Câu 1: Trình bày ưu nhược điểm của các phương pháp phân tích kinh tế; <br />
phạm vi ứng dụng của các phương pháp.<br />
Phương pháp phân tích kinh tế được hiểu là tổng hợp các cách thức, thủ pháp, <br />
công thức, mô hình… được sử dụng trong quá trình phân tích để nghiên cứu bản <br />
chất và quy luật vận động của các hiện tượng kinh tế.<br />
Trong phân tích kinh tế, có thể sử dụng rất nhiều các phương pháp phân tích khác <br />
nhau. Tùy theo mục đích, nội dung và điều kiện số liệu đầu và của phân tích mà <br />
người ta lựa chọn các cách thức phân tích cho phù hợp. Sau đây là các phương <br />
pháp phân tích kinh tế chủ yếu và thông dụng hiện nay:<br />
1.Phương pháp so sánh<br />
So sánh là phương pháp cổ điển, đơn giản có từ lâu đời nhưng rất quan trọng khi <br />
nghiên cứu để nhận thức các hiện tượng.<br />
Bản chất của so sánh trong phân tích kinh tế là đem đối chiếu hiện tượng này với <br />
hiện tượng khác để thấy được sự giống và khác biệt giữa các hiện tượng trên <br />
những phương diện nhất định.<br />
Yêu cầu đối với so sánh là phải so sánh ở trạng thái đồng nhất. Cụ thể khi so sánh <br />
ta cần chú ý các điều kiện sau:<br />
+Phải đảm bảo thống nhất về nội dung kinh tế của chỉ tiêu:<br />
Thông thường nội dung kinh tế của các chỉ tiêu có tính ổn định và được quy định <br />
thống nhất. Tuy nhiên do đặc tính của chỉ tiêu là mang tính tương đối và có thể <br />
thay đổi tùy theo điều kiện lịch sử, bởi vậy nội dung kinh tế của nó cũng có thể <br />
thay đổi theo các chiều hướng khác nhau như mở rộng hay thu hẹp phạm vi phản <br />
ánh, được khu vực hóa và quốc tế hóa… Trong các trường hợp như vậy, để đảm <br />
bảo so sánh được, cần tính toán lại trị số gốc của chỉ tiêu cho phù hợp với nội <br />
dung mới.<br />
+Phải đảm bảo tính thống nhất về phương pháp tính toán các chỉ tiêu:<br />
Trong kinh doanh, các chỉ tiêu có thể được thống kê và tính toán theo các phương <br />
pháp khác nhau do tác động của hàng loạt các yếu tố khách quan cũng như chủ <br />
quan. Khi so sánh, cần lựa chọn hoặc tính lại các trị số chỉ tiêu theo một phương <br />
pháp thống nhất. Chẳng hạn, cùng một chỉ tiêu trọng tải phương tiện bình quân <br />
nhưng bằng các phương pháp tính toán khác nhau sẽ cho những kết quả khác nhau.<br />
+Đảm bảo tính thống nhất về đơn vị tính toán cả về số lượng, thời gian và giá trị.<br />
Ngoài các điều kiện trên, khi so mức độ đạt được của các chỉ tiêu ở các doanh <br />
nghiệp khác nhau, còn cần đảm bảo các điều kiện khác như cùng mục tiêu kinh <br />
doanh, môi trường kinh doanh, quy mô, trình độ trang bị kỹ thuật của sản xuất <br />
tương tự nhau…<br />
Tất cả các điều kiện trên gọi chung là đặc tính “có thể so sánh” hay tính “so sánh <br />
được’ của các chỉ tiêu phân tích.<br />
Số liệu dùng để so sánh;<br />
+Số tuyệt đối:<br />
Là số tập hợp trực tiếp từ các yếu tố cấu thành hiện tượng kinh tế được phản ánh <br />
như: Tổng sản lượng, tổng chi phí, tổng số lao động…<br />
Phân tích bằng số tuyệt đối cho thấy khối lượng, quy mô của hiện tượng.<br />
+Số tương đối: <br />
Là số biểu thị dưới dạng số phần trăm, số tỷ lệ hoặc hệ số sử dụng. Ví dụ như: <br />
tỷ lệ phần trăm thay đổi của doanh thu thuần năm 2014 so với năm gốc 2013 hay <br />
hệ số hiệu suất sử dụng TSCĐ…<br />
Số tương đối có thể đánh giá được sự thay đổi kết cấu của hiện tượng kinh tế, <br />
đặc biệt cho phép liên kết các chỉ tiêu không tương đương để phân tích.<br />
+Số bình quân<br />
Là số phản ánh mặt chung nhất của hiện tượng, bỏ qua sự phát triển không đồng <br />
đều của các bộ phận cấu thành hiện tượng kinh tế. Số bình quân có thể biểu thị <br />
dưới dạng số tuyệt đối (năng suất phương tiện bình quân, doanh thu bình quân…) <br />
cũng có thể biểu thị dưới dạng số tương đối (tỷ suất chi phí bình quân, tỷ suất lợi <br />
nhuận bình quân…)<br />
Sử dụng số bình quân cho phép nhận định tổng quát về hoạt động kinh tế của <br />
doanh nghiệp, xây dựng các định mức kinh tế kỹ thuật…Tuy nhiên cũng cần lưu ý, <br />
số lượng mà số bình quân phản ánh không tồn tại trong thực tế. Khi sử dụng số <br />
bình quân, cần tính tới các khoảng dao động tối đa, tối thiểu.<br />
Phương pháp so sánh có một số ưu, nhược điểm như sau:<br />
+Ưu điểm:<br />
Ưu điểm lớn nhất của phương pháp so sánh là cho phép tách ra được những nét <br />
riêng, nét chung của các hiện tượng được so sánh làm tiền đề cho việc đánh giá <br />
các mặt phát triền hay kém phát triển; hiệu quả hay không hiệu quả để từ đó đề <br />
xuất các giải pháp tổ chức hợp lý và tối ưu trong từng trường hợp cụ thể.<br />
Đơn giản, dễ thực hiện<br />
Là phương pháp bổ trợ khi sử dụng các phương pháp phân tích kinh tế khác.<br />
Với việc sử dụng cả số tuyệt đối, tương đối và số bình quân khi so sánh có thể <br />
cho ta những đánh giá toàn diện cả về quy mô, sự thay đổi kết cấu cũng như cho <br />
phép ta đưa ra những nhận định tổng quát về hoạt động kinh tế của doanh nghiệp.<br />
+Nhược điểm:<br />
Phương pháp so sánh chỉ cho phép xem xét, đánh giá kết quả mà không tìm hiểu <br />
được nguyên nhân bản chất bên trong gây ra sự biến động hoạt động kinh tế của <br />
doanh nghiệp.<br />
Phạm vi ứng dụng:<br />
+So sánh giữa thực tế và kế hoạch<br />
Mục đích là để đánh giá sơ bộ mức độ hoàn thành kế hoạch, xác định tiềm năng <br />
nâng cao mức độ đạt được của các chỉ tiêu. <br />
+So sánh giữa chỉ tiêu kỳ thực hiện và kỳ phân tích<br />
Mục đích của so sánh trong trường hợp này là để đánh giá xu hướng phát triển và <br />
nhịp độ tăng trưởng các chỉ tiêu phân tích đồng thời nghiên cứu các cơ hội và khả <br />
năng để đẩy nhanh nhịp độ tăng trưởng của các chỉ tiêu.<br />
+So sánh giữa các doanh nghiệp<br />
Mục đích là để đánh giá vị trí và tìm ra những nguồn dự trữ trong sản xuất của <br />
doanh nghiệp. Khi so sánh hai hay nhiều doanh nghiệp phải đảm bảo sự so sánh là <br />
đồng nhất. Ngoài ra khi so sánh phải lựa chọn những chỉ tiêu so sánh có khả năng <br />
phản ánh được bản chất của hiện tượng đem so sánh.<br />
Chẳng hạn, khi so sánh năng suất phương tiện giữa các doanh nghiệp vận tải ô tô <br />
có cơ cấu đoàn xe theo trọng tải khác nhau thì không thê chỉ dùng chỉ tiêu năng suất <br />
bình quân một đầu xe nà cần chọn chỉ tiêu năng suất bình quân một tấn phương <br />
tiện hoặc một ghế xe. <br />
+So sánh chỉ tiêu của doanh nghiệp với chỉ tiêu bình quân của ngành<br />
Việc so sánh các chỉ tiêu của doanh nghiệp với chỉ tiêu bình quân toàn ngành <br />
thường là do các cơ quan quản lý cấp trên tiến hành với mục đích là để đánh giá và <br />
xếp hạng doanh nghiệp trong ngành.<br />
Đối với doanh nghiệp vận tải ô tô, người ta thường dùng các chỉ tiêu để so sánh <br />
như: Tỷ suất lợi nhuận, doanh thu bình quân, giá thành bình quân, năng suất lao <br />
động bình quân, tiền lương bình quân, năng suất lao động bình quân..<br />
2.Các phương pháp phân tích yểu tố<br />
Mỗi hiện tượng hay quá trình kinh tế diễn ra đều chịu tác động của hàng loạt các <br />
nhân tố khác nhau, trong đó có nhân tố chủ quan, nhân tố khách quan, nhân tố trực <br />
tiếp, nhân tố gián tiêp…<br />
Để có thể xác định rõ nguyên nhân dẫn đến hiện tượng kinh tế này hay hiện tượng <br />
kinh tế khác, trong phân tích kinh tế người ta sử dụng công cụ phân tích yếu tố. <br />
Phân tích yếu tố được sử dụng để lượng hóa mức độ ảnh hưởng của chỉ tiêu yếu <br />
tố đến chỉ tiêu kết quả mà ta phân tích. <br />
Điều kiện để áp dụng phương pháp phân tích yếu tố là các yếu tố phải được <br />
lượng hóa và mối quan hệ giữa các chỉ tiêu phải được biểu thị dưới dạng hàm số;<br />
F(xi) = F (x1, x2,….,xn) i=<br />
Trong đó:<br />
F là chỉ tiêu kết quả mà ta cần phân tích<br />
x1, x2,….,xn là các yếu tố ảnh hưởng<br />
Tùy theo mục đích, yêu cầu về độ chính xác và điều kiện số liệu đầu vào của phân <br />
tích ta có thể sử dụng nhiều phương pháp phân tích yếu tố khác nhau.<br />
1.1.Phương pháp thay thế liên hoàn<br />
Bản chất của phương pháp này là khi phân tích ảnh hưởng của một chỉ tiêu yếu tố <br />
nào đó đến chỉ tiêu phân tích người ta cố định các yếu tố khác còn lại. Mức độ ảnh <br />
hưởng của từng nhân tố được xác định bằng cách thay thế lần lượt và liên tiếp các <br />
nhân tố để xác định giá trị của chỉ tiêu phân tích khi nhân tố đó thay đổi. Sau đó lấy <br />
kết quả trừ đi giá trị của chỉ tiêu phân tích ở kỳ gốc. Phương pháp này được áp <br />
dụng khi các nhân tố có quan hệ với chỉ tiêu phân tích dưới dạng tích số (hoặc <br />
thương số).<br />
Ưu, nhược điểm của phương pháp thay thê liên hoàn<br />
+Ưu điểm:<br />
Tính toán đơn giản<br />
Cho phép xác định được nguyên nhân của hiện tượng kinh tế<br />
Lượng hóa được mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố<br />
+Nhược điểm:<br />
Không xem xét được mức độ ảnh hưởng đồng thời của tất cả các yếu tố tới chỉ <br />
tiêu phân tích.<br />
Khi xét ảnh hưởng của một nhân tố nào đó, người ta lại cố định các nhân tố còn <br />
lại. Trong thực tế, sự ảnh hưởng của các nhân tố là đồng thời bởi vậy nếu xác <br />
định mức độ ảnh hưởng của từng yếu tố bằng phương pháp thay thế liên hoàn thì <br />
tổng đại số mức ảnh hưởng của tất cả các yếu tố sẽ nhỏ hơn mức thay đổi của <br />
chính chỉ tiêu phân tích. Phần thiếu hụt này được gọi là lượng dư; lượng dư này <br />
chính là do các yếu tố ảnh hưởng đồng thời gây nên.<br />
Chỉ áp dụng được khi các nhân tố có quan hệ với chỉ tiêu phân tích dưới dạng tích <br />
số (hoặc thương số)<br />
1.2.Phương pháp dồn lượng dư cho yếu tố đứng sau:<br />
Nguyên tắc chung của phương pháp này là lượng dư do các yếu tố ảnh hưởng <br />
đồng thời sẽ được dồn cho yếu tố đứng sau.<br />
Ưu nhược điểm của phương pháp dồn lượng dư cho yếu tố đứng sau;<br />
+Ưu điểm:<br />
Tính toán đơn giản<br />
Cho phép xác định được nguyên nhân của hiện tượng kinh tế<br />
Lượng hóa được mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố<br />
Khắc phục được nhược điểm của phương pháp thay thế liên hoàn là đã phân chia <br />
hết lượng dư cho các yếu tố ảnh hưởng: Tổng đại số mức ảnh hưởng của tất cả <br />
các yếu tố sẽ bằng mức thay đổi của chỉ tiêu phân tích.<br />
+Nhược điểm:<br />
Việc dồn lượng dư cho yếu tố đứng sau như vậy là thiếu chính xác bởi vì lượng <br />
dư là do các yếu tố đồng thời gây nên chứ không phải chỉ do các yếu tố đứng sau.<br />
Khi thay đổi trật tự các chỉ tiêu trong công thức tính toán thì kết quả phân tích <br />
cũng thay đổi theo.<br />
Chỉ áp dụng được khi các nhân tố có quan hệ với chỉ tiêu phân tích dưới dạng tích <br />
số (hoặc thương số).<br />
1.3.Phương pháp chia đều lượng dư<br />
Nguyên tắc của phương pháp này là lượng dư được chia đều cho các yếu tố ảnh <br />
hưởng không phụ thuộc vào mức độ ảnh hưởng nhiều hay ít của từng yếu tố tạo <br />
ra lượng dư đó.<br />
+Ưu điểm:<br />
Tính toán đơn giản<br />
Cho phép xác định được nguyên nhân của hiện tượng kinh tế<br />
Lượng hóa được mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố<br />
Khắc phục được nhược điểm của phương pháp thay thế liên hoàn là đã phân chia <br />
hết lượng dư cho các yếu tố ảnh hưởng: Tổng đại số mức ảnh hưởng của tất cả <br />
các yếu tố sẽ bằng mức thay đổi của chỉ tiêu phân tích.<br />
+Nhược điểm:<br />
Việc chia đều lượng dư cho các yếu tố là thiếu chính xác, vì trong thực tế mức <br />
độ ảnh hưởng của các yếu tố khác nhau là khác nhau.<br />
Chỉ áp dụng được khi các nhân tố có quan hệ với chỉ tiêu phân tích dưới dạng tích <br />
số (hoặc thương số).<br />
1.4.Phương pháp chia lượng dư theo tỷ lệ<br />
Nguyên tắc: Lượng dư do các yếu tố ảnh hưởng đồng thời được phân chia theo tỉ <br />
lệ ảnh hưởng nhiều hay ít của từng yếu tố cấu thành tạo ra lượng dư đó.<br />
+Ưu điểm:<br />
Cho phép xác định được nguyên nhân của hiện tượng kinh tế<br />
Lượng hóa được mức độ ảnh hưởng của từng nhân tố<br />
Khắc phục được nhược điểm của phương pháp thay thế liên hoàn là đã phân chia <br />
hết lượng dư cho các yếu tố ảnh hưởng: Tổng đại số mức ảnh hưởng của tất cả <br />
các yếu tố sẽ bằng mức thay đổi của chỉ tiêu phân tích.<br />
Phương pháp chia lượng dư theo tỷ lệ cho kết quả chính xác hơn các phương <br />
pháp trên<br />
+Nhược điểm:<br />
Tính toán phức tạp hơn<br />
Mặc dù lượng dư đã được chia cho các yếu tố theo tỷ lệ nhưng vẫn chưa cho kết <br />
quả chính xác tuyệt đối.<br />
Chỉ áp dụng được khi các nhân tố có quan hệ với chỉ tiêu phân tích dưới dạng tích <br />
số (hoặc thương số).<br />
1.5.Phương pháp số chênh lệch<br />
Nguyên tắc: Đây là dạng biến đổi của phương pháp thay thế liên hoàn. Khi xác <br />
định ảnh hưởng của chỉ tiêu yếu tố nào đó đến chỉ tiêu phân tích thì trong công <br />
thức tính toán chỉ tiêu này được thay thế dưới dạng hiệu số (số chênh lệch) giữa <br />
giá trị của chỉ tiêu yếu tố kỳ phân tích và kỳ gốc, các chỉ tiêu đứng trước hiệu số <br />
lấy giá trị kỳ phân tích, các chỉ tiêu đứng sau hiệu số lấy giá trị kỳ gốc.<br />
Về bản chất, phương pháp này giống với phương pháp dồn lượng dư cho yếu tố <br />
đứng sau.<br />
1.6.Phương pháp tỷ lệ phần trăm<br />
Cơ sở của phương pháp này là kết quả phân tích bằng phương pháp thay thế liên <br />
hoàn và phương pháp số chênh lệch. Nó được sử dụng để phân tích xem khi chỉ <br />
tiêu yếu tố thay đổi 1% sẽ làm cho chỉ tiêu phân tích thay đổi bao nhiêu %.<br />
+Ưu điểm:<br />
Phương pháp này có thể được sử dụng trong trường hợp không có đầy đủ số liệu.<br />
+Nhược điểm:<br />
Phạm vi ứng dụng:<br />
Các phương pháp tính yếu tố thường được dùng để phân tích ảnh hưởng của các <br />
chỉ tiêu khai thác kỹ thuật, giá thành bình quân, doanh thu bình quân đến khối <br />
lượng vận chuyển, lượng luân chuyển, doanh thu lợi nhuận… của doanh nghiệp <br />
vận tải ô tô.<br />
3.Phương pháp quy đổi<br />
Bản chất của phương pháp này là khi phân tích đánh giá hoạt động của doanh <br />
nghiệp mà trong kỳ phân tích có sự thay đổi lớn về các điều kiện khách quan so <br />
với kỳ gốc, các số liệu kỳ gốc sẽ được tính toán lại (quy đổi) theo điều kiện <br />
khách quan thực tế kỳ phân tích.<br />
+Ưu điểm;<br />
Loại trừ được ảnh hưởng của các yếu tố khách quan đến chỉ tiêu phân tích với <br />
mục đích để đảm bảo cho việc đánh giá các yếu tố chủ quan được chính xác. Như <br />
vậy, thông qua quy đổi để loại trừ sự tác động của yếu tố khách quan sẽ đảm bảo <br />
tính “so sánh được” của các chỉ tiêu phân tích.<br />
Trong giai đoạn môi trường kinh doanh của các doanh nghiệp vận tải ô tô còn <br />
nhiều biến động như hiện nay thì việc ấp dụng phương pháp quy đổi là phù hợp <br />
và rất cần thiết.<br />
+Nhược điểm:<br />
Để thực hiện quy đổi cần phân tích để tìm ra hệ số điều chỉnh => việc tính toán sẽ <br />
phức tạp hơn. Nếu xác định hệ số điều chỉnh không phù hợp thì kết quả tính toán <br />
sẽ không chính xác.<br />
+Phạm vi ứng dụng:<br />
Khi các điều kiện khách quan của kỳ phân tích có sự biến động lớn so với kỳ gốc, <br />
các số liệu kỳ gốc cần phải được quy đổi cho phù hợp với điều kiện sản xuất <br />
kinh doanh thực tế của doanh nghiệp. Chẳng hạn, khi phân tích tổng chi phí mà <br />
trong kỳ phân tích có sự biến động lớn về giá cả và lượng luân chuyển thì tổng chi <br />
phí kế hoạch phải tính toán lại theo giá thực tế và tương ứng với lượng luân <br />
chuyển thực hiện.<br />
Hay khi phương tiện của doanh nghiệp hoạt động trên các loại đường khác nhau <br />
thì khi xác định số lần BDKT, SCPT cũng cần quy đổi ra đường loại I, rồi đó mới <br />
dùng quãng đường đã quy đổi này để tính toán.<br />
4.Phương pháp chi tiết hóa<br />
Bản chất: Phân chia nhỏ các hiện tượng hay quá trình kinh tế phức tạp để có thể <br />
nghiên cứu một cách sâu sắc, cụ thể hơn.<br />
Thông thường việc chi tiết hóa được thực hiện theo các hướng sau;<br />
Chi tiết hóa theo bộ phận cấu thành của chỉ tiêu<br />
Chi tiết hóa theo thời gian<br />
Chi tiết hóa theo địa điểm xuất hiện<br />
+Ưu điểm;<br />
Cho phép phân tích các hiện tượng, quá trình kinh tế phức tạp một cách sâu sắc, <br />
cụ thế hơn.<br />
Chi tiết hóa sẽ giúp ích cho việc đánh giá kết quả kinh doanh được sát, đúng và <br />
tìm được giải pháp có hiệu lực cho công việc kinh doanh.<br />
Chi tiết hóa theo địa điểm xuất hiện sẽ cho phép đánh giá được kết quả thực hiện <br />
hạch toán kinh doanh nội bộ; khai thác được các khả năng tiềm tàng về sử dụng <br />
vật tư, lao động, thiết bị…trong kinh doanh ở các bộ phận; đồng thời còn giúp phát <br />
hiện ra các đơn vị tiên tiến hoặc lạc hậu trong thực hiện các mục tiêu kinh doanh.<br />
+Nhược điểm:<br />
Khối lượng tính toán lớn<br />
+Phạm vi áp dụng<br />
Chi tiết hóa theo bộ phận cấu thành của chỉ tiêu<br />
Khi phân tích tổng khối lượng hay tổng lượng luân chuyển của doanh nghiệp vận <br />
tải ô tô thường được chi tiết theo mặt hàng vận chuyển, cự ly vận chuyển, loại <br />
phương tiện…<br />
Khi phân tích giá thành, chỉ tiêu giá thành đơn vị sản phẩm hoặc mức chi phí <br />
thường được chi tiết theo các khoản mục giá thành.<br />
Chi tiết hóa theo thời gian<br />
Trong sản xuất vận tải có thể chi tiết hóa sản lượng vận chuyển theo mùa, tháng, <br />
quý trong năm hoặc tuần trong tháng để nghiên cứu tính đều đặn của sản xuất vận <br />
tải.<br />
Chi tiết hóa theo địa điểm xuất hiện<br />
Đối với doanh nghiệp vận tải ô tô, có thể tiến hành chi tiết hóa chi phí cho từng <br />
đội xe, xưởng…<br />
5.Phương pháp cân đối<br />
Đây là phương pháp mô tả và phân tích các hiện tượng kinh tế dựa trên mối quan <br />
hệ tương ứng cân bằng hoặc phải tồn tại sự cân bằng giữa các hiện tượng hay <br />
quá trình kinh tế. <br />
+Ưu điểm:<br />
+Nhược điểm:<br />
Chỉ có thê phân tích khi tồn tại sự cân bằng về lượng giữa hai mặt của các hiện <br />
tượng và quá trình kinh doanh.<br />
+Phạm vi ứng dụng:<br />
Phương pháp này được sử dụng chủ yếu để phân tích tình hình tài chính và sử <br />
dụng vật tư kỹ thuật trong doanh nghiệp, phân tích điểm hòa vốn…<br />
6.Phương pháp chỉ số<br />
Chỉ số: Là số tương đối biểu thị quan hệ so sánh giữa hai mức độ nào đó của một <br />
hiện tượng kinh tế hoặc giữa hai hiện tượng kinh tế mà các phần tử của nó không <br />
thể cộng trực tiếp với nhau.<br />
Lưu ý: <br />
Khi muốn so sánh các mức độ của hiện tượng kinh tế phức tạp, cần chuyển các <br />
phần từ có tính chất khác nhau thành giống nhau để có thể trực tiếp cộng lại. Khi <br />
có nhiều yếu tố cùng tham gia vào việc tính toán chỉ số, phải giả định chỉ có một <br />
yếu tố thay đổi còn các yếu tố khác không đổi.<br />
Chỉ số được phân chia thành nhiều loại tùy theo mục đích nghiên cứu.<br />
+Căn cứ vào phạm vi tính toán, chỉ số được chia thành:<br />
Chỉ số cá thể<br />
Chỉ số chung<br />
+Căn cứ vào tính chất của chỉ tiêu phân tích, chỉ số gồm:<br />
Chỉ tiêu số lượng<br />
Chỉ tiêu chất lượng<br />
+Ưu điểm:<br />
+Nhược điểm;<br />
Chỉ có thể ứng dụng trong trường hợp quan hệ giữa các hiện tượng kinh tế có <br />
dạng tích hoặc dạng thương.<br />
+Phạm vi ứng dụng<br />
Phương pháp chỉ số thường được sử dụng để phân tích quan hệ giữa các hiện <br />
tượng hay quá trình kinh tế. Chẳng hạn như: phân tích biến động của chỉ tiêu bình <br />
quân do ảnh hưởng của sự thay đổi của kết cấu, phân tích quan hệ động thái giữa <br />
các chỉ tiêu.<br />
Ngoài các phương pháp trên đây, người ta có thể sử dụng nhiều phương pháp khác <br />
như: phương pháp mô hình hóa, phương pháp tương tự, phương pháp tích phân, <br />
phương pháp chuyên gia…<br />