Cẩm nang lâm nghiệp- Chương 3 Khuôn khổ pháp lý lâm nghiệp

Chia sẻ: Minh Nguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:106

Thêm vào BST

Báo xấu

183
lượt xem 60
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Pháp chế về lâm nghiệp bao gồm hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL) về lĩnh vực lâm nghiệp

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cẩm nang lâm nghiệp- Chương 3 Khuôn khổ pháp lý lâm nghiệp

Bé N«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n Ch−¬ng tr×nh hç trî ngµnh l©m nghiÖp & §èi t¸c CÈm Nang Ngµnh L©m NghiÖp Ch−¬ng Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp N¨m 2004
Chñ biªn NguyÔn Ngäc B×nh - Côc tr−ëng Côc L©m nghiÖp; Gi¸m ®èc V¨n phßng ®iÒu phèi Ch−¬ng tr×nh Hç trî ngµnh l©m nghiÖp Biªn so¹n TrÞnh §øc Huy, Vô Ph¸p chÕ Hoµng Ngäc Tèng, chuyªn gia l©m nghiÖp Hoµng Hång, luËt gia, chuyªn gia l©m nghiÖp ChØnh lý KS. Ng« §×nh Thä, Phã Côc tr−ëng Côc L©m nghiÖp ThS. NguyÔn V¨n L©n, Vô Tæ chøc c¸n bé KS. NguyÔn §¨ng Khoa, Côc KiÓm l©m GS.TS. Lª §×nh Kh¶, chuyªn gia l©m nghiÖp GS.TS. §ç §×nh S©m, chuyªn gia l©m nghiÖp ThS. TrÇn V¨n Hïng, ViÖn §iÒu tra Quy ho¹ch rõng Hç trî kü thuËt vµ tµi chÝnh: Dù ¸n GTZ-REFAS GiÊy phÐp xuÊt b¶n sè 41/XB-GT cÊp ngµy 18/11/2004, Nhµ xuÊt b¶n GTVT 2 Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004
Môc lôc 1. C«ng t¸c ph¸p chÕ l©m nghiÖp 5 1.1. S¸ng kiÕn vÒ ph¸p chÕ l©m nghiÖp 5 1.1.1. HÖ thèng ph¸p chÕ l©m nghiÖp 5 1.1.2. S¸ng kiÕn ph¸p luËt 6 1.1.3. Kinh phÝ x©y dùng, thÈm ®Þnh, kiÓm tra v¨n b¶n 9 quy ph¹m ph¸p luËt 1.2. Tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn VBQPPL vÒ l©m nghiÖp 9 1.2.1. Quy tr×nh triÓn khai thùc hiÖn VBQPPL vÒ l©m 9 nghiÖp 1.2.2. Kinh nghiÖm vÒ tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn 12 VBQPPL l©m nghiÖp 1.3. Theo dâi, ®¸nh gi¸ viÖc ¸p dông VBQPPL l©m nghiÖp 18 1.3.1. Quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ viÖc theo dâi, ®¸nh gi¸ viÖc 18 ¸p dông VBQPPL 1.3.2. Thùc tiÔn tæ chøc, theo dâi viÖc thùc hiÖn v¨n b¶n 21 quy ph¹m ph¸p luËt vÒ l©m nghiÖp 2. Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp 23 2.1. Giíi thiÖu 23 2.2. Ph©n tÝch v¨n b¶n 23 2.3. C¸c ký hiÖu tra cøu 23 2.4. Nguån th«ng tin 24 2.5. Khu«n khæ ph¸p lý vÒ qu¶n lý rõng vµ ®Êt l©m nghiÖp 26 V¨n b¶n do Quèc héi ban hµnh 26 V¨n b¶n do Uû ban Th−êng vô Quèc héi ban hµnh 27 V¨n b¶n do ChÝnh phñ, Thñ t−íng ChÝnh phñ ban hµnh 27 Th«ng t− liªn tÞch gi÷a c¸c Bé, Ngµnh 48 NghÞ quyÕt liªn tÞch gi÷a c¸c Bé, Ngµnh vµ tæ chøc, ®oµn 52 thÓ QuyÕt ®Þnh cña Bé tr−ëng Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn 53 n«ng th«n QuyÕt ®Þnh cña c¸c Bé, Ngµnh kh¸c 82 ChØ thÞ cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n 83 Th«ng t− cña Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n 85 Th«ng t− cña Bé Tµi chÝnh 89 Th«ng t− cña Bé Th−¬ng m¹i 91 Th«ng t− cña c¸c Bé, Ngµnh kh¸c 92 Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004 3
4 Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004
Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004 5
1. C«ng t¸c ph¸p chÕ l©m nghiÖp 1.1. S¸ng kiÕn vÒ ph¸p chÕ l©m nghiÖp 1.1.1. HÖ thèng ph¸p chÕ l©m nghiÖp Ph¸p chÕ vÒ l©m nghiÖp bao gåm hÖ thèng c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt (VBQPPL) vÒ lÜnh vùc l©m nghiÖp. VBQPPL lµ v¨n b¶n do c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn ban hµnh theo thñ tôc, tr×nh tù luËt ®Þnh, trong ®ã cã c¸c quy t¾c xö sù chung, ®−îc ¸p dông nhiÒu lÇn, ®èi víi mäi ®èi t−îng hoÆc mét nhãm ®èi t−îng, cã hiÖu lùc trong pham vi toµn quèc hoÆc tõng ®Þa ph−¬ng. Quy t¾c xö sù chung lµ nh÷ng chuÈn mùc mµ mäi c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n ph¶i tu©n theo khi tham gia quan hÖ x· héi ®−îc quy t¾c ®ã ®iÒu chØnh. VBQPPL ®−îc Nhµ n−íc b¶o ®¶m thi hµnh b»ng c¸c biÖn ph¸p nh− tuyªn truyÒn, gi¸o dôc, thuyÕt phôc, c¸c biÖn ph¸p vÒ tæ chøc, hµnh chÝnh, kinh tÕ; trong tr−êng hîp cÇn thiÕt th× Nhµ n−íc ¸p dông biÖn ph¸p c−ìng chÕ b¾t buéc thi hµnh vµ quy ®Þnh chÕ tµi ®èi víi ng−êi cã hµnh vi vi ph¹m. HÖ thèng VBQPPL bao gåm: a) C¸c VBQPPL do Quèc héi ban hµnh: HiÕn ph¸p, luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi; ph¸p lÖnh, nghÞ quyÕt cña Uû ban Th−êng vô Quèc héi; b) C¸c VBQPPL do c¸c c¬ quan trung −¬ng ban hµnh: LÖnh, quyÕt ®Þnh cña Chñ tÞch n−íc; nghÞ quyÕt, nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ; quyÕt ®Þnh, chØ thÞ cña Thñ t−íng ChÝnh phñ; quyÕt ®Þnh, th«ng t−, chØ thÞ cña Bé tr−ëng, thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé; nghÞ quyÕt cña Héi ®ång ThÈm ph¸n Toµ ¸n tèi cao; quyÕt ®Þnh, chØ thÞ, th«ng t− cña Ch¸nh ¸n Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn tr−ëng ViÖn KiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao; th«ng t− liªn tÞch gi÷a c¸c c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn; nghÞ quyÕt liªn tÞch gi÷a c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn víi tæ chøc chÝnh trÞ - x· héi; c) C¸c VBQPPL cña Héi ®ång nh©n d©n vµ Uû ban nh©n d©n ban hµnh: NghÞ quyÕt cña Héi ®ång nh©n d©n; quyÕt ®Þnh, chØ thÞ cña Uû ban nh©n d©n cÊp tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung −¬ng. HiÕn ph¸p lµ luËt c¬ b¶n cña Nhµ n−íc, cã hiÖu lùc ph¸p lý cao nhÊt; VBQPPL ®−îc ban hµnh ph¶i phï hîp víi HiÕn ph¸p, b¶o ®¶m tÝnh thèng nhÊt, thø bËc hiÖu lùc ph¸p lý cña v¨n b¶n trong hÖ thèng ph¸p luËt; VBQPPL do c¸c c¬ quan nhµ n−íc cÊp d−íi ban hµnh ph¶i phï hîp víi VBQPPL cña c¬ quan nhµ n−íc cÊp trªn; VBQPPL tr¸i víi HiÕn ph¸p, tr¸i víi VBQPPL cña c¬ quan nhµ n−íc cÊp trªn ph¶i ®−îc c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn b·i bá, ®×nh chØ viÖc thi hµnh. 6 Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004
MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vµ c¸c tæ chøc thµnh viªn, c¸c tæ chøc x· héi kh¸c, tæ chøc kinh tÕ, c¬ quan nhµ n−íc, ®¬n vÞ vò trang nh©n d©n vµ c¸c c¸ nh©n cã quyÒn tham gia gãp ý kiÕn x©y dùng VBQPPL. Trong qu¸ tr×nh x©y dùng VBQPPL, c¨n cø vµo tÝnh chÊt vµ néi dung cña dù ¸n, dù th¶o, c¬ quan, tæ chøc h÷u quan t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c c¬ quan, tæ chøc, c¸ nh©n tham gia gãp ý kiÕn; tæ chøc lÊy ý kiÕn cña c¸c ®èi t−îng chÞu t¸c ®éng trùc tiÕp cña v¨n b¶n trong ph¹m vi vµ víi h×nh thøc thÝch hîp. ý kiÕn tham gia vÒ dù ¸n, dù th¶o VBQPPL ph¶i ®−îc nghiªn cøu ®Ó tiÕp thu, chØnh lý dù ¸n, dù th¶o v¨n b¶n. VBQPPL ph¶i ®−îc c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn gi¸m s¸t, kiÓm tra. Trong ph¹m vi nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña m×nh, c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh VBQPPL vµ c¬ quan gi¸m s¸t, kiÓm tra VBQPPL cã tr¸ch nhiÖm kÞp thêi ph¸t hiÖn vµ xö lý VBQPPL sai tr¸i. MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vµ c¸c tæ chøc thµnh viªn, c¬ quan, tæ chøc kh¸c vµ c«ng d©n cã quyÒn gi¸m s¸t VBQPPL vµ kiÕn nghÞ víi c¬ quan nhµ n−íc cã thÈm quyÒn xö lý VBQPPL sai tr¸i. ViÖc gi¸m s¸t, kiÓm tra VBQPPL nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng néi dung sai tr¸i cña v¨n b¶n ®Ó kÞp thêi ®×nh chØ viÖc thi hµnh, söa ®æi, huû bá hoÆc b·i bá v¨n b¶n nh»m b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p, tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt, ®ång thêi kiÕn nghÞ c¬ quan cã thÈm quyÒn x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan, c¸ nh©n ®· ban hµnh v¨n b¶n sai tr¸i. 1.1.2. S¸ng kiÕn ph¸p luËt 1.1.2.1. S¸ng kiÕn luËt Theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p, Chñ tÞch n−íc, Uû ban Th−êng vô Quèc héi, Héi ®ång D©n téc vµ c¸c Uû ban cña Quèc héi, ChÝnh phñ, Toµ ¸n nh©n d©n tèi cao, ViÖn KiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vµ c¸c tæ chøc thµnh viªn cã quyÒn tr×nh dù ¸n luËt ra tr−íc Quèc héi; ®¹i biÓu Quèc héi cã quyÒn ®Ò nghÞ vÒ luËt vµ tr×nh dù ¸n luËt ra Quèc héi. C¸c c¬ quan, tæ chøc cã quyÒn tr×nh dù ¸n luËt (x©y dùng míi hay söa ®æi, bæ sung luËt ®· ban hµnh) göi ®Ò nghÞ x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh ®Õn Uû ban Th−êng vô Quèc héi vµ ®ång thêi göi ®Õn ChÝnh phñ, trong ®ã ph¶i nªu râ sù cÇn thiÕt ban hµnh v¨n b¶n, x¸c ®Þnh ®èi t−îng vµ ph¹m vi ®iÒu chØnh cña v¨n b¶n, c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt cho viÖc so¹n th¶o v¨n b¶n. Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi chñ tr× vµ phèi hîp víi Héi ®ång D©n téc vµ c¸c Uû ban kh¸c cña Quèc héi thÈm tra dù kiÕn ch−¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh cña ChÝnh phñ, ®Ò nghÞ x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh cña c¸c c¬ quan, tæ chøc, ®¹i biÓu Quèc héi. C¨n cø vµo dù kiÕn ch−¬ng tr×nh x©y dùng luËt vµ ph¸p lÖnh nªu trªn, ý kiÕn thÈm tra cña Uû ban ph¸p luËt cña Quèc héi, Uû ban Th−êng vô Quèc héi lËp dù ¸n Ch−¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004 7
tr×nh Quèc héi quyÕt ®Þnh. Thñ tôc vÒ so¹n th¶o, thÈm tra, xem xÐt, cho ý kiÕn, tæ chøc lÊy ý kiÕn nh©n d©n, lÊy ý kiÕn ®¹i biÓu Quèc héi, ®oµn ®¹i biÓu Quèc héi, th«ng qua dù ¸n, dù th¶o vµ c«ng bè c¸c VBQPPL cña Quèc héi, Uû ban Th−êng vô Quèc héi ®−îc quy ®Þnh t¹i Ch−¬ng III LuËt Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt. 1.1.2.2. S¸ng kiÕn vÒ v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña ChÝnh phñ Tæ chøc ph¸p chÕ ë c¸c bé, c¬ quan ngang bé, Uû ban nh©n d©n c¸c tØnh, thµnh phè trùc thuéc trung −¬ng c¨n cø yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n−íc, kÕt qu¶ c«ng t¸c gi¸m s¸t, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c VBQPPL, c¸c kiÕn nghÞ cña c¸c tæ chøc vµ c«ng d©n cã tr¸ch nhiÖm gióp Bé tr−ëng, thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé, Chñ tÞch Héi ®ång nh©n d©n, Chñ tÞch Uû ban nh©n d©n tØnh, thµnh phè thuéc trung −¬ng dù kiÕn ch−¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh cña Quèc héi, nghÞ quyÕt, nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ ®Ó tr×nh ChÝnh phñ. KiÕn nghÞ x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh sÏ ®−îc tËp hîp, göi V¨n phßng ChÝnh phñ vµ Bé T− ph¸p tr−íc ngµy 15 th¸ng 7 n¨m tr−íc ®Ó x©y dùng dù kiÕn Ch−¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh cña ChÝnh phñ tr×nh Quèc héi theo tr×nh tù, thñ tôc quy ®Þnh cña LuËt Ban hµnh VBQPPL. Dù kiÕn x©y dùng nghÞ quyÕt, nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ hµng n¨m ®−îc göi ®Õn V¨n phßng ChÝnh phñ, Bé T− ph¸p chËm nhÊt lµ ngµy 15/10 n¨m tr−íc, trong ®ã nªu râ sù cÇn thiÕt ban hµnh, ®èi t−¬ng, ph¹m vi ®iÒu chØnh cña v¨n b¶n, thêi h¹n ban hµnh vµ kÕ ho¹ch tæ chøc thùc hiÖn khi VBQPPL ®−îc ban hµnh. Trªn c¬ së tæng hîp dù kiÕn ch−¬ng tr×nh x©y dùng nghÞ quyÕt, nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ ®· ®−îc c¸c c¬ quan nãi trªn ®Ò nghÞ, V¨n phßng ChÝnh phñ phèi hîp víi Bé T− ph¸p lËp Ch−¬ng tr×nh x©y dùng nghÞ quyÕt, nghÞ ®Þnh tr×nh ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh t¹i phiªn häp th−êng kú cuèi n¨m. V¨n phßng ChÝnh phñ cã tr¸ch nhiÖm göi ®Õn c¸c thµnh viªn ChÝnh phñ, thñ tr−ëng c¸c c¬ quan thuéc ChÝnh phñ ch−¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh, ch−¬ng tr×nh x©y dùng nghÞ quyÕt, nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ. V¨n phßng ChÝnh phñ cßn cã tr¸ch nhiÖm tËp hîp ®Çy ®ñ c¸c ®Ò nghÞ x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh cña c¸c c¬ quan kh¸c, c¸c tæ chøc vµ cña c¸c ®¹i biÓu Quèc héi. ChÝnh phñ cã ý kiÕn b»ng v¨n b¶n vÒ c¸c s¸ng kiÕn ph¸p luËt nµy trªn c¬ së b¸o c¸o cña V¨n phßng ChÝnh phñ vµ ý kiÕn tham gia cña Bé T− ph¸p. Thñ tôc vÒ so¹n th¶o, thÈm tra, xem xÐt, cho ý kiÕn th«ng qua dù th¶o vµ c«ng bè c¸c VBQPPL cña ChÝnh phñ, Thñ t−íng ChÝnh phñ ®−îc quy ®Þnh t¹i Ch−¬ng V LuËt Ban hµnh VQPPL, NghÞ ®Þnh cña 8 Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004
ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt Ban hµnh VBQPPL (NghÞ ®Þnh 101/CP ngµy 23/9/1997) vµ Quy chÕ thÈm ®Þnh dù ¸n, dù th¶o VBQPPL (QuyÕt ®Þnh sè 280/1999/Q§-BTP ngµy 27/9/1999 cña Bé tr−ëng Bé T− ph¸p). 1.1.2.3. S¸ng kiÕn vÒ v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña Bé tr−ëng, thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé Tæ chøc ph¸p chÕ ë c¸c bé, c¬ quan ngang bé c¨n cø yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n−íc, kÕt qu¶ c«ng t¸c gi¸m s¸t, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c VBQPPL, c¸c kiÕn nghÞ cña c¸c tæ chøc vµ c«ng d©n cã tr¸ch nhiÖm gióp Bé tr−ëng, thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé dù kiÕn ch−¬ng tr×nh hµng n¨m vÒ x©y dùng vµ ban hµnh VBQPPL thuéc thÈm quyÒn. Dù kiÕn ch−¬ng tr×nh x©y dùng VBQPPL ph¶i ®−îc Bé tr−ëng, thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé phª duyÖt vµ ghi trong Ch−¬ng tr×nh c«ng t¸c c¶ n¨m, hµng quý, hµng th¸ng cña c¬ quan. Thñ tôc vÒ so¹n th¶o, thÈm tra, xem xÐt, cho ý kiÕn th«ng qua dù th¶o vµ c«ng bè c¸c VBQPPL cña Bé tr−ëng, thñ tr−ëng c¬ quan ngang bé quy ®Þnh t¹i Ch−¬ng V vµ Ch−¬ng VII LuËt Ban hµnh VQPPL, NghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ quy ®Þnh chi tiÕt thi hµnh mét sè ®iÒu cña LuËt Ban hµnh VBQPPL, Quy chÕ thÈm ®Þnh dù ¸n, dù th¶o VBQPPL vµ c¸c quy ®Þnh cña c¬ quan cã thÈm quyÒn. Theo quy ®Þnh cña Bé tr−ëng Bé NN&PTNT, hµng n¨m Bé tr−ëng cã v¨n b¶n göi V¨n phßng ChÝnh phñ vµ Bé T− ph¸p vÒ nh÷ng kiÕn nghÞ dù ¸n luËt, dù ¸n ph¸p lÖnh ®Ó chuÈn bÞ Ch−¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh cña ChÝnh phñ tr×nh Quèc héi (göi tr−íc 15 th¸ng 7 n¨m tr−íc). Bé tr−ëng còng cã v¨n b¶n göi V¨n phßng ChÝnh phñ vµ Bé T− ph¸p (tr−íc ngµy 15 th¸ng 10 n¨m tr−íc) vÒ nh÷ng kiÕn nghÞ c¸c dù th¶o nghÞ ®Þnh, nghÞ quyÕt cña ChÝnh phñ, dù th¶o quyÕt ®Þnh, chØ thÞ cña Thñ t−íng ChÝnh phñ ®Ó chuÈn bÞ Ch−¬ng tr×nh x©y dùng VBQPPL cña ChÝnh phñ. Hµng n¨m Bé tr−ëng ra quyÕt ®Þnh ban hµnh kÕ ho¹ch x©y dùng VBQPPL ban hµnh theo thÈm quyÒn cña Bé tr−ëng (vµo th¸ng cuèi n¨m). Trong qu¸ tr×nh chØ ®¹o, ®iÒu hµnh vµ thùc hiÖn nhiÖm vô qu¶n lý nhµ n−íc cña Bé, c¨n cø yªu cÇu nhiÖm vô qu¶n lý nhµ n−íc, thùc tiÔn triÓn khai thi hµnh c¸c VBQPPL cña cÊp trªn vµ cña bé, Bé tr−ëng cã thÓ bæ sung c¸c VBQPPL cÇn x©y dùng trong n¨m. 1.1.2.4. S¸ng kiÕn vÒ v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña thñ tr−ëng c¬ quan thuéc ChÝnh phñ Theo quy ®Þnh cña LuËt Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt, c¬ quan thuéc ChÝnh phñ kh«ng cã thÈm quyÒn ban hµnh VBQPPL. C¨n Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004 9
cø yªu cÇu c«ng t¸c qu¶n lý nhµ n−íc, kÕt qu¶ c«ng t¸c gi¸m s¸t, kiÓm tra viÖc thùc hiÖn c¸c VBQPPL, c¸c kiÕn nghÞ cña c¸c tæ chøc vµ c«ng d©n, Thñ tr−ëng c¬ quan thuéc ChÝnh phñ cã tr¸ch nhiÖm dù kiÕn ch−¬ng tr×nh hµng n¨m vÒ x©y dùng vµ ban hµnh VBQPPL cña Quèc héi, ChÝnh phñ vµ c¸c kiÕn nghÞ vÒ VBQPPL thuéc ph¹m vi ngµnh phô tr¸ch. Tæ chøc ph¸p chÕ c¸c c¬ quan thuéc ChÝnh phñ cã tr¸ch nhiÖm gióp Thñ tr−ëng c¬ quan thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh x©y dùng VBQPPL, b¶o ®¶m v¨n b¶n chÆt chÏ vÒ ph¸p lý, cã chÊt l−îng vµ tr×nh ®óng thêi h¹n quy ®Þnh. C¬ quan thuéc ChÝnh phñ cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc viÖc so¹n th¶o c¸c dù ¸n, dù th¶o VBQPPL thuéc ngµnh, lÜnh vùc do m×nh qu¶n lý theo sù ph©n c«ng cña ChÝnh phñ. Sau khi hoµn thµnh viÖc so¹n th¶o dù ¸n, dù th¶o VBQPPL ®· ®−îc giao, Thñ tr−ëng c¬ quan thuéc ChÝnh phñ lËp hå s¬ tr×nh Thñ t−íng ChÝnh phñ ®Ó Thñ t−íng ph©n c«ng Bé tr−ëng, Thñ tr−ëng c¬ quan ngang Bé ký ban hµnh. 1.1.2.5. S¸ng kiÕn ph¸p luËt cña c¸c tæ chøc, c«ng d©n Nh÷ng tæ chøc, c«ng d©n cã nhu cÇu s¸ng kiÕn ph¸p luËt thuéc c¸c thÓ lo¹i nãi trªn, ph¶i ®Ò ®¹t nguyÖn väng víi c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn ®Ó kiÕn nghÞ víi c¸c c¬ quan nhµ n−íc ghi nhËn s¸ng kiÕn ph¸p luËt cña m×nh vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó tham gia ®ãng gãp vµo viÖc kh«ng ngõng ®æi míi hÖ thèng ph¸p luËt cña Nhµ n−íc. 1.1.3. Kinh phÝ x©y dùng, thÈm ®Þnh, kiÓm tra v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt Kinh phÝ x©y dùng, thÈm ®Þnh, kiÓm tra VBQPPL do ng©n s¸ch nhµ n−íc cÊp bao gåm kinh phÝ x©y dùng, thÈm ®Þnh dù ¸n, dù th¶o vµ kinh phÝ kiÓm tra v¨n b¶n theo quy ®Þnh t¹i QuyÕt ®Þnh sè 69/2000/Q§-TTg cña Thñ t−íng ChÝnh phñ vµ Th«ng t− sè 15/2000/TT-BTC cña Bé tr−ëng Bé Tµi chÝnh. C¸c tæ chøc, c¸ nh©n trong n−íc vµ n−íc ngoµi cã thÓ ®ãng gãp hç trî kinh phÝ cho viÖc x©y dùng c¸c VBQPPL cña ViÖt Nam th«ng qua h×nh thøc Dù ¸n viÖn trî ODA, tµi trî cho c¸c héi nghÞ, héi th¶o, tæ chøc kh¶o s¸t, ®iÒu tra, nghiªn cøu chuyªn ®Ò cña VBQPPL ®−îc quan t©m. 1.2. Tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn VBQPPL vÒ l©m nghiÖp 1.2.1. Quy tr×nh triÓn khai thùc hiÖn VBQPPL vÒ l©m nghiÖp Cho ®Õn nay, ch−a cã v¨n b¶n quy ®Þnh vÒ quy tr×nh triÓn khai thùc hiÖn VBQPPL nãi chung còng nh− VBQPPL vÒ l©m nghiÖp. LuËt Ban hµnh v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cã quy ®Þnh vÒ thñ tôc c«ng bè luËt, ph¸p lÖnh, quy ®Þnh vÒ viÖc ®¨ng C«ng b¸o c¸c lo¹i VBQPPL. Bé tr−ëng Bé N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n ban hµnh Quy chÕ lµm 10 Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004
viÖc cña Bé, Quy chÕ tiÕp nhËn, xö lý th«ng tin vµ v¨n b¶n, so¹n th¶o, gãp ý kiÕn, thÈm tra, thÈm ®Þnh, tr×nh ký, ph¸t hµnh, qu¶n lý vµ l−u tr÷ v¨n b¶n cña Bé, trong ®ã cã quy ®Þnh vÒ thêi h¹n vµ ph−¬ng thøc c«ng bè c¸c VBQPPL cña Bé. Nh÷ng quy ®Þnh ban ®Çu tuy ®¬n gi¶n, song viÖc triÓn khai ®· mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ b−íc ®Çu. NhËn thøc vÒ môc ®Ých ý nghÜa viÖc tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn VBQPPL l©m nghiÖp, trªn c¬ së kÕt qu¶ nghiªn cøu ®Ò tµi khoa häc cÊp bé do Phßng ph¸p chÕ thuéc V¨n phßng Bé NN&PTNT thùc hiÖn, nhãm nghiªn cøu kiÕn nghÞ Quy tr×nh sau ®©y víi môc ®Ých thèng nhÊt vÒ ph−¬ng ph¸p cña c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n−íc c¸c cÊp, n©ng cao hiÖu lùc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh cña c¬ quan cã thÈm quyÒn ban hµnh VBQPPL l©m nghiÖp. 1.2.1.1. Nh÷ng quy ®Þnh chung a) Ph¹m vi vµ ®èi t−îng ¸p dông Quy tr×nh triÓn khai thùc hiÖn v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®−îc ¸p dông trong viÖc triÓn khai thùc hiÖn c¸c VBQPPL vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ tæ chøc bé m¸y thuéc ngµnh n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. Nh÷ng v¨n b¶n hµnh chÝnh th«ng th−êng, v¨n b¶n chuyªn m«n vµ v¨n b¶n kü thuËt kh«ng thuéc ph¹m vi ¸p dông cña quy tr×nh nµy. b) Tr¸ch nhiÖm cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n cã thÈm quyÒn triÓn khai thùc hiÖn VBQPPL C¬ quan, ®¬n vÞ nhËn ®−îc VBQPPL ph¶i tiÕn hµnh phæ biÕn néi dung v¨n b¶n cho tÊt c¶ c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc trong ®¬n vÞ ®Ó cã nhËn thøc ®óng vÒ néi dung v¨n b¶n vµ tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n khi thùc thi c«ng vô ®−îc giao. Nh÷ng c¬ quan, ®¬n vÞ ®−îc giao nhiÖm vô tæ chøc phæ biÕn VBQPPL cho c¸c c¸ nh©n hoÆc tæ chøc kh¸c ph¶i ®−îc cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt theo ®óng chøc n¨ng, nhiÖm vô cña ®¬n vÞ. c) Nguyªn t¾c khi triÓn VBQPPL VBQPPL vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vµ tæ chøc bé m¸y ph¶i ®−îc göi hoÆc giao trùc tiÕp cho thñ tr−ëng c¬ quan, ®¬n vÞ vµ ®−îc sao göi cho ng−êi ®øng ®Çu c¸c ®oµn thÓ trong c¬ quan, ®¬n vÞ. V¨n b¶n ®Ó triÓn khai ph¶i lµ v¨n b¶n gèc, ®óng thÓ thøc v¨n b¶n. V¨n b¶n gèc ®−îc nh©n b¶n cho nh÷ng c¸ nh©n hoÆc tæ chøc liªn quan vµ ph¶i ®¶m b¶o toµn v¨n néi dung tr×nh bµy trong v¨n b¶n. d) Yªu cÇu khi triÓn khai VBQPPL Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004 11
B¶o ®¶m tÝnh thêi sù: V¨n b¶n ®−îc triÓn khai kÞp thêi, ®óng lóc. TriÓn khai ®óng lóc, kÞp thêi sÏ gióp v¨n b¶n ®−îc thùc hiÖn ®óng thêi hiÖu cña v¨n b¶n. B¶o ®¶m bÝ mËt nhµ n−íc khi triÓn khai v¨n b¶n c«ng khai, b¶o ®¶m ®óng quy ®Þnh cña Ph¸p lÖnh b¶o vÖ bÝ mËt quèc gia. Ph¶i ®¶m b¶o tr×nh tù, thñ tôc vµ quy tr×nh triÓn khai thùc hiÖn VBQPPL. 1.2.1.2. Quy tr×nh 5 b−íc triÓn khai thùc hiÖn v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt B−íc 1: X¸c ®Þnh ®èi t−îng tiÕp nhËn v¨n b¶n C¨n cø néi dung, ph¹m vi ®iÒu chØnh cña VBQPPL, c¬ quan hoÆc ng−êi cã thÈm quyÒn khi nhËn ®−îc v¨n b¶n x¸c ®Þnh ®èi t−îng cÇn tiÕp nhËn v¨n b¶n. NÕu VBQPPL vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch th× ®èi t−îng tiÕp nhËn lµ c¸c tæ chøc cã liªn quan trong toµn ngµnh; nÕu v¨n b¶n vÒ tæ chøc bé m¸y th× ®èi t−îng tiÕp nhËn lµ ng−êi ®øng ®Çu ®¬n vÞ. B−íc 2: ChuÈn bÞ phæ biÕn v¨n b¶n (tr−íc khi triÓn khai) C¬ quan thÈm quyÒn x¸c ®Þnh ®¬n vÞ phæ biÕn VBQPPL vµ quyÕt ®Þnh b»ng v¨n b¶n. C¬ quan cã thÈm quyÒn triÓn khai cã tr¸ch nhiÖm ph©n c«ng c¸n bé, c«ng chøc nghiªn cøu néi dung v¨n b¶n vµ c¸c tµi liÖu cã liªn quan ®Õn v¨n b¶n ®ã. X¸c ®Þnh râ thêi gian nghiªn cøu v¨n b¶n. C¨n cø néi dung vµ ph¹m vi ®iÒu chØnh cña VBQPPL, c¬ quan hoÆc ng−êi cã thÈm quyÒn phæ biÕn néi dung v¨n b¶n x¸c ®Þnh tæ chøc, c¸ nh©n cÇn ®−îc tiÕp thu néi dung v¨n b¶n. NÕu VBQPPL vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch th× ®èi t−îng lµ c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n cã liªn quan trong toµn ngµnh; nÕu v¨n b¶n vÒ tæ chøc bé m¸y th× ®èi t−îng lµ l·nh ®¹o vµ toµn thÓ c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc trong c¬ quan, ®¬n vÞ. B−íc 3: LËp kÕ ho¹ch triÓn khai a) Thêi ®iÓm triÓn khai: Thêi ®iÓm phï hîp nhÊt lµ tr−íc thêi gian VBQPPL cã hiÖu lùc thi hµnh. Tr−êng hîp v¨n b¶n ban hµnh nh−ng cã khiÕu n¹i vÒ néi dung hoÆc thÓ thøc, cã thÓ chËm l¹i chê v¨n b¶n h−íng dÉn, nh−ng kh«ng qu¸ sau 15 ngµy kÓ tõ ngµy VBQPPL cã hiÖu lùc. b) Lùa chän h×nh thøc triÓn khai VBQPPL: H×nh thøc triÓn khai cã thÓ ¸p dông nh− göi v¨n b¶n theo ®−êng c«ng v¨n, giao trùc tiÕp hoÆc tæ chøc c¸c héi nghÞ, kho¸ tËp huÊn ng¾n ngµy ®Ó triÓn khai. Còng cã thÓ ¸p dông h×nh thøc triÓn khai theo chuyªn ®Ò lång ghÐp trong c¸c líp tËp huÊn theo ng¹ch c«ng chøc. Tr−êng hîp më héi nghÞ tËp huÊn, kÕ 12 Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004
ho¹ch triÓn khai ph¶i cô thÓ vÒ thêi gian, ®Þa ®iÓm tæ chøc, ph¶i ®−îc b¸o tr−íc cho c¸n bé, c«ng chøc trong diÖn ®−îc cö ®i dù héi nghÞ ®Ó hä chñ ®éng s¾p xÕp thêi gian. c) Ph−¬ng ph¸p triÓn khai VBQPPL lµ c¸ch thøc truyÒn ®¹t kiÕn thøc gi÷a ng−êi giíi thiÖu v¨n b¶n víi ®èi t−îng tiÕp nhËn v¨n b¶n hoÆc gi÷a gi¶ng viªn víi häc viªn (nÕu lµ tæ chøc theo líp tËp huÊn). Hai ph−¬ng ph¸p ®−îc ¸p dông chñ yÕu hiÖn nay lµ lªn líp (gi¶ng viªn gi¶ng bµi-häc viªn nghe, ghi chÐp) vµ trao ®æi, th¶o luËn (d−íi h×nh thøc tæ chøc lµ c¸c héi th¶o chuyªn ®Ò hoÆc kho¸ tËp huÊn ng¾n h¹n). d) LËp dù trï kinh phÝ vµ c¸c thñ tôc liªn quan nh− ®Þa ®iÓm triÓn khai, ph©n c«ng tr¸ch nhiÖm, chuÈn bÞ ®ãn tiÕp, khai m¹c, so¹n th¶o c©u hái th¶o luËn hoÆc thu ho¹ch, ®¸nh gi¸, kÕ ho¹ch dù kiÕn ®¸nh gi¸ sau triÓn khai (nÕu cã). B−íc 4: Tæ chøc triÓn khai VBQPL Tïy néi dung vµ ®èi t−îng, c¬ quan hoÆc ng−êi cã thÈm quyÒn cÇn c©n nh¾c h×nh thøc triÓn khai v¨n b¶n phï hîp nh− sau: + §èi víi c¸c VBQPL vÒ c¬ chÕ chÝnh s¸ch th× lùa chän h×nh thøc tËp huÊn hoÆc héi nghÞ ®Ó triÓn khai. H×nh thøc nµy cÇn chuÈn bÞ ®ñ tµi liÖu vµ VBQPPL triÓn khai ®Ó cung cÊp cho c¸c thµnh viªn tham dù. Sau héi nghÞ, c¸c ®¬n vÞ cã tr¸ch nhiÖm tù tæ chøc triÓn khai trong néi bé ®¬n vÞ vµ giao VBQPPL cho nh÷ng c¸ nh©n trùc tiÕp thi hµnh. NÕu cÇn thiÕt, nh÷ng ng−êi trùc tiÕp thi hµnh cã thÓ tiÕp tôc häp vµ th¶o luËn nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vµ quan träng cña v¨n b¶n ®Ó cïng thèng nhÊt hµnh ®éng. + §èi víi VBQPPL vÒ tæ chøc bé m¸y th× nªn chän h×nh thøc héi nghÞ c¬ quan ®Ó triÓn khai. Trong héi nghÞ nµy, cÊp hoÆc ng−êi cã thÈm quyÒn trùc tiÕp giao quyÕt ®Þnh vµ nãi râ tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña tæ chøc, ®¬n vÞ. B−íc 5: Rót kinh nghiÖm, lËp b¸o c¸o vµ ®¸nh gi¸ sau khi triÓn khai Ho¹t ®éng nµy rÊt quan träng vµ cÇn ®−îc tiÕn hµnh vµ duy tr× th−êng xuyªn. CÇn hiÓu ®óng lµ ho¹t ®éng tæ chøc héi nghÞ, kho¸ tËp huÊn kh«ng kÕt thóc cïng víi sù ra vÒ cña ®¹i biÓu khi ®· hoµn thµnh héi nghÞ, kho¸ tËp huÊn. Nh− vËy, sau khi tham dù héi nghÞ, kho¸ tËp huÊn, ®¹i biÓu tham dù cÇn ®−îc c¸n bé phô tr¸ch ®µo t¹o theo dâi vµ xin ý kiÕn ®¸nh gi¸ vÒ néi dung ch−¬ng tr×nh, vÒ hiÖu qu¶ cña héi nghÞ, kho¸ tËp huÊn trong thùc tiÔn c«ng t¸c cña hä sau mét thêi gian kiÓm nghiÖm vµ øng dông kiÕn thøc ®· thu ®−îc trong qu¸ tr×nh thùc thi c«ng vô. §iÒu nµy sÏ gióp cho c¬ quan triÓn khai v¨n b¶n cã thÓ tæ chøc nh÷ng héi nghÞ, kho¸ tËp huÊn tiÕp theo (còng cho ®èi t−îng Êy) nh−ng Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004 13
víi ch−¬ng tr×nh n©ng cao hoÆc ®· ®−îc bæ sung, cËp nhËt hoÆc chØnh lý hoµn thiÖn nh»m ph¸t huy kÕt qu¶ båi d−ìng kiÕn thøc trong thùc tiÔn. 1.2.2. Kinh nghiÖm vÒ tæ chøc triÓn khai thùc hiÖn VBQPPL l©m nghiÖp 1.2.2.1. Kinh nghiÖm vÒ viÖc tæ chøc líp tËp huÊn QuyÕt ®Þnh 245/1998/Q§-TTg N¨m 2002, Dù ¸n REFAS ®· phèi hîp vµ hç trî tØnh Thanh Ho¸ tæ chøc 2 kho¸ tËp huÊn cho 235 häc viªn, gåm uû viªn l©m nghiÖp x·, kiÓm l©m viªn phô tr¸ch ®Þa bµn x· vµ c¸n bé phßng n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n huyÖn (n¬i kh«ng cã H¹t kiÓm l©m). a. VÒ c«ng t¸c chuÈn bÞ - Tæng hîp vµ ph©n tÝch ®−îc c¸c nhu cÇu ®µo t¹o cña c¸c x· cho c¸c ®èi t−îng. - LËp ch−¬ng tr×nh tËp huÊn vµ dù trï kinh phÝ. - Biªn so¹n bµi gi¶ng, gi¶ng viªn lµ c¸n bé kiªm gi¶ng cña Chi côc KiÓm l©m, Së N«ng nghiÖp vµ Ph¸t triÓn n«ng th«n vµ Tr−êng ChÝnh trÞ cña tØnh. - ChuÈn bÞ c¸c thñ tôc më líp: thêi gian, ®Þa ®iÓm, giÊy triÖu tËp häc viªn, c©u hái th¶o luËn vµ kÕ ho¹ch ®¸nh gi¸ sau tËp huÊn, quyÕt ®Þnh më líp ®−îc chuÈn bÞ chu ®¸o. b. VÒ x©y dùng ch−¬ng tr×nh kho¸ tËp huÊn - Néi dung ch−¬ng tr×nh ®· cã sù lång ghÐp c¸c chñ ®Ò ®Ó cã thÓ hiÓu râ vÒ QuyÕt ®Þnh 245 trong khung thêi gian 5 ngµy, bao gåm: + Chøc n¨ng, nhiÖm vô cña ChÝnh quyÒn cÊp x·; + LuËt B¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng, NghÞ ®Þnh 77/CP n¨m 1996 cña ChÝnh phñ vÒ xö ph¹t vi ph¹m hµnh chÝnh trong lÜnh vùc qu¶n lý, b¶o vÖ rõng vµ qu¶n lý l©m s¶n; + QuyÕt ®Þnh 245/1998/Q§-TTg vµ QuyÕt ®Þnh 661/Q§-TTg (n¨m 1998); + C«ng t¸c b¶o vÖ rõng ë tØnh Thanh Ho¸; + Giao ®Êt l©m nghiÖp vµ cËp nhËt diÔn biÕn tµi nguyªn rõng; + X©y dùng vµ ph¸t triÓn l©m nghiÖp x· héi; + Ph−¬ng ph¸p vµ néi dung c¬ b¶n cña c«ng t¸c khuyÕn n«ng l©m ë c¬ së; + §æi míi tæ chøc qu¶n lý b¶o vÖ rõng theo h−íng x· héi ho¸. 14 Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004
c. VÒ triÓn khai thùc hiÖn ch−¬ng tr×nh Tæ chøc gi¶ng d¹y 2 chiÒu (truyÒn ®¹t, nªu vÊn ®Ò cña gi¶ng viªn vµ th¶o luËn nhãm, tham gia ý kiÕn cña häc viªn), gåm 2 phÇn chÝnh: Häc viªn chuÈn bÞ tr−íc theo néi dung: + Hä vµ tªn, chøc vô, ®¬n vÞ c«ng t¸c; + Tr×nh bµy chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ mèi quan hÖ c«ng t¸c (phèi hîp víi ®¬n vÞ nµo? c¬ quan nµo gi¸m s¸t?); + NhËn thøc thay ®æi vÒ chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n vµ mèi quan hÖ c«ng t¸c sau kho¸ tËp huÊn ®Ó thùc hiÖn tèt QuyÕt ®Þnh 245; + Tù ®¸nh gi¸ nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn QuyÕt ®Þnh 245 ë c¬ së; + Gi¶i ph¸p cña b¶n th©n ®Ó kh¾c phôc khã kh¨n trong thêi gian tíi? + §Ò xuÊt c¸c ®¬n vÞ liªn quan hç trî g×? + Tù ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng cña b¶n th©n cã thÓ ®¶m nhËn nhiÖm vô ®−îc giao hay kh«ng? B¶n th©n cã yªn t©m c«ng t¸c ®−îc giao l©u dµi hay kh«ng? Häc viªn cïng th¶o luËn vÒ: Chøc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña ñy viªn l©m nghiÖp x·, kiÓm l©m viªn phô tr¸ch ®Þa bµn x·; mèi quan hÖ c«ng t¸c gi÷a hä trong qu¸ tr×nh thùc thi c«ng vô. d. Kh¶o s¸t ®¸nh gi¸ chÊt l−îng häc viªn Ban tæ chøc líp ®· nghiªn cøu kü ®èi t−îng vµ néi dung liªn quan ®Õn môc ®Ých cña kho¸ tËp huÊn. PhiÕu kh¶o s¸t ®¸nh gi¸ ®−îc chuÈn bÞ c«ng phu, nhiÒu néi dung liªn quan ®Õn nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm vµ mèi quan hÖ c«ng t¸c cña häc viªn víi c¸c ®¸p ¸n ®−îc x©y dùng ®Ó tiÖn cho ®èi chiÕu, ®¸nh gi¸ chÊt l−îng häc viªn khi tr¶ lêi c¸c c©u hái. ®. §¸nh gi¸ chÊt l−îng ch−¬ng tr×nh vµ gi¶ng viªn - NhËn xÐt bµi gi¶ng trong ch−¬ng tr×nh tËp huÊn - NhËn xÐt vÒ gi¶ng viªn lªn líp: e. KÕt qu¶ 100% häc viªn ®−îc triÖu tËp cã mÆt tham dù kho¸ tËp huÊn; C¸c gi¶ng viªn ë c¸c ngµnh cã liªn quan trùc tiÕp ®Õn c«ng t¸c qu¶n lý b¶o vÖ rõng tham gia tÝch cùc; Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004 15
Néi dung ch−¬ng tr×nh s¸t thùc tÕ, bæ Ých gióp cho häc viªn sau tËp huÊn cã thÓ triÓn khai ngay ®−îc ë c¬ së; Häc viªn tiÕp thu vµ nhËn thøc c¸c vÊn ®Ò rÊt tèt: 95% häc viªn tr¶ lêi ®óng ®¸p ¸n. Häc viªn gãp ý: thêi gian tËp huÊn nªn 7-10 ngµy, cã tham quan m« h×nh ®iÓm; hµng n¨m nªn tæ chøc tËp huÊn cho ®éi ngò c¸n bé l©m nghiÖp x·; tæ chøc tËp huÊn theo côm ®Ó ®ì vÊt v¶ cho häc viªn trong ®i l¹i. 1.2.2.2. Kinh nghiÖm triÓn khai thùc hiÖn NghÞ ®Þnh sè 29/1998/N§- CP cña ChÝnh phñ vÒ ban hµnh Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së; Th«ng t− sè 56/1999/TT-BNN cña Bé tr−ëng Bé NN&PTNT h−íng dÉn x©y dùng Quy −íc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng trong céng ®ång d©n c− th«n, lµng, bu«n, b¶n Êp NghÞ ®Þnh 29/1998/N§-CP cña ChÝnh phñ, Th«ng t− 56/1999/TT- BNN cña Bé NN&PTNT lµ nh÷ng VBQPPL rÊt quan träng nh»m thu hót ®«ng ®¶o quÇn chóng tham gia c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n−íc trong lÜnh vùc b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn rõng theo ph−¬ng ch©m d©n biÕt, d©n bµn, d©n lµm, d©n kiÓm tra. ViÖc triÓn khai nh÷ng VBQPPL nªu trªn ®· kh¬i dËy niÒm tin, nh÷ng cè g¾ng míi vµ ®−îc ®«ng ®¶o c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc ngµnh l©m nghiÖp vµ nh©n d©n h−ëng øng. Kinh nghiÖm tõ viÖc triÓn khai hÖ thèng VBQPPL nªu trªn ®ßi hái nç lùc lín cña c¸c tæ chøc lµm c«ng t¸c ®µo t¹o. Mét sè ho¹t ®éng rÊt quan träng liªn quan ®Õn quy tr×nh triÓn khai VBQPPL nªu trªn cÇn ®−îc lµm kü l−ìng vµ quan träng h¬n ph¶i lµm râ mét sè kh¸i niÖm, môc ®Ých ý nghÜa, ®Æc biÖt lµ vÒ ph¹m vi, ®èi t−îng, ph−¬ng ph¸p ®iÒu chØnh cña VBQPPL. VÊn ®Ò 1: N©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt ph¸p luËt cña nh©n d©n t¹i x·, ph−êng Tuú theo hoµn c¶nh vô thÓ cña mçi n¬i, ë x·, ph−êng cã thÓ ¸p dông nh÷ng ph−¬ng ph¸p d−íi ®©y ®Ó gióp nh©n d©n hiÓu ®−îc, n¾m ®−îc c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt hiÖn hµnh: 1. Phæ biÕn nguyªn v¨n hoÆc so¹n thµnh bµi cã thªm dÉn chøng, vÝ dô thuyÕt minh ®Ó tuyªn truyÒn, gi¶i thÝch qua hÖ thèng loa ®µi cña ®Þa ph−¬ng; tæ chøc nãi chuyÖn, giíi thiÖu trong c¸c cuéc häp cña c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng; 2. Gi¶i thÝch c¸c néi dung luËt ph¸p cã liªn quan cho nh©n d©n qua viÖc tiÕp xóc cö tri cña ®¹i biÓu Héi ®ång nh©n d©n hoÆc c¸n bé chÝnh quyÒn lµm viÖc víi d©n; 16 Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004
3. Qua tr¶ lêi ®¬n th− khiÕu n¹i, tè gi¸c cña nh©n d©n: Nh÷ng viÖc lµm ®óng ph¸p luËt cÇn gi¶i thÝch cho d©n râ, viÖc lµm ch−a ®óng hoµn toµn, viÖc nµo sai th× th¼ng th¾n thõa nhËn vµ söa ch÷a ngay. 4. Niªm yÕt c«ng khai t¹i trô së c¬ quan: lÞch tiÕp d©n, quy ®Þnh cña ph¸p luËt… Khi d©n cã yªu cÇu cÇn t¹o ®iÒu kiÖn hoÆc s½n sµng trùc tiÕp gióp ®ì nh©n d©n lµm ®óng c¸c yªu cÇu do ph¸p luËt ®ßi hái; 5. T¹o ®iÒu kiÖn tiÕp cËn víi c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt cho nh©n d©n:thµnh lËp tñ s¸ch ph¸p luËt, sao chôp t¹i chç hoÆc h−íng dÉn ®Õn mua t¹i c¸c hiÖu s¸ch; 6. Th«ng qua c¸c h×nh thøc sinh ho¹t v¨n nghÖ, v¨n ho¸ nh− diÔn kÞch, so¹n thµnh ca dao, hß vÌ, th¬, thi t×m hiÓu ph¸p luËt mµ phæ biÕn, gi¸o dôc luËt cho nh©n d©n; v.v... VÊn ®Ò 2: So s¸nh Quy chÕ thùc hiÖn d©n chñ víi H−¬ng −íc, Quy −íc míi ë x· - ph−êng. A. Gièng nhau • ViÖc ban hµnh ¸p dông c¸c Quy chÕ d©n chñ ë c¬ së vµ H−¬ng −íc, Quy −íc míi ë th«n, b¶n, lµng, x·, khèi phè, chung c− cã môc ®Ých chung nh»m x¸c lËp kû c−¬ng, ph¸p chÕ nghiªm minh, ®éng viªn toµn Nhµ n−íc, toµn §¶ng, toµn d©n h¨ng h¸i thùc hiÖn chñ tr−¬ng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc. C¶ hai viÖc nµy ®Òu lµm ®ång thêi ®Ó ph¸t huy t¸c dông, hç trî lÉn nhau, kh«ng nÐ tr¸nh, hoÆc coi nhÑ mÆt nµo. • Quy chÕ d©n chñ vµ H−¬ng −íc, Quy −íc míi lµ nh÷ng quy ®Þnh vÒ thùc thi ph¸p luËt ®· cã, kh«ng lÆp l¹i, kh«ng ®−îc tr¸i víi c¸c quy ®Þnh ®· cã cña ph¸p luËt. Quy chÕ d©n chñ vµ H−¬ng −íc, Quy −íc míi cßn bæ sung, cô thÓ ho¸ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt cho phï hîp víi hoµn c¶nh, ®Æc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Þa ph−¬ng. Nh−ng viÖc ban hµnh, thùc hiÖn Quy chÕ d©n chñ vµ H−¬ng −íc, Quy −íc míi ®Òu cã môc ®Ých cô thÓ riªng, ph¹m vi vµ ®èi t−îng ®iÒu chØnh riªng, c¸ch lµm kh¸c nhau. B. Kh¸c nhau α. VÒ chñ thÓ • Chñ thÓ cña Quy chÕ d©n chñ lµ c¬ quan, c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc Nhµ n−íc. C¬ quan, c¸n bé, c«ng chøc, viªn chøc Nhµ n−íc lµ chñ thÓ thùc thi c«ng quyÒn nªn c¬ quan, c¸n bé, Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004 17
c«ng chøc, viªn chøc Nhµ n−íc lµ nh÷ng ng−êi thùc hiÖn c¸c tr¸ch nhiÖm ®· ®−îc ®Ò ra trong Quy chÕ d©n chñ. NÕu trong Quy chÕ d©n chñ l¹i quy ®Þnh nh÷ng tr¸ch nhiÖm mµ ng−êi d©n ph¶i lµm th× kh«ng cßn mang tÝnh chÊt "d©n chñ" theo ®óng nghÜa cña b¶n th©n tõ ng÷, ®ã võa lµ sù lÉn lén vÒ mÆt nhËn thøc, võa lµ biÓu hiÖn cña sù tho¸i th¸c, ®ïn ®Èy tr¸ch nhiÖm. • Chñ thÓ cña H−¬ng −íc, Quy −íc míi: mäi thµnh viªn trong céng ®ång d©n c−. β. VÒ ph¹m vi ®iÒu chØnh • Ph¹m vi ®iÒu chØnh cña Quy chÕ d©n chñ lµ c¸c ho¹t ®éng cña c¬ quan, c¸n bé chÝnh quyÒn x·, ph−êng. C¬ quan, c¸n bé, c«ng chøc nhµ n−íc chØ ®−îc lµm nh÷ng viÖc thuéc thÈm quyÒn vµ tr¸ch nhiÖm ®· ®−îc ph¸p luËt quy ®Þnh. C¬ quan, c¸n bé, c«ng chøc nhµ n−íc kh«ng ®−îc v−ît qu¸ thÈm quyÒn, tr¸ch nhiÖm ®· ®−îc quy ®Þnh. • Ph¹m vi ®iÒu chØnh cña H−¬ng −íc, Quy −íc míi lµ toµn bé c¸c mÆt ho¹t ®éng cña c«ng d©n mµ luËt ph¸p kh«ng cÊm. χ. VÒ néi dung • Néi dung cña Quy chÕ d©n chñ lµ nh÷ng ®iÒu quy ®Þnh vÒ ph−¬ng ph¸p, biÖn ph¸p thùc thi c¸c ®iÒu ®· ®−îc luËt ph¸p quy ®Þnh mµ kh«ng ®Ò ra c¸c quy ph¹m ph¸p luËt míi. • Néi dung cña H−¬ng −íc, Quy −íc míi lµ c¸c hµnh vi c«ng d©n ®−îc lµm mµ luËt ph¸p kh«ng ng¨n cÊm, kh«ng ®Ò cËp. Trong néi dung cña H−¬ng −íc, Quy −íc míi còng bao gåm c¶ nh÷ng quy ®Þnh vÒ biÖn ph¸p, ph−¬ng ph¸p thùc hiÖn c¸c ®iÒu ®· cã ph¸p luËt quy ®Þnh nh− c¸c biÖn ph¸p ®¶m b¶o an ninh ë th«n xãm, c¸c biÖn ph¸p phßng ch¸y, ch÷a ch¸y rõng, c¸c biÖn ph¸p khuyÕn häc v.v... δ. VÒ v¨n phong V¨n phong cña Quy chÕ d©n chñ lµ v¨n phong ph¸p lý. V¨n phong cña H−¬ng −íc, Quy −íc míi tuy cã mang s¾c th¸i ph¸p lý nh−ng c¸ch diÔn ®¹t lµ c¸ch nãi cña nh©n d©n, mang tÝnh cam kÕt, −íc nguyÖn, t«n träng vµ cïng thùc hiÖn cña mäi thµnh viªn céng ®ång. ε. VÒ chÕ tµi • ChÕ tµi cña Quy chÕ d©n chñ lµ chÕ tµi vÒ hµnh chÝnh. NÕu lµm tèt th× ®−îc khen th−ëng theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ 18 Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004
c¸n bé, c«ng chøc nh− t¨ng cÊp bËc, l−¬ng..., nÕu lµm kh«ng ®óng th× bÞ xö ph¹t theo kû luËt hµnh chÝnh, theo ph¸p luËt h×nh sù... • ChÕ tµi cña H−¬ng −íc, Quy −íc míi kh«ng ph¶i lµ chÕ tµi hµnh chÝnh. NÕu lµm tèt th× ®−îc nªu g−¬ng tr−íc céng ®ång, tÆng gi¶i th−ëng. NÕu vi ph¹m th× buéc kh«i phôc l¹i nguyªn tr¹ng. φ. VÒ c¸ch x©y dùng ViÖc x©y dùng, ban hµnh Quy chÕ d©n chñ thuéc thÈm quyÒn cña ng−êi phô tr¸ch cao nhÊt trong c¬ quan chÝnh quyÒn. ViÖc x©y dùng, ban hµnh H−¬ng −íc, Quy −íc míi ph¶i ®−îc toµn thÓ thµnh viªn céng ®ång th¶o luËn vµ quyÕt nghÞ theo nguyªn t¾c ®a sè. γ. VÒ tªn gäi • Quy chÕ lµ danh tõ ghÐp cña hai danh tõ Quy ph¹m vµ ChÕ ®é. Quy chÕ d©n chñ mang tÝnh v¨n b¶n ph¸p luËt cña Nhµ n−íc, nªn gäi lµ Quy chÕ, tøc lµ c¸c quy ®Þnh, c¸c quy t¾c hµnh ®éng, c¸c chÕ ®é c«ng t¸c do ng−êi cã thÈm quyÒn ban hµnh. Trong qu¸ tr×nh so¹n th¶o mÆt dï cã lÊy ý kiÕn cña tËp thÓ, cña nh©n d©n, ph¶n ¶nh nguyÖn väng cña tËp thÓ, nh©n d©n, nh−ng quyÒn quyÕt ®Þnh lµ cña ng−êi ®øng ®Çu c¬ quan, chÝnh quyÒn. • H−¬ng −íc, Quy −íc míi lµ nh÷ng v¨n b¶n mang tÝnh"−íc nguyÖn" chung cña toµn thÓ hoÆc ®a sè thµnh viªn céng ®ång. TËp thÓ thµnh viªn céng ®ång míi lµ "ng−êi" cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh chÊp nhËn sù −íc nguyÖn chung ®ã. Do cã nh÷ng ®iÒu kh¸c biÖt nh− vËy cho nªn kh«ng thÓ gép chung c¸c Quy chÕ d©n chñ víi c¸c v¨n b¶n H−¬ng −íc, Quy −íc vµo chung mét v¨n b¶n, do mét tæ chøc cïng so¹n th¶o, th«ng qua, ban hµnh ®−îc. V× nÕu lµm nh− vËy ch¼ng nh÷ng vÒ mÆt so¹n th¶o kh«ng thÓ tiÕn hµnh ®−îc v× tr¸i thÈm quyÒn ban hµnh, mµ cßn cã sù lÉn lén vÒ ®èi t−îng ®iÒu chØnh khi triÓn khai thùc hiÖn. VÊn ®Ò 3: So s¸nh Quy chÕ thùc hiÖn d©n chñ víi c¸c ®iÒu lÖ, néi quy T¹i c¸c c¬ quan, xÝ nghiÖp, tæ chøc vµ c¸c n¬i c«ng céng, ®Òu cã ban hµnh vµ niªm yÕt c¸c ®iÒu lÖ, néi quy, quy chÕ nh− ®iÒu lÖ cña c¸c tæ chøc s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ; néi quy lµm viÖc, ®¶m b¶o an ninh, an toµn trong c¸c c¬ quan, tæ chøc s¶n xuÊt, kinh doanh, dÞch vô cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ; néi quy ®¶m b¶o vÖ sinh m«i tr−êng, b¶o vÖ tµi s¶n t¹i c¸c n¬i c«ng céng v.v... Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004 19
Trong c¸c v¨n b¶n nªu trªn ®Òu cã quy ®Þnh c¸ch øng xö cña c¸c thµnh viªn tæ chøc hoÆc cña mäi thµnh viªn khi ®Õn c¸c n¬i c«ng céng. Môc ®Ých cña c¸c v¨n b¶n nµy lµ ®¶m b¶o cho mäi ng−êi liªn quan ph¶i cã nh÷ng hµnh vi xö sù phï hîp víi môc ®Ýnh ho¹t ®éng, môc ®Ých sö dông cña tæ chøc, c¬ quan n¬i ban hµnh ra c¸c v¨n b¶n nµy nh− quy ®Þnh lµm viÖc ®óng giê, mÆc ©u phôc; lÞch thiÖp trong x−ng h«, kh«ng thùc hiÖn hµnh vi cã h¹i cho s¶n xuÊt, kinh doanh, ®¶m b¶o vÖ sinh m«i tr−êng, ®¶m b¶o an ninh, an toµn x· héi v.v... V× vËy kh«ng nªn lÉn lén vµ ®−a nh÷ng néi dung cña c¸c b¶n ®iÒu lÖ, néi quy, quy chÕ nªu trªn vµo trong c¸c b¶n Quy chÕ d©n chñ hoÆc H−¬ng −íc, Quy −íc míi. 1.3. Theo dâi, ®¸nh gi¸ viÖc ¸p dông VBQPPL l©m nghiÖp 1.3.1. Quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ viÖc theo dâi, ®¸nh gi¸ viÖc ¸p dông VBQPPL Thùc tiÔn s¶n xuÊt vµ ®êi sèng ®ßi hái ph¶i cã c¸c chuÈn mùc trong mäi hµnh vi øng xö, giao tiÕp cho mäi thµnh viªn trong x· héi tu©n theo. Nh÷ng v¨n b¶n quy ®Þnh nh÷ng quy t¾c xö sù chung ®ã ®−îc gäi lµ VBQPPL, ®−îc Nhµ n−íc t¹o mäi ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m viÖc thùc hiÖn. C¸c VBQPPL vÒ l©m nghiÖp còng chÝnh lµ nh÷ng quy t¾c xö sù chung n»m trong khu«n khæ cña hÖ thèng VBQPPL cña mét quèc gia. Tõ n¨m 1945 ®Õn nay, Nhµ n−íc ®· ban hµnh hµng ngh×n VBQPPL vÒ l©m nghiÖp, phôc vô kÞp thêi ®ßi hái cña s¶n xuÊt vµ ®êi sèng; t¹o cho s¶n xuÊt l©m nghiÖp ph¸t triÓn vµ phôc vô ®êi sèng nh©n d©n qua c¸c thêi kú ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc. Cho ®Õn nay cßn trªn 500 VBQPPL vÒ l©m nghiÖp, quy tr×nh, quy ph¹m kü thuËt l©m nghiÖp cßn hiÖu lùc thi hµnh. ViÖc gi¸m s¸t, kiÓm tra VBQPPL ®−îc tiÕn hµnh nh»m ph¸t hiÖn nh÷ng néi dung sai tr¸i cña v¨n b¶n ®Ó kÞp thêi ®×nh chØ viÖc thi hµnh, söa ®æi, huû bá hoÆc b·i bá v¨n b¶n nh»m b¶o ®¶m tÝnh hîp hiÕn, hîp ph¸p vµ tÝnh thèng nhÊt cña hÖ thèng ph¸p luËt, ®ång thêi kiÕn nghÞ c¬ quan cã thÈm quyÒn x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña c¬ quan, c¸ nh©n ®· ban hµnh v¨n b¶n sai tr¸i. Theo LuËt Ban hµnh VBQPPL vµ LuËt Ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña Quèc héi: - Néi dung gi¸m s¸t, kiÓm tra v¨n b¶n bao gåm: (a) Sù phï hîp cña v¨n b¶n víi HiÕn ph¸p, luËt, nghÞ quyÕt cña Quèc héi vµ v¨n b¶n cña c¬ quan nhµ n−íc cÊp trªn; (b) Sù phï hîp cña h×nh thøc v¨n b¶n víi néi dung v¨n b¶n ®ã; (c) Sù phï hîp cña néi dung v¨n b¶n víi thÈm quyÒn cña c¬ quan ban hµnh v¨n b¶n. 20 Khu«n khæ ph¸p lý l©m nghiÖp - 2004