intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo "Quyền hạn của toà án nhân dân trong xét xử sơ thẩm các vụ án hành chính "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

114
lượt xem
17
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quyền hạn của toà án nhân dân trong xét xử sơ thẩm các vụ án hành chính Luật phòng, chống mua bán người khi liệt kê các nhóm hành vi bị cấm và có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự đã xác định các hành vi được quy định tại các điều 119 và 120 BLHS là nhóm hành vi thứ nhất trong các nhóm này. Các nhóm hành vi khác được liệt kê trong Luật này là chuyển giao hoặc tiếp nhận người để bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy các bộ phận cơ...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Quyền hạn của toà án nhân dân trong xét xử sơ thẩm các vụ án hành chính "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. NguyÔn V¨n Quang * QuyÒnvô ¸ncña nh chÝnh cã xÐt xö s¬ thÈm c¸c h¹n h tßa ¸n trong thÓ ®−îc hiÓu t¹o nªn trong nhiÒu tr−êng hîp ph¸p luËt quy ®Þnh cho c¸c chñ thÓ qu¶n lÝ h nh chÝnh nh theo hai nghÜa réng, hÑp kh¸c nhau. Theo n−íc ®−îc quyÒn lùa chän c¸c ph−¬ng ¸n nghÜa réng, ®ã l to n bé c¸c quyÒn m ph¸p kh¸c nhau ®Ó gi¶i quyÕt c«ng viÖc cña m×nh. luËt trao cho tßa ¸n víi t− c¸ch l ng−êi tiÕn §Ó ®¸nh gi¸ ®−îc quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh tè tông ®Ó tham gia v o c¸c giai ®o¹n h nh vi h nh chÝnh cã hîp lÝ hay kh«ng ®ßi cña tè tông h nh chÝnh tõ khëi kiÖn, thô lÝ, hái ng−êi thÈm ph¸n ph¶i cã kiÕn thøc, kinh chuÈn bÞ xÐt xö cho ®Õn xÐt xö s¬ thÈm. nghiÖm v nh÷ng hiÓu biÕt mang tÝnh chuyªn Theo nghÜa hÑp, quyÒn h¹n cña tßa ¸n trong nghiÖp vÒ c¸c lÜnh vùc cña ho¹t ®éng qu¶n lÝ xÐt xö s¬ thÈm c¸c vô ¸n h nh chÝnh l h nh chÝnh nh n−íc. quyÒn m ph¸p luËt trao cho tßa ¸n khi xÐt Thø hai, nh÷ng ®ßi hái cña sù ph©n c«ng xö s¬ thÈm c¸c vô ¸n h nh chÝnh, thÓ hiÖn râ r ng, r nh m¹ch gi÷a ho¹t ®éng xÐt xö cña trong néi dung cña c¸c ph¸n quyÕt m héi tßa ¸n víi ho¹t ®éng qu¶n lÝ h nh chÝnh nh ®ång xÐt xö ®−a ra. Trong ph¹m vi b i n y, n−íc m bé m¸y h nh chÝnh nh n−íc ®¶m chóng t«i ®Ò cËp vÊn ®Ò quyÒn h¹n cña tßa ¸n nhiÖm còng l c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh quyÒn h¹n trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h nh chÝnh theo cña tßa ¸n trong xÐt xö s¬ thÈm c¸c vô ¸n nghÜa hÑp nªu trªn. h nh chÝnh. Phï hîp víi ®ßi hái nªu trªn, khi 1. C¬ së lÝ luËn x¸c ®Þnh quyÒn h¹n xÐt xö c¸c vô ¸n h nh chÝnh, tßa ¸n kh«ng cña tßa ¸n trong xÐt xö s¬ thÈm c¸c vô ¸n ®−îc phÐp thay ®æi néi dung cña c¸c quyÕt h nh chÝnh ®Þnh h nh chÝnh hoÆc h nh vi h nh chÝnh bÞ B n vÒ quyÒn h¹n cña tßa ¸n trong xÐt xö kiÖn m chØ cã quyÒn ph¸n quyÕt vÒ tÝnh hîp s¬ thÈm c¸c vô ¸n h nh chÝnh, chóng t«i cho ph¸p cña chóng m th«i. VÒ mÆt nguyªn t¾c, r»ng cÇn lÝ gi¶i nh÷ng c¨n cø khoa häc l m trong xÐt xö s¬ thÈm c¸c vô ¸n h nh chÝnh c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh vÊn ®Ò n y. tßa ¸n kh«ng ®−îc c¶n trë ho¹t ®éng qu¶n lÝ Thø nhÊt, ph¹m vi kiÓm tra cña tßa ¸n h nh chÝnh nh n−íc b»ng viÖc söa ®æi hoÆc ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi thay thÕ c¸c quyÕt ®Þnh qu¶n lÝ h nh chÝnh h nh chÝnh - ®èi t−îng cña xÐt xö h nh chÝnh nh n−íc m chØ cã quyÒn ph¸n xÐt vÒ tÝnh l mét trong c¸c c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh quyÒn h¹n hîp ph¸p cña chóng trªn c¬ së c¸c quy ®Þnh cña tßa ¸n trong xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n h nh cña ph¸p luËt chÝnh. Khi tiÕn h nh c¸c c«ng viÖc qu¶n lÝ 2. QuyÒn h¹n cña tßa ¸n trong xÐt xö h nh chÝnh nh n−íc, ph¸p luËt ®ßi hái c¸c s¬ thÈm c¸c vô ¸n h nh chÝnh theo quy quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh chÝnh ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn h nh ph¶i ®¶m b¶o tho¶ m n c¶ yªu cÇu hîp ph¸p QuyÒn h¹n cña tßa ¸n trong xÐt xö s¬ (phï hîp víi quy ®Þnh cña ph¸p luËt) lÉn hîp thÈm c¸c vô ¸n h nh chÝnh thÓ hiÖn ë néi lÝ (phï hîp víi thùc tiÔn cña qu¶n lÝ h nh chÝnh nh n−íc). §Æc thï cña qu¶n lÝ h nh * Gi¶ng viªn Khoa h nh chÝnh - nh n−íc chÝnh l ho¹t ®éng cã tÝnh chñ ®éng, s¸ng Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi T¹p ChÝ luËt häc - 35
  2. nghiªn cøu - trao ®æi dung cña c¸c ph¸n quyÕt m héi ®ång xÐt xö cã hiÖu lùc thi h nh, Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao ®−îc phÐp ®−a ra t¹i phiªn tßa. VÒ mÆt lÝ ® ban h nh C«ng v¨n sè 39/ KHXX ng y thuyÕt, ph¹m vi, néi dung cña c¸c ph¸n quyÕt 6/7/1996 h−íng dÉn thi h nh mét sè quy m héi ®ång xÐt xö s¬ thÈm ®−a ra ph¶i ®−îc ®Þnh cña Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô quy ®Þnh mét c¸ch râ r ng trong ph¸p luËt. ¸n h nh chÝnh. T¹i môc 6 C«ng v¨n n y cã Bëi chØ cã nh− vËy ng−êi ta míi x¸c ®Þnh ghi: “... ®ång thêi víi viÖc ra quyÕt ®Þnh hñy ®−îc viÖc tßa ¸n cã thÓ can thiÖp ®Õn møc ®é bá quyÕt ®Þnh h nh chÝnh hay kÕt luËn h nh n o v o ho¹t ®éng qu¶n lÝ h nh chÝnh nh vi h nh chÝnh tr¸i ph¸p luËt, tßa ¸n cÇn kiÕn n−íc nh»m tr¸nh sù chång lÊn gi÷a h nh nghÞ víi c¬ quan ® ban h nh v¨n b¶n quy ph¸p v t− ph¸p. Tuy nhiªn, c¸c quy ®Þnh cña ph¹m ph¸p luËt tr¸i víi v¨n quy ph¹m ph¸p ph¸p luËt vÒ tè tông h nh chÝnh cña chóng ta luËt cña cÊp trªn ®Ó c¬ quan ®ã tù hñy bá”. hiÖn nay ch−a gióp ®−îc c¸c thÈm ph¸n h nh Nh− vËy, theo h−íng dÉn n y cña Tßa ¸n chÝnh x¸c ®Þnh mét c¸ch râ r ng vÊn ®Ò n y. nh©n d©n tèi cao, khi xÐt xö s¬ thÈm vô ¸n Trong Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n h nh chÝnh, tßa ¸n cã quyÒn hñy bá quyÕt h nh chÝnh (söa ®æi, bæ sung ng y 25 th¸ng ®Þnh h nh chÝnh hay kÕt luËn h nh vi h nh 12 n¨m 1998), ngo i c¸c quy ®Þnh vÒ c¸c chÝnh l tr¸i ph¸p luËt. Tr−íc ®©y, trong Dù viÖc thuéc thÈm quyÒn xÐt xö h nh chÝnh cña th¶o LuËt tæ chøc tßa ¸n h nh chÝnh kÌm tßa ¸n v viÖc ph©n ®Þnh thÈm quyÒn xÐt xö theo tê tr×nh Quèc héi cña ChÝnh phñ vÒ Dù cña c¸c cÊp tßa ¸n cßn cã hai ®iÒu (§iÒu 49 ¸n luËt tæ chøc tßa ¸n h nh chÝnh sè 1650/CP v §iÒu 50) nãi vÒ quyÕt ®Þnh v b¶n ¸n cña ng y 30/3/1995, còng ® ®Ò cËp vÊn ®Ò n y, héi ®ång xÐt xö s¬ thÈm. Song hai ®iÒu n y cô thÓ l : cña Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n “1. Khi xÐt xö, tßa ¸n h nh chÝnh cã h nh chÝnh míi chØ nªu ra mét c¸ch chung quyÒn: chung vÒ b¶n ¸n v quyÕt ®Þnh xÐt xö s¬ - Ph¸n quyÕt vÒ tÝnh hîp ph¸p cña quyÕt thÈm. ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh chÝnh bÞ kiÖn; C¸c quy ®Þnh t¹i §iÒu 49 v 50 cña Ph¸p - Hñy bá mét phÇn hoÆc to n bé quyÕt lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n h nh chÝnh ®Þnh h nh chÝnh, chÊm døt h nh vi h nh ch−a ®−a ra néi dung cô thÓ vÒ quyÒn h¹n chÝnh tr¸i ph¸p luËt; cña tßa ¸n trong xÐt xö s¬ thÈm c¸c vô ¸n - Buéc c¬ quan h nh chÝnh nh n−íc bÞ h nh chÝnh. Bëi lÏ, c¸c quy ®Þnh n y míi chØ kiÖn thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm c«ng vô cña m×nh ®Ò cËp chung r»ng b¶n ¸n, quyÕt ®Þnh s¬ thÈm cña tßa ¸n cã “c¸c quyÕt ®Þnh cña tßa theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt; ¸n” hoÆc “quyÕt ®Þnh cô thÓ” song néi dung - Buéc c¬ quan h nh chÝnh nh n−íc bÞ c¸c quyÕt ®Þnh n y nh− thÕ n o th× Ph¸p lÖnh kiÖn båi th−êng hoÆc kh«i phôc quyÒn, lîi thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n h nh chÝnh l¹i Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n, c¬ quan, tæ chøc kh«ng quy ®Þnh mét c¸ch râ r ng. §iÒu n y ® bÞ x©m ph¹m. ® g©y khã kh¨n cho tßa ¸n khi xÐt xö c¸c vô 2. C¨n cø tÝnh chÊt, møc ®é vi ph¹m, yªu kiÖn h nh chÝnh, bëi lÏ, tßa ¸n kh«ng cã cÇu c¬ quan nh n−íc bÞ kiÖn hoÆc cÊp trªn nh÷ng chuÈn mùc cô thÓ vÒ mÆt ph¸p luËt ®Ó cña c¬ quan ®ã quyÕt ®Þnh h×nh thøc kØ luËt ra c¸c ph¸n quyÕt cña m×nh. Theo tæng kÕt h nh chÝnh ®èi víi c«ng chøc ® ban h nh cña ng nh tßa ¸n, nhiÒu thÈm ph¸n kh«ng quyÕt ®Þnh hoÆc thùc hiÖn h nh vi tr¸i ph¸p biÕt tuyªn b¶n ¸n h nh chÝnh nh− thÕ n o cho luËt; ¸p dông c¸c biÖn ph¸p nh»m kh¾c phôc phï hîp víi ph¸p luËt. Trªn thùc tÕ, khi Ph¸p nguyªn nh©n vi ph¹m ph¸p luËt trong c¸c c¬ lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n h nh chÝnh quan nh n−íc”. 36 - T¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi Tuy nhiªn, Dù ¸n luËt n y kh«ng ®−îc Khi xÐt xö s¬ thÈm, nÕu cã ®Çy ®ñ c¨n cø Quèc héi th«ng qua. Trong qu¸ tr×nh x©y ®Ó x¸c ®Þnh r»ng quyÕt ®Þnh h nh chÝnh dùng Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n (hoÆc mét phÇn quyÕt ®Þnh h nh chÝnh), h nh chÝnh còng cã nhiÒu ý kiÕn cho r»ng ®Ó h nh vi h nh chÝnh l kh«ng hîp ph¸p th× héi phï hîp víi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ tè tông ®ång xÐt xö tuyªn bè hñy bá quyÕt ®Þnh kh¸c (nh− Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c h nh chÝnh hoÆc mét phÇn quyÕt ®Þnh h nh vô ¸n d©n sù, Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt chÝnh hay chÊm døt h nh vi h nh chÝnh bÊt c¸c vô ¸n kinh tÕ...) kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ®−a hîp ph¸p ®ã. quy ®Þnh cô thÓ vÒ quyÒn h¹n trong xÐt xö s¬ Khi ra quyÕt ®Þnh hñy bá to n bé hoÆc thÈm c¸c vô ¸n h nh chÝnh cña tßa ¸n. NÕu mét phÇn quyÕt ®Þnh h nh chÝnh bÞ kiÖn v× lÝ cÇn, cã thÓ h−íng dÉn trong c«ng v¨n cña do bÊt hîp ph¸p, héi ®ång xÐt xö còng ph¶i Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao l ®ñ. Chóng t«i cho x¸c ®Þnh râ nh÷ng h nh vi h nh chÝnh ph¶i r»ng, viÖc kh«ng quy ®Þnh cô thÓ quyÒn h¹n chÊm døt v× quyÕt ®Þnh h nh chÝnh bÊt hîp cña tßa ¸n trong xÐt xö s¬ thÈm c¸c vô ¸n ph¸p ®ã. Trong tr−êng hîp cÇn ph¶i söa h nh chÝnh l khiÕm khuyÕt cña ph¸p luËt quyÕt ®Þnh h nh chÝnh ® ban h nh hoÆc ph¶i bëi lÏ ®èi t−îng cña xÐt xö h nh chÝnh l ban h nh quyÕt ®Þnh h nh chÝnh míi thay thÕ quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh chÝnh cho quyÕt ®Þnh h nh chÝnh cò, tßa ¸n ph¶i vèn dÜ rÊt phøc t¹p, viÖc quy ®Þnh râ r ng vÒ yªu cÇu c¬ quan, c¸n bé cã thÈm quyÒn thùc quyÒn h¹n cña tßa ¸n trong xÐt xö s¬ thÈm hiÖn c«ng viÖc n y chø tßa ¸n kh«ng cã thÈm c¸c vô ¸n h nh chÝnh l hÕt søc cÇn thiÕt. quyÒn söa hoÆc ban h nh quyÕt ®Þnh h nh Tuy cßn thiÕu nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ cña chÝnh míi thay thÕ cho quyÕt ®Þnh h nh ph¸p luËt liªn quan ®Õn vÊn ®Ò nªu trªn chÝnh bÞ hñy. nh−ng trong thùc tÕ, khi xÐt xö c¸c vô ¸n Trong tr−êng hîp tßa ¸n x¸c ®Þnh r»ng c¬ h nh chÝnh, héi ®ång xÐt xö s¬ thÈm th−êng quan, c¸n bé cã thÈm quyÒn cã nghÜa vô ph¶i ra c¸c ph¸n quyÕt sau ®©y: thùc hiÖn h nh vi h nh chÝnh theo quy ®Þnh + B¸c yªu cÇu cña ng−êi khëi kiÖn, gi÷ cña ph¸p luËt m kh«ng thùc hiÖn th× tßa ¸n nguyªn quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh sÏ yªu cÇu buéc hä ph¶i thùc hiÖn nh÷ng chÝnh bÞ kiÖn. h nh vi h nh chÝnh n y. Khi xÐt xö s¬ thÈm, nÕu héi ®ång xÐt xö + QuyÕt ®Þnh vÊn ®Ò båi th−êng thiÖt thÊy quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh h¹i. chÝnh bÞ kiÖn l ho n to n phï hîp víi ph¸p §iÒu 3 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c luËt hiÖn h nh (cã nghÜa l ®¶m b¶o tÝnh hîp vô ¸n h nh chÝnh quy ®Þnh: “Ng−êi khëi kiÖn ph¸p) th× tßa ¸n cã quyÒn b¸c ®¬n khëi kiÖn vô ¸n h nh chÝnh cã thÓ ®ång thêi yªu cÇu cña ng−êi khëi kiÖn v gi÷ nguyªn quyÕt ®ßi båi th−êng thiÖt h¹i; trong tr−êng hîp ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh chÝnh bÞ kiÖn. n y c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt d©n sù, ph¸p + Hñy bá mét phÇn hoÆc to n bé quyÕt luËt tè tông d©n sù còng ®−îc ¸p dông ®Ó ®Þnh h nh chÝnh hoÆc chÊm døt h nh vi h nh gi¶i quyÕt yªu cÇu ®ßi båi th−êng thiÖt h¹i”. chÝnh tr¸i ph¸p luËt. Yªu cÇu c¬ quan, c¸n bé Nh− vËy, khi xÐt xö c¸c vô ¸n h nh chÝnh, cã thÈm quyÒn söa hoÆc ban h nh quyÕt ®Þnh tßa ¸n còng cã quyÒn quyÕt ®Þnh vÊn ®Ò båi h nh chÝnh míi thay thÕ. Buéc c¬ quan, c¸n th−êng thiÖt h¹i khi ®−îc ng−êi khëi kiÖn bé cã thÈm quyÒn ph¶i thùc hiÖn h nh vi yªu cÇu. Nh÷ng thiÖt h¹i n y ph¸t sinh tõ h nh chÝnh m hä cã nghÜa vô ph¶i thùc hiÖn quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh chÝnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. bÊt hîp ph¸p m tßa ¸n ® tuyªn. Møc båi T¹p ChÝ luËt häc - 37
  4. nghiªn cøu - trao ®æi th−êng thiÖt h¹i, ®èi t−îng ®−îc båi th−êng, 1 cña Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n thêi h¹n båi th−êng... do tßa ¸n x¸c ®Þnh theo h nh chÝnh trong ®ã cã ®o¹n “... cã quyÒn quy ®Þnh cña ph¸p luËt d©n sù v tè tông d©n khëi kiÖn vô ¸n h nh chÝnh ®Ó yªu cÇu tßa ¸n sù. b¶o vÖ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh”. Ngo i ra, héi ®ång xÐt xö s¬ thÈm còng Chóng t«i cho r»ng, quy ®Þnh n y ch−a nãi cã quyÒn ra quyÕt ®Þnh t¹m ®×nh chØ v ®×nh mét c¸ch trùc tiÕp ph¹m vi quyÒn h¹n kiÓm chØ vô ¸n nÕu thÊy cã c¨n cø ®−îc quy ®Þnh tra cña tßa ¸n ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh h nh t¹i §iÒu 40 v §iÒu 41 Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i chÝnh, h nh vi h nh chÝnh bÞ kiÖn. VÊn ®Ò quyÕt c¸c vô ¸n h nh chÝnh. n y cã thÓ tham kh¶o LuËt tè tông h nh 3. Mét sè v−íng m¾c liªn quan ®Õn chÝnh cña n−íc Céng ho nh©n d©n Trung vÊn ®Ò quyÒn h¹n cña tßa ¸n trong xÐt xö Hoa víi viÖc quy ®Þnh nguyªn t¾c trong xÐt s¬ thÈm c¸c vô ¸n h nh chÝnh xö c¸c vô ¸n h nh chÝnh l “tßa ¸n xÐt xö c¸c Nh÷ng khiÕm khuyÕt trong ph¸p luËt viÖc h nh chÝnh b»ng viÖc thÈm tra tÝnh hîp hiÖn h nh liªn quan ®Õn vÊn ®Ò quyÒn h¹n ph¸p cña c¸c quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi cña tßa ¸n trong xÐt xö s¬ thÈm c¸c vô ¸n h nh chÝnh”(1). h nh chÝnh ® g©y ra kh«ng Ýt nh÷ng khã 3.2. Nh÷ng c¨n cø x¸c ®Þnh quyÕt ®Þnh kh¨n cho c«ng t¸c xÐt xö hiÖn nay. D−íi ®©y h nh chÝnh, h nh vi h nh chÝnh bÊt hîp chóng t«i xin nªu ra mét sè néi dung cã tÝnh ph¸p chÊt ®iÓn h×nh. §Ó ®¸nh gi¸ tÝnh hîp ph¸p cña c¸c quyÕt 3.1. Ph¹m vi quyÒn h¹n kiÓm tra cña tßa ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh chÝnh bÞ khiÕu ¸n ®èi víi quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi kiÖn, tßa ¸n cÇn thiÕt ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng h nh chÝnh c¨n cø cô thÓ ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh hîp ph¸p cña VÒ ph−¬ng diÖn lÝ luËn, khi xÐt xö c¸c vô chóng. §©y l vÊn ®Ò phøc t¹p nh−ng cho ¸n h nh chÝnh, th«ng th−êng, tßa ¸n chØ kiÓm ®Õn nay, trªn thùc tÕ, vÉn ch−a cã v¨n b¶n tra tÝnh hîp ph¸p m kh«ng kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p luËt n o cña c¬ quan nh n−íc cã thÈm lÝ cña c¸c quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi quyÒn h−íng dÉn cô thÓ. V× lÝ do n y, khi xÐt h nh chÝnh bÞ khiÕu kiÖn. Tuy nhiªn, trªn xö c¸c vô ¸n h nh chÝnh, tßa ¸n cßn gÆp thùc tÕ, tßa ¸n rÊt cÇn cã quy ®Þnh cô thÓ cña nh÷ng khã kh¨n, lóng tóng khi quyÕt ®Þnh ph¸p luËt ®Ó x¸c ®Þnh r»ng tßa ¸n cã hay viÖc gi÷ nguyªn hay ph¶i hñy quyÕt ®Þnh kh«ng cã quyÒn kiÓm tra tÝnh hîp lÝ cña c¸c h nh chÝnh, ®×nh chØ h nh vi h nh chÝnh bÞ quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh chÝnh bÞ khiÕu kiÖn. kiÖn. §iÒu n y rÊt quan träng, bëi lÏ, trong Th«ng th−êng vÒ mÆt lÝ thuyÕt, tÝnh hîp tr−êng hîp tßa ¸n thÊy râ r ng quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh chÝnh bÞ kiÖn l bÊt ph¸p cña quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi hîp lÝ, liÖu tßa ¸n cã thÓ hñy quyÕt ®Þnh h nh h nh vi h nh chÝnh ®−îc ®¸nh gi¸ dùa trªn chÝnh hoÆc ®×nh chØ h nh vi h nh chÝnh bÞ mét sè c¨n cø sau ®©y: kiÖn v× lÝ do bÊt hîp lÝ ®ã kh«ng? - QuyÕt ®Þnh h nh chÝnh hoÆc h nh vi Cã ý kiÕn cho r»ng, c¸c quy ®Þnh cña h nh chÝnh ph¶i ®−îc ban h nh hoÆc thùc Ph¸p lÖnh thñ tôc gi¶i quyÕt c¸c vô ¸n h nh hiÖn bëi chñ thÓ cã thÈm quyÒn theo quy chÝnh còng ® chØ cho chóng ta thÊy l tßa ¸n ®Þnh cña ph¸p luËt. VÝ dô: QuyÕt ®Þnh cña chØ cã quyÒn kiÓm tra tÝnh hîp ph¸p cña c¸c chñ tÞch ñy ban nh©n d©n huyÖn vÒ viÖc ®−a quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh chÝnh. ng−êi v o tr−êng gi¸o d−ìng l quyÕt ®Þnh §Ó chøng tá ®iÒu n y, ng−êi ta viÖn dÉn §iÒu bÊt hîp ph¸p v× chñ tÞch ñy ban nh©n d©n 38 - T¹p chÝ luËt häc
  5. nghiªn cøu - trao ®æi huyÖn kh«ng cã thÈm quyÒn thùc hiÖn c«ng ph¹m ph¸p luËt cã liªn quan t¹i thêi ®iÓm viÖc n y. quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh chÝnh bÞ - Néi dung cña c¸c quyÕt ®Þnh h nh kiÖn ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c v¨n b¶n cã chÝnh hoÆc h nh vi h nh chÝnh ph¶i hîp gi¸ trÞ ph¸p lÝ cao nhÊt t¹i thêi ®iÓm ®ã. §©y ph¸p. §iÒu n y cã nghÜa l néi dung cña c¸c l c«ng viÖc kh«ng ®¬n gi¶n ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh chÝnh thÈm ph¸n xÐt xö h nh chÝnh. ph¶i phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt VÊn ®Ò thùc tÕ kh¸c m hiÖn nay c¬ quan hiÖn h nh. xÐt xö rÊt quan t©m l cÇn xö lÝ nh− thÕ n o - QuyÕt ®Þnh h nh chÝnh ph¶i ®−îc ban ®èi víi c¸c quyÕt ®Þnh h nh chÝnh bÞ kiÖn v× h nh theo ®óng tr×nh tù, thñ tôc, d−íi h×nh lÝ do vi ph¹m h×nh thøc, thñ tôc ban h nh. VÒ thøc ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh. H nh vi h nh mÆt lÝ thuyÕt, nh− ® nªu trªn, c¸c quyÕt ®Þnh chÝnh ph¶i thùc hiÖn theo ®óng tr×nh tù, thñ h nh chÝnh vi ph¹m h×nh thøc, thñ tôc ban tôc ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh. VÝ dô: Khi xö h nh ®Òu bÞ coi l bÊt hîp ph¸p v cÇn ph¶i ph¹t h nh chÝnh ®èi víi ng−êi vi ph¹m víi hñy. Tuy nhiªn, trªn thùc tÕ, t×nh tr¹ng vi møc ph¹t l 2.000.000 ®ång th× ng−êi xö ph¹m vÒ thñ tôc ban h nh quyÕt ®Þnh h nh ph¹t ph¶i tiÕn h nh lËp biªn b¶n vi ph¹m chÝnh x¶y ra cßn nhiÒu, nhÊt l viÖc ban h nh h nh chÝnh tr−íc khi ban h nh quyÕt ®Þnh xö c¸c quyÕt ®Þnh trong xö lÝ vi ph¹m h nh ph¹t. NÕu kh«ng tiÕn h nh lËp biªn b¶n m chÝnh. Theo quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh xö lÝ vi ra quyÕt ®Þnh xö ph¹t h nh chÝnh th× quyÕt ph¹m h nh chÝnh, trong tr−êng hîp ph¹t tiÒn ®Þnh xö ph¹t h nh chÝnh trong tr−êng hîp tõ 20.000 ®ång trë lªn, c¸n bé cã thÈm n y bÞ coi l bÊt hîp ph¸p v× ® kh«ng tu©n quyÒn xö ph¹t ®Òu ph¶i lËp biªn b¶n vi ph¹m thñ theo thñ tôc ® ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh. h nh chÝnh tr−íc khi ra quyÕt ®Þnh xö ph¹t. Tuy nhiªn, còng cÇn l−u ý r»ng, trong Trong thêi h¹n 15 ng y hoÆc nÕu cã t×nh tiÕt qu¶n lÝ h nh chÝnh nh n−íc, th«ng th−êng phøc t¹p l 30 ng y kÓ tõ ng y lËp biªn b¶n, vÒ mét vÊn ®Ò cã nhiÒu v¨n b¶n quy ph¹m c¸n bé cã thÈm quyÒn xö ph¹t ph¶i ra quyÕt ph¹m ph¸p luËt cña c¸c c¬ quan cã thÈm ®Þnh xö ph¹t ®èi víi ng−êi vi ph¹m. Tuy vËy, quyÒn kh¸c nhau cïng quy ®Þnh. Trong trªn thùc tÕ, trong nhiÒu tr−êng hîp, viÖc lËp nhiÒu tr−êng hîp c¸c v¨n b¶n n y kh«ng biªn b¶n vi ph¹m h nh chÝnh l rÊt khã kh¨n thèng nhÊt m cã sù m©u thuÉn víi nhau vÒ (do cã sù chèng ®èi tõ phÝa ng−êi vi ph¹m, mÆt néi dung. VÊn ®Ò ®Æt ra l , khi xÐt xö, ng−êi vi ph¹m cè t×nh kh«ng kÝ v o biªn tßa ¸n sÏ ph¶i c¨n cø v o v¨n b¶n quy ph¹m b¶n...) nh−ng c¸n bé cã thÈm quyÒn vÉn ph¶i ph¸p luËt n o ®Ó ®¸nh gi¸ tÝnh hîp ph¸p cña ra quyÕt ®Þnh xö ph¹t. Tr−êng hîp vi ph¹m quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh chÝnh bÞ vÒ thêi h¹n ra quyÕt ®Þnh xö ph¹t h nh chÝnh kiÖn? Theo h−íng dÉn cña C«ng v¨n sè còng x¶y ra kh¸ nhiÒu trªn thùc tÕ. VËy cã 39/KHXX do Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao ban nªn coi c¸c quyÕt ®Þnh h nh chÝnh trong h nh ng y 6/7/1998 th× c¨n cø ®Ó xem xÐt tr−êng hîp n y l bÊt hîp ph¸p hay kh«ng? quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh chÝnh Trªn thùc tÕ, c¸c tßa ¸n gi¶i quyÕt vÊn ®Ò n y ®óng hay sai (nãi c¸ch kh¸c l hîp ph¸p hay kh«ng thèng nhÊt. Cã thÈm ph¸n cho r»ng ®ã bÊt hîp ph¸p) l v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt l quyÕt ®Þnh h nh chÝnh bÊt hîp ph¸p cÇn cã gi¸ trÞ ph¸p lÝ cao nhÊt ®ang cã hiÖu lùc ph¶i hñy. Ng−îc l¹i, cã thÈm ph¸n l¹i x¸c thi h nh t¹i thêi ®iÓm cã quyÕt ®Þnh h nh ®Þnh quyÕt ®Þnh h nh chÝnh ®ã vÉn ®−îc coi chÝnh, h nh vi h nh chÝnh bÞ khiÕu kiÖn. V× l hîp ph¸p cÇn ph¶i gi÷ nguyªn nÕu kh«ng thÕ, ®Ó cã c¨n cø ph¸p luËt ®óng ®¾n, tßa ¸n sÏ g©y ra nhiÒu khã kh¨n cho c¬ quan h nh ph¶i x¸c minh ®Çy ®ñ nh÷ng v¨n b¶n quy chÝnh trong viÖc ban h nh quyÕt ®Þnh h nh T¹p ChÝ luËt häc - 39
  6. nghiªn cøu - trao ®æi chÝnh míi thay thÕ cho quyÕt ®Þnh h nh ¸n cã quyÒn kiÕn nghÞ víi c¸c c¬ quan, c¸n chÝnh bÞ hñy. Chóng t«i cho r»ng Tßa ¸n bé cã thÈm quyÒn ® ban h nh v¨n b¶n hoÆc nh©n d©n tèi cao cÇn sím cã c¸c h−íng dÉn cã h nh vi tr¸i ph¸p luËt hñy bá hoÆc chÊm cô thÓ ®Ó tßa ¸n c¸c cÊp cã thÓ ¸p dông thèng døt h nh vi tr¸i ph¸p luËt v ¸p dông c¸c nhÊt trong ho¹t ®éng xÐt xö cña m×nh. biÖn ph¸p kh«i phôc l¹i quyÒn, lîi Ých hîp 3.3. QuyÒn h¹n cña tßa ¸n ®èi víi c¸c v¨n ph¸p ® bÞ x©m ph¹m. Chóng t«i cho r»ng b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, v¨n b¶n ¸p dông quy quan ®iÓm thø hai l hîp lÝ, phï hîp víi môc ph¹m ph¸p luËt hoÆc nh÷ng viÖc l m kh¸c tr¸i tiªu, nhiÖm vô chung ®Æt ra cho ng nh tßa ph¸p luËt m tßa ¸n ph¸t hiÖn ra trong qu¸ ¸n. Thùc tÕ, trong C«ng v¨n sè 39/KHXX tr×nh xÐt xö c¸c vô ¸n h nh chÝnh ng y 6/7/1996 nªu trªn, Tßa ¸n nh©n d©n tèi Thùc tiÔn xÐt xö ®Æt ra vÊn ®Ò l trong cao còng ® h−íng dÉn r»ng trong tr−êng qu¸ tr×nh ®iÒu tra, x¸c minh c¸c t×nh tiÕt cña hîp v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt l m c¨n cø vô ¸n, nÕu tßa ¸n ph¸t hiÖn ra nh÷ng v¨n b¶n ban h nh quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi quy ph¸p luËt, v¨n b¶n ¸p dông quy ph¹m h nh chÝnh tr¸i víi v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p ph¸p luËt hoÆc nh÷ng viÖc l m tr¸i ph¸p luËt luËt cÊp trªn (nãi c¸ch kh¸c l tr¸i ph¸p luËt), kh¸c cña c¸c c¬ quan, c¸n bé cã thÈm quyÒn tßa ¸n cÇn kiÕn nghÞ víi c¬ quan ® ra v¨n th× tßa ¸n cã nh÷ng quyÒn h¹n g× trong viÖc b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®ã tù hñy bá; nÕu xö lÝ ®èi c¸c v¨n b¶n v h nh vi nãi trªn? trong thêi gian nhÊt ®Þnh m vÉn ch−a hñy HiÖn nay ®ang cã hai quan ®iÓm tr¸i bá th× yªu cÇu viÖn kiÓm s¸t ¸p dông c¸c quy ng−îc nhau vÒ vÊn ®Ò n y. Quan ®iÓm thø ®Þnh t¹i Ch−¬ng II LuËt tæ chøc viÖn kiÓm s¸t nhÊt cho r»ng, tßa ¸n chØ ph¸n quyÕt vÒ tÝnh nh©n d©n kh¸ng nghÞ v¨n b¶n nãi trªn. Tuy hîp ph¸p cña c¸c quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, nhiªn, C«ng v¨n nªu trªn míi chØ ®Ò cËp h nh vi h nh chÝnh l ®èi t−îng bÞ khëi kiÖn tr−êng hîp v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt l m h nh chÝnh, cã nghÜa l tßa ¸n chØ gi¶i quyÕt c¨n cø cho viÖc ban h nh quyÕt ®Þnh h nh yªu cÇu cña ng−êi khëi kiÖn chø kh«ng ®Ò chÝnh hoÆc l c¬ së cho viÖc thùc hiÖn h nh cËp c¸c v¨n b¶n hoÆc h nh vi kh¸c kh«ng vi h nh chÝnh l tr¸i ph¸p luËt. Trªn thùc tÕ, ph¶i l ®èi t−îng m ng−êi khëi kiÖn yªu trong qu¸ tr×nh xÐt xö, tßa ¸n cßn ph¸t hiÖn cÇu. VÝ dô: Trong vô kiÖn vÒ quyÕt ®Þnh xö ra c¶ nh÷ng v¨n b¶n ¸p dông quy ph¹m ph¸p ph¹t vi ph¹m h nh chÝnh cña c¸n bé cã thÈm luËt hoÆc h nh vi tr¸i ph¸p luËt cã liªn quan quyÒn, ng−êi khëi kiÖn l ng−êi kh«ng chÊp ®Õn quyÕt ®Þnh h nh chÝnh, h nh vi h nh h nh quyÕt ®Þnh h nh chÝnh kh¸c nªn ® bÞ chÝnh bÞ kiÖn. Song hiÖn t¹i vÉn ch−a cã v¨n c¸n bé cã thÈm quyÒn xö ph¹t. Thùc tÕ quyÕt b¶n h−íng dÉn tßa ¸n c¸c cÊp ®−êng lèi gi¶i ®Þnh h nh chÝnh m ng−êi ®ã ph¶i chÊp h nh quyÕt cô thÓ. Theo chóng t«i, Tßa ¸n nh©n l¹i l quyÕt ®Þnh tr¸i ph¸p luËt. V× thÕ, quyÕt d©n tèi cao cÇn cã v¨n b¶n h−íng dÉn vÒ vÊn ®Þnh xö ph¹t h nh chÝnh bÞ kiÖn l quyÕt ®Þnh ®Ò nªu trªn theo h−íng trao cho tßa ¸n quyÒn h nh chÝnh bÊt hîp ph¸p. Ng−êi khëi kiÖn kiÕn nghÞ víi c¬ quan, c¸n bé cã thÈm quyÒn chØ kiÖn quyÕt ®Þnh xö ph¹t h nh chÝnh n y hoÆc ®Ò nghÞ viÖn kiÓm s¸t kh¸ng nghÞ nh»m nªn tßa ¸n chØ ph¸n quyÕt vÒ quyÕt ®Þnh xö hñy bá v¨n b¶n, chÊm døt h nh vi tr¸i ph¸p ph¹t n y m kh«ng ®Ò cËp quyÕt ®Þnh h nh luËt v kh«i phôc l¹i c¸c quyÒn, lîi Ých hîp chÝnh bÊt hîp ph¸p m ng−êi ®ã lÏ ra ph¶i ph¸p ® bÞ x©m h¹i./. chÊp h nh nh−ng thùc tÕ ® kh«ng chÊp (1). Xem §iÒu 5 LuËt tè tông h nh chÝnh n−íc Céng h nh. Quan ®iÓm thø hai cho r»ng, trong qu¸ ho nh©n d©n Trung Hoa (B¶n dÞch tiÕng ViÖt cña Bé tr×nh xÐt xö, nÕu tßa ¸n ph¸t hiÖn ra v¨n b¶n t− ph¸p). ph¸p luËt hoÆc h nh vi tr¸i ph¸p luËt th× tßa 40 - T¹p chÝ luËt häc
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
6=>0