Chăm sóc sức khỏe phụ nữ (Bài 12)

Chia sẻ: Romano Romano | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:32

Thêm vào BST

Báo xấu

264
lượt xem 66
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài giảng phương pháp Chăm sóc sức khỏe phụ nữ . Nội dung bài 12 trình bày về Phá thai bằng phương pháp hút thai chân không. Tài liệu dành cho sinh viên khoa điều dưỡng tham khảo học tập mở mang kiến thức.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chăm sóc sức khỏe phụ nữ (Bài 12)

Phá thai bằng phương pháp hút thai chân không
Bμi 12 Ph¸ thai b»ng ph−¬ng ph¸p hót thai ch©n kh«ng Môc tiªu 1. ChuÈn bÞ dông cô hót thai ch©n kh«ng ®Çy ®ñ vμ v« khuÈn. 2. TiÕn hμnh thao t¸c ®óng quy tr×nh kü thuËt. 3. T− vÊn ®Çy ®ñ, tËn t×nh cho kh¸ch hμng tr−íc vμ sau hót thai. Ph¸ thai b»ng ph−¬ng ph¸p hót thai ch©n kh«ng lμ mét ph−¬ng ph¸p chÊm døt thai nghÐn sím an toμn. §ã lμ ph−¬ng ph¸p sö dông b¬m hót ch©n kh«ng, ®Ó hót thai tõ 6 tuÇn ®Õn hÕt tuÇn thø 12, kÓ tõ ngμy ®Çu tiªn cña kú kinh cuèi. Theo quy ®Þnh, ph−¬ng ph¸p nμy cã thÓ ¸p dông réng r·i ë c¸c tuyÕn y tÕ: tuyÕn x· chØ ph¸ thai ®Õn hÕt tuÇn thø 6 (36 - 42 ngμy), cßn tuæi thai lín h¬n ph¶i ®−îc thùc hiÖn ë c¸c tuyÕn cao h¬n. Ng−êi hé sinh trung häc còng cã thÓ ®−îc thùc hiÖn thñ thuËt nμy, víi ®iÒu kiÖn ®· ®−îc ®μo t¹o vÒ hót thai ch©n kh«ng vμ tuæi thai d−íi 6 tuÇn. Tuy nhiªn, trong mét sè tr−êng hîp, ng−êi hé sinh kh«ng ®−îc phÐp lμm thñ thuËt nμy mμ chØ thùc hiÖn ë tuyÕn cã ph−¬ng tiÖn phÉu thuËt vμ cÊp cøu, khi dù ®Þnh ¸p dông biÖn ph¸p ph¸ thai nμy nh−: − Kh¸ch hμng cã bÖnh m¹n tÝnh: bÖnh tim, viªm gan, rèi lo¹n ®«ng m¸u. − §−êng sinh dôc ®ang cã biÓu hiÖn viªm nhiÔm cÊp tÝnh: viªm cæ tö cung, viªm tiÓu khung. − DÞ d¹ng ®−êng sinh dôc − Rèi lo¹n vÒ ch¶y m¸u − ThiÕu m¸u nÆng − U x¬ tö cung − VÕt mæ cò ë tö cung − Phô n÷ trong 6 th¸ng ®Çu sau ®Î − Thai phô ë tuæi vÞ thμnh niªn 140
1. T− vÊn cho kh¸ch hµng tr−íc khi hót thai Thùc tÕ hiÖn nay, kh¸ch hμng ®Õn ph¸ thai ®Æc biÖt lμ ph¸ thai b»ng ph−¬ng ph¸p hót ch©n kh«ng th−êng lμ tù nguyÖn, hä cã hiÓu biÕt rÊt kh¸c nhau vÒ t×nh tr¹ng thai nghÐn, vÒ ph−¬ng ph¸p ph¸ thai nμy. V× vËy, chóng ta ph¶i rÊt chó träng vÊn ®Ò t− vÊn cho kh¸ch hμng, tr−íc khi lμm thñ thuËt. T− vÊn tr−íc khi lμm thñ thuËt bao gåm: − Gi¶i thÝch ®Ó kh¸ch hμng nhËn thøc ®−îc ph¸ thai ph¶i lμ mét quyÕt ®Þnh tù nguyÖn, trªn c¬ së ®· ®−îc nhËn th«ng tin ®Çy ®ñ. − Kh¸ch hμng ph¶i ®−îc biÕt vÒ c¸c biÖn ph¸p ph¸ thai kh¸c nhau ®Ó lùa chän khi ®· cã th«ng tin. − T− vÊn hiÖu qu¶ lμ ph¶i quan t©m tíi mèi quan hÖ qua l¹i gi÷a c¸n bé t− vÊn - kh¸ch hμng, c¸n bé t− vÊn ph¶i cã kü n¨ng tèt vμ kiÕn thøc ®Çy ®ñ, gióp kh¸ch hμng tù gi¶i quyÕt ®−îc vÊn ®Ò cña m×nh. − T− vÊn cÇn ph¶i nhÊn m¹nh ph¸ thai chØ lμ mét gi¶i ph¸p thô ®éng ®Ó gi¶i quyÕt thai ngoμi ý muèn chø kh«ng ph¶i lμ mét biÖn ph¸p kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh. − T− vÊn vÒ ph¸ thai cÇn quan t©m tíi biÖn ph¸p tr¸nh thai ®· sö dông vμ gióp kh¸ch hμng quyÕt ®Þnh ¸p dông mét biÖn ph¸p tr¸nh thai phï hîp sau ph¸ thai. 1.1. Nh÷ng yªu cÇu cÇn thiÕt ®èi víi c¸n bé vμ c¬ së y tÕ 1.1.1. Nh÷ng yªu cÇu vÒ kiÕn thøc cho c¸n bé t− vÊn − HiÓu nhu cÇu cña kh¸ch hμng: t×m hiÓu lý do ph¸ thai, ®¸nh gi¸ vμ th¶o luËn víi kh¸ch hμng vÒ nhu cÇu t×m dÞch vô ®Ó cã quyÕt ®Þnh phï hîp. − HiÓu biÕt vÒ c¸c chÝnh s¸ch, ph¸p luËt quy ®Þnh cña nhμ n−íc vÒ ch¨m sãc søc kháe sinh s¶n ®Ó cã thÓ cïng th¶o luËn, gióp ®ì kh¸ch hμng cã c¸c quyÕt ®Þnh phï hîp. − N¾m v÷ng c¸c kiÕn thøc chung vÒ c¸c ph−¬ng ph¸p ph¸ thai hiÖn cã ®Ó t− vÊn cho kh¸ch hμng. − Cã c¸c kiÕn thøc vÒ c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai. − Thùc hiÖn viÖc chuyÓn tuyÕn hîp lý vμ ®óng quy ®Þnh. 1.1.2. C¸c kü n¨ng khi t− vÊn cho c¸c ®èi t−îng ph¸ thai. (Xem phÇn t− vÊn chung) 1.1.3. §Þa ®iÓm t− vÊn: nªn cã phßng t− vÊn riªng ®Ó ®¶m b¶o: − KÝn ®¸o. 141
− Tho¶i m¸i. − Yªn tÜnh, kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n hoÆc bÞ ån bëi c¸c cuéc nãi chuyÖn kh¸c. − Cã ®ñ c¸c ph−¬ng tiÖn minh häa vμ truyÒn th«ng cÇn thiÕt (tê r¬i, tranh lËt, c¸c ph−¬ng tiÖn tr¸nh thai). 1.2. C¸c néi dung cÇn t− vÊn cho ng−êi ph¸ thai − Thñ tôc ban ®Çu: + Trao ®æi víi kh¸ch hμng vÒ kh¶ n¨ng ch¾c ch¾n cã thai cña hä. + Trao ®æi víi kh¸ch hμng vÒ t×nh tr¹ng h«n nh©n, con c¸i. Th¶o luËn víi kh¸ch hμng vÒ quyÕt ®Þnh chÊm døt thai nghÐn: quan ®iÓm cña b¶n th©n kh¸ch hμng, cña ng−êi chång, cha mÑ, ng−êi th©n ... + Gi¶i thÝch vÒ qu¸ tr×nh vμ môc ®Ých th¨m kh¸m. + C¸c xÐt nghiÖm cÇn lμm, c¸c thñ tôc hμnh chÝnh. − T− vÊn vÒ quyÕt ®Þnh ph¸ thai, hoÆc gi÷ thai: nÕu kh¸ch hμng quyÕt ®Þnh gi÷ thai, t− vÊn vÒ ch¨m sãc thai nghÐn. NÕu kh¸ch hμng quyÕt ®Þnh ph¸ thai, t− vÊn vÒ c¸c biÖn ph¸p ph¸ thai s½n cã t¹i c¬ së vμ gióp kh¸ch hμng tù lùa chän biÖn ph¸p thÝch hîp trªn c¬ së n¾m ®−îc c¸c th«ng tin vÒ c¸c ph−¬ng ph¸p ph¸ thai, quy tr×nh ph¸ thai, c¸c tai biÕn, nguy c¬ cã thÓ gÆp, c¸ch tù ch¨m sãc sau thñ thuËt vμ c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai phï hîp ¸p dông ngay sau thñ thuËt ph¸ thai vμ thùc hiÖn c¸c thñ tôc hμnh chÝnh cÇn thiÕt. − Gi¶i thÝch vÒ qu¸ tr×nh thñ thuËt: + Thêi gian cÇn thiÕt. + Ph−¬ng ph¸p gi¶m ®au. + Giíi thiÖu ng−êi thùc hiÖn thñ thuËt. + C¸c b−íc cña thñ thuËt. + Th«ng tin vÒ t¸c dông phô vμ tai biÕn, biÕn chøng cã thÓ gÆp khi lμm thñ thuËt. ViÖc t− vÊn tr−íc khi lμm thñ thuËt rÊt quan träng, v× nã gióp cho kh¸ch hμng hiÓu cÆn kÏ h¬n vÒ thñ thuËt, ®Ó cã t©m lý tho¶i m¸i tr−íc khi lμm thñ thuËt, tr¸nh c¨ng th¼ng, lo l¾ng, sî h·i... ®ång thêi còng tr¸nh t©m lý cho r»ng ®©y lμ mét thñ thuËt qu¸ ®¬n gi¶n. C¶ 2 tr¹ng th¸i t©m lý ®ã ®Òu kh«ng tèt ®èi víi c¶ thÇy thuèc vμ kh¸ch hμng trong khi lμm thñ thuËt. 1.3. C¸c vÊn ®Ò cÇn l−u ý khi t− vÊn cho c¸c nhãm ®èi t−îng ®Æc biÖt 1.3.1. VÞ thμnh niªn − Dμnh ®ñ thêi gian cho vÞ thμnh niªn hái vμ ®−a ra quyÕt ®Þnh, tr¸nh g©y mÆc c¶m cho vÞ thμnh niªn. 142
− §¶m b¶o tÝnh bÝ mËt, riªng t−. − T− vÊn vÒ bao cao su ®Ó võa tr¸nh thai võa phßng c¸c bÖnh l©y truyÒn qua ®−êng t×nh dôc. − T− vÊn vÒ c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai. Xem thªm néi dung: "T− vÊn søc kháe sinh s¶n cho vÞ thμnh niªn" trong bμi "Gi¸o dôc søc kháe phô n÷" 1.3.2. Nh÷ng phô n÷ bÞ b¹o hμnh − Quan t©m ph¸t hiÖn vμ ch¨m sãc c¸c tæn th−¬ng do b¹o lùc. − ThÓ hiÖn sù ®ång c¶m trong t− vÊn. − T¹o mèi quan hÖ tèt vμ tin cËy víi kh¸ch hμng. − Giíi thiÖu kh¸ch hμng tíi nh÷ng dÞch vô x· héi ®Ó gióp kh¸ch hμng v−ît qua hoμn c¶nh cña m×nh. − Cung cÊp dÞch vô tr¸nh thai sau ph¸ thai mμ chÝnh b¶n th©n kh¸ch hμng cã thÓ chñ ®éng ®−îc. − Chó ý nguy c¬ nhiÔm bÖnh l©y truyÒn qua ®−êng t×nh dôc. 2. ChuÈn bÞ 2.1. Phßng thñ thuËt ph¶i ®¶m b¶o tiªu chuÈn quy ®Þnh − Xa c«ng tr×nh vÖ sinh, xa n¬i g©y « nhiÔm. − DiÖn tÝch tõ 10 - 16 m2. − Cöa sæ cã cöa kÝnh mê, cöa chíp chèng bôi, cã l−íi ch¾n c«n trïng. − T−êng èp g¹ch men cao tèi thiÓu 1,6 m. − TrÇn quÐt v«i hoÆc s¬n tr¾ng. − NÒn kh«ng thÊm n−íc, cã ®é dèc vμ lç tho¸t n−íc. − Kh«ng treo qu¹t trÇn, nªn cã qu¹t th«ng giã. − Cã hÖ thèng ¸nh s¸ng thÝch hîp. − N¬i röa tay cã n−íc s¹ch vμ n−íc chÝn, thuËn lîi cho c¸n bé kü thuËt ®øng röa tay. 2.2. Ph−¬ng tiÖn − Bμn lμm thñ thuËt s¹ch, kh«ng han gØ, cã ®Öm. − Bμn dông cô kh«ng han gØ, cã b¸nh xe. 143
− §Ìn kh¸m. − GhÕ ngåi. − C¸c ph−¬ng tiÖn v« khuÈn dông cô. − C¸c ph−¬ng tiÖn xö lý dông cô vμ c¸c chÊt th¶i. − Thuèc: g©y tª, hép chèng sèc, thuèc t¨ng co tö cung. 2.3. Dông cô − KÑp s¸t khuÈn dμi 25 cm x 2 chiÕc (1 ®Ó s¸t khuÈn ©m hé, 1 ®Ó s¸t khuÈn ©m ®¹o, cæ tö cung). − Van ©m ®¹o x 2 chiÕc (cã thÓ thay thÕ b»ng 1 chiÕc má vÞt) − KÑp cæ tö cung x 1 chiÕc. − B¬m hót ch©n kh«ng x 1 chiÕc. − èng hót c¸c cì − G¨ng tay v« khuÈn x 2 ®«i. − Kh¨n (s¨ng) hÊp x 2 chiÕc. − B«ng cÇu v« khuÈn. − Dung dÞch Bethadin 10% − Thuèc g©y tª: Lidocain 1% − B¬m, kim tiªm 10ml ®Ó g©y tª quanh cæ tö cung. − Ræ läc m« hót − §Ìn soi m«. (Trong tr−êng hîp kh«ng cã ®Ìn soi mæ, cã thÓ tù t¹o ®Ìn b»ng c¸ch: sö dông mét hép kim lo¹i s¸ng hoÆc mÆt trong cña hép lãt giÊy b¹c cã mét lç hë ®ñ ®Ó ®Æt b¸t ®ùng m« soi, cho bãng ®Ìn ®iÖn vμo trong hép). − B¸t ®ùng m« soi: b¸t nhùa tr¾ng trong hoÆc b¸t thuû tinh. 2.4. Dông cô b¬m hót ch©n kh«ng b»ng tay − B¬m hót ch©n kh«ng 1 van sö dông cho thai ®Õn hÕt 7 tuÇn, b¬m hót ch©n kh«ng 2 van sö dông cho thai ®Õn hÕt 12 tuÇn. (HiÖn nay, ngoμi b¬m hót ch©n kh«ng 1 van vμ 2 van, trªn thÕ giíi cßn sö dông lo¹i b¬m MVA Plus ®Ó hót thai ®Õn hÕt 12 tuÇn). B¬m võa cã t¸c dông t¹o ¸p lùc ©m võa cã t¸c dông chøa chÊt hót tõ buång tö cung. Do ®ã, khi b¬m ®Çy ph¶i th¸o b¬m, phôt c¸c tæ chøc trong b¬m ra khay vμ t¹o l¹i ¸p lùc ©m. 144
− èng hót c¸c cì ®Ó khi tiÕn hμnh thñ thuËt ph¶i chän cì èng hót phï hîp víi tuæi thai. NÕu èng hót qu¸ lín so víi tuæi thai sÏ lμm t¨ng nguy c¬ tæn th−¬ng cæ tö cung, nÕu chän èng hót qu¸ nhá so víi tuæi thai sÏ kÐo dμi thêi gian hót, t¨ng nguy c¬ ch¶y m¸u vμ sãt m«. Nªn chän cì èng hót b»ng sè tuÇn tuæi thai hoÆc nhá h¬n 1 (vÝ dô: thai 7 tuÇn th× chän èng hót sè 7 hoÆc 6). − èng nèi (nÕu sö dông b¬m hót ch©n kh«ng 2 van) − Dung dÞch b«i tr¬n: silicon hoÆc dÇu thùc vËt H×nh 30: B¬m hót vµ èng hót 2.4. ChuÈn bÞ kh¸ch hμng (Xem phÇn “T− vÊn cho kh¸ch hμng tr−íc khi hót thai”) − Hái tiÒn sö bÖnh vÒ néi, ngo¹i, s¶n khoa. NÕu cã bÖnh néi khoa (tim m¹ch, rèi lo¹n ®«ng m¸u...) dÞ d¹ng ®−êng sinh dôc, chØ thùc hiÖn ë tuyÕn cã ph−¬ng tiÖn g©y mª håi søc. − Kh¸m toμn th©n. − Kh¸m phô khoa x¸c ®Þnh cã thai vμ lo¹i trõ chèng chØ ®Þnh: viªm ©m ®¹o, cæ tö cung hoÆc viªm tiÓu khung cÊp, c¸c bÖnh l©y truyÒn qua ®−êng t×nh dôc. (Trong tr−êng hîp nμy, tuyÕn x· chuyÓn lªn tuyÕn trªn vμ tuyÕn trªn chØ thùc hiÖn ph¸ thai khi ®· ®iÒu trÞ æn ®Þnh) − TÝnh tuæi thai dùa vμo ngμy ®Çu cña kú kinh cuèi. − Lμm test thö thai. − Siªu ©m (nÕu cÇn). − Ký cam kÕt tù nguyÖn ph¸ thai. − Cho kh¸ch hμng uèng thuèc gi¶m ®au tr−íc khi lμm thñ thuËt 30 phót 145
− Thö ph¶n øng Lidocain. Khi sö dung lidocain cÇn l−u ý liÒu tèi ®a kh«ng dïng qu¸ 3mg/kg c©n nÆng. − Yªu cÇu kh¸ch hμng ®i tiÓu − Gióp kh¸ch hμng lªn bμn lμm thñ thuËt 2.5. Ng−êi thùc hiÖn thñ thuËt − Trang phôc y tÕ: ¸o choμng, quÇn, mò, khÈu trang, kÝnh b¶o hé. − Röa tay xμ phßng d−íi vßi n−íc ch¶y. 3. Quy tr×nh thùc hiÖn thñ thuËt − Lu«n lu«n t«n träng nguyªn t¾c kh«ng ch¹m − Thùc hiÖn theo quy tr×nh trong b¶ng kiÓm B¶ng kiÓm Quy tr×nh kü thuËt ph¸ thai b»ng ph−¬ng ph¸p hót ch©n kh«ng C¸c b−íc tiÕn hµnh Cã Kh«ng 1. Röa tay b»ng xµ phßng d−íi vßi n−íc ch¶y. 2. §i g¨ng, kh¸m l¹i ®Ó x¸c ®Þnh l¹i kÝch th−íc vµ t− thÕ tö cung. Thay g¨ng v« khuÈn. 3. S¸t khuÈn ©m hé theo tr×nh tù tõ trong ra ngoµi, tõ trªn xuèng d−íi, s¸t khuÈn hËu m«n sau cïng. 4. Tr¶i kh¨n s¹ch d−íi m«ng: h−íng dÉn kh¸ch hµng n©ng cao m«ng, ng−êi lµm thñ thuËt ®Æt kh¨n d−íi m«ng kh¸ch hµng, sao cho tay m×nh kh«ng ch¹m vµo bµn vµ còng kh«ng ch¹m vµo ch©n, m«ng cña kh¸ch hµng. Tr¶i kh¨n s¹ch trªn bông. 5. §Æt van béc lé cæ tö cung: nhÑ nhµng ®Æt van ë phÝa x−¬ng cïng. (Trong tr−êng hîp ®Æt 1 van mµ kh«ng béc lé ®−îc cæ tö cung th× ®Æt van thø 2 ë phÝa x−¬ng mu). 6. S¸t khuÈn cæ tö cung, ©m ®¹o: s¸t khuÈn theo thø tù lç cæ tö cung - cæ tö cung - c¸c tói cïng - ©m ®¹o. 7. KÑp cæ tö cung: kÑp ë vÞ trÝ 12 giê hoÆc 6 giê, tuú theo t− thÕ tö cung ®Ó thuËn lîi khi kÐo th¼ng trôc cæ tö cung. KÑp c¸ch mÐp cæ tö cung kho¶ng 1 cm. 8. G©y tª quanh cæ tö cung b»ng Lidocain 1%: dïng kim tiªm cì 21/22 vµ b¬m tiªm 10ml, tiªm Lidocain vµo 2 vÞ trÝ 4 giê vµ 8 giê ngay chç tiÕp gi¸p gi÷a niªm m¹c ©m ®¹o vµ cæ tö cung. Mçi vÞ trÝ tiªm tõ 3-4 ml (Tr−íc khi b¬m thuèc bao giê còng rót thö pit t«ng ®Ó kh¼ng ®Þnh ®Çu kim kh«ng chäc vµo m¹ch m¸u). Chê 2-3 phót cho thuèc tª cã t¸c dông. 146
9. Thö ¸p lùc ch©n kh«ng cña b¬m hót trong thêi gian chê thuèc tª cã t¸c dông. 10. §o buång tö cung b»ng èng hót: ®−a èng hót qua lç cæ tö cung tõ tõ (sao cho èng hót kh«ng ch¹m vµo ©m hé, thµnh ©m ®¹o), ®Õn khi c¶m gi¸c ®Çu èng hót ch¹m ®¸y tö cung th× dõng l¹i, nh×n dÊu chÊm xanh trªn èng hót ë lç ngoµi cæ tö cung. 11. Nong cæ tö cung b»ng èng hót (nÕu cÇn): nong tõ sè nhá ®Õn sè lín t−¬ng øng víi tuæi thai nh»m ®¶m b¶o lµm thñ thuËt dÔ dµng. 12. NhÑ nhµng ®−a èng hót vµo buång tö cung, kh«ng ®Ó èng hót ch¹m thµnh ©m ®¹o. Trong khi ®−a èng hót vµo buång tö cung nªn kÐo nhÑ cæ tö cung, xoay nhÑ èng hót vµ ®Èy èng hót qua lç cæ tö cung. 13. T¹o ¸p lùc ©m ë b¬m hót Karmann: khãa van hót, kÐo cÇn pitton, sao cho 2 c¸nh cña cÇn gi÷ ch¾c ë 2 bªn b¬m hót 14. L¾p èng hót vµo b¬m hót (chó ý nÕu èng hót nhá th× cÇn èng nèi ®Ó sao cho kh«ng cã kho¶ng trèng gi÷a b¬m hót vµ èng hót). Më van b¬m hót 15. Hót thai: nhÑ nhµng kÐo èng hót vµ b¬m hót ra, sao cho èng hót chØ ra ®Õn eo tö cung, sau ®ã ®Èy èng hót vµo ch¹m ®¸y tö cung. Võa ®−a èng hót, võa nhÑ nhµng xoay èng hót, ®Ó cho cöa sæ cña èng hót ®i kh¾p bÒ mÆt cña buång tö cung. ChÊt hót sÏ ®−îc kÐo vµo lßng b¬m hót. 16. Khi b¬m hót ®Çy hoÆc khi hót ®· s¹ch (tay cã c¶m gi¸c gîn khi èng hót di chuyÓn trong buång tö cung, cã c¶m gi¸c tö cung co bãp siÕt quanh èng hót vµ kh«ng thÊy m« ch¶y vµo trong b¬m hót, dÞch trong èng hót cã bät hång) th× dõng l¹i. Kho¸ van hót, th¸o b¬m hót vµ èng hót ra khái buång tö cung. 17. Më van b¬m vµ b¬m m« hót vµo khay ®Ó kiÓm tra. NÕu thai lín, m« thai cã nh÷ng m¶nh to cã thÓ lµm t¾c ®Çu èng hót, nªn th¸o c¶ ®Çu èng nèi tr−íc khi ®Èy m« thai ra ngoµi. 18. NÕu x¸c ®Þnh hót ch−a s¹ch th× lÆp l¹i thao t¸c hót 19. Th¸o kÑp cæ tö cung, kiÓm tra cæ tö cung ®Ó ®¶m b¶o cæ tö cung kh«ng bÞ r¸ch tr−íc khi kh¸ch hµng rêi bµn thñ thuËt 20. S¸t khuÈn cæ tö cung, ©m ®¹o. 21. Th¸o van ©m ®¹o. Lãt b¨ng vÖ sinh vµ mÆc quÇn cho kh¸ch hµng 22. KiÓm tra tæ chøc hót ®Ó x¸c ®Þnh thai thËt sù trong buång tö cung vµ lo¹i trõ thai ngoµi tö cung tr−íc khi kh¸ch hµng rêi khái bµn thñ thuËt. Cho chÊt hót vµo ræ läc, röa s¹ch chÊt hót d−íi vßi n−íc ch¶y. Cho chÊt hót sau khi röa næi trong n−íc s¹ch, tiÕn hµnh quan s¸t t×m l«ng rau d−íi ¸nh s¸ng cña ®Ìn soi m«. KiÓm tra chÊt hót nh»m ®¸nh gi¸: mµng ®Öm, m« thai, m« hót cã t−¬ng xøng víi tuæi thai kh«ng. NÕu: Kh«ng thÊy gai rau vµ m« thai: cã thÓ lµ thai ngoµi tö cung, s¶y thai tù nhiªn tr−íc thñ thuËt, ch−a hót ®−îc thai ChÊt hót lµ m« trøng, cÇn chuyÓn kh¸ch hµng lªn tuyÕn trªn hoÆc mêi b¸c sÜ ®iÒu trÞ 23. Xö lý dông cô vµ chÊt th¶i theo ®óng quy tr×nh 24. Ghi sæ/ phiÕu theo dâi 147
Chó ý: trong qu¸ tr×nh hót thai (B−íc 15), cã thÓ mÊt ¸p lùc trong b¬m hót, do c¸c nguyªn nh©n sau: − Tæ chøc hót bÝt t¾c cöa sæ: kho¸ van hót, rót èng hót lÊy tæ chøc hót ra vμ lμm l¹i thao t¸c. − B¬m hót ®Çy: kho¸ van, ®Èy tæ chøc hót ra ngoμi vμ lÆp l¹i thao t¸c hót. − èng hót l¾p vμo b¬m hót ch−a khÝt: th¸o b¬m hót, t¹o l¹i ¸p lùc trong b¬m hót, l¾p èng hót cho khÝt. NÕu èng hót nhá h¬n ®Çu canun cña b¬m, th× ph¶i thay èng hót cho võa. − Cæ tö cung réng h¬n so víi èng hót: thay èng hót cì lín h¬n cho võa víi cæ tö cung. VÞ trÝ g©y tª quanh cæ tö cung Tö cung 8h 4h H×nh 31: G©y tª quanh cæ tö cung H×nh 32: Hót thai 148
H×nh 33: KiÓm tra m« sau khi hót 4. Theo dâi, ch¨m sãc sau hót thai 4.1. Theo dâi m¹ch, huyÕt ¸p vμ ra m¸u ©m ®¹o Ýt nhÊt 30 phót sau thñ thuËt, 15 phót kiÓm tra 1 lÇn. 4.2. Ph¸t thuèc hoÆc kª ®¬n thuèc kh¸ng sinh (5 - 7 ngμy) 4.3. T− vÊn cho kh¸ch hμng sau hót thai − H−íng dÉn kh¸ch hμng nghØ ng¬i Ýt nhÊt 24 giê sau hót. − ¡n uèng b×nh th−êng. − Dïng thuèc theo h−íng dÉn cña c¸n bé y tÕ. − Tr¸nh sinh ho¹t vî chång ®Õn khi hÕt ra m¸u ©m ®¹o (th«ng th−êng sau 1 tuÇn). − NÕu cã c¸c vÊn ®Ò bÊt th−êng, cÇn ®Õn kh¸m l¹i ngay: sèt, ra m¸u ©m ®¹o kÐo dμi trªn 1 tuÇn, ra dÞch ©m ®¹o h«i, ®au bông d÷ déi hoÆc ®au bông kÐo dμi. − NÕu kh«ng cã g× bÊt th−êng, hÑn kh¸m l¹i sau 2 tuÇn. − T− vÊn vÒ c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai, h−íng dÉn kh¸ch hμng lùa chän biÖn ph¸p tr¸nh thai thÝch hîp ngay sau hót thai, cung cÊp biÖn ph¸p tr¸nh thai thÝch hîp mμ kh¸ch hμng lùa chän. NÕu kh«ng cã ph−¬ng ph¸p tr¸nh thai ®¸p øng kh¸ch hμng, cÇn giíi thiÖu cho kh¸ch hμng ®Þa ®iÓm cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hμng ®Ó tr¸nh cã thai l¹i ngay sau khi hót thai. 5. Tai biÕn vµ xö trÝ Hót thai ch©n kh«ng lμ ph−¬ng ph¸p an toμn. Tuy nhiªn, ph−¬ng ph¸p nμy còng cã nh÷ng tai biÕn vμ biÕn chøng nhÊt ®Þnh. Tû lÖ tai biÕn vμ biÕn chøng tïy thuéc vμo t×nh tr¹ng søc kháe ng−êi mang thai, tuæi thai ë thêi ®iÓm chÊm døt thai nghÐn, ph¸ thai hîp ph¸p hay bÊt hîp ph¸p, 149
ph−¬ng ph¸p v« c¶m, kinh nghiÖm vμ kü n¨ng cña ng−êi lμm thñ thuËt. Khi ph¸t hiÖn cã tai biÕn hoÆc biÕn chøng cÇn b×nh tÜnh xö trÝ ban ®Çu vμ b¸o b¸c sÜ hoÆc chuyÓn kh¸ch hμng ®Õn tuyÕn ®iÒu trÞ thÝch hîp. 5.1. Tai biÕn − C¸c tai biÕn x¶y ra trong lóc lμm thñ thuËt, ngay sau thñ thuËt hoÆc trong ngμy lμm thñ thuËt bao gåm: − Cho¸ng do ®au, ch¶y m¸u − Ch¶y m¸u: + Cã thÓ do thai to, tö cung co håi kÐm: ch¶y m¸u nhiÒu, mμu ®á t−¬i, kh«ng cã c¶m gi¸c r¸p r¸p trong khi hót. Xö trÝ: dïng thuèc t¨ng co oxytoxin 5 ®¬n vÞ tiªm b¾p hoÆc tiªm cæ tö cung kÕt hîp xoa ®¸y tö cung vμ tiÕp tôc hót ®Ó lÊy hÕt tæ chøc hót ra, m¸u sÏ gi¶m ch¶y. + Cã thÓ ch¶y m¸u do r¸ch cæ tö cung: kh©u phôc håi cæ tö cung. + Cã thÓ ch¶y m¸u do thñng tö cung: dõng thñ thuËt, tiªm oxytoxin vμ chuyÓn tuyÕn phÉu thuËt. 5.2. BiÕn chøng X¶y ra sau 24 giê lμm thñ thuËt: − Sãt rau, sãt thai: ra m¸u ©m ®¹o kÐo dμi, cã thÓ cã mïi h«i − NhiÔm khuÈn: kh¸ch hμng cã biÓu hiÖn sèt, dÞch ©m ®¹o h«i. Xö trÝ: dïng kh¸ng sinh cho ®Õn khi hÕt sèt, kiÓm tra buång tö cung b»ng dông cô, sau ®ã tiÕp tôc dïng kh¸ng sinh Ýt nhÊt 7 ngμy. T¹i tuyÕn c¬ së dïng kh¸ng sinh liÒu ban ®Çu vμ chuyÓn tuyÕn trªn ngay. − Viªm dÝnh buång tö cung. 150
PhÇn ®äc thªm C¸c ph−¬ng ph¸p xö lý dông cô hót thai ch©n kh«ng C¸c b¶ng d−íi ®©y cho thÊy c¸c ph−¬ng ph¸p xö lý dông cô cho c¸c dông cô hót thai L−u ý: ¸p dông c¸c ph−¬ng ph¸p xö lý dông cô kh«ng thÝch hîp sÏ kh«ng ®¶m b¶o vÒ khèng chÕ nhiÔm khuÈn hoÆc lµm háng dông cô vµ kh«ng sö dông l¹i ®−îc. Tãm t¾t c¸c ph−¬ng ph¸p xö lý dông cô hót thai ch©n kh«ng b»ng tay Dông cô T×nh Møc ®é Xö lý tr¹ng xö lý tèi TiÖt khuÈn Khö khuÈn ë møc ®é cao Lµm s¹ch khi thiÓu cung cÇn HÊp Glutaral OxÝt Luéc Glutaral Chlo cÊp thiÕt ®Ó −ít dehyde Ethyle- dehyde rine sö dông ne ®−îc B¬m hót Lµm Lµm Cã Cã Kh«ng Cã Cã Cã TÊt c¶ dông MVA s¹ch s¹ch cô hót thai PlusTM cÇn ®−îc ng©m trong B¬m hót Lµm Lµm Kh«ng Cã Kh«ng Kh«ng Cã Cã dung dÞch hai van s¹ch s¹ch khö nhiÔm, nh− chlorine B¬m hót Lµm Lµm Kh«ng Cã Kh«ng Kh«ng Cã Cã 0,5% cho ®Õn mét van s¹ch s¹ch khi mang ra èng hót TiÖt TiÖt Cã Cã Cã Cã Cã Cã röa s¹ch. EasyGrip khuÈn khuÈn L−u ý: §Ó ® (OxÝt hoÆc b¬m hót kh« Ethylen khö cã thÓ gÆp e) khuÈn ë khã kh¨n møc ®é trong viÖc cao lo¹i bá c¸c chÊt b¸m. èng hót TiÖt TiÖt Kh«ng Cã Cã Cã Cã Cã §Ó röa thËt Karman khuÈn khuÈn s¹ch dông (OxÝt hoÆc cô, h·y dïng Ethylen khö n−íc Êm vµ e) khuÈn ë xµ phßng møc ®é bét. Dïng xµ cao phßng bét tèt h¬n xµ phßng b¸nh v× nã kh«ng ®Ó l¹i cÆn trªn dïng cô. 151
Xö lý èng hót EasyGrip® vµ èng hót Karman Ph−¬ng ph¸p Hãa chÊt Thêi gian ThËn träng TiÖt khuÈn Nåi hÊp −ít* §¹t møc ®é tiÖt khuÈn H¬i n−íc ph¶i ®−îc lan ë nhiÖt ®é lµ 121oC to¶ kh¾p c¸c bÒ mÆt cña (chØ dïng cho èng hót trong 30 phót víi ¸p dông cô. C¸c bé phËn EasyGrip®) suÊt 106 kPa (15 kh«ng ®−îc xÕp dÝnh vµo pounds/inches) nhau vµ ph¶i ®−îc s¾p xÕp sao cho c¸c lç më Kh«ng dïng c¸c chÕ kh«ng bÞ nghÏn vµ ph¶i ®é hÊp −ít kh¸c. Cô tho¸t n−íc tèt. thÓ lµ kh«ng ®−îc èng hót EasyGrip®, ®Æc dïng chÕ ®é hÊp −ít víi c«ng suÊt cao h¬n biÖt lµ cì nhá cã thÓ bÞ trong thêi gian ng¾n cong trong qu¸ tr×nh hÊp h¬n. −ít. §Ó gi¶m thiÓu t¸c ®éng nµy, h·y gãi èng hót trong giÊy hoÆc s¨ng. Glutaraldehyde (Cidex) 10 tiÕng Dông cô ph¶i ngËp hoµn 2% toµn trong dung dÞch. Thay dung dÞch sau 14 Tu©n thñ theo h−íng ngµy tÝnh tõ khi pha hoÆc dÉn cña nhµ s¶n xuÊt ®Ó khi dung dÞch bÞ vÈn ®ôc. pha chÕ. Kh«ng sö dông d−íi nhiÖt ®é 25oC Glutaraldehyde (c¸c Theo chØ dÉn cña s¶n Dông cô ph¶i ngËp hoµn dung dÞch kh¸c) phÈm toµn trong dung dÞch. Thay dung dÞch sau 14 Tu©n thñ theo h−íng ngµy tÝnh tõ khi pha hoÆc dÉn cña nhµ s¶n xuÊt ®Ó khi dung dÞch bÞ vÈn ®ôc. pha chÕ. ¤xÝt Ethylene Theo chØ dÉn cña s¶n ChØ sö dông ë n¬i tho¸ng phÈm giã; cÇn thiÕt ph¶i b¶o hé Tu©n thñ theo h−íng ®−êng h« hÊp dÉn cña nhµ s¶n xuÊt ®Ó pha chÕ. Khö khuÈn ë møc ®é Luéc 20 phót Kh«ng cÇn ng©m ngËp cao hoµn toµn c¸c dông cô. èng hót cã thÓ bÞ biÕn mµu nh−ng kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng. G¾p èng hót khi cßn nãng cã thÓ lµm bÑp èng. H·y ®Ó n−íc tù nguéi tr−íc khi lÊy èng hót ra, g¾p vµo phÝa gèc èng hót. Glutaraldehyde (Cidex) 20 phót Dông cô ph¶i ngËp hoµn 2% toµn trong dung dÞch. Thay dung dÞch sau 14 ngµy tÝnh Tu©n thñ theo h−íng tõ khi pha hoÆc khi dung dÉn cña nhµ s¶n xuÊt ®Ó dÞch bÞ vÈn ®ôc. Kh«ng sö pha chÕ. dông d−íi nhiÖt ®é 25oC Glutaraldehyde (c¸c 20 phót Dông cô ph¶i ngËp hoµn dung dÞch kh¸c) toµn trong dung dÞch. Thay dung dÞch sau 14 Tu©n thñ theo h−íng ngµy tÝnh tõ khi pha hoÆc dÉn cña nhµ s¶n xuÊt ®Ó khi dung dÞch bÞ vÈn ®ôc. pha chÕ. Chlorine 20 phót Dông cô ph¶i ngËp hoµn toµn trong dung dÞch. Pha ë nång ®é 0,5% Thay dung dÞch hµng ngµy hoÆc sím h¬n nÕu dung dÞch bÞ vÈn ®ôc. 152
Xö lý b¬m hót ch©n kh«ng Ph−¬ng ph¸p Hãa chÊt Thêi gian ThËn träng TiÖt khuÈn §¹t møc ®é tiÖt khuÈn ë H¬i n−íc ph¶i ®−îc lan to¶ Nåi hÊp −ít* nhiÖt ®é lµ 121oC trong kh¾p c¸c bÒ mÆt cña dông (chØ dïng cho B¬m hót 30 phót víi ¸p suÊt 106 cô. C¸c bé phËn kh«ng MVA PLusTM) kPa (15 pounds/inches) ®−îc xÕp dÝnh vµo nhau vµ ph¶i ®−îc s¾p xÕp sao cho Kh«ng dïng c¸c chÕ ®é c¸c lç më kh«ng bÞ nghÏn hÊp −ít kh¸c. Cô thÓ lµ vµ ph¶i tho¸t n−íc tèt. kh«ng ®−îc dïng chÕ ®é Víi b¬m hót MVA PLusTM, cÇn hÊp −ít c«ng suÊt cao h¬n trong thêi gian ng¾n th¸o rêi khãa cæ (kh«ng ®Ó g¾n h¬n. ë mãc trªn th©n b¬m tiªm) §Ó nguéi b»ng nhiÖt ®é th−êng tr−íc khi dïng. 10 tiÕng Thay dung dÞch sau 14 ngµy Glutaraldehyde tÝnh tõ khi pha hoÆc khi (Cidex) 2% dung dÞch bÞ vÈn ®ôc. Tu©n thñ theo h−íng Kh«ng sö dông d−íi nhiÖt dÉn cña nhµ s¶n xuÊt ®é 25oC ®Ó pha chÕ. Theo chØ dÉn cña s¶n Thay dung dÞch sau 14 ngµy Glutaraldehyde (c¸c phÈm tÝnh tõ khi pha hoÆc khi dung dÞch kh¸c) dung dÞch bÞ vÈn ®ôc. Tu©n thñ theo h−íng dÉn cña nhµ s¶n xuÊt ®Ó pha chÕ. Khö khuÈn ë møc Luéc 20 phót Kh«ng cÇn ng©m ngËp hoµn ®é cao toµn c¸c dông cô. (chØ dïng cho B¬m hót MVA PLusTM) §Ó nguéi tù nhiªn b»ng nhiÖt ®é th−êng tr−íc khi sö dông. 20 phót Thay dung dÞch sau 14 ngµy Glutaraldehyde tÝnh tõ khi pha hoÆc khi (Cidex) 2% dung dÞch bÞ vÈn ®ôc. Tu©n thñ theo h−íng Kh«ng sö dông d−íi nhiÖt dÉn cña nhµ s¶n xuÊt ®é 25oC ®Ó pha chÕ. 20 phót Thay dung dÞch sau 14 ngµy Glutaraldehyde (c¸c tÝnh tõ khi pha hoÆc khi dung dÞch kh¸c) dung dÞch bÞ vÈn ®ôc. Tu©n thñ theo h−íng dÉn cña nhµ s¶n xuÊt ®Ó pha chÕ. Chlorine 20 phót Thay dung dÞch hµng ngµy hoÆc sím h¬n nÕu dung Pha ë nång ®é 0,5% dÞch bÞ vÈn ®ôc. * L−u ý: Kh«ng bao giê luéc hay hÊp −ít b¬m hót hai van hoÆc b¬m hót mét van 153
Tù l−îng gi¸ Tr¶ lêi ng¾n c¸c c©u tõ 1-6 C©u 1. KÓ 5 yªu cÇu vÒ kiÕn thøc cho c¸n bé t− vÊn ®Ó t− vÊn cho kh¸ch hμng tr−íc khi hót thai. A. B. C. D. E. C©u 2. KÓ 7 vÊn ®Ò cÇn t− vÊn cho kh¸ch hμng sau khi hót thai. A. B. C. D. Tr¸nh sinh ho¹t vî chång ®Õn khi hÕt ra m¸u ©m ®¹o (th«ng th−êng sau 1 tuÇn). E. NÕu cã c¸c vÊn ®Ò bÊt th−êng, cÇn ®Õn kh¸m l¹i ngay: sèt, ra m¸u ©m ®¹o kÐo dμi trªn 1 tuÇn, dÞch ©m ®¹o h«i, ®au bông d÷ déi hoÆc ®au bông kÐo dμi. F. G. TruyÒn th«ng t− vÊn vÒ c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai, h−íng dÉn kh¸ch hμng lùa chän biÖn ph¸p tr¸nh thai thÝch hîp ngay sau hót thai, cung cÊp biÖn ph¸p tr¸nh thai thÝch hîp mμ kh¸ch hμng lùa chän. NÕu kh«ng cã ph−¬ng ph¸p tr¸nh thai ®¸p øng kh¸ch hμng, cÇn giíi thiÖu cho kh¸ch hμng ®Þa ®iÓm cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hμng ®Ó tr¸nh cã thai l¹i ngay sau khi hót thai. C©u 3. KÓ 4 vÊn ®Ò cÇn l−u ý khi t− vÊn vÒ ph¸ thai cho kh¸ch hμng tuæi vÞ thμnh niªn: A. B. C. D. C©u 4. KÓ 4 yªu cÇu cña phßng t− vÊn: A. B. C. D. 154
C©u 5. KÓ 4 nguyªn nh©n cã thÓ lμm mÊt ¸p lùc trong b¬m hót A. B. C. D. C©u 6. KÓ tªn 3 nguyªn nh©n g©y ch¶y m¸u trong khi hót thai: A. B. C. Ph©n biÖt §óng - Sai c¸c c©u tõ 7- 12 b»ng c¸ch ®¸nh dÊu √ vµo cét phï hîp: Néi dung §óng Sai C©u 7. Khi t− vÊn cho kh¸ch hµng ph¸ thai ph¶i ®¶m b¶o tÝnh bÝ mËt C©u 8. Khi t− vÊn cho kh¸ch hµng ph¸ thai kh«ng cÇn ph¶i gi¶i thÝch vÒ môc ®Ých C©u 9. QuyÕt ®Þnh sö dông 1 biÖn ph¸p tr¸nh thai sau ph¸ thai cña kh¸ch hµng lµ quyÕt ®Þnh tù nguyÖn sau khi ®−îc th«ng tin ®Çy ®ñ C©u 10. Tai biÕn ch¶y m¸u cã thÓ x¶y ra trong khi hót thai do kÐo m¹nh kÑp cæ tö cung C©u 11. Khi ®ang hót thai cã c¶m gi¸c mÊt ¸p lùc cña b¬m hót, cÇn dõng l¹i vµ kiÓm tra èng hót cã bÞ t¾c kh«ng C©u 12. Ph¸ thai b»ng ph−¬ng ph¸p hót ch©n kh«ng kh«ng lµm t¨ng nguy c¬ v« sinh Khoanh trßn ch÷ c¸i ®Çu c©u tr¶ lêi ®óng nhÊt c¸c c©u tõ 13 - 15 C©u 13. Y tÕ c¬ së ®−îc phÐp ph¸ thai khi tuæi thai lμ: A. 6 tuÇn B. 7 tuÇn C. 8 tuÇn D. 10 tuÇn E. 12 tuÇn C©u 14. Tr−êng hîp nμo lμ chèng chØ ®Þnh cña ph¸ thai b»ng ph−¬ng ph¸p hót ch©n kh«ng: A. Thai 11 tuÇn 155
B. Kh¸ch hμng ®· cã 6 con C. Viªm tiÓu khung ®· ®iÒu trÞ h¬n 3 th¸ng D. Kh¸ch hμng ®ang ®iÒu trÞ loÐt d¹ dμy E. Kh¸m ©m ®¹o thÊy khÝ h− lo·ng, cã bät, ©m ®¹o ®á C©u 15. Thêi ®iÓm t− vÊn kh¸ch hμng ¸p dông biÖn ph¸p tr¸nh thai sau ph¸ thai: A. Ngay sau khi ph¸ thai B. Sau khi ph¸ thai 1 tuÇn C. Chê kh¸ch hμng cã kinh nguyÖt trë l¹i D. Sau ph¸ thai 1 th¸ng E. Thêi ®iÓm kh¸ch hμng tù chän Bµi tËp t− vÊn T×nh huèng 1: ChÞ Lan 30 tuæi, ®· cã 2 con, con thø 2 ®−îc 12 th¸ng tuæi ®ang cßn bó mÑ. ChÞ chËm kinh 12 ngμy, tù thö hCG (+), ®Õn xin ph¸ thai. Anh/ chÞ h·y t− vÊn cho chÞ Lan tr−íc vμ sau khi thùc hiÖn thñ thuËt. Gîi ý ®ãng vai: − Gióp kh¸ch hμng chän biÖn ph¸p ph¸ thai − Gi¶i thÝch c¸c t¸c dông phô vμ tai biÕn cã thÓ gÆp − Gi¶i thÝch c¸c b−íc cña thñ thuËt − H−íng dÉn kh¸ch hμng tù theo dâi vμ hÑn kh¸m l¹i − Th¶o luËn c¸c dÊu hiÖu bÊt th−êng cÇn quay l¹i kh¸m ngay − Giíi thiÖu vμ gióp kh¸ch hμng lùa chän biÖn ph¸p tr¸nh thai phï hîp. T×nh huèng 2: B¹n H»ng 18 tuæi, ch−a cã gia ®×nh, chËm kinh 2 tuÇn ®Õn kh¸m t¹i phßng DÞch vô kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh. B¹n ®Õn trong t×nh tr¹ng: toμn tr¹ng mÖt mái, hay buån n«n nh−ng kh«ng n«n. Anh/ ChÞ h·y t− vÊn cho b¹n H»ng. Gîi ý ®ãng vai: − Giíi thiÖu quy tr×nh kh¸m vμ lμm c¸c xÐt nghiÖm cÇn thiÕt ®Ó x¸c ®Þnh cã thai vμ tuæi thai (chó ý thùc hiÖn ®óng c¸c b−íc t− vÊn vμ th¨m kh¸m cho vÞ thμnh niªn) − Th¶o luËn víi kh¸ch hμng vÒ quyÕt ®Þnh gi÷ thai hoÆc ph¸ thai − NÕu kh¸ch hμng quyÕt ®Þnh ph¸ thai, lμm tiÕp nh− t×nh huèng 1 156
− NÕu kh¸ch hμng quyÕt ®Þnh gi÷ thai, h−íng dÉn vÒ ch¨m sãc thai nghÐn, giíi thiÖu c¬ së qu¶n lý thai nghÐn T×nh huèng 3: ChÞ An 24 tuæi, cã 1 con 2 tuæi. ChÞ ®· cã ý ®Þnh ®Æt vßng tr¸nh thai nh−ng bÞ viªm ©m ®¹o. HiÖn t¹i chÞ ®ang ®iÒu trÞ nh−ng thÊy chËm kinh 1 tuÇn, khi thö hCG kÕt qu¶ (+). Anh/ ChÞ h·y t− vÊn cho chÞ An. Gîi ý ®ãng vai: − Giíi thiÖu quy tr×nh kh¸m vμ lμm c¸c xÐt nghiÖm cÇn thiÕt ®Ó x¸c ®Þnh cã thai vμ tuæi thai − Th¶o luËn quyÕt ®Þnh gi÷ thai hoÆc ph¸ thai − Gi¶i thÝch cho kh¸ch hμng tÇm quan träng cña viÖc tiÕp tôc ®iÒu trÞ viªm ©m ®¹o − NÕu kh¸ch hμng quyÕt ®Þnh ph¸ thai, gi¶i thÝch ®Ó kh¸ch hμng chÊp nhËn ph¸ thai sau khi ®iÒu trÞ viªm ©m ®¹o æn ®Þnh T×nh huèng 4: Mét phô n÷ bÞ b¹o hμnh t×nh dôc, ch−a cã gia ®×nh, chËm kinh 6 tuÇn, thö hCG (+). Anh/ ChÞ h·y t− vÊn cho kh¸ch hμng. Gîi ý ®ãng vai: − Gióp kh¸ch hμng chän biÖn ph¸p ph¸ thai − Gi¶i thÝch t¸c dông phô vμ tai biÕn cã thÓ gÆp − H−íng dÉn c¸c viÖc cÇn lμm, c¸c b−íc cña thñ thuËt (kÓ c¶ kh¸m sμng läc ph¸t hiÖn tæn th−¬ng kh¸c, HIV, siªu ©m) − H−íng dÉn tù theo dâi, hÑn kh¸m l¹i, giíi thiÖu hç trî x· héi. 157
B¶ng kiÓm t− vÊn ph¸ thai TT Néi dung Cã Kh«ng 1 TiÕp ®ãn, chµo hái kh¸ch hµng niÒm në, g©y thiÖn c¶m ®Ó hä an t©m ngay tõ khi tiÕp xóc. Mêi kh¸ch hµng ngåi ngang hµng víi ng−êi t− vÊn. 2 Tù giíi thiÖu: tªn, chøc vô, nhiÖm vô chÝnh t¹i c¬ së y tÕ cña ng−êi t− vÊn. 3 Hái tªn tuæi, ®Þa chØ cña kh¸ch hµng vµ lý do kh¸ch hµng ®Õn kh¸m. 4 Hái kh¸ch hµng vÒ hoµn c¶nh sinh sèng, vÒ gia ®×nh, nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n chÝnh trong cuéc sèng cña kh¸ch hµng (nÕu cã). 5 Gîi hái thªm c¸c chi tiÕt cÇn thiÕt ®Ó hiÓu râ nhu cÇu cña kh¸ch hµng; biÕt ®−îc nhËn thøc, quan niÖm, kÓ c¶ nçi lo l¾ng cña kh¸ch hµng. 6 Sö dông hÇu hÕt c¸c c©u hái më víi ng«n ng÷ râ rµng vµ dÔ hiÓu. 7 Th¸i ®é th©n mËt, gÇn gòi, l¾ng nghe, quan t©m, ®ång c¶m víi kh¸ch hµng trong nh÷ng vÊn ®Ò hä biÓu lé. 8 Giíi thiÖu vÒ qu¸ tr×nh vµ môc ®Ých th¨m kh¸m, thñ thuËt ph¸ thai, c¸c xÐt nghiÖm cÇn lµm. Dïng c¸c ph−¬ng tiÖn s½n cã ®Ó giíi thiÖu. 9 T− vÊn vµ gióp ®ì vÒ quyÕt ®Þnh ph¸ thai hay gi÷ thai, kh«ng ¸p ®Æt, kh«ng chän hé. 10 NÕu kh¸ch hµng quyÕt ®Þnh ph¸ thai, giíi thiÖu vÒ c¸c biÖn ph¸p ph¸ thai s½n cã t¹i c¬ së vµ gióp kh¸ch hµng tù lùa chän biÖn ph¸p thÝch hîp. 11 Giíi thiÖu vµ thùc hiÖn c¸c thñ tôc hµnh chÝnh cÇn thiÕt. 12 Giíi thiÖu ng−êi thùc hiÖn thñ thuËt. 13 Gi¶i thÝch quy tr×nh thñ thuËt, thêi gian thñ thuËt, ph−¬ng ph¸p gi¶m ®au 14 Gi¶i thÝch vÒ t¸c dông kh«ng mong muèn, tai biÕn vµ biÕn chøng cã thÓ gÆp trong vµ sau thñ thuËt. 15 Gi¶i thÝch vµ t− vÊn vÒ c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai sau thñ thuËt. §ång thêi nhÊn m¹nh ph¸ thai kh«ng ph¶i lµ mét biÖn ph¸p kÕ ho¹ch hãa gia ®×nh. 16 Gi¶i thÝch vµ t− vÊn vÒ ch¨m sãc vµ theo dâi sau thñ thuËt. 17 Gi¶i thÝch c¸c dÊu hiÖu bÊt th−êng buéc kh¸ch hµng ph¶i quay l¹i ngay c¬ së y tÕ. 18 Cung cÊp mét biÖn ph¸p tr¸nh thai mµ kh¸ch hµng lùa chän hoÆc giíi thiÖu ®Þa ®iÓm cã thÓ ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng. 19 HÑn kh¸m l¹i sau thñ thuËt. Ghi chó: ®èi víi nhãm ®èi t−îng ®Æc biÖt (vÞ thμnh niªn hay phô n÷ bÞ b¹o hμnh) cÇn cã thªm t− vÊn ®Æc thï. 158