Chấm dứt nghèo đói: Phỏng vấn Jeffrey Sachs

ChÊm døt nghÌo ®ãi:<br /> pháng vÊn Jeffrey Sachs<br /> <br /> Onnesha Roychoudhuri. The end of poverty:<br /> an interview with Jeffrey Sachs(*).<br /> http://www.motherjones.com/news/qa/2005/05/jeffrey_s<br /> achs.html<br /> <br /> Kh¸nh V©n<br /> dÞch<br /> <br /> <br /> h»m hç trî c¸c n−íc trong viÖc ®¹t trong nhiÒu thËp kû qua nh÷ng nghiªn<br /> N ®−îc c¸c Môc tiªu Ph¸t triÓn Thiªn cøu cña kinh tÕ häc ph¸t triÓn l¹i kh«ng<br /> niªn kû (MDGs) vµo n¨m 2015, Liªn Hîp ®−a ra ®−îc nh÷ng gi¶i ph¸p xãa bá ®−îc<br /> Quèc ®· tæ chøc mét nhãm h¬n 250 nghÌo ®ãi? §iÒu g× lµm cho c¸c ®Ò xuÊt cña<br /> chuyªn gia vÒ ph¸t triÓn x©y dùng nh÷ng «ng ®Æc biÖt ®Õn thÕ? Môc tiªu xo¸ nghÌo<br /> chiÕn l−îc kh¶ thi, mang l¹i tèc ®é ph¸t ®ãi cã thÓ ®¹t ®−îc trong giai ®o¹n hiÖn<br /> triÓn nhanh chãng. Vµ vµo cuèi th¸ng nay hay kh«ng?(*)<br /> 1/2005 nhãm nghiªn cøu ®· ®−a ra b¶n Phãng viªn cña t¹p chÝ Mother Jones<br /> b¸o c¸o cuèi cïng víi tiªu ®Ò §Çu t− ®Ó (M.J.) ®· cã cuéc pháng vÊn víi Jeffrey D.<br /> ph¸t triÓn: Mét kÕ ho¹ch thùc tÕ nh»m ®¹t Sachs (J.S.) vÒ vÊn ®Ò trªn. Th«ng tin<br /> ®−îc MDGs (“M−êi khuyÕn nghÞ then KHXH tr©n träng giíi thiÖu víi b¹n ®äc<br /> chèt” ®−îc rót ra tõ b¸o c¸o nµy sÏ ®−îc néi dung cuéc pháng vÊn ®ã.<br /> nªu ë phÇn cuèi bµi - ND).<br /> M.J.: §iÒu g× lµm cho kÕ ho¹ch xo¸<br /> §øng ®Çu nhãm nghiªn cøu nµy lµ nghÌo ®ãi cña «ng kh¸c víi nh÷ng nç lùc<br /> Jeffrey D. Sachs, mét nhµ kinh tÕ häc. ¤ng ph¸t triÓn ®· ®−îc cè g¾ng thùc hiÖn trong<br /> ®· ®−îc biÕt tíi nh− mét chuyªn gia t− vÊn nh÷ng n¨m 50 vµ 60? T¹i sao ®· qua 5<br /> cho chÝnh phñ c¸c n−íc thuéc ch©u ¸ vµ thËp kû mµ nh÷ng nç lùc ®ã vÉn ch−a cã<br /> Mü Latin trong chiÕn l−îc c¶i c¸ch kinh tÕ, ®−îc sù thµnh c«ng?<br /> ®−îc kh©m phôc nh− mét nhµ kinh tÕ cã<br /> J.S.: T«i nghÜ r»ng ®ã lµ do vÉn cßn<br /> kh¶ n¨ng lµm thay ®æi toµn diÖn nÒn kinh<br /> thiÕu nh÷ng nç lùc thÝch ®¸ng, bao hµm<br /> tÕ ®ang khñng ho¶ng. Còng trong n¨m<br /> nhiÒu thø trong ®ã. §Ó cã ®−îc sù ph¸t<br /> 2005, Jeffrey D. Sachs xuÊt b¶n mét cuèn<br /> triÓn thùc sù th× nh÷ng n−íc giµu cÇn gióp<br /> s¸ch víi tªn gäi ChÊm døt nghÌo ®ãi. Cuèn<br /> s¸ch nªu râ nh÷ng chiÕn l−îc nh»m xo¸ bá<br /> nghÌo ®ãi vµo n¨m 2025. Nh−ng th¸i ®é<br /> l¹c quan cña «ng trong cuèn s¸ch nµy ®· 8<br /> , GS. Kinh tÕ häc, ViÖn tr−ëng ViÖn Nghiªn cøu Tr¸i<br /> khiÕn cho mét sè ng−êi hoµi nghi. T¹i sao ®Êt (§¹i häc Columbia).<br /> 44 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 9.2006<br /> <br /> ®ì nh÷ng n−íc nghÌo b»ng nh÷ng kho¶n thÊp nhÊt nh− ë c¸c quèc gia kÐm ph¸t<br /> ®Çu t− c¬ b¶n cã tÝnh thùc tÕ - ®©y lµ ®iÒu triÓn, ®· kh«ng cã ®ñ tÝnh thùc tÕ?<br /> kiÖn rÊt quan träng. Tr−íc kia khi anh J.S.: Mét phÇn trong sè nh÷ng n−íc ®ã<br /> nh×n nh÷ng chiÕn l−îc ph¸t triÓn thµnh thuéc nh÷ng vïng kh«ng ®−îc biÕt tíi, hay<br /> c«ng ë kh¾p n¬i, anh nhËn ra ®−îc phÇn bÞ lµm ng¬ mét c¸ch cè ý vµ mang tÝnh<br /> lín trong sè ®ã gi¶i quyÕt nh− thÕ nµo, cã chÝnh trÞ, kh«ng thu hót ®−îc nh÷ng h·ng<br /> nhiÒu vÊn ®Ò lín cã thÓ ®· ®−îc tiÕn hµnh. kinh doanh lín, nh÷ng thÞ tr−êng quèc tÕ<br /> Nh−ng trong nhiÒu thËp kû qua chóng ta vµ c¸c ho¹t ®éng th−¬ng m¹i. Chóng ta chØ<br /> ®· kh«ng cè g¾ng thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu c¬ h−íng sù quan t©m vµo quèc gia ®ã khi<br /> b¶n ®ã. VÝ dô nh− th¶m kÞch cña bÖnh sèt truyÒn h×nh ®−a tin vÒ t×nh tr¹ng khñng<br /> rÐt ®· bÞ l¬ lµ trong nhiÒu thËp kû. C¨n ho¶ng trÇm träng cña hä - ®ang chÞu sù<br /> bÖnh nµy ®ang giÕt chÕt kho¶ng 3 triÖu kh« h¹n nghiªm träng hoÆc chiÕn tranh<br /> ng−êi/n¨m. Nã còng cã thÓ ®−îc khèng chÕ trµn lan. Nã cho thÊy r»ng c¸c quèc gia<br /> mét c¸ch nhanh chãng vµ dÔ dµng nÕu ®ang bÞ hao mßn ®Õn kiÖt quÖ vµ cã xu<br /> chóng ta nç lùc tham gia. §· rÊt khã kh¨n h−íng ®i tíi sù sôp ®æ. §· cã nhiÒu tr−êng<br /> cho t«i khi cè t×m hiÓu t¹i sao chóng ta l¹i hîp nh− vËy ®−îc nªu trong b¸o c¸o cña<br /> kh«ng cè g¾ng thùc hiÖn. chóng t«i, vÝ dô nh− Senegal, Ghanal,<br /> Tanzania, Malawi hay Ethiopia vµ nhiÒu<br /> M.J.: ¤ng cã ý kiÕn g× ®èi víi nh÷ng quèc gia kh¸c khi gÆp ph¶i nh÷ng th¶m<br /> chØ trÝch cña nh÷ng ng−êi ®ang tøc giËn ho¹, vµ thËm chÝ cã nh÷ng quèc gia vÉn<br /> cho r»ng thËt l·ng phÝ khi ®æ nhiÒu tiÒn ®ang ch×m s©u trong t×nh tr¹ng ®ã. Mét<br /> b¹c vµo mét hÖ thèng ph¸t triÓn mµ ®Õn trong nh÷ng vÊn ®Ò chung cña c¸c quèc<br /> nay sè tiÒn ®ã vÉn ch−a ph¸t huy ®−îc gia nµy lµ sù nghÌo ®ãi cïng cùc. Nh−ng<br /> hiÖu qu¶? nh÷ng vÊn ®Ò ®ã cã kh¶ n¨ng ®−îc gi¶i<br /> J.S. : Chóng ta ph¶i s¸ng suèt trong quyÕt trªn diÖn réng.<br /> bÊt kú c«ng viÖc nµo mµ chóng ta ®ang M.J.: NÕu kh«ng cã nç lùc thùc sù nµo<br /> lµm. Nãi réng h¬n, t«i ®· bÞ thuyÕt phôc ®Ó thu hót sù chó ý toµn cÇu ®èi víi nh÷ng<br /> bëi nh÷ng tiÕn triÓn kinh tÕ ®ang diÔn ra. vïng nghÌo khæ cïng cùc trªn thÕ giíi th×<br /> Nh÷ng cuéc tranh c·i chñ yÕu lµ vÒ b¶n liÖu nguån tµi chÝnh viÖn trî cã tíi ®−îc<br /> B¸o c¸o Dù ¸n Thiªn niªn kû vµ vÒ cuèn nh÷ng n¬i nh− vËy kh«ng?<br /> s¸ch cña t«i. C¸c néi dung trong ®ã ®Ò cËp<br /> J.S.: ThÕ giíi ®· l¶ng tr¸nh khi nh×n<br /> tíi bÊt kú ®Þa ph−¬ng nµo trªn hµnh tinh<br /> vµo nh÷ng kÕt qu¶ ph¸t triÓn trong giai<br /> nµy, víi nh÷ng tr−êng hîp hÕt søc ®a<br /> ®o¹n khñng ho¶ng hËu 11/9. Trong suèt<br /> d¹ng: sù c« lËp vÒ ®Þa lý, g¸nh nÆng vÒ cuéc chiÕn tranh ë Iraq cã nh÷ng vïng<br /> dÞch bÖnh, khÝ hËu hay xãi mßn ®Êt… trong céng ®ång thÕ giíi ph¶i chÞu nhiÒu<br /> nh÷ng quèc gia ®ã kh«ng ph¶i míi b¾t ®Çu ®au th−¬ng, cay ®¾ng vµ gi¶i ph¸p cÇn<br /> tr¶i qua t×nh tr¹ng nµy. V× vËy, hä cÇn ®−îc tËp trung vµo lµ nh÷ng vÊn ®Ò vÒ<br /> ®−îc gióp ®ì ngay tõ b©y giê cho dï chØ lµ nghÌo ®ãi cïng cùc, bÖnh sèt rÐt, h¹n h¸n<br /> trång thªm c©y l−¬ng thùc, hoÆc chiÕn ®Êu hay n¹n ®ãi triÒn miªn ë ch©u Phi -nh÷ng<br /> chèng bÖnh sèt rÐt, hoÆc tr¸nh nh÷ng trËn vÊn ®Ò kh«ng ph¶i lóc nµo còng ®−îc ®Æt<br /> h¹n h¸n triÒn miªn. Sau ®ã, khi hä ®· æn lªn hµng ®Çu trong th¶o luËn quèc tÕ.<br /> ®Þnh h¬n, hä cã thÓ tù m×nh v÷ng b−íc tiÕp<br /> Nh−ng t«i nghÜ r»ng, trËn sãng thÇn<br /> nh− nh÷ng quèc gia kh¸c trªn thÕ giíi.<br /> vµo cuèi th¸ng 12 ë Ên §é D−¬ng -nh÷ng<br /> M.J.: ¤ng cã cho r»ng nh÷ng nç lùc h×nh ¶nh vÒ ph¹m vi tµn ph¸ cña nã mµ<br /> tr−íc ®©y, ®Ó chØ ®¹t ®−îc møc ph¸t triÓn tÊt c¶ chóng ta ®· nh×n thÊy trªn truyÒn<br /> ChÊm døt nghÌo ®ãi... 45<br /> h×nh, ®· ®−a cuéc th¶o luËn tiÕp cËn tíi chÊt l−îng sèng c¬ b¶n. T«i nghÜ r»ng<br /> hoµn c¶nh cña nh÷ng ng−êi nghÌo trªn William Easterly kh«ng hiÓu môc ®Ých cña<br /> thÕ giíi. Nhê ®ã ®Õn nay ®· thÊy vµi tÝn t«i lµ g×. T«i kh«ng ®Ò xuÊt mét kÕ ho¹ch<br /> hiÖu l¹c quan. ¤ng Tony Blair ®· thóc ®Èy toµn cÇu ®¬n lÎ, mµ do LHQ yªu cÇu thùc<br /> Uû ban ch©u Phi ®−a ra mét b¶n b¸o c¸o hiÖn. Ng−îc l¹i, trªn thùc tÕ t«i ®ang ®Ò<br /> víi néi dung tËp trung vµo nh÷ng ng−êi xuÊt c¸ch thøc ®Ó chóng ta gióp nh÷ng<br /> nghÌo nhÊt ë ch©u Phi trong th¸ng 3/2005. ng−êi d©n tù cøu m×nh. §iÒu nµy ®−îc<br /> B¸o c¸o nµy ®−îc LHQ th«ng qua vµo thùc hiÖn nh»m tr¸nh viÖc nh÷ng ng−êi<br /> th¸ng 9/2005. Theo ®¸nh gi¸ cña céng d©n lò l−ît ®æ x« ®Õn c¸c thµnh phè ®Ó x©y<br /> ®ång thÕ giíi th× ®©y lµ b¸o c¸o ®−îc nhiÒu dùng nhµ cöa vµ tr−êng häc. §©y lµ nh÷ng<br /> nhµ l·nh ®¹o trªn thÕ giíi ñng hé. Vµ t«i g× mµ ng−êi d©n trong chÝnh nh÷ng céng<br /> ®ang thùc hiÖn chuyÕn ®i vßng quanh thÕ ®ång cña hä cã thÓ lµm nÕu chóng ta ®−a<br /> giíi ®Ó th¶o luËn vÒ nh÷ng vÊn ®Ò liªn cho hä ph−¬ng s¸ch ®Ó gi¶i quyÕt thùc tÕ.<br /> quan tíi b¶n b¸o c¸o ®ã.<br /> M.J.: Easterly còng cho r»ng, nÕu «ng<br /> M.J.: T«i ®−îc biÕt, mét nhµ khoa häc thùc hiÖn c¸c chiÕn l−îc kh¸c ®i vµo lóc<br /> vµ lµ cùu nh©n viªn cña WB, «ng William nµy, nã sÏ rÊt khã ®Ó khoanh vïng vµ hiÓu<br /> Easterly ®· ®−a ra sù chØ trÝch vÒ nh÷ng ®−îc nh÷ng chiÕn l−îc nµo lµ hiÖu qu¶ vµ<br /> ®Ò xuÊt cña «ng vµ mét vµi tõ ®−îc «ng ta chiÕn l−îc nµo th× kh«ng. ¤ng cã thÓ cho ý<br /> nh¾c ®Õn nh− “c¶i c¸ch tõng phÇn”, mµ kiÕn vÒ vÊn ®Ò nµy?<br /> trong ®ã nh÷ng nç lùc ph¸t triÓn ®· ®−îc<br /> thùc hiÖn tõng b−íc mét víi thµnh qu¶ J.S.: T«i ®· lµm viÖc cïng 250 ®ång<br /> ch¼ng ®¸ng kÓ. ¤ng ph¶n øng thÕ nµo vÒ ý nghiÖp ®Ó ®−a ra ®−îc b¶n B¸o c¸o Ph¸t<br /> kiÕn nµy? triÓn Thiªn niªn kû. Mçi ng−êi lµ mét<br /> chuyªn gia trong mét lÜnh vùc cô thÓ.<br /> J.S.: VÒ c¬ b¶n, t«i kh«ng cho r»ng Nh÷ng nhµ khoa häc vÒ ®Êt trång th× thùc<br /> chóng ta ®−îc chän gi÷a viÖc gióp ®ì mét sù biÕt râ c¸ch thøc ®Ó c¶i thiÖn nguån<br /> c« g¸i trÎ khoÎ m¹nh, cã kh¶ n¨ng miÔn dinh d−ìng cho ®Êt vµ c¸c b¸c sÜ th× biÕt râ<br /> dÞch cao víi viÖc cøu sèng bè mÑ c« ta ®ang lµm thÕ nµo ®Ó cøu ®−îc bän trÎ. C¸c<br /> ®iÒu trÞ AIDS; ®−îc chän gi÷a viÖc c« Êy cã chuyªn gia vÒ bÖnh sèt rÐt th× thùc sù biÕt<br /> ®−îc b÷a ¨n ë tr−êng víi viÖc hç trî bè mÑ c¸ch k×m gi÷ bÖnh vµ c¸c nhµ sinh vËt häc<br /> c« ta - nh÷ng ng−êi n«ng d©n, cã ®ñ l−¬ng thuû sinh th× biÕt râ lµm c¸ch nµo ®Ó b¶o<br /> thùc ®Ó nu«i sèng gia ®×nh hä vµ cã thu ®¶m nguån n−íc s¹ch cho céng ®ång. Ai ®ã<br /> nhËp tèt. Nh÷ng ®iÒu ®ã thóc Ðp t«i cÇn sÏ kh«ng ph¶i xem xÐt xem liÖu cã tèt hay<br /> lµm chót g× ®ã vµ trªn thùc tÕ cã thÓ thùc kh«ng khi s¶n xuÊt nhiÒu l−¬ng thùc h¬n,<br /> hiÖn ngay lËp tøc. hay nhiÒu mµn chèng trïng sèt rÐt, hoÆc<br /> nhiÒu b¸c sÜ hoÆc nhiÒu gi¸o viªn h¬n, mµ<br /> T«i lµm ®iÒu t−¬ng tù nh− vËy cho nh÷ng ®iÒu ®ã ®· ®−îc c«ng nghÖ chøng<br /> nh÷ng ng−êi n«ng d©n, gióp hä cã thÓ minh. NÕu chóng ta ®−a ra mét ®iÒu g×<br /> trång l−¬ng thùc, cã ®Êt trång tèt, ¸nh míi, c¸i ®ã cã thÓ rÊt kh¸c biÖt, nh−ng<br /> s¸ng, l−îng m−a vµ søc nãng võa ®ñ. Cã nh÷ng c¸i chóng ta cã kh«ng ph¶i lµ<br /> nhiÒu ng−êi trong mét ng«i lµng nghÌo ph−¬ng c¸ch- c¸i dùa trªn nh÷ng kh¸m<br /> khã nh− vËy. NÕu hä ë trong mét ng«i lµng ph¸ míi. §©y lµ ph−¬ng c¸ch dùa trªn sù<br /> nghÌo khã cã mét bÖnh x¸ nh−ng l¹i −u viÖt nhÊt cña nh÷ng c«ng nghÖ ®· ®−îc<br /> kh«ng cã n−íc s¹ch, hoÆc nÕu cã n−íc s¹ch chøng minh tr−íc ®ã.<br /> ®Ó uèng vµ bÖnh x¸ nh−ng l¹i kh«ng cã<br /> mµn ®Ó chèng muçi truyÒn bÖnh sèt rÐt, M.J.: Cã vµi sù chØ trÝch hµm ý r»ng,<br /> th× lóc ®ã hä chØ cã mét nhu cÇu lµ cã ®−îc c¸c MDGs cã thÓ ®−a ra nh÷ng kÕt qu¶<br /> 46 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 9.2006<br /> <br /> kh«ng thùc tÕ ®èi víi c¸c n−íc nghÌo. Víi nhòng th× sao? Cã nhiÒu sù tranh c·i r»ng,<br /> nh÷ng ®iÒu nµy, nÕu c¸c quèc gia ®ã l¹i kho¶n viÖn trî lín nµy sÏ lµ trô cét cho chÕ<br /> thÊt b¹i trong thùc hiÖn c¸c môc tiªu cña ®é nhµ n−íc ®ã, th× liÖu nghÌo ®ãi cã thÓ<br /> quèc gia m×nh th× tiÕp theo sÏ lµ sù vì ®−îc xo¸ bá trong khi c¸c chÝnh trÞ gia<br /> méng cña nh÷ng ng−êi ñng hé vÒ mÆt tµi tham nhòng hay kh«ng?<br /> chÝnh, tõ ®ã cã khiÕn hä gi¶m ®i kho¶n<br /> J.S.: Theo kinh nghiÖm cña t«i th×<br /> tiÒn hiÕn tÆng hay kh«ng?<br /> tham nhòng cã ë kh¾p mäi n¬i: ë n−íc Mü,<br /> J.S.: Tr−íc tiªn cÇn hiÓu r»ng c¸c môc ë ch©u ¢u, ë ch©u ¸ vµ ch©u Phi. Nã nh−<br /> tiªu trong hÇu hÕt c¸c tr−êng hîp ®−îc mét c¨n bÖnh truyÒn nhiÔm -anh cã thÓ<br /> ®−a ra lµ phï hîp víi tõng hoµn c¶nh kiÓm so¸t nã nh−ng l¹i rÊt khã ®Ó lo¹i bá.<br /> riªng cña mçi n−íc. Bëi vËy chóng ta sÏ Vµ cã mét vµi tr−êng hîp n¹n tham nhòng<br /> gi¶m xuèng 2/3 tû lÖ tö vong ë trÎ em, 3/4 phæ biÕn tíi møc trõ khi anh thùc sù, thùc<br /> tû lÖ tö vong ë phô n÷ trong khi sinh. sù s¸ng suèt vµ b¾t kÞp mét vµi môc tiªu<br /> Chóng t«i kh«ng h−íng tíi tiªu chuÈn míi mét c¸ch nhanh chãng nh− ®−îc nªu<br /> tuyÖt ®èi gièng nhau cho tÊt c¶ c¸c quèc trong b¸o c¸o, ch¾c ch¾n anh sÏ ®èi mÆt<br /> gia. T«i nghÜ r»ng cã ®iÒu kh¸c thùc sù víi mét giai ®o¹n khã kh¨n trong khi hoµn<br /> quan träng ë ®©y cÇn hiÓu râ lµ, t«i ®ang thµnh c¸c môc tiªu ph¸t triÓn. §iÒu nµy<br /> lµm viÖc cho LHQ tõ ba n¨m qua vÒ vÊn t−¬ng øng víi tr−êng hîp nh− Zimbabwe,<br /> ®Ò nµy vµ ®· häp bµn víi c¸c nhµ l·nh ®¹o n¬i mµ chÝnh phñ hiÖn nay qu¶n lý mét<br /> trªn thÕ giíi. T«i ®· ph¸t hiÖn ra r»ng, c¸ch tåi tÖ, ®eo b¸m lÊy quyÒn lùc. HoÆc ë<br /> ®iÒu hä quan t©m lµ c¸c môc tiªu ph¶i ®¹t mét n−íc hoµn toµn kh«ng cã sù minh<br /> ë møc cao. Ng−îc l¹i hoµn toµn víi nh÷ng b¹ch, hoÆc n¬i mµ gia ®×nh anh thùc sù<br /> chØ trÝch: c¸c n−íc thùc sù muèn thùc hiÖn cÇn cã mét hÖ thèng tr−êng häc cã hiÖu<br /> c¸c môc tiªu ®ã cña LHQ, hä muèn c¸c qu¶, mét hÖ thèng y tÕ tèt vµ thiÕu thèn<br /> môc tiªu nµy trë thµnh nh÷ng ®éng lùc nhiÒu thø kh¸c n÷a. T«i kh«ng cã bÊt kú<br /> thóc ®Èy ph¸t triÓn ®Êt n−íc vµ hä muèn gi¶i ph¸p kú diÖu nµo cho nh÷ng ®ßi hái<br /> ®−îc gióp ®ì vÒ tµi chÝnh. Hä muèn lµ c¸c ®ã.<br /> ®èi t¸c ph¸t triÓn trong thÕ giíi ®· ph¸t<br /> Nh−ng t«i l−u ý r»ng thÕ giíi ®· quÐt<br /> triÓn, ®−îc gióp ®ì/hËu thuÉn trªn c¬ së<br /> s¹ch mét c¸ch thµnh c«ng bÖnh ®Ëu mïa<br /> nh÷ng cam kÕt. Mét lÇn n÷a, tÊt c¶ nh÷ng<br /> vµ kh«ng chØ ë c¸c n−íc ®· ®¹t kÕt qu¶ cao<br /> ®iÒu nµy ®· t¹o søc Ðp ®èi víi c¸c quèc gia<br /> trong chØ sè qu¶n lý, mµ ë tÊt c¶ nh÷ng n¬i<br /> giµu khi cÇn ®¹t ®−îc 0,7% Tæng s¶n l−îng<br /> kh¸c trªn thÕ giíi. Thµnh qu¶ nµy lµ mét<br /> quèc gia (GNP) cho viÖn trî ph¸t triÓn.<br /> nç lùc cã tÝnh quèc tÕ ®−îc thùc hiÖn bëi<br /> §©y kh«ng ph¶i lµ môc tiªu mµ t«i ®−a ra,<br /> c¸c chuyªn gia trªn c¬ së sö dông c«ng<br /> hay LHQ ®−a ra, mµ môc tiªu nµy ®· ®−îc<br /> nghÖ cao vµ mét hÖ thèng m¸y mãc rÊt tèn<br /> céng ®ång thÕ giíi ®Æt ra 35 n¨m tr−íc vµ<br /> kÐm. Vµ ®ã lµ m« h×nh tæng hîp gîi më<br /> môc tiªu ®ã l¹i ®−îc ®Æt ra trong sù nhÊt<br /> cho c¸c ®Ò xuÊt viÖn trî cña chóng t«i.<br /> trÝ Monterrey(*) n¨m 2002, vµ n−íc Mü<br /> Ch¼ng cã g× ®−îc thùc hiÖn khi chØ dùa<br /> còng ®· tham gia ký kÕt.<br /> trªn niÒm tin. Mäi viÖc nªn ®−îc lµm dùa<br /> M.J.: VÊn ®Ò viÖn trî cho c¸c n−íc trªn nÒn t¶ng cña sù c©n nh¾c vµ tÝnh<br /> ®ang cã r¾c rèi nghiªm träng vÒ tham to¸n chÝnh x¸c. Khi anh thùc sù tËp trung<br /> vµo ®iÒu g×, anh sÏ t×m ra nhiÒu c¸ch hay<br /> ®Ó thùc hiÖn nh»m phôc vô c«ng viÖc tèt<br /> h¬n. Chóng t«i kh«ng chØ göi cã tiÒn, mµn,<br /> Liªn Hîp Quèc. B¸o c¸o t¹i Héi nghÞ quèc tÕ vÒ<br /> (*)<br /> <br /> nguån tµi chÝnh dµnh co ph¸t triÓn. Monterrey, Mexico,<br /> nh÷ng ph−¬ng tiÖn gi¸m s¸t,… ®Ó ®¹t<br /> 18-22 March 2002 (ND). ®−îc c¸c môc tiªu chØ trªn c¬ së ®Þnh<br /> ChÊm døt nghÌo ®ãi... 47<br /> l−îng. Cã nhiÒu thñ ph¸p, nhiÒu c¸ch ®Ó sÜ mµ ch−a tõng tiÕp xóc víi bÖnh nh©n.<br /> lµm, cho dï chØ mét trong sè ®ã lµ thiÕt Chóng t«i kh«ng lµm nh÷ng nghiªn cøu<br /> thùc cho c«ng viÖc, mét trong sè ®ã ®¹t kÕt theo kiÓu nh− vËy. Chóng t«i kh«ng ®µo<br /> qu¶. t¹o c¸c sinh viªn hiÓu sù kh¸c biÖt gi÷a<br /> Nh−ng ®iÒu g× x¶y ra khi ai ®ã ®· dÝnh c¸c quèc gia. Cã v« sè nh÷ng tæng hîp<br /> vµo tham nhòng vµ hä kh«ng thö cè g¾ng thiÕu tÝnh liªn kÕt ®· ®−îc thùc hiÖn trong<br /> gi¶i quyÕt nh÷ng c«ng viÖc mét c¸ch thiÕt suèt thêi gian ®ã.<br /> thùc. Vµ giê ®©y, chóng ta vÉn ch−a gióp T−¬ng tù nh− vËy, ng−êi d©n kh«ng<br /> ®−îc ®Ó mäi n¬i ®Òu cã ®−îc sù qu¶n lý tèt ®−îc h−íng dÉn trªn c¬ së nh÷ng kinh<br /> nhÊt, nh÷ng n¬i mµ chóng ta cã kh¶ n¨ng nghiÖm thùc tiÔn b»ng c¸ch thùc hµnh<br /> t×m ra nh÷ng gi¶i ph¸p h÷u hiÖu vµ thùc trùc tiÕp. §«i khi cã ng−êi nãi r»ng “chóng<br /> sù thùc tÕ ®Ó xoay chuyÓn t×nh h×nh, t¹o t«i d¹y nh÷ng thø mang tÝnh häc thuËt,<br /> sù thµnh c«ng trªn toµn cÇu. chóng t«i kh«ng d¹y ®Ó s½n sµng hµnh<br /> VÊn ®Ò c¬ b¶n kh«ng ph¶i lµ chª tr¸ch ®éng trong thùc tiÔn”. Nh−ng, nãi mét<br /> hay phª ph¸n sù qu¶n lý vµ tö vong, mµ lµ c¸ch nghiªm tóc, ®Ó thùc hiÖn ph¸t triÓn<br /> cã ®−îc c¸ch ®Ó gióp chóng ta chèng l¹i ®óng ®¾n, b¹n ph¶i lµm ®iÒu g× ®ã nhiÒu<br /> AIDS, TB(*), sèt rÐt. C¸i g× ®· c−íp ®i sù h¬n, nh− th«ng qua c¸c tr−êng y, bÖnh<br /> sèng cña nhiÒu ng−êi ®Õn thÕ? T«i ®· nh×n viÖn thùc hµnh, n¬i b¹n cã thÓ thùc sù häc<br /> thÊy bän trÎ ®ang chÕt dÇn mçi khi t«i ®Õn tËp qua nh÷ng tr−êng hîp cô thÓ mét c¸ch<br /> th¨m c¸c bÖnh x¸, bÖnh viÖn. Nh÷ng c¸i thùc sù vµ biÕt ph©n tÝch c¸c tr−êng hîp<br /> chÕt ®ã hoµn toµn cã thÓ ng¨n chÆn ®−îc. ®ã. Khi cã ®iÒu g× tåi tÖ x¶y ra, b¹n nghiªn<br /> cøu vÊn ®Ò ®ã. §iÒu g× ®−îc gäi lµ “Nh÷ng<br /> M.J.: ¤ng ®Ò xuÊt trong cuèn s¸ch<br /> vßng trßn M&M” ë c¸c bÖnh viÖn - ®ã lµ<br /> r»ng chóng ta cÇn tiÕp cËn c¸c nÒn kinh tÕ<br /> vßng trßn bÖnh tËt hoµnh hµnh (M-<br /> ®ang khñng ho¶ng nh− nh÷ng b¸c sÜ tiÕp<br /> morbidity) vµ tû lÖ tö vong (M-mortality).<br /> cËn víi c¸c bÖnh nh©n. «ng gäi ®ã lµ “nÒn<br /> Khi mét bé phËn kh«ng lµm viÖc, khi mét<br /> kinh tÕ l©m sµng” (clinical economics). VËy<br /> bÖnh nh©n tö vong hoÆc c¶m thÊy kh«ng<br /> ch−¬ng tr×nh gi¶ng d¹y mang tÝnh khoa<br /> khoÎ, c¸c b¸c sÜ sÏ cïng nhau trao ®æi vÒ<br /> häc nghiªn cøu hiÖn nay nh»m x©y dùng<br /> tr−êng hîp ®ã. Chóng t«i kh«ng lµm ®iÒu<br /> c¸c nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn th«ng qua c¸c<br /> nµy trong c¸c khoa kinh tÕ chØ mang tÝnh<br /> nhµ kinh tÕ häc t−¬ng lai cã cung cÊp ®−îc<br /> häc thuËt, lý thuyÕt. Víi t«i, sù kh«ng phï<br /> mét khung khæ ®Çy ®ñ ®Ó h−íng dÉn<br /> hîp trong tæ chøc thùc hiÖn cña bÊt kú lÜnh<br /> ng−êi d©n b¶o ®¶m thùc hiÖn ®−îc MDGs<br /> vùc nµo còng ®em ®Õn nh÷ng th¸ch thøc<br /> hay kh«ng?<br /> t−¬ng øng vµ t«i hy väng r»ng lÜnh vùc<br /> J.S.: §iÒu nµy kh«ng thùc hiÖn ®−îc. ®−îc thùc hiÖn sÏ trë nªn gièng nh− mét<br /> T«i ®· nhËn ra r»ng tõ 10 hay 15 n¨m khoa häc kh¸m ch÷a bÖnh nhiÒu h¬n.<br /> tr−íc c¸c sinh viªn ë c¸c khoa kinh tÕ chØ<br /> viÕt luËn v¨n vÒ nh÷ng quèc gia mµ hä cßn M.J.: Trong cuèn s¸ch cña «ng, «ng<br /> ch−a tõng ®Æt ch©n tíi, bëi vËy nh÷ng lêi thuËt l¹i chi tiÕt mét vµi kinh nghiÖm cña<br /> khuyªn, gi¶i ph¸p hä ®−a ra chØ dùa trªn m×nh ë c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn. Cã ®o¹n<br /> c¸c d÷ liÖu cã s½n tõ Nigeria, Kenya hay «ng viÕt: “Mét h«m trong v¨n phßng ë<br /> vµi n¬i kh¸c, hä lµm luËn v¨n theo c¸ch Goni, chóng t«i ®· v¾t ãc suy nghÜ vµ t×m<br /> ®ã. §iÒu nµy gièng nh− viÖc trë thµnh b¸c ra gi¶i ph¸p cho viÖc thµnh lËp mét quü x·<br /> héi khÈn cÊp. Quü nµy sÏ chuyÓn th¼ng<br /> tiÒn tíi nh÷ng céng ®ång nghÌo nhÊt ®Ó<br /> gióp ®ì vÒ tµi chÝnh cho viÖc x©y dùng c¬<br /> (*)<br /> BÖnh lao phæi (ND) së h¹ tÇng ®Þa ph−¬ng nh− tr¹m n−íc,<br /> 48 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 9.2006<br /> <br /> ph−¬ng tiÖn lµm thuû lîi, hay n©ng cÊp c¸ch tõ tõ. H·y lµm tõng thø mét”. T«i<br /> ®−êng x¸. T«i ®· nhÊc ®iÖn tho¹i vµ gäi kh«ng t×m kiÕm sù tranh c·i ®ã. T«i cho<br /> cho WB. K. Marshall, gi¸m ®èc ®¹i diÖn ë r»ng nh÷ng ®iÒu hä nãi ®Òu xuÊt ph¸t tõ<br /> Bolivia cña WB ®· ngay lËp tøc ®¸p l¹i suy nghÜ khi nh×n vµo ®éi ngò c¸c chuyªn<br /> r»ng: “Anh ®óng ®Êy, h·y cïng thùc hiÖn viªn ë c¸c c«ng së bëi v× nh÷ng ng−êi nµy<br /> ®iÒu nµy””. T¹i sao ®¹i diÖn cña WB t¹i còng nghÌo. Hä kh«ng cã g× c¶ bëi v× rèt<br /> Bolivia l¹i kh«ng ®−a ra ®−îc ý t−ëng nµy cuéc n−íc Mü còng nh− c¸c quèc gia giµu<br /> mµ l¹i lµ «ng? cã trªn thÕ giíi kh«ng cho hä nh÷ng<br /> ph−¬ng s¸ch ®Ó thóc ®Èy hä cã suy nghÜ<br /> J.S.: §«i khi hä cã ý t−ëng, vµ ®«i khi<br /> tÝch cùc h¬n. Mét trong sè nh÷ng lý do tr¶<br /> t«i còng cã ý t−ëng. T×nh huèng nµy chØ<br /> lêi cho c©u hái t¹i sao lµ bëi v× ng−êi d©n<br /> xÈy ra trong hoµn c¶nh nh− vËy th«i vµ ý<br /> Mü nghÜ r»ng chóng t«i ®ang lµm mäi ®iÒu<br /> t−ëng ®ã lµ cña t«i. Nh−ng t«i thùc sù c¶m<br /> chóng t«i cã thÓ lµm vµ, nãi mét c¸ch<br /> thÊy r»ng ë Washington h¬n 25 n¨m<br /> th¼ng th¾n lµ, bëi v× hä ®· cho r»ng chóng<br /> tr−íc, ®Æc biÖt lµ ë kû nguyªn ®−îc gäi lµ<br /> t«i ch¼ng lµm ®−îc g× nhiÒu.<br /> “Kû nguyªn ®iÒu chØnh c¬ cÊu”, ®· kh«ng<br /> cã nhiÒu gi¶i ph¸p thùc sù ®Ó gi¶i quyÕt M.J.: ¤ng cã nghÜ r»ng n−íc Mü sÏ<br /> nh÷ng vÊn ®Ò lóc ®ã. Kh«ng cã sù quan dµnh 0,7% GNP cho viÖn trî ph¸t triÓn<br /> t©m tíi vÊn ®Ò tiÕt kiÖm ng©n s¸ch dµnh hay kh«ng?<br /> cho ng−êi nghÌo tõ nhãm nh÷ng n−íc<br /> giµu. Cã nhiÒu ®iÒu thùc sù ®· x¶y ra ë J.S.: T«i kh«ng nghÜ r»ng bÊt kú nhµ<br /> Washington nh− ®· thÊy trong mét tiªu ®Ò chÝnh trÞ cÊp tiÕn nµo còng tin t−ëng chóng<br /> phô “Gi÷ nh÷ng ng−êi nghÌo tr¸nh xa t«i sÏ lµm tèt ®iÒu ®ã. Dï ®©y kh«ng ph¶i lµ<br /> nh÷ng ng−êi ®ãng thuÕ cho chóng ta, nãi lèi suy nghÜ phæ biÕn. Mäi viÖc sÏ thùc hiÖn<br /> víi hä h·y gi÷ chÆt th¾t l−ng, nãi hä h·y ®−îc khi c«ng chóng bµy tá ®−îc víi c¸c<br /> tù gi¶i quyÕt nh÷ng phiÒn to¸i cña m×nh, chÝnh kh¸ch r»ng: “§−îc chóng t«i muèn<br /> nãi hä h·y tiÕp tôc tr¶ nh÷ng kho¶n nî lµm ®iÒu ®ã, chóng t«i muèn lµm cïng trªn<br /> cho chóng ta”. c¬ së nh÷ng g× chóng t«i nãi, ®iÒu nµy tèt<br /> cho chóng ta vµ tèt cho thÕ giíi”.<br /> Theo ®¸nh gi¸ cña t«i, giai ®o¹n ®ã<br /> thËt kh«ng tèt vµ ch¼ng vui vÎ g×. Kh«ng T«i ®· nhËn thÊy trong c¸c buæi nãi<br /> cßn nghi ngê g× khi kh«ng cã nhiÒu ng−êi chuyÖn, th¶o luËn vÒ Dù ¸n Thiªn niªn kû,<br /> s¸ng t¹o, nh÷ng ng−êi ®−îc chuÈn bÞ ®Ó mäi ng−êi ®· hÕt søc ng¹c nhiªn khi ph¸t<br /> lµm ®−îc nhiÒu ®iÒu, b¶n th©n hä còng hiÖn ra nh÷ng g× mµ chÝnh phñ n−íc hä<br /> kh«ng nhËn ®−îc sù khuyÕn khÝch ®Ó ®−a ®ang lµm vµ kh«ng lµm trong khi giao l−u<br /> ra nhiÒu s¸ng t¹o. T«i ®· thùc sù bÞ sèc vµ víi kh¸n gi¶, qua e-mail; nhãm th¶o luËn.<br /> kinh ng¹c khi biÕt r»ng, vµo cuèi nh÷ng Trong nh÷ng cuéc ®ã, c«ng chóng cã xu<br /> n¨m 90, WB vµ nh÷ng tæ chøc viÖn trî ®· h−íng ®¸nh gi¸ qu¸ cao nh÷ng nç lùc hç<br /> kh«ng bá mét xu nµo ®Ó gióp ®ì nh÷ng trî cña Mü, th«ng th−êng cø mét cuéc häp<br /> ng−êi ®ang chÕt dÇn v× AIDS. HiÕm khi cã cã kho¶ng 20 ®Õn 30 ng−êi d©n nghÜ r»ng<br /> nh÷ng n−íc giµu nãi r»ng “Nh×n ®©y, n−íc Mü chi ra mét vµi phÇn tr¨m thu<br /> chóng t«i vÉn ch−a s½n sµng cho viÖc tiªu nhËp th−êng niªn cña m×nh vµ mét vµi<br /> tiÒn gióp ng−êi nghÌo”. Thay vµo ®ã b¹n phÇn tr¨m thËm chÝ 1/4 ng©n s¸ch cho<br /> nhËn ®−îc nhiÒu sù hoµi nghi “Anh kh«ng viÖn trî n−íc ngoµi vµ hä ®· bÞ sèc khi<br /> thÓ lµm viÖc nµy. §iÒu nµy lµ kh«ng thÓ. ph¸t hiÖn ra r»ng trªn kh¾p ch©u Phi, mét<br /> Rèt cuéc th× chóng t«i còng ®ang lµm tÊt d¹ng ®Çu t− mang tÝnh thùc tÕ r»ng, t«i<br /> c¶ nh÷ng g× chóng ta cã thÓ. Chóng t«i cè ®ang nãi tíi kho¶ng 1 xu t−¬ng øng víi<br /> g¾ng lµm mäi thø. H·y tiÕn tõng b−íc mét 100 USD trong GNP cña chóng ta. Hä ®·<br /> ChÊm døt nghÌo ®ãi... 49<br /> kh«ng thÓ tin vµo ®iÒu ®ã, nh−ng ®ã lµ lµ B¸o c¸o hµnh ®éng toµn cÇu, trong ®ã<br /> t×nh huèng kh«ng may. Khi hä ph¸t hiÖn ®Ò cËp r»ng viÖn trî nªn ®−îc t¨ng lªn gÊp<br /> ra ®iÒu nµy hä còng nhËn ra r»ng chóng ®«i. Mäi ng−êi ai còng biÕt r»ng tiÒn cã thÓ<br /> ta ®ang tiªu tèn 500 tØ USD cho qu©n ®éi ®−îc sö dông mét c¸ch hiÖu qu¶ lµ tiÒn<br /> vµ chØ kho¶ng 1 ®Õn 2 tØ USD cho ®Çu t− ë ®−îc cÊp ®Ó ph¸ vì chiÕc bÉy nghÌo ®ãi vµ<br /> ch©u Phi. Hä ®· tá ra lo l¾ng vµ t«i cho cøu vít nh÷ng sè phËn con ng−êi.<br /> r»ng do hä c¶m thÊy ®iÒu nµy kh«ng ph¶i<br /> M−êi khuyÕn nghÞ then chèt<br /> lµ lùa chän tèt nhÊt cho n−íc Mü.<br /> M.J.: ¤ng nghÜ g× vÒ 2 ®Ò xuÊt chiÕn Thø nhÊt, ChÝnh phñ c¸c n−íc ®ang<br /> l−îc gÇn ®©y -Tµi kho¶n th¸ch thøc Thiªn ph¸t triÓn cÇn lùa chän c¸c chiÕn l−îc ph¸t<br /> niªn kû (MCA) cña Tæng thèng Bush vµ triÓn chÝnh x¸c vµ ®ñ tÇm ®Ó ®¹t ®−îc<br /> Quü tµi chÝnh quèc tÕ (IFF) cña Thñ t−íng MDGs vµo n¨m 2015. Chóng ta nªn gäi<br /> Anh Tony Blair vµ Gordon Brown, nh− chóng lµ c¸c chiÕn l−îc gi¶m nghÌo dùa<br /> nh÷ng c¸ch thøc ®Ó t¨ng c−êng sù t¨ng trªn MDGs. §Ó ®¹t ®−îc MDGs vµo 2015,<br /> tr−ëng trªn toµn cÇu? chóng t«i ®Ò xuÊt r»ng tÊt c¶ c¸c n−íc<br /> cïng thùc hiÖn c¸c chiÕn l−îc nµy cho tíi<br /> J.S.: C¶ hai ®Òu lµ nh÷ng gi¶i ph¸p n¨m 2015. ë ®©u cã c¸c b¶n h−íng dÉn<br /> hay. MCA cã nhiÖm vô ph©n bæ 1,7 tØ USD thùc hiÖn chiÕn l−îc gi¶m nghÌo th× ë ®ã<br /> trong n¨m thø nhÊt, 3,3 tØ USD ®−îc ph©n nªn ®−îc thùc hiÖn trong sù liªn kÕt víi<br /> bæ trong n¨m thø hai, 5 tØ USD trong n¨m MDGs.<br /> thø ba. Nh−ng ®Õn nay, hä ®· bá lì tÊt c¶<br /> c¸c môc tiªu cña m×nh. Trong ba n¨m, Thø hai, C¸c chiÕn l−îc gi¶m nghÌo<br /> MCA chØ ph©n bæ ®−îc kho¶ng 100 triÖu dùa trªn MDGs cÇn gi÷ v÷ng ®−îc tØ lÖ c¸c<br /> USD cho mçi dù ¸n. MCA vÉn ch−a tham nguån ®Çu t− cho lÜnh vùc c«ng, x©y dùng<br /> gia mét c¸ch thùc sù. c¬ b¶n, huy ®éng c¸c nguån néi lùc vµ sù<br /> hç trî chÝnh thøc. §ång thêi, c¸c chiÕn<br /> ý t−ëng cña «ng Brown còng rÊt<br /> l−îc nµy còng nªn ®−a ra mét khung<br /> tuyÖt. ThËt kh«ng may n−íc Mü vÒ c¬ b¶n<br /> nh»m t¨ng c−êng qu¶n lý, n©ng cao quyÒn<br /> l¹i nãi kh«ng thÓ tham gia vµo ®ã. T«i nghÜ<br /> con ng−êi, g¾n kÕt x· héi d©n sù, thóc ®Èy<br /> r»ng c¸c quèc gia ch©u ¢u sÏ ®¶m tr¸ch<br /> khu vùc t− nh©n. C¸c chiÕn l−îc gi¶m<br /> tèt IFF, mµ kh«ng cÇn sù øng trî cña Mü.<br /> nghÌo dùa trªn MDGs cÇn tËp trung vµo:<br /> Nh−ng IFF lµ mét ®Þnh h−íng rÊt tèt. ý<br /> C¸c cam kÕt vÒ ®Çu t− vµ ®Çu t−<br /> t−ëng mµ Anh vµ 6 quèc gia ch©u ¢u ®·<br /> thiÕt yÕu nh»m ®¹t ®−îc MDGs vµo 2015;<br /> c«ng bè víi mét lÞch tr×nh ®Ó ®¹t ®Õn môc<br /> Lµm râ c¸c nguån ®Çu t−, chÝnh s¸ch vµ<br /> tiªu lµ dµnh 0,7% GNP cña hä cho ph¸t<br /> ng©n s¸ch mét c¸ch chi tiÕt trong kho¶ng<br /> triÓn vµo n¨m 2015. Bëi vËy nh÷ng g× mµ<br /> 3-5 n¨m tíi; TËp trung vµo hiÖu qu¶ s¶n<br /> IFF sÏ lµm trªn thùc tÕ gióp nh÷ng n−íc<br /> xuÊt cña vïng n«ng th«n, hiÖu qu¶ s¶n<br /> nghÌo vay ®−îc tiÒn nh»m chèng l¹i xu<br /> xuÊt cña ®« thÞ, ch¨m sãc y tÕ, gi¸o dôc,<br /> h−íng ®ang gia t¨ng, vµ kÕt qu¶ lµ hä cã<br /> b×nh ®¼ng giíi, n−íc s¹ch vµ c¸c hÖ thèng<br /> thÓ sö dông ®−îc mét phÇn tiÒn.<br /> vÖ sinh, sù bÒn v÷ng cña m«i tr−êng, khoa<br /> §iÒu mµ Céng ®ång ch©u Phi, B¸o c¸o häc, c«ng nghÖ vµ ®æi míi; TËp trung ch¨m<br /> ph¸t triÓn Thiªn niªn kû, WB vµ IMF sãc søc khoÎ ng−êi phô n÷ (bao gåm c¶<br /> nhËn thÊy lµ, ngay tõ b©y giê c¸c quèc gia viÖc t¸i sinh s¶n), kÕt qu¶ gi¸o dôc, tiÕp<br /> nghÌo cã thÓ th−êng xuyªn nhËn ®−îc cËn c¸c c¬ héi vÒ kinh tÕ, chÝnh trÞ, quyÒn<br /> kho¶n tiÒn lín mçi lóc mét t¨ng vµ sö ®èi víi tµi s¶n, tù do vµ b¹o lùc; Thóc ®Èy<br /> dông nã mét c¸ch hîp lý. WB vµ IMF gÇn c¬ chÕ chÝnh phñ minh b¹ch vµ ph©n cÊp<br /> ®©y ®· c«ng bè mét b¶n b¸o c¸o cã tªn gäi quyÒn lùc gi÷a c¸c cÊp; Cã c¸c chiÕn l−îc<br /> 50 Th«ng tin Khoa häc x· héi, sè 9.2006<br /> <br /> më réng nh− ®µo t¹o vµ duy tr× c«ng nh©n lËp mét “Nhãm hµnh ®éng ®Ó dµnh th¾ng<br /> cã kü thuËt; Thu hót c¸c tæ chøc x· héi lîi nhanh chãng” (A group of Quick Win<br /> d©n sù vµo viÖc thùc hiÖn, ph©n bæ vµ cung actions -The Quick Wins) ®Ó cøu gióp vµ<br /> cÊp c¸c nguån lùc trong viÖc kiÓm tra, hç trî hµng triÖu ng−êi nh»m thóc ®Èy<br /> ®¸nh gi¸; Ph¸c th¶o c¬ b¶n chiÕn l−îc thóc t¨ng tr−ëng. Hä còng cÇn cã sù nç lùc lín<br /> ®Èy khu vùc t− nh©n vµ chiÕn l−îc tiÕp ®Ó hiÓu râ vÒ sù ph¸t triÓn cña c¸c n−íc<br /> theo trong t¹o thu nhËp cho ng−êi nghÌo; trong céng ®ång toµn cÇu.<br /> T¹o sù phï hîp ®èi víi c¸c yªu cÇu ®Æc biÖt<br /> cña c¸c vïng bÞ chiÕm ®ãng, ®¶o nhá ®ang * The Quick Wins bao gåm: Sù ph©n<br /> ph¸t triÓn, c¸c n−íc chËm ph¸t triÓn vµ bæ miÔn phÝ trªn diÖn réng mµn chèng<br /> c¸c tiÓu v−¬ng quèc; Huy ®éng c¸c nguån muçi vµ c¸c lo¹i thuèc phßng bÖnh sèt rÐt<br /> néi lùc th«ng qua viÖc t¨ng 4% GDP vµo hiÖu qu¶ ®èi víi tÊt c¸c trÎ em ë nh÷ng<br /> n¨m 2015; Dù tÝnh sù cÇn thiÕt cho nguån vïng cã sù lan truyÒn bÖnh sèt rÐt ®Õn hÕt<br /> viÖn trî ph¸t triÓn chÝnh thøc. V¹ch n¨m 2007; ChÊm døt viÖc ®ãng häc phÝ ë<br /> ra “chiÕn l−îc gi¶i tho¸t” ®Ó chÊm døt sù lÖ c¸c tr−êng tiÓu häc c¬ së vµ ch¨m sãc y tÕ<br /> thuéc vµo viÖn trî, thÝch øng víi t×nh c¬ b¶n, ®−îc båi hoµn víi sè tiÒn viÖn trî<br /> huèng míi cña quèc gia. cña c¸c nhµ tµi trî khi cÇn thiÕt, Ýt nhÊt lµ<br /> vµo n¨m 2006;<br /> Thø ba, ChÝnh phñ c¸c n−íc ®ang<br /> ph¸t triÓn nªn b¾t tay vµ thùc hiÖn c¸c * Ch−¬ng tr×nh huÊn luyÖn trªn ph¹m<br /> chiÕn l−îc gi¶m nghÌo dùa trªn MDGs vi lín ®èi víi nh÷ng ng−êi ho¹t ®éng v×<br /> trong sù minh b¹ch vµ toµn diÖn, kÕt hîp céng ®ång nªn nh¾m tíi viÖc b¶o ®¶m r»ng<br /> thùc hiÖn cïng c¸c tæ chøc x· héi d©n sù, mçi mét céng ®ång ®Þa ph−¬ng, vµo n¨m<br /> khu vùc t− nh©n trong n−íc, vµ c¸c ®èi t¸c 2015, sÏ cã ®−îc: Kh¶ n¨ng chuyªn<br /> n−íc ngoµi. m«n vÒ y tÕ, gi¸o dôc, n«ng nghiÖp, dinh<br /> d−ìng, c¬ së h¹ tÇng, c¸c hÖ thèng thuû lîi,<br /> - C¸c tæ chøc x· héi d©n sù nªn vÖ sinh vµ qu¶n lý m«i tr−êng; Kh¶<br /> tham gia mét c¸ch tÝch cùc trong c¸c dù n¨ng chuyªn m«n vÒ qu¶n lý khu vùc<br /> th¶o chÝnh s¸ch ph©n bæ dÞch vô, kiÓm tra c«ng; H−íng dÉn ®Ó t¹o sù thÝch øng<br /> sù thùc hiÖn. nh»m thóc ®Èy b×nh ®¼ng giíi vµ sù tham<br /> - C¸c c«ng ty vµ tæ chøc thuéc khu gia cña n÷ giíi trong ho¹t ®éng x· héi.<br /> vùc t− nh©n nªn gãp phÇn chñ ®éng trong Thø s¸u, ChÝnh phñ c¸c n−íc ®ang<br /> viÖc x©y dùng chÝnh s¸ch, c¸c s¸ng kiÕn ph¸t triÓn cÇn liªn kÕt c¸c chiÕn l−îc quèc<br /> nh»m t¹o sù minh b¹ch vµ mèi quan hÖ gia víi c¸c ho¹t ®éng cã tÝnh khu vùc nh−<br /> hîp t¸c gi÷a t− vµ c«ng sao cho phï hîp c¸c quan hÖ ®èi t¸c míi nh»m t¹o sù ph¸t<br /> tõng vïng. triÓn ®èi víi khu vùc ch©u Phi vµ céng<br /> Thø t−, C¸c nhµ tµi trî quèc tÕ nhËn ®ång Carribe (vµ c¸c thÞ tr−êng chung), c¸c<br /> thÊy cã nhiÒu quèc gia ®ang ë vÞ trÝ s½n nhãm, tæ chøc khu vùc cÇn nhËn ®−îc<br /> sµng ®Ó ph©n bæ nguån vèn trªn diÖn réng nhiÒu h¬n sù hç trî trùc tiÕp cña c¸c nhµ<br /> dùa trªn sù ®iÒu hµnh tèt vµ cã kh¶ n¨ng tµi trî cho nh÷ng dù ¸n khu vùc. C¸c<br /> thu hót vèn. V× vËy, hä cÇn lùa chän ra nhãm ph¸t triÓn mang tÝnh khu vùc nªn:<br /> kho¶ng 10 quèc gia cã chiÕn l−îc bÒn v÷ng §−îc hç trî ®Ó nhËn biÕt, lªn kÕ ho¹ch<br /> theo MDG cã ®−îc tØ lÖ ®Çu t− nhanh vµ thùc hiÖn c¸c dù ¸n vÒ c¬ së h¹ tÇng<br /> chãng vÒ c¸c nguån hç trî ph¸t triÓn chÝnh vµnh ®ai cã sù −u tiªn cao nh− ®−êng x¸,<br /> thøc (ODA) trong n¨m 2005. ga xe löa, qu¶n lý n−íc s¹ch; NhËn sù hç<br /> Thø n¨m, Vµo n¨m 2005, c¸c quèc gia trî trùc tiÕp cña c¸c nhµ tµi trî ®Ó thùc<br /> ®ang ph¸t triÓn nªn cïng xuÊt ph¸t, thiÕt hiÖn c¸c dù ¸n ®−êng vµnh ®ai;<br /> ChÊm døt nghÌo ®ãi... 51<br /> §−îc khuyÕn khÝch ®Ó giíi thiÖu vµ tÇng cã liªn quan tíi th−¬ng m¹i, bao gåm:<br /> thùc hiÖn nh÷ng c¬ chÕ thèng nhÊt chung ®iÖn l−íi, ®−êng x¸, cÇu c¶ng. NghÞ sù<br /> nh»m thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng thùc tÕ tèt ph¸t triÓn Doha nªn ®−îc thùc hiÖn<br /> nhÊt vµ sù qu¶n lý hiÖu qu¶.<br /> Vµo n¨m 2005, hoµn tÊt mét c¸ch<br /> Thø bÈy, C¸c n−íc cã nguån thu nhËp thµnh c«ng ba ®Õn n¨m chiÕn dÞch gióp 3<br /> cao nªn t¨ng nguån viÖn trî vèn ODA tõ triÖu bÖnh nh©n m¾c bÖnh AIDS ë c¸c<br /> 0,25% GDP dµnh cho viÖn trî trong n¨m n−íc ®ang ph¸t triÓn ®ang ph¶i chèng chÞu<br /> 2003 lªn kho¶ng 0,44% vµo n¨m 2006 vµ dÞch bÖnh HIV&AIDS hoµnh hµnh; Më<br /> 0, 54% n¨m 2015 ®Ó hç trî MDGs, ®Æc biÖt réng ch−¬ng tr×nh b÷a ¨n häc ®−êng ®èi<br /> ë nh÷ng n−íc cã thu nhËp thÊp vµ c¶i víi tÊt c¶ trÎ em ®ang bÞ ®ãi ë nh÷ng vïng<br /> thiÖn chÊt l−îng ODA (bao gåm c¶ nguån thuéc ®iÓm nãng trªn thÕ giíi, sö dông<br /> viÖn trî c¸i cã thÓ ®−îc c©n ®èi, dù ®o¸n thùc phÈm ®−îc s¶n xuÊt t¹i ®Þa ph−¬ng,<br /> tr−íc ®−îc vµ víi quy m« lín d−íi h×nh Ýt nhÊt lµ vµo n¨m 2006;<br /> thøc hç trî ng©n s¸ch dùa trªn sù bao<br /> cÊp). Mçi nhµ tµi trî nªn ®¹t tíi 0,7% tr−íc Cung cÊp, bæ sung trªn diÖn réng<br /> n¨m 2015 ®Ó hç trî c¸c môc tiªu vµ c¸c −u nguån dinh d−ìng cho ®Êt bÞ xãi mßn trªn<br /> tiªn hç trî ph¸t triÓn kh¸c. ViÖc gi¶m nî ®Êt ®ai cña c¸c n«ng hé nhá, ®Êt trång bÞ<br /> nªn ®−îc thùc hiÖn mét c¸ch réng r·i vµ c¹n kiÖt dinh d−ìng trªn qui m« lín d−íi<br /> trªn ph¹m vi réng. h×nh thøc ph©n bæ miÔn phÝ hoÆc bao cÊp<br /> - ODA cÇn ®−îc dùa trªn c¸c yªu cÇu vÒ ph©n tèt vµ Vßng ®µm ph¸n Doha nªn<br /> thùc tÕ ®Ó ®¹t ®−îc MDGs vµ sù s½n sµng ®−îc thùc hiÖn Ýt nhÊt lµ tr−íc 2006.<br /> sö dông nguån vèn nµy mét c¸ch cã hiÖu Thø chÝn, C¸c nhµ tµi trî quèc tÕ cÇn<br /> qu¶ ë mçi quèc gia. huy ®éng hç trî cho nghiªn cøu khoa häc<br /> - C¬ së ®Ó ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng duy toµn cÇu vµ sù ph¸t triÓn ®Ó tËp trung cho<br /> tr×, g¸nh chÞu ®−îc nh÷ng kho¶n nî lín c¸c nhu cÇu ®Æc biÖt cña ng−êi nghÌo nh−<br /> cña c¸c n−íc ph¶i phï hîp víi thµnh tùu y tÕ n«ng nghiÖp, nguån tµi nguyªn thiªn<br /> ®¹t ®−îc tõ c¸c môc tiªu. nhiªn vµ qu¶n lý m«i tr−êng, n¨ng l−îng<br /> - ViÖn trî cÇn ®−îc ®Þnh h−íng ®Ó hç vµ khÝ hËu, −íc tÝnh cÇn kho¶ng 7 tû<br /> trî cho chiÕn l−îc gi¶m nghÌo dùa trªn USD/n¨m cho tíi n¨m 2015.<br /> MDGs, h¬n thÕ n÷a lµ hç trî c¸c dù ¸n Thø m−êi, Tæng Th− ký LHQ vµ<br /> nh»m ®Þnh h−íng c¸c nhµ tµi trî. Nhãm ph¸t triÓn cña LHQ cÇn t¨ng c−êng<br /> - C¸c nhµ tµi trî nªn ®¸nh gi¸ vµ sù hîp t¸c cña c¸c thµnh viªn LHQ, c¸c<br /> th«ng b¸o sù ph©n bæ ODA nh»m hç trî quü vµ c¸c ch−¬ng tr×nh hç trî MDGs, ë<br /> trong tÝnh tØ lÖ c¸c kho¶n ®Çu t− cã liªn møc toµn cÇu vµ quèc gia. §éi qu©n liªn<br /> quan tíi thùc hiÖn MDG trong thùc tÕ. quèc gia thuéc LHQ nªn ®−îc t¨ng c−êng<br /> - C¸c quèc gia cã møc thu nhËp trung vµ thùc hiÖn trong sù g¾n bã víi c¸c tæ<br /> b×nh còng nªn t×m kiÕm nh÷ng c¬ héi trë chøc tµi chÝnh quèc tÕ ®Ó hç trî thùc hiÖn<br /> thµnh nh÷ng nhµ cung cÊp ODA vµ hç trî c¸c môc tiªu; §éi qu©n liªn quèc gia thuéc<br /> c«ng nghÖ cho c¸c n−íc cã thu nhËp thÊp. LHQ nªn ®−îc huÊn luyÖn, ®−îc tham<br /> Thø t¸m, Nh÷ng n−íc cã nguån thu m−u vµ ®−îc cung cÊp tiÒn b¹c ®Ó hç trî<br /> nhËp cao cÇn më réng thÞ tr−êng cña hä c¸c quèc gia ®¹t ®−îc MDGs; §éi qu©n liªn<br /> cho c¸c n−íc chËm ph¸t triÓn cã thÓ xuÊt quèc gia thuéc LHQ vµ c¸c tæ chøc tµi<br /> khÈu th«ng qua Vßng ®µm ph¸n th−¬ng chÝnh quèc tÕ (WB, IMF, nh÷ng ng©n<br /> m¹i Doha vµ gióp ®ì c¸c n−íc ®ang ph¸t hµng ph¸t triÓn khu vùc) nªn thùc hiÖn<br /> triÓn t¨ng sù c¹nh tranh trong xuÊt khÈu g¾n bã víi sù hç trî cña c¸c quèc gia ®Ó c¶i<br /> th«ng qua c¸c kho¶n ®Çu t− vµo c¬ së h¹ thiÖn chÊt l−îng cña m¸y mãc kü thuËt.<br />