Chuyên san quá trình xây dựng chiến lược phát triển thống kê Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030 (năm thứ 32)

CHUY£N SAN qu¸ tr×nh x©y dùng CHIÕN L¦îC PH¸T TRIÓN<br /> THèNG K£ VIÖT NAM GIAI §O¹N 2011-2020 Vµ TÇM NH×N §ÕN N¡M 2030<br /> (n¨m thø 32)<br /> <br /> <br /> <br /> Môc lôc<br /> Tổng biên tập<br /> Lời nói đầu<br /> 1<br /> ThS. Nguyễn Văn Đoàn<br /> Phó tổng biên tập XÂY DỰNG CHIẾN LƯỢC<br /> TS. Phạm Đăng Quyết BTT - Bài phát biểu của Thứ trưởng thường trực Cao Viết Sinh 2<br /> <br /> ThS. Nguyễn Văn Đoàn - Quá trình xây dựng và triển 6<br /> Cộng tác viên biên tập khai thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê Việt<br /> Nam 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030<br /> TS. Nguyễn Bích Lâm<br /> TS. Phạm Đăng Quyết - Báo cáo đánh giá 10 năm thực hiện<br /> TS. Nguyễn Văn Tiến 23<br /> định hướng phát triển Thống kê Việt Nam đến năm 2010<br /> GS.TS. Phạm Ngọc Kiểm<br /> Đoàn Dũng- Sứ mệnh, tầm nhìn và mục tiêu Chiến lược phát 33<br /> PGS.TS. Tăng Văn Khiên triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011- 2020 và tầm nhìn<br /> CN. Lê Văn Dụy đến năm 2030<br /> TS. Lê Thị Thanh Loan Mai Hương - Xác định các ưu tiên và xây dựng các chương 44<br /> TS. Chu Thế Mưu trình hành động<br /> <br /> TS. Vũ Thanh Liêm BBT - Quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến 60<br /> lược phát triển Thống kê Việt Nam 2011-2020 và tầm nhìn<br /> TS. Nguyễn Trần Quế<br /> đến năm 2030<br /> TS. Nguyễn Trọng Hậu<br /> THỰC HIỆN KẾ HOẠCH VÀ KHUNG THEO DÕI ĐÁNH<br /> CN. Nguyễn Văn Phái<br /> GIÁ CHIẾN LƯỢC<br /> <br /> BBT - Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê Việt 76<br /> Địa chỉ Nam 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030 đối với Bộ, ngành<br /> 54 Nguyễn Chí Thanh, Hà Nội và địa phương<br /> Điện thoại: (84-4) 8343763 BBT - Kế hoạch thực hiện Chiến lược phát triển Thống kê Việt 107<br /> Fax: (84-4) 7751356<br /> Nam 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030 của Tổng cục<br /> Thống kê<br /> E-mail: vienthongke@hn.vnn.vn<br /> BBT - Diễn văn của ông Bakhodir Burkhanov, Phó Giám đốc 132<br /> Website: www.vienthongke.vn UNDP tại Việt Nam<br /> TS. Phạm Đăng Quyết - Khung theo dõi và đánh giá thực hiện 136<br /> Tài khoản: 301.01.088.1 tại Kho Chiến lược phát triển thống kê Việt Nam giai đoạn 2011-2020<br /> bạc Nhà nước Ba Đình, Hà Nội và tầm nhìn đến năm 2030<br /> <br /> TIN BÀI VỀ CHIẾN LƯỢC THỐNG KÊ<br /> Giấy phép xuất bản<br /> số 582/XB-BC ngày 16/5/1985 BBT - Chiến lược phát triển thống kê của cơ quan thống kê 186<br /> Chỉ số phân loại ISSN 0868-3689 Hungary giai đoạn 2009-2012<br /> Hà - Phương -Tin bài về Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam 213<br />  LỜI NÓI ĐẦU<br /> hiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030<br /> C đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1083/QĐ-TTg ngày 18 tháng<br /> 10 năm 2011. Đây có thể coi là Chiến lược phát triển Thống kê đầu tiên của Việt Nam và được xây<br /> dựng công phu, bài bản theo lộ trình chặt chẽ trên cơ sở khoa học, thực tiễn, kế thừa Định hướng<br /> phát triển Thống kê Việt Nam đến năm 2010 phê duyệt tại Quyết định số 141/2002/QĐ-TTg ngày<br /> 21 tháng 10 năm 2002 của Thủ tướng Chính phủ.<br /> Quá trình xây dựng Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam được tiến hành trong gần 2 năm,<br /> từ năm 2010 đến tháng 11/2011 với sự đóng góp trí tuệ của toàn ngành Thống kê và hỗ trợ kỹ<br /> thuật của các tổ chức quốc tế như PARI 21, UNDP, WB, UNFPA. Ban chỉ đạo xây dựng Chiến<br /> lược đã lấy ý kiến góp ý của các Bộ, ngành địa phương và tham vấn các nhà nghiên cứu, hoạch<br /> định chính sách, các đối tượng sử dụng thông tin trước khi trình ban hành chính thức.<br /> Viện Khoa học Thống kê là đơn vị chủ trì xây dựng Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam<br /> giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030 đã tiến hành hệ thống toàn bộ tài liệu liên quan<br /> đến xây dựng Chiến lược phát triển này từ khi khởi đầu xây dựng cho đến khi Chiến lược được<br /> Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.<br /> Ban Biên tập Thông tin khoa học thống kê đã lựa chọn một số tài liệu nói trên biên tập thành<br /> Chuyên san “Quá trình xây dựng chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và<br /> tầm nhìn đến năm 2030” nhằm tuyên truyền, quảng bá Chiến lược; đồng thời phục vụ quá trình<br /> theo dõi, đánh giá việc thực hiện Chiến lược lược phát triển Thống kê Việt Nam.<br /> Ban Biên tập Thông tin khoa học thống kê trân trọng giới thiệu với quí độc giả Chuyên san<br /> “Quá trình xây dựng Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn<br /> đến năm 2030” và mong nhận được ý kiến đóng góp của độc giả nhằm hoàn thiện hơn việc xuất<br /> bản các Chuyên san Thống kê.<br /> Mọi ý kiến đóng góp xin gửi về Ban Biên tập Thông tin khoa học thống kê theo địa chỉ:<br /> Ban biên tập Thông tin khoa học thống kê<br /> Viện Khoa học Thống kê<br /> Địa chỉ: 54 Nguyễn Chí Thanh, Hà Nội.<br /> ĐT: 04-38343763 Fax: 04-37751356<br /> Email: vienkhoahoc@gso.gov.vn; vienthongke@hn.vnn.vn<br /> <br /> <br /> BAN BIÊN TẬP<br /> <br /> <br /> CHUYÊN SAN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC THỐNG KÊ 1<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 1<br />  BÀI PHÁT BIỂU<br /> CỦA THỨ TRƯỞNG CAO VIẾT SINH<br /> tại Hội nghị công bố Chiến lược phát triển Thống kê<br /> và Bộ chỉ tiêu thống kê phát triển Giới của quốc gia<br /> <br /> Hà Nội, ngày 01 tháng 11 năm 2011<br /> Thưa các quý vị đại biểu<br /> Thưa các đồng chí và các bạn!<br /> Trước hết, thay mặt lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tôi xin trân trọng cảm ơn Đại biểu đại<br /> diện các Bộ, ngành Trung ương, UBND các địa phương, các cơ quan thông tấn báo chí, các tổ<br /> chức quốc tế, các nhà khoa học và toàn thể quý vị đại biểu tham dự Hội nghị công bố hai Quyết<br /> định quan trọng của ngành Thống kê Việt Nam, đó là: (1) Quyết định số 1803/QĐ-TTg, ngày 18<br /> tháng 10 năm 2011, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển thống kê Việt Nam giai<br /> đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030; (2) Quyết định số 56/2011/QĐ-TTg, ngày 14/10/2011<br /> Thủ tướng Chính phủ ban hành Bộ chỉ tiêu thống kê phát triển Giới của quốc gia.<br /> <br /> Thưa quý vị đại biểu!<br /> Nhận thức được tầm quan trọng của<br /> ngành Thống kê và của thông tin thống<br /> kê trong việc hoạch định các chủ trương,<br /> đường lối, chính sách và giám sát, đánh<br /> giá quá trình phát triển đất nước, Chính<br /> phủ và Thủ tướng Chính phủ luôn quan<br /> tâm và đề ra chính sách, giải pháp phát<br /> triển ngành Thống kê phù hợp với từng<br /> giai đoạn phát triển của đất nước. Nhân<br /> dịp Hội nghị này, tôi xin điểm lại 3<br /> chính sách lớn về phát triển ngành Thứ trưởng Cao Viết Sinh phát biểu tại Hội nghị công bố Chiến lược<br /> Thống kê đã được Chính phủ phê duyệt: Phát triển Thống kê và Bộ Chỉ tiêu giới quốc gia<br /> <br /> Một là, sau khi đất nước giành được độc lập, ngày 06/05/1946 Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký<br /> Sắc lệnh số 61/SL thành lập Nha Thống kê Việt Nam, thuộc Bộ Quốc dân kinh tế; tiền thân của<br /> Tổng cục Thống kê ngày nay.<br /> <br /> <br /> 2 CHUYÊN SAN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC THỐNG KÊ<br /> <br /> <br /> <br /> 2<br />  Hai là, thập niên đầu của Thế kỷ 21, ngày 21/10/2002, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định<br /> số 141/2002/QĐ-TTg phê duyệt Định hướng phát triển thống kê Việt Nam đến năm 2010. Thực<br /> hiện Định hướng này, ngành Thống kê đã đạt được những thành tựu quan trọng trong việc đáp ứng<br /> kịp thời, đầy đủ, minh bạch hơn nhu cầu thông tin kinh tế - xã hội phục vụ Đảng, Nhà nước, các<br /> cấp, các ngành, các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước.<br /> Ba là, tiếp nối Định hướng phát triển thống kê đến năm 2010, bước sang Thập niên thứ 2 của<br /> Thế kỷ 21, ngày 02 tháng 3 năm 2010, tại Quyết định số 312/QĐ-TTg phê duyệt Đề án Đổi mới<br /> đồng bộ các hệ thống chỉ tiêu thống kê, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ<br /> trì phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương xây dựng Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam<br /> giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030.<br /> Quá trình xây dựng Chiến lược đã được Bộ Kế hoạch và Đầu tư triển khai tích cực từ giữa<br /> năm 2010 theo lộ trình 5 giai đoạn, từ giai đoạn đầu là chuẩn bị xây dựng chiến lược cho đến giai<br /> đoạn cuối cùng là tham vấn, thẩm định và trình Thủ tướng Chính phủ. Ngày 18/10/2011, Thủ<br /> tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và<br /> tầm nhìn đến năm 2030.<br /> Thay mặt Lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tôi xin công bố: “Quyết định số 1803/QĐ-TTg<br /> ngày 18 tháng 10 năm 2011 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển thống<br /> kê Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030”.<br /> Với Chiến lược này, Thống kê Việt Nam sẽ bước sang giai đoạn phát triển mới với chất lượng<br /> và hiệu quả hơn.<br /> <br /> Thưa Quý vị đại biểu!<br /> Chính phủ Việt Nam mà trực tiếp là Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhận thức được rằng giai đoạn<br /> soạn thảo và phê duyệt văn bản Chiến lược, mới chỉ là bước khởi đầu; tổ chức thực hiện để đưa<br /> Chiến lược vào thực tiễn mới là giai đoạn quyết định đến sự thành công của Chiến lược.<br /> Tại Hội nghị này, là cơ quan giúp Chính phủ quản lý nhà nước về thống kê, Bộ Kế hoạch và<br /> Đầu tư cam kết sẽ thực hiện nghiêm túc, đúng lộ trình và có hiệu quả Chiến lược phát triển thống<br /> kê Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Định kỳ hàng năm, Bộ Kế hoạch và<br /> Đầu tư sẽ thu thập thông tin, báo cáo Thủ tướng chính phủ tiến độ thực hiện Chiến lược và sẽ tổ<br /> chức sơ kết vào năm 2015 và tổng kết thực hiện Chiến lược vào năm 2020.<br /> Tổ chức thực hiện Chiến lược phát triển thống kê Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và tầm nhìn<br /> đến năm 2030 là công việc hết sức lớn và nặng nề, liên quan đến nhiều ngành, nhiều lĩnh vực từ<br /> Trung ương đến địa phương và cần huy động đủ nguồn lực để đảm bảo thực hiện Chiến lược. Nếu<br /> chỉ có Chính phủ quyết tâm thực hiện Chiến lược là chưa đủ, mà cần có sự tham gia tích cực của<br /> cả xã hội, sự hỗ trợ kỹ thuật của các tổ chức quốc tế. Nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo Bộ Kế<br /> <br /> <br /> CHUYÊN SAN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC THỐNG KÊ 3<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 3<br /> hoạch và Đầu tư, tôi kêu gọi các tổ chức quốc tế tiếp tục hỗ trợ giúp Việt Nam thực hiện thành<br /> công Chiến lược này.<br /> Để triển khai thực hiện thành công Chiến lược, Bộ Kế hoạch và Đầu tư giao Tổng cục Thống<br /> kê là cơ quan chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương, chủ động thực hiện các hoạt động<br /> triển khai thực hiện Chiến lược. Trước mắt, cần triển khai ngay một số công việc sau:<br /> Thứ nhất là, khẩn trương xây dựng Kế hoạch chi tiết triển khai thực hiện các chương trình<br /> hành động và soạn thảo tài liệu hướng dẫn giám sát, đánh giá việc thực hiện Chiến lược trình Bộ<br /> trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư vào đầu tháng 12 /2011;<br /> Thứ hai là, tổ chức các Hội nghị triển khai thực hiện kế hoạch và khung theo dõi đánh giá việc<br /> thực hiện Chiến lược với các Bộ, ngành và địa phương;<br /> Thứ ba là, chủ động phối hợp với Bộ Tài chính để bố trí ngân sách nhà nước hàng năm; đồng<br /> thời tích cực huy động các nguồn vốn từ các tổ chức quốc tế để thực hiện Chiến lược;<br /> Thứ tư là, chủ động phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông xây dựng và thực hiện các<br /> chương trình tuyên truyền sâu, rộng và thường xuyên trên các phương tiện thông tin đại chúng về<br /> vị trí, vai trò của thống kê và trách nhiệm của cộng đồng đối với việc thực hiện Chiến lược phát<br /> triển thống kê, nhằm nhanh chóng đưa Chiến lược phát triển thống kê vào cuộc sống.<br /> <br /> Kính thưa Quý vị đại biểu!<br /> Cũng trong tháng 10/2011, ngày 14/10/2011 Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số<br /> 56/2011/QĐ-TTg ban hành Bộ chỉ tiêu thống kê phát triển Giới của quốc gia. Đây là kết quả thực<br /> hiện nhiệm vụ của Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư mà trực tiếp là Tổng cục<br /> Thống kê triển khai thực hiện Nghị quyết số 57/NQ-CP ngày 01/12/2009 của Chính phủ ban hành<br /> “Chương trình hành động của Chính phủ giai đoạn đến năm 2020 thực hiện Nghị quyết số 11-<br /> NQ/TW ngày 27/4/2007 của Bộ Chính trị về công tác phụ nữ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa,<br /> hiện đại hóa đất nước”.<br /> Quá trình xây dựng Bộ chỉ tiêu thống kê phát triển Giới của quốc gia đã được Bộ Kế hoạch và<br /> Đầu tư triển khai tích cực từ cuối năm 2009, với sự hợp tác chặt chẽ và ủng hộ tích cực của các<br /> Bộ, ngành Trung ương, các cơ quan nghiên cứu trong nước về giới, các tổ chức quốc tế trong đó<br /> đặc biệt là Chương trình hợp tác về giới với các tổ chức quốc tế, đặc biệt là chương trình hợp tác<br /> giữa Chính phủ Việt Nam và 12 cơ quan của Liên hợp quốc tại Việt Nam.<br /> Thay mặt Lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, tôi xin công bố: “Quyết định số 56/2011/QĐ-<br /> TTg ngày 14/10/2011 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Bộ chỉ tiêu thống kê phát triển<br /> Giới của quốc gia”.<br /> Bộ chỉ tiêu thống kê phát triển Giới của quốc gia là tập hợp đầy đủ và toàn diện nhất các chỉ<br /> tiêu thống kê về giới lần đầu tiên được xây dựng ở Việt Nam. Nó là công cụ quan trọng để thu<br /> <br /> 4 CHUYÊN SAN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC THỐNG KÊ<br /> <br /> <br /> <br /> 4<br /> thập số liệu thống kê giới một cách có hệ thống, đầy đủ, toàn diện và thống nhất, giúp giám sát và<br /> đánh giá một cách hiệu quả hơn tình hình phát triển giới, sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới trên<br /> các lĩnh vực của đời sống kinh tế, xã hội.<br /> <br /> Thưa Quý vị đại biểu!<br /> Quyết định số 56/2011/QĐ-TTg ban hành Bộ chỉ tiêu thống kê phát triển Giới của quốc gia đã<br /> giao nhiệm vụ một cách rõ ràng cho các Bộ, ngành tổ chức thực hiện việc thu thập và báo cáo Bộ<br /> chỉ tiêu thống kê phát triển Giới của quốc gia. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, với tư cách là đơn vị chủ trì<br /> sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành liên quan để chuẩn hóa các Chỉ tiêu, xây dựng<br /> Thông tư hướng dẫn thực hiện, hỗ trợ và thẩm định việc ban hành Bộ chỉ tiêu chuyên ngành của<br /> các Bộ, ngành và sẽ là cơ quan đầu mối tổng hợp số liệu và báo cáo thống kê.<br /> Công tác thu thập, tổng hợp và báo các đầy đủ, kịp thời các Chỉ tiêu thống kê trong Bộ chỉ tiêu<br /> thống kê phát triển Giới của quốc gia là một nhiệm vụ rất khó khăn và nặng nề. Bộ Kế hoạch và<br /> Đầu tư mong muốn tiếp tục nhận được sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ, ngành liên quan để thực<br /> hiện tốt nhiệm vụ này.<br /> <br /> Thưa Quý vị đại biểu!<br /> Nhân dịp Hội nghị công bố hai Quyết định nêu trên của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Lãnh<br /> đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tôi xin trân trọng cám ơn các cơ quan, ban ngành của Trung ương và<br /> địa phương, các tổ chức quốc tế, các chuyên gia, các nhà khoa học đã hỗ trợ, tham gia tích cực góp<br /> ý kiến xây dựng và hoàn thiện văn bản Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011-<br /> 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 và những đóng góp quan trọng trong quá trình xây dựng Bộ chỉ<br /> tiêu thống kê phát triển giới của quốc gia.<br /> Tại Hội nghị này, Tôi mong muốn những ý kiến tham luận của Quý vị sẽ là sự ủng hộ tích cực<br /> để thực hiện thành công Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và tầm<br /> nhìn đến năm 2030 và Bộ chỉ tiêu thống kê phát triển Giới của quốc gia.<br /> Với ý nghĩa đó, thay mặt Lãnh đạo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, một lần nữa, tôi xin trân trọng<br /> cảm ơn Quý vị đại biểu đã tới dự và tin tưởng rằng Chiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai<br /> đoạn 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2030 sẽ được thực hiện thắng lợi đưa Thống kê Việt Nam<br /> phát triển lên tầm cao mới; Bộ chỉ tiêu thống kê phát triển Giới của quốc gia sớm đưa vào thực<br /> tiễn cuộc sống góp phần vào sự tiến bộ của phụ nữ và bình đẳng giới ở Việt Nam góp phần thực<br /> hiện thành công các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ ở Việt Nam.<br /> Chúc các đồng chí, các bạn, sức khoẻ, hạnh phúc, thành đạt<br /> Xin trân trọng cảm ơn!<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> CHUYÊN SAN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC THỐNG KÊ 5<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 5<br />  XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC<br /> <br /> <br /> QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG VÀ TRIỂN KHAI THỰC HIỆN<br /> CHIẾN LƯỢC PHÁT TRIỂN THỐNG KÊ VIỆT NAM<br /> GIAI ĐOẠN 2011 – 2020 VÀ TẦM NHÌN ĐẾN NĂM 2030<br /> <br /> <br /> ThS. Nguyễn Văn Đoàn<br /> <br /> <br /> C<br /> hiến lược phát triển Thống kê Việt Nam giai đoƲn 2011 – 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 (CLTK11-20)<br /> đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tƲi Quyết định số 1803/2011/QĐ-TTg ngày 18/10/2011. Đây là<br /> văn bƴn Chiến lược phát triển đầu tiên của Thống kê Việt Nam (TKVN) sau 65 năm (1956 – 2011) hình thành và<br /> phát triển. CLTK11-20 đã được xây dựng một cách công phu, bài bƴn và khoa học với sự hỗ trợ kỹ thuật của các<br /> tổ chức quốc tế (PARIS21, UNDP, WB, UNFPA). CLTK11-20 cũng đã được tham vấn các Bộ, ngành có sƴn xuất<br /> số liệu thống kê, tham vấn các đối tượng cung cấp, sử dụng số liệu thống kê, tham vấn các nhà hoƲch định chính<br /> sách, các nhà khoa học và các chuyên gia ở một số lĩnh vực liên quan.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hội thƴo đánh giá hiện trƲng Thống kê Việt Nam (ngày 27/10/2010)<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 6 CHUYÊN SAN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC THỐNG KÊ<br /> Quá trình xây dựng và triển khai thực hiện… Xây dựng chiến lƣợc<br /> CLTK11-20 được xây dựng trong vòng 2 năm Tác giƴ xin chân thành cám ơn lãnh đƲo Tổng<br /> (2010, 2011) theo 5 giai đoƲn: i) Chuẩn bị xây dựng cục Thống kê, trực tiếp là ông Đỗ Thức (Tổng cục<br /> chiến lược; ii) Đánh giá hiện trƲng TKVN; iii) Xác định trưởng), ông Nguyễn Bích Lâm (Phó Tổng cục trưởng)<br /> sứ mệnh, tầm nhìn, mục tiêu chiến lược; iv) Xây dựng đã có ý kiến góp ý cho báo cáo này. Tác giƴ cũng xin<br /> các chương trình hành động, Khung theo dõi đánh giá cƴm ơn các cán bộ của các tổ chức trong nước và<br /> việc thực hiện chiến lược; v) SoƲn thƴo, thẩm định và quốc tế đã bổ sung tư liệu giúp tác giƴ hoàn thiện báo<br /> trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chiến lược. Trong cáo này. Xin chân thành cƴm ơn các cán bộ của Dự<br /> mỗi giai đoƲn xây dựng chiến lược đều được tiến hành án Giám sát phát triển kinh tế - xã hội của TCTK và<br /> một cách bài bƴn, cẩn thận từ việc nghiên cứu tài liệu UNDP đã giúp đỡ trong quá trình hệ thống hóa quá<br /> đến việc tham vấn, tổ chức hội thƴo, lấy ý kiến góp ý trình xây dựng CLTK11-20.<br /> bằng văn bƴn của các Bộ, ngành, địa phương, các tổ<br /> I. QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG CLTK11-20<br /> chức quốc tế, các chuyên gia trong và ngoài nước. Có<br /> Quá trình xây dựng CLTK11-20 theo 5 giai đoƲn,<br /> thể nói phần lớn các ý kiến tham gia góp ý của các<br /> từ giai đoƲn khởi động cho đến giai đoƲn soƲn thƴo<br /> đối tượng nói trên đã được tiếp thu và chuyển tƴi vào<br /> văn bƴn chiến lược, thẩm định, trình Thủ tướng Chính<br /> CLTK11-20. Một số ý kiến góp ý chưa được thể hiện<br /> phủ phê duyệt. Mỗi giai đoƲn sẽ trình bầy chi tiết các<br /> vào CLTK 11-20, vì cần có thời gian xem xét, nghiên<br /> hoƲt động, thời gian đã được tiến hành và các đầu ra<br /> cứu kỹ hơn.<br /> (sƴn phẩm) tương ứng.<br /> Nội dung cơ bƴn của CLTK11-20 được trình bầy<br /> súc tích, cô đọng tƲi Quyết định số 1803/2011/QĐ- 1.1. Giai đoƥn khởi động xây dựng CLTK11-20<br /> TTg ngày 18/10/2011 của Thủ tướng Chính phủ với a. Bước khởi đầu xây dựng CLTK11-20<br /> hơn 8000 từ, 869 dòng, 19 trang A4. Nhưng những tài Bước khởi đầu xây dựng CLTK11-20 được bắt đầu<br /> liệu phục vụ cho việc xây dựng CLTK 11-20 khá đồ sộ từ tháng 5 năm 2009. TƲi cuộc họp bàn về xây dựng hệ<br /> và phong phú, bao gồm tài liệu trong nước và nước thống chỉ tiêu thống kê tỉnh, huyện, xã1 đã đưa ra vấn<br /> ngoài. Những tài liệu này sẽ rất có ích không chỉ đối đề có nên tiến hành đổi mới đồng bộ các hệ thống chỉ<br /> với quá trình tổ chức thực hiện CLTK11-20, mà còn có tiêu thống kê hay không, đề nghị các đơn vị ghi ý kiến<br /> giá trị tham khƴo cho việc xây dựng các chính sách, của mình vào giấy và gửi ngay tƲi cuộc họp này. Viện<br /> chiến lược phát triển TKVN tiếp theo. Hệ thống hóa Khoa học Thống kê (KHTK) đã có ý kiến là cần xây<br /> quá trình xây dựng CLTK11-20 là sáng kiến của Dự án dựng chiến lược phát triển thống kê, trong đó có nội<br /> Giám sát phát triển kinh tế - xã hội do UNDP tài trợ, dung đổi mới đồng bộ các hệ thống chỉ tiêu thống kê.<br /> nhằm đƲt được mục đích trên. Sau cuộc họp nói trên khoƴng 2 tuần, TCTK nhận được<br /> Báo cáo này trình bầy toàn bộ quá trình xây dựng văn bƴn số 548/TTg-KTTH ngày 10 tháng 4 năm 2009,<br /> CLTK11-20 từ giai đoƲn khởi động xây dựng chiến giao cho Bộ Kế hoƲch và Đầu tư chủ trì xây dựng Đề án<br /> lược (tháng 9/2010) cho đến Hội nghị Công bố Quyết đổi mới đồng bộ các hệ thống chỉ tiêu thống kê [1].<br /> định số 1803/2011/QĐ-TTg ngày 18 tháng 10 năm Trong quá trình dự thƴo Đề án đổi mới đồng bộ<br /> 2011 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược các hệ thống chỉ tiêu thống kê đã có tranh luận khá gay<br /> phát triển Thống kê Việt Nam giai đoƲn 2011 – 2020 gắt có nên đưa nội dung xây dựng CLTK11-20 vào Đề<br /> và tầm nhìn đến năm 2030 (tháng 11/2011).<br /> 1<br /> Chủ trì cuộc họp là ông Nguyễn Đức Hòa, lúc đó là Thứ<br /> trưởng Bộ KH&ĐT, kiêm Tổng cục trưởng TCTK.<br /> <br /> <br /> CHUYÊN SAN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC THỐNG KÊ 7<br />  Xây dựng chiến lƣợc Quá trình xây dựng và triển khai thực hiện…<br /> <br /> án đổi mới đồng bộ các chỉ tiêu thống kê hay không. với Viện KHTK về triển khai xây dựng lộ trình thiết kế<br /> Quan điểm thứ nhất cho rằng không cần thiết phƴi xây CLTK11-20. Theo đó, Dự án sẽ tuyển nhóm chuyên<br /> dựng Chiến lược phát triển Thống kê, vì sẽ có Đề án đổi gia tư vấn trong nước thực hiện hoƲt động này. Nhóm<br /> mới đồng bộ các hệ thống chỉ tiêu thống kê. Quan điểm chuyên gia, gồm 03 người, ông Nguyễn Văn Đoàn,<br /> thứ hai cho rằng cần thiết phƴi xây dựng Chiến lược Viện trưởng Viện KHTK làm nhóm trưởng và 02 thành<br /> phát triển Thống kê, vì: i) Đề án đổi mới các hệ thống viên là Nguyễn Quốc Anh (Tổng cục Dân số), Nguyễn<br /> chỉ tiêu thống kê chỉ tập vào các hệ thống chỉ tiêu thống Văn Phẩm (Hội Thống kê Việt Nam). Nhóm chuyên gia<br /> kê, trong khi đó TKVN cần có chính sách phát triển toàn đã tập trung nghiên cứu một số tài liệu và tiến hành<br /> diện, bền vững và lâu dài; ii) CLTK11-20 là quá trình xây dựng lộ trình thiết kế CLTK11-20. Đến tháng<br /> tiếp nối Định hướng phát triển thống kê đến năm 2010; 12/2009, nhóm chuyên gia đã hoàn thành Báo cáo<br /> iii) Chỉ thị số 28/1998/CT-TTg ngày 19/8/1998 của Thủ “Xây dựng lộ trình thiết kế Chiến lược phát triển thống<br /> tướng Chính phủ về tăng cường và hiện đƲi hóa công kê Việt Nam giai đoƲn 2011-2020 và tầm nhìn đến<br /> tác thống kê có ghi “Xây dựng Đề án Chương trình phát năm 2025”[5].<br /> triển công tác thống kê giai đoƲn 2001 - 2020 trình d. Đơn vị chủ trì, Ban Chỉ đƲo, Tổ Thư ký xây<br /> Chính phủ vào năm 2000…” [2], nhưng đến nay vẫn dựng CLTK11-20<br /> chưa thực hiện được. Cuối cùng, quan điểm thứ hai đã Tổng cục trưởng TCTK đã ban hành Văn bƴn số<br /> được thể hiện trong văn bƴn chính thức của Đề án đổi 775/TCTK-TCCB ngày 22/9/2009 [6] giao Viện KHTK<br /> mới đồng bộ các hệ thống chỉ tiêu thống kê được phê là đơn vị chủ trì xây dựng CLTK11-20; QĐ số 15/QĐ-<br /> duyệt tƲi QĐ số 312/QĐ-TTg ngày 3/2/2010[3]. TCTK ngày 13/1/2010 thành lập Tổ Thư ký [7] và<br /> b. Thông báo với các tổ chức quốc tế về hoƲt Quyết định bổ sung thành viên Tổ Thư ký [8]. Bộ<br /> động xây dựng CLTK11-20 trưởng Bộ KH&ĐT ban hành QĐ số 1472/QĐ-BKH<br /> TƲi cuộc họp của các tổ chức quốc tế tƲi Việt Nam ngày 10/9/2010 thành lập Ban Chỉ đƲo xây dựng<br /> do UNDP tổ chức vào ngày 03 tháng 8 năm 2009, Viện CLTK11-20 (BCĐ)[9]. Việc thành lập BCĐ, Tổ Thư ký<br /> KHTK đã có thông báo [4] về một số hoƲt động lớn xây dựng CLTK11-20 gặp rất nhiều khó khăn, Viện<br /> trong lĩnh vực thống kê sẽ được Chính phủ triển khai kHTK đã kiên trì trình cấp có thẩm quyền xem xét<br /> trong năm 2010 là xây dựng Đề án đổi mới các hệ quyết định, sau gần 03 tháng (từ 10/2009 đến<br /> thống chỉ tiêu thống kê và xây dựng Chiến lược phát 1/2010) mới thành lập được Tổ Thư ký, sau gần 1<br /> triển Thống kê Việt Nam giai đoƲn 2011-2020 và tầm năm mới thành lập được BCĐ xây dựng CLTK (xem<br /> nhìn đến năm 2025 (ông Nguyễn Bích Lâm, Phó Tổng báo cáo tiến độ 9)[10].<br /> cục trưởng đã giao nhiệm vụ cho Viện KHTK dự thƴo e. Kế hoƲch xây dựng CLTK11-20<br /> thông báo và tham dự cuộc hop này). Trên cơ sở Báo cáo “Xây dựng lộ trình thiết kế<br /> c. Xây dựng lộ trình thiết kế CLTK11-20 Chiến lược phát triển thống kê Việt Nam giai đoƲn<br /> Tháng 9 năm 2009, Dự án Giám sát phát triển 2011-2020 và tầm nhìn đến năm 2025” của nhóm<br /> kinh tế - xã hội của TCTK do UNDP hỗ trợ đã bố trí chuyên gia, Viện KHTK (đơn vị chủ trì xây dựng<br /> hoƲt động “Thiết kế lộ trình xây dựng Chiến lược phát CLTK11-20) đã dự thƴo Kế hoƲch xây dựng CLTK11-<br /> triển Thống kê Việt Nam giai đoƲn 2011- 2020, tầm 20 trình lãnh đƲo Tổng cục phê duyệt. Tổng cục đã<br /> nhìn đến năm 2025”. Bà Margarita Guerrero lúc đó là ban hành QĐ số 455/QĐ-TCTK ngày 14/6/ 2010 phê<br /> chuyên gia của Dự án đã có buổi làm việc chính thức duyệt kế hoƲch xây dựng CLTK11-20[11].<br /> <br /> 8 CHUYÊN SAN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC THỐNG KÊ<br /> <br /> <br /> <br /> 8<br /> Quá trình xây dựng và triển khai thực hiện… Xây dựng chiến lƣợc<br /> f. Phác thƴo đề cương CLTK11-20: Với vai trò là CLTK11-20: i) CLTK11-20 chỉ bao hàm hệ thống<br /> đơn vị chủ trì, Viện KHTK đã chủ động phác thƴo Đề thống kê nhà nước (Thống kê tập trung và thống kê<br /> cương CLTK11-20[11], trình lãnh đƲo Tổng cục xem bộ, ngành); ii) CLTK11-20 bao trùm toàn bộ TKVN,<br /> xét. gồm có hệ thống thống kê nhà nước và thống kê cơ<br /> Tóm lƲi: Giai đoƲn khởi động xây dựng CLTK11- sở (thống kê doanh nghiệp, cơ quan hành chính, đơn<br /> 20 được bắt đầu từ tháng 5/2009 (lấy mốc thời gian tổ vị sự nghiệp và các tổ chức thống kê khác). Liên quan<br /> chức cuộc họp lãnh đƲo cấp vụ về xây dựng hệ thống đến vấn đề này, cần làm rõ nội hàm của thuật ngữ<br /> chỉ tiêu thống kê tỉnh, huyện, xã) và kết thúc vào tháng “Ngành Thống kê” với thuật ngữ “Thống kê Việt Nam”.<br /> 6/2010 (mốc thời gian ban hành QĐ số 455/QĐ-TCTK Trên cơ sở đề xuất của nhóm nghiên cứu đề tài<br /> phê duyệt Kế hoƲch xây dựng CLTK). Sƴn phẩm chủ “Nghiên cứu cơ sở lý luận và thực tiễn xây dựng<br /> yếu của giai đoƲn này 11 văn bƴn được soƲn thƴo, CLTK11-20)[13], BCĐ xây dựng Chiến lược đã quyết<br /> trình cấp trên xem xét, phê duyệt, trong đó có việc định phƲm vi của CLTK11-20 là toàn bộ hệ thống<br /> thành lập các đơn vị xây dựng CLTK 11-20 (CV số thống kê Việt Nam, bao gồm, hệ thống thống kê nhà<br /> 775/TCTK-TCCB ngày 22/9/2009 giao Viện KHTK chủ nước và thống kê cơ sở (thống kê doanh nghiệp, cơ<br /> trì xây dựng CL, QĐ số 15/QĐ-TCTK ngày 13/1/2010 quan hành chính, đơn vị sự nghiệp và các tổ chức<br /> thành lập Tổ Thư ký, QĐ số 1472/QĐ-BKH ngày thống kê của các cơ quan khác) và thống nhất sử<br /> 10/9/2010 thành lập BCĐ) và ban hành Kế hoƲch triển dụng thuật ngữ “Thống kê Việt Nam” trong văn bƴn<br /> khai xây dựng CLTK11-20 (QĐ số 415/QĐ-TCTK ngày CLTK11-20.<br /> 14/6/2010 về phê duyệt kế hoƲch xây dựng Chiến b. Lựa chọn các chủ đề đánh giá<br /> lược). Giai đoƲn này đã tổ chức 01 cuộc hội thƴo với Trên cơ sở đề xuất của Viện KHTK và khuyến<br /> thành phần là lãnh đƲo các đơn vị thuộc TCTK, đƲi nghị của chuyên gia quốc tế của UNDP (Ngài Richard<br /> diện một số tổ chức quốc tế (UNDP, WB, UNFPA…) J. Roberts), 14 chủ đề đã được lựa chọn để đánh giá<br /> tham dự. Giai đoƲn này cũng đã huy động được nguồn hiện trƲng TKVN, gồm: 1) Khuôn khổ pháp lý đối với<br /> kinh phí đáng kể cho các hoƲt động xây dựng hoƲt động thống kê trong Hệ thống Thống kê Việt<br /> CLTK11-20, Cụ thể, 91 ngàn USD từ WB (hợp phần 1 Nam; 2) Chất lượng số liệu thống kê TKQG, TK tài<br /> của Dự án 300 ngàn USD); 92 ngàn USD từ UNDP chính; 3) Chất lượng số liệu thống kê Nông Lâm và<br /> (thuộc Dự án Giám sát phát triển kinh tế - xã hội của Thuỷ sƴn; 4) Chất lượng số liệu thống kê Công nghiệp,<br /> TCTK), 200 triệu đồng (tương đương 10 ngàn USD) từ thương mƲi, dịch vụ và giá cƴ; 5) Chất lượng số liệu<br /> Viện KHTK (thuộc kinh phí sự nghiệp khoa học) để thống kê dân số, lao động, giới; 6) Chất lượng số liệu<br /> thuê chuyên gia (trong nước và quốc tế), tổ chức các thống kê xã hội, nghèo đói, môi trường; 7) Chính sách<br /> cuộc hội thƴo, tham vấn trong quá trình xây dựng phổ biến thông tin thống kê và nhu cầu người dùng tin;<br /> CLTK11-20. 8) Đánh giá khuôn khổ thể chế, cơ cấu tổ chức và<br /> 1.2. Giai đoƥn đánh giá hiện trƥng TKVN công tác phối hợp đối với các hoƲt động thống kê; 9)<br /> a. Xác định phƲm vi của CLTK11-20 HƲ tầng cơ sở vật chất cho các hoƲt động thống kê;<br /> Xác định rõ phƲm vi bao phủ của CLTK11-20 sẽ 10) HƲ tầng kỹ thuật thống kê cho các hoƲt động<br /> có ý nghĩa quan trọng không chỉ đối với giai đoƲn thống kê trong Hệ thống TKVN; 11) Nguồn nhân lực và<br /> đánh giá TKVN, mà còn đối với cƴ quá trình xây dựng chính sách phát triển nguồn nhân lực cho các hoƲt<br /> và thực hiện CLTK11-20. Có 02 quan điểm về phƲm vi động thống kê trong Hệ thống TKVN; 12) Nguồn lực<br /> <br /> <br /> CHUYÊN SAN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC THỐNG KÊ 9<br />  Xây dựng chiến lƣợc Quá trình xây dựng và triển khai thực hiện…<br /> <br /> tài chính và điều phối các chương trình tài trợ; 13) So có chuyên môn, kinh nghiệm trong lĩnh vực thống kê,<br /> sánh Hệ thống TKVN và các hệ thống thống kê của mà còn am hiểu sâu sắc hiện trƲng hệ thống tổ chức<br /> một số nước trong khu vực; 14) Phát triển và ứng thống kê tập trung nói riêng và TKVN nói chung. Tuy<br /> dụng CNTT và truyền thông. Ngoài 14 lĩnh vực này, nhiên, các chuyên gia có hƲn chế cơ bƴn là thiên về<br /> hoƲt động đánh giá Định hướng phát triển thống kê cách nhìn nhận, xem xét, đánh giá của người sƴn xuất<br /> Việt Nam đến năm 2010 (QĐ số141/2002/QĐ-TTg) số liệu, chứ không phƴi người sử dụng số liệu. Nhằm<br /> [14] cũng được thực hiện. khắc phục hƲn chế này, các chuyên gia trong nước<br /> c. Xác định các công cụ đánh giá đánh giá hiện được yêu cầu tăng cường tham vấn các đối tượng sử<br /> trƲng TKVN: dụng số liệu. Mỗi chuyên gia trong nước phƴi xây<br /> Khung đánh giá chất lượng (DQAF) [15] do IMF dựng kế hoƲch chi tiết và báo cáo tiến độ thực hiện<br /> xây dựng và phân tích SWOT là những cộng cụ chủ đánh giá hàng tuần cho đơn vị chủ trì là Viện KHTK.<br /> yếu được sử dụng để đánh giá các chủ đề về chất Chuyên gia quốc tế, ngài Robert có nhiệm vụ hỗ<br /> lượng số liệu (chủ đề 2, 3, 4, 5). Phân tích SWOT và trợ kỹ thuật các chuyên gia trong nước và tổng hợp<br /> các công cụ mở rộng khác (ví dụ, sử dụng các báo báo cáo đánh giá TKVN trên cơ sở các báo cáo đánh<br /> cáo đánh giá đã có sẵn; tham vấn trực tiếp một số đối giá của các chuyên gia trong nước. Mỗi chuyên gia<br /> tượng (xem Danh sách các đối tượng được tham vấn, trong nước đã tiến hành đánh giá độc lập chủ đề được<br /> báo cáo khƴo sát) [16] được sử dụng để đánh giá 10 phân công.<br /> chủ đề còn lƲi. Báo cáo về Chỉ số năng lực thống kê Tiến hành đánh giá: Từ ngày 23/6 đến 30/6/2010<br /> của 145 quốc gia, trong đó có Việt Nam do WB thực chuyên gia quốc tế đến Việt Nam làm việc cùng các<br /> hiện vào năm 2010 [17] được sử dụng để xác định vị chuyên gia trong nước, cung cấp một số tài liệu đầu<br /> trí của TKVN trên bƴn đồ thống kê thế giới. Theo báo vào, thống nhất các điều khoƴn tham chiếu, và làm<br /> cáo này, Chỉ số năng lực của TKVN đƲt 65/100 điểm, việc với một số Bộ, ngành, như: Ngân hàng Nhà nước,<br /> đứng ở vị trí trung bình trong số 145 quốc gia, vị trí Bộ Kế hoƲch và Đầu tư, Viện Quƴn lý kinh tế trung<br /> này được xác định là điểm mốc hiện tƲi (năm 2010) ương, Bộ NN&PTNN, Bộ Công thương, các Cục Thống<br /> của TKVN hướng tới tầm nhìn đến năm 2030 là kê Hà Nội, Phú Thọ, Bắc Ninh, các tổ chức quốc tế<br /> 95/100 điểm, xếp vào vị trí các nước có chỉ số năng (UNDP, WB) để tham vấn, thu thập thông tin, tư liệu<br /> lực thống kê cao trên thế giới. ban đầu phục vụ cho việc đánh giá. Đồng thời, Viện<br /> d. Lực lượng thực hiện đánh giá hiện trƲng TKVN KHTK đã tập hợp hơn 20 tài liệu cung cấp cho các<br /> Dự án Giám sát phát triển kinh tế xã hội đã hỗ trợ chuyên gia trong nước tham khƴo. Từ đầu tháng<br /> 15 chuyên gia độc lập, bao gồm 14 chuyên gia trong 7/2010, các chuyên gia bắt tay vào việc đánh giá theo<br /> nước, 01 chuyên gia quốc tế thực hiện việc đánh giá từng lĩnh vực đã lựa chọn. Phần lớn các chuyên gia đã<br /> hiện trƲng TKVN theo 14 chủ đề nói trên (xem danh rất cố gắng, nhưng do yêu cầu đánh giá rất cao (theo<br /> sách 14 chủ đề đánh giá) [18]. Viện KHTK đã phối khung chuẩn DQAF của IMF).<br /> hợp với một số đơn vị giới thiệu 14 chuyên gia trong e. Báo cáo đánh giá hiện trƲng TKVN<br /> nước, gồm: 06 người từ Hội TKVN; 01 người từ ĐƲi Với nỗ lực của các chuyên gia (trong nước và<br /> học KTQD; 02 người từ Viện KHTK; và 05 người từ các quốc tế) 14 báo cáo đánh giá chi tiết theo từng chủ<br /> đơn vị khác. Các chuyên gia trong nước hầu hết là đề, 02 báo cáo tổng hợp (đầy đủ, tóm tắt từ 14 báo<br /> những người đã từng làm việc cho TCTK; họ không chỉ cáo chi tiết), 01 báo cáo đánh giá thực hiện Định<br /> <br /> 10 CHUYÊN SAN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC THỐNG KÊ<br /> <br /> <br /> <br /> 10<br /> Quá trình xây dựng và triển khai thực hiện… Xây dựng chiến lƣợc<br /> hướng phát triển thống kê Việt Nam đến năm 2010 đã Dự án và Viện KHTK. Viện KHTK xem xét, báo cáo<br /> được hoàn thành (Danh sách 17 báo cáo đánh giá lãnh đƲo Tổng cục và nhân bƴn gửi các thành viên<br /> [19a]). Với gần 1000 trang A4, các báo cáo đánh giá BCĐ, Tổ Thư ký xây dựng CLTK11-20 để làm căn cứ,<br /> này đã thể hiện bức tranh toàn diện, chi tiết về hiện tư liệu triển khai giai đoƲn 3 của quá trình xây dựng<br /> trƲng của TKVN. UNDP đã đọc và có ý kiến về các CLTK11-20.<br /> báo cáo đánh giá; đồng thời UNDP cũng đã gửi báo g. Thời gian thực hiện giai đoƲn đánh giá hiện<br /> cáo đánh giá tới một số chuyên gia nước ngoài để lấy trƲng TKVN được thực hiện từ tháng 4/2010 đến tháng<br /> ý kiến góp ý [19b]. 11/2010.<br /> Ngoài những báo cáo nói trên, Viện KHTK còn h. Dự thƴo Đề cương Chiến lược: Cũng trong giai<br /> sưu tầm, tập hợp được khá nhiều các tài liệu có sẵn đoƲn này, Viện KHTK đã chủ động dự thƴo Đề cương<br /> liên quan đến việc đánh giá TKVN do các tổ chức, CLTK11-20 và đã gửi lấy ý kiến góp ý của các đơn vị<br /> chuyên gia thực hiện trước đây, nhất là các tài liệu do trong Tổng cục (đã nhận được 40/80 đơn vị góp ý<br /> IMF, WB và tài liệu của ông Vũ Quang Việt (chuyên gia kiến[20b]), tổ chức một số cuộc Hội thƴo trong nội bộ<br /> thống kê TKQG của Liên Hợp Quốc) thực hiện. Những Tổng cục và đăng tƴi trên trang web của Tổng cục,<br /> tài liệu này cùng với các báo cáo đánh giá của các trang web của Viện KHTK và một số ấn phẩm khác<br /> chuyên gia đã tƲo thành bộ tài liệu quí về hiện trƲng của TCTK để lấy ý kiến rộng rãi của các đơn vị và cá<br /> TKVN không chỉ phục vụ việc xây dựng CLTK11-20, nhân ngoài ngành Thống kê.<br /> mà còn có ý nghĩa thực tiễn đối với các đơn vị, cá Tóm lƲi: HoƲt động đánh giá hệ thống thống kê<br /> nhân chịu trách nhiệm thực thi các hoƲt động thống Việt Nam được thực hiện với qui mô lớn nhất tính đến<br /> kê theo từng lĩnh vực, cũng như đối với lãnh đƲo các thời điểm này và được đánh giá một cách độc lập, bài<br /> cấp trong việc quƴn lý, chỉ đƲo nâng cao chất lượng bƴn, đồng bộ theo đúng qui trình đánh giá của chuyên<br /> các hoƲt động thống kê. gia quốc tế qui định. Các báo cáo đánh giá đã được<br /> f. Tổ chức hội thƴo về kết quƴ đánh giá TKVN kiểm soát chất lượng khá chặt chẽ (nhiều chuyên gia<br /> Trong quá trình đánh giá hiện trƲng TKVN, ngoài đọc, góp ý, hội thƴo). Do vậy, các báo cáo đánh giá<br /> các cuộc họp trong nội bộ Tổng cục Thống kê, Tổ sẽ là tài liệu rất quí (lần đầu tiên đánh giá theo thông<br /> Thư ký xây dựng CLTK11-20 còn tổ chức 04 cuộc hội lệ quốc tế) không chỉ có ý nghĩa với việc xây dựng<br /> thƴo chuyên về kết quƴ đánh giá hiện trƲng TKVN (03 chiến lược, mà còn là tài liệu phục vụ cho các mục<br /> hội thƴo về 14 báo cáo chi tiết theo từng chủ đề, 01 tiêu khác của Tổng cục Thống kê, nhất là các đơn vị<br /> hội thƴo về báo cáo tổng hợp kết quƴ đánh giá). có liên quan để từng bước nâng cao chất lượng hoƲt<br /> Thành phần tham dự các cuộc hội này, gồm: Lãnh động thống kê của đơn vị mình.<br /> đƲo TCTK, đƲi diện lãnh đƲo các đơn vị thuộc TCTK, 1.3. Giai đoƥn 3: Xác định sứ mệnh, tƫm nhìn,<br /> đƲi diện các tổ chức quốc tế, các chuyên gia, thành mục tiêu chiến lƣợc<br /> viên BCĐ, Tổ Thư ký xây dựng CLTK11-20. Mỗi báo<br /> a. Nhóm chuyên gia xác định sứ mệnh, tầm nhìn,<br /> cáo đánh giá của chuyên gia được trình bầy đều có ít mục tiêu của CLTK11-20<br /> nhất 02 bài phƴn biện độc lập[20a], ngoài ra còn có<br /> Giai đoƲn này được Quĩ Trust Fund của WB hỗ trợ<br /> các ý kiến thƴo luận chung. Trên cơ sở các ý kiến<br /> kỹ thuật bằng việc thuê 05 chuyên gia tư vấn giúp<br /> phƴn biện và thƴo luận chung, các chuyên gia hoàn<br /> TCTK xác định sứ mệnh, tầm nhìn, mục tiêu chiến<br /> thiện và nộp báo cáo kết quƴ đánh giá của mình cho<br /> <br /> <br /> CHUYÊN SAN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC THỐNG KÊ 11<br />  Xây dựng chiến lƣợc Quá trình xây dựng và triển khai thực hiện…<br /> <br /> lược, trong đó có 01 chuyên gia quốc tế là ngài triển của một số Bộ, ngành đã được phê duyệt đều<br /> Richard Roberts (sau đó UNFPA hỗ trợ tiếp 01 chuyên không có sứ mệnh, tầm nhìn. Hay nói khác, sứ mệnh,<br /> gia quốc tế là ngài Graeme Brown). Các chuyên gia tư tầm nhìn không phù hợp với nước ta, do đó, không<br /> vấn có trách nhiệm giúp TCTK xác định sứ mệnh, tầm nên đưa sứ mệnh, tầm nhìn vào CLTK11-20.<br /> nhìn của TKVN và các mục tiêu của CLTK11-20 (xem Liên quan đến vấn đề tầm nhìn, tƲi Hội nghị triển<br /> Danh sách chuyên gia)[20c]. Nhóm chuyên gia đã rà khai công tác kế hoƲch, thống kê năm 2011 (tháng<br /> soát lƲi toàn bộ các báo cáo đánh giá hiện trƲng 1/2011), Thứ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Thế Phương<br /> TKVN, báo cáo đánh giá năng lực thống kê của 145 trong bài phát biểu của mình đã đề cập đến tầm nhìn<br /> quốc gia và vùng lãnh thổ do WB thực hiện, chiến lược của TKVN đến năm 2030, thay cho tầm nhìn đến năm<br /> phát triển thống kê của một số nước, trong đó có thể 2025 (Bộ Tư pháp cũng có ý kiến tương tự).<br /> hiện sứ mệnh, tầm nhìn của cơ quan thống kê quốc Trên cơ sở nghiên cứu các ý kiến góp ý của các<br /> gia một số nước[21]. Nhóm chuyên gia đã làm việc đơn vị thuộc TCTK, nhóm chuyên gia tư vấn đã chỉnh<br /> khá tích cực và đã dự thƴo sứ mệnh, mục tiêu và 3 sửa, hoàn thiện dự thƴo về sứ mệnh, tầm nhìn và các<br /> kịch bƴn về tầm nhìn của TKVN [22] (Xem bài Sứ mục tiêu chiến lược như sau:<br /> mệnh, tầm nhìn và mục tiêu chiến lược phát triển<br /> Sứ mệnh của Thống kê Việt Nam là sƴn xuất và<br /> Thống kê Việt Nam giai đoƲn 2011- 2020 và tầm nhìn<br /> phổ biến thông tin thống kê kịp thời, chính xác, đầy<br /> đến năm 2030)<br /> đủ, khách quan, minh bƲch và cung cấp các dịch vụ<br /> b. Quan điểm về sứ mệnh, tầm nhìn chiến lược thống kê một cách hiệu quƴ.<br /> Trên cơ sở dự thƴo về sứ mệnh, tầm nhìn, các<br /> Tƫm nhìn của Thống kê Việt Nam là đáp ứng nhu<br /> mục tiêu của CLTK11-20 do nhóm chuyên gia đề cầu thông tin trong nước và quốc tế một cách hoàn<br /> xuất, Tổng cục Thống kê đã tổ chức một số cuộc họp<br /> hƴo, và trở thành tổ chức thống kê hàng đầu trong khu<br /> với lãnh đƲo các đơn vị thuộc Tổng cục để thƴo luận, vực ASIAN vào năm 2025.<br /> góp ý kiến về sứ mệnh, tầm nhìn, mục tiêu của<br /> Mục tiêu: 1) Sƴn xuất số liệu thống kê có chất<br /> CLTK11-20. Có 2 loƲi ý kiến về vấn đề này. LoƲi ý<br /> lượng theo tiêu chuẩn quốc tế; 2) Thực hiện đầy đủ hệ<br /> kiến thứ nhất: Nhất trí với đề xuất của nhóm chuyên<br /> thống chỉ tiêu thống kê quốc gia và các hệ thống chỉ<br /> gia về sứ mệnh, tầm nhìn và các mục tiêu của<br /> tiêu thống kê khác trong Đề án đổi mới đồng bộ các<br /> CLTK11-20; đây có thể coi là nét mới của CLTK 11-<br /> hệ thống chỉ tiêu thống kê; 3) Hoàn thiện và mở rộng<br /> 20 so với nhiều chiến lược đã được xây dựng và ban<br /> công tác phổ biến thông tin thống kê và cung cấp dịch<br /> hành. Tuy nhiên, cần xem xét tính khƴ thi của chiến<br /> vụ thống kê đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của<br /> lược. Đề nghị nhóm chuyên gia tiếp tục nghiên cứu để<br /> người sử dụng; 4) Tăng cường sự tin cậy của người sử<br /> xác định rõ sứ mệnh, tầm nhìn, các mục tiêu cụ thể,<br /> dụng về sƴn phẩm và dịch vụ của thống kê Việt Nam;<br /> nhất là cần tu chỉnh từ ngữ, văn phong để sứ mệnh,<br /> 5) Nâng cao tính hiệu quƴ của Thống kê Việt Nam; 6)<br /> tầm nhìn cuốn hút mọi người. LoƲi ý kiến thứ hai,<br /> ĐƲt được vị trí cao hơn của Thống kê Việt Nam trong<br /> không đồng tình với đề xuất của nhóm chuyên gia về<br /> cộng đồng thống kê quốc tế.<br /> việc xác định sứ mệnh, tầm nhìn của TKVN, vì đã có<br /> c. Hội thƴo tham vấn về sứ mệnh, tầm nhìn, mục<br /> chức năng, nhiệm vụ cụ thể của TCTK cũng như các<br /> tiêu chiến lược<br /> tổ chức thống kê Bộ, ngành; thực tế, Chiến lược phát<br /> triển kinh tế - xã hội của quốc gia, chiến lược phát<br /> <br /> <br /> 12 CHUYÊN SAN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC THỐNG KÊ<br /> <br /> <br /> <br /> 12<br /> Quá trình xây dựng và triển khai thực hiện… Xây dựng chiến lƣợc<br /> Ngoài các cuộc họp của Tổ Thư ký, Ban Chỉ đƲo dựng chiến lược). Sở dĩ chúng ta chưa xác định được<br /> và các cuộc hội thƴo nội bộ trong TCTK, giai đoƲn này các chỉ số cơ bƴn này là do giai đoƲn đánh giá, chúng<br /> đã tổ chức được 01 cuộc Hội thƴo tham vấn các bên, ta chưa lường được việc đo lường này (đây có thể coi<br /> bao gồm, bên sƴn xuất số liệu, bên cung cấp số liệu, là bài học kinh nghiệm trong xây dựng chiến lược).<br /> bên sử dụng số liệu thống kê. Hội thƴo lớn, tầm quốc Việc xác định các chỉ số cơ bƴn là hết sức cần thiết,<br /> gia này được tổ chức vào ngày 20/12/2010 tƲi TP Bắc nên từ năm 2011 cần thiết phƴi bắt tay vào xác định<br /> Ninh, tỉnh Bắc Ninh đã thu hút gần 200 đƲi biểu đến từ ngay các chỉ số này để xác định các mục tiêu cụ thể<br /> các Bộ, ngành, địa phương, các tổ chức quốc tế, của CLTK11-20.<br /> trong đó có đƲi diện PARIS21, ngài Toms Africa tham Như vậy, giai đoƲn này đã được thực hiện rất<br /> dự và có bài trình bầy tƲi Hội thƴo [xem hồ sơ các công phu, bài bƴn, nhóm chuyên gia đã dầy công<br /> cuộc hội thƴo [23a]. TƲi cuộc Hội thƴo này, ngoài các nghiên cứu, thƴo luận (xem xét từng từ, chữ giữa tiếng<br /> bài trình bầy và thƴo luận chung, Hội thƴo chia thành Việt với tiếng Anh) để đưa ra tuyên bố về sứ mệnh,<br /> 5 nhóm để thƴo luận theo phương pháp tầm nhìn, mục tiêu chung và mục tiêu cụ thể. Tuy<br /> Brainstomming, nhằm đưa ra được vấn đề chiến lược, nhiên, trong văn bƴn chính thức trình Thủ tướng phê<br /> sứ mệnh, tầm nhìn và mục tiêu. TƲi Hội thƴo này, ông duyệt không đưa đúng, đầy đủ sứ mệnh, tầm nhìn,<br /> Đỗ thức ,Tổng cục trưởng đã kết luận là cuộc Hội thƴo các mục tiêu chiến lược như dự thƴo của nhóm<br /> thành công nhất đến thời điểm này trong quá trình xây chuyên gia.<br /> dựng chiến lược. Hội thƴo đã nhất trí cao sứ mệnh, 1.4. Giai đoƥn 4: Xây dựng Chƣơng trình hành<br /> tầm nhìn và 6 nhóm mục tiêu lớn do nhóm chuyên gia<br /> động, Khung giám sát đánh giá<br /> tư vấn đề xuất. Đề nghị chỉnh sửa câu chữ và xác định<br /> a. Hai cách tiếp cận xác định các chương trình<br /> các mục tiêu cụ thể trên cơ sở 6 nhóm mục tiêu lớn<br /> hành động của CLTK11-20<br /> đã được Hội thƴo nhất trí.<br /> Viện KHTK, với tư cách là đơn vị chủ trì xây dựng<br /> d. Xác định các chỉ số của mục tiêu chiến lược:<br /> CLTK11-20 đã đề xuất các phương án xác định các<br /> Thực hiện kết luận tƲi Hội thƴo tham vấn nói trên,<br /> chương trình hành động. Theo đó, các hoƲt động<br /> nhóm chuyên gia tư vấn đã xem xét, xây dựng gần 30<br /> chung có tích chất xuyên suốt, như: hoàn thiện thể<br /> chỉ số cụ thể cần đƲt được theo mốc thời gian thực<br /> chế, tổ chức, nhân lực, cơ sở vật chất... được xác định<br /> hiện CLTK11-20 và giƴi thích rõ khái niệm, phương<br /> thành các chương trình riêng; các chương trình hành<br /> pháp tính, nguồn số liệu của từng chỉ số [23]. Có thể<br /> động cho nghiệp vụ thống kê được xác định theo 2<br /> nói, việc xây dựng các chỉ số cụ thể của từng nhóm<br /> cách: i) Theo lĩnh vực thống kê (Bổ dọc); ii) Giai đoƲn<br /> chỉ tiêu là điểm mới, nổi bật của quá trình soƲn thƴo<br /> của hoƲt động thống kê.<br /> CLTK11-20. Điều này cho thấy các mục tiêu của<br /> i) Tiếp cận theo lĩnh vực thống kê: Xác định các<br /> CLTK11-20 đƴm bƴo theo yêu cầu SMART (Cụ thể,<br /> chương trình hành động theo lĩnh vực thống kê, có<br /> đo lường được,...). Tuy nhiên, trong quá trình xác định<br /> nghĩa là mỗi lĩnh vực thống kê sẽ có một chương trình<br /> các chỉ số cụ thể của mục tiêu chiến lược, nhóm<br /> hành động để cƴi thiện các hoƲt động thống kê của<br /> chuyên gia gặp khó khăn lớn nhất là các chỉ số của<br /> lĩnh vực đó. Ví dụ: Chương trình hành động để cƴi<br /> năm cơ bƴn (base line). Hay nói khác là các mức cụ<br /> thiện chất lượng thống kê nông, lâm nghiệp và thủy<br /> thể đã đƲt được của từng chỉ tiêu tƲi năm 2010, năm<br /> sƴn sẽ bao gồm các khâu, như: Thu thập, xử lý, tổng<br /> bắt đầu xây dựng CLTK11-20 (Gốc ban đầu để xây<br /> hợp... thông tin thống kê thuộc lĩnh vực nông, lâm<br /> <br /> <br /> CHUYÊN SAN XÂY DỰNG CHIẾN LƢỢC THỐNG KÊ 13<br />  Xây dựng chiến lƣợc Quá trình xây dựng và triển khai thực hiện…<br /> <br /> nghiệp và thủy sƴn. Theo cách tiếp cận bổ dọc này sẽ dựng các chương trình hành động sẽ nhanh hơn; đồng<br /> rất thuận lợi trong việc triển khai xây dựng các chương thời cũng sẽ thuận tiện hơn trong việc triển khai thực<br /> trình hành động, vì nó phù hợp với cơ cấu tổ chức hiện các chương trình hành động. Sau khi các đơn vị<br /> hiện tƲi của TCTK là các đơn vị nghiệp vụ khép kín hoàn thành việc xây dựng các chương trình hành động<br /> theo lĩnh vực. Mỗi đơn vị nghiệp vụ sẽ chịu trách vẫn có thể bóc tách các hoƲt động theo từng khâu của<br /> nhiệm xây dựng và thực hiện 1 chương trình hành quá trình thống kê. Đề nghị này của Viện KHTK đã<br /> động thuộc lĩnh vực thống kê do đơn vị mình phụ nhận được sự ủng hộ cao của ngài Robert Richard<br /> trách. Tiếp cận theo cách bổ dọc sẽ tối đa là 13 (của chuyên gia quốc tế trong giai đoƲn đánh giá<br /> chương trình hành động như đề xuất ở phương án 1, TKVN) và các chuyên gia của UNDP, UNFPA (xem các<br /> hoặc 9 chương trình hành động (phương án 2), hoặc 8 ý kiến trao đổi qua thư điện tử với các chuyên<br /> chương trình (phương án 3) (xem các phương án ở gia)[27]. Tuy nhiên, Tổng cục trưởng TCTK đã chọn<br /> phần sau). cách tiếp cận BỔ NGANG để xây dựng các chương<br /> ii) Tiếp cận theo các công đoƲn/khâu của hoƲt trình hành động của CLTK11-20 (phương án 4 với 9<br /> động thốn