zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Cơ chế phân tử của hội chứng sa sút trí tuệ và các phương pháp chẩn đoán

Chia sẻ: Sunshine_6 Sunshine_6 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Báo xấu

46
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ngày này song song với việc kộo dài tuổi thọ là sự gia tăng tỷ lệ người già mắc hội chứng “Sa sỳt trớ tuệ được viết tắt là SSTT”, (Dementia). Đa số cỏc trường hợp SSTT khởi phỏt từ tuổi 40. Cỏc nghiờn cứu cho thấy ở lứa tuổi trờn 60, cứ tăng 5 tuổi thỡ số lượng người mắc hội chứng SSTT tăng 2 lần. Như vậy, ở lứa tuổi 80 cú đến một phần ba nguowif mắc hội chứng này [6]. SSTT từng được coi là nỗi sự hói lớn nhất của tuổi già với một lạot những biểu hiện sa sỳt nhận thức, trớ nhớ, ngụng ngữ, thị...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Cơ chế phân tử của hội chứng sa sút trí tuệ và các phương pháp chẩn đoán

TCNCYH 33 (1) - 2005 C¬ chÕ ph©n tö cña héi chøng sa sót trÝ tuÖ vµ c¸c ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n T¹ Thµnh V¨n(1), Ph¹m Th¾ng(2) (1) Bé m«n Ho¸ - Ho¸ sinh – Tr−êng §¹i häc Y Hµ Néi (2) ViÖn L·o Khoa – BÖnh viÖn B¹ch Mai – Hµ Néi I ĐẶT VẤN ĐỀ môi trường. Trong bài biết này chúng tôi Ngày này song song với việc kéo dài trình bày những quan điểm mới nhất gề tuổi thọ là sự gia tăng tỷ lệ người già mắc cơ chế phân tử bệnh sinh và đề cập đến hội chứng “Sa sút trí tuệ được viết tắt là những phưưong pháp phát hiện sớm AD SSTT”, (Dementia). Đa số các trường thông qua các yếu tố và trạng thái nguy hợp SSTT khởi phát từ tuổi 40. Các cơ, mà nhưũng trạng thái này thưuờng nghiên cứu cho thấy ở lứa tuổi trên 60, được gọi là “sự sa sút nhận thức thể nhẹ” cứ tăng 5 tuổi thì số lượng người mắc hội (mial cognitive impairment viết tắt MCI). chứng SSTT tăng 2 lần. Như vậy, ở lứa II. CƠ CHẾ PHÂN TỬ CỦA SSTT tuổi 80 có đến một phần ba nguowif mắc Các nghiên cứu đã đưa ra những hội chứng này [6]. SSTT từng được coi là bằng chứng vững chắc về gen và bệnh nỗi sự hãi lớn nhất của tuổi già với một học dựa trên giả thuyết “bậc thang lạot những biểu hiện sa sút nhận thức, trí amyloid” của AD. Giả thuyết này cho rằng nhớ, ngông ngữ, thị giác, tình cảm và cá amyloid-β42 là dẫn xuất thuỷ ph©n cña tính. Liệu SSTT có phải là một hội chứng ph©n tö Protein xuyªn mµng tiÒn th©n bệnh lý? Câu hỏi này hiện nay chưa có amyloid (APP), ®ãng vai trß quan träng được câu trả lời thoả đáng [2]. Tuy nhiên trong tÊt c¶ c¸c tr−êng hîp AD 1 (H×nh 1). theo quan điểm của các chuyên gia về Khëi ®Çu cña “bËc thang amyloid”, Aβ42 Thần kinh học thì SSTT là một tình trạng kÕt tô g©y ra hiÖn t−îng mÊt neuron thÇn bệnh lý của hệ thống thần kinh bởi một kinh vµ SSTT. MÆc dug Aβ42 ®−îc t¹o số lý do: (i) đây là một bệnh của não ra th−êng xuyªn, song mét thêi gian dµi nguyên nhân là do sự sa sút về nhận ng−êi ta ®· cho r»ng chØ Aβ thÓ l¾ng ®äng thức; (ii) sự sa sút về nhận thức này là t¹o thµnh c¸c m¶ng thÇn kinh amyloid một tình trạng bệnh lý và được coi như là míi lµ yÕu tè ®éc thÇn kinh. Tuy nhiªn, một loại bệnh tâm thần [5]. Dù đứng trên c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu gÇn ®©y cho thÊy quan điểm nào thì các nhà y học đều amyloid d¹ng hoµ tan còng lµ nh−òng thống nhất quan điểm rằng SSTT là hậu t¸c nh©n g©y ®éc thÇn kinh. HiÖn nay, quả trực tiếp của các quá trình thoái hoá c¸c nhµ khoa häc ®Òu cho r»ng sù h×nh thần kinh do nhiều nguyên nhân khá nhau trong đó Alzheimer (AD) là nguyên thµnh c¸c thÓ ng−ng kÕt lµ giai ®o¹n ®Çu nhân phổ biến nhất [3]. Nguyên nhân gây tiªn cña qu¸ tr×nh bÖnh lý vµ nhiÒu nhãm ra AD rất phức tạp và liên quan chặt chẽ nghiªn cøu hiÖn ®ang ®i s©u nghiªn cøu với tổn thương gen, chuyển háo Protein c¬ chÕ bÖnh häc cña qu¸ tr×nh nµy. amyloid, tau và tác động của các yếu tố 117
TCNCYH 33 (1) - 2005 T¨ng s¶n xuÊt, gi¶m tho¸i h¸o h¹¬c t¨ng kÕt tô Aβ42 Polyme ho¸ vµ l¾ng ®äng Aβ42 t¹o c¸c tÊm lan réng Aβ42 ioligo ¶nh h−uëng nhÑ ®Õn synap Ho¹t ho¸ hÖ miÔn dÞch (bæ thÓ, cytokine) Tæn th−¬ng t¨ng c−êng synap vµ tÕ bµo thÇn kinh Thay ®æi sù c©n b»ng ion g©y tæn th−¬ng do oxy ho¸ Thay ®æi ho¹t ®é kinase/phosphatase t¹o ra c¸c bã rèi thÇn kinh Suy gi¶m m¹ch chøc n¨ng c¸c neutron, chÕ tÕ bµo, suy gi¶m dÉn truyuÒn Sa sót trÝ tuÖ H×nh 1: Gi¶ thuyÕt bËc thang amyloid. C¸c giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh sinh bÖnh APP); 2) presenilin 1 vµ 2 (PS1 vµ PS2); häc cña Alzheimer trong ®ã khëi ®Çu 3) apolipoprotein E (APOE). 4) b»ng sù t¨ng sinh amyloid-β42 (Aβ42) angiotensin I-converting enzyme. Trong KÓ tõ khi ®−îc ph¸t hiÖn n¨m 1907 bëi ®ã 3 gen ®Çu (APP, PS1 vµ PS2) ®· Alzheimer, m·i ®Õn gÇn ®©y ng−êi ta míi ®−îc x¸c ®Þnh lµ thñ ph¹m g©y nªn AD x¸c ®Þnh ®−îc mét sè nguyªn nh©n g©y thÓ sím víi nh÷ng triÖu chøng ®iÓn h×nh. nªn AD nhê kü thuËt ph©n tÝch gen hiÖn AD thÓ nµy chØ chiÕm kho¶ng 2-5% trong ®¹i. Cã 5 gen g©y nªn AD ®· ®−îc x¸c tæng sè c¸c tr−êng hîp AD [4, 7]. Hai gen ®Þnh ®ã lµ: 1) tiÒn protein amyloid sau lµ APOE vµ gen ACE1 thuéc nhãm (amyloid precursor protein viÕt t¾t lµ gen g©y ra c¸c yÕu tè nguy c¬ bÖnh häc cña m¹ch m¸u nh−: xuÊt huyÕt n·o, ch¶y 118
TCNCYH 33 (1) - 2005 m¸u hoÆc nhåi m¸u nhá vµ siªu nhá, AD. Tuy nhiªn ®ång hîp tö gen APOE e2 hiÖn t−îng tho¸i ho¸ vi m¹ch, tæn th−¬ng th× l¹i cã t¸c dông b¶o vÖ AD thÓ muén. hµng rµo m¸u n·o, dÞ d¹ng m¹ch m¸u. C¬ chÕ ph©n tö vÒ vai trß cña tõng thÓ Trong nhãm gen nµy, APOE ®−îc cho lµ APOE trong AD vÉn ch−a ®−îc s¸ng tá. ®ãng vai trß quan träng h¬n c¶ trong c¸c ChØ biÕt r»ng gen APOE lµ gen quan qu¸ tr×nh bÖnh lý thµnh m¹ch nªu trªn [4]. träng nhÊt trong tæng sè 5 lo¹i gen ®· Gen APOE ®−îc x¸c ®Þnh ë vÞ trÝ ®−îc biÕt ®Õn lµ yÕu tè nguy c¬ cao trong 19q13, m· ho¸ mét protein huyÕt t−¬ng c¬ chÕ bÖnh sinh cña AD. liªn quan ®Õn qu¸ tr×nh vËn chuyÓn vµ Gen angiotensin 1-converting enzyme chuyÓn hãa cholestrol vµ c¸c d¹ng lipid (ACE) lµ gen ®−îc nghiªn cøu nhiÒu kh¸c trong c¬ thÓ. Ba allen t−¬ng øng trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y trong c¸c bÖnh APOE -2, -3, -4 (e2, e3, e4) ®· ®−îc gi¶i lý vÒ m¹ch m¸u. ACE lµ dipeptidyl m· vµ thÓ hiÖn ®Ó tæng hîp nªn ba d¹ng carboxypeptidase, mét trong nh÷ng isozyme kh¸c nhau. C¸c b»ng chøng enzyme then chèt trong hÖ renin khoa häc ®· chøng minh vai trß quan angiotensin cã vai trß quan träng trong träng cña APOE trong ho¹t ®éng cña hÖ qu¸ tr×nh ®iÒu hßa huyÕt ¸p vµ c©n b»ng thÇn kinh ®Æc biÖt lµ allen e4. T¹i hÖ thÇn ®iÖn gi¶i th«ng qua viÖc thñy ph©n kinh ngo¹i vi, APOE liªn quan ®Õn qu¸ angiotensin I thµnh angiotensin II còng tr×nh l−u chuyÓn, ph©n bè cholesterol, nh− bÊt ho¹t bradykinin. ACE tån t¹i ë hai qu¸ tr×nh söa ch÷a, ph¸t triÓn vµ duy tr× d¹ng: d¹ng g¾n víi mµng tÕ bµo néi m¹c cña myelin vµ mµng c¸c neuron thÇn kinh cña thµnh m¹ch vµ d¹ng l−u th«ng tù do trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ tæn th−¬ng. trong m¸u. L−îng ACE l−u th«ng tù do KÕt qu¶ nghiªn cøu gi¶i phÉu bÖnh cho phô thuéc vµo tõng c¸ thÓ vµ do yÕu tè di thÊy APOE e4 dao ®éng trong kho¶ng truyÒn quyÕt ®Þnh. Sù t¨ng ho¹t tÝnh ACE 0,33-0,4 ë bÖnh nh©n AD trong khi ë ë mét sè vïng cña n·o liªn quan mËt ng−êi kháe m¹nh chØ tõ 0,05 ®Õn 0,14. ë thiÕt víi qu¸ tr×nh s¶n xuÊt acetylcholine n·o bÖnh nh©n AD, cã hiÖn t−îng d− thõa ë nh÷ng bÖnh nh©n AD. ACE gi¶m ë dÞch APOE ®i kÌm víi sù xuÊt hiÖn c¸c tÊm n·o tñy cña bÖnh nh©n AD vµ mét sè thÓ amyloid. Nghiªn cøu in vitro cho thÊy SSTT. ACE gen n»m trªn nhiÔm s¾c thÓ APOE cã t¸c dông kÝch thÝch qu¸ tr×nh 17, tån t¹i d−íi hai d¹ng ph©n tö trong ®ã polyme hãa Ab ®Ó t¹o c¸c tÊm amyloid. cã thÓ thªm (I) hoÆc mÊt (D) mét ph©n Ng−êi ta ®· x¸c ®Þnh mèi quan hÖ chÆt ®o¹n gen cã chiÒu dµi 287 ®«i base ë chÏ gi÷a ®ång hîp tö gen APOE e4 víi intron thø 16. C¸c d¹ng ph©n tö cña c¸c bÖnh nh©n AD thÓ muén cã tÝnh chÊt ACE1 liªn quan mËt thiÕt tíi l−îng ACE gia ®×nh. §ång hîp tö gen APOE e4 lµm trong huyÕt thanh vµ ho¹t ®é ACE ë m«. gi¶m tuæi b¾t ®Çu xuÊt hiÖn bÖnh cña AD ë ng−êi cã mét hoÆc 2 allen ACE1*D th× ë c¶ hai thÓ trªn vµ kÕ c¶ ®èi víi AD thÓ cã nång ®é ACE trong huyÕt thanh còng sím so víi kiÓu dÞ hîp tö hoÆc tr−êng hîp nh− ho¹t ®é ë m« cao h¬n so víi nh÷ng kh«ng cã allen e4. Nh÷ng bÖnh nh©n cã ng−êi ®ång hîp tö allen ACE1*I. ThÓ dÞ héi chøng MCI kÌm theo ®ång hîp tö e4 hîp tö ACE*D liªn quan chÆt chÏ víi th× sÏ cã nguy c¬ tiÕn triÓn rÊt cao thµnh nguy c¬ nhåi m¸u c¬ tim vµ ph× ®¹i thÊt tr¸i. C¸c nghiªn cøu gÇn ®©y cho thÊy thÓ 119
TCNCYH 33 (1) - 2005 dÞ hîp tö nµy liªn quan víi sù t¨ng nguy chøng khoa häc ®· gîi ý ®Õ sù tån t¹i c¸c c¬ bÞ AD thÓ muén ®¬n ®éc. Nghiªn cøu con ®−êng bÖnh häc liªn kÕt gi÷a c¸c yÕu kh¸c l¹i kh¼ng ®Þnh r»ng nh÷ng bÖnh tè: APOE, ACE, lipid vµ qu¸ tr×nh chuyÓn nh©n di truyÒn allen ACE1*I cã nguy c¬ hãa hay biÕn ®æi Ab víi c¬ chÕ bÖnh sinh m¾c AD cao. Sù kÕt hîp gi÷a allen cña AD. ACE1*I vµ APOE e4 cµng lµm t¨ng cao Sù ®an xen gi÷a c¸c bÖnh vÒ m¹ch nguy c¬ cña ng−êi bÖnh ®èi víi AD. C¬ m¸u víi AD ®· khiÕn c¸c nhµ khoa häc ®i chÕ ph©n tö cña mèi liªn quan gi÷a ACE s©u t×m kiÕm c¸c gen míi cña c¸c yÕu tè víi AD vÉn ch−a ®−îc biÕt râ. Nghiªn cøu nguy c¬ vÒ m¹ch m¸u cã liªn quan ®Õn in vitro cho thÊy ACE lµm gi¶m qu¸ tr×nh AD. §Õn thêi ®iÓm hiÖn nay ®· cã Ýt nhÊt tæng hîp Ab. Do vËy cã thÓ lo¹i trõ kh¶ gÇn 10 gen ®· ®−îc ph¸t hiÖn t−¬ng øng n¨ng ACE thóc ®Èy qu¸ tr×nh h×nh thµnh víi c¸c nguy c¬ mµ chóng g©y nªn (B¶ng thÓ l¾ng cÆn Ab, mét trong nh÷ng nguyªn 1). nh©n g©y nªn AD. Tuy nhiªn nhiÒu b»ng B¶ng 1. Gen cña c¸c yÕu tè nguy c¬ bÖnh lý m¹ch m¸u liªn quan tíi AD thÓ muén Gen (c¸c d¹ng h×nh th¸i) Vai trß ®èi víi c¸c yÕu tè nguy c¬ APOE (NST 19; exon 4: 112-158 d¹ng) ¶nh h−ëng ®Õn nång ®é cholesterol toµn phÇn, LDL-cholesterol, APOE huyÕt thanh vµ apoB APOE (®a d¹ng vÒ promoter) §iÒu hßa sù tæng hîp APOE ACE1 (NST 17; intron 16: I/D) ¶nh h−ëng ®Õn nång ®é ACE huyÕt t−¬ng MTHFR (NST 1; c¸c d¹ng 677 C/T) ¶nh h−ëng ®Õn nång ®é homocystein huyÕt t−¬ng NOS3 (NST 7; exon 7: c¸c d¹ng G/A) ¶nh h−ëng m¹nh ®Õn gi·n m¹ch PON1 (NST 7 ; c¸c d¹ng 192 A/G) øc chÕ sù oxy hãa LDL LRP1 (NST 12; exon 3: c¸c d¹ng C/T vµ §iÒu hßa c¸c proteinase vµ nång ®é d¹ng nh¾c l¹i 3 nucleotide) lipoprotein OLR1 (NST 12; intron 4: c¸c d¹ng A/G; Liªn kÕt víi LDL oxy hãa ë æ x¬ v÷a vµ intron 5: c¸c d¹ng G/T vµ d¹ng ®Çu 3’ tham gia vµo qu¸ tr×nh chÕt theo ch−¬ng UTR C/T) tr×nh cña tÕ bµo g©y ra bëi LDL oxy hãa Chó thÝch: Ngoµi c¸c yÕu tè m¹ch m¸u liªn quan AD, bÖnh Alzheimer; APOE, ®Õn gen kÓ trªn, cã nhiÒu c¸c yÕu tè apolipoprotein E; ACE1, angiotensin I kh«ng liªn quan ®Õn gen nh−ng còng lµ converting enzyme; MTHFR, c¸c yÕu tè nguy c¬ dÉn ®Õn AD nh−: TC, methyltetrahydrofolatereductase; NOS3, Lp(a), ®¸i th¸o ®−êng, x¬ hãa t©m nhÜ, nitric oxide syntase 3; PON1, cao huyÕt ¸p, x¬ v÷a ®éng m¹ch. C¸c paraoxonase 1; LRP1, low-density nghiªn cøu dÞch tÔ häc ®· chøng minh lipoprotein receptor-related protein 1; r»ng c¸c yÕu tè trªn còng cã mèi liªn OLR1, oxidized LDL-receptor 1. quan víi nguy c¬ m¾c AD thÓ muén [4]. III. C¸c yÕu tè bÖnh lý m¹ch m¸u IV. MCI: chÈn ®o¸n vµ tiªn l−îng kh«ng ph¶i do gen vµ AD Mét sè nhµ khoa häc cho r»ng MCI chÝnh lµ t×nh tr¹ng khëi ®iÓm cña SSTT. 120
TCNCYH 33 (1) - 2005 Tuy nhiªn viÖc ®−a ra nh÷ng tiªu chÝ l©m ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n ®ã còng ph¶i cã sµng gióp cho viÖc chÈn ®o¸n sím t×nh kh¶ n¨ng ph©n biÖt gi÷a AD thÓ sím víi tr¹ng bÖnh lý nµy vÉn cßn lµ vÊn ®Ò ®ang sù l·o hãa b×nh th−êng cña tuæi giµ hay ®−îc bµn c·i. Mét sè nhãm nhÊn m¹nh víi c¸c th−¬ng tæn kh¸c cña n·o g©y mÊt ®Õn viÖc theo dâi qu¸ tr×nh gi¶m trÝ nhí trÝ nhí vµ ®Æc biÖt lµ tr¹ng th¸i trÇm c¶m. sö dông c¸c thiÕt bÞ chÈn ®o¸n sµng läc D−íi ®©y lµ mét sè ph−¬ng ph¸p chÈn hoÆc Ýt nhÊt còng lµ ph¸t hiÖn nh÷ng rèi ®o¸n AD sím hiÖn ®ang ®−îc sö dông: lo¹n trong cuéc sèng hµng ngµy. C¸c - Test chÈn ®o¸n: ¦u ®iÓm lµ gióp cho nhãm kh¸c l¹i ¸p dông nh÷ng tiªu chÝ chÈn ®o¸n sµng läc nhanh, dÔ dµng ¸p cøng nh¾c vÒ t©m lý häc thÇn kinh (> 1,5 dông trong quÇn thÓ d©n c− lín. Tuy ®iÓm so víi b×nh th−êng) ®Ó ®¸nh gi¸ sù nhiªn ®iÒu cÇn thiÕt lµ ph¶i thiÕt kÕ cho sa sót trÝ nhí song song víi sù b¶o tån ®−îc c¸c bé test cã tÝnh thùc tÕ, ®¬n gi¶n, c¸c kh¶ n¨ng nhËn thøc kh¸c [4]. Hai vÊn rÎ vµ cã kh¶ n¨ng ¸p dông réng r·i. ®Ò quan träng nhÊt ®Æt ra cho c¸c test vÒ - C¸c dÊu Ên sinh häc trong dÞch n·o trÝ nhí lµ: (i) ph¶i x¸c ®Þnh møc ®é sa sót tñy: §©y lµ ph−¬ng ph¸p chÈn ®o¸n sím, (cã tÝnh ®Æc hiÖu vµ ®é nhËy cao); (ii) chÝnh x¸c. HiÖn nay, c¸c nghiªn cøu tËp b»ng c¸ch nµo ®Ó lo¹i trõ nh÷ng bÖnh trung ®Þnh l−îng protein tau vµ Ab1-42 nh©n cã c¸c th−¬ng tæn kh¸c vÒ nhËn (amyloid-b42). Tuy nhiªn hiÖn nay c¸c thøc. ChÝnh viÖc sö dông c¸c tiªu chÝ xÐt nghiÖm nµy ch−a ph¶i lµ c¸c xÐt kh¸c nhau ®Ó chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh vµ lo¹i nghiÖm th−êng quy ®Ó chÈn ®o¸n AD. trõ lµ nguyªn nh©n t¹o ra tû lÖ sai sè lín H¬n n÷a gi¸ trÞ cña tõng dÊu Ên sinh häc trong viÖc ®¸nh gi¸ tû lÖ phÇn tr¨m MCI trong viÖc chÈn ®o¸n sím AD vÉn cßn chuyÓn thµnh AD. C¸c test t©m lý häc nhiÒu vÊn ®Ò bµn c·i. ChÝnh v× vËy, c¸c thÇn kinh cho thÊy hµng n¨m kho¶ng 12 nhµ khoa häc ®ang tËp trung nghiªn cøu ®Õn 15% bÖnh nh©n MCI chuyÓn thµnh t×m ra nh÷ng dÊu Ên sinh häc ®Æc hiÖu vµ thÓ SSTT. Tû lÖ nµy cao h¬n hµng chôc cã kh¶ n¨ng ¸p dông th−êng quy ®Ó gãp lÇn so víi tû lÖ bÖnh nh©n SSTT trong phÇn ph¸t hiÖn sím AD. quÇn thÓ d©n c− b×nh th−êng. Mét sè nghiªn cøu gÇn ®©y ®· chØ ra thêi ®iÓm - Nghiªn cøu t©m lý thÇn kinh vµ chÈn mµ c¸c bÖnh nh©n MCI sÏ chuyÓn thµnh ®o¸n h×nh ¶nh: VÊn ®Ò nan gi¶i nhÊt cña SSTT. Trong khi c¸c nghiªn cøu kh¸c l¹i hai kü thuËt nµy lµ ®é tin cËy trong viÖc cho r»ng viÖc ¸p dông nh÷ng tiªu chÝ mét ®¸nh gi¸ møc ®é bÖnh cña tõng c¸ thÓ c¸ch cøng r¾n, m¸y mãc cho nghiªn cøu trong giai ®o¹n sím cña qu¸ tr×nh bÖnh céng ®ång sÏ ®−a ra pháng ®o¸n thiÕu lý, chÈn ®o¸n ph©n biÖt víi c¸c bÖnh lý chÝnh x¸c. Dï sao th× ph−¬ng ph¸p kh«ng ph¶i AD, c¸c t×nh tr¹ng bÖnh lý nghiªn cøu tiÕn cøu däc (follow up) lu«n t©m thÇn hay rèi lo¹n cña tuæi giµ. lµ ph−¬ng ph¸p cã gi¸ trÞ trong viÖc chÈn - Nghiªn cøu ë møc ®é ph©n tö: §©y lµ ®o¸n vµ tiªn l−îng MCI. h−íng nghiªn cøu ®ang ®−îc c¸c nhµ §Ó ph¸t hiÖn sím AD, c«ng cô chÈn khoa häc trªn thÕ giíi quan t©m nh»m t×m ®o¸n ph¶i ®ñ nhËy ®Ó cã thÓ gióp ph¸t ra nh÷ng thay ®æi nhá nhÊt ë møc ®é hiÖn sím nh÷ng thay ®æi nhËn thøc ë ph©n tö ngay trong gian ®o¹n khëi ph¸t bÖnh nh©n AD. Tuy nhiªn c«ng cô vµ cña bÖnh. 121
TCNCYH 33 (1) - 2005 V. KÕt luËn modification in Alzheimer’s disease. Nature Review Neurosciences 5, 677-685 C¸c nhµ khoa häc hiÖn nay vÉn tiÕp (2004). tôc nghiªn cøu ®Ó x¸c ®Þnh: liÖu c¸c yÕu tè di truyÒn cã ph¶i lµ nguyªn nh©n hµng 2. Friedenberg, R. M. Dementia: One ®Çu dÉn ®Õn AD? §ét biÕn mét trong 3 of the greatest fears of aging. Radiology gen (PSEN1, PSEN2 vµ APP) ®−îc x¸c 229, 632-635 (2003). ®Þnh lµ t¸c nh©n g©y nªn AD thÓ sím. 3. Nestor P. J., Scheltens P., Tuy nhiªn sè bÖnh nh©n AD thÓ sím chØ Hodges J. R. Advances in the early chiÕm mét tû lÖ phÇn tr¨m rÊt nhá trong detection of Alzheimer’s disease. Nature tæng sè AD. Cho dï ch−a x¸c ®Þnh ®−îc Review Neuroscience S34-S41, (2004). chÝnh x¸c mét yÕu tè di truyÒn nµo liªn 4. Panza, F., Introno, A. D., quan trùc tiÕp víi AD thÓ muén song Colacicci, A. M., et al. Vaccular risk and trong kho¶ng thêi gian 10 n¨m trë l¹i ®©y, genetics of sporadic late-onset gen cña c¸c yÕu tè nguy c¬ dÉn ®Õn thÓ Alzheimer’s disease. Journal of neural bÖnh nµy ®−îc x¸c ®Þnh ngµy mét nhiÒu transmission 111, 69-89 (2004). ®Æc biÖt lµ gen g©y nªn c¸c yÕu tè nguy c¬ vÒ bÖnh lý cña m¹ch m¸u. Trong sè 5. Peng, F. C. C. Is dementia a ®ã APOE ®−îc nhiÒu nhµ khoa häc coi lµ disease? Gerontology 49, 384-391 yÕu tè nguy c¬ cao nhÊt ®èi víi c¶ hai thÓ (2003). bÖnh: bÖnh lý cña m¹ch m¸u vµ AD. Dï 6. Ritchie, K., Lovestone, S. The thÕ nµo th× yÕu tè nguy c¬ vÒ gen còng dementia. Lancet 360, 1759-1766 (2002). ph¶i ®−îc gi¶i thÝch vµ ®Æt trong bèi c¶nh 7. Van-Pericak, M. A., Grubber, J., gi÷a c¸c mèi liªn quan chÆt chÏ víi m«i Bailey, R. L. et al. Indentification of novel tr−êng, d©n téc, ®Þa lý vµ l·nh thæ. genes in late-onset Alzheimer’s disease. Tµi liÖu tham kh¶o Experimental Gerontology 35, 1343-1352 1. Citron, M. Strategies for disease (2000). Summary Molecular mechanism and diagnosis principles of dementias So far, it has been clear that mutations in three genes: PSEN1, PSEN2, and APP caused early onset autosomal-dominant familial Alzheimer (AD), that consists of only 2- 5% of the total AD cases. In the last decade, it was likely that genetic factors may play an important role in the development of late-onset Alzheimer’s disease (LOAD) and other dementias. There are many strong evidents indicating environmental and genetic vascular factors implicated in developing of LOAD. However, many of these researchs have shown conflicting results. Apolipoprotein E (APOE) gene, one of the vascular susceptibility factors seems to be the most important one in the AD pathogenesis. In this review we mainly focus on the current knowledge on molecular mechanism of genetic and nongenetic vascular factors involved in LOAD and its principles of clinical diagnosis. 122

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học

320 tài liệu

1220 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.