zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo " Tìm hiểu hệ thống pháp luật ANGLO - SAXON (COMMON LAW)"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Báo xấu

198
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tìm hiểu hệ thống pháp luật ANGLO - SAXON (COMMON LAW) Pháp luật chỉ điều chỉnh các hành vi xã hội đã tồn tại một cách khách quan, phổ biến, điển hình, ổn định ở mức độ nhất định, còn đạo đức do tính chất mềm dẻo và linh động, nó điều chỉnh các hành vi xã hội ngay từ khi nó mới manh nha hình thành. Chẳng hạn, những hành vi mang thai hộ; cho, nhận trứng, tinh trùng, các bộ phận trên cơ thể người; hiến xác hoặc các bộ phận trên cơ thể sau khi chết… đầu...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Tìm hiểu hệ thống pháp luật ANGLO - SAXON (COMMON LAW)"

Nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi PGS.TS. Th¸i VÜnh Th¾ng * 1. L ch s hình thành và phát tri n t t p quán b n a và ư c áp d ng khu M c dù t xa xưa kho ng 3500 TCN n v c mi n Trung và mi n Tây nư c Anh. năm 43 SCN có làn sóng ngư i c n - West Saxon law mang s c thái h th ng nh cư nư c Anh và sau ó ph n l n lãnh pháp lu t c a ngư i Saxons - là dân t c ã th Anh b ngư i La Mã (Romans) chi m t ng s ng Tây B c nư c c. Do v y, h óng kho ng 4 th k (t năm 43 n 446 th ng pháp lu t này ch u s nh hư ng c a SCN) nhưng nư c Anh không ph i là thành h th ng pháp lu t c. H th ng West viên c a h th ng pháp lu t Romano- Saxon law có hi u l c trên lãnh th thu c Germanic như các nư c Tây Âu. Nư c Anh các vùng mi n Nam và m t s vùng mi n phát tri n h th ng pháp lu t c a riêng mình. Tây nư c Anh lúc b y gi . Trên lãnh th nư c Anh, n th k th V - Danish law (lu t an M ch) là h ngoài ngư i La Mã còn có ngư i Jute, ngư i th ng lu t do ngư i an M ch cùng v i s Saxons và ngư i an M ch (Danes). Khi nh p cư ã mang n t Anh. Nó ư c áp chi m ư c các ph n lãnh th c a Anh, d ng m t s vùng thu c mi n Trung và nh ng dân t c này ã áp t nh ng t p quán mi n ông nư c Anh. và nh ng nguyên t c pháp lí c a mình lên i u áng chú ý là trong kho ng th i nh ng vùng t ã chinh ph c ư c. Tuy gian t năm 871 n 899 dư i th i tr vì c a nhiên, nh ng t p quán và nguyên t c pháp lí vua Afred, hàng lo t c i cách pháp lu t ư c c a h không th thay th hoàn toàn nh ng ti n hành. Nhà vua c g ng pháp i n hoá và t p quán và nguyên t c pháp lí a phương th ng nh t hoá các t p quán pháp lu t và các v n ã t n t i lâu i trong xã h i c a ngư i nguyên t c pháp lu t nh m áp d ng th ng dân b n x . Hơn th n a còn x y ra s xung nh t cho m i vùng lãnh th Anh nhưng v n t gi a t p quán pháp lu t a phương và không t ư c m c ích c a mình. t p quán pháp lu t c a k ô h . Vào th i kì n năm 1066, vi c chinh ph c nư c ó, nh ng xung t này h u như không th Anh c a ngư i Normand (ngư i có ngu n gi i quy t ư c. Vì lí do nói trên mà n u g c t x Normandy - phía B c nư c Pháp) th k XI Anh cùng m t lúc có ba h th ng ã ánh d u s hình thành và phát tri n pháp lu t ư c áp d ng m t cách riêng r m nh m c a Common law. Sau khi th ng cho ba khu v c lãnh th c a Anh. ó là tr ư c nư c Anh, ngư i Normand ã áp t Angles law, West Saxon law và Danish law: - Angles law là h th ng pháp lu t c a * Gi ng viên chính Khoa hành chính - nhà nư c Anh lúc b y gi . Lu t này ư c hình thành Trư ng i h c lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 6/2003 71
Nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi các quy t c và t p quán pháp lí c a mình trên tri n c a Common law thành 4 giai o n.(1) toàn b lãnh th Anh qu c. Nh ng nguyên - Giai o n 1: T khi hình thành pháp t c và t p quán pháp lu t này ã gây s nh lu t n năm 1066 khi ngư i Normand xâm hư ng sâu s c n vi c hình thành pháp lu t chi m nư c Anh. Giai o n này g i là giai chung cho m i mi n lãnh th Anh qu c. o n Anglo-saxon (theo cách g i c a nhà Dư i tri u i vua Wiliam nh t (1066 - 1087) lu t h c so sánh René David). i m c bi t r t nhi u v th m phán ư c g i t Westminster c a giai o n này là s t n t i c a nhi u o (th ph c a Anh lúc b y gi ) n t t c các lu t và t p quán c a các b l c có ngu n g c vùng t thu c quy n cai tr c a nhà vua. t nư c c (German). Các lu t và t p quán các vùng ư c g i n các v th m phán ã lúc này mang tính a phương, không có áp d ng nh ng t p quán và lu t pháp c a pháp lu t cho toàn b lãnh th nư c Anh. vùng xét x các v án thu c th m quy n - Giai o n 2: T năm 1066 n 1485 c a mình. Sau m t th i gian làm vi c nh t (tri u i vua Tudors). ây là giai o n kh c nh, các v th m phán thư ng tr l i ph c tính ch t a phương, t n m n, thi u Westminster th o lu n nh ng v n v th ng nh t xây d ng h th ng pháp lu t t p quán và lu t pháp c a vùng mình ã áp chung th ng nh t cho toàn b lãnh th nư c d ng xét x trong t ng v vi c. Trong Anh - h th ng common law. quá trình th o lu n, trao i kinh nghi m xét - Giai o n 3: T năm 1485 n 1832. x các v án i n hình v i nh ng b n án có ây là giai o n phát tri n và c nh tranh tính thuy t ph c cao c a các v th m phán gi a thông lu t (Common law) và lu t công các vùng khác nhau ã ư c úc rút làm bình (Equity). i m c bi t c a giai o n m um c các v th m phán tham kh o và này là thông lu t ph i tho hi p và c nh áp d ng khi xét x các v án có tình ti t tranh v i lu t công bình. tương t v sau. Cách áp d ng ti n l này Lu t công bình có tên g i b ng ti ng d n d n ư c coi là lu t chung và sau ó Anh là Equity ho c Chancery law; Equitable ư c các cơ quan tư pháp th a nh n như law. Lu t công bình xu t phát t s kh n c u nh ng b n án nguyên t c áp d ng cho m i n công lí khi công lí không t ư c b ng vùng thu c lãnh th Anh. Vì v y, nguyên t c vi c xét x theo lu t thành văn và ti n t xét x theo án l ư c hình thành và h pháp lu t. B n ch t c a lu t công bình là khi th ng pháp lu t hình thành theo án l ư c xét x theo lu t thành văn và án l mà công g i là thông lu t (Common law). Do nư c lí không t ư c thì ương s có quy n Anh có nhi u thu c a và phát tri n thương kh n c u n s sáng su t c a nhà vua. Lúc m i v i nhi u qu c gia khác mà thông lu t u khi các v vi c còn ít nhà vua ã ích ư c áp d ng r t nhi u nư c châu Mĩ, n thân xem xét, v sau nhà vua giao cho v i (2) , Australia, New Zealand; ph n l n các pháp quan (Lord Chancellor) xem xét. nư c châu Phi, Cana a, Pakitstan… Quy n tài phán này t th k XV do văn Có th phân chia s hình thành và phát phòng Chư ng n Hoàng gia ti n hành ã 72 T¹p chÝ luËt häc sè 6/2003
Nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi phát tri n thành m t h th ng lu t g i là công bình. Equity, t n t i song song v i thông lu t. 11. He, who comes into equity must come S khác nhau trong t ch c toà án thông with clean hands - Ai n v i lu t công bình lu t (Comm law) và toà công bình (Equity) ph i n v i ôi bàn tay trong s ch. là toà án thông lu t có b i th m oàn, còn 12. Equity regards the balance of toà công bình không có b i th m oàn. N u convenience - Lu t công bình tính n s có s tranh ch p gi a toà thông lu t v i toà cân b ng l i ích. công bình thì vi c gi i quy t luôn có l i cho 13.Where there are equal equities, the toà công bình. law prevails - âu có công bình, ó lu t Lu t công bình d a trên m t s nguyên t c, pháp ưu th ng. m t s câu châm ngôn sau ây: 14.Where there are equal equities the 1. Equity acts "in personam"(3) - Lu t first in time prevails - Khi nào quy n l i hi n công bình nh m vào quy n nhân thân. t i d a trên s công bình, quy n nào có 2. Equity acts on the conscience - Lu t công trư c ư c ưu th ng. bình xu t phát t m nh l nh c a lương tâm. 15. Equity like nature, does not thing in 3. Equity will not suffer a wrong to be vain - Lu t công bình gi ng như thiên nhiên, without remedy - Lu t công bình không b không làm i u gì không có m c ích. qua s b t công nào. 16. Equity never wants a trustee - Lu t 4. Equity follows the law - Lu t công công bình không bao gi mu n ngư i ư c bình tôn tr ng lu t pháp.(4) u thác (bao gi cũng mu n ngư i u thác). 5. Equity looks to the intent rather than 17. Equity aids the vigilant - Lu t công form - Lu t công bình chú ý n m c ích bình giúp ngư i c n tr ng. hơn là hình th c. 18. Equaility is equity - Bình ng là 6. Equity imputes an intent to fulfil an công bình... obligation - Lu t công bình suy oán v ý - Giai o n 4: T năm 1832 cho n nh th c hi n xong m t nghĩa v . ngày nay. 7. Equity looks on that as done which ây là giai o n chuy n i b máy nhà ought to be done - Lu t công bình cho r ng nư c cũng như h th ng pháp lu t Anh. B t cái gì ã th c hi n có nghĩa là nó c n ph i u giai o n này là các cu c c i cách v ư c th c hi n như th . pháp lu t và h th ng toà án. Các lu t gia 8. Equitable remedies are discretionary - (các nhà lí lu n cũng như th c ti n) thay i Phương pháp gi i quy t c a lu t công bình là quan i m ánh giá t m quan tr ng c a lu t tuỳ s nh li u c a th m phán. v t ch t và lu t hình th c. Trư c ây các lu t 9. Delay defeats equities - Ch m tr làm gia Anh coi tr ng lu t hình th c (lu t t t ng tiêu hu quy n òi h i lu t công bình. hình s , t t ng dân s ) hơn lu t v t ch t 10. He, who seeks equity must do equity nhưng nay chuy n sang coi tr ng c lu t - Ai tìm ki m s công bình ph i hành ng hình th c l n lu t v t ch t. Nhà nư c ã ti n T¹p chÝ luËt häc sè 6/2003 73
Nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi hành hu b m t kh i lư ng l n các văn b n ra thành h th ng pháp lu t riêng. S xu t lu t ã l c h u không phù h p v i th c ti n hi n Hi n pháp 1787 là cơ s xây d ng và và ti n hành h th ng hoá, pháp i n hoá phát tri n h th ng pháp lu t Mĩ, t o ra s pháp lu t trên nhi u lĩnh v c khác nhau. khác bi t gi a Mĩ và Anh. Trong lĩnh v c Cu c c i cách h th ng toà án trong giai lu t nhà nư c (lu t hi n pháp), nư c Anh o n này làm cho các h th ng toà án bình theo chính th quân ch l p hi n, còn Mĩ xây ng v i nhau hơn. Các h th ng toà án d ng chính th c ng hoà t ng th ng, nư c trư c ây (gi a toà x theo Common law và Anh không có hi n pháp thành văn, còn Mĩ toà x theo Equity) thi u s bình ng c n có hi n pháp thành văn. Hoa Kì xây d ng b thi t. Lu t toà án năm 1873 (Judicature act máy nhà nư c theo nguyên t c phân quy n 1873) ã xoá b s cách bi t này. Lu t này r ch ròi, còn Anh qu c không có s phân ã h p nh t c hai toà Court of Chancery (x quy n r ch ròi vì Thư ng ngh vi n Anh theo lu t công bình) và Court of Common (House of Lords) l i là Toà phúc th m t i law (x theo thông pháp) vào trong khuôn cao. Quan chư ng n (Lord Chancellor) l i kh c a Toà án t i cao và các nguyên t c c a là ch t ch Thư ng vi n. hai toà này cũng ư c xem xét và tôn tr ng. 2. Các nguyên t c cơ b n trong vi c áp Cu c c i cách này ư c m t lu t gia Anh ví d ng án l trong h th ng Common law von như ã "làm cho hai dòng nư c ã g p Vi c áp d ng án l ph i tuân theo 3 nhau và gi ây cùng ch y chung dòng song nguyên t c cơ b n sau ây: nư c không tr n l n". Theo Rene David 1. Các quy t nh c a Thư ng ngh vi n "cu c c i cách này không tư c b ư c tính (House of Lords) là án l b t bu c i v i t t ch t truy n th ng c a pháp lu t Anh qu c". c các toà án ngo i tr b n thân Thư ng Cùng v i s tăng cư ng vai trò c a ngh ngh vi n (trư c năm 1966 án l c a Thư ng vi n và các cơ quan hành chính nhà nư c, s ngh vi n có giá tr b t bu c ngay c iv i lư ng các văn b n pháp lu t c a ngh vi n và Thư ng ngh vi n). các cơ quan hành pháp tăng lên theo xu 2. Các quy t nh c a Toà phúc th m hư ng nh hư ng c a h th ng pháp lu t l c (Court of appeal) khi ã t o nên án l thì có a châu Âu. giá tr b t bu c i v i t t c các toà án c p Trong th k XX vai trò l p pháp u dư i thu c quy n phúc th m c a toà án này. quy n tăng lên. S lư ng các văn b n c a Tr các b n án hình s còn các án l khác Chính ph , c a H i ng cơ m t, c a nhà c a Toà phúc th m cũng có giá tr b t bu c vua tăng lên. ngay c v i b n thân nó. Tuy nhiên, cho n ngày nay án l (ti n 3. Các quy t nh c a toà án c p cao l pháp lu t) v n là ngu n quan tr ng c a h (Hight Court of Justice) không mang tính án th ng pháp lu t Anglo - Saxon. l b t bu c i v i toà án c p dư i, nó ch có M t i m c bi t khác c a giai o n 4 giá tr thuy t ph c và nh hư ng n các này là pháp lu t Mĩ phát tri n g n như tách quy t nh c a toà án c p dư i. 74 T¹p chÝ luËt häc sè 6/2003
Nhµ n−íc & ph¸p luËt n−íc ngoµi Ngoài nguyên t c cơ b n nói trên còn có - Coi tr ng i s ng th c ti n c a pháp lu t; m t s nguyên t c khác liên quan n vi c - Bao g m ba b ph n là văn b n quy ph m áp d ng án l : pháp lu t (do cơ quan l p pháp làm ra), án l - Khi áp d ng án l òi h i các th m (Common law) và Equity (lu t công bình); phán ph i phân tích kĩ các b n án. Trong các - Vi c s d ng án l và vi c ăng t i lí do l p lu n cho quy t nh c a toà án c n công khai các b n án xét x công b ng là ph i phân bi t nh ng lí do nào là c n thi t m t trong nh ng y u t m b o tính minh không th thi u và lí do nào là không nh t b ch c a pháp lu t và ho t ng tư pháp; thi t c n ph i có. Ch nh ng lí do, căn c cơ - H th ng pháp lu t này g n li n v i ch b n nh t thi t ph i có g i là ratio decidendi xét x tranh t ng (khác v i h th ng pháp m i là ph n b t bu c áp d ng, còn ph n ph , lu t l c a châu Âu là xét x th m v n)./. ph n không nh t thi t ph i có g i là obiter dictum thì không b t bu c ph i áp d ng. Giá (1).Xem: Les grands systèmes de droit contemporains - par tr c a ph n obiter dictum ch là mang tính René David & Camille Jauffret - Spinosi - DALLOZ - Paris 1992, P.255. thuy t ph c, còn áp d ng hay không ph (2). Lord Chancellor là ch c v quan tr ng tương thu c vào m c uy tín và nh hư ng c a ương v i quan chư ng n, b trư ng B tư pháp. th m phán ã t o ra án l ó. (3). Ti ng la tinh in personam: i nhân, in rem: i v t. 3. Các c i m cơ b n Quy n nhân thân là nh ng quy n dân s g n li n v i T s phân tích các ph n trên ây, nhân thân c a m i cá nhân không th chuy n giao cho chúng ta có th rút ra các c i m cơ b n c a ngư i khác như quy n có h , tên, qu c t ch, quy n t do k t hôn, li hôn, quy n ư c m b o an toàn tính m ng, h th ng pháp lu t Anglo-Saxon như sau: s c kho , thân th , danh d , nhân ph m. - ây là h th ng coi tr ng ti n l pháp lu t; (4). Nguyên t c này ư c hi u là lu t công b ng tôn - cao vai trò c a toà án trong sáng t o tr ng các quy nh c a thông lu t, tr khi có lí do pháp lu t; chính áng ch ng t i u ngư c l i. nguyên t c này nhưng v n phân hoá Nh÷ng biÓu hiÖn… TNHS chưa ư c gi i quy t tri t . Các (Ti ptheo trang 63) quy nh liên quan n ng ph m v n c n hi u qu các t i ph m do các t ch c ph m ư c ti p t c phát tri n theo c hai hư ng: t i th c hi n ngay t khi m i có hành vi Phân hoá c th hơn trách nhi m hình s c a thành l p ho c tham gia t ch c v i m c ích nh ng ngư i ng ph m d a trên tính ch t th c hi n các t i ph m ó.(8) hành vi c a h và phân hóa TNHS i v i Tóm l i, qua vi c ánh giá các òi h i trư ng h p ng ph m có tính nguy hi m c a nguyên t c phân hóa TNHS i v i ch cao - t ch c ph m t i./. nh ng ph m và nghiên c u các quy nh c a pháp lu t hình s hi n hành c a nư c ta, (8).Xem: TS. Lê Th Sơn - "V t i ph m có d u hi u có th kh ng nh r ng m c dù BLHS ã th “có t ch c” trong lu t hình s Vi t Nam", T p chí hi n ư c nh ng n i dung cơ b n c a lu t h c, s 1/2003, tr. 45 - 47, 48. T¹p chÝ luËt häc sè 6/2003 75

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học

320 tài liệu

1248 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.