intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Cải tiến quy trình kỹ thuật rửa dạ dày cho bệnh nhân ngộ độc cấp

Chia sẻ: Sunshine_3 Sunshine_3 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

102
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Rửa dạ dày (RDD) là một biện pháp cơ học nhằm loại bỏ chất độc ra khỏi cơ thể nhanh, đơn giản, hiệu quả. Tuy nhiên rửa dạ dày có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho bệnh nhân thậm chí tử vong như: sặc dịch dạ dày vào phổi gây phù phổi cấp, ARDS, viêm phổi, hòa loãng máu gây phù não, rối loạn điện giải, tan máu, ngộ độc nước,... Theo Nguyễn Thị Dụ và Giang Thục Anh [1], tỉ lệ biến chứng của RDD còn khá cao. Trong năm 1999 và đầu năm 2000 có 332 ca rửa dạ dày, xảy ra 20 trường hợp biến...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Cải tiến quy trình kỹ thuật rửa dạ dày cho bệnh nhân ngộ độc cấp

  1. TCNCYH 19 (3) - 2002 C¶i tiÕn quy tr×nh kü thuËt röa d¹ dµy cho bÖnh nh©n ngé ®éc cÊp Ng« §øc Ngäc1, NguyÔn ThÞ Dô1,2 Ph¹m DuÖ1 1 Khoa Chèng ®éc - BÖnh viÖn B¹ch Mai 2 Bé m«n Håi søc cÊp cøu - §¹i häc Y Hµ Néi 73 bÖnh nh©n ®−îc tiÕn hµnh röa d¹ dµy theo qui tr×nh kü thuËt c¶i tiÕn víi bé röa kÝn. C¸c bÖnh nh©n ®Òu ®−îc theo dâi dÊu hiÖu l©m sµng (m¹ch, huyÕt ¸p, nhÞp thë, SpO2, rªn Èm...) vµ cËn l©m sµng (c«ng thøc m¸u, ®iÖn gi¶i ®å, ®iÖn tim, chôp phim Xq phæi, ®éc chÊt dÞch d¹ dµy) tr−íc vµ sau röa d¹ dµy. So s¸nh víi kÕt qu¶ thèng kª n¨m 1998-2000 chóng t«i ®· gi¶m biÕn chøng tõ 6,21% xuèng 2,74%. Kh«ng cã c¸c biÕn chøng nÆng, chØ cã hai tr−êng hîp gi¶m kali m¸u. Tõ kÕt qu¶ nµy cho thÊy: Qui tr×nh kü thuËt röa d¹ dµy c¶i tiÕn víi bé röa kÝn an toµn, gi¶m ®−îc ®¸ng kÓ c¸c biÕn chøng, kü thuËt ®¬n gi¶n, cã thÓ phæ cËp tuyÕn c¬ së. I. §Æt vÊn ®Ò II. §èi t−îng vµ ph−¬ng ph¸p Röa d¹ dµy (RDD) lµ mét biÖn ph¸p c¬ häc nghiªn cøu nh»m lo¹i bá chÊt ®éc ra khái c¬ thÓ nhanh, ®¬n 1. Tiªu chuÈn chän bÖnh nh©n gi¶n, hiÖu qu¶. Tuy nhiªn röa d¹ dµy cã thÓ g©y ra C¸c lo¹i ngé ®éc thuèc vµ ho¸ chÊt ®−êng uèng. nhiÒu biÕn chøng nguy hiÓm cho bÖnh nh©n thËm chÝ tö vong nh−: sÆc dÞch d¹ dµy vµo phæi g©y phï §Õn sím tr−íc 4 giê phæi cÊp, ARDS, viªm phæi, hßa lo·ng m¸u g©y 2. Lo¹i trõ ra khái nghiªn cøu phï n·o, rèi lo¹n ®iÖn gi¶i, tan m¸u, ngé ®éc Ngé ®éc c¸c chÊt ¨n mßn, x¨ng dÇu. n−íc,... BÖnh nh©n cã nh÷ng bÊt th−êng vÒ häng miÖng Theo NguyÔn ThÞ Dô vµ Giang Thôc Anh BÖnh nh©n cã biÕn d¹ng lång ngùc hoÆc cã [1], tØ lÖ biÕn chøng cña RDD cßn kh¸ cao. bÖnh phæi tr−íc ®ã Trong n¨m 1999 vµ ®Çu n¨m 2000 cã 332 ca röa 3. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu d¹ dµy, x¶y ra 20 tr−êng hîp biÕn chøng (6,21%). HiÖn nay, röa d¹ dµy ch−a thèng nhÊt 3.1. ChuÈn bÞ dông cô ë c¸c tuyÕn c¬ së, dông cô rÊt ®a d¹ng, sè l−îng Bé röa d¹ dµy kÝn. DÞch röa d¹ dµy dÞch röa lín dÔ g©y tai biÕn. Thùc tÕ ®Æt ra vÊn C¸c dông cô kh¸c ®Ò cÇn thiÕt lµ c¶i tiÕn qui tr×nh, thèng nhÊt 3.2. Nh©n viªn dông cô nh»m h¹n chÕ tèi ®a c¸c biÕn chøng cã thÓ x¶y ra, ®¶m b¶o an toµn tèi ®a cho bÖnh CÇn 1 ng−êi tiÕn hµnh nh©n röa d¹ dµy. V× vËy chóng t«i tiÕn hµnh 3.3. BÖnh nh©n: nghiªn cøu nµy nh»m môc ®Ých: x©y dùng vµ §¸nh gi¸ ý thøc bÖnh nh©n ®¸nh gi¸ tÝnh an toµn cña quy tr×nh kü thuËt röa T− thÕ bÖnh nh©n: nghiªng tr¸i, ®Çu thÊp 15 d¹ dµy c¶i tiÕn víi bé röa d¹ dµy kÝn trong ®iÒu ®é. trÞ bÖnh nh©n ngé ®éc cÊp ®−êng uèng.
  2. TCNCYH 19 (3) - 2002 3.4. C¸ch thøc tiÕn hµnh: III. KÕt qu¶ §Æt canun guedel, ®Æt èng th«ng d¹ dµy. Sè 1. T×nh h×nh chung l−îng dÞch vµo mçi lÇn: 250 ml l−u l¹i trong 1 phót. Tõ th¸ng 3/2000 ®Õn th¸ng 4/2001, t¹i khoa Xoa bông vïng th−îng vÞ xu«i vµ ng−îc chiÒu kim Chèng ®éc bÖnh viÖn B¹ch Mai, 73 bÖnh nh©n, ®ång hå, x¸c ®Þnh l−îng dÞch ra. NÕu l−îng dÞch ra gåm 27 nam vµ 46 n÷ ®ñ tiªu chuÈn ®−a vµo nghiªn kh«ng qu¸ 200 ml (80%), kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh l¹i cøu. C¸c bÖnh nh©n cã tuæi tõ 10 ®Õn 58 (trung vÞ trÝ èng th«ng. Tæng l−îng dÞch ®−a vµo lµ 5 lÝt b×nh 27,74 ± 1,23) trong ®ã cã 66 bÖnh nh©n d−íi ®èi víi ngé ®éc cÊp thuèc ngñ vµ 10 lÝt ®èi víi ngé 45 tuæi vµ 7 bÖnh nh©n tõ 45 tuæi trë lªn. Kh«ng ®éc cÊp thuèc trõ s©u. nghÒ: 27,4% nghÒ nghiÖp kh«ng æn ®Þnh: 32,9%. 3.5. LÊy xÐt nghiÖm vµ ®¸nh gi¸ Thêi gian n»m viÖn trung b×nh lµ: 23,24 ± 3,8 C«ng thøc m¸u, §iÖn gi¶i ®å tr−íc vµ sau giê. Nhá nhÊt: 1 giê. Lín nhÊt: 168 giê. khi RDD 60 phót 2. Nguyªn nh©n §¸nh gi¸ c¸c dÊu hiÖu l©m sµng: m¹ch, nhiÖt ®é, huyÕt ¸p, nhÞp thë, ®é b·o hoµ oxi m¸u ®Çu Tù tö Uèng nhÇm Kh«ng râ ngãn tay (SpO2). n 63 7 3 Chôp phim XQ, lµm ®iÖn t©m ®å (§T§) tr−íc vµ sau % 86,3 9,6 4,1 RDD. §éc chÊt d¹ dµy 3 lÇn, sau khi ®Æt èng 3. C¸c thay ®æi l©m sµng vµ xÐt nghiÖm th«ng, sau röa 3 lÝt vµ sau röa lÇn cuèi. tr−íc vµ sau röa d¹ dµy 3.1. C¸c dÊu hiÖu l©m sµng tr−íc khi röa d¹ dµy vµ sau khi röa d¹ dµy: M¹ch HAT§ HATT NhÞp thë SpO2 (%) Glasgow (lÇn/phót) (mmHg) (mmHg) (lÇn/phót) Tr−íc röa 82,21 ± 106,88 ± 98,93 ± 13,93 ± 65,83 ±14,41 16,89 ± 2,45 d¹ dµy 13,78 22,07 2,53 2,22 Sau röa 81,38 ± 103,22 ± 99,014 ± 14,18 ± 63,42 ±14,61 17,17 ± 1,75 d¹ dµy 13,05 24,05 2,28 2,15 P 0,180 0,077 0,218 0,011 0,321 0,019 3.2. ChØ sè ho¸ sinh m¸u vµ chØ sè huyÕt häc tr−íc vµ sau khi röa d¹ dµy Na K Cl Hc Hb Ht (mmo/l) (mmol/l) (mmol/l) (Tªra/l) (gam/l) (lit/lit) Tr−íc 140,34 ± 3,71 104,38 ± 126,93 ± 4,39 ±0,84 0,377 RDD 4,43 ±0,52 3,33 26,47 139,93 ± 3,64 103,31 ± 124,97 ± Sau RDD 4,27 ±0,83 0,372 4,89 ±0,43 3,49 26,50 P 0,428 0,470 0,072 0,051 0,076 0,359
  3. TCNCYH 19 (3) - 2002 4. DÞch röa d¹ dµy vµo-ra: Tæng l−îng dÞch röa d¹ dµy ra trung b×nh = ± 3,80 giê. Tøc lµ trong vßng mét ngµy. 94,5% tæng l−îng dÞch vµo trung b×nh Trong nghiªn cøu cña chóng t«i, kh«ng cã bÖnh 5. BiÕn chøng: nh©n nµo tö vong, chØ cã 3 trong sè 73 bÖnh nh©n trªn ph¶i ®Æt néi khÝ qu¶n, th«ng khÝ nh©n Cã 2 tr−êng hîp biÕn chøng gi¶m kali m¸u. t¹o vµ ®Òu ra viÖn an toµn. BÖnh c¶nh cña ngé Tõ 4,4 xuèng 3,0 vµ tõ 5,1 xuèng 3,4. Nh−ng ®éc th−êng Ýt cã tr−êng hîp nÆng vµ ®¸p øng tèt kh«ng tr−êng hîp nµo cã rèi lo¹n vÒ natri m¸u. víi ®iÒu trÞ. Nh− vËy xÐt chung th× tØ lÖ biÕn chøng rèi lo¹n ®iÖn gi¶i lµ 2,74%. ViÖc ®−a l−îng dÞch mçi lÇn röa chÝnh x¸c lµ 250 ml lµm d¹ dµy bÖnh nh©n ®ì c¨ng. T− thÕ 32 bÖnh nh©n ®−îc chôp XQ phæi tr−íc vµ n»m lµ yÕu tè quan träng ®Ó tr¸nh sÆc phæi. Víi sau röa ®Òu kh«ng thÊy cã hiÖn t−îng sÆc phæi bé röa d¹ dµy c¶i tiÕn, ta dÔ dµng x¸c ®Þnh ®−îc x¶y ra. 41 bÖnh nh©n chØ chôp XQ sau röa d¹ l−îng dÞch vµo vµ ra. §−êng dÞch ra ®−êng dÞch dµy còng kh«ng thÊy cã hiÖn t−îng sÆc phæi x¶y vµo cè ®Þnh rÊt thuËn tiÖn cho ng−êi thùc hµnh. ra. Qua theo dâi l©m sµng 73 tr−êng hîp b»ng 6. §¸nh gi¸ sù thay ®æi nång ®é ®éc c¸c chØ sè m¹ch, huyÕt ¸p, nhÞp thë, ®é b·o hoµ chÊt trong dÞch d¹ dµy oxi ®Çu ngãn tay (SpO2) hÇu nh− kh«ng thay ®æi §Þnh l−îng Tr−íc Sau röa 3 Sau röa 5 tr−íc vµ sau röa d¹ dµy. Sù thay ®æi vÒ m¹ch vµ s¬ bé RDD lÝt lÝt huyÕt ¸p tr−íc vµ sau khi röa d¹ dµy kh«ng cã ý ¢m tÝnh 0 1 10 nghÜa thèng kª (víi p >0,05). Nh− vËy röa d¹ dµy theo ph−¬ng ph¸p c¶i tiÕn kh«ng ¶nh h−ëng (+) 2 9 10 tíi huyÕt ®éng. (++) 5 11 2 Trong nghiªn cøu cña chóng t«i, tÊt c¶ bÖnh (+++) 15 1 0 nh©n ®Òu kh«ng x¶y ra hiÖn t−îng sÆc phæi. BiÓu N 22 22 22 hiÖn b»ng kh«ng cã rªn Èm ë phæi, kh«ng suy h« hÊp (trõ nh÷ng bÖnh nh©n ®Æt néi khÝ qu¶n tõ ®Çu IV. NhËn xÐt vµ bµn luËn do uèng thuèc ngñ), chØ sè SpO2 kh«ng gi¶m. NhÞp thë cã t¨ng h¬n sau khi röa d¹ dµy nh−ng vÉn n»m §a sè bÖnh nh©n ngé ®éc ®−îc röa d¹ dµy lµ trong giíi h¹n b×nh th−êng, kh«ng ph¶i lµ biÓu hiÖn do tù tö (86,3%), v× m©u thuÉn gia ®×nh, thÊt cña suy h« hÊp. Râ nhÊt lµ trªn phim chôp XQ phæi t×nh... TØ lÖ n÷ trong sè bÖnh nh©n chiÕm kh¸ kh«ng thÊy tr−êng hîp nµo x¶y ra sÆc phæi. cao (63%). §é tuæi cña c¸c bÖnh nh©n trong Ph−¬ng ph¸p röa d¹ dµy c¶i tiÕn qui ®Þnh chÆt nghiªn cøu còng rÊt trÎ, trung b×nh 27,74 ± 1,23 chÏ t− thÕ bÖnh nh©n n»m nghiªng tr¸i, ®Çu thÊp lµ trong ®ã 84% trong ®é tuæi tõ 15 ®Õn 34. BÖnh t− thÕ an toµn võa ®Ó tr¸nh dÞch ch¶y ng−îc tõ hÇu nh©n kh«ng cã nghÒ nghiÖp chiÕm tØ lÖ kh¸ lín häng vµo khÝ phÕ qu¶n võa ®Ó dÉn l−u dÞch d¹ dµy (27,4%). Nh− vËy cã thÓ nãi nh÷ng yÕu tè nguy ra dÔ dµng h¬n. H¬n n÷a viÖc kiÓm so¸t dÞch ra vµ c¬ hay gÆp trong ngé ®éc do tù tö lµ tuæi trÎ, dÞch vµo tèt còng lµ yÕu tè quan träng ®Ó tr¸nh g©y ph¸i n÷ vµ kh«ng cã nghÒ nghiÖp. ë nhãm bÖnh qu¸ c¨ng d¹ dµy lµ mét nguyªn nh©n g©y n«n möa, nh©n nµy th−êng kh«ng cã nh÷ng bÖnh m¹n trµo ng−îc, sÆc phæi. tÝnh. §a sè cã tiÒn sö khoÎ m¹nh. Thêi gian n»m viÖn trung b×nh cña 73 bÖnh nh©n lµ 23,24
  4. TCNCYH 19 (3) - 2002 Sau röa d¹ dµy m¸u cã xu h−íng pha lo·ng tr¸nh ®−îc hiÖn t−îng qu¸ c¨ng dÔ g©y trµo h¬n, c¸c chØ sè natri, kali vµ clo cã gi¶m nh−ng ng−îc, sÆc phæi. H¬n n÷a kiÓm so¸t tèt l−îng gi¶m rÊt Ýt, c¸c chØ sè tr−íc vµ sau röa vÉn n»m trong giíi h¹n b×nh th−êng. Møc ®é gi¶m nµy lµ kh«ng cã ý nghÜa thèng kª (p ®Òu lín h¬n 0,05) dÞch ra còng ®ång nghÜa víi viÖc dÉn l−u néi chøng tá sù gi¶m c¸c chÊt ®iÖn gi¶i trong m¸u dung d¹ dµy ra ®−îc tèt h¬n vµ biÖn ph¸p röa d¹ lµ kh«ng ®¸ng kÓ. §T§ kh«ng hÒ thay ®æi tr−íc dµy cã hiÖu qu¶ h¬n. vµ sau khi röa lµ biÖn ph¸p th¨m dß sím minh chøng kh«ng cã hiÖn t−îng gi¶m kali m¸u. §iÒu V. KÕt luËn nµy rÊt phï hîp víi c¸c ®¸nh gi¸ vµ theo dâi Qui tr×nh kü thuËt röa d¹ dµy c¶i tiÕn trªn víi bé trªn l©m sµng. röa d¹ dµy míi tá ra rÊt an toµn trªn thùc tÕ, hiÖu qu¶, ViÖc h¹n chÕ l−îng dÞch röa ®· lµm gi¶m thuËn tiÖn cho ng−êi thùc hµnh trªn l©m sµng, dông cô ®¸ng kÓ biÕn chøng rèi lo¹n n−íc ®iÖn gi¶i cho sö dông ®¬n gi¶n, gän nhÑ, Ýt tèn kÐm. Do vËy nªn bÖnh nh©n so víi thêi ®iÓm vÉn thùc hiÖn theo ®−îc phæ biÕn réng r·i cho c¸c tuyÕn c¬ së. ph−¬ng ph¸p cò. Tuy l−îng dÞch röa Ýt ®i nh−ng Sè l−îng dÞch röa tæng céng chØ nªn dïng 3 ®Õn 5 kh«ng cã nghÜa lµ kh«ng röa ®−îc s¹ch d¹ dµy. lÝt ®èi víi thuèc ngñ, 10 lÝt ®èi víi thuèc trõ s©u Chóng t«i thÊy ®iÒu quan träng lµ ph¶i xoa bông (phospho h÷u c¬). Mçi lÇn ®−a dÞch vµo d¹ dµy kh«ng bÖnh nh©n kü vµ dÉn l−u dÞch d¹ dµy cho tèt, qu¸ 250 ml. víi ®a sè c¸c ®éc chÊt hoµ tan trong n−íc, röa Tµi liÖu tham kh¶o d¹ dµy tõ 3 ®Õn 5 lÝt dÞch röa lµ ®ñ s¹ch. 1. Giang Thôc Anh (2000), BiÕn chøng cña B»ng ph−¬ng ph¸p s¾c ký líp máng, chóng röa d¹ dµy trong ngé ®éc cÊp: Nguyªn nh©n vµ t«i cã ®−îc kh¸i niÖm s¬ bé vÒ nång ®é ®éc biÖn ph¸p ®Ò phßng, LuËn v¨n tèt nghiÖp B¸c sÜ chÊt trong dÞch d¹ dµy. Nång ®é ®éc chÊt trong Y khoa tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi. dÞch d¹ dµy ë nh÷ng bÖnh nh©n nghiªn cøu ®· 2. Linden. H. C (1998), General gi¶m ®i râ rÖt. Trong 32 bÖnh nh©n ®−îc ®Þnh considerations in the Evaluation and Treatment l−îng ®éc chÊt trong dÞch d¹ dµy t¹i 3 thêi of Poisoning. Intensive care medicine. Fourth ®iÓm, lóc ®Çu cã 15 bÖnh nh©n d−¬ng tÝnh 3 (+) Edition. Volume II, pp 1478-1485. 5 bÖnh nh©n d−¬ng tÝnh 2 (+) vµ 2 bÖnh nh©n d−¬ng tÝnh 1 (+). Sau röa 3 lÝt dÞch ®· cã 9 bÖnh 3. Matthew J. E; Donald G. B (1988), Gut nh©n d−¬ng tÝnh mét (+) vµ sau khi röa 5 lÝt 10 decontamination, Medical toxicology diagnosis bÖnh nh©n kh«ng thÊy ®éc chÊt trong dÞch röa and treatment of human poisoning, chapter3, d¹ dµy. 10 bÖnh nh©n d−¬ng tÝnh 1 (+) vµ chØ 53-63. cßn 2 bÖnh nh©n lµ d−¬ng tÝnh 2 (+). Röa tõ 3 4. Robert H. Dreisbach (1983) Emergency ®Õn 5 lÝt n−íc lµ d¹ dµy ®· kh¸ s¹ch. Management of Poisoning, Chapter 2. Víi qui tr×nh cò, l−îng dÞch ra kh«ng bao Handbook of poisoning, Eleventh Edition, pp giê ®−îc kiÓm so¸t do vËy kh«ng thÓ biÕt ®Ých 34-35. x¸c lµ bao nhiªu. Ph−¬ng ph¸p míi cho phÐp 5. Smilkstein. J. M (1999), Techniques Used x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè l−îng dÞch ra qua tõng to Prevent Gastrointestinal Absorption of Toxic chu kú röa d¹ dµy. §©y còng lµ mét ®Æc ®iÓm Compounds, Toxicology Emergencies Chapter c¶i tiÕn næi bËt. Khi kiÓm so¸t ®−îc dÞch ra sÏ 4. Sixth Edition, pp36-45. tr¸nh ®−îc hiÖn t−îng ø trÖ bªn trong d¹ dµy,
  5. TCNCYH 19 (3) - 2002 Abstract Improved gastric lavage with close system Method: 73 patients were performed gastric lavage by an improved technique with new equipment. All of the patients were monitored clinical signs (pulse rate, blood pressure, respiratory rate, SpO2, lung sound...) and laboratory investigated (blood count, electrolyte, ECG, chest X-ray, toxic screening...) before and after doing gastric lavage. The results were compared to a retrospective study in 1998-2000 we found complications are reduced significally from 6.21% to 2.74%. In addition, there was not any severity complication; we only met two cases hypokalemia after doing gastric lavage. Conclusion: The improved technique with new equipment of gastric lavage would be safe for the patients, reduce significally complication, and simply apply.
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2