intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Vấn đề dẫn độ theo Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam năm 2003"

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

114
lượt xem
9
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Vấn đề dẫn độ theo Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam năm 2003 Hoạt động điều hoà, phối hợp của Chính phủ không đáp ứng yêu cầu của xã hội. Yêu cầu xây dựng nhà nước pháp quyền đòi hỏi bộ máy hành chính không được tuỳ tiện đưa ra bất kì quy định nào trái với luật trong quá trình áp dụng chính sách, tuy nhiên ở Việt Nam hiện tượng văn bản của cơ quan hành chính cấp dưới trái với văn bản của cơ quan hành chính cấp trên là chuyện khá phổ biến....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Vấn đề dẫn độ theo Bộ luật tố tụng hình sự Việt Nam năm 2003"

  1. ®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 Ths. Mai Thanh HiÕu * D n ư c B lu t t t ng hình s (BLTTHS) Vi t Nam năm 2003 quy nh t i i u 343 và 344. ây là i m m i D n ư c phân bi t v i tr c xu t - hình th c x ph t vi ph m hành chính ho c hình ph t. Tr c xu t là bu c ngư i nư c so v i BLTTHS năm 1988. L n u tiên ngoài có hành vi vi ph m pháp lu t Vi t d n ư c quy nh trong lu t qu c gia Nam ( i u 15 Pháp l nh x lí vi ph m t i văn b n có giá tr pháp lí cao là hành chính năm 2002) ho c b k t án ( i u BLTTHS. ây là nh ng quy nh có tính 32 B lu t hình s năm 1999) ph i r i kh i nguyên t c v d n . Nh ng n i dung c lãnh th nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa th liên quan n d n ư c quy nh (CHXHCN) Vi t Nam. Như v y, tr c xu t trong các i u ư c qu c t mà Vi t Nam kí là hành vi ơn phương, riêng bi t c a qu c k t ho c gia nh p và ph thu c vào k t qu gia nơi hi n di n th nhân b tr c xu t, àm phán gi a Vi t Nam v i các nư c h u trong khi d n ch ư c th c hi n khi có quan. BLTTHS năm 2003 ch quy nh yêu c u c a qu c gia khác. Yêu c u d n mét sè vÊn ®Ò nh− d n truy c u trách là i u ki n th c hi n d n . Trong nhi m hình s ho c ch p hành hình ph t trư ng h p kh n c p, m t ngư i có th b (§iÒu 343), các trư ng h p d t khoát t b t trư c khi có yêu c u d n i v i ch i d n và c¸c tr−êng hîp có th t ngư i y nhưng trong th i h n ư c quy ch i d n (§iÒu 344). Nh ng quy nh nh mà không nh n ư c yêu c u d n khái quát này mang l i nh ng nh n th c cơ thì ph i tr l i t do cho ngư i b b t. i u b nv d n v l c¬ së cho các c¬ quan ó cho th y vi c th c hi n d n không cã thÈm quyÒn cña ViÖt Nam thùc hiÖn hîp th thi u yêu c u d n . t¸c quèc tÕ vÒ dÉn ®é. D n cũng ư c phân bi t v i vi c 1. Khái ni m d n trao ngư i có hành vi ph m t i cho Toà án D n là hình th c h p tác qu c t hình s qu c t xét x . Theo kho n 1 trong t t ng hình s , theo ó qu c gia i u 89 Quy ch Toà án hình s qu c t ư c yêu c u d n trao ngư i có hành vi năm 1998, Toà án hình s qu c t có th ph m t i ho c b k t án hình s mà b n án yêu c u các qu c gia b t và trao ngư i có ã có hi u l c pháp lu t ang trên lãnh hành vi ph m t i ang trên lãnh th c a th c a mình cho qu c gia yêu c u d n truy c u trách nhi m hình s ho c * Gi ng viên Khoa lu t hình s ch p hành hình ph t. Trư ng i h c lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc 29
  2. ®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 qu c gia ó cho Toà án hình s qu c t ngư i b k t án hình s mà b n án ã có xét x . Khái ni m d n và khái ni m trao hi u l c pháp lu t ang có m t trên lãnh ngư i có hành vi ph m t i cho Toà án hình th nư c mình nư c ư c chuy n giao s qu c t xét x ư c phân bi t rõ t i truy c u trách nhi m hình s ho c thi hành i u 102 Quy ch Toà án hình s qu c t . hình ph t i v i ngư i ó". S không ng nh t gi a hai khái ni m ã 2. Căn c d n ư c toà án hi n pháp m t s qu c gia Cơ s pháp lí yêu c u d n và th a nh n.(1) th c hi n d n là các i u ư c qu c t D n ư c th c hi n trong m i quan v d n mà nư c CHXHCN Vi t Nam h gi a qu c gia yêu c u và qu c gia ư c ã kí k t ho c gia nh p ( i u 343 yêu c u. Qu c gia yêu c u d n là qu c BLTTHS năm 2003). D n trong trư ng gia mà ngư i b yêu c u d n mang qu c h p này là th c hi n nghĩa v qu c t ã t ch, qu c gia mà t i ph m x y ra trên lãnh ư c cam k t. th ho c qu c gia b thi t h i do t i ph m Trong trư ng h p nư c CHXHCN Vi t gây ra. Còn qu c gia ư c yêu c u d n Nam chưa kí k t ho c chưa gia nh p các là qu c gia nơi hi n di n th nhân b yêu i u ư c qu c t có liên quan, v n có th c u d n . (2) Trong khi ó, Toà án hình s yêu c u d n và th c hi n d n trên qu c t không ph i toà án c a qu c gia yêu nguyên t c có i có l i nhưng không trái c u mà là toà án qu c t có th m quy n xét pháp lu t Vi t Nam, pháp lu t và t p quán x các t i ph m quy nh t i i u 5 Quy qu c t ( o n 3 i u 340, i u 343 ch Toà án hình s qu c t . BLTTHS năm 2003). N i dung c a nguyên Theo i u 343 BLTTHS năm 2003, cơ t c có i có l i th hi n: Qu c gia này ch quan có th m quy n ti n hành t t ng c a th c hi n d n cho qu c gia kia n u qu c Vi t Nam có th yêu c u cơ quan có th m gia kia ã ho c m b o s th c hi n d n quy n tương ng c a nư c ngoài d n và cho qu c gia này. Khác v i d n theo th c hi n d n cho qu c gia yêu c u i u ư c, d n theo nguyên t c có i có truy c u trách nhi m hình s ho c ch p l i không ph i là nghĩa v qu c t . Trong hành hình ph t. i u 343 không ph i là lu t qu c t không có t p quán qu c t v quy ph m nh nghĩa v d n nhưng các nghĩa v d n .(4) Nguyên t c có i có l i quy nh c a i u lu t này không ch phù là cơ s thay th cho i u ư c qu c t h p v i quan ni m truy n th ng qu c t v trong vi c yêu c u d n và th c hi n d n (3) d n mà còn phù h p v i quy nh nhưng nguyên t c có i có l i óng vai khác trong lu t qu c gia. Kho n 7 i u 2 trò quan tr ng c trong trư ng h p có i u Lu t qu c t ch năm 1998 gi i thích: "D n ư c, cũng như không có i u ư c qu c t là vi c m t nư c chuy n giao cho nư c v d n .(5) khác ngư i có hành vi ph m t i ho c D n là ch nh c a lu t qu c t 30 T¹p chÝ luËt häc
  3. ®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 nhưng cũng ng th i ch u s i u ch nh cư trú". c a lu t qu c gia. Vi c d n không ch Cơ quan có th m quy n ti n hành t căn c vào i u ư c qu c t mà còn ph i t ng c a Vi t Nam t ch i d n n u tuân theo lu t qu c gia. Nh ng quy nh ngư i b yêu c u d n là công dân nư c liên quan c a lu t qu c gia ph i ư c cơ CHXHCN Vi t Nam ( i m a kho n 1 i u quan có th m quy n xem xét khi quy t 344 BLTTHS năm 2003). Nguyên t c nh yêu c u d n và th c hi n d n . không d n công dân nư c mình xu t 3. i tư ng b d n phát t ch quy n toàn v n và tuy t i D n ch áp d ng i v i cá nhân c a qu c gia. Tuy nhiên, các qu c gia nhưng không ph i m i cá nhân u b d n thư ng tho thu n n u không d n công . Cơ quan có th m quy n ti n hành t dân nư c mình thì qu c gia ư c yêu c u t ng c a Vi t Nam ch th c hi n d n d n chuy n giao v vi c cho cơ quan có ngư i nư c ngoài (kho n 2 i u 343 th m quy n nư c mình xem xét vi c truy BLTTHS năm 2003), t c là ngư i không c u trách nhi m hình s ( i u 6 Công ư c có qu c t ch Vi t Nam. Ngư i nư c ngoài châu Âu v d n t i ph m năm 1957). b d n có th là công dân c a nư c yêu Tho thu n ó th hi n nguyên t c qu c t c u, công dân nư c th 3 ho c ngư i aut judicare, aut dedere (ho c truy c u không qu c t ch. Qu c t ch c a cá nhân b ho c d n ). yêu c u d n thư ng ư c các qu c gia V n t ra là gi i quy t như th nào tho thu n xác nh vào th i i m thông trong trư ng h p xung t v yêu c u d n qua quy t nh d n . (6) Tuy nhiên, trong , nghĩa là nhi u qu c gia cùng yêu c u trư ng h p ngư i b yêu c u d n là d n i v i cùng m t ngư i? Thông ngư i ang cư trú Vi t Nam vì lí do có thư ng trong trư ng h p này, qu c gia kh năng b truy b c qu c gia yêu c u ư c yêu c u d n có quy n quy t nh d n do có s phân bi t v ch ng t c, th c hi n d n cho m t trong s các qu c tôn giáo, qu c t ch, dân t c, thành ph n xã gia yêu c u. Ví d : Theo i u 71 Hi p nh h i ho c quan i m chính tr thì cơ quan tương tr tư pháp và pháp lí v các v n có th m quy n ti n hành t t ng c a Vi t dân s và hình s gi a nư c CHXHCN Vi t Nam t ch i d n ( i m d kho n 1 i u Nam và Liên bang Nga kí ngày 25/8/1998, 344 BLTTHS năm 2003). Quy nh này trong trư ng h p xung t v yêu c u d n phù h p v i i u 82 Hi n pháp năm 1992 , khi quy t nh th c hi n d n cho qu c là: "Ngư i nư c ngoài u tranh vì t do gia nào ph i cân nh c n t t c các tình ti t, và c l p dân t c, vì ch nghĩa xã h i, nh t là qu c t ch c a ngư i b yêu c u d n dân ch và hoà bình ho c vì s nghi p , nơi th c hi n và tính ch t c a t i ph m. khoa h c mà b b c h i thì ư c Nhà Theo i u 66 Hi p nh tương tr tư pháp nư c CHXHCN Vi t Nam xem xét vi c cho v các v n dân s , gia ình và hình s T¹p chÝ luËt häc 31
  4. ®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 gi a nư c CHXHCN Vi t Nam và C ng hoà tr tư pháp gi a Vi t Nam v i Nga, Ba Lan kí ngày 23/3/1993, nh ng tình ti t Bêlarút, Mông c , Ucraina, d n truy c n ư c cân nh c còn bao g m th i i m c u trách nhi m hình s òi h i m c hình yêu c u d n , kh năng sau này d n ph t t 1 năm tù tr lên ho c n ng hơn. cho các qu c gia khác ã yêu c u. M t s Tuy nhiên, theo i u 53 Hi p nh tương hi p nh tương tr tư pháp liên quan n tr tư pháp v các v n dân s , gia ình d n gi a Vi t Nam và m t s nư c như và hình s gi a nư c CHXHCN Vi t Nam Lào, Mông C , Ucraina không quy nh rõ và nư c C ng hoà Ba Lan, trong trư ng nh ng tình ti t mà qu c gia ư c yêu c u h p có yêu c u d n v nhi u t i ph m d n c n ph i cân nh c trong trư ng h p mà m i t i ph m u có th b ph t tù theo xung t v yêu c u d n . pháp lu t c a c hai nư c kí k t nhưng có 4. D n truy c u trách nhi m nh ng t i ph m không áp ng i u ki n hình s và d n ch p hành hình ph t v m c hình ph t thì nư c kí k t ư c yêu 4.1. D n truy c u trách nhi m c u v n có th cho d n . Qu c gia yêu hình s c u d n ch ư c phép xét x i v i Theo i u 343 BLTTHS năm 2003, hành vi ph m t i là cơ s d n , ch d n ư c th c hi n cho qu c gia yêu không ư c xét x các t i ph m khác mà c u truy c u trách nhi m hình s . Như cá nhân này ã th c hi n trong quá kh . v y, trách nhi m dân s và hành chính Trư ng h p theo quy nh c a pháp lu t không ph i là cơ s yêu c u d n . Vi t Nam, ngư i b yêu c u d n không Nguyên t c quy t i kép trong d n th b truy c u trách nhi m hình s do ã òi h i hành vi c a ngư i b yêu c u d n h t th i hi u ho c vì nh ng lí do h p pháp , theo pháp lu t c a c hai qu c gia khác thì cơ quan có th m quy n ti n hành t (qu c gia yêu c u và qu c gia th c hi n t ng c a Vi t Nam t ch i d n ( i mb d n ) ph i ư c coi là hành vi ph m t i. kho n 1 i u 344 BLTTHS năm 2003). Do ó, cơ quan có th m quy n ti n hành t Tương t như v y, d n b t ch i theo t ng c a Vi t Nam có th t ch i d n nguyên t c non bis in idem (không truy c u n u theo pháp lu t hình s Vi t Nam, hành trách nhi m hình s nhi u l n i v i cùng vi mà ngư i b yêu c u d n th c hi n m t hành vi) n u ngư i b yêu c u d n không ph i là t i ph m ( i m a kho n 2 truy c u trách nhi m hình s ã b toà án i u 344 BLTTHS năm 2003). Các qu c Vi t Nam k t t i b ng b n án ã có hi u l c gia thư ng tho thu n hành vi c a ngư i b pháp lu t v hành vi ph m t i ư c nêu yêu c u d n không ch b coi là hành vi trong yêu c u d n ho c v án ã b ình ph m t i mà còn ph i ch u hình ph t m c ch theo quy nh c a BLTTHS ( i m c nh t nh, dư i m c ó thì không th kho n 1 i u 344 BLTTHS năm 2003). d n . Ví d : Theo các hi p nh tương Trư ng h p ngư i b yêu c u d n 32 T¹p chÝ luËt häc
  5. ®Æc san vÒ bLtThS n¨m 2003 ang b truy c u trách nhi m hình s Hi p nh tương tr tư pháp v dân s và Vi t Nam v hành vi ư c nêu trong yêu hình s gi a nư c CHXHCN Vi t Nam và c ud n thì cơ quan có th m quy n ti n nư c C ng hoà dân ch nhân dân Lào kí hành t t ng c a Vi t Nam có th t ch i ngày 6/7/1998, i u ki n v m c hình ph t d n ( i m b kho n 2 i u 344 BLTTHS là t m t năm tù tr lên ho c hình ph t năm 2003). n ng hơn./. 4.2. D n ch p hành hình ph t i u 343 BLTTHS năm 2003 quy nh (1). Xem: Elisabeth Lambert - Abdelgawad, Cour pénale internationale et adaptations constitutionnelles cơ quan có th m quy n ti n hành t t ng comparées, Revue internationale de droit comparé, c a Vi t Nam có th yêu c u d n và numéro 3/2003, p. 547 th c hi n d n ngư i b k t án hình s (2). Xem: Frédéric Debove et François Falletti, Précis mà b n án ã có hi u l c pháp lu t ch p de droit pénal et de procédure pénale, Presses (7) hành hình ph t. Như v y, không ư c Universitaires de France, 2001, p. 52 d n ch p hành nh ng bi n pháp (3). Quy nh t i i u 343 BLTTHS năm 2003 phù cư ng ch không ph i là hình ph t.(8) M c h p v i khái ni m d n ư c ưa ra trong nhi u tác ích d n ch p hành hình ph t cũng ph m. Xem: ư c th hi n rõ t i kho n 7 i u 2 Lu t - Jean Combacau, Serge Sur, Droit international public, Montchrestien, 1993, p. 357 qu c t ch năm 1998. - Raymond Guillien et Jean Vincent, Lexique des Trư ng h p theo quy nh c a pháp termes juridiques, Dalloz, p. 242 lu t Vi t Nam, ngư i b yêu c u d n - Frédéric Debove et François Falletti, Précis de không th b ch p hành hình ph t do ã h t droit pénal et de procédure pénale, Presses th i hi u ho c vì nh ng lí do h p pháp Universitaires de France, 2001, p.52. khác thì cơ quan có th m quy n ti n hành (4), (5), (6). Xem: TS. Tr n Văn Th ng, ThS. Lê Mai t t ng c a Vi t Nam t ch i d n ( i m Anh, Lu t qu c t - Lí lu n và th c ti n, Nxb. Giáo b kho n 1 i u 344 BLTTHS năm 2003). d c, H, 2002, tr. 274, 277, 279. Các qu c gia thư ng tho thu n m c hình (7). N i dung i u 343 BLTTHS năm 2003 quy nh d n ch p hành hình ph t, m c dù tiêu c a ph t do toà án quy t nh trong b n án i u lu t l i là d n "thi hành án". cũng là i u ki n th c hi n d n . Ví (8). Có i u ư c qu c t quy nh d n ch p d : Theo các hi p nh tương tr tư pháp hành bi n pháp cư ng ch không ph i là hình ph t gi a Vi t Nam v i Nga, Bêlarút, Mông c , như Công ư c châu Âu v d n năm 1957 cho phép Ucraina, vi c d n ch p hành hình các qu c gia thành viên d n thi hành "bi n pháp ph t ch ư c th c hi n khi ngư i có hành an ninh" mà Công ư c nh nghĩa là: bi n pháp tư c vi ph m t i b k t án không dư i 6 tháng tù t do do toà án quy t nh nh m b sung ho c thay ho c hình ph t n ng hơn. Theo i u 60 th cho hình ph t ( i u 1 và i u 25). T¹p chÝ luËt häc 33
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2