intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Tìm hiểu Luật an sinh xã hội Hoa Kỳ"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

88
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tìm hiểu Luật an sinh xã hội Hoa Kỳ Các chủ thể khi tham gia tố tụng trong vụ án hình sự với các tư cách pháp lí khác nhau quan tâm đến sự tham gia của người làm chứng với mục đích khác nhau. Đối với các cơ quan tiến hành tố tụng, nguồn tin có được từ người làm chứng có ý nghĩa trong việc xác định sự thật khách quan của vụ án hình sự.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Tìm hiểu Luật an sinh xã hội Hoa Kỳ"

  1. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi Ths. NguyÔn HiÒn Ph−¬ng * T rên bình di n so sánh v i các nư c châu Âu, Hoa Kì không ph i là qu c gia tiên phong trong vi c thi t l p mô hình nhà h i mi n phí cho ngư i nghèo ư c coi là m t hình th c dung túng tình tr ng lư i bi ng, làm gi m s c g ng c a gi i ch và nư c phúc l i v i nòng c t là h th ng an phương h i n vi c m r ng u tư và phát sinh xã h i. Tuy v y, t khi nh n th c rõ v tri n qu c gia. Quan i m này ã b ánh mô hình nhà nư c phúc l i và ti n hành xây b i tr n i suy thoái kinh t nh ng năm d ng h th ng an sinh xã h i thì không th 1929 - 1933 ưa Hoa Kì t i b v c c a s ph nh n s phát tri n vư t b c c a nó, n i lo n và s p . Lúc này, khi xem xét v ánh d u b ng s ra i c a Lu t an sinh xã nguyên nhân và th c tr ng kinh t xã h i, h i năm 1935. Cho n nay, an sinh xã h i ngư i ta ã b t u t ra v n trách nhi m Hoa Kì là chính sách tái phân ph i l n nh t c a chính quy n i v i m i ngư i dân ch t trư c n nay c a chính quy n trung ương không ch m t t ng l p nào và tái phân ph i trong lĩnh v c công. Chi tiêu cho an sinh xã thu nh p tr thành công c t t y u m b o h i tăng nhanh: t m c 0% ngân sách công b ng và bình n t nư c. Do ói trung ương trư c năm 1929 ã lên t i nghèo v i hơn 13.000.000 ngư i th t nghi p kho ng 20% nh ng năm 60,33% nh ng năm năm 1932, dân chúng m t nhà c a, thi u ăn, 90 và năm 2000 ã lên t i 40% t ng ngân m c th m chí có tr em, ngư i già và ph n sách.(1) i u ó cho th y v trí, vai trò nh t b ch t ói(2) ã vư t quá kh i kh năng m nh c a chính sách an sinh xã h i nói chung b o c a chính quy n ti u bang và các t và pháp lu t an sinh xã h i nói riêng trong ch c t thi n t nguy n. Bên c nh ó, phong i s ng xã h i Hoa Kì. trào xu ng ư ng u tranh c a ngư i lao Trư c khi c p h th ng an sinh xã h i ng và nh ng c u chi n binh trong Chi n qu c gia Hoa Kì v i o lu t cơ b n năm tranh th gi i th I òi tr c p cho nh ng 1935, c n ph i nhìn dư i góc l ch s năm ph c v chi n tranh c a h di n ra kh p cho th y s ra i c a o lu t này. nơi, c bi t Washington DC, òi h i Có th nói trư c năm 1929, Nhà nư c chính quy n liên bang ph i có nh ng ph n Hoa Kì h c t p m t cách c ng nh c h c ng t c thì. M t s ti u bang cũng thông qua thuy t t do kinh doanh, t do c nh tranh và sinh t n c a Adam Smith. Theo ó, vi c s * Gi ng viên Khoa pháp lu t kinh t d ng ti n thu cung ng nh ng d ch v xã Trư ng i h c Lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 5/2005 69
  2. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi Lu t v tr c p hưu trí, Lu t v tr c p cho nghèo, ngư i mù, bà m và tr em, ngư i b nh… ngư i m … nh m gi m b t áp l c và trông Tài chính m b o cho nhóm i tư ng ch ngu n tài chính t liên bang. M c dù th nh t l y t h th ng tài chính qu c gia v y, chính quy n Hoover v n ch m ch p v i s óng góp c a t 3 ngu n: Ti n b o trong vi c cung c p tài chính cho các ti u hi m xã h i thu tr c ti p t ngư i lao ng bang v i quan i m ch cho th y d u hi u khi h còn làm vi c, thu b o hi m xã h i suy ki t rõ ràng c a ti u bang m i c p tín thu t ngư i s d ng lao ng và tr c p d ng ã làm cho tình tr ng tr m tr ng thêm c a chính quy n ti u bang, liên bang. Vì và cũng là nguyên nhân d n n s th t c v y, tài chính phân ph i cho i tư ng ư c c a ng c ng hoà vào năm 1933, m màn g i là ti n b o hi m. cho b c tranh kinh t m i v i s th ng c Tài chính cho nhóm i tư ng th hai c a Franklin D.Roosevelt. Có th nói r ng ư c m b o b i chính quy n liên bang và ch n khi Roosevelt n m quy n (1933 - ti u bang v i cơ ch phân b rõ ràng trong 1945), chính sách an sinh xã h i m i th c s t ng n i dung, nghĩa v óng góp c a i có chuy n bi n v i tuyên b r ng ông s tư ng không ư c t ra. Vì v y, tài chính ch m d t tình tr ng ng ngoài cu c trong phân ph i cho i tư ng này ư c g i là ti n các chính sách xã h i c a liên bang. tr c p. C th : Thái u tiên c a chính quy n - Ti n b o hi m xã h i cho ngư i v hưu Roosevelt là chuy n t th ng sang ch t h th ng tài chính qu c gia v i s óng ng trong các lĩnh v c công, c bi t là góp t thu b o hi m xã h i c a ngư i lao chính sách an sinh xã h i. S ra i c a Lu t ng, ngư i s d ng lao ng và tr c p c a an sinh xã h i năm 1935 v i t l áp o chính quy n liên bang. hi m th y (h vi n tán thành 371, ph n i - Tr c p b o hi m th t nghi p cho ngư i 33; thư ng vi n tán thành 77, ph n i 6) là th t nghi p do ti u bang th c hi n t thu b o b ng ch ng rõ nét v s thành công. hi m xã h i c a ngư i lao ng và ngư i s Lu t an sinh xã h i năm 1935 c a Hoa d ng lao ng và tr c p c a ti u bang và Kì r t ơn gi n và khoa h c b ng vi c ưa ra liên bang thông qua qu tín d ng qu c gia. hai nhóm i tư ng v i các n i dung b o v - Tr c p cho ngư i già (không có quá t các ngu n tài chính khác nhau:(3) trình óng góp): Liên bang chi cho ti u bang - Nhóm i tư ng có quá trình óng góp 50% tr c p, ph n còn l i ư c m b o tài chính bao g m ngư i v hưu (ngư i già) b i ngu n thu c a ti u bang. i tư ng và ngư i th t nghi p. hư ng là ngư i già trên 65 tu i v i m c cao - Nhóm i tư ng là nh ng ngư i không nh t là 30 ôla/tháng. ho c chưa có quá trình óng góp bao g m: - Tr c p cho tr em ph thu c trong gia Ngư i già, tr em ph thu c trong gia ình ình nghèo: Liên bang chi cho ti u bang 1/3 70 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2005
  3. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi ti n tr c p cho các em, còn l i ti u bang ph i k n là chương trình tr c p nhà m b o. M c tr c p cao nh t 18 ôla cho cho ngư i nghèo và chương trình b o hi m y cháu th nh t c a gia ình và 12 ôla cho t qu c gia. Chương trình tr c p nhà cho cháu th hai tr i. ngư i nghèo ư c th c hi n b ng cách liên - Tr c p cho ngư i mù: Liên bang chi cho bang chi ti n a phương xây nhà c a nhà ti u bang 50%, còn l i ti u bang m b o. nư c, sau ó giao cho a phương qu n lí M c tr c p cao nh t 30 ôla/ngư i/tháng. vi c cho thuê v i giá r . i tư ng cho thuê - Phúc l i cho bà m và tr em: B lao ph i giám nh thu nh p m b o úng ng và Văn phòng tr em chi 50% chi phí, di n nghèo, n u sau ó tìm ư c vi c làm, còn l i thu c trách nhi m ti u bang. Phúc l i có thu nh p thì ph i tr l i nhà cho nhà nư c này không th c hi n b ng ti n mà b ng chi cho ngư i nghèo khác thuê. Th i gian phí d ch v th ng cho b nh vi n v i các u, chương trình tr h tr nhà cho ngư i kho n vi n phí, hoá ơn thu c, phí t n chăm nghèo thu ư c k t qu vô cùng kh quan, sóc y t ư c tính theo s con. sau ó, trư c nh ng òi h i c a s lư ng i - Tr c p d y ngh và nâng cao chuyên tư ng ngày càng cao và s c ép v tài chính môn: i tư ng hư ng là các cơ s d y ngh i v i chính quy n liên bang, m t sáng ki n và hư ng nghi p h mi n gi m h c phí xu t thay vì c p ti n tr c ti p cho a cho ngư i lao ng ch không ph i tr c ti p phương, chính quy n liên bang c p tín d ng cho i tư ng h c. Tr c p này ư c i u kho n cho các t ch c phi l i ích tu s a nhà ch nh b ng Lu t d y ngh và hư ng nghi p c a và xây m i nhà cho thuê giá r . T ây, (ban hành năm 1920). chương trình cho thuê nhà giá r b t u - Chăm sóc s c kho công c ng: ây ư c giao cho các t ch c này qu n lí và cũng là m t n i dung c a ch an sinh xã khai thác, thu ư c nh ng hi u qu rõ r t. h i m b o ph c v khám ch a b nh thông Sau này, v i 2 l n c i cách v nhà cho i thư ng mi n phí cho nhân dân. Liên bang tư ng nghèo (năm 1961, 1968) và s ra i c p ti n cho ti u bang nâng c p i u ki n Lu t tr c p ngư i không nhà (Stewart) ngày và d ch v các trung tâm y t công c ng ch 22/7/1987, Lu t nhà cho ngư i da ngày (4) không th c hi n tr c p b ng ti n tr c ti p 28/6/1988 … vi c m b o nhà cho m t cho ngư i b nh. s i tư ng “y u th ” ư c chính ph Mĩ Ngoài nh ng n i dung chính như trên, chú tr ng th c hi n. Như v y, m t trong các Lu t an sinh xã h i năm 1935 còn ch a chương trình an sinh xã h i c a Hoa Kì ư c nhi u chương trình, b ph n ph khác và c p ngay t năm 1935 là vi c m b o ư c b sung (tu chính) d n trong các giai nhà cho i tư ng nghèo v i kh i i m là o n phát tri n sau này. Hai chương trình b s b o tr tài chính c a chính quy n liên sung trong Lu t an sinh xã h i năm 1935 bang ã d n m r ng, thu hút ngu n l c và T¹p chÝ luËt häc sè 5/2005 71
  4. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi vi c th c hi n c a c tư nhân và các t ch c Mĩ là thi u tính th ng nh t, chi phí d ch v phi l i ích ã khi n cho chương trình này thu cao và không bao quát ư c h t m i i ư c nh ng thành công l n. tư ng. Ph i n khi t ng th ng Bill Clinton V ch b o hi m y t . ây là m t nét lên n m quy n (1997 - 2001), h th ng b o c bi t c a Lu t an sinh xã h i Hoa Kì năm hi m y t m i có m t s c i cách nh m m 1935 khi so sánh v i các nư c công nghi p b o cho m i ngư i dân u ư c b o v khi châu Âu. Ngay t khi ra i, Lu t an sinh xã c n thi t, ơn gi n hoá th t c và có tính h i năm 1935, Roosevelt ã xu t thi t l p toán cân i nh m ti t ki m ngân sách, áp h th ng b o hi m y t qu c gia v i s b o ng yêu c u c th c a i tư ng. tr c a chính quy n liên bang nhưng xu t M t i m lưu ý n a là trong Lu t an sinh này ã b Qu c h i Mĩ bác b . Sau này, n xã h i năm 1935 c a Hoa Kì, b o hi m xã khi Truman lên thay (1945 -1953), ông ti p h i không ư c quy nh v i các ch tr t c ngh nhưng m t l n n a cũng không c p gi ng như cách hi u hi n nay. H th ng ư c ch p nh n. Lí do ơn gi n b i ngu n b o hi m xã h i Mĩ b t u ư c xây d ng l i t d ch v y t c a Hi p h i th y thu c năm 1933, ban hành ngày 14/8/1935 cùng Mĩ (AMA) và các công ti b o hi m ã khi n lúc v i chính sách an sinh xã h i nhưng lúc h k ch li t ph n i chính sách y t công. u m i ch d ng l i nh ng i tư ng có Cho n 1964, trong k ho ch tuyên chi n óng góp như nh ng c u chi n binh xu t v i ói nghèo, Johnson (1965 - 1969) chính ngũ, ngư i ph c v nhà nư c… S dĩ ngay th c xu t l i chương trình chăm sóc s c t u b o hi m xã h i chưa ph i là chính kho và tr c p y t và ư c Qu c h i Mĩ sách nòng c t trong Lu t an sinh xã h i Hoa ch p nh n dư i hình th c như là m t tu Kì năm 1935 b i l a ph n các i tư ng chính Lu t an sinh xã h i năm 1935. Cho ư c hư ng th i kì này chưa có quá trình n nay, b o hi m y t Mĩ ư c ánh giá óng góp, liên bang h u như chưa thu b t kì là có ch t lư ng cao v i hai h th ng b o m t kho n thu nào t nh ng năm tháng lao hi m nhà nư c và tư nhân cùng t n t i, trong ng c a ngư i lao ng, do v y vi c tr c p ó b o hi m tư nhân gi vai trò chính, b o không ph i là trách nhi m b t bu c c a nhà hi m y t nhà nư c gi vai trò b khuy t v i nư c liên bang mà nó mang n ng tính c u t , hai h th ng chính là Medicare cho ngư i tương tr nhi u hơn là b o hi m. i u này cao tu i và ngư i tàn t t, Medicaid cho cũng lí gi i cho th c t là m t th i gian dài ngư i nghèo kh , ngoài ra còn có các các nhóm i tư ng b o hi m xã h i (kho n chương trình b o hi m s c kho tr em, tr 1, 2, 3, 10 Lu t an sinh xã h i) u hư ng c p s c kho hàng năm cho ngư i già… Tuy tr giúp cho n t n nh ng năm 60 c a th v y, trên th c t không ai ph nh n ư c k XX. Tuy v y, cùng v i th i gian và vi c nh ng h n ch c a h th ng b o hi m y t óng góp qu c a ngư i lao ng và ngư i 72 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2005
  5. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi s d ng lao ng, b o hi m xã h i ã gi vai tr ng nghèo ói di n ra kh p nơi trên t trò tr c t trong h th ng an sinh xã h i Mĩ Mĩ, m t trong nh ng nguyên nhân cũng t và ư c coi như m t kho n nghĩa v b t chính sách an sinh xã h i v i s gia tăng bu c c a ngư i lao ng (thu b o hi m) v i c a i tư ng hư ng và s thâm th t ngân a d ng các ch th hư ng. Cho n năm sách liên bang sau m t th i gian tăng chi 2001, có kho ng 40 tri u ngư i Mĩ ang cho các chương trình xã h i. i u này ã hư ng b o hi m xã h i và t t c m i ngư i d n n s ra i c a chính sách tuyên ang làm vi c t i Mĩ (tr ngo i giao oàn) chi n v i ói nghèo năm 1964 c a Kennedy dù có hay không qu c t ch Mĩ u óng thu v i m t lo t các chương trình nh m vào i b o hi m xã h i hàng tháng.(5) Tuy nhiên, tư ng nghèo ói trong ó c i cách h th ng cũng lưu ý r ng do cơ ch qu n lí và th c an sinh xã h i ư c coi là bài toán quan hi n c a chính quy n liên bang k t h p v i tr ng. Năm 1983 Lu t an sinh xã h i năm các ti u bang nên m c hư ng tr c p b o 1935 l i ư c s a i, b sung dư i th i hi m Hoa Kì không th ng nh t trên ph m t ng th ng Reagan nh m vào vi c c i cách vi qu c gia, m c óng và hư ng b o hi m ch tr c p hưu trí cho ngư i lao ng. c a ngư i lao ng các bang khác nhau và n th i Bill Cliton, có th nói ây là giai có s chênh l ch nhưng không nhi u. o n ánh d u s phát tri n và hoàn thi n T khi ra i, Lu t an sinh xã h i năm pháp lu t an sinh xã h i v i m t lo t nh ng 1935 Hoa Kì ã gi v trí quan tr ng trong c i cách quan tr ng. Trong giai o n n m h th ng pháp lu t qu c gia, nhi u giai quy n, Clinton ã có nh ng c i t v an sinh o n Lu t này ã tr thành c u cánh cho s xã h i như ban hành Lu t h tr gia ình t n t i c a chính quy n v i nh ng c i cách, nghèo năm 1998, Lu t b o hi m s c kho s a i. Năm 1954, Qu c h i Mĩ quy t nh Kennedy-Kasebaum, hoàn thi n ch tr nh p các u ban qu n lí th c hi n an sinh, y c p y t , b o hi m xã h i, b sung thu nh p t , giáo d c… thành B s c kho , an sinh và cho ngư i già, ngư i mù, ngư i tàn t t (vi t giáo d c nh m th ng nh t th c hi n các n i t t là SSI), tr c p cho tr em s ng ph thu c dung an sinh và b sung m t s ch tr trong gia ình nghèo (vi t t t là AFDC)… c p an sinh, c bi t là chương trình b o V i nh ng thành công c a mình, Bill hi m cho ngư i tàn t t. n năm 1962, m t Clinton cho r ng nh ng năm c ng c và phát l n n a Lu t an sinh xã h i năm 1935 ư c tri n an sinh xã h i c a ông (1993 - 2001) ã s a i, b sung theo ngh c a Kennedy ti p n i m t cách có hi u qu nh t t trư c v i hai m c tiêu là tăng chi c a liên bang và n nay nh ng công vi c d dang v an sinh thúc ép các ti u bang m r ng m ng lư i xã h i c a hai t ng th ng dân ch ti n nhi m ph c p cho ngư i nghèo. V i nh ng kh ng (D. Rooevelt và F. Kennedy).(6) ho ng kinh t th i gian này d n n tình Nhìn l i quá trình ra i và phát tri n c a T¹p chÝ luËt häc sè 5/2005 73
  6. Nhµ n−íc vµ ph¸p luËt n−íc ngoµi Lu t an sinh xã h i năm 1935 c a Hoa Kì vào i s ng và l i ích c a a s ngư i dân không th ph nh n ư c nh ng thành công nư c này. Do v y, b t kì m t s thay i mà nó em l i cho cu c s ng c a các thành quan tr ng nào cũng t o ra nh ng ch n ng viên xã h i, c bi t là nh ng ngư i “y u l n n h th ng chính tr . Cho nên, i th ”. S ra i c a Lu t an sinh xã h i năm tư ng và m c hư ng tr c p an sinh xã h i 1935 ã ánh d u bư c t phá l n trong ch có th tăng ho c gi nguyên ch không vi c xác nh vai trò c a nhà nư c, ch m d t th gi m. i u này d n n th c t hi n nay th i kì chính quy n liên bang ng ngoài cũng gi ng như m t s qu c gia, b o hi m chính sách xã h i, chuy n sang mô hình nhà xã h i Mĩ v i vai trò tr c t c a h th ng nư c phúc l i (là nư c cu i cùng phát tri n an sinh xã h i ang ng trư c òi h i c i chương trình phúc l i trong kh i các nư c cách tránh phá s n, không m b o chi công nghi p). Lu t an sinh xã h i Hoa Kì tr c p. B o hi m y t c n nh ng c i cách v năm 1935 có ưu i m l n th hi n vi c th t c, các tr c p mang tính c u tr tránh phân lo i rõ i tư ng và ch hư ng, nó t o tâm lí l i, lư i bi ng cho ngư i th không mang tính i trà hay cào b ng và do hư ng… ây cũng là nh ng thách th c cho v y, dù phát tri n n âu, ây v n là ch chính quy n Mĩ hi n nay trong vi c bình n tr c p có m c tiêu xác nh ch không i s ng kinh t , chính tr ./. ph i là chính sách t thi n. Vi c th c hi n (1).Xem: Storical Budget Data An Update, July an sinh xã h i có s ph i h p gi a chính 2000/Feb, 2001. quy n liên bang và ti u bang, m b o s (2).Xem: Ross M. Roberson & Gary M.Walton, History of the American Economy,1979. phân quy n m nh m . i u này d n n (3).Xem: TS. Lê Vinh Danh, “Chính sách công c a th c t là v i cùng m t i tư ng, m i ti u Hoa Kì giai o n 1935 - 2001”, Nxb. Th ng kê 2001, bang có m c tr c p nhi u khi chênh l ch tr. 420, 421. (4).Xem: TS. Lê Vinh Danh, “Chính sách công c a nhau ch không th ng nh t trong ph m vi Hoa Kì giai o n 1935 - 2001”, S d, tr. 420, 421. qu c gia. B o hi m xã h i và b o hi m y t (5).Xem: “The Social Security Budget Story in Brief”, ư c b sung d n trong các giai o n phát www.cbo.gov/showdoc, 2001. (6).Xem: “The Economic Report of the President tri n c th sau này ch không ư c ghi 2000”, 2001. nh n ngay t u như b ph n tr c t trong (7).Xem: TS. Lê Vinh Danh “Chính sách công c a Hoa Kì giai o n 1935 - 2001”, Nxb. Th ng kê 2001, Lu t an sinh xã h i năm 1935.(7) tr. 455, 456. Hi n nay, chi cho an sinh xã h i v n (8). Chi cho an sinh xã h i Mĩ chi m 40% t ng chi chi m m t t l l n trong chi ngân sách ngân sách chính quy n các c p vào năm 2000, D báo c a B tài chính Mĩ trong 2001-2010 kho n chi này Hoa Kì.(8) ây là gánh n ng l n cho chính lên n trên 50%, t kho ng 1.771 t ôla/năm. - quy n các c p. M c dù có nhi u ý ki n ph n Theo “The Social Security Budget Story in Brief”, i nhưng chính sách an sinh xã h i ã ăn r www.cbo.gov/showdoc, 2001. 74 T¹p chÝ luËt häc sè 5/2005
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2