Các trường các khoa sư phạm cần thay đổi cách đào tạo

Các Các trường, khoa sư phạm cần thay đổi cách đào tạo<br /> <br /> Các trường, khoa sư phạm cần thay đổi cách đào tạo<br /> <br />  CÁ CÁC TR<br />   ƯỜNG CÁC KHOA SƯ PHẠM CẦN THAY ĐỔI  <br /> CÁCH ĐÀO TẠO<br /> <br /> sư phạm cần thay đổi cách đào tạo<br /> <br /> Yêu cầu đổi mới giáo dục đặt ra cho các trường, khoa sư phạm <br /> cần thiết phải thay đổi cách đào tạo, bồi dưỡng năng lực cho người <br /> giáo   viên   tương   lai.   Việc   không   ngừng   đổi   mới   và   nâng   cao   chất <br /> lượng đào tạo đối với sinh viên sư phạm sẽ góp phần không nhỏ vào <br /> việc nâng cao chất lượng của cả  hệ  thống giáo dục nói chung. Báo <br /> GD&TĐ đã có cuộc trao đổi với TS. Nguyễn Văn Đệ  ­ Hiệu trưởng  <br /> Trường ĐH Đồng Tháp xung quanh vấn đề này.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> PV.   Theo   ông,   đổi   mới   hoạt   động   đào   tạo   giáo   viên   trong   các  <br /> trường, khoa sư phạm hiện nay cần tập trung vào nội dung chính nào?<br /> <br /> <br /> TS. Nguyễn Văn Đệ: Để  phù hợp cơ  chế  mới trong bối cảnh hội nhập,  <br /> tinh thần chung là các trường, khoa sư  phạm phải quán triệt quan điểm: <br /> nhà trường dạy những điều người học cần, xã hội cần, nền kinh tế  cần, <br /> chứ không chỉ dạy cái giáo viên có; đồng thời, cần làm sáng tỏ: cái gì cần  <br /> dạy ở phổ thông và dạy như thế nào?<br /> <br /> Trên tinh thần như vậy, điều đầu tiên là trường, khoa sư  phạm hiện <br /> nay cần đưa giáo dục kỹ năng sống vào giảng dạy. Hiện nay, Bộ GD&ĐT <br /> đang tích cực chuẩn bị  các điều kiện để  đưa môn học giáo dục kỹ  năng  <br /> sống vào nhà trường phổ  thông; do vậy, sinh viên các trường (khoa) sư <br /> phạm cũng cần được giáo dục kỹ  năng sống ­ một sự  chuẩn bị năng lực <br /> nghề nghiệp cấp thiết để họ tham gia giáo dục kỹ năng sống cho học sinh  <br /> phổ   thông   sau   này. <br /> <br /> <br /> Cùng với đó là đào tạo cách dạy phương pháp học. Đã có một thời gian  <br /> dài, chương trình đào tạo của các trường sư phạm tập trung vào chuẩn bị <br /> cho người giáo viên tương lai nắm vững hoạt động dạy, những phương  <br /> pháp, kĩ năng tổ chức thực hiện hoạt động dạy. Ngày nay, theo chúng tôi, <br /> vấn đề  quan trọng nhất để  những giáo viên phổ  thông tương lai biết dạy  <br /> cách học là mỗi giảng viên sư phạm phải thường xuyên rèn luyện cho sinh  <br /> viên kỹ năng tự học thông qua bộ môn mình phụ trách. <br /> <br /> Điều tiếp theo cần làm là đổi mới hoạt động rèn luyện nghiệp vụ sư <br /> phạm. Các trường, khoa sư  phạm cần chủ   động chuyển hướng từ  tập <br /> trung vào đào tạo kiến thức chuyên môn thuộc môn học sẽ phải dạy khi ra  <br /> trường là chủ  yếu sang tập trung đào tạo các năng lực nghề  nghiệp, đảm <br /> bảo sinh viên tốt nghiệp biết hành động có hiệu quả  trong các hoạt động <br /> nghề   nghiệp. <br /> <br /> <br /> Việc bồi dưỡng kỹ  năng giải quyết vấn đề  cũng phải được quan tâm.  <br /> Ngoài ra, trường sư phạm cần hình thành kỹ năng hợp tác cho sinh viên sư <br /> phạm. Những kỹ  năng hợp tác cụ  thể  mà các trường sư  phạm cần quan <br /> tâm rèn luyện cho sinh viên là kỹ  năng hợp tác với đồng nghiệp, hợp tác <br /> với học sinh và hợp tác với các lực lượng giáo dục khác... <br /> <br /> PV. Trước xu thế  đổi mới nền giáo dục và trong bối cảnh hội  <br /> nhập, các trường sư  phạm cần quan tâm bồi dưỡng nhiều hơn nữa  <br /> các năng lực cơ  bản cho sinh viên như: năng lực khoa học, năng lực  <br /> hiểu trình độ  học sinh, năng lực thiết kế  tài liệu học tập, năng lực  <br /> ngôn ngữ, năng lực nắm vững kĩ thuật dạy học. Ý kiến của ông trước  <br /> vấn   đề   này   thế   nào?<br /> <br /> <br /> TS. Nguyễn Văn Đệ: Đúng vậy, để  đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ <br /> hoạt  động dạy học  ở  trường phổ  thông, ngay khi còn ngồi trên giảng  <br /> đường đại học,  đòi hỏi sinh viên sư phạm cần được trang bị nhiều năng  <br /> lự c   khác   nhau. <br /> <br /> <br /> Một yêu cầu đặt ra đối với sinh viên sư  phạm là cần phải có khả  năng  <br /> hiểu biết về  đặc điểm tâm lí của học sinh, đặc biệt là sự  hiểu biết về <br /> trình độ  của học sinh trong quá trình dạy học. Đây là một năng lực mang <br /> tính nghề  nghiệp của sinh viên sư  phạm. Tuy nhiên, hiện nay do tính tích <br /> cực học tập của sinh viên sư phạm chưa cao, mối liên hệ  giữa trường sư <br /> phạm và trường phổ thông chưa chặt chẽ, các hoạt động thăm lớp, dự giờ <br /> của sinh viên sư  phạm chưa nhiều. Đây là một trong những nguyên do <br /> khiến cho khả năng hiểu tâm lí học sinh của sinh viên sư phạm còn nhiều <br /> hạn   chế. <br /> Năng lực thiết kế tài liệu học tập là khả năng làm cho tài liệu học tập phù <br /> hợp với trình độ  nhận thức của học sinh. Năng lực này biểu hiện  ở  khả <br /> năng gia công và sáng tạo kiến thức bài giảng của giáo viên, tài liệu học <br /> tập trở  nên phù hợp tối đa với đặc điểm lứa tuổi, đặc điểm cá nhân học <br /> sinh, và đảm bảo logic sư phạm. <br /> <br /> Năng   lực   ngôn   ngữ   là   một   trong   những   năng   lực   quan   trọng  của <br /> người giáo viên, vì ngôn ngữ là “phương tiện” chính trong dạy học và giáo <br /> dục. Thực tế hiện nay cho thấy sau 12 năm học Tiếng Việt ở trường phổ <br /> thông, số đông các sinh viên đại học vẫn chưa thật sự tinh thông tiếng mẹ <br /> đẻ. Nguyên nhân của thực trạng này một phần có liên quan đến chức năng, <br /> nhiệm vụ bộ môn, chương trình, sách giáo khoa và năng lực của giáo viên  <br /> ở  bậc học phổ thông. Sự hạn chế  về khả  năng ngôn ngữ  chính là nguyên  <br /> nhân cơ  bản dẫn đến nhiều sự  bất cập khác trong chất lượng đào tạo.  <br /> <br /> <br /> Năng lực truyền đạt tài liệu học tập là khả  năng nắm vững cách thức tổ <br /> chức và điều khiển hoạt động nhận thức của học sinh qua bài giảng. Năng <br /> lực này là kết quả của một quá trình học tập nghiêm túc và rèn luyện tay  <br /> nghề. Những năng lực này thường được hình thành thông qua việc sinh  <br /> viên tích cực luyện tập trong các giờ  rèn luyện nghiệp vụ  sư  phạm  ở <br /> trường sư phạm hoặc trường phổ thông. Tuy nhiên, hiện nay sinh viên vẫn  <br /> chưa   dành   nhiều   thời   gian   cho   công   việc   này. <br /> <br /> <br /> Ngoài ra, để  đáp  ứng yêu cầu của xã hội đối với sự  hiểu biết của giáo <br /> viên đòi hỏi sinh viên sư phạm không ngừng học hỏi, tìm tòi để  mở  rộng  <br /> kiến thức. Tuy nhiên, rời trường phổ  thông bước vào trường sư  phạm, <br /> sinh viên mang theo rất ít khả năng tự  học và ý thức chủ  động. Bên cạnh <br /> đó, các trường đại học hiện nay cũng chưa có nhiều giải pháp hữu hiệu để <br /> giúp sinh viên nâng cao khả năng và ý thức tự học. Đây là vòng lẩn quẩn <br /> khép kín giải thích vì sao học sinh các cấp học và sinh viên hiện nay đều <br /> thiếu   khả   năng   tự   học   và   ý   thức   chủ   động   trong   học   tập. <br /> <br /> <br /> Theo chúng tôi, kết quả của hiện tượng này là do thói quen và kĩ năng tự <br /> học của nhiều giáo viên còn hạn chế. Chính vì vậy, ngay khi vào trường  <br /> sư  phạm, nhà trường cần hình thành cho sinh viên sư  phạm thói quen và <br /> tính tích cực học tập, tư  duy sáng tạo trong làm việc để  các thầy cô giáo <br /> không ngừng hoàn thiện năng lực của bản thân đáp ứng được các yêu cầu <br /> của xã hội.<br /> <br /> <br /> <br /> Sinh viên Trường ĐH Đồng Tháp<br /> <br /> <br /> <br />  <br /> PV.Vậy, Trường ĐH Đồng Tháp đã thực hiện việc đổi mới này như  <br /> thế   nào,   thưa   ông?<br /> <br /> <br /> TS. Nguyễn Văn Đệ: Thực hiện đổi mới cần những giải pháp toàn diện, <br /> học chế  tín chỉ  là phương thức đào tạo tôn trọng người học, lấy người  <br /> học làm trung tâm sẽ  là phù hợp nhất nếu biết khai thác các mặt tích cực <br /> và khắc phục các nhược điểm của hệ thống này. Triển khai từng bước hệ <br /> thống tín chỉ, chọn hướng tiếp cận từ người học, vì người học, theo quan <br /> điểm này, Trường Đại học Đồng Tháp thực hiện đổi mới qua các hoạt <br /> động   cơ   bản   sau:<br /> <br /> <br /> 1. Thay đổi nhận thức về vai trò của sinh viên trong quá trình đào tạo cho <br /> cán bộ, giảng viên và sinh viên trong trường, đặc biệt là đối với sinh viên. <br /> Biện pháp chủ  yếu qua các hình thức sinh hoạt đầu khóa học, đầu năm <br /> học, sinh hoạt lớp chủ  nhiệm. Sinh viên phải nhận thức được vai trò tự <br /> chủ  trong đào tạo và chủ  động trong học tập, nghiên cứu; hiểu biết về <br /> quyền lợi và trách nhiệm trong học chế  tín chỉ, để  từ  đó tự  chịu trách  <br /> nhiệm về kết quả đào tạo. Qua những bài học rút ra sau hội nghị tổng kết  <br /> 4 năm đào tạo theo hệ thống tín chỉ, nhà trường có kế hoạch đưa môn học  <br /> nhập môn ngành vào chương trình giáo dục để khẳng định rằng đây không  <br /> chỉ  là nhận thức, mà còn là kiến thức, kỹ  năng cần thiết cho quá trình tự <br /> đào tạo của sinh viên. Đây có thể  ví như  điều kiện cần phải có của quá <br /> trình đổi mới, nếu không có, nghĩa là sinh viên chưa sẵn sàng đổi mới, thì <br /> mọi nỗ lực hỗ trợ khác của nhà trường cũng trở lên vô nghĩa.<br /> <br /> 2. Đổi mới mục tiêu giáo dục, chuyển từ  mục tiêu “dạy” sang mục <br /> tiêu “học”, chuyển từ  nặng về  “kiến thức” sang “cách học và năng lực <br /> nghề   nghiệp”;   xây   dựng   chuẩn   đầu   ra   và   công   khai   chuẩn   đầu   ra.  <br /> <br /> <br /> 3. Xây dựng mô hình đào tạo theo hệ thống tín chỉ phù hợp với điều kiện  <br /> của nhà trường, từng bước triển khai các chức năng của hệ  thống nhằm <br /> tạo điều kiện cho sinh viên làm chủ quá trình đào tạo của mình, tiến tới cá <br /> nhân hóa quá trình đào tạo. Trong mô hình đào tạo của mình, nhà trường đã <br /> xây dựng được mô hình rèn luyện nghiệp vụ  sư  phạm theo hướng tích <br /> hợp, cá nhân hóa và có sự  tham gia của các trường phổ  thông, mầm non.<br /> <br /> <br /> 4. Phát triển chương trình đào tạo được coi là công việc thường xuyên sau <br /> mỗi năm học, khóa học. Qua 4 năm đào tạo, nhà trường đã tổ  chức 2 lần <br /> phát triển chương trình một cách toàn diện, nhằm từng bước cung cấp các <br /> môn học đáp ứng nhu cầu học tập và yêu cầu của ngành nghề, của xã hội.<br /> <br /> <br /> Trong hai năm học gần đây, do chưa xây dựng được các môn học về  các  <br /> kỹ  năng mềm, nhà trường đã hợp đồng với Công ty CP Quản lý Tri thức <br /> Quốc   tế   G­BI   (Hà   Nội)   hợp   tác   thực   hiện   Dự   án   “Chuyển   giao   kinh  <br /> nghiệm và phương pháp làm việc hiệu quả” để trang bị các kỹ năng mềm  <br /> cho sinh viên. Trong năm học 2012 – 2013, nhà trường đã ký duyệt dự  án <br /> xây dựng môn học kỹ năng mềm để đưa vào chương trình đào tạo.<br /> <br /> <br /> <br /> 5. Chuẩn bị  môi trường học tập tích cực, tạo điều kiện cho sinh viên tự <br /> học và chủ  động trong học tập, nghiên cứu. Trong học chế  tín chỉ, sinh  <br /> viên phải tự  học rất nhiều, vì vậy môi trường học tập là một trong các <br /> điều kiện quan trọng trong quá trình đổi mới đào tạo và nâng cao chất <br /> lượng đào tạo. Môi trường học tập tích cực sẽ là những tác động tích cực <br /> từ bên ngoài vào quá trình tự đào tạo của sinh viên, chẳng hạn như: truyền  <br /> thống, văn hóa nhà trường; cơ sở vật chất phục vụ học tập (đặc biệt là cơ <br /> sở hạ tầng về công nghệ thông tin); đội ngũ giảng viên và cố vấn học tập;  <br /> chương   trình   giáo   dục...<br /> Trong 5 hoạt động trên, nếu coi hoạt động 1 là điều kiện cần, thì bốn hoạt  <br /> động sau sẽ là điều kiện đủ cho quá trình đổi mới và nâng cao chất lượng  <br /> đào tạo của Trường Đại học Đồng Tháp. <br /> <br /> Xin trân trọng cảm ơn ông!<br /> <br />  <br /> <br /> Tin: Giáo dục & Thời đại Online<br /> <br /> <br /> <br /> Link: http://www.dthu.edu.vn/events.aspx?id=89&la=vn<br />