Báo cáo "Quốc gia - vấn đề tranh luận gay gắt trong tiến trình chống khủng bố quốc tế "
lượt xem 15
download
Quốc gia - vấn đề tranh luận gay gắt trong tiến trình chống khủng bố quốc tế Khi thoả thuận về nội dung hợp đồng, các bên cũng lưu ý những quy định mang tính bắt buộc của pháp luật lao động, ví dụ quy định về nghỉ phép trong Luật nghỉ phép liên bang hoặc các quy định bắt buộc trong thoả ước lao động tập thể (các bên không được thoả thuận số ngày nghỉ phép thấp hơn so với quy định), quy định về thời gian làm việc, về bảo hộ lao động......
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Báo cáo "Quốc gia - vấn đề tranh luận gay gắt trong tiến trình chống khủng bố quốc tế "
- nghiªn cøu - trao ®æi Gs. la c−¬ng * 1. Qu c gia có th là ch th h p pháp nh t i i u 51 Hi n chương Liên h p qu c trong ti n trình ch ng kh ng b qu c t áp d ng các hành vi quân s ơn phương hay không? ho c t p th t v , trư c khi H i ng b o V n này, các h c gi ưa ra hai an Liên h p qu c cho phép áp d ng các bi n quan i m kh ng nh và ph nh. Nh ng pháp c th .(2) ngư i kh ng nh cho r ng xét v m t th c Nh ng ngư i ng h quan i m ph nh ti n, qu c gia là ch th cơ b n c a lu t cho r ng v m t th c ti n, qu c gia chưa ư c qu c t trong ti n trình ch ng kh ng b . Liên h p qu c trao quy n mà có hành ng T cu i th k XIX, r t nhi u qu c gia ã ơn phương ho c t p th t n công t i ph m thông qua o lu t ch ng kh ng b qu c t . kh ng b qu c t , xu t quân t n công vào m t Sau khi t ng th ng M A. Lincoln b ám qu c gia có ch quy n là hành vi xâm ph m sát vào năm 1865 và Napoleon b ám sát ch quy n qu c gia, là s l m d ng và trái v i năm 1858, B , Pháp cũng ngay l p t c i u quy n t v .(3) V m t lí lu n, b n thân Ngh ch nh lu t pháp trong nư c b ng vi c b quy t s 1368 c a H i ng b o an Liên h p sung thêm các “ i u kho n mưu sát” c a qu c cũng không ư c hi u r ng ã trao cho lu t d n , h quy nh ph m t i mưu sát M quy n s d ng vũ trang. Trong ý ki n tư các nguyên th qu c gia và gia ình không v n v Namibia c a Toà án qu c t năm 1971 ph i là t i ph m chính tr , c n ph i d n ch rõ: “Ph i phân tích kĩ n i dung ngh quy t .(1) Nh ng năm g n ây, nhi u qu c gia c a H i ng b o an, t c là v a ph i suy nghĩ ã quy nh hành vi kh ng b là t i ph m v t ng chuyên dùng c n ph i gi i thích, l i hình s , m t s qu c gia còn ưa ra o ph i suy nghĩ n i dung tho thu n i n lu t ch ng kh ng b qu c t riêng như Anh, ngh quy t, nh ng i u kho n Hi n chương ã Pháp, c, M , Nga. Th c ti n qu c t ã vi n d n và m i tình hu ng có th d n t i h u ch ng minh, các qu c gia ã liên k t thành qu pháp lu t”. N u suy xét t t c nh ng y u l c lư ng ch y u trong ti n trình ch ng t này, Ngh quy t s 1368 không ư c gi i kh ng b qu c t như hành ng c a M thích là H i ng b o an ã vi n d n Chương và ng minh t i Afghanistan và Iraq. V 7 Hi n chương Liên h p qu c trao cho M m t lí lu n n u qu c gia b thi t h i b i kh ng b qu c t thì có th căn c vào quy * Khoa lu t Trư ng i h c t ng h p Vân Nam Trung Qu c t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009 3
- nghiªn cøu - trao ®æi quy n dùng vũ trang. N u so sánh Ngh Chúng tôi cho r ng qu c gia có th tr quy t s 678 khi n ra chi n tranh vùng thành ch th h p pháp ch ng t i ph m kh ng V nh v i Ngh quy t s 1368 ta th y Ngh b qu c t hay không, trư c h t ph i xem xét quy t s 678 ã xác nh rõ trao quy n cho nguyên t c cơ b n c a lu t qu c t v “c m e nư c h i viên h p tác v i Kuwait có do , s d ng vũ l c và gi i quy t hoà bình các nh ng bi n pháp c n thi t, còn Ngh quy t tranh ch p qu c t ” ng th i ph i căn c vào 1368 không có hai ch “trao quy n” mà quy nh c a i u 51 Hi n chương Liên h p ch nh c l i quy n t v ơn phương và t p qu c: Không có i u kho n nào trong Hi n th . Ngày 28/09/2001, H i ng b o an l i chương này làm t n h i n quy n t v cá thông qua ngh quy t toàn di n hơn, t c là nhân hay t p th chính áng trong trư ng h p Ngh quy t s 1373. Ngh quy t này tuyên thành viên Liên h p qu c b t n công vũ trang b tài tr ho c che ch cho kh ng b là cho n khi H i ng b o an chưa áp d ng hành vi phi pháp, nh c l i tính t t y u ph i nh ng bi n pháp c n thi t duy trì hoà bình có bi n pháp c n thi t i phó v i s e và an ninh qu c t . d a c a nh ng hành vi kh ng b i v i D a vào t v s d ng vũ trang tr hoà bình và an ninh qu c t . N i dung c a thành ngo i l c a nguyên t c lu t qu c t c m Ngh quy t này r t r ng, không ch riêng s d ng vũ trang. Có nghĩa là cá th hay t p v i Afghanistan. Ngh quy t yêu c u các th qu c gia có hành ng quân s iv im t nư c không ư c tài tr cho kh ng b , xác nư c khác ( ương nhiên k c hành vi quân s nh rõ ho t ng riêng r hay t p th c a l y c t n công t i ph m kh ng b qu c t ), kh ng b là hành vi ph m t i và ph i theo Hi n chương Liên h p qu c c n ph i có phong to ti n, các tài s n khác c a các t 3 i u ki n: ch c kh ng b . M c ích c a Ngh quy t 1) Khi b t n công vũ trang. là ngăn ch n ch nghĩa kh ng b trên 2) Trư c khi H i ng b o an có bi n pháp ph m vi toàn th gi i, bi u th công khai c n thi t duy trì hoà bình và an ninh th gi i. các bi n pháp qu c t kh ng ch ch nghĩa 3) Có th s d ng quy n t v ơn phương kh ng b trên ph m vi toàn th gi i, ch hay t p th . không ph i ch nh m vào qu c gia nào hay Theo chúng tôi, i u ki n 1 và 2 có th coi t ch c kh ng b nào. Ngh quy t còn là i u ki n tiên quy t c a i u ki n 3 – s nh m hư ng t i vi c ưa ra hàng lo t bi n d ng quy n t v cá th ho c t p th ho c coi pháp ch ng kh ng b cho các nư c trong ó là i u ki n tiên quy t, t c là ch có s n hai tương lai ch không ph i ch ch ng kh ng i u ki n 1 và 2 m i có th s d ng quy n b trư c m t. B i v y, sau s ki n 11/09 trong i u ki n 3 - quy n t v chính áng. t i M hai ngh quy t c a H i ng b o an Chúng tôi cho r ng ánh giá m t qu c gia không th coi là cơ s pháp lí trao quy n có th tr thành ch th h p pháp t n công s d ng vũ l c cho qu c gia.(4) t i ph m kh ng b qu c t hay không, không 4 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009
- nghiªn cøu - trao ®æi th ánh ng như nhau, không th ưa ra c a vi c t n công b ng vũ trang c a quân i phán oán kh ng nh hay ph nh m t chính quy xâm ph m lãnh th . N u quan i m cách ơn gi n, tr u tư ng mà ph i căn c này ư c th a nh n và ta coi ó là tiêu chu n vào trình tr ng c th c a t ng v vi c, xem xét “t p kích kh ng b ” mà nư c M ph i áp d ng t ng h p c 3 i u ki n trên thư ng l y c phát ng chi n tranh (lí do ch ưa ra phán xét. y u M phát ng chi n tranh Afghanistan) 1.1. V v n “b t n công b ng vũ trang” có ph i thu c v t n công b ng vũ trang hay “B t n công b ng vũ trang” bao g m không? Ngày 11/09/2001, Trung tâm thương hai ý nghĩa: Nh n nh v t n công b ng m i th gi i và L u 5 góc c a M b t n công. vũ trang và gi i nh th i gian b t n công Ngư i ta u th a nh n v t thương do òn t n b ng vũ trang. Th nh t, lí gi i v t n công công này gây ra không kém gì v t thương khi b ng vũ trang ph i suy xét v hoàn c nh quân i chính quy c a m t nư c t n công l ch s do Hi n chương Liên h p qu c quy nư c khác trong chi n tranh xâm lư c, t c là nh. Hi n chương Liên h p qu c l y i m th hai c a t n công b ng vũ trang – tính Chi n tranh th gi i l n th II làm bài h c nghiêm tr ng c a t n công ã r t rõ ràng. V n và úc rút ra kinh nghi m cho nhân lo i. ây là ch cách t n công mà nư c M Trong Chi n tranh th gi i l n th II, c g p ph i không ph i là t qu c gia mà là t xâm lư c Ba Lan, Nh t B n t n công vũ nh ng ph n t kh ng b qu c t . Tuy trang Trung Qu c v i quy mô l n. Lu t Afghanistan b t cáo là che ch cho t ch c qu c t Rence cho r ng t n công b ng vũ kh ng b do Binladen c m u t n công trang thông thư ng có hai trư ng h p: M t nư c M nhưng b n thân hành ng t n công là ch m t qu c gia ưa quân i chính b ng vũ trang vào nư c M thì l i không ph i quy vư t biên gi i qu c gia tr c ti p t n do qu c gia Afghanistan ti n hành. Th nhưng công nư c khác. Hai là ch m t qu c gia M l i coi Afghanistan như k phát ng t n ưa quân ho c i di n cho qu c gia này công t ó l y c quy n t v hành x t n ưa quân i ho c lính ánh thuê gián ti p công Afghanistan. t n công nư c khác. V n nghiêm tr ng i u áng ti c là c ng ng qu c t dư ng c a hành vi t n công gián ti p này cũng như ã ch p nh n ki u lí gi i này c a M như tương t như t n công b ng vũ trang c a m t phát ki n m i. M t s h c gi th m chí quân i chính quy. Xét hai y u t trên, còn ca ng i và cho r ng ó là m t ki u t phá: chúng tôi cho r ng khái ni m t n công “Ki u t phá này vô cùng to l n, có nghĩa là b ng vũ trang ph i h i hai i m quan quy n t v c a m t qu c gia không ch thích tr ng: M t là b t lu n là t n công b ng vũ h p v i t n công b ng vũ trang do qu c gia trang tr c ti p hay t n công b ng vũ trang phát ng mà còn thích h p v i c s t n công gián ti p, thông thư ng phía phát ng t n b ng vũ trang do ch nghĩa kh ng b phát công là qu c gia. Hai là tính nghiêm tr ng ng. Nh t là, v i quy n t v này, i tư ng t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009 5
- nghiªn cøu - trao ®æi nh m vào còn có th là qu c gia che ch gia không th s d ng quy n t v sau khi H i b n kh ng b ”.( 5 ) Chúng tôi cho r ng ng b o an có bi n pháp c n thi t duy trì không th hi u ơn gi n hành vi nói trên hoà bình và an ninh qu c t . Khi H i ng b o c a M thu c cái g i là t phá: Xét v an có hành ng tương ng, qu c gia không m t lí lu n, trư c khi Hi n chương Liên ư c ơn phương hay t p th có hành ng h p qu c ư c s a i theo úng trình t , quân s - s d ng quy n t v i v i qu c gia nó v n ph i ư c tôn tr ng và thi hành tri t khác. Sau n a là bi n pháp mà H i ng b o . ng th i, khi cho r ng m t nư c che an s d ng ph i là c n thi t là t t y u. S c n ch t i ph m kh ng b , ph i có các tiêu thi t ây theo chúng tôi ph i hi u là s c n chu n xác nh: Trong th c ti n thì xác thi t v i “s c n ng" c a nó. T c là bi n pháp nh như th nào là m t qu c gia có che mà H i ng b o an dùng t i ph i duy ch kh ng b hay không cũng không ph i trì hoà bình và an ninh qu c t . Nhưng n u là vi c ơn gi n. Th c ti n qu c t nh ng bi n pháp mà H i ng b o an ưa ra không năm g n ây cho th y n u tán ng lí lu n duy trì hoà bình và an ninh qu c t thì nêu trên là s t phá thì ó ch là th t gi i quy t v n này như th nào? Trư c c c phá lí lu n tìm th y ch nghĩa bá quy n di n khó x c a kh năng này li u có cho phép và th chính tr cư ng quy n. qu c gia b t n công b ng vũ trang, khi mà các Th hai, xác nh th nào v th i gian bi n pháp mà H i ng b o an ã áp d ng gây b t n công b ng vũ trang. V n này trên th t v ng và qu c gia ó t ng lên c u l y th c t liên quan t i i u ki n th i gian mình, t c là b n thân l i ph i s d ng hành th c hi n quy n t v trong trư ng h p ng ng th i cùng v i hành ng c a H i qu c gia ơn phương ho c t p th có hành ng b o an ư c không? Câu tr l i là ư c. ng quân s i v i qu c gia khác. V lí 1.3. V v n “có th s d ng quy n t v lu n, th i gian chu n qu c gia s d ng ơn phương ho c t p th ” quy n t v ph i là th i gian ang b t n hi u i u ki n th 3 ph i n m v ng 3 công b ng vũ trang. Trong th c t có hai i m quan tr ng: kh năng ó là th i gian s d ng quy n t - “Có th ” không có nghĩa là “ph i”, t c là v trư c khi b t u t n công b ng vũ s d ng quy n t v ch là quy n l a ch n trang ho c th i gian sau khi b t n công ch không ph i bi n pháp ph i s d ng. Qu c b ng vũ trang. ó chính là “phòng v gia có liên quan còn có th s d ng bi n pháp trư c” và “phòng v sau”. khác gi i quy t v n (như hi p thương, 1.2. V v n “trư c khi H i ng hoà gi i…). Chúng tôi cho r ng s d ng quy n b o an có bi n pháp c n thi t duy trì t v ph i hi u là h sách, t t nh t v n là gi i hoà bình và an ninh qu c t ” quy t b ng bi n pháp hoà bình. Chúng tôi cho r ng i u ki n th hai - S d ng quy n t v ơn phương ho c có hai v n c n làm rõ. Trư c h t, qu c t p th ph i hi u là: 1) Qu c gia riêng r b t n 6 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009
- nghiªn cøu - trao ®æi công b ng vũ trang, có quy n t s d ng Chúng tôi cho r ng hi u v n 3 nêu quy n t v . 2) Nhi u qu c gia b t n công trên có th chia làm hai ph n: N u cơ ch t p b ng vũ trang, có quy n t mình riêng r th ho c hi p nh nào ó ư c xây d ng trên s d ng quy n t v , ho c liên hi p l i cơ s Hi n chương Liên h p qu c và nh ng s d ng t p th quy n t v . 3) M t qu c quy nh liên quan phù h p v i nguyên t c cơ gia riêng l ho c nhi u qu c gia b t n b n c a lu t qu c t , t c là cơ ch t p th công b ng vũ trang, căn c vào cơ ch t p ho c hi p nh này mang tính h p pháp thì th , hi p nh ho c m i quan h h u h o qu c gia chưa b t n công b ng vũ trang, khi nào ó, liên k t v i qu c gia khác không b tham gia s d ng quy n t v t p th là h p t n công b ng vũ trang có hành ng pháp. Ngư c l i, là không h p pháp. Còn quân s t p th . Lí gi i i v i v n 1, 2 qu c gia chưa b t n công b ng vũ trang, l y nói chung u có th ch p nh n ư c. lí do là “quan h h u h o” tham gia hành Nhưng cách hi u v n 3 còn có nhi u ng quân s v i nư c khác thì b coi là thi u quan i m khác nhau. Trư c h t quan i m tính h p pháp. tán ng cho r ng gi a m t s nư c, cho B i v y, căn c vào các quy nh liên quan dù có cơ ch t p th ho c có kí k t hi p c a lu t qu c t , lí lu n c a lu t qu c t và nh nào ó hay có quan h h u h o... thì nh ng kinh nghi m th c t qu c t , ch th gi a h ã k t thành m t c ng ng l i ích. h p pháp t n công t i ph m kh ng b qu c t Như chúng ta u bi t, ch c n m t qu c ph i bao g m Liên h p qu c, các qu c gia và gia trong ó b t n công b ng vũ trang thì t ch c h p tác khu v c. chính là ti n hành t n công cho kh i l i ích Chúng tôi cho r ng trong cu c u tranh chung. Trong kh i l i ích chung này, các v i t i ph m kh ng b qu c t ph i tăng qu c gia khác m c dù chưa b t n công cư ng hơn n a vai trò c a Liên h p qu c ng b ng vũ trang nhưng b o v l i ích t p th i trên cơ s tuân th nh ng quy nh c a th (trên th c t k c l i ích c a mình), lu t pháp qu c t , ph i phát huy y vai trò ương nhiên là có quy n tham gia vào hành c a các t ch c qu c t khu v c. V tính h p ng quân s t p th , th c hi n quy n t pháp c a các qu c gia khi t n công t i ph m v t p th . kh ng b qu c t , ph i phân tích c th , không Bên c nh ó, quan i m ph n i cho th g p làm m t, ánh ng như nhau. i v i r ng nh ng qu c gia chưa b t n công hành vi c a m t s ít các nư c chưa b t n b ng vũ trang ng trư c hi n th c nêu công b ng vũ trang và trư c lí do “quan h trên, tham gia vào hành ng quân s t p h u h o”, tham d vào hành ng quân s th là trái v i tôn ch c a Hi n chương v i nư c khác, xét theo quan i m lí lu n c a Liên h p qu c - ch có nh ng nư c b t n lu t qu c t thì không có y căn c . Xét công b ng vũ trang m i có quy n s d ng v th c ti n qu c t trong nh ng năm g n ây quy n t v . thì l i b t c p h i, cái m t l n hơn cái l i t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009 7
- nghiªn cøu - trao ®æi nhi u. i v i v n này, chúng ta c n là ch th c a t i ph m hay không v n còn là nhìn nh n m t cách nghiêm túc và tăng v n ang tranh cãi. cư ng kh ng ch t khâu l p pháp. Lí do chính ph nh n qu c gia là ch 2. Qu c gia có th tr thành ch th th t i ph m qu c t là: Th nh t, có v n v ph m t i kh ng b qu c t hay không? ch th có th truy c u trách nhi m hình s . Lí gi i theo m t ng nghĩa, t i ph m Th hai, không có phương th c thích h p cho kh ng b qu c gia chính là hành vi kh ng qu c gia m nh n trách nhi m hình s . Th b ư c ti n hành b i ch th là qu c gia, ba, t i ph m qu c gia còn thi u i u ki n ch t c là qu c gia là ch th t i ph m. Có quan quan tr ng (l i). Còn quan i m khác l i nh ng h c gi chia hình th c bi u hi n cho r ng nh ng lí do này là chưa , qu c gia c a kh ng b qu c gia (t i ph m) thành 3 cũng có th tr thành ch th c a hành vi lo i sau:(6) M t là ti n hành kh ng b , tr c ph m t i kh ng b qu c t .(8) Quan i m này ti p v i danh nghĩa qu c gia dân t c. N u ưa ra lí do như sau: như nư c c trong th i kì Chi n tranh 1. Trong D th o i u kho n v trách th gi i l n th II coi chính sách di t nhi m qu c gia c a U ban lu t pháp qu c t ch ng là qu c sách cơ b n c a h thì ó Liên h p qu c năm 1976 ã thông qua khái thu c v hành vi ph m t i kh ng b phi ni m “nư c b h i”, m r ng ph m vi ch th chi n tranh. Hai là v i s g i ý và trao có th truy c u qu c gia có trách nhi m v quy n c a nhà nư c, các ho t ng kh ng hành vi ph m t i qu c t . i u 40 D th o này b do t ch c bí m t c a qu c gia ho c t nh nghĩa “nư c b h i” như sau: ch c khác do qu c gia ch o th c hi n.(7) - “Nư c b h i” là m t qu c gia b hành vi Ba là do qu c gia b ti n ra thuê, tài tr , ph m pháp c a qu c gia khác theo quy nh t i hu n luy n các ph n t kh ng b qu c t ph n m t, c u thành hành vi ph m pháp xâm th c hi n các ho t ng ph m t i ph m quy n l i qu c gia ó. kh ng b c a mình. - Ngoài ra, n u hành vi ph m pháp qu c t Chúng tôi cho r ng ch th ph m t i c u thành t i ph m qu c t thì “nư c b h i” qu c t là ch nh ng ngư i có hành vi gây ch t t c các nư c khác. Do i u 19 c a D nguy h i t i c ng ng qu c t , theo lu t th o ã nh nghĩa hành vi ph m t i qu c t là hình s qu c t , là ngư i ch u trách nhi m hành vi c a m t nư c làm trái v i nghĩa v hình s . Nói chung, ch th c a t i ph m qu c t b o v l i ích cơ b n c a c ng ng kh ng b qu c t là ch th thông thư ng, qu c t . B i v y, U ban lu t pháp qu c t ã t c là cá nhân ho c t ch c, không nên bao m r ng nư c b h i do hành vi ph m t i qu c g m c qu c gia. B i vì trong lu t hình s t , bao g m t t c các nư c khác, không n m qu c t hi n nay chưa th y có quy nh trong nư c b h i tr c ti p do hành vi ph m t i b ng văn b n coi qu c gia là ch th t i gây nên, là k t qu phù h p v i logic c a nh ph m qu c t , cho nên vi c qu c gia có th nghĩa này. Theo các nguyên t c cơ b n v 8 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009
- nghiªn cøu - trao ®æi trách nhi m qu c gia, nư c b h i có quy n 3) Ch tài qu c t , t c là H i ng b o an truy c u trách nhi m i nư c có hành vi Liên h p qu c căn c i u 41, i u 42 c a vi ph m. Quy nh c a D th o v “nư c Hi n chương Liên h p qu c quy t nh dùng b h i” do hành vi ph m t i qu c t ã bi n pháp vũ trang hay phi vũ trang. i u 19 khi n cho các nư c, ngoài nư c b h i tr c D th o trách nhi m qu c gia c a Liên h p ti p có liên quan t i hành vi ph m t i, qu c, quy nh: “Hành vi c a m t nư c n u cũng tr thành ch th truy c u trách c u thành t i làm trái nghĩa v qu c t , t c là nhi m hành vi qu c gia. hành vi vi ph m pháp lu t qu c t mà không 2. V trách nhi m ph m t i qu c t c a c n bi t v n c a nghĩa v ã vi ph m là gì”. qu c gia, U ban lu t pháp qu c t ã có V v n này ngư i ph trách so n D th o quy nh m t chương riêng trong “N i này ã gi i thích: Nh ng y u t quan tr ng c u dung, hình th c và m c c a trách nhi m thành hành vi vi ph m pháp lu t qu c t bao qu c gia” ph n th 2 D th o i u kho n g m y u t ch quan và y u t khách quan. trách nhi m qu c gia. Theo quy nh c a Y u t ch quan là ch hành ng ho c không D th o này, v trách nhi m pháp lí, nư c hành ng nh ng v n có th quy v nguyên có hành vi c n ph i th c hi n nghĩa v nhân qu c gia, t c là nh ng vi c làm ó u ình ch các hành vi ph m pháp và ph i có ư c coi là hành vi c a qu c gia. Y u t khách nghĩa v b i thư ng y cho nư c b quan là ch hành ng ho c không hành ng h i theo phương th c riêng r ho c t ng các v n trái v i nghĩa v qu c t mà qu c h p, các kho n b i thư ng, y và m gia có trách nhi m. V v n này, GS. Vương b o không có hành vi tái ph m tương t Thi t Nha - h c gi v lu t qu c t n i ti ng nh m ph c h i nguyên tr ng. c a Trung Qu c cũng có quan i m như trên. ương nhiên, U ban lu t pháp qu c Ông cho r ng: “G i là y u t ch quan là ch t ch y u xu t phát t m t tiêu c c m t hành vi nào ó có th quy nguyên nhân v quy nh trách nhi m pháp lí c a nư c có qu c gia”. Y u t ch quan c a t i ph m hành vi ph m t i qu c t . V trách nhi m kh ng b qu c t và y u t ch quan c a hành hình s ph m t i qu c t c a qu c gia, các vi vi ph m pháp qu c t nói chung c a qu c h c gi có nh ng lí lu n và phân tích sâu gia là gi ng nhau, t c là hành vi nào ó có th hơn, t m hơn. Khá ông các h c gi v quy trách nhi m cho qu c gia. Y u t ch lu t qu c t cho r ng trách nhi m pháp lí quan ph m t i qu c t c a qu c gia không hình s qu c t c a qu c gia g m có m y ph i là s c ý và sơ su t c a hành vi mà là lo i dư i ây: tính ch t có th quy trách nhi m c a hành vi 1) H n ch ch quy n, g m chi m lĩnh hoàn toàn quy t nh b i tính ch t c thù c a quân s , qu n ch quân s , h n ch l c ch th ph m t i qu c t do qu c gia th c hi n. lư ng vũ trang qu c gia. Qu c gia là ch th tr u tư ng, m c dù tham 2) B i thư ng. chi u lí lu n v quy nh c a lu t hình s t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009 9
- nghiªn cøu - trao ®æi trong nư c v pháp nhân, có th nói qu c vi qu c gia cũng không th coi là “kh ng b gia có th thông qua quy t nh c a cơ nhà nư c”, ương nhiên cũng s không ph i quan nhà nư c và ngư i lãnh o nhà nư c “t i ph m kh ng b qu c gia”. th hi n ý chí c a mình nhưng tránh 3) Cho n nay, trong các văn ki n qu c t nh ng cu c th o lu n không có h i k t v có liên quan t i kh ng b qu c t , gi a qu c v n qu c gia có gi ng như cá nhân có gia v i các cá nhân ho c t ch c có hành vi năng l c ph m t i hay không. Và có th kh ng b qu c t v n t n t i ư ng ranh gi i quy trách nhi m c a hành vi là y u t ch ng m. Cho dù sau khi n ra s ki n kh ng b quan c u thành t i ph m qu c gia, không qu c t 11/9, trong hàng lo t các ngh quy t ph i là bi n pháp khôn ngoan. nh m ánh vào kh ng b qu c t mà Liên h p Cũng có h c gi có ý ki n ph n i.(9) qu c và H i ng b o an Liên h p qu c ã Lí do c a h là: thông qua, Liên h p qu c cũng v n phân bi t 1) Không nên l n l n “kh ng b nhà r ch ròi gi a qu c gia v i các cá nhân ho c t nư c” v i kh ng b có liên quan n qu c ch c ti n hành hành vi kh ng b qu c t . gia.(10) Nhà nư c ho c chính ph l i d ng Không h c p cái g i là kh ng b nhà nư c. b n kh ng b duy trì s th ng tr i Ví d : Trong Ngh quy t s 1373 H i ng v i nhân dân nư c mình thì ó thu c v b o an Liên h p qu c ã c bi t nh n m nh: v n chính tr trong nư c. Vì v y, nh “ tăng cư ng h p tác qu c t , các nư c c n nghĩa v ch nghĩa kh ng b qu c t nên ph i thông qua m i hình th c h p pháp và áp lo i tr v n này. d ng nhi u bi n pháp hơn n a ngay trong 2) Không th l n l n “kh ng b nhà lãnh th c a mình phòng ng a và ngăn nư c” v i hành vi c a qu c gia vi ph m ch n vi c tài tr ho c chu n b cho b t kì lu t qu c t . Khi qu c gia ho c t ch c do hành ng kh ng b nào”. “M i qu c gia u qu c gia ng h có hành vi b o l c ti n có nghĩa v không ư c t ch c, kích ng, hành kh ng b m c tiêu nào ó c a qu c ph i h p ho c tham gia nh ng hành ng gia khác vì m c ích chính tr thì hành vi kh ng b nư c khác, ho c ng m ng m ng này không ph i là hành vi c a “kh ng b ý ti n hành ngay trong nư c mình các ho t nhà nư c” mà là hành vi xâm lư c. Chúng ng có t ch c vi ph m vào lo i hành vi ta không nên coi m i hành vi có tính ch t này”. “Không ch ng ho c b ng ng h kh ng b u là hành vi ph m t i kh ng dư i b t kì hình th c nào cho cá nhân ho c b . Ví d chi n tranh ho c xung t vũ th c th tham gia hành vi kh ng b , k c trang s có m t s c nh tư ng mang tính ch n ng các t ch c kh ng b chiêu m ch t kh ng b nào ó gây h u qu cho nhân viên và xoá b vi c cung c p vũ khí cho thư ng dân vô t i nhưng vi c s d ng b o b n kh ng b ”. “Ngăn ch n các hành ng l c ho c hành vi vũ trang trong chi n tranh tr giúp, v ch k ho ch, h tr giúp s c ho c ho c xung t vũ trang cho dù ó là hành ph m vào các hành vi kh ng b , i ch v i 10 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009
- nghiªn cøu - trao ®æi các nư c khác”.(11) Tóm l i, các c m t ngư i cho r ng trách nhi m hình s qu c t “kh ng b nhà nư c” ho c “t i ph m kh ng c a qu c gia t thân nó c l p. Ý ki n khác b qu c gia” không xu t hi n trong công l i cho r ng trách nhi m c a qu c gia và cá ư c qu c t liên quan. nhân là m i quan h gia tăng. ây là lí do làm Chúng tôi cho r ng “qu c gia có th gi m nh trách nhi m hình s qu c t c a tr thành ch th c a t i ph m qu c t qu c gia, bao g m t i ph m kh ng b qu c gia. (bao g m t i ph m kh ng b qu c t ), ch R t nhi u chính ph các nư c cho r ng kh ng có i u là phương th c mà qu c gia gánh b là k t qu c a hành vi t thân cá nhân. Th t trách nhi m khác v i cá nhân gánh trách ra không ph i như v y, “n u qu c gia và nhi m hình s mà thôi”.(12) Trong th c t , ngư i thay m t qu c gia hành ng, làm khái ni m “kh ng b nhà nư c ã ư c nh ng vi c trái v i lu t qu c t , hành vi này, nêu ra t i i u 30 Tuyên ngôn qu c t v do tính nghiêm tr ng, tính tàn kh c và coi nhân quy n năm 1948, i u 30 Công ư c thư ng sinh m ng con ngư i c a nó mà nó qu c t v các quy n kinh t , xã h i và văn ư c li t vào hành vi ph m t i ư c lu t pháp hoá năm 1966, i u 5 Công ư c qu c t các nư c văn minh th a nh n, qu c gia và k v các quy n dân s và chính tr năm 1966, thay m t qu c gia hành ng u ph i ch u i u 17 Công ư c nhân quy n châu Âu. trách nhi m hình s ”.(13) Có nh ng h c gi T t c nh ng quy nh c a các i u kho n cho r ng xét t góc th c t , coi qu c gia là này u gi ng nhau. Ví d , trong i u 30 ch th ch u trách nhi m hình s qu c t còn Tuyên ngôn qu c t v nhân quy n ghi c n ph i có quá trình. Xu t phát i m xem xét nh n: “Không i u kho n nào trong Tuyên quan i m này là li u qu c gia có th tr thành ngôn này có th gi i thích cho phép m t ch th c a t i ph m qu c t và ch th ch u qu c gia, m t t ch c hay cá nhân nào trách nhi m hình s hay không? i u ó ư c quy n có nh ng hành vi hay tham gia không ch là v n nên hay không nên, có th b t kì ho t ng nào nh m phá ho i quy n hay không có th mà còn là v n có kh ( 14 ) t do ư c li t kê trong Tuyên ngôn này”. năng như th hay không? V n này, i u có th kh ng nh là nh ng i u chúng tôi không th tuỳ ti n kh ng nh, khi kho n c a văn ki n ã nêu trên u v a mà các hành vi ph m t i kh ng b qu c t th a nh n cá nhân có th là ch th t n ngày càng gia tăng, vi c nhanh chóng, k p th i công, v a th a nh n qu c gia (kh ng b ngăn ch n t i ph m kh ng b qu c gia là i u nhà nư c) có th là khách th ph m t i t n c n làm và mang tính t t y u hi n th c. Trong công. Theo ó, gi a nh ng hành vi cá nhân i u ki n vai trò c a lu t qu c t ngày càng và ngư i thay m t nhà nư c th c hi n ư c tăng cư ng, cơ ch tương ng cũng t ng ư c coi là kh ng b , theo văn b n này bư c ư c hoàn thi n, hoàn toàn có th d a chúng u như nhau. Còn qu c gia ch u vào lu t qu c t , b ng các trình t h p pháp trách nhi m hình s như th nào, m t s truy c u trách nhi m hình s qu c t c a các t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009 11
- nghiªn cøu - trao ®æi qu c gia liên quan. ó là vi c hoàn toàn có (10). Cassese ã l y m i quan h gi a ch nghĩa kh ng th th c hi n ư c./. b qu c t và qu c gia chia làm 6 c p khác nhau (1).Xem: Th nh Nguyên, Lu t ch ng kh ng b qu c d a vào s khác bi t: t và s hình thành c a lu t ch ng kh ng b qu c t , 1. Do các quan ch c chính ph tr c ti p tham gia vào thông tin tư li u qu c t , tr. 7, kì 6, năm 2003. ho t ng ch ng kh ng b . (2).Xem: Gi n Cơ Tùng, Nghiên c u các v n v 2. Chính ph thuê mư n các quan ch c phi chính ph lu t qu c t và m t vài v n v ch ng kh ng b gián ti p ch ng ch nghĩa kh ng b . qu c t , Khoa h c pháp lu t, tr. 99, kì 4, năm 2002. 3. Chính ph ch tài tr tài chính và cung c p vũ khí. Trong tài li u này ch ra: Sau s ki n 11/9, H i ng 4. Chính ph h tr v h u c n. b o an Liên h p qu c ã thông qua Ngh quy t s 5. Chính ph ng m ch p thu n s xâm chi m c a ch 1373 tuyên b các qu c gia có liên quan có th s nghĩa kh ng b trên lãnh th . d ng quy n t v ơn phương ho c t p th , M và 6. Chính ph không có b t kì hành ng gì. các nư c ng minh áp d ng các hành ng quân s Xem: Antonio Cassese, The International Community, Legal v i Afghanistan cũng n m trong trư ng h p ó. Response to Terrorism, Vol.38, International and Comparative (3).Xem: M Á Bình, i Trung Hi n, Qu c t ch ng Law Quarterly 589, 1989, p. 598. ho t ng kh ng b c n tuân th nguyên t c và quy (11).Xem: Ngh quy t s 1373 c a H i ng b o an liên ph m c a lu t qu c t , xem: http://Chinalawinfo.com h p qu c (xem: http://www.un.Org/Chinese/aboutun/ ngày 31/3/2009. prinorgs/sc/sres/01/s1373.htm); tham kh o tuyên b và (4).Xem: Lê Vi Vi, “Ch nghĩa kh ng b qu c t và ngh quy t ã ư c H i ng b o an Liên h p qu c và ih i vi c s d ng vũ l c trong lu t qu c t ”, T p chí liên hi p qu c thông qua trư c và sau s ki n kh ng b quôc chuyên ngành c a H c vi n pháp lu t và chính tr t ngày 11/09 (Xem: http:// www.un.Org/Chinese/terrorism/). Hoa ông, kì 5 năm 2003. (12).Xem: Trương Húc, Nh ng v n cơ b n c a lu t (5).Xem: Gi n Cơ Tùng, Nghiên c u các v n v hình s qu c t , Nxb. i h c Cát Lâm, 2000, tr. 144. lu t qu c t và m t vài v n v ch ng kh ng b (13). Adwards, Làn sóng kh ng b th t s , 2004, tr. 417. qu c t , Khoa h c pháp lu t, tr. 99, kì 4 năm 2002. Chuy n d n t : Bàn v kh ng b nhà nư c, Khoa báo (6).Xem: Hoa Vân H ng, Bình lu n v kh ng b chí i h c dân t c n i Mông C , Nxb. Khoa h c xã nhà nư c và m i e do c a nó, Giáo h c và h i, tr. 80, kì 2 năm 2003. nghiên c u, tr. 59, kì 4 năm 2003. (14). Tóm l i, nhìn t góc t nhiên, qu c gia là ch th (7). C c tình báo quân s c a Liên Xô cũ (KGB) và ph m t i qu c t và ph i ch u trách nhi m hình s ph m c c tình báo trung ương M (CIA) và các t ch c t i qu c t , tuy nhiên trong i u ki n hi n nay v n không liên quan c a Ixaren như cơ c u tình báo Mossad. d dàng có th coi qu c gia là ch th ch u trách nhi m (8).Xem: Bàng Sĩ B ng, Thôi Bân, “Nghiên c u t i hình s qu c t , cùng v i s m r ng v l i ích gi a các qu c ph m kh ng b qu c t ”, T p chí pháp lu t, tr. 29 - 30, gia và s tăng cư ng m t cách c n thi t v vi c b o h l i kì 3 năm 2002. ích toàn v n c a loài ngư i thì trách nhi m hình s qu c (9).Xem: B ch Qu Mai, Xem xét ch nghĩa kh ng gia ương nhiên s d n ư c phân rõ. Xem: Trương Húc, b qu c t dư i góc lu t qu c t , Quan h qu c D th o trách nhi m hình s ph m t i qu c t , Khoa báo t hi n i, tr. 31-32, kì 10 năm 2002. chí khoa h c xã h i i h c Cát Lâm, tr. 49, kì 2 năm 2001. 12 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Báo cáo "Một số vấn đề về tỷ giá hối đoái và chính sách tỷ giá hối đoái ở Việt Nam"
39 p | 1033 | 575
-
BÁO CÁO TỐT NGHIỆP: " HOÀN THIỆN NGHIỆP VỤ NHẬN HÀNG NHẬP KHẨU VẬN TẢI ĐƯỜNG BIỂN BẰNG CONTAINER TẠI CÔNG TY GIAO NHẬN KHO VẬN NGOẠI THƯƠNG ĐÀ NẴNG (CÔNG TY VIETRANS ĐÀ NẴNG) "
136 p | 626 | 259
-
Báo cáo đề tài: Vấn đề tràn dầu ở bờ biển miền Trung
90 p | 360 | 139
-
Khóa luận tốt nghiệp: Một số biện pháp nhằm thúc đẩy hoạt động nhận tái bảo hiểm nghiệp vụ bảo hiểm Hàng không ở Công ty Tái Bảo hiểm Quốc gia Việt Nam - Vinare
101 p | 314 | 92
-
Đề tài: Đánh giá ảnh hưởng của hoạt động du lịch sinh thái đến công tác bảo tồn đa dạng sinh học tại vườn quốc gia Tràm Chim, huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp
49 p | 402 | 87
-
TỔNG QUAN VỀ VƯỜN QUỐC GIA TRÀM CHIM
21 p | 449 | 86
-
Luận văn tốt nghiệp “Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh vận tải hàng không của hãng hàng không Quốc gia Việt Nam (Vietnam Airlines)”
105 p | 288 | 75
-
Báo cáo nghiên cứu khoa học: "Nét đẹp trong văn hoá truyền thống Nhật Bản"
10 p | 168 | 47
-
Báo cáo: Đánh giá hiện trạng và tiềm năng du lịch sinh thái, từ đó đề ra hướng phát triển du lịch sinh thái cho khu vực Vườn Quốc Gia Xuân Thuỷ
13 p | 235 | 43
-
Báo cáo khoa học: VấN Đề GIớI TRONG QUYếT ĐịNH PHáT TRIểN KINH Tế NÔNG Hộ ở HUYệN LƯƠNG SƠN, TỉNH HOà BìNH
6 p | 144 | 30
-
Báo cáo Đánh giá tác động môi trường của Dự án Cụm công trình Trung tâm thương mại - dịch vụ - khách sạn - văn phòng - căn hộ cao cấp và bãi đậu xe ngầm Vincom - Tp.HCM
132 p | 110 | 26
-
Báo cáo: Đánh giá hệ thống pháp luật của Việt Nam trên tinh thần các Nghị định thư của Liên hợp quốc về chống buôn bán người và di cư trái phép, bổ sung cho công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia
167 p | 76 | 19
-
Báo cáo khoa học: Chiến lược giao tiếp trong lời Thúy Kiều ở đoạn trích Trao duyên trong Truyện Kiều của Nguyễn Du
5 p | 209 | 15
-
Báo cáo "Một số vấn đề về kê biên tài sản để đảm bảo thi hành án "
8 p | 101 | 8
-
Bộ công cụ phân tích tội phạm về động, thực vật hoang dã và vi phạm lâm luật: Báo cáo của đoàn công tác UNODC tại Việt Nam
149 p | 62 | 6
-
Luận văn Thạc sĩ Khoa học môi trường: Đánh giá hiện trạng và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác bảo tồn đa dạng sinh học ở Khu bảo tồn quốc gia Nạm Ét Phu Lơi (NEPL) tỉnh Luang Pha Băng, nước CHDCND Lào
91 p | 29 | 5
-
Luận văn Thạc sĩ Văn hóa học: Bảo tàng quốc gia Lào trong sự nghiệp giáo dục học sinh phổ thông
99 p | 9 | 4
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn