Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ - Nguyễn Nhật Ánh

Chia sẻ: Nguyen Conghoan Hoan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:75

Thêm vào BST

Báo xấu

421
lượt xem 182
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tác phẩm gồm những câu chuyện nhỏ xoay xung quanh 4 đứa trẻ trong cùng một khu xóm là con Tủn, con Tí sún, thằng Hải còi và thằng cu Mùi. Trong đó, người kể chuyện là cu Mùi dưới hình thức kể song song của "thằng cu Mùi" lúc bé và nhận xét, đánh giá hết sức hóm hỉnh của "ông Mùi" khi đã gần 50 tuổi. Tác phẩm gồm 12 chương là 12 câu chuyện khác nhau. Mời các bạn cùng đọc và cảm nhận tác phẩm.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cho tôi xin một vé đi tuổi thơ - Nguyễn Nhật Ánh

“Cho tôi xin m t vé i tu i thơ...” Robert Rojdesvensky CHƯƠNG 1 tóm l i là ã h t m t ngày M t ngày, tôi ch t nh n th y cu c s ng th t là bu n chán và t nh t. Năm ó tôi tám tu i. Sau này, tôi cũng nhi u l n th y cu c s ng áng chán khi thi trư t tu i mư i lăm, th t tình tu i hăm b n, th t nghi p tu i ba mươi ba và g t hái m i thành công tu i b n mươi. Nhưng tám tu i có cái bu n chán c a tu i lên tám. ó là cái ngày không hi u sao tôi l i có ý nghĩ r ng cu c s ng không có gì mà ch i n a. R t nhi u năm v sau, tôi ư c bi t các tri t gia và các nhà th n h c v n ang loay hoay i tìm ý nghĩa c a cu c s ng và t i T t Ma R c h cũng chưa ch c ã tìm ra. Nhưng năm tôi tám tu i, tôi ã th y cu c s ng ch có gì m i m khám phá. V n ánh m t tr i ó chi u r i m i ngày. V n b c màn en ó buông xu ng m i êm. Trên mái nhà và trên các cành lá sau vư n, gió v n than th gi ng c a gió. Chim v n hót gi ng c a chim. D ri ri gi ng d , gà quang quác gi ng gà. Nói tóm l i, cu c s ng th t là cũ k .
Cu c s ng c a tôi còn cũ k hơn n a. M i êm, trư c khi i ng , tôi ã bi t t ng ngày mai nh ng s ki n gì s di n ra trong cu c i tôi. Tôi k ra nhé: Sáng, tôi ph i c h t s c th c d y trong khi tôi v n còn mu n ng ti p. T t nhiên là trư c ó tôi v n gi v ng mê m c cho m tôi kêu kh n c gi ng r i lay lay ngư i tôi, nhưng dĩ nhiên tôi v n trơ ra như khúc g cho n khi m tôi cù vào lòng bàn chân tôi. Khi t chân xu ng t r i, tôi ph i i ánh răng r a m t, tóm l i là làm v sinh bu i sáng trư c khi b n vào bàn ăn u o i nhai chóp chép m t th gì ó thư ng là không h p kh u v . M tôi luôn luôn quan tâm n s c kh e và c th hóa m i quan tâm c a mình b ng cách b t tôi (và c nhà) ăn nh ng món ăn có nhi u ch t dinh dư ng trong khi tôi ch khoái x c nh ng món mà bà cho r ng ch ng b béo gì, như mì gói ch ng h n. Quan tâm n s c kh e là i u t t, và càng l n tu i m i quan tâm ó càng t ra úng n. Ch ng ai dám nói quan tâm như v y là i u không t t. Tôi cũng th thôi. Khi tôi trư ng thành, có nhà báo ph ng v n tôi, r ng gi a s c kh e, tình yêu và ti n b c, ông quan tâm i u gì nh t? Lúc u tôi nói nhi u v tình yêu, v sau tôi nói nhi u hơn v s c kh e. Tôi ph t l ti n b c, m c dù tôi nh n th y ó là m t b t công: ti n b c chưa bao gi ư c con ngư i ta th a nh n là m i quan tâm hàng u dù ti n b c ngày nào cũng ch y i mua quà t ng cho tình yêu và thu c men cho s c kh e. Nhưng thôi, ó là chuy n c a ngư i l n - chuy n sau này. Còn tôi, lúc tám tu i, tôi ch nh là tôi không thích ăn nh ng món b dư ng. Nhưng t t nhiên là tôi v n bu c ph i ăn, dù là ăn trong mi n cư ng và lư i nhác, và ó là lý do m tôi luôn than th v tôi. Ăn xong ph n ăn bu i sáng (ch sung sư ng gì), tôi v i vàng truy lùng sách v nhét vào c p, nh t trên u tivi m t quy n, trên u t l nh m t quy n khác và moi t dư i ng chăn g i m t quy n khác n a, dĩ nhiên bao gi cũng thi u m t món gì ó, r i ba chân b n c ng ch y vù ra kh i nhà. Trư ng g n nhà nên tôi i b , nhưng th c t thì tôi chưa bao gi ư c thư ng th c thú i b t i trư ng. Tôi toàn ph i ch y. Vì tôi luôn luôn d y tr , luôn luôn làm v sinh tr , luôn luôn ăn sáng tr và m t r t nhi u thì gi thu gom t p v cho m t bu i h c. V chuy n này, ba tôi b o: “Con à, h i b ng tu i con, bao gi ba cũng x p g n gàng t p v vào c p trư c khi i ng , như v y sáng hôm sau ch vi c ôm c p ra kh i nhà!”. Nhưng h i ba tôi b ng tu i tôi thì tôi âu có m t trên cõi i ki m tra nh ng gì ông nói, b i khi tôi b ng tu i ba tôi bây gi ch c ch n tôi cũng s l p l i v i con tôi nh ng i u ông nói v i tôi - chuy n x p t p v trư c khi i ng và hàng ng nh ng chuy n khác n a, nh ng chuy n mà tôi không h làm. Chà, v i nh ng chuy n như th này, b n ng bao gi òi h i ph i ch ng minh. ôi khi vì m t lý do nào ó mà chúng ta bu c ph i b a chuy n. Chúng ta c l p l i mãi câu chuy n b a ó cho n m t ngày chúng ta không nh có th t là chúng ta ã b a nó ra hay không, r i sau ó m t th i gian n a n u c ti p t c l p l i câu chuy n ó nhi u l n thì chúng ta s tin là nó có th t. Th m chí còn hơn c ni m tin thông thư ng, ó là ni m tin vô i u ki n, g n như là s xác tín. Như các nhà toán h c tin vào nh Euclide hay các tín Thiên Chúa tin vào s s ng l i c a Jesus. Ôi, nhưng ó cũng l i là nh ng v n c a ngư i l n.
Tôi k ti p câu chuy n c a tôi h i tám tu i. Như v y, ra kh i nhà m t lát thì tôi t i trư ng. Trong l p, tôi luôn luôn ng i bàn chót. Ng i bàn chót thì tha h tán g u, cãi c , c u véo hay gi trò ngh ch ng m mà không s b cô giáo phát hi n, nhưng i u h p d n nh t v trí t i tăm ó là ít khi b kêu lên b ng tr bài. i u ó có quy lu t c a nó. B n nh l i i, có ph i b n có r t nhi u b n bè, yêu quí r t nhi u ngư i nhưng không ph i lúc nào b n cũng nh t i h . B nh chúng ta quá nh ch a cùng lúc nhi u khuôn m t hay nhi u cái tên, ch khi nào nhìn th y ngư i ó ngoài ph hay b t g p cái tên ó trong m t m u tin trên báo ch ng h n thì chúng ta m i ch t nh ra và c m ng th t lên “Ôi, ã lâu l m mình không g p nó. Năm ngoái mình k t ti n, nó có cho mình vay năm trăm ngàn!”. Cô giáo c a tôi cũng v y thôi. Làm sao cô có th nh t i tôi và kêu tôi lên b ng tr bài khi mà cô không th nào nhìn th y tôi gi a m t ng u c lúc nhúc che ch n trư c m t. Ngày nào cũng như ngày nào, tôi ng i ó, v a xì x m trò chuy n v a c a qu y lung tung, và mong ngóng ti ng chuông ra chơi n ch t ư c. Trong nh ng năm tháng mà ngư i ta g i m t cách văn hoa là mài ũng qu n trên gh nhà trư ng (tôi thì nói th ng là b giam c m trong l p h c), tôi ch ng thích ư c gi nào c , t gi toán, gi t p vi t n gi t p c, gi chính t . Tôi ch thích m i gi ra chơi. Ra chơi có l là i u tuy t v i nh t mà ngư i l n có th nghĩ ra cho tr con. Ra chơi có nghĩa là nh ng l i vàng ng c c a th y cô tu t kh i trí nh nhanh như gió, h t s c trơn tru. Ra chơi có nghĩa là ư c tháo cũi s l ng (t t nhiên sau ó ph i b m b ng chui vào l i), là ư c tha h hít th không khí t do. Su t nh ng năm i h c, tôi và lũ b n ã s d ng nh ng kho nh kh c t do hi m hoi ó vào vi c á bóng, b n bi, nhưng thư ng xuyên nh t và hăng hái nh t là nh ng trò rư t u i, ánh nhau hay v t nhau xu ng t cho n khi không a nào còn ra hình thù m t h c sinh ngoan ngoãn n a m i thôi, t c là lúc khu u tay ã tr y xư c, m t ã b m tím, chân i cà nh c và áo qu n thì trông còn t hơn m gi lau nhà. T i sao tôi không k gi ra v vào ây. Vì ra v có nghĩa là r i kh i m t nhà giam này n m t nhà giam khác, y như ngư i ta chuy n tr i cho các tù nhân, có gì hay ho âu. Tôi không nói quá lên âu, vì ngày nào chào ón tôi u ngõ cũng là khuôn m t lo l ng c a m tôi và khuôn m t h m h m c a ba tôi. - Tr i ơi, sao ngày nào cũng ra nông n i th này h con? i khái m tôi nói th , gi ng th ng th t, v a nói v a n n nót cánh tay rư m máu c a tôi như xem nó s p r ng kh i ngư i tôi chưa.
Ba tôi thì có cách nói khác, r t g n v i cách r ng phun l a: - Mày l i ánh nhau r i ph i không? - Con không ánh nhau. T i b n ánh con và con ánh l i. Tôi nói d i (m c dù nói d i như th còn th t hơn là nói th t) và khi ba tôi ti n v phía tôi v i dáng i u c a m t cơn bão c p mư i ti n vào t li n thì m tôi ã k p kéo tôi ra xa: - Ông ơi, con nó ã nát nh ra r i! M tôi có cách nói cư ng i u r t gi ng tôi, tôi v a ch y theo bà v a cư i th m v iu ó. Sau ó, không nói thì ai cũng bi t là tôi b m tôi t ng vào nhà t m. Khi tôi ã tinh tươm và thơm ph c như m t bánh mì m i ra lò thì m tôi b t u bôi lên ngư i tôi th thu c xanh xanh khi n tôi ch ng m y ch c ã r t gi ng m t con t c kè bông. Dĩ nhiên là t ó cho t i b a cơm, tôi không ư c phép bư c ra kh i nhà tránh ph i sa vào nh ng trò ánh nhau khác h p d n không kém v i b n nhóc trong xóm, nh ng i th thay th h t s c x ng áng cho t i b n trư ng. Ăn trưa xong thì tôi làm gì vào th i tôi tám tu i? i ng trưa! Trên th gi i r ng l n này, có l có r t nhi u a nhóc tr c tu i tôi u b các b c ph huynh c t ch t vào gi c ng trưa theo cái cách ngư i ta c t bò vào c c chúng kh i ch y lung tung mà h u qu là th nào hàng xóm cũng kéo n nhà ch i b i om sòm. Ch th c ra v i m t a bé tám tu i thì gi c ng trưa ch ng có giá tr gì v m t s c kh e. Khi tôi l n lên thì tôi ph i công nh n gi c ng trưa i v i m t ngư i l n tu i úng là quý hơn vàng. L n tu i thì s c kh e suy gi m. Làm vi c nhi u thì u nh c, m t m , lưng m i, tay run, gi c ng ban êm v n chưa li u s a ch a thành công nh ng ch h ng hóc c a cơ th . Bu i trưa ph i ch p m t thêm m t lát thì bu i chi u m i t nh táo mà không n n búa vào tay hay h t chân khi bư c xu ng c u thang. Nhưng n u b n s ng trên i m i có tám năm thì b n không có lý do chính áng coi tr ng gi c ng trưa. V i nh ng dân t c không có thói quen ng trưa, như dân M ch ng h n, tr con càng không tìm th y chút xíu ý nghĩa nào trong vi c ph i leo lên giư ng sau gi cơm trưa. H i tôi tám tu i dĩ nhiên tôi không có ư c cái nhìn thông thái như th . Nhưng tôi cũng l m nh n ra khi ba tôi i ng thì tôi bu c ph i i ng , gi ng như m t con c u còn th c thì ngư i chăn c u không yên tâm ch p m t v y.
Tôi n m c a qu y bên c nh ông trên chi c i-văng, th dài thư n thư t khi nghĩ n nh ng qu m mà lũ b n ngh ch ng m ang vung lên ngoài kia. - ng c a qu y! C a qu y hoài thì s không ng ư c! Ba tôi nói, và tôi v nghe l i ông. Tôi không c a qu y nhưng m t v n m thao láo. - ng m m t! M m t hoài thì s không ng ư c! Ba tôi l i nói, ông v n n m ngay ng n nên tôi nghĩ là ông không nhìn th y tôi m m t, ông ch oán th thôi. Ch ng may cho tôi là l n nào ông cũng oán úng. Tôi nh m m t l i, lim dim thôi, mi m t v n còn h p háy, nhưng tôi không th nào b t mi m t tôi ng h p háy ư c. M t lát, ba tôi h i: - Con ng r i ph i không? - D r i. Tôi áp, ngây ngô và ngoan ngoãn, rơi vào b y c a ba tôi m t cách d dàng. Tôi n m như v y, thao th c m t lát, t i thân và s u mu n, r i thi p i lúc nào không hay. Khi tôi th c d y thì ư ng i c a tôi ã ư c v ch s n r i. Tôi i t giư ng ng n phòng t m r a m t r i t phòng t m i th ng t i bàn h c làm m t công vi c chán ng t là h c bài ho c làm bài t p. Th nh tho ng tôi cũng ư c phép ch y ra ng trư c nhà chơi v i lũ tr hàng xóm nhưng trư c ánh m t giám sát c a m tôi (t m t v trí bí hi m nào ó ng sau các ô c a mà mãi mãi tôi không khám phá ư c), tôi ch dám chơi nh ng trò o l như nh y lò cò hay b t m t b t dê, i khái là nh ng trò dành cho b n con gái hay khóc nhè. (V sau, tinh khôn hơn, tôi ã bi t cách ôi m tôi th tôi qua nhà hàng xóm, nh ó m t th i gian dài tôi ã có cơ h i làm nh ng gì tôi thích). Chơi m t lát, tôi l i ph i vào ng i ê a t ng bài ti p, càng t ng càng quên, nhưng v n c t ng cho m tôi yên lòng i n u cơm. T giây phút này tr i thì i s ng c a tôi t nh t vô b b n. Tôi u o i h c bài trong khi ch cơm chín. Cơm chín r i thì tôi u o i ăn cơm trong khi ch ti p t c h c bài.
Tivi tiveo hi m khi tôi mó tay vào ư c, trông nó c như m t th trang trí. Bao gi cũng v y, tôi ch ư c r i kh i bàn h c khi nào tôi ã thu c t t c bài v c a ngày hôm sau. Ba tôi là ngư i tr c ti p ki m tra i u ó. Khác v i m tôi, ba tôi là ngư i kiên quy t n m c tôi có c m tư ng ông s thăng ti n vùn v t n u vô ngành c nh sát, tòa án hay thu v . Ông không bao gi lùi bư c trư c nh ng gi t nư c m t c a tôi, dù lúc ó trông tôi r t gi ng m t k s u i n m c ch cách cái ch t có m t bư c chân. - Con h c bài xong r i ba. - Thư ng thì tôi m mi ng trư c. Ba tôi ti n l i và nhìn tôi b ng ánh m t nghi ng : - Ch c không con? - D , ch c! Tôi mau m n áp và khi ba tôi b t u dò bài thì tôi l p t c ph nh n s ch trơn s qu quy t c a mình b ng cách ng c ng ngay ch mà tôi nghĩ dù có va u ph i g c cây tôi cũng không th nào quên ư c. - H c l i l n n a i con! Ba tôi nhún vai nói và quay i v i t báo v n c m ch t trên tay, rõ ràng ông mu n g i n tôi thông i p r ng ông s n sàng ch i tôi cho dù ông bu c ph i c t i m u rao v t cu i cùng khi không còn gì mà c n a. Qua cái cách ông vung v y t báo trên tay, tôi e r ng n ý c a ông còn i xa hơn: có v như n u c n, ông s b t u c l i t báo n l n th hai và hơn th n a. Nghĩ v y, tôi ành vùi u vào nh ng con ch mà lúc này i v i tôi ã như nh ng k t thù, tâm tr ng ó càng khi n tôi khó mà ghi nh chúng vô u óc. Cho nên các b n cũng có th oán ra khi tôi ã thu c tàm t m, nghĩa là không trôi ch y l m thì cơ th tôi ã b gi c ng ánh g c m t cách không thương ti c và thư ng thì tôi l t vào giư ng b ng nh ng bư c chân xiêu v o, n a t nh n a mê trư c ánh m t xót xa c a m tôi. Như v y, tóm l i là ã h t m t ngày.
CHƯƠNG 2 b m tuy t v i Bây gi thì các b n ã hình dung ra m t ngày c a tôi. Tôi ch c n k m t ngày là ã , không c n ph i k thêm nh ng ngày khác. ơn gi n là ngày nào cũng gi ng như ngày nào. M t ngày như m i ngày, như ngư i ta v n nói. Và vì th cu c s ng i v i tôi th t là ơn i u, n u s l p i l p l i là bi u hi n chính xác nh t và rõ r t nh t c a s ơn i u. Mãi v sau này, tôi m i khám phá ra còn có cách nhìn khác v s l p i l p l i. Ngư i ta g i nó là s n nh. M t công vi c có th s p t trư c, m t s nghi p có th tính toán trư c, là ni m ao ư c c a r t nhi u ngư i, nhi u qu c gia. T t nhiên s th t là hay n u tiên li u ư c ch s tăng trư ng kinh t c a m t t nư c nhưng n u b n cũng tiên li u chính xác như th v ch s tăng trư ng tình c m c a b n thân thì i u ó có khi l i chán ng t. S th t kỳ c c n u như b n tin ch c r ng m t tháng n a b n s b t u yêu, ba tháng sau b n s ang yêu - ít thôi, sáu tháng sau b n s yêu nhi u hơn... Tôi t ng th y có nhi u ngư i tr tu i lên k ho ch cho cu c i mình: 22 tu i t t nghi p i h c, 25 tu i l p gia ình, 27 tu i m công ty, 30 tu i sinh con u lòng, vân vân và vân vân... Th t sít sao! Nhưng m t khi cu c i m t con ngư i ư c l p trình ch t ch và khoa h c n th thì n u t t c u vào khuôn như d tính li u b n có bão hòa v c m xúc hay không? Khi nói v c m xúc có l không th không g n nó v i tính cách c a t ng ngư i. Ngư i l c quan b o r ng n nh cái i u mà ngư i bi quan cho là ơn i u. Cu c s ng v ch ng cũng th thôi, k thì b o êm m, ngư i thì cho vô v , bi t làm th nào! Qu th t, hai v ch ng mà s ng v i nhau êm m quá không khéo l i gi ng s êm m gi a hai ngư i hàng xóm lành tính, và ngư i quá khích l i có d p bô bô lên r ng êm m không h bà con gì v i h nh phúc, bi t nói làm sao! Nhưng ôi thôi, tôi l i nói chuy n lúc tôi ã là ngư i l n m t r i. L i nói chuy n v ch ng c m k vô ây n a! Tôi s quay l i ch c a cu n sách này, quay l i ngay ây, t c là nói cái chuy n tôi h i tám tu i.
Chuy n tôi s p k ra ây, kh thay, cũng l i liên quan n chuy n v ch ng. Nhưng bên c nh cái kh cũng có cái may, ây ch là trò chơi v ch ng thôi - cái trò mà a tr nào b ng tu i tôi cũng r t thích chơi m c dù khi l n lên thì chúng r t dè ch ng. Tôi và con Tí sún c nh nhà tôi là m t c p. Tôi là ch ng, con Tí sún là v . Con Tí sún không p gì, ngư i en nh m, tóc xoăn tít vì su t ngày ch y nh y ngoài n ng, ã th l i sún răng. Nhưng tôi s n sàng ch p nh n nó làm v tôi, ch vì nó thích tôi, tôi b o gì nó cũng nghe răm r p. Th t lòng, tôi thích con T n hơn, vì con T n xinh gái nh t xóm, l i có lúm ng ti n. Nhưng tôi không cư i con T n b i tôi th y nó c hay c p kè v i th ng H i cò. Sau này tôi bi t ó là c m giác ghen tuông, t t nhiên là ghen tuông theo ki u tr con, còn lúc ó tôi ch c m th y khó ch u thôi. Và tôi ùng ùng cư i con Tí sún, theo ki u ngư i l n hay nói: cư i ngư i yêu mình ch không cư i ngư i mình yêu, nh t là khi ngư i mình yêu l i không có v gì yêu mình! Tôi cư i con Tí sún ch ng năm phút thì l p t c li n m t lúc hai a con: th ng H i cò và con T n. Ghét hai a nó thì b t chúng làm con v y thôi, ch th ng H i cò l n hơn tôi m t tu i. oOo - H i cò âu? - Tôi kêu l n. - D , ba g i con. - H i cò lon ton ch y t i. Tôi ra oai: - Rót cho ba mi ng nư c! Th y con T n che mi ng cư i khúc khích, H i cò âm bư ng: - Con ang h c bài. - Gi này mà h c bài h ? - Tôi quát m - lêu l ng! H i cò ưa tay ngoáy l tai nghe cho rõ: - H c bài là lêu l ng? - Ch gì n a! Không h c bài làm bài gì h t! Con ngoan là ph i ch y nh y, trèo cây, t m sông, ánh l n!
H i cò không ng v ư c m t ông b iên iên như th , cư i toét mi ng: - V y con i ánh l n ây! Nói xong, nó co giò ch y m t. Nhưng tôi không gi n nó. Tôi ang khoái chí. Tôi tình c phát hi n ra cách làm cho cu c s ng b t t nh t . - T n! - Tôi hét. - D . Rót nư c h ba? Tôi cư i kh y: - Mày ng làm ra v ta ây thông minh. Tao h t khát r i. Tôi nói như trút gi n: - Tao là tao chúa ghét m y a con nít thông minh, t c là m y a h c bài nhoáng m t cái ã thu c vanh vách! H m, làm như hay l m! Con T n không bi t tôi mu n gì. Th y tôi quát sùi b t mép, nó s run: - D , con không thông minh. Con là a ngu n. Tôi h hê: - V y con m i úng là con ngoan c a ba. Tôi móc túi l y ra m t cây k o bé t o còn sót l i t hôm qua: - ây, ba thư ng cho con. Con T n ngơ ngác c m l y cây k o, không hi u t i sao ngu mà ư c thư ng nên không dám ăn. Tôi ang tính b o con T n “Ăn i con” thì th ng H i cò t bên ngoài x ng x c ch y vô, mi ng th h n h n, làm như v a ánh nhau th t. - Con i ánh l n v ó h con? - Tôi âu y m h i. - D . - H i cò ph n kh i - Con uýnh m t lúc mư i a luôn ó ba! - Con thi t là ngoan. - Tôi khen, và ưa m t nhìn H i cò t u t i chân - Th qu n áo c a con...
- V n không sao ba à. - H i cò h n h khoe - Con p nhau v i t i nó mà qu n áo v n lành l n, th ng th m... - kh n! - Tôi quát l n, không cho H i cò nói h t câu - ánh nhau mà không rách áo, tr y chân, b m m t mà cũng g i là ánh nhau h ? S gi n d b t ng c a tôi làm H i cò ngh t m t m t lúc. Nó ch ng bi t ph n ng th nào ngoài vi c p a p úng: - D ... d ... a... a... -D d a a cái gì! Con thi t là a hư h ng! Con làm ba x u h n ch t m t thôi! Con Tí sún, v tôi, b t u c m th y hoang mang trư c l i d y con c a tôi: - Ông à, con nó bi t gi gìn như th là t t r i. - Bà thì bi t cái gì! - Tôi n t con Tí sún, nư c mi ng bay vèo vèo may mà không trúng m t nó - ánh nhau ch có ph i i d ti c âu! ánh nhau mà qu n áo s ch s th kia thì có nh c cho t tiên không kia ch ! Tôi m ng c binh binh: - Ôi, ch ng thà nó chém tôi m t dao cho r i! Con ơi là con! Mày ra ây mà gi t ba mày i con! Th y tôi tru tréo ghê quá, con Tí sún nín khe. Trong khi th ng H i cò cư i hí hí thì con T n m t c ra như b th n l n trúng m t. Nó không bi t làm gì v i cây k o trên tay, r ng nên nhét vào túi áo hay b vào mi ng. Trông m t nó h t s c lo l ng, có l vì nó hoàn toàn không bi t ư c hành ng nào m i không b ông b gàn d kia li t vào lo i “hư h ng” hay t hơn, là “làm nh c t tiên”. oOo T i b n tôi ch ng c nhiên hôm u tiên. R i như b t c m t a tr chân chính nào, t i nó nhanh chóng c m nh n ư c s thú v c a trò chơi tuy t v i ó. Hôm sau n lư t th ng H i cò và con T n óng vai ba m . Tôi và con Tí sún làm con. T i hôm trư c H i cò ch c thao th c su t êm, ch tr i sáng. Sáng ra tôi th y m t nó kè. N u hôm ó không ph i là ngày ch nh t, có l H i cò s b s nôn nóng t thành than trư c khi c b n i h c v .
- Th ng cu Mùi âu? - H i cò oang oang, gi ng r t chi là hào h ng. Cu Mùi là tên nhà c a tôi. Ba m tôi g i tôi như th có l do tôi sinh năm Mùi. - D . - Tôi ng ti ng thưa. - Con em t p v ra ây cho ba xem nào. Tôi lôi cu n t p nhét trong lưng qu n, h i h p ưa cho H i cò, b ng c oán xem nó nh “d y d ” tôi như th nào. L t l t vài trang, H i cò hét m: - Cu Mùi! Tôi l m lét nhìn nó: -D . H i cò p tay xu ng bàn m t cái r m: - Con h c hành cách sao mà t p v tr ng tinh như th h ? Tôi chưa k p áp, nó th ng tay ném cu n t p qua c a s , g m g : - H c v i ch ng hành! Mày gi gìn t p v s ch s như th này mày không s th y cô b o ba m mày không bi t d y con h , th ng kia? Tôi b m ng như tát nư c vào m t mà ru t n t ng khúc. Tôi không ng H i cò là m t ông b tuy t v i n th . Tôi hân hoan nh n l i: - Thưa ba, l n này con trót d i. L n sau con không dám gi gìn t p v k lư ng như v y n a. Tôi nói, và o m t nhìn quanh, th y ng góc nhà con T n và con Tí sún ưa tay b m mi ng c nén cư i. - Cái con nhóc sún răng kia! Cư i cái gì! - H i cò l m t nhìn con Tí sún - Mày n u cơm xong chưa mà ng ó nhe răng sún ra cư i h ? Con Tí sún l phép: - D , con ã d n cơm r i. M i ba m và anh Hai ăn cơm.
- Mày có iên không v y con! - H i cò giơ hai tay lên tr i - n gi cơm là ng i vô ăn, ch có k không ư c giáo d c n nơi n ch n m i làm như v y, hi u chưa? - D , chưa hi u. - Con Tí sún th t thà - Ch k có giáo d c thì n gi cơm h làm gì h ba? - H i chơi ch làm gì. - H i cò khoa tay như m t di n gi - H i bơi, h chơi bi-da, h câu cá, h chơi rư t b t ho c ánh nhau, nói chung h có th làm b t c chuy n gì ngư i khác ph i i cơm, tr cái chuy n h t s c vô văn hóa là ng i vô bàn ăn. Con T n t nh bơ vô: - Ba con nói úng ó con. Ch có b n hư h ng m i ăn cơm úng gi thôi! oOo Lúc u, tôi tư ng ch có mình tôi khoái cái trò iên iên này. Hóa ra a nào cũng khoái. Trong b n, con Tí sún là a hi n lành và ch m ch p nh t nhưng qua n ngày th ba, nó cũng k p thích ng v i hoàn c nh b ng cách ch nh th ng H i cò ra trò khi t i lư t nó làm m . - 2 l n 4 là m y? - D , là 8. Con Tí sún không quát tháo om sòm như tôi và H i cò, nhưng m t nó trông th t thi u não: - Sao l i là 8 h con? Th t u ng công m cho con ăn h c! H i cò ch p m t: - Ch là m y? - Là m y cũng ư c nhưng không ph i là 8. - M ơi, theo b n c u chương thì 2 l n 4 là 8. - Mày là con v t h con? B n c u chương b o gì mày nghe n y là sao? Th mày không có cái u à? H i cò s tay lên u, h i h n: - Con úng là m t a không có u óc. L n sau con s không nghe theo b t c ai n a, dù ó là b n c u chương hay th y cô giáo. Con h a v i m con s t suy nghĩ b ng cái u c a con.
Câu nói c a H i cò ư c coi như tuyên b chung c a c b n, k t thúc m t th i kỳ tăm t i ch bi t s ng d a vào s b o ban c a ngư i khác. Ôi, cu c s ng k t lúc ó m i th t áng s ng làm sao! Nhưng như ngư i ta thư ng nói “ni m vui ng n ch ng tày gang”: vào cái ngày H i cò mang b m t ê n g p tôi, chúng tôi ch t nh n ra cu c s ng v n xám x t như th xưa nay m t năm v n có t i b n mùa ông. - Mày sao th ? M i b ăn òn à? - Tôi tò mò h i. - . Vì cái t i dám b o ch có a n n m i gi gìn t p v s ch s . Con Tí sún xu t hi n v i b m t th m s u: - Còn mình b ba mình ph t vì khăng khăng 3 l n 5 không ph i là 15. Con T n góp vào hai hàng nư c m t và ti ng thút thít: - Còn mình thì m c cho ba m kêu kh n c c , mình nh t nh không ch y v ăn trưa. Tôi lư t m t nhìn ba a b n, l ng l th dài. Tôi t p tành làm nhà cách m ng bé con, chán n n khi không thay i ư c th gi i, ã th còn làm v lây cho ngư i khác. Cho nên tôi không ê, không th m s u, không thút thít và rưng rưng hai hàng nư c m t. N i au c a tôi l n vào bên trong. Nó sâu s c hơn, ít nh t là b ng n i au c a ba ab n c ng l i . Vì ngày hôm qua tôi b ăn òn vì ph m cùng lúc c ba cái t i trên kia.
CHƯƠNG 3 t tên cho th gi i R t cu c, sau nh ng thương tích tâm h n l n th xác, chúng tôi bu c ph i ch p nh n không nên nghĩ khác b n c u chương in ng sau m i cu n t p. N u mu n thay i chúng tôi ành ph i ch n lúc thành tài, t c là lúc ã tr thành nh ng nhà toán h c n i ti ng th gi i, lúc ó chúng tôi s so n m t b n c u chương theo ý mình. Trong khi ch i (ôi, lâu quá!), tôi, H i cò, con T n và con Tí sún bu c ph i ng ý trong n au r ng 2 l n 4 là 8, cũng như 3 l n 5 là 15. V i thái u hàng nh c nhã ó, chúng tôi nhanh chóng tr l i là nh ng a con ngoan trong m t ba m , nghĩa là coi chuy n gi gìn t p v là thiêng liêng như gi gìn con ngươi c a m t mình, cũng như bu c ph i th a nh n r ng m t a tr siêng h c d t khoát không ph i là m t a tr hư h ng. Cu c s ng l i quay l i ư ng ray cũ k c a nó và i tôi l i có nguy cơ mòn m i theo nh p s ng ơn i u k t khi tôi ư c sinh ra. Làm th nào bây gi nh ? Tôi nghĩ, nghĩ mãi, và nh thư ng phù h cu i cùng tôi cũng nghĩ ra l i thoát. - Này, t i mày! - Nhà cách m ng t p h p ám tàn binh c a mình l i - K t hôm nay, t i mình không g i con gà là con gà, con chim là con chim, cu n t p là cu n t p, cây vi t là cây vi t n a... Con Tí sún ng n ngơ: - Th g i b ng gì? - G i b ng gì cũng ư c, mi n là không g i như cũ! H i cò nheo m t: - Th g i cái nón là cu n t p, cái u là cái chân ư c không? - ư c. - Tôi h mũi - Mày mu n g i cái u là cái mông cũng ư c. Con T n th c m c: - Nhưng t i sao l i làm th ?
Năm ó, t c vào năm tám tu i, tôi chưa bi t r ng trong công th c 5W mà ngư i phương Tây dùng như m t công c khám phá s th t, g m “What - Who - Where - When - Why” mà ngư i Vi t chúng ta v n d ch là “Cái gì - Ai - âu - Khi nào - T i sao” thì câu h i “T i sao” bao gi cũng là câu h i sâu s c nh t, có tính b n ch t nh t, và dĩ nhiên là khó tr l i nh t. So v i b n câu h i còn l i, câu h i b t u b ng hai ch “T i sao” quan tr ng hơn h n. H i bé, h n là b n cũng có h ng hà nh ng câu h i “t i sao” khi n ba m b n vô cùng b i r i. T i sao khi mưa tr i l i có s m sét? T i sao tóc ch m c trên u? T i sao chúng ta l i ăn T t? T i sao ư ng l i ng t còn mu i thì m n? T i sao máu có màu ? T i sao con cò khi ng l i co m t chân? T i sao àn ông có vú? T i sao trái t quay quanh m t tr i? Chúng ta, nói m t cách chính xác là b n nhóc tì chúng ta, ã i t th c m c ơn gi n nh t n th c m c ph c t p nh t, trong ó có nh ng câu h i mà n u không ph i là m t nhà khoa h c gi i giang thì không th gi i thích th u áo ư c. Ba m chúng ta h i ó (chúng ta bây gi ôi khi cũng v y) thư ng tìm cách l ng sang chuy n khác ho c không nh n ư c mà n i khùng lên v i ám con cái ch ng qua vì h t gi n mình không ph i là nhà khoa h c gi i giang ó thôi. Nhưng n nh ng câu h i ki u như “T i sao chúng ta ư c sinh ra?“, “T i sao chúng ta ph i s ng?”, “T i sao chúng ta ph i ch t?”, thì các nhà khoa h c cũng bó tay. Nh ng th c m c lúc này ã tr nên siêu hình và b t u t chân vào lãnh v c c a tri t h c. Thái t T t t a t ng i tìm l i gi i áp cho v n n n cơ b n này - nh m gi i mã ý nghĩa c a s t n t i, cu i cùng tr thành m t nhà khai sáng thu c lo i vĩ i b c nh t th gi i dư i cái tên Thích Ca Mâu Ni. Ôi, tôi l i huyên thuyên n a r i. Nhưng t t c cũng là do con Tí sún. Nó h i tôi “t i sao” - m t câu h i mang m m m ng tri t h c. n l c tr l i m t câu h i mang m m m ng tri t h c, b t c ai cũng có th tr thành tri t gia, cho dù ngư i ó không c ý và ch m i có tám tu i. Tôi thao thao, m t gay:
- T i sao l i làm th à? T i vì t i mình c n ph i ch ng t t i mình có giá tr riêng. T i mình không thích tuân th theo s s p t c a ngư i khác. T i sao ph i g i con chó là con chó? H , con chó là con chó, i u ó ch ng có ý nghĩa gì h t. N u ngư i u tiên g i con chó là cái bàn i thì bây gi chúng ta cũng g i nó là cái bàn i. Chi toàn là a dua thôi! Th t là ngu ng c! - Hay quá, cu Mùi! - H i cò reo lên - Trong b n, cái bàn i nhà con T n là hung d nh t. N u con T n không xích cái bàn i c a nhà nó l i, thì dù tao có là ch ng nó tao th s không bao gi bư c chân qua nhà nó! - H i cò! - Con T n g m g - Tôi nghĩ b n nên khép cái cánh tay c a b n l i i. H i cò dang tay ra và nhíu mày: - Cánh tay này á? Tôi cư i: - Tao nghĩ con T n ang mu n nói n cái mi ng c a mày thì úng hơn. - À, - H i cò g c g c u - Có nghĩa là t nay chúng ta s g i cái mi ng là cánh tay. Hay y! oOo Nh ng ngày ó, t t nh t là b n không nên bư c vào th gi i c a b n tôi. N u không, b n s có c m giác b n ang l c vào m t hành tinh khác. Tôi nói th t ó. Vì ch c ch n b n s không th hi u nh ng l i i áp như th này: - T i r i, tao v nhà i ch ây. - M tao h a s mua cho tao m t cái gi ng m i vào ngày sinh nh t. Dù giàu tư ng tư ng n m y, b n cũng không tài nào hình dung ư c chúng tôi có th nói i ch thay cho i ng , cũng như chi c c p b ng nhiên bi n thành cái gi ng m t cách h n nhiên. Nh ng b c ph huynh áng kính t t nhiên không thích thú gì v i cái trò ăn nói lung tung này, nh t là b n tôi có v như d n d n nhi m nh ng t ng m i n m c khi ba con T n b o nó t t qu t máy thì nó l i t t tivi, cũng như con Tí sún hàng ch c l n ch y ra ư ng ch ki m con V n trong khi m nó m i mòn ch nó mang cái bàn i vô. Lúc ó, tôi c nghĩ ó là trò chơi tr con và ch tr con m i nghĩ ra nh ng trò kỳ thú như v y. Chúng tôi mu n thay i m t cách g i, th m chí n u ư c thì t tên l i cho c th gi i, ch v i m t m c ích h t s c t t p là làm cho th gi i m i m , tinh khôi như ư c
sinh ra l n n a. Chúng tôi âu có cách nào khác khi chúng tôi còn quá tr trong khi th gi i thì l i quá già. Vì v y mà b n nhóc chúng tôi r t c n m t th gi i non tr và giàu có c a riêng mình. Nhưng khi tôi ã tr thành ngư i l n thì tôi phát hi n ra ngư i l n cũng r t thích chơi trò này, t t nhiên v i m t m c ích hoàn toàn khác. Ngư i ta g i h i l là t ng quà trên m c tình c m, g i nh ng hành vi sai trái là thi u tinh th n trách nhi m, g i tham ô là th t thoát gây h u qu nghiêm tr ng, vân vân và vân vân. M c ích c a s ánh tráo khái ni m này là y vô ch mù m nh ng gì ang vô cùng sáng rõ, v i cách th c i n hình là dùng m t c m t ph c t p và có th hi u sao cũng ư c g i m t s vi c mà ngư i ta hoàn toàn có th g i ích danh b ng m t t ng n g n, ơn gi n và minh b ch n m c dù mu n cũng không ai có th hi u khác i. C theo cung cách áng ng i này m t ngày nào ó r t có th ngư i ta s phát gi i Nobel v t lý cho ngư i nào có kh năng gây ra m t l c tác ng có ch ý khi n v t ch t chuy n ng t v trí này sang v trí khác mà khách th không h hay bi t trong khi cái c m t m mi u, sang tr ng ó th c ra là ch tên móc túi. B n tr chúng tôi ngây thơ và trong sáng hơn nhi u. Nhưng cũng vì v y mà chúng tôi ph i tr giá. ây là tai n n c a H i cò. Cô giáo kêu nó c m t o n văn trong sách t p c. - Em l y sách ra! - Cô giáo b o và nó th n nhiên c m lên cu n sách toán. - âu ph i cu n này! - Cô giáo s ng s t - Em không em theo sách t p c à? Th cu n t p c a em âu. Em có chép bài không y? H i cò lúng túng lôi cái nón v i nhét trong túi qu n ra, t lên bàn. - Em ùa y à! - Cô giáo ng ph t d y, m t gay - Em theo cô lên văn phòng g p th y hi u trư ng ngay! - Thưa cô, th y hi u trư ng hôm nay không i h c. Hôm qua th y hi u trư ng ánh nhau v i em, sáng nay còn n m rên h h nhà . Th y hi u trư ng trong tâm trí H i cò t t nhiên là tôi - th ng cu Mùi. Chi u hôm qua tôi n n nhau v i nó th t (ch vì giành nhau xem a nào ư c làm cha a nào trư c) và n t i thì tôi lên cơn s t, vì nguyên nhân gì ch có tr i m i bi t nhưng H i cò huênh hoang là nó ánh tôi n m b p.
Trong th gi i v a ư c t tên l i c a b n tôi, H i cò là c nh sát trư ng, con T n là ti p viên hàng không, con Tí sún là nàng B ch Tuy t, còn tôi là th y hi u trư ng. Nh ng cái tên này do chúng tôi t ch n, theo nguy n v ng th m kín c a m i a. Nh ng ngày tươi p trư c khi H i cò b n n, th gi i c a b n tôi y p nh ng âm thanh hoan h như th này: - Th y hi u trư ng, hôm nay tôi làm m , th y hi u trư ng làm con nhé? - Mày nhai chóp chép cái gì trong cánh tay v y, c nh sát trư ng? Ăn v ng h ? - B ch Tuy t, ng xê ra xa chút i! T i hôm qua trong lúc i ch con có ái d m không mà ba nghe khai rình th ? - Ti p viên hàng không, b n m i mua cu n t p m i h ? ưa ây i th chút coi! Các b n cũng bi t r i ó, b n tôi t cho cái nón cái tên m i là cu n t p, tivi là qu t máy, i ng là i ch . Và cũng th t là tuy t khi b n tôi g i môn toán là môn t p c, l ch s là t p vi t, môn o c là t p v , và h ng hà nh ng cu c cách tân táo b o khác. Nhưng t t c u không nguy hi m b ng g i cu Mùi b ng th y hi u trư ng. R t may là th y hi u trư ng th t sau hàng gi th m v n c nh sát trư ng ã hi u ra th y hi u trư ng b H i cò ánh cho n m b p không ph i là th y, và tuy th y không coi ó là s xúc ph m nhưng sau gi phút en t i ó c a l ch s , con chó ã tr l i là con chó, th ng cu Mùi tr l i là th ng cu Mùi, có nghĩa là chúng tôi không ư c phép nh nghĩa l i th gi i m t l n n a theo cách mà ngư i l n còn lâu m i nghĩ ra. H c m chúng tôi có th vì h ghen t chăng?
CHƯƠNG 4 bu n ơi là s u Chú Nhiên yêu cô Linh. H l à m t c p. Tôi h i chú Nhiên “T i sao chú yêu cô Linh?” thì chú không tr l i ư c, và s b i r i c a chú làm tôi r t ng c nhiên. Sau này, khi ã bi t n m i tình u th tám thì tôi m i hi u r ng c t nghĩa t i sao ta không yêu m t ngư i nào ó d dàng hơn r t nhi u so v i vi c gi i thích t i sao ta yêu h. Ngư i ta nói àn ông s n sàng cư i m t cô gái ch vì m t chi c c m xinh nhưng ph n không bao gi l y àn ông ch vì m t c p ùi p. i u ó không úng. C àn ông l n ph n không ai l y ngư i kia ch vì m t b ph n n u anh ta (hay cô ta) th c s tin r ng l y m t ngư i có nghĩa là cu c i mình b c t ch t vào ngư i ó b ng s i xích v ng ch c c a s ph n. Chi c c m xinh hay ôi m t p khi n ngư i i di n chú ý nhưng nó ch óng vai trò soi ư ng như ánh èn pin trong tay ngư i d n ch trong r p hát. Khi t m màn nhung ã kéo lên, èn folo r i xu ng và nh ng nhân v t ã xu t hi n trên sân kh u, lúc ó cu c phiêu lưu tâm h n m i th c s b t u và tùy theo v di n h p d n hay nh t nh o mà chúng ta s quy t nh ng i l i n phút chót hay b v n a ch ng. Tình yêu cũng v y, n tư ng b ngoài r t áng k nhưng áng k hơn n a là v b ngoài ó có ang c t gi u i u gì áng k ng sau nó hay không. Ôi, tôi ang vung vít gì th này? Tôi ang nói chuy n chú Nhiên. Chú Nhiên yêu cô Linh. H l à m t c p. M t c p hoàn toàn khác v i tôi và con Tí sún hay th ng H i cò và con T n. Cái khác d th y nh t là h s p cư i nhau. H s p là v ch ng. V ch ng th t.