intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Bảo tồn và sử dụng tài nguyên di truyền thực vật của việt nam trong hợp tác khu vực và quốc tế

Chia sẻ: Leon Leon | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

88
lượt xem
6
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài nguyên di truyền thực vật cho lương thực và nông nghiệp là rất quan trọng trong chăn nuôi trên thế giới dân số. Họ là những nguyên liệu mà nông dân và nhân giống cây trồng sử dụng để cải thiện chất lượng và năng suất của cây trồng. Việc bảo tồn bền vững và sử dụng các nhà máy di truyền tài nguyên trong một thành phần quan trọng để đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu. Tất cả các công dân là phụ thuộc lẫn nhau về tài nguyên di truyền thực vật và do đó, cần phải làm việc...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Bảo tồn và sử dụng tài nguyên di truyền thực vật của việt nam trong hợp tác khu vực và quốc tế

  1. B O T N VÀ S D NG TÀI NGUYÊN DI TRUY N TH C V T C A VI T NAM TRONG H P TÁC KHU V C VÀ QU C T guy n Ti n Hưng, guy n Th Quyên, guy n Th Sen SUMMARY Conservation and use of plant genetic resources of Vietnam in regional and international collaboration Plant Genetic Resources for food and agriculture are crucial in feeding the world population. They are raw material that farmers and plant breeders use to improve the quality and productivity of crops. The sustainable conservation and use of plant genetic resources in an important component to ensure global food security. All nationals are interdependent on plant genetic resources and therefore, need to work together on this issue. A Global Plan of Action (GPA) was developed to provide a frame work and guide for the conservation and sustainable utilization of plant genetic resources of all species with potential for food and agriculture (PGRFA). The Plan was adopted by 150 member nations. Vietnam to join the GPA for the conservation and sustainable utilization of plant genetic resources from 2004, through activity of the project : “ ational Information Sharing Mechanism for Monitoring the Implementation of GPA-PGRFA” ( ISM-GPA). Vietnam's a Web page have been placed on the internet as http://www.pgrfa.org/gpa/vn. Some activities in the project have been organism as workshop, training for new stakeholders, publishing for “Introduction for local gene sources”, “Plant Genetic Resources” TV program…. Hope that GPA will help Vietnam to share information and experience for intensify conservation and sustainable utilization of plant genetic resources activities. Keywords: conservation, GPA-PGRFA
  2. T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam I. §ÆT VÊN §Ò Ngu n tài nguyên di truy n th c v t (TNDTTV) qu c gia óng vai trò r t quan tr ng i v i s n xu t nông nghi p theo hư ng a d ng hóa, hi n i hóa. Do c i m sinh thái vùng, mi n mà m i nư c có nh ng khác bi t v s phong phú, a d ng ngu n tài nguyên này. Trong xu th h i nh p qu c t , s h p tác chia s thông tin kinh nghi m và trao i ngu n gen s góp ph n khai thác có hi u qu ti m năng ngu n gen b n a cũng như nh p n i ho c lai t o ư c nhi u các gi ng m i, ưa vào cơ c u cây tr ng, thúc Ny phát tri n s n xu t nông nghi p c a m i nư c. c bi t i v i các nư c châu Á, thiên nhiên ban t ng cho khu v c này ngu n TN DTTV khá phong phú. làm t t vi c b o t n và s d ng có hi u qu , b n v ng ngu n tài nguyên này thì v n h p tác khu v c và qu c t là th c s c n thi t, góp ph n th c hi n m c tiêu an ninh lương th c mà H i th o k thu t qu c t v tài nguyên di truy n th c v t l n th IV ã ra, nh m ph n u gi m lư ng dân s ói nghèo xu ng còn m t n a vào năm 2015. II. KÕ HO¹CH H N H §éN G TO N CÇU VÒ B¶O TåN V Sö DôN G BÒN V÷N G T I N GUY£N DI TRUYÒN THùC VËT V× MôC TI£U N ¤N G L¦¥N G (GPA-PGRFA) T i H i th o k thu t qu c t v tài nguyên di truy n th c v t, l n th IV, ư c t ch c t i Leipzig vào tháng 6 năm 1996, có 150 nư c tham gia, trong ó có 37 nư c n t châu Á-Thái Bình Dương và Vi t N am là m t thành viên c a nhóm này. i di n c a các nư c t i h i ngh u nh n th c ư c tính ch t “không biên gi i” v phân b th c v t và s ph c t p c a vi c b o t n tài nguyên di truy n th c v t nên ã th ng nh t “K ho ch hành ng toàn c u (GPA) b o t n và s d ng b n v ng tài nguyên di truy n th c v t vì m c tiêu nông lương (GPA-PGRFA)”. i u mong mu n c a k ho ch là hư ng t i xây d ng m t h th ng h u hi u v b o t n và s d ng tài nguyên di truy n th c v t làm cơ s v ng ch c cho vi c gi i quy t v n an ninh lương th c toàn c u. t ư c nh ng i u này, h i ngh cũng nh n m nh s c n thi t ph i Ny m nh h p tác, i u ph i, l p k ho ch, tăng cư ng năng l c cho nh ng nơi c n thi t, và chia s l i ích có ư c t vi c s d ng tài nguyên di truy n th c v t gi a các qu c gia m t cách công b ng. H i ngh cũng th ng nh t vi c thi t l p m t khung chương trình cho K ho ch hành ng toàn c u, trong ó T ch c N ông - Lương th gi i (FAO) óng vai trò chính ph i h p v i Chính ph m i nư c thành viên có trách nhi m t ch c th c hi n m b o các nguyên t c chung. ng th i cũng nh n m nh ph i Ny m nh và giám sát v hi u qu c a quá trình th c thi k ho ch i v i s ph i h p toàn c u cũng như tri n khai th c hi n t i m i qu c gia. tri n khai K ho ch hành ng, FAO ã ưa ra nh hư ng thi t l p m t m ng lư i thông tin th ng nh t c a các bên liên quan g i là "Cơ ch chia s thông tin qu c gia nh m giám sát vi c th c thi k ho ch hành ng toàn c u v b o t n và s d ng b n v ng tài nguyên di truy n th c v t ph c v m c tiêu lương nông" (N ISM-GPAFA). N i dung c a nó là cung c p thông tin qu c gia v tăng cư ng năng l c và s s p x p các lĩnh v c hành ng ưu tiên cho b o t n và s d ng b n v ng tài nguyên di truy n th c v t các 2
  3. T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam c p qu c gia, khu v c và th gi i. Cơ s d li u N ISM-GPAFA c a t ng qu c gia ư c ưa lên website, m i thành viên và nh ng ai quan tâm có th truy c p trên internet. Cơ s d li u N ISM-GPAFA t các nư c r t có ích cho t ng qu c gia riêng l cũng như các t ch c quan tâm n v n này. Các thành viên có th chia s thông tin và các t ch c quan tâm có th ti p c n thông tin d dàng. Ho t ng theo hư ng này, FAO v i s h u thu n c a các nhà tài tr ã h tr 50 qu c gia trên th gi i thành l p N ISM-GPAFA. Trong hai năm 2007-2008, FAO ánh giá nhóm nư c châu Á tham gia thi t l p “Cơ ch chia s thông tin qu c gia giám sát vi c th c thi k ho ch hành ng toàn c u v b o t n và s d ng b n v ng tài nguyên di truy n th c v t ph c v m c tiêu lương nông" (N ISM-GPAFA) còn nhi u h n ch , c bi t m t s nư c thành viên còn chưa có k ho ch hành ng. Do v y, nâng cao ch t lư ng thông tin và Ny m nh vi c chia s ngu n thông tin này, FAO ã thi t l p D án “Tăng cư ng năng l c và h p tác khu v c Ny m nh b o t n và s d ng b n v ng TN DTTV châu Á”. N hóm nư c tham gia g m: n , Băng la ét, Campuchia, Lào, Malaisia, Pakistan, Philippin, Srilanca, Thái lan và Vi t N am. M c tiêu c a D án nh m nâng c p cơ s d li u song ng Anh-Ti ng b n a c a các nư c ã có N ISM-GPAFA và thi t l p m i cho các nư c chưa có như Campuchia và Lào... M i n l c c a FAO và c ng ng các nư c thành viên cũng là nh m ph n u t ư c k t qu mong i v i m t m ng lư i h th ng d li u r ng kh p th gi i nói chung và khu v c nói riêng chia s thông tin, tăng cư ng liên k t, h p tác gi a các nư c và các bên tham gia trong n i b t ng qu c gia b ng n l c chung b o t n và s d ng b n v ng tài nguyên di truy n th c v t cho phát tri n nông nghi p b n v ng trong vùng và toàn c u. III. MéT Sè KÕT QU¶ B¦íC §ÇU CñA VIÖT N AM TRON G VIÖC TRIÓN KHAI KÕ HO¹CH H N H §éN G TO N CÇU VÒ B¶O TåN V KHAI TH¸C Sö DôN G T I N GUY£N DI TRUYÒN THùC VËT Th c hi n “K ho ch hành ng toàn c u (GPA) b o t n và s d ng b n v ng tài nguyên di truy n th c v t vì m c tiêu nông lương (GPA-PGRFA)”. Trong khuôn kh h p tác c p Chính ph , ngày 30 tháng 8 năm 2002, Th trư ng B N ông nghi p và Phát tri n nông thôn Bùi Bá B ng, i di n cho phía Vi t N am ã ký v i FAO v th a thu n “Th c hi n GPA-PGRFA khu v c châu Á-Thái Bình Dương”. N gày 11 tháng 5 năm 2004, Vi n Khoa h c K thu t N ông nghi p Vi t N am là ơn v ch i trách nhi m trư c B N ông nghi p và Phát tri n nông thôn v các ho t ng liên quan n tài nguyên di truy n th c v t qu c gia ã ký v i văn phòng khu v c châu Á- Thái Bình Dương c a FAO v th a thu n thi t l p “Cơ ch chia s thông tin qu c gia i v i vi c th c hi n và giám sát k ho ch hành ng toàn c u b o t n và s d ng b n v ng ngu n tài nguyên di truy n th c v t, ph c v m c tiêu lương nông Vi t N am (N ISM-GPFA.VN ) thông qua m t D án tri n khai. Ho t ng chính c a D án này là thi t l p m t cơ s d li u song ng Vi t - Anh chia s thông tin v i các thành viên trong m ng lư i v các v n tài nguyên di truy n 3
  4. T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam th c v t b ng trang website c a Vi t N am trên m ng Internet. Sau hai năm th c hi n, năm 2006 d án k t thúc. K t qu là ã thi t l p ư c m t cơ s d li u v vi c th c hi n GPAFA t i Vi t N am tham gia v i các nư c thành viên. Thông qua nh ng d li u c a các thành viên trong m ng lư i giúp cho vi c ánh giá ư c nh ng m t tích c c và h n ch i v i công tác b o t n và s d ng b n v ng ngu n tài nguyên di truy n th c v t c a th gi i nói chung và Vi t N am nói riêng. ng th i cơ s d li u ư c thi t l p thông qua d án cũng cho th y ư c nh ng nét khái quát v ngu n tài nguyên di truy n th c v t c a Vi t nam. Trang web v cơ s d li u c a Vi t N am có a ch http://www.pgrfa.org/gpa/vn. Ti p t c th c hi n n i dung trên, năm 2009, Phó Giám c Vi n Khoa h c N ông nghi p Vi t N am Vũ M nh H i ký v i FAO th a thu n th c hi n d án “Tăng cư ng năng l c và h p tác khu v c Ny m nh b o t n và s d ng b n v ng TN DTTV châu Á”, h p ph n Vi t N am. B môn D li u thông tin tài nguyên th c v t thu c Trung tâm Tài nguyên th c v t là ơn v ư c giao th c hi n h p ph n này. D án ư c s h tr v k thu t và m t ph n kinh phí t FAO, ã c p nh t và nâng c p m t bư c cơ s d li u song ng Vi t-Anh trên N ISM-GPFA.VN . c bi t ang ch trương ti n t i vi c b o t n thông qua thông qua khai thác s d ng nên ã k t n p thêm các h i viên có ch c năng tri n khai tham gia vào m ng lư i, g m 26 ơn v , cá nhân (S nông nghi p, phòng nông nghi p, nông dân gi i…). giai o n này cơ s d li u ư c c p nh t b sung là: Danh sách ngu n gen ang b o t n, vùng sinh thái nơi chúng sinh trư ng phát tri n, m c s d ng…Các tài, D án v b o t n và khai thác ngu n gen di truy n th c v t trong giai o n 2006-2010. Ý ki n c a các h i viên trong m ng lư i v cơ h i và thách th c i v i quá trình th c hi n b o t n và khai thác ngu n gen di truy n th c v t cũ và m i… Song song v i tri n khai v chuyên môn, d án còn ti n hành m t s ho t ng ph bi n, tuyên truy n nâng cao nh n th c c ng ng v b o t n và khai thác ngu n tài nguyên di truy n th c v t như: T ch c H i th o “Hư ng t i năm qu c t v a d ng sinh h c”. Biên t p xu t b n sách ”Gi i thi u ngu n gen a phương” b ng song ng Vi t-Anh. Xây d ng n i dung tuyên truy n trên kênh ph bi n ki n th c khoa h c k thuât VTV2 v “Ho t ng b o t n tài nguyên di truy n th c v t Vi t N am”… IV. KÕT LUËN Trong b i c nh h i nh p toàn c u hi n nay thì vi c chia s thông tin Ny m nh h p tác khu v c trên cơ s tôn tr ng ch quy n qu c gia và các bên u có l i là th c s c n thi t, c bi t i v i lĩnh v c b o t n khai thác và s d ng tài nguyên di truy n th c v t, ph c v m c tiêu an ninh lương th c qu c gia, khu v c và th gi i. M c dù còn g p nhi u khó khăn v cơ s v t ch t, trang thi t b và ngu n nhân l c nhưng chúng ta ã t ư c nh ng k t qu bư c u áng ghi nh n v cơ s d li u tài nguyên di truy n th c v t, có th hòa nh p v i c ng ng th gi i chia s thông tin kinh nghi m. Thi t l p cơ ch chia s thông tin v i c ng ng qu c t giúp cho chúng ta nhìn nh n v n và ánh gia ti m năng c a t nư c m t cách khách quan, làm cơ s cho vi c xây d ng nh 4
  5. T¹p chÝ khoa häc vµ c«ng nghÖ n«ng nghiÖp ViÖt Nam hư ng chi n lư c và k ho ch hành ng sát v i th c ti n, góp ph n b o t n khai thác và s d ng ngu n tài nguyên này hi u qu và b n v ng. TÀI LI U THAM KH O 1. The conservation and sustainable utilization of Plant genetic resources for food and agriculture, The Global Plan of Action, The state of the World report, New Delhi, 28/7/1997. 2. Training of trainers on The National Information Sharing Mechanism Global Plan of Action (NISM-GPA) gư i ph n bi n: TS. Nguy n Văn V n 5
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0