Các chỉ số tài chính quan trọng trong phân tích báo cáo tài chính

CÁC CHỈ SỐ TÀI CHÍNH QUAN TRỌNG TRONG <br /> PHÂN TÍCH BÁO CÁO TÀI CHÍNH<br /> <br /> Biết tính toán và sử dụng các chỉ số tài chính không chỉ có ý nghĩa với nhà phân tích tài chính,  <br /> mà còn rất quan trọng với nhà đầu tư cũng như với chính bản thân doanh nghiệp và các chủ  <br /> nợ. Chỉ số  tài chính giúp nhà phân tích chỉ  cần nhìn lướt qua các báo cáo tài chính cũng có  <br /> thể  tìm ra được xu hướng phát triển của doanh nghiệp cũng như  giúp nhà đầu tư, các chủ  <br /> nợ  kiểm tra được tình hình sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. Bài viết dưới đây chia sẻ  <br /> một vài chỉ số tài chính quan trọng, cần thiết mà người đọc Báo cáo tài chính cần chú ý.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> A/ CHỈ SỐ THANH TOÁN<br /> <br /> 1. Chỉ số thanh toán hiện hành (Current Ratio)<br /> <br /> Đây là chỉ số đo lường khả năng doanh nghiệp đáp ứng các nghĩa vụ tài chính ngắn hạn. Nói <br /> chung thì chỉ số này ở mức 2­3 được xem là tốt. Chỉ số này càng thấp ám chỉ doanh nghiệp sẽ <br /> gặp khó khăn đối với việc thực hiện các nghĩa vụ  của mình nhưng một chỉ  số  thanh toán  <br /> hiện hành quá cao cũng không luôn là dấu hiệu tốt, bởi vì nó cho thấy tài sản của doanh  <br /> nghiệp bị cột chặt vào “tài sản lưu động” quá nhiều và như vậy thì hiệu quả sử dụng tài sản <br /> của doanh nghiệp là không cao.<br /> Công thức tính: Chỉ số thanh toán hiện hành = Tài sản lưu động/ Nợ ngắn hạn<br />  2. Chỉ số thanh toán nhanh (Quick Ratio)<br /> <br /> Chỉ số thanh toán nhanh đo lường mức thanh khoản cao hơn. Chỉ những tài sản có tính thanh  <br /> khoản cao mới được đưa vào để tính toán. Hàng tồn kho và các tài sản ngắn hạn khác được  <br /> bỏ ra vì khi cần tiền để trả nợ, tính thanh khoản của chúng rất thấp.<br /> Công thức tính: <br /> Chỉ số thanh toán nhanh = (Tiền + Khoản đầu tư tài chính ngắn hạn) / Nợ ngắn hạn<br /> 3. Chỉ số tiền mặt<br /> <br /> Chỉ số  tiền mặt cho biết bao nhiêu tiền mặt và chứng khoán khả  mại của doanh nghiệp để <br /> đáp ứng các nghĩa vụ nợ ngắn hạn. Nói cách khác nó cho biết, cứ một đồng nợ ngắn hạn thì  <br /> có bao nhiêu tiền mặt và chứng khoán khả mại đảm bảo chi trả.<br /> Chỉ số tiền mặt = (Tiền mặt + Chứng khoán khả mại)/ Nợ ngắn hạn<br /> 4. Chỉ số dòng tiền từ hoạt động (Short­term debt coverage)<br /> <br /> Các khoản phải thu ít và giới hạn vòng quay hàng tồn kho có thể làm cho thông tin nhà các chỉ <br /> số thanh toán hiện hành và thanh toán nhanh không thật sự mang ý nghĩa như kỳ vọng của các <br /> nhà sử dụng báo cáo tài chính. Bởi vậy chỉ số dòng tiền hoạt động lúc này lại là một chỉ dẫn <br /> tốt hơn đối với khả  năng của công ty trong việc thực hiện các nghĩa vụ  tài chính ngắn hạn <br /> với tiền mặt có được từ hoạt động<br /> Chỉ số dòng tiền hoạt động = Dòng tiền hoạt động/ Nợ ngắn hạn<br /> 5. Chỉ số vòng quay các khoản phải thu (Accounts Receivable Turnover)<br /> <br /> Đây là một chỉ số cho thấy tính hiệu quả của chính sách tín dụng mà doanh nghiệp áp dụng  <br /> đối với các bạn hàng. Chỉ số vòng quay càng cao sẽ cho thấy doanh nghiệp được khách hàng <br /> trả  nợ  càng nhanh. Nhưng nếu so sánh với các doanh nghiệp cùng ngành mà chỉ  số  này vẫn  <br /> quá cao thì có thể  doanh nghiệp sẽ  có thể  bị  mất khách hàng vì các khách hàng sẽ  chuyển <br /> sang tiêu thụ sản phẩm của các đối thủ  cạnh tranh cung cấp thời gian tín dụng dài hơn. Và  <br /> như vậy thì doanh nghiệp chúng ta sẽ bị sụp giảm doanh số. Khi so sánh chỉ số này qua từng <br /> năm, nhận thấy sự sụt giảm thì rất có thể là doanh nghiệp đang gặp khó khăn với việc thu nợ <br /> từ khách hàng và cũng có thể là dấu hiệu cho thấy doanh số đã vượt quá mức.<br /> Vòng quay các khoản phải thu = Doanh số thuần hàng năm/ Các khoản phải thu trung bình<br /> Trong đó: Các khoản phải thu trung bình = (Các khoản phải thu còn lại trong báo cáo của năm <br /> trước và các khoản phải thu năm nay)/2<br /> 6. Chỉ số số ngày bình quân vòng quay khoản phải thu<br /> <br /> Cũng tương tự như vòng quay các khoản phải thu, có điều chỉ số này cho chúng ta biết về số <br /> ngày trung bình mà doanh nghiệp thu được tiền của khách hàng<br /> Số ngày trung bình = 365/ Vòng quay các khoản phải thu<br /> 7. Chỉ số vòng quay hàng tồn kho<br /> <br /> Chỉ số này thể hiện khả năng quản trị hàng tồn kho hiệu quả như thế nào.  Chỉ số vòng quay <br /> hàng tồn kho càng cao càng cho thấy doanh nghiệp bán hàng nhanh và hàng tồn kho không bị <br /> ứ  đọng nhiều trong doanh nghiệp. Có nghĩa là doanh nghiệp sẽ  ít rủi ro hơn nếu nhìn thấy  <br /> trong báo cáo tài chính, khoản mục hàng tồn kho có giá trị giảm qua các năm. Tuy nhiên chỉ số <br /> này quá cao cũng không tốt vì như thế có nghĩa là lượng hàng dự trữ trong kho không nhiều,  <br /> nếu nhu cầu thị trường tăng đột ngột thì rất khả năng doanh nghiệp bị mất khách hàng và bị <br /> đối thủ  cạnh tranh giành thị  phần. Thêm nữa, dự  trữ  nguyên liệu vật liệu đầu vào cho các <br /> khâu sản xuất không đủ có thể khiến cho dây chuyền bị ngưng trệ. Vì vậy chỉ số vòng quay  <br /> hàng tồn kho cần phải đủ  lớn để  đảm bảo mức độ  sản xuất đáp ứng được nhu cầu khách  <br /> hàng.<br /> Vòng quay hàng tồn kho = giá vốn hàng bán/ Hàng tồn kho trung bình<br /> Trong đó: Hàng tồn kho trung bình = (Hàng tồn kho trong báo cáo năm trước + hàng tồn kho <br /> năm nay)/2<br /> 8. Chỉ số số ngày bình quân vòng quay hàng tồn kho<br /> <br /> Tương tự như vòng quay hàng tồn kho có điều chỉ số này quan tâm đến số ngày.<br /> Số ngày bình quân vòng quay hàng tồn kho = 365/ Vòng quay hàng tồn kho<br /> 9. Chỉ số vòng quay các khoản phải trả:<br /> <br /> Chỉ số này cho biết doanh nghiệp đã sử dụng chính sách tín dụng của nhà cung cấp như thế <br /> nào. Chỉ  số  vòng quay các khoản phải trả  quá thấp có thể   ảnh hưởng không tốt đến xếp  <br /> hạng tín dụng của doanh nghiệp.<br /> Vòng quay các khoản phải trả = Doanh số mua hàng thường niên/ Phải trả bình quân<br /> Trong đó:<br /> Doanh số  mua hàng thường niên = Giá vốn hàng bán+hàng tồn kho cuối kỳ – Hàng tồn kho  <br /> đầu kỳ<br /> Phải trả bình quân = (Phải trả trong báo cáo năm trước + phải trả năm nay)/2<br /> 10. Chỉ  số  số  ngày bình quân vòng quay các khoản phải trả  (Account Payable Turnover  <br /> <br /> Ratio)<br /> Số ngày bình quân vòng quay các khoản phải trả = 365/ Vòng quay các khoản phải trả<br /> B. CHỈ SỐ HOẠT ĐỘNG<br />  LỢI NHUẬN    BÁN HÀNG <br /> 1. Biên lợi nhuận thuần (Profit Margin)<br /> <br /> Chỉ số này cho biết mức lợi nhuận tăng thêm trên mỗi đơn vị hàng hoá được bán ra hoặc dịch  <br /> vụ  được cung cấp. Do đó nó thể  hiện mức độ  hiệu quả  của hoạt động kinh doanh trong <br /> doanh nghiệp. Dĩ nhiên là chỉ số này khác nhau giữa các ngành.<br /> Biên lợi nhuận thuần = Lợi nhuận ròng/ Doanh thu thuần<br /> Trong đó: Lợi nhuận ròng = Doanh thu thuần – Giá vốn hàng bán – Chi phí quản lý, bán hàng, <br /> v.v – Thuế TNDN phải nộp<br /> 2. Biên lợi nhuận hoạt động (Operating Profit Margin)<br /> <br /> Biên lợi nhuận hoạt động = Thu nhập hoạt động/ Doanh thu thuần<br /> Trong đó: Thu nhập hoạt động = Thu nhập trước thuế và lãi vay từ hoạt động kinh doanh bán  <br /> hàng và cung cấp dịch vụ<br /> 3. Biên EBITDA (Earnings before interest, taxes, depreciation, and amortization)<br /> <br /> Biên EBITDA = Lợi nhuận trước thuế và khấu hao/ Doanh thu thuần<br /> 4. Biên EBT<br /> <br /> Chỉ số này cho biết khả năng hoạt động của hoạt động doanh nghiệp.<br /> Biên lợi nhuận truớc thuế = Thu nhập trước thuế/ Doanh thu<br /> 5. Biên lợi nhuận ròng<br /> <br /> Biên lợi nhuận ròng = Thu nhập ròng/ Doanh thu<br />  6. Biên lợi nhuận phân phối<br /> <br /> Chỉ  số  này cho biết bao nhiêu doanh thu được phân phối cho các chi phí cố  định trong mỗi  <br /> đơn vị hàng bán ra.<br /> Biên lợi nhuận phân phối = Tổng doanh thu phân phối/ Doanh thu<br /> Trong đó: Doanh thu phân phối = Doanh thu – Chi phí biến đổi<br /> LỢI NHUẬN ĐẦU TƯ<br /> 1. Tỷ suất sinh lợi trên tài sản (ROA)<br /> <br /> Chỉ  số  này đo lường hiệu quả  hoạt động của công ty mà không quan tâm đến cấu trúc tài  <br /> chính<br /> ROA = Thu nhập trước thuế và lãi vay/ Tổng tài sản trung bình<br /> Trong đó: Tổng tài sản trung bình = (Tổng tài sản trong báo báo năm trước + tổng tài sản  <br /> hiện hành)/2<br /> 2. Tỷ suất sinh lợi trên vốn cổ phần thường (ROCE)<br /> <br /> Đo lường khả năng sinh lợi đối với các cổ đông thường không bao gồm cổ đông ưu đãi.<br /> ROCE = (Thu nhập ròng – Cổ tức ưu đãi)/ Vốn cổ phần thường bình quân<br /> Trong đó: Vốn cổ phần thường bình quân = (Vốn cổ phần thường trong báo cáo năm trước + <br /> vốn cổ phần thường hiện tại)/2<br /> 3. Tỷ suất sinh lợi trên tổng vốn cổ phần (ROE)<br /> <br /> Đo lường khả năng sinh lơị đối với cổ phần nói chung, bao gồm cả cổ phần ưu đãi.<br /> ROE = Thu nhập ròng/ Tổng vốn cổ phần bình quân<br /> Trong đó: Vốn cổ phần bình quân= (Tổng vốn cổ phần năm trước+ tổng vốn cổ phần hiện  <br /> tại) / 2<br /> 4. Tỷ suất sinh lợi trên tổng vốn (ROTC –Return on Total Capital)<br /> <br /> Tổng vốn được định nghĩa là tổng nợ phải trả và vốn cổ phần cổ đông. Chi phí lãi vay được  <br /> định nghĩa là tổng chi phí lãi vay phải trả trừ đi tất cả thu nhập lãi vay (nếu có). Chỉ số này  <br /> đo lường tổng khả  năng sinh lợi trong hoạt động của doanh nghiệp từ  tất cả  các nguồn tài <br /> trợ<br /> ROTC = (Thu nhập ròng + Chi phí lãi vay)/ Tổng vốn trung bình<br /> HIỆU QUẢ HOẠT ĐÔNG<br /> 1. Vòng quay tổng tài sản<br /> <br /> Chỉ số này đo lường khả năng doanh nghiệp tạo ra doanh thu từ việc đầu tư vào tổng tài sản.  <br /> Chỉ số này bằng 3 có nghĩa là: với mỗi đô la được đầu tư  vào trong tổng tài sản, thì công ty  <br /> sẽ tạo ra được 3 đô la doanh thu. Các doanh nghiệp trong ngành thâm dụng vốn thường có chỉ <br /> số vòng quay tổng tài sản thấp hơn so với các doanh nghiệp khác.<br /> Vòng quay tổng tài sản = Doanh thu thuần/ Tổng tài sản trung bình<br /> 2. Vòng quay tài sản cố định<br /> <br /> Cũng tương tự như chỉ số vòng quay tổng tài sản chỉ khác nhau và với chỉ số này thì chỉ  tính <br /> cho tài sản cố định<br /> Vòng quay tài sản cố định = Doanh thu thuần/ Tài sản cố định trung bình<br /> 3. Vòng quay vốn cổ phần<br /> <br /> Chỉ số này đo lường khả năng doanh nghiệp tạo ra doanh thu từ việc đầu tư vào tổng vốncổ <br /> phần (bao gồm cổ phần thường và cổ phần ưu đãi). Ví dụ, tỷ số này bằng 3 có nghĩa là với <br /> mỗi đô la đầu tư vào vốn cổ phần, công ty sẽ tạo ra 3 đô la doanh thu.<br /> Vòng quay vốn cổ phần = Doanh thu thuần/ Tổng vốn cổ phần trung bình<br />