intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với việc xây dựng giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay

Chia sẻ: ViDili2711 ViDili2711 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

95
lượt xem
19
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài nghiên cứu giới thiệu khái quát về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; tầm quan trọng của chiến lược xây dựng giai cấp công nhân; thực trạng giai cấp công nhân Việt Nam và đề xuất một số giải pháp xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong bối cảnh của cuộc CMCN 4.0.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Cách mạng công nghiệp lần thứ tư với việc xây dựng giai cấp công nhân ở Việt Nam hiện nay

  1. Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP LẦN THỨ TƯ VỚI VIỆC XÂY DỰNG GIAI CẤP CÔNG NHÂN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY Nguyễn Khánh Vân* TÓM TẮT Cách mạng công nghiệp lần thứ tư đã và đang tác động mạnh mẽ, toàn diện đến đời sống kinh tế - xã hội của các quốc gia trên thế giới. Đứng trước bối cảnh đó, các nước trên thế giới đều đã có những bước đi đầu tiên nhằm thích ứng và tận dụng cuộc cách mạng này. Việt Nam đang trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, “phấn đấu sớm đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại”. Thực hiện thắng lợi mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa làm cho nước ta trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại đó là trách nhiệm của toàn Đảng, toàn dân mà giai cấp công nhân là nòng cốt. Sự lớn mạnh của giai cấp công nhân là một điều kiện tiên quyết bảo đảm thành công của công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, điều đó đòi hỏi Đảng và Nhà nước ta cần nhạy bén, nắm bắt cơ hội của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, điều chỉnh chiến lược và cách thức xây dựng giai cấp công nhân sao cho phù hợp, để giai cấp công nhân phát huy vai trò và trách nhiệm của lực lượng đi đầu trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Bài nghiên cứu giới thiệu khái quát về cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư; tầm quan trọng của chiến lược xây dựng giai cấp công nhân; thực trạng giai cấp công nhân Việt Nam và đề xuất một số giải pháp xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam trong bối cảnh của cuộc CMCN 4.0. Từ khóa: Xây dựng, giai cấp công nhân, cách mạng công nghiệp THE FOURTH INDUSTRIAL NETWORK WITH THE ESTABLISHMENT OF WORKERS GRANT IN VIETNAM TODAY ABSTRACT The fourth industrial revolution has had a strong and comprehensive impact on the socio- economic life of countries around the world. Facing that context, all countries in the world have taken the first steps to adapt and take advantage of this revolution. Vietnam is in the process of stepping up industrialization and modernization, “striving to soon turn our country basically into an industrialized country towards modernization.” Successfully implementing the goal of industrialization and modernization makes our country a modernized industrialized country, which is the responsibility of the entire Party and people and the working class is the core. The growth of the working class is a prerequisite to ensure the success of the country’s renewal, industrialization and modernization, which requires the Party and the State to be alert and seize opportunities. Meeting of the Fourth Industrial Revolution, adjusting strategies and ways to build the working class appropriately, so that the working class can promote the role and responsibility of the leading force in the process of pushing. strong industrialization and modernization of the country. The paper presents an overview of the fourth industrial revolution; the importance of working-class construction strategy; current situation of Vietnamese working class and propose some solutions to build Vietnamese working class in the context of the 4.0 industrial revolution. Keywords: Construction, working class, industrial revolution * TS. GV. Trường Đại học Kinh tế Tp. Hồ Chí Minh 142
  2. Cách mạng công nghiệp... 1. KHÁI QUÁT VỀ CÁCH MẠNG CÔNG “một cụm thuật ngữ cho các công nghệ và khái NGHIỆP LẦN THỨ TƯ (CMCN 4.0) niệm của tổ chức trong chuỗi giá trị” đi cùng với Sự phát triển của lịch sử nhân loại đã diễn các hệ thống vật lý trong không gian ảo, Internet ra nhiều cuộc cách mạng, các cuộc cách mạng của vạn vật và Internet của các dịch vụ. CMCN xã hội nổ ra đã làm thay đổi căn bản về chất 4.0 tạo điều kiện thuận lợi cho việc tạo ra các trong toàn bộ các lĩnh vực của đời sống xã hội, nhà máy thông minh. Trong các nhà máy thông là phương thức chuyển từ một hình thái kinh tế - minh này, các hệ thống vật lý không gian ảo sẽ xã hội lỗi thời lên một hình thái kinh tế - xã hội giám sát các quá trình vật lý, tạo ra một bản sao mới ở trình độ phát triển cao hơn. Còn nói đến ảo của thế giới vật lý. Với Internet của vạn vật, cuộc cách mạng công nghiệp là nói đến sự thay các hệ thống vật lý không gian ảo này tương tác đổi “về chất” của sự phát triển, tác động mạnh với nhau và với con người theo thời gian thực, đến đời sống kinh tế, xã hội của loài người. Tạo và thông qua Internet của các dịch vụ thì người ra hàng loạt những thay đổi sâu sắc trong toàn dùng sẽ được tham gia vào chuỗi giá trị thông bộ các hệ thống kinh tế và kết cấu xã hội. qua việc sử dụng các dịch vụ này. Bản chất của Tính đến nay, sự phát triển của lịch sử CMCN 4.0 là dựa trên nền tảng công nghệ số và nhân loại đã và đang trải qua 4 cuộc cách mạng tích hợp tất cả các công nghệ thông minh để tối công nghiệp. ưu hóa quy trình, phương thức sản xuất; nhấn Cuộc cách mạng công nghiệp lần đầu mạnh những công nghệ đang và sẽ có tác động tiên được châm ngòi từ Anh, khởi đầu từ năm lớn nhất là công nghệ in 3D, công nghệ sinh 1760 đến khoảng năm 1840, với việc xây dựng học, công nghệ vật liệu mới, công nghệ tự động các tuyến đường sắt và phát minh ra động cơ hóa, người máy,… hơi nước, mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch Như vậy, có thể thấy, CMCN 4.0 về cơ sử nhân loại – kỷ nguyên sản xuất cơ khí. Nước bản khác với ba cuộc cách mạng công nghiệp Anh là quốc gia đi tiên phong trong cuộc cách trước đó, bởi lẽ, CMCN 4.0 không chỉ là về các mạng công nghiệp lần thứ nhất, đã trở thành máy móc, hệ thống thông minh và được kết nối, “công xưởng của thế giới”. mà còn có phạm vi rộng lớn hơn nhiều. Đó là Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ hai, các làn sóng của những đột phá xa hơn trong nổ ra tại Mỹ, được bắt đầu vào cuối thế kỷ XIX các lĩnh vực khác nhau từ mã hóa chuỗi gen cho và đầu thế kỷ XX, với sự xuất hiện của sản xuất tới công nghệ nano, từ các năng lượng tái tạo hàng loạt, được thúc đẩy bởi sự ra đời của điện tới tính toán lượng tử. CMCN 4.0 là sự dung và dây truyền lắp ráp. Mở ra kỷ nguyên sản xuất hợp của các công nghệ này và sự tương tác của hàng loạt. chúng trên các lĩnh vực vật lý, số và sinh học. Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ CMCN 4.0 đang tạo ra và được kỳ vọng sẽ tạo ba bắt đầu vào những năm thập niên 1960 và ra các lợi ích hết sức to lớn. CMCN 4.0 sẽ giúp thường được gọi là cuộc cách mạng máy tính sản xuất phát triển mạnh mẽ, năng suất lao động hay cách mạng số vì nó được xúc tác bởi sự tăng cao, mức thu nhập toàn cầu tăng. Các sản phát triển của chất bán dẫn, siên máy tính (thập phẩm và dịch vụ mới do CMCN 4.0 tạo ra làm niên 1960), máy tính cá nhân (thập niên 1970 và cho cuộc sống của con người trở nên thuận lợi 1980) và Internet (thập niên 1990) hơn và năng suất hơn. CMCN 4.0 đã và đang Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư ảnh hưởng sâu rộng đến phát triển kinh tế, xã khởi nguồn từ Đức vào những năm đầu thế kỷ hội, chính trị và địa lý… của các nước trên thế XXI. Khái niệm Industry 4.0 hay là cuộc cách giới. Cuộc CMCN 4.0 đang tác động sâu sắc mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) lần vào sản xuẩt, vào quản lý và đời sống xã hội nói đầu tiên được đề cập trong bản kế hoạch hành chung, đang đòi hỏi sự biến đổi sâu sắc tính chất, động chiến lược công nghệ cao được Chính phủ phương thức lao động của công nhân, lao động CHLB Đức thông qua vào năm 2012. bằng trí óc, bằng năng lực trí tuệ, bằng sức sáng Theo GS.Klaus Schwab, Chủ tịch Diễn tạo sẽ ngày càng tăng lên, lao động giản đơn, đàn Kinh tế Thế giới ( WEF), Industry 4.0 hay cơ bắp trong truyền thống sẽ giảm dần bởi sự hỗ là cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư ( trợ của máy móc, của công nghệ hiện đại, trong CMCN 4.0), là một thuật ngữ bao gồm một loạt đó có vai trò của công nghệ thông tin. Chính vì các công nghệ tự động hóa hiện đại, trao đổi dữ cơ hội và lợi ích to lớn mà CMCN 4.0 mang lại, liệu và chế tạo. CMCN 4.0 được định nghĩa là nhiều nước trên thế giới đã căn cứ vào trình độ 143
  3. Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật phát triển, thực tiễn của quốc gia, mà có nhận tảng và nòng cốt đã trở thành cơ sở xã hội rộng thức và đối sách khác nhau đối với CMCN lớn và bền vững của Đảng, của cách mạng nước 4.0, nhanh chóng nắm bắt cơ hội, triển khai ta. Sức sống, sức chiến đấu và năng lực hành nhiều chương trình, chiến lược để thực hiện động của Đảng cách mạng tùy thuộc trước hết CMCN 4.0. vào sức mạnh của giai cấp công nhân - đây là 2. XÂY DỰNG GIAI CẤP CÔNG NHÂN cơ sở xã hội quan trọng và trực tiếp nhất làm LỚN MẠNH CẢ VỀ SỐ LƯỢNG VÀ cho Đảng vững mạnh. Đây cũng là chỗ dựa tin CHẤT LƯỢNG TRƯỚC BỐI CẢNH cậy, để bảo vệ Đảng, Nhà nước và chế độ, chẳng CUỘC CMCN 4.0 - VẤN ĐỀ CÓ TẦM những thế, sự lớn mạnh của giai cấp công nhân QUAN TRỌNG CHIẾN LƯỢC CỦA CÁCH còn là chỗ dựa tin cậy để củng cố khối liên minh MẠNG VIỆT NAM giai cấp và đoàn kết xã hội trong toàn thể cộng Kể từ khi ra đời cho đến nay Đảng đồng dân tộc. Từ sứ mệnh lịch sử của mình, giai Cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo giai cấp công cấp công nhân lớn mạnh không chỉ vì bản thân nhân, nhân dân lao động và dân tộc ta làm nên nó, mà sâu xa, căn bản hơn là vì sự vững mạnh, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, năm 1945, trong sạch của Đảng, vì thắng lợi của cách mạng đánh đổ đế quốc thực dân phong kiến, giành lại và xây dựng thành công CNXH ở nước ta. Xây nền độc lập tự do của Tổ quốc, hoàn thành cách dựng giai cấp công nhân lớn mạnh cùng với sự mạng giải phóng dân tộc, từng bước quá độ lên lớn mạnh của công đoàn- tổ chức chính trị- xã CNXH bỏ qua chế độ TBCN và ngày nay đang hội của công nhân và lao động nước ta còn góp đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới, đẩy mạnh CNH, phần quan trọng vào sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc HĐH, quyết tâm thực hiện thắng lợi mục tiêu: XHCN, thúc đẩy đổi mới và nâng cao chất lượng dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn hoạt động của hệ thống chính trị, xây dựng nền minh. Đây là quy luật phát triển của cách mạng dân chủ và Nhà nước pháp quyền. Đó là sự vững Việt Nam trong thời đại mới. Đây cũng là thể mạnh của chế độ chính trị, là đảm bảo chính trị hiện trọng trách lãnh đạo cầm quyền của Đảng cho tiến trình đổi mới kinh tế, phát triển mạnh ta. Đồng thời, cũng là sự thể hiện tập trung nhất mẽ nền kinh tế thị trường định hướng XHCN và sứ mệnh lịch sử của giai cấp công nhân Việt chủ động hội nhập kinh tế quốc tế hiện nay của Nam - trước đây cũng như hiện nay và mai sau. nước ta. Ý nghĩa và tầm quan trọng chiến lược Trong tiến trình lịch sử ấy, giai cấp công nhân của việc xây dựng giai cấp công nhân nước ta là nước ta luôn luôn là giai cấp tiên phong cách ở đó. Mặt khác, hiện nay, nước ta đang thực hiện mạng. Là đội tiên phong của giai cấp công nhân sự nghiệp đẩy mạnh CNH, HĐH, phấn đấu sớm đồng thời là đội tiên phong của dân tộc, Đảng là đưa nước ta trở thành một nước công nghiệp đại biểu chân chính cho lợi ích của giai cấp, của theo hướng hiện đại. Bài toán kinh tế xã hội này nhân dân và của cả dân tộc. Sở dĩ Đảng ta trở sẽ tìm thấy lời giải ở đâu, nếu không phải là ra thành Đảng cách mạng chân chính, dạn dày kinh sức xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh cả về nghiệm đấu tranh cách mạng, có bản lĩnh chính lượng và chất, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh trị vững vàng đủ sức vượt qua mọi thử thách từ tế thị trường và hội nhập, chẳng những thế còn trước đến nay vì Đảng mang bản chất giai cấp phải vươn tới trình độ phát triển của kinh tế tri công nhân, gắn bó máu thịt với nhân dân, kiên thức trong kỷ nguyên xã hội thông tin và cách định chủ nghĩa Mác - Lênin và trung thành với mạng khoa học công nghệ. chủ nghĩa quốc tế chân chính của giai cấp công Giai cấp công nhân lớn mạnh và vững nhân.Tính triệt để cách mạng, tính tiền phong mạnh về mọi mặt là nguồn nhân lực quan trọng chiến đấu của giai cấp công nhân và sức mạnh nhất trong cơ cấu nguồn nhân lực của nước ta. đại đoàn kết toàn dân tộc, kết hợp sức mạnh dân Đó cũng là nguồn vốn xã hội hàng đầu để phát tộc với sức mạnh thời đại được thể hiện đậm triển kinh tế và văn hóa, đưa nước ta tiến tới văn nét và nhất quán trong bản chất Đảng, trong sức minh, hiện đại. mạnh tổ chức và hành động của Đảng. Chính Nói riêng về giai cấp công nhân, giai giai cấp công nhân, khối liên minh công - nông cấp công nhân nước ta hiện đang có mặt trong trước đây và liên minh công - nông - trí thức hiện mọi thành phần kinh tế, mọi khu vực kinh tế. Với nay gắn liền mật thiết với việc không ngừng mở gần 9 triệu công nhân và lao động trong tổng số rộng và phát huy khối đại đoàn kết toàn dân, dân 87 triệu người, rõ ràng số lượng công nhân, trong đó liên minh công - nông - trí thức là nền nhất là công nhân trí thức, làm chủ KH- CN hiện 144
  4. Cách mạng công nghiệp... đại còn quá ít. Vì vậy, phát triển nhanh số lượng nhân ở nước ta hiện nay, cần đặc biệt chú ý tạo công nhân và nâng cao chất lượng đào tạo, bồi động lực cho sự phát triển giai cấp công nhân, dưỡng nghề, chú trọng đội ngũ công nhân trí nhất là thế hệ công nhân và lao động trẻ. Động thức trẻ, giàu năng lực sáng tạo đã trở thành một lực đó được hình thành và nuôi dưỡng từ phía đòi hỏi hết sức bức xúc. Không đảm bảo chất nhà nước và xã hội với những nguồn đầu tư đủ lượng cao đối với công nhân, không thể làm cho mạnh để phát triển sản xuất, cải thiện điều kiện kinh tế nhà nước đóng vai trò chủ đạo và cùng lao động, môi trường lao động và sinh sống, đào với kinh tế tập thể thành nền tảng của nền kinh tạo và bồi dưỡng nghề chuyên môn, tôn vinh tế quốc dân. Trong khu vực kinh tế tư nhân và nghề thợ và người thợ… Mặt khác, động lực ấy kinh tế tư bản nước ngoài, nếu công nhân không còn tự sản sinh trong giai cấp công nhân, trong đảm bảo về chất lượng, tay nghề, chuyên môn, đội ngũ công nhân, ở trong từng doanh nghiệp, nghiệp vụ, kỹ năng sản xuất và kỷ luật lao động công ty, từng cộng đồng, tập thể và cá nhân. thì chẳng những không gia tăng sự phát triển Đó chính là nội lực và nội sinh trong phát triển. vốn rất cần thiết ở những khu vực, thành phần Công bằng về cơ hội phát triển và chính sách này mà còn làm thiệt hại ngay đến quyền lợi của tạo động lực phát triển giai cấp công nhân - đó chính công nhân và lao động. Tổ chức Đảng, là một trong những vấn đề đáng phải quan tâm các tổ chức đoàn thể chính trị -xã hội của công giải quyết trong lãnh đạo của Đảng và quản lý nhân, lao động ở đây lại đang rất yếu kém, thậm của nhà nước ta hiện nay đối với công nhân và chí nhiều nơi chưa hình thành, đời sống văn hóa lao động, đối với công đoàn và phong trào công tinh thần của công nhân, lao động lại càng hạn đoàn, không chỉ đối với thành phần kinh tế nhà chế. Các vụ việc đình công, bãi công, những nước và tập thể, mà còn đối với kinh tế tư nhân, mâu thuẫn, xung đột giữa chủ và thợ vẫn thường kinh tế có vốn đầu tư của tư bản nước ngoài. xảy ra, theo chiều hướng gia tăng mà lý do nổi Vấn đề là ở chỗ, phải có những nhận thức mới bật và chủ yếu là ở chỗ, những lợi ích và quyền về công nhân, giai cấp công nhân và tổ chức của họ bị vi phạm, bị xâm phạm. Tình hình đó công đoàn, đồng thời bản thân công nhân và lao càng cho thấy, xây dựng giai cấp công nhân, có động cũng phải tự nhận thức, tự đổi mới chính chiến lược phát triển giai cấp công nhân, hoạch mình, chủ động và tích cực nhập cuộc trong đổi định và thực thi chính sách quốc gia đối với mới, vươn tới hội nhập quốc tế. Cùng với đổi công nhân và lao động theo tinh thần NQTW mới nhận thức và giáo dục nhận thức mới, cần 6, khóa X càng là một đòi hỏi rất cấp thiết hiện có chính sách và cơ chế tác động đồng thời vào nay. Đây thực sự là vấn đề ở tầm chiến lược, ý thức và dư luận xã hội, vào doanh nghiệp và một trong những vấn đề cốt yếu trong lãnh đạo doanh nhân, vào công nhân và công đoàn, nói chính trị của Đảng với tư cách Đảng Cộng sản rộng ra là vào đời sống xã hội, vào hoạt động cầm quyền. sản xuất - kinh doanh và cả hệ thống chính trị. 3. XÂY DỰNG GIAI CẤP CÔNG NHÂN Những tác động đó phải cùng chiều, kết hợp với VIỆT NAM HIỆN NAY – VẤN ĐỀ VÀ GIẢI sự đồng bộ của các giải pháp, tạo ra những nỗ PHÁP, CHIẾN LƯỢC VÀ CHÍNH SÁCH lực đồng thuận của cả xã hội cùng hướng vào Trước hết, cần nhận rõ hiện trạng giai xây dựng và phát triển giai cấp công nhân; coi cấp công nhân ở nước ta trong điều kiện phát công nhân là chủ thể của quá trình phát triển, triển kinh tế thị trường, nhất là trong bối cảnh lực lượng đi đầu trong sự nghiệp đẩy mạnh của cuộc CMCN 4.0.Từ hiện trạng này có thể CNH, HĐH. Họ cũng là đối tượng quan tâm của thấy mâu thuẫn giữa yêu cầu phát triển của xã Nhà nước và các doanh nghiệp, các tổ chức kinh hội hiện đại đang đặt ra với những hạn chế, bất tế để có thể được thụ hưởng lợi ích một cách cập của giai cấp công nhân, mâu thuẫn giữa nhu chính đáng, công bằng, tương xứng với những cầu về việc làm, đời sống, nâng cao mức sống về đóng góp và cống hiến của họ. Trong xã hội vật chất cũng như chất lượng cuộc sống về văn đang đổi mới, đang từng bước chuyển thành xã hóa, tinh thần của công nhân và lao động với hội công nghiệp, đang theo đuổi những giá trị những lạc hậu, yếu kém của thể chế, cơ chế và mục tiêu công bằng -dân chủ -văn minh, hơn ai chính sách trong quản lý. Do đó, trong rất nhiều hết, mỗi công nhân - phải tiếp cận được cơ hội vấn đề, cả bức xúc trước mắt, lẫn cơ bản và lâu và các điều kiện phát triển, cảm nhận được từ dài cần phải tập trung giải quyết bằng những thực tế những triển vọng phát triển của mình qua nguồn lực khác nhau để xây dựng giai cấp công các chỉ số về việc làm, đời sống, tiền lương, tiền 145
  5. Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật thưởng, nghề - nghiệp tại nơi làm việc. Được trong môi trường công nghiệp nhưng thực chất như vậy, những cố gắng của xã hội kết hợp được lại chưa phải là công nhân theo đúng nghĩa của với những nỗ lực, chủ động, sáng tạo của công nó. Cả về trình độ học vấn, kỹ thuật, tay nghề, nhân sẽ tạo ra sự phát triển tích cực của giai cấp tâm lý, lối sống, họ vẫn mang đậm nét nông dân công nhân cả về số lượng, cơ cấu, trình độ, chất sản xuất nhỏ. Công nhân nước ta đa số xuất thân lượng. Nhờ đó giai cấp công nhân và các tổ chức từ nông dân. Do đó việc đào tạo nghề và nâng công đoàn có đóng góp xứng đáng vào phát triển cao chất lượng nghề trở thành một vấn đề lớn, và tiến bộ xã hội, tự khẳng định mình với tư nổi bật đối với công nhân và lao động ở nước ta cách là giai cấp cách mạng. hiện nay. Chất lượng đội ngũ công nhân là vấn Từ quan niệm chung nêu trên, cần phải đề hàng đầu. Phải đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ làm rõ một số vấn đề nổi bật về thực trạng giai này sao cho họ có đủ năng lực, nhất là năng lực cấp công nhân và phong trào công đoàn ở nước ứng dụng và sáng tạo công nghệ; thích ứng với ta hiện nay: kinh tế thị trường và hội nhập quốc tế. Đó là con Thứ nhất, việc làm và đời sống của đường cơ bản để công nhân giỏi nghề, thạo việc, công nhân ở nước ta, dù đã được cải thiện đáng làm việc có năng suất - chất lượng - hiệu quả, từ kể qua 30 năm đổi mới, nhưng vẫn là vấn đề bức đó mới có tiền lương xứng đáng, mới có cuộc xúc nhất hiện nay, nhất là bộ phận công nhân lao sống vật chất - tinh thần đảm bảo, có triển vọng động chân tay, cơ bắp, chưa qua đào tạo chuyên nghề nghiệp và vị thế xã hội. Trong xã hội công môn và công nhân làm thuê trong các doanh nghiệp và hiện đại, công nhân có trình độ công nghiệp của tư bản nước ngoài. Cường độ lao nghệ cao, công nhân trí thức, sáng tạo sẽ có vai động của họ rất căng thẳng, tiền lương không đủ trò ngày càng lớn chứ không phải công nhân lao sống. Môi trường lao động chưa được cải thiện. động giản đơn, chân tay, cơ bắp. Họ mới là nòng Tiếng ồn, nồng độ bụi, khí thải công nghiệp… cốt, trong cơ cấu giai cấp công nhân và thể hiện đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe công trực tiếp vai trò, sứ mệnh lịch sử giai cấp công nhân. Công nhân lao động làm thuê trong các nhân trong thế kỷ XXI. Đây là điều rất hệ trọng doanh nghiệp tư bản nước ngoài hầu như không đối với tương lai của giai cấp công nhân và lao có nhà ở. Họ phải tự thuê nhà ở trọ trong điều động ở nước ta, nó sẽ gắn liền với vai trò, sứ kiện chật chội, mất vệ sinh và quản lý an ninh mệnh của Đảng, sự bền vững của chế độ ta mà trật tự yếu kém nên đã diễn ra rất nhiều vấn đề Đảng và Nhà nước phải đặc biệt quan tâm. xã hội phức tạp nhức nhối. Lao động căng thẳng, Thứ ba, công đoàn là tổ chức chính trị gần như kiệt sức nên sau một ngày lao động, họ -xã hội của công nhân và lao động, là một thành dường như không còn biết gì đến nhu cầu văn viên quan trọng của hệ thống chính trị. Dù đã hóa tinh thần. Ở nhiều nơi, công nhân còn bị có nhiều nỗ lực để đổi mới tổ chức, nội dung và ràng buộc bởi những quy định khắt khe, vô lý, phương thức hoạt động nhưng công đoàn vẫn thậm chí bị trừ lương, đuổi việc, làm thêm giờ, còn không ít hạn chế, chưa có đựơc vị trí và vai hợp đồng lao động không được tôn trọng từ phía trò xứng đáng trong các doanh nghiệp, trong người sử dụng lao động. Không ít công nhân nữ quan hệ với các chủ doanh nghiệp, các giám đốc còn bị xúc phạm về nhân phẩm. Đa số các vụ công ty, tổng công ty, nhất là trong khu vực kinh đình công, bãi công tự phát của công nhân liên tế tư nhân và tư bản nước ngoài. Do đó, công tiếp xảy ra và gia tăng đều xoay quanh vấn đề đoàn chưa làm tốt chức năng bảo vệ lợi ích cho tiền lương, tiền thưởng, giờ lao động kéo dài và công nhân và lao động, đó là chưa nói đến chức không đảm bảo điều kiện lao động, sinh sống. năng giáo dục chính trị, tư tưởng và tổ chức đời Đây là vấn đề nhức nhối mà Nhà nước và các tổ sống văn hóa tinh thần cho công nhân và lao chức công đoàn phải có trách nhiệm bảo vệ họ. động, nhất là quan tâm tới đời sống, sự tiến bộ Thứ hai, do nước ta vẫn còn là một và bình đẳng giới cho nữ công nhân và lao động. nước nông nghiệp, đa số lao động là nông dân Sự phụ thuộc, lệ thuộc và chính quyền, làm nông nghiệp nên giai cấp công nhân nước tính hình thức và hành chính trong hoạt động đã ta so với dân số và tổng lực lượng lao động xã làm cho công đoàn ít tác dụng, không lôi cuốn hội vẫn còn nhỏ bé. Việc đẩy mạnh CNH, HĐH được công nhân và lao động mà lẽ ra công đoàn đòi hỏi phải phát triển nhanh số lượng trong phải thực sự là chỗ dựa tin cậy và gắn bó của giai cấp công nhân. Trên thực tế, một phần lớn bản thân họ. lao động tuy gọi là công nhân vì họ đã làm việc Thứ tư, các tổ chức Đảng, các cấp ủy 146
  6. Cách mạng công nghiệp... cũng chưa thường xuyên quan tâm và đầu tư cùng với cả xã hội phải gánh chịu trách nhiệm đúng mức để chăm lo phát triển giai cấp công này. Quản lý xã hội cũng không thể không quan nhân và phong trào công đoàn. Đi vào kinh tế tâm giải quyết vấn đề xã hội rất trái tự nhiên này. thị trường, nhiều khi chúng ta đã chỉ thấy lợi Từ 5 tình huống có vấn đề nêu trên, cần phải ích kinh tế, quan tâm tới kinh doanh, mức tăng nhận thức và hành động như thế nào về chính trưởng kinh tế và lợi nhuận mà đã buông lỏng, sách với công nhân và tiến tới có một chiến lược xem nhẹ giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức, xây dựng, phát triển giai cấp công nhân Việt văn hóa. Nó dẫn đến nhiều hiện tượng lệch lạc, Nam theo tinh thần NQTW 6, khóa X của Đảng, tiêu cực về mặt xã hội, trong các quan hệ xã hội, trước bối cảnh của cuộc CMCN 4.0. kể cả những lệch lạc tiêu cực trong công nhân, Dưới đây là một số đề xuất và kiến nghị nhất là công nhân trẻ, cả trong khu vực kinh bước đầu đối với Đảng và Nhà nước. tế Nhà nước và trong khu vực kinh tế tư nhân. Thứ nhất, tạo chuyển biến nhận thức Yếu kém và sơ hở này phải được nhanh chóng từ trong Đảng đến ngoài xã hội để có sự quan khắc phục. Chính sách, cơ chế, luật pháp của tâm chung đối với công nhân, coi đây là nguồn nhà nước lại chậm thay đổi và không ít trường nhân lực chủ yếu, trọng yếu quyết định thành hợp cũng không nhất quán. Do đó, việc chăm lo công của sự nghiệp CNH, HĐH đất nước. Giáo tới lợi ích, thực hiện công bằng xã hội cho công dục ý thức giai cấp trong công nhân, nhất là đối nhân, bảo vệ lợi ích và tạo động lực cho họ phát với thế hệ công nhân trẻ. Đặt vấn đề này một triển đã không được đảm bảo thường xuyên, cách đúng mức trong giáo dục lý luận chính trị còn nhiều thiết hụt và bất cập. Trong vấn đề này, của Đảng, trong xây dựng Đảng về chính trị để cần phải tạo ra được chuyển biến căn bản để giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng. cải thiện đời sống công nhân, nhất là công nhân Giác ngộ về ý thức giai cấp, tình cảm và niềm tự trong khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài. hào giai cấp là cơ sở để hình thành bản lĩnh giai Không nên quên rằng, đình công, bãi công lan cấp công nhân, về vai trò sứ mệnh lịch sử giai rộng của công nhân chẳng những ảnh hưởng cấp công nhân. Phương diện chính trị tư tưởng tới sản xuất- kinh doanh mà còn dẫn tới mất ổn này phải được đặc biệt coi trọng trong xây dựng định xã hội và chính trị, gây bất lợi cho đổi mới và phát triển giai cấp công nhân Việt Nam cả về và phát triển. Đảng, Nhà nước, công đoàn phải số lượng và chất lượng. Đây là việc cơ bản và nhanh chóng có giải pháp, nhất là xác lập trách lâu dài. nhiệm rõ ràng, có cơ chế, chế tài minh bạch giữa Thứ hai, thực hiện nghiêm chỉnh các các bên theo hợp đồng lao động, theo luật đầu giải pháp mà Đảng đã đề ra trong NQTW 6 khóa tư, luật doanh nghiệp, luật lao động và luật công X về giai cấp công nhân. Trong đó, cần phải tập đoàn. Phải đảm bảo về quyền và lợi ích của công trung sửa đổi, ban hành chính sách quốc gia nhân trong khi vẫn đẩy mạnh thu hút đầu tư và đối với công nhân và lao động. Cấp thiết nhất tạo điều kiện cho các chủ đầu tư nước ngoài làm lúc này là đảm bảo việc làm ổn định, xây dựng ăn, kinh doanh ở Việt Nam. Vấn đề là ở chỗ, và thực hiện thang bậc lương, mức lương, mức phải tuân thủ đúng luật pháp, thực hiện dân chủ, thưởng cho công nhân, đảm bảo cho công nhân công bằng, bình đẳng, giải quyết đúng đắn các và gia đình họ có đời sống no đủ, con em họ quan hệ lợi ích giữa các bên. không thất học, bỏ học vì nghèo khổ. Nhà nước Thứ năm, do những sự quan tâm tới phải đặc biệt quy định về chính sách và chế tài công nhân không đúng mức nên ở nước ta đang để các chủ doanh nghiệp tư nhân phải trả lương có những biểu hiện lệch lạc về cơ cấu xã hội, dẫn cho lao động mà họ sử dụng sao cho lợi ích đến tình trạng “nhiều thầy ít thợ”, đã và đang hợp pháp chính dáng của công nhân không bị mất đi một truyền thống quy báu là gia đình vi phạm, đảm bảo ổn định và an toàn cho cuộc công nhân truyền thống nhiều đời. Các thợ giỏi, sống, thân thể, sức khỏe của họ. Giải quyết nhà các “bàn tay vàng” trong đội ngũ công nhân đã ở và an toàn lao động cho công nhân bằng các bị mai một nghiêm trọng. Thế hệ trẻ chỉ thấy quy định về bảo hộ lao động, bảo hiểm xã hội. triển vọng lập thân lập nghiệp bằng cách vào Trong các giải pháp về giai cấp công Đại học. Các bậc làm cha mẹ, kể cả cha mẹ làm nhân mà NQTW 6 khóa X đề ra, cần phải chú công nhân cũng không muốn cho con em mình trọng mở mang và phát triển giáo dục chuyên theo đuổi nghề thợ, làm thợ. Nền giáo dục nước nghiệp, dạy nghề, đào tạo nghề cho công nhân ta vốn lạc hậu và suy thoái nghiêm trọng, kéo dài bằng nhiều hình thức và mô hình. Có hệ thống 147
  7. Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật trường công lập của Nhà nước ở Trung ương và đoàn, làm cho công đoàn có sức sống, hấp dẫn, địa phương, có trường dân lập, trường lớp đào lôi cuốn công nhân tham gia quản lý và tự quản tạo trong doanh nghiệp, công ty, tập đoàn chú lý tại cơ sở nơi làm việc. trọng các nghề mới, sử dụng công nghệ hiện đại. Thứ sáu, đẩy mạnh nghiên cứu lý luận và Phân luồng đào tạo, cân đối giữa đào tạo nghề tổng kết thực tiễn về công nhân và công đoàn, với đào tạo đại học, gây dựng dư luận xã hội tích đặc biệt ở các thành phố lớn. cực để cổ vũ, tôn vinh nghề thợ, người thợ. Coi 4. KẾT LUẬN các thợ giỏi, bàn tay vàng, thợ bậc cao là vốn Cuộc CMCN 4.0 đang tác động sâu sắc quý, là chất xám của xã hội, chứ chất xám không vào sản xuẩt, vào quản lý và đời sống xã hội nói chỉ nói về trí thức khoa học. Khôi phục và phát chung, đang đòi hỏi sự biến đổi sâu sắc tính chất, triển truyền thống gia đình công nhân nhiều đời phương thức lao động của công nhân. Trong môi bằng các đòn bẩy kích thích lợi ích. Dĩ nhiên, trường kinh tế - xã hội đổi mới, trong đà phát trong đà phát triển của xã hội hiện đại, mô hình triển mạnh mẽ của CMCN 4.0, giai cấp công này phải là công nhân hiện đại, công nhân trí nhân Việt Nam đứng trước thời cơ phát triển thức sáng tạo, công nhân tài năng làm chủ kỹ và những thách thức, nguy cơ trong phát triển. thuật - công nghệ. Do vậy, xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam Thứ ba, kết hợp tri thức hóa với trí thức trong bối cảnh của cuộc CMCN 4.0 trở thành hóa công nhân, xây dựng đội ngũ công nhân trí vấn đề hệ trọng đối với phát triển nhanh và bền thức trong giai cấp công nhân Việt Nam, coi đây vững ở nước ta. 5 giải pháp lớn, chủ yếu nêu là nòng cốt để phát triển giai cấp công nhân. Tri trên có ý nghĩa là những nhóm giải pháp nhằm thức hóa công nhân là phổ cập và nâng cao trình vào xây dựng và phát triển giai cấp công nhân ở độ học vấn phổ thông cho đông đảo công nhân nước ta, đáp ứng những đòi hỏi của quá trình đẩy và lao động, gắn với nâng cao dân trí, xây dựng mạnh CNH, HĐH đất nước và xây dựng CNXH xã hội học tập, đào tạo nhân lực chất lượng cao. ở nước ta trong bối cảnh của cuộc CMCN 4.0. Còn trí thức hóa công nhân là sớm hình thành Thực hiện những giải pháp này cũng như thực đội ngũ công nhân trí thức trong các ngành hiện các nhiệm vụ mà NQTW 6, khóa X của kinh tế mũi nhọn, trọng điểm quốc gia, có kiến Đảng đã vạch ra là trách nhiệm của hệ thống thức, kỹ năng, tay nghề cao, hiện đại, lao động chính trị, của bản thân giai cấp công nhân và các bằng trí óc, sáng tạo như trí thức. Có chính sách tổ chức công đoàn, của mỗi người, mỗi tổ chức khuyến khích công nhân học tập vươn tới công trong cả nước, ở tất cả các cấp, các ngành. nhân trí thức. Thứ tư, quan tâm phát triển Đảng trong TÀI LIỆU THAM KHẢO công nhân, nhất là công nhân trẻ, công nhân 1. Bộ Khoa học và Công nghệ, Báo cáo về trí thức, gắn xây dựng giai cấp công nhân với CMCN 4.0, 4/ 2017. xây dựng Đảng và đẩy mạnh đổi mới hệ thống 2. Báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, chính trị. Muốn thực sự coi xây dựng Đảng là 9/2015. then chốt thì phải đặc biệt chú trọng xây dựng 3. Báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, 2012- giai cấp công nhân, củng cố sự vững mạnh của 2013 công nhân và công đoàn, coi đây là cơ sở xã hội 4. Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện hội nghị chủ yếu nhất để xây dựng Đảng, Nhà nước, bảo lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương khóa vệ Đảng, Nhà nước và chế độ nói chung. Thực X. Nxb CTQG, H. 2008. hành dân chủ, quy chế và pháp lệnh dân chủ 5. Đảng cộng sản Việt Nam, Văn kiện ĐHĐB tại các cơ sở doanh nghiệp và công ty, trong toàn quốc lần thứ X. Nxb.CTQG, H.2006. công nhân và công đoàn. Dựa vào giai cấp 6. Giai cấp công nhân Việt Nam – thực trạng và công nhân, vào quần chúng công nhân và lao suy ngẫm. Tạp chí cộng sản số 23, năm 2007. động để xây dựng và củng cố nền dân chủ, nhà 7. ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc nước pháp quyền, triệt để chống tham nhũng, lần thứ XI, Nxb CTQG, H. 2011 chống diễn biến hòa bình, phòng ngừa nguy cơ 8. ĐCSVN: Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc tự diễn biến hòa bình, lần thứ XII, Nxb CTQG, H. 2016, Thứ năm, tiếp tục đổi mới công đoàn và hệ thống chính trị nói chung, dân chủ hóa đời sống công nhân, các tổ chức và phong trào công 148
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2