác i m, l i ích mà các n n kinh t v n hành nh cơ c u, các thành ph n kinh t c a n n theo cơ ch th trư ng em l i cho m i t kinh t qu c dân; quy nh a v pháp lí c a ch c, cá nhân cũng như toàn xã h i. nư c các ơn v , t ch c kinh t ; t ch c qu n lí ta, k t khi ng c ng s n Vi t Nam, Nhà quá trình s n xu t, kinh doanh; quy nh ch tài chính, các bi n pháp ki m tra giám sát * Gi ng viên chính Khoa hành chính - nhà nư c trong quá trình s n xu t, kinh doanh.... Trư ng i h c Lu t Hà N i 30 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2006
  2. nghiªn cøu - trao ®æi nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam i m tích c c thì n n kinh t th trư ng cũng quy t nh chuy n d n t n n kinh t k có r t nhi u i m h n ch , nh ng m t trái ho ch hoá, t p trung bao c p sang xây d ng c n ư c kh c ph c. Vi c i sâu phân tích n n kinh t v n hành theo cơ ch th trư ng vai trò c a pháp lu t trong vi c góp ph n thì năng su t lao ng trong các t ch c, ơn kh c ph c nh ng h n ch , nh ng cái g i là v s n xu t, kinh doanh ã ư c nâng cao r t "m t trái" c a n n kinh t th trư ng có ý nhi u; tính c l p, t ch , kh năng t ch u nghĩa thi t th c, góp ph n làm rõ m t s trách nhi m và s năng ng, sáng t o c a phương hư ng cơ b n trong s phát tri n c a các t ch c kinh t và cá nhân ngư i lao pháp lu t Vi t Nam hi n nay. ng trong các ho t ng s n xu t, kinh Chúng ta có th nêu ra m t s v n cơ doanh ã và ang t ng bư c ư c nâng cao. b n sau ây: M i t ch c kinh t , m i cá nhân ngư i lao + Trư c h t, n n kinh t th trư ng òi ng trong khuôn kh pháp lu t cho phép ã h i pháp lu t ph i th a nh n s t n t i c a bi t ch ng t lo l y mình ch không còn nhi u thành ph n kinh t , ph i tuyên b và ch l i, trông ch vào s bao c p, chăm lo, b o m cho các thành ph n kinh t bình giúp c a Nhà nư c và c a xã h i; m i t ng v i nhau và ph i ch p nh n s c nh ch c và cá nhân trong ph m vi quy nh c a tranh c a các thành ph n kinh t , các ch th pháp lu t ã có th phát huy ư c t i a tài tham gia s n xu t và kinh doanh trên th năng, trí tu , s c l c c a b n thân trong trư ng c trong và ngoài nư c. Nhưng s vi c mang l i nh ng l i ích h p pháp, chính c nh tranh, nh t là c nh tranh trong lĩnh v c áng cho b n thân và cho xã h i theo tinh kinh t , nó liên quan n l i nhu n, n th n "dân giàu, nư c m nh, xã h i công nh ng ngu n l i ích v t ch t r t l n thì b ng, dân ch , văn minh". Có th nói tính không bao gi ch có c nh tranh lành m nh hi u qu và tính kinh t c a n n kinh t theo theo ki u thi ua mà thư ng là nh ng cu c cơ ch th trư ng có s qu n lí c a Nhà c nh tranh r t kh c li t, ôi khi là tàn nh n. nư c hi n nay nư c ta ã cao hơn r t N u không có nh ng quy nh th t ch t ch , nhi u so v i n n kinh t k ho ch hóa t p c th c a pháp lu t thì s c nh tranh thư ng trung, bao c p trư c ây. Vì v y, c a c i v t không lành m nh, t t y u d n n tình tr ng ch t, tinh th n ư c t o ra trong xã h i ngày "cá l n nu t cá bé", tình tr ng phá s n và m t nhi u v s lư ng và ch t lư ng ư c hi n tư ng c quy n... làm t n h i n quá nâng cao áp ng nh ng nhu c u phong phú, trình s n xu t, kinh doanh c a các ch th và a d ng, thi t th c cho m i t ch c và cá l i ích ngư i tiêu dùng. Do v y, trong n n nhân làm cho i s ng c a các t ng l p nhân kinh t th trư ng, Nhà nư c thông qua pháp dân ư c c i thi n áng k , xã h i ngày m t lu t c n ph i t o ra nh ng sân chơi (th dân ch , văn minh hơn. trư ng) h p d n, xác nh lu t chơi phù h p Bên c nh r t nhi u nh ng ưu th , nh ng và cho phép tìm ki m, th m chí ph i t o ra T¹p chÝ luËt häc sè 5/2006 31
  3. nghiªn cøu - trao ®æi nh ng ngư i chơi thích h p. ng th i ph i ch c a các ch th s n xu t kinh doanh, s m b o cho các t ch c, cá nhân tham gia bình ng c a các ch th tham gia s n xu t, c nh tranh m t cách lành m nh trong các kinh doanh, các quy nh pháp lu t v phá ho t ng s n xu t, kinh doanh. Nghĩa là, s n, v c nh tranh lành m nh, ch ng c trong n n kinh t th trư ng pháp lu t ph i quy n, ch ng bán phá giá... là vi c làm t t cho phép, th m chí là khuy n khích, thúc y u, c n thi t c a t t c nh ng nư c quy t y s c nh tranh gi a các ch th tham gia nh xây d ng n n kinh t c a mình theo cơ s n xu t, kinh doanh nhưng ph i m b o ch th trư ng. Quá trình xây d ng và hoàn cho vi c c nh tranh di n ra lành m nh trong thi n h th ng pháp lu t Vi t Nam th i gian khuôn kh pháp lu t và s c nh tranh ó qua là m t minh ch ng c th cho nh ng v n ph i em l i hi u qu kinh t , nghĩa là s trên. Có th nói pháp lu t Vi t Nam ã và c nh tranh ó ph i có tác d ng thúc y n n ang góp ph n t o ra nhi u sân chơi, t o ra kinh t t nư c phát tri n (nó b t bu c các nh ng ngư i chơi thích h p, ưa ra lu t chơi ch th s n xu t, kinh doanh trên th trư ng và các i u ki n cho cu c chơi có hi u qu ph i không ng ng sáng t o, áp d ng có hi u vì l i ích m i ch th s n xu t, kinh doanh qu các thành t u khoa h c, công ngh vào và l i ích toàn xã h i. s n xu t, ti t ki m và áp ng m t cách t t + Trong n n kinh t th trư ng tính c nh t, thu n l i nh t nh ng yêu c u c a l p, t ch c a các ch th kinh t ư c khách hàng, c a ngư i tiêu dùng theo cao, do v y l i ích c c b c a m i ch th phương châm "khách hàng là thư ng ", s cũng ư c cao. i u này d n n s phân c nh tranh không ư c tiêu di t l n nhau, hoá giàu nghèo ngày càng cao, s m t công kìm hãm s phát tri n và ti n b xã h i trong b ng ngày càng l n gi a các t ch c, ơn v lĩnh v c kinh t - xã h i). Như v y, c nh kinh t cũng như gi a các cá nhân trong xã tranh ư c xem là m t trong nh ng ng l c h i. Ch ng h n, nư c ta k t khi chuy n thúc y s tăng trư ng c a n n kinh t th sang xây d ng n n kinh t th trư ng thì s trư ng và ch t lư ng các d ch v xã h i. B i phân hoá giàu nghèo gi a thành th và nông ch có ch th kinh t nào s n xu t, kinh thôn, gi a lao ng thu c các ngành ngh doanh t t hơn, r hơn, ch t lư ng hơn… áp khác nhau, gi a nh ng ngư i lao ng nói ng t t hơn nhu c u c a ngư i tiêu dùng thì chung ã và ang di n ra khá nhanh. R t m i có th t n t i và phát tri n. Vì v y, vi c nhi u ngư i vì nhi u lí do khác nhau (trong ban hành các quy nh pháp lu t theo xu ó có c nh ng lí do không chính áng) ã hư ng th a nh n n n kinh t nhi u thành tr nên giàu có m t cách nhanh chóng và ph n (cho phép nhi u thành ph n kinh t cũng r t nhi u ngư i không th tham gia cùng t n t i và s n xu t, kinh doanh), a ư c ho c tham gia không áng k vào d ng hoá các lo i hình s n xu t, kinh doanh, gu ng máy kinh t - xã h i nên i s ng c a tuyên b quy n t do kinh doanh, quy n t h g p r t nhi u khó khăn. Như v y, n n 32 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2006
  4. nghiªn cøu - trao ®æi kinh t th trư ng ã làm cho các v n xã v i t t c các t ch c và cá nhân trong xã h i v n ã ph c t p, gay g t l i càng tr nên h i; quy nh nghĩa v óng góp phúc l i xã ph c t p và gay g t hơn. Trong khi v m t h i c a các cơ quan, ơn v , c bi t là các o c xã h i và vì ti n b xã h i òi h i ơn v kinh t làm ăn phát t; quy nh h p Nhà nư c cũng như xã h i ph i quan tâm t i lí các lo i thu , ánh thu i v i nh ng nh ng ngư i có hoàn c nh khó khăn, nghèo ngư i có thu nh p cao; có chính sách khuy n ói này. Hơn n a, Vi t Nam - m t nư c xã khích các t ch c và cá nhân làm công tác t h i ch nghĩa v i m c tiêu cao p là ph n thi n, ng h , giúp các gia ình và cá u ti n t i xoá b m i áp b c, bóc l t, th c nhân g p khó khăn, nghèo ói. Tuy v y, c n hi n công b ng, dân ch và bình ng nh m chú ý là vi c quy nh các chính sách pháp mang l i cu c s ng m no, h nh phúc cho lu t i v i nh ng ngư i khó khăn, nghèo nh ng ngư i lao ng thì vi c gi i quy t các ói ph i có tác d ng t o i u ki n h có v n xã h i luôn ph i ư c quan tâm chú th vươn lên thoát kh i khó khăn và ói tr ng cùng v i s phát tri n kinh t t nư c. nghèo, n u quy nh không t t có th d n n Chúng ta không th vì s phát tri n kinh t s l i d ng c a m t s k tham lam ho c s mà b t ch p không chú ý gi i quy t các v n l i, trông ch c a m t s i tư ng lư i bi ng xã h i. Do v y, nhi m v c p thi t và vào lòng t t c a m i ngư i, c a Nhà nư c và thi t th c nh t trong giai o n hi n nay i xã h i. Phương châm là "hãy cho h chi c v i pháp lu t Vi t Nam là ph i m b o s c n câu ch không nên ch cho h con cá". tăng trư ng không ng ng và b n v ng c a ương nhiên, vi c quy nh các chính sách xã n n kinh t t nư c ng th i ph i nhanh h i c a Nhà nư c ph i n m trong kh năng có chóng xoá ói, gi m nghèo cho t t c m i th c a n n kinh t t nư c (các quy nh ngư i dân trong xã h i, nh t là nh ng i pháp lu t không ư c cao hơn i u ki n kinh tư ng thu c di n chính sách. i u này òi t c a t nư c) và không ư c c n tr s h i pháp lu t ph i quy nh các bi n pháp phát tri n kinh t , nói cách khác là ph i k t h u hi u gi i quy t các v n xã h i, h p m t cách hài hoà gi a s phát tri n kinh gi m b t nh ng chênh l ch, mâu thu n gi a t và gi i quy t các v n xã h i. các t ch c và cá nhân, m b o m t s + N n kinh t th trư ng v n ng, phát công b ng tương i trong xã h i. Nh ng tri n ch y u theo cơ ch cung c u, ôi khi ch th không i u ki n c nh tranh, m nh ai n y làm, m i t ch c, ơn v kinh t không kh năng t lo cho b n thân c n u ph i t lo l y mình nên vi c nào hay, có ph i ư c Nhà nư c và xã h i quan tâm l i, có l i nhi u thì ai cũng mu n làm, ua b ng các chính sách xã h i thi t th c, phù nhau, tranh nhau làm, vi c nào khó, ít lãi h p. Ch ng h n, pháp lu t c n ph i quy ho c không có lãi thì ch ng ai mu n làm. nh: Ch b o hi m b t bu c i v i m t V i s v n ng, phát tri n như v y nên tính s lĩnh v c nh t nh như hưu trí, y t ... i k ho ch trong t ng ơn v kinh t thì r t cao T¹p chÝ luËt häc sè 5/2006 33
  5. nghiªn cøu - trao ®æi nhưng trong t ng th toàn xã h i thì thư ng nư c không ph i ch thông qua các chính không cao nên d d n n tình tr ng n n sách kinh t , tài chính, các quy nh pháp kinh t qu c dân phát tri n m t cân i, hi n lu t mà còn thông qua tính hi u qu c a tư ng kh ng ho ng th a ho c kh ng ho ng chính thành ph n kinh t nhà nư c. V i thi u là chuy n v n thư ng x y ra trên quy nư c ta, vai trò qu n lí c a Nhà nư c i v i mô toàn xã h i. Ch ng h n, hi n tư ng ua s phát tri n cân i c a n n kinh t t nhau, tranh nhau tr ng cà phê r i l i ua nư c càng quan tr ng b i chúng ta ang nhau ch t phá cà phê tr ng cây khác hay ph n u xây d ng n n kinh t th trư ng hi n tư ng tranh mua, tranh bán g o là nh hư ng xã h i ch nghĩa. nh ng ví d sinh ng v s v n ng, phát + N n kinh t th trư ng còn tác ng tri n kinh t m t cân i nư c ta th i gian làm n y sinh nhi u t n n tiêu c c trong các qua. Như v y, dù là kinh t th trư ng thì ho t ng kinh t - xã h i, pháp lu t v i pháp lu t v n ph i có vai trò m b o tính k nhi m v b o v l i ích c a công dân, b o v ho ch trong s phát tri n t ng th c a n n tính m ng, tài s n, danh d c a công dân, kinh t qu c dân, có như v y m i tránh ư c b o v h th ng chính tr c n ph i ngăn ng a hi n tư ng phát tri n m t cân i m b o x lí các hi n tư ng tiêu c c trong i s ng s hài hoà c a các quá trình kinh t - xã h i, xã h i ti n t i xoá b các hi n tư ng này, nh hư ng cho s phát tri n c a n n kinh t thi t l p và b o v m t tr t t trong các quan t nư c, gi cho xã h i trong tình tr ng n h kinh t - xã h i vì cu c s ng h nh phúc, nh. Mu n làm ư c i u này pháp lu t yên bình c a nhân dân. ph i ghi nh n và có bi n pháp b o m s + Ngày nay, do nhu c u phát tri n c a qu n lí c a nhà nư c i v i n n kinh t t m i qu c gia, dân t c và c a quá trình toàn nư c, b o m cho thành ph n kinh t nhà c u hoá òi h i s h p tác và xích l i g n nư c ph i luôn gi vai trò ch o trong n n nhau c a các qu c gia, các dân t c ngày m t kinh t qu c dân. Vai trò ch o c a thành nhi u hơn trên h u h t các lĩnh v c c a i ph n kinh t nhà nư c không ch ch nó s ng xã h i, c bi t là lĩnh v c kinh t . Th chi m m t th ph n l n hơn trong n n kinh trư ng kinh t không còn bó h p trong ph m t qu c dân mà còn ch nó luôn i tiên vi t nư c ho c m t vài nư c mà nó ã m phong trong vi c áp d ng nh ng thành t u r ng ra v i nh ng ph m vi như khu v c và công ngh vào quá trình s n xu t, b o v toàn c u. Vi c u tranh và h p tác v i nhau môi trư ng, sinh thái xã h i và là ch d a tin gi a các qu c gia trong th i i văn minh c y c a các thành ph n kinh t khác, là luôn ph i d a trên cơ s pháp lu t, v i tinh phương ti n ch y u gi i quy t các v n th n các bên cùng có l i và không can thi p xã h i. Như v y, dù là n n kinh t th trư ng vào công vi c n i b c a nhau. Vì v y, m t thì cũng không th thi u ư c vai trò i u trong nh ng vai trò quan tr ng c a pháp lu t ti t c a Nhà nư c nhưng s i u ti t c a Nhà là t o ra cơ s pháp lí cho s h p tác, t o l p 34 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2006
  6. nghiªn cøu - trao ®æi môi trư ng pháp lí thu n l i cho s hi u toàn c a Nhà nư c mà ph i là s n ph m k t bi t, tin tư ng l n nhau, c ng c , m r ng tinh trí tu c a qu c gia theo hai phương các m i quan h h p tác gi a Nhà nư c, các di n: M t m t, pháp lu t là s áp t c a t ch c kinh t v i các nư c và các t ch c Nhà nư c, b i nó do Nhà nư c ban hành, kinh t khác và v i các t ch c qu c t vì ph i th hi n ý chí Nhà nư c c a nhân dân m t th gi i hoà bình, th nh vư ng và phát Vi t Nam, ph i phù h p v i ư ng l i chính tri n. Trong các m i quan h qu c t pháp sách c a ng c ng s n Vi t Nam, ph i m lu t cũng là cơ s pháp lí u tranh ch ng b o ư c nh hư ng xã h i ch nghĩa trong l i các hi n tư ng tiêu c c trong quan h s phát tri n c a t nư c trên các lĩnh v c kinh t qu c t , b o v l i ích c a các ch kinh t - xã h i; m t khác, pháp lu t còn ph i th tham gia quan h qu c t nói riêng c a th hi n ư c s ng thu n c a các ch th t nư c nói chung. kinh t , c a các t ch c và cá nhân trong xã Như v y, cùng v i s phát tri n c a nhà h i. Nói cách khác, pháp lu t do Nhà nư c nư c và xã h i, vai trò c a pháp lu t ngày Vi t Nam ban hành ph i có ư c s ng h , càng ư c c ng c , m r ng và nâng cao, s hư ng ng c a các ch th kinh t , các t nh ng giá tr xã h i c a pháp lu t ngày càng ch c và cá nhân trong t nư c và i v i ư c th a nh n và phát huy. Có th nói, pháp m t s quy nh là s ng h , th m chí là lu t là công c quan tr ng qu n lí, gi gìn tho thu n c a các t ch c qu c t , c a các tr t t xã h i, ưa ra nh ng nguyên t c qu c gia khác trên th gi i. Mu n v y, khi gi i quy t các xung t trong xã h i và còn xây d ng các chính sách v kinh t , các văn là phương ti n chuy n i xã h i, bi n b n pháp lu t kinh t , Nhà nư c c n công nh ng lí tư ng cao p tr thành hi n th c. khai tham kh o nh ng ý ki n óng góp v n ng, phát tri n ư c t t n n kinh c a các t ch c và cá nhân có liên quan, các t th trư ng thì các ho t ng kinh t r t c n chuyên gia trong và ngoài nư c v v n ó. ph i có tr t t và mu n có ư c tr t t này Tóm l i, pháp lu t luôn tác ng, h tr , ph i d a vào pháp lu t - công c i u ti t ch t o ti n cho s t n t i và phát tri n c a y u quá trình s n xu t, trao i và phân ph i. Nói khác i, tr t t kinh t ph i i li n v i tr t t nư c, ch p cánh và che ch , b o v cho t pháp lu t dù ó là kinh t t p trung hay m i t ch c và cá nhân. Vi c nh n th c kinh t th trư ng thì vai trò c a pháp lu t úng n vai trò, tác d ng c a pháp lu t s cũng không h gi m sút, ch có i u cách có ý nghĩa r t l n trong vi c t ch c, qu n lí th c, ph m vi tác ng c a pháp lu t trong và phát tri n n n kinh t c a t nư c, xây m i n n kinh t nói trên s có s khác nhau. d ng nhà nư c pháp quy n xã h i ch nghĩa có th làm ư c nh ng vi c nêu trên Vi t Nam c a dân, do dân, vì dân, xây d ng òi h i pháp lu t c a Nhà nư c Vi t Nam xã h i Vi t Nam công b ng, dân ch , h nh không th ch là k t qu c a s áp t hoàn phúc và văn minh./. T¹p chÝ luËt häc sè 5/2006 35
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2