Đầu tư trực tiếp nước ngoài với chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng công nghiệp hóa tại tỉnh Thái Nguyên giai đoạn 1997-2016

Nguyễn Thị Thúy Vân và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> 191(15): 123 - 129<br /> <br /> ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI VỚI CHUYỂN DỊCH<br /> CƠ CẤU LAO ĐỘNG THEO HƯỚNG CÔNG NGHIỆP HÓA<br /> TẠI TỈNH THÁI NGUYÊN GIAI ĐOẠN 1997 – 2016<br /> Nguyễn Thị Thúy Vân*, Đặng Kim Oanh, Nguyễn Thị Thùy Dung<br /> Trường Đại học Kinh tế và Quản trị kinh doanh - ĐH Thái Nguyên<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Kể từ khi tái lập tỉnh Thái Nguyên (năm 1997) cho đến nay nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài<br /> (FDI) và khu vực có vốn nước ngoài ngày càng thể hiện vai trò quan trọng đối với quá trình phát triển<br /> kinh tế – xã hội, đặc biệt là quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa (CNH, HĐH) của tỉnh. Nhiều<br /> nghiên cứu cho thấy, chuyển dịch cơ cấu lao động là một trong những tiêu chí cơ bản đo lường quá<br /> trình CNH, HĐH và FDI có quan hệ chặt chẽ với quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động.<br /> Dựa trên số liệu thứ cấp được thu thập chủ yếu từ Tổng cục Thống kê, Cục Thống kê tỉnh Thái<br /> Nguyên, bài viết sử dụng phương pháp thống kê mô tả, phương pháp phân tích hồi quy nhằm phân<br /> tích thực trạng hoạt động FDI, quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành kinh tế và ảnh<br /> hưởng của FDI và quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên trong giai<br /> đoạn 1997 – 2016.<br /> Từ khóa: Đầu tư trực tiếp nước ngoài, cơ cấu lao động, chuyển dịch cơ cấu lao động, công<br /> nghiệp hóa, Thái Nguyên<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> *<br /> <br /> Chuyển dịch cơ cấu lao động có vai trò quan<br /> trọng đối với quá trình CNH, HĐH. Chuyển<br /> dịch cơ cấu lao động theo ngành, theo thành<br /> phần kinh tế đúng hướng sẽ góp phần nâng<br /> cao năng suất lao động từ đó thúc đẩy tăng<br /> trưởng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Kể từ khi<br /> tái lập tỉnh Thái Nguyên năm 1997 cho đến<br /> nay, lượng vốn FDI vào địa bàn tỉnh có xu<br /> hướng ngày càng tăng, đặc biệt là trong<br /> những năm gần đây đã có những đóng góp<br /> tích cực đẩy nhanh tốc độ chuyển dịch cơ cấu<br /> lao động của tỉnh theo hướng tăng tỷ trọng lao<br /> động ngành công nghiệp, dịch vụ và giảm tỷ<br /> trọng lao động ngành nông nghiệp. Bài viết<br /> này sẽ phân tích vài nét về thực trạng thu hút<br /> FDI, tính toán tốc độ chuyển dịch cơ cấu lao<br /> động và ảnh hưởng của FDI tới quá trình<br /> chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành kinh<br /> tế trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên trong giai<br /> đoạn 1997 – 2016. Trên cơ sở kết quả nghiên<br /> cứu, bài viết đề xuất một số khuyến nghị<br /> nhằm tăng cường thu hút FDI gắn với chuyển<br /> dịch cơ cấu lao động theo hướng CNH trên<br /> địa bàn tỉnh trong thời gian tới.<br /> *<br /> <br /> Tel: 0912 766598, Email: Thuyvantueba@gmail.com<br /> <br /> CƠ SỞ KHOA HỌC VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> Chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành<br /> được hiểu là sự thay đổi tỷ trọng lao động của<br /> các ngành cấu thành nền kinh tế giữa hai thời<br /> kỳ khác nhau. Chuyển dịch cơ cấu lao động<br /> ngoài việc xem xét cả sự thay đổi tỷ trọng lao<br /> động giữa ngành trong nền kinh tế có đúng<br /> hướng hay không cũng cần xem xét tốc độ<br /> chuyển dịch cơ cấu lao động giữa các ngành<br /> là nhanh hay chậm.<br /> Để đo lường mức độ chuyển dịch cơ cấu lao<br /> động giữa hai thời kỳ, có thể so sánh tỷ trọng<br /> lao động trong các ngành, thành phần trong<br /> nền kinh tế giữa hai thời kỳ với nhau. Chỉ tiêu<br /> này cho biết xu hướng chuyển dịch cơ cấu lao<br /> động theo hướng tăng hay giảm tỷ trọng lao<br /> động của từng ngành, từng thành phần trong<br /> nền kinh tế và đánh giá sự phù hợp với xu<br /> hướng phát triển và mức độ đạt được các chỉ<br /> tiêu kế hoạch. Tuy nhiên, chỉ tiêu này không<br /> phản ánh chính xác mức độ chuyển dịch cơ<br /> cấu lao động giữa hai thời kỳ là nhanh hay<br /> chậm, không phản ánh rõ sự thay đổi cơ cấu<br /> lao động của cả nền kinh tế. Vì vậy, có thể sử<br /> dụng kết hợp cả sự thay đổi tỷ trọng các<br /> ngành và tốc độ chuyển dịch cơ cấu lao động<br /> 123<br /> <br /> Nguyễn Thị Thúy Vân và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> để xem xét xu hướng và tốc độ chuyển dịch<br /> cơ cấu lao động như nhiều nghiên cứu đã thực<br /> hiện. Phương pháp thường được sử dụng để<br /> đo lường tốc độ chuyển dịch cơ cấu lao động<br /> là phương pháp véc-tơ [1] [2]<br /> Theo phương pháp này, mỗi cơ cấu lao động<br /> trong một giai đoạn (thường tính bằng năm)<br /> được thể hiện bằng một véc-tơ. Góc hợp bởi<br /> hai véc-tơ, góc φ, cho biết sự thay đổi cơ cấu<br /> lao động giữa hai thời kỳ nghiên cứu. Theo<br /> Trần Thọ Đạt và Lê Quang Cảnh (2015), sự<br /> thay đổi cơ cấu sẽ được tính toán dựa trên giá<br /> trị cosφ [1] theo công thức sau:<br /> <br /> Trong đó, ai là tỷ trọng lao động ngành i ở<br /> năm gốc; bi là tỷ trọng lao động ngành i ở<br /> năm nghiên cứu; i = 1÷ n, với n là số ngành<br /> trong nền kinh tế. 0 ≤ cosφ ≤ 1: cosφ càng<br /> nhỏ (gần về giá trị 0) thì sự chuyển dịch cơ<br /> cấu càng lớn và ngược lại, cosφ càng lớn (gần<br /> về giá trị 1) thì sự chuyển dịch cơ cấu càng<br /> nhỏ, cosφ = 1 có nghĩa rằng không có sự thay<br /> đổi cơ cấu lao động trong nền kinh tế, cosφ =<br /> 0 thì sự chuyển dịch cơ cấu lao động là lớn<br /> nhất, lúc này hai véc-tơ cơ cấu a và b là<br /> vuông góc với nhau.<br /> Như vậy, giá trị của góc φ luôn thỏa mãn 00 ≤<br /> φ ≤ 900. Góc φ càng nhỏ (gần về 00), tương<br /> ứng với cosφ càng lớn (gần về 1) thì sự<br /> chuyển dịch cơ cấu ít và ngược lại.<br /> Nếu gọi kapa<br /> cấu lao động thì:<br /> <br /> là tốc độ chuyển dịch cơ<br /> <br /> Phương pháp véc-tơ này chỉ ra cách xác định<br /> thay đổi cơ cấu có thể sử dụng cho nhiều mục<br /> tiêu khác nhau, trong các khoảng thời gian<br /> khác nhau. Có thể tính toán tốc độ chuyển<br /> dịch cơ cấu liên hoàn hoặc định gốc. Nghiên<br /> cứu này sử dụng phương pháp véc-tơ để tính<br /> toán tốc độ chuyển dịch cơ cấu lao động theo<br /> ngành kinh tế tại tỉnh Thái Nguyên<br /> Nhiều nghiên cứu về quá trình chuyển dịch cơ<br /> cấu lao động cho thấy rằng nguồn vốn đầu tư<br /> 124<br /> <br /> 191(15): 123 - 129<br /> <br /> nói chung, vốn FDI nói riêng có tác động tích<br /> cực đến quá trình này thông qua tác động trực<br /> tiếp làm tăng số lượng lao động trong các<br /> ngành công nghiệp, dịch vụ dẫn đến thay đổi<br /> tỷ trọng lao động của các ngành kinh tế theo<br /> hướng tăng tỷ trọng lao động công nghiệp,<br /> dịch vụ (lao động phi nông nghiệp) và giảm<br /> lao động ngành nông nghiệp.<br /> Nhiều nghiên cứu thực nghiệm cũng cho rằng<br /> vốn đầu tư, trong đó có nguồn vốn FDI có<br /> ảnh hưởng trực tiếp và gián tiếp đến chuyển<br /> dịch cơ cấu lao động thông qua ảnh hưởng<br /> đến năng suất lao động theo ngành, theo<br /> thành phần kinh tế, theo vùng kinh tế (Lê<br /> Xuân Bá, 2006; Phạm Thị Chung Thủy, 2011;<br /> Phí Thị Hằng, 2014). [3] [4] [5]<br /> Có thể thấy rằng, nguồn vốn FDI có tác động<br /> tích cực đến quá trình chuyển dịch cơ cấu lao<br /> động theo hướng CNH, theo đó tỷ trọng lao<br /> động công nghiệp và dịch vụ có xu hướng<br /> tăng lên, đồng thời tỷ trọng lao động nông<br /> nghiệp có xu hướng giảm xuống.<br /> Dựa trên cơ sở các nghiên cứu đó, bài viết<br /> này được thực hiện nhằm làm rõ ảnh hưởng<br /> của FDI đối với chuyển dịch cơ cấu lao động<br /> theo ngành kinh tế tại tỉnh Thái Nguyên thông<br /> qua việc sử dụng kết hợp các phương pháp<br /> thống kê mô tả và phương pháp phân tích hồi<br /> quy đơn biến với bốn mô hình hồi quy đơn,<br /> trong đó FDI (đo lường bằng vốn FDI thực<br /> hiện) là biến độc lập trong mỗi mô hình, các<br /> biến phụ thuộc lần lượt là tỷ trọng lao động<br /> các ngành nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ<br /> trong cơ cấu lao động và tốc độ chuyển dịch<br /> cơ cấu lao động theo ngành (đo lường bằng<br /> hệ số k)<br /> Nghiên cứu này sử dụng chuỗi số liệu thứ cấp<br /> được thu thập và tính toán chủ yếu từ Niên<br /> giám thống kê tỉnh Thái Nguyên qua các năm,<br /> từ năm 1997 đến 2016.<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN<br /> Vài nét về hoạt động FDI và quá trình<br /> chuyển dịch cơ cấu lao động tỉnh Thái<br /> Nguyên giai đoạn 1997 – 2016<br /> <br /> Nguyễn Thị Thúy Vân và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> Kết quả thu hút FDI tỉnh Thái Nguyên<br /> Kể từ khi tái lập tỉnh năm 1997, số lượng dự<br /> án và quy mô vốn FDI có xu hướng gia tăng,<br /> đặc biệt là trong những năm gần đây. Các dự<br /> án FDI ở Thái Nguyên chủ yếu tập trung vào<br /> ngành công nghiệp chế biến và chế tạo với số<br /> vốn đăng ký và thực hiện chiếm ưu thế so với<br /> các ngành kinh tế khác.<br /> <br /> 191(15): 123 - 129<br /> <br /> 28,4%, vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra trong<br /> Quy hoạch là đến năm 2020 tỷ trọng lao<br /> động công nghiệp đạt 26,3%.<br /> <br /> Bảng 1. Tỷ trọng dự án và tỷ trọng vốn FDI theo<br /> ngành kinh tế tỉnh Thái Nguyên<br /> (Luỹ kế các DA còn hiệu lực đến hết 2016)<br /> ĐVT: %<br /> Ngành kinh tế<br /> <br /> Tỷ trọng Tỷ trọng Tỷ trọng<br /> DA<br /> vốn ĐK vốn TH<br /> <br /> Công nghiệp chế<br /> 84,03<br /> 98,80<br /> 99,57<br /> biến, chế tạo<br /> Xây dựng<br /> 5,04<br /> 0,48<br /> 0,05<br /> Thương mại, lưu<br /> 4,20<br /> 0,17<br /> 0,18<br /> trú, ăn uống<br /> HĐ Kinh doanh<br /> 2,52<br /> 0,47<br /> 0,16<br /> bất động sản<br /> HĐ hỗ trợ hành<br /> 0,84<br /> 0,03<br /> 0,00<br /> chính<br /> Nông nghiệp<br /> 2,52<br /> 0,05<br /> 0,04<br /> Nghệ thuật vui<br /> 0,84<br /> 0,01<br /> 0,01<br /> chơi giải trí<br /> Tổng số<br /> 100<br /> 100<br /> 100<br /> Nguồn: [6] và tính toán của tác giả<br /> <br /> Biểu đồ 1. Cơ cấu lao động trong<br /> các ngành kinh tế tỉnh Thái Nguyên<br /> Nguồn: [6] và tính toán của tác giả<br /> <br /> FDI với chuyển dịch cơ cấu lao động theo<br /> hướng CNH, HĐH tại tỉnh Thái Nguyên<br /> Cơ sở lý luận ở trên đã chỉ ra rằng, lao động<br /> sẽ di chuyển từ ngành kinh tế có năng suất và<br /> hiệu quả thấp sang ngành kinh tế có năng suất<br /> và hiệu quả cao hơn.<br /> <br /> Có thể thấy, phát triển công nghiệp vừa là thế<br /> mạnh vừa là mục tiêu ưu tiên của tỉnh trong<br /> phát triển kinh tế – xã hội thời gian qua cũng<br /> như những năm tới. Qua số liệu thống kê có<br /> thể thấy, trong số 119 dự án FDI còn hiệu lực<br /> thì có 100 dự án đầu tư vào ngành công<br /> nghiệp chế biến, chế tạo chiếm 84,03% tổng<br /> số dự án.<br /> Cơ cấu lao động và quá trình chuyển dịch<br /> cơ cấu lao động tỉnh Thái Nguyên<br /> Trong những năm qua, cơ cấu lao động theo<br /> ngành kinh tế tỉnh Thái Nguyên chuyển dịch<br /> theo đúng hướng CNH, HĐH.<br /> Biểu đồ 1 cho thấy, cơ cấu lao động của tỉnh<br /> Thái Nguyên dịch chuyển theo hướng tăng tỷ<br /> trọng lao động phi nông nghiệp và giảm dần<br /> tỷ trọng lao động nông nghiệp trong nền<br /> kinh tế. Đến năm 2016 tỷ trọng lao động<br /> công nghiệp trong cơ cấu lao động đạt<br /> <br /> Biểu đồ 2. Năng suất lao động xã hội và năng<br /> suất lao động các ngành kinh tế tỉnh Thái Nguyên<br /> Nguồn: [6] và tính toán của tác giả<br /> <br /> Trong những năm qua, tăng trưởng ngành<br /> công nghiệp và năng suất lao động ngành<br /> công nghiệp trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên<br /> thường cao hơn các ngành kinh tế khác. Với<br /> gần 100% quy mô vốn FDI thực hiện vào<br /> 125<br /> <br /> Nguyễn Thị Thúy Vân và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> ngành công nghiệp của tỉnh đã phần nào cho<br /> thấy những đóng góp quan trọng của nguồn<br /> vốn này vào quá trình phát triển ngành công<br /> nghiệp, qua đó thu hút lượng lớn lao động vào<br /> khu vực FDI cũng như ngành công nghiệp,<br /> góp phần tăng tỷ trọng lao động công nghiệp<br /> trong nền kinh tế. Bên cạnh đó, tăng trưởng<br /> lao động khu vực FDI thường cao hơn tăng<br /> trưởng lao động ngành công nghiệp cũng kéo<br /> theo tăng trưởng lao động trong ngành công<br /> nghiệp góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động<br /> theo hướng CNH, HĐH.<br /> <br /> 191(15): 123 - 129<br /> <br /> mạnh dẫn đến tăng trưởng lao động khu vực<br /> này tăng 145,89% so với năm 2012 và tiếp<br /> tục tăng lên 217,49% vào năm 2014. Đây<br /> cũng là 2 năm có quy mô vốn FDI đăng ký<br /> vào địa bàn tỉnh lớn nhất trong cả giai đoạn,<br /> đạt trên 3 tỷ USD mỗi năm.<br /> Để thấy rõ nét hơn ảnh hưởng của FDI tới quá<br /> trình chuyển dịch cơ cấu lao động theo ngành<br /> kinh tế, nghiên cứu này tiếp tục sử dụng<br /> phương pháp phân tích hồi quy đơn biến như<br /> đã giới thiệu ở phần trên. Kết quả hồi quy<br /> được thể hiện ở Bảng 2.<br /> Kết quả trên được nhóm tác giả hồi quy bằng<br /> phần mềm Stata với chuỗi số liệu thời gian về<br /> vốn FDI thực hiện, tỷ trọng lao động trong<br /> các ngành kinh tế và tốc độ chuyển dịch cơ<br /> cấu lao động theo ngành kinh tế thể hiện ở<br /> Phụ lục 1 và Phụ lục 2.<br /> <br /> Biểu đồ 3. Tăng trưởng lao động khu vực FDI và<br /> ngành công nghiệp tỉnh Thái Nguyên<br /> Nguồn: [6] và tính toán của tác giả<br /> <br /> Biểu đồ 3 cho thấy trong những năm gần đây,<br /> đặc biệt là từ năm 2013 khi lượng vốn FDI<br /> thu hút vào địa bàn tỉnh Thái Nguyên tăng<br /> <br /> Kết quả hồi quy cho thấy, các mô hình hồi<br /> quy đều có ý nghĩa thống kê. Điều này một<br /> lần nữa minh chứng cho những phân tích<br /> thống kê mô tả ở phần trên về ảnh hưởng của<br /> FDI đến cơ cấu lao động và tốc độ chuyển<br /> dịch cơ cấu lao động tỉnh Thái Nguyên trong<br /> giai đoạn 1997 – 2016. Cụ thể, FDI có ảnh<br /> hưởng ngược chiều với tỷ trọng lao động<br /> ngành nông nghiệp và ảnh hưởng thuận chiều<br /> lên tỷ trọng lao động ngành công nghiệp, dịch<br /> vụ và tốc độ chuyển dịch cơ cấu lao động (hệ<br /> số k) ở mức ý nghĩa 1%.<br /> <br /> Bảng 2. Kết quả ước lượng ảnh hưởng của FDI tới cơ cấu<br /> và tốc độ chuyển dịch cơ cấu lao động tỉnh Thái Nguyên<br /> <br /> FDI<br /> Constant<br /> R – squared<br /> <br /> Tỷ trọng NN-LN-TS<br /> -0,0265***<br /> (0,000)<br /> 0,7461***<br /> (0,000)<br /> 0,6898<br /> <br /> Tỷ trọng CN-XD<br /> 0,0193***<br /> (0,000)<br /> 0,0951***<br /> (0,000)<br /> 0,7364<br /> <br /> Tỷ trọng TM-DV<br /> 0,0072***<br /> (0,002)<br /> 0,1588***<br /> (0,000)<br /> 0,4284<br /> <br /> Tốc độ CDCCLĐ<br /> 2,4912***<br /> (0,000)<br /> 3,5270**<br /> (0,050)<br /> 0,6810<br /> <br /> Chú thích: *** có ý nghĩa thống kê ở mức 1%, ** ở mức 5%. Số trong ngoặc đơn là giá trị p.<br /> Nguồn: Kết quả hồi quy của tác giả<br /> <br /> Kết quả hồi quy (trị số R-squared) cũng cho thấy, FDI có ảnh hưởng khá đáng kể đến các biến<br /> phụ thuộc là tỷ trọng lao động trong các ngành kinh tế và tốc độ chuyển dịch cơ cấu lao động tỉnh<br /> Thái Nguyên. Cụ thể:<br /> <br /> 126<br /> <br /> Nguyễn Thị Thúy Vân và Đtg<br /> <br /> Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ<br /> <br /> (i) Yếu tố FDI giải thích được 68,98% sự thay<br /> đổi của tỷ trọng lao động ngành nông nghiệp<br /> và khi vốn FDI tăng lên 1% thì tỷ trọng lao<br /> động nông nghiệp giảm đi 0,0265% ở mức ý<br /> nghĩa 1%;<br /> (ii) 73,64% sự thay đổi tỷ trọng lao động<br /> ngành công nghiệp được giải thích bởi ảnh<br /> hưởng của vốn FDI và khi vốn FDI tăng lên<br /> 1% thì tỷ trọng lao động ngành công nghiệp<br /> tăng lên 0,0193% ở mức ý nghĩa 1%;<br /> (iii) 42,84% sự thay đổi tỷ trọng lao động<br /> ngành dịch vụ được giải thích bởi ảnh hưởng<br /> của vốn FDI và khi vốn FDI tăng lên 1% thì<br /> tỷ trọng lao động ngành dịch vụ tăng lên<br /> 0,0072% ở mức ý nghĩa 1%;<br /> (iv) 68,10% sự thay đổi tốc độ chuyển dịch cơ<br /> cấu lao động được giải thích bởi ảnh hưởng<br /> của vốn FDI và khi vốn FDI tăng lên 1% thì<br /> tốc độ chuyển dịch cơ cấu lao động tăng<br /> 2,4912% ở mức ý nghĩa 1%.<br /> KẾT LUẬN VÀ HÀM Ý CHÍNH SÁCH<br /> Nghiên cứu này sử dụng kết hợp các phương<br /> pháp thống kê mô tả và phân tích hồi quy để<br /> xem xét ảnh hưởng của FDI và quá trình<br /> chuyển dịch cơ cấu lao động tỉnh Thái<br /> Nguyên trong giai đoạn 1997 – 2016. Kết quả<br /> nghiên cứu cho thấy:<br /> (i) Vốn FDI có ảnh hưởng thuận chiều với tỷ<br /> trọng lao động ngành công nghiệp và ảnh<br /> hưởng nghịch chiều với tỷ trọng lao động<br /> ngành nông nghiệp. Nói cách khác, FDI có<br /> tác động tích cực làm tăng tỷ trọng lao động<br /> ngành công nghiệp và giảm tỷ trọng lao động<br /> ngành nông nghiệp. Điều này hàm ý nếu FDI<br /> tăng lên sẽ có một bộ phận lao động ngành<br /> nông nghiệp dịch chuyển sang ngành công<br /> nghiệp. Tuy nhiên, lao động trong ngành<br /> nông nghiệp chủ yếu là lao động thủ công, tay<br /> nghề thấp khi chuyển sang khu vực công<br /> nghiệp sẽ gặp những rào cản khi tham gia vào<br /> ngành này. Vì vậy, cần phải có những giải<br /> pháp chính sách thu hút hơn nữa nguồn vốn<br /> FDI vào phát triển ngành nông nghiệp theo<br /> hướng công nghệ cao để phát triển cân đối lực<br /> lượng lao động giữa các ngành kinh tế. Bên<br /> <br /> 191(15): 123 - 129<br /> <br /> cạnh đó cũng cần có giải pháp đào tạo lao<br /> động, tăng hiệu quả của quá trình dịch chuyển<br /> lao động giữa các khu vực trong nền kinh tế,<br /> đặc biệt là từ khu vực nông nghiệp sang khu<br /> vực công nghiệp.<br /> (ii) Vốn FDI có ảnh hưởng thuận chiều đối<br /> với tỷ trọng lao động ngành dịch vụ. Tuy<br /> nhiên, so với tỷ trọng lao động ngành nông<br /> nghiệp và công nghiệp thì vốn FDI có ảnh<br /> hưởng không đáng kể đến sự gia tăng tỷ trọng<br /> lao động ngành dịch vụ trong cơ cấu lao<br /> động. Kết quả thu hút FDI vào ngành dịch vụ<br /> của tỉnh rất hạn chế trong khi tỉnh Thái<br /> Nguyên có nhiều tiềm năng trong phát triển<br /> ngành dịch vụ. Điều này hàm ý rằng, nếu<br /> muốn thực hiện CNH theo hướng hiện đại thì<br /> cần có chính sách tích cực thu hút FDI vào<br /> ngành dịch vụ, làm gia tăng tỷ trọng ngành<br /> dịch vụ và lao động ngành dịch vụ trong cơ<br /> cấu kinh tế.<br /> (iii) Vốn FDI có ảnh hưởng tích cực, khá<br /> đáng kể đối với tốc độ chuyển dịch cơ cấu lao<br /> động theo ngành kinh tế. Điều này hàm ý rằng<br /> FDI góp phần quan trọng thúc đẩy quá trình<br /> chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng<br /> CNH, HĐH.<br /> (iv) Cần có những chính sách khuyến khích<br /> thu hút FDI vào phát triển đồng bộ tất cả các<br /> ngành kinh tế, đặc biệt là những dự án FDI có<br /> quy mô vốn lớn, trình độ công nghệ cao để bổ<br /> sung nguồn vốn, phát triển các ngành kinh tế<br /> của tỉnh một cách bền vững, không chỉ riêng<br /> phát triển ngành công nghiệp.<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1. Trần Thọ Đạt & Lê Quang Cảnh, (2015), Giáo<br /> trình ứng dụng một số lý thuyết trong nghiên cứu<br /> kinh tế, Nhà xuất bản Đại học Kinh tế quốc dân,<br /> Hà Nội.<br /> 2. Lê Huy Đức, Trần Đại và Lê Quang Cảnh,<br /> (2003), Giáo trình Dự báo phát triển kinh tế xã<br /> hội, Nhà xuất bản Thống kê, Hà Nội.<br /> 3. Lê Xuân Bá, (2006), “Các yếu tố tác động đến<br /> quá trình chuyển dịch cơ cấu lao động nông thôn<br /> Việt Nam”, Đề tài trong khuôn khổ dự án IAEMISPA, Hà Nội.<br /> 4. Phí Thị Hằng, (2014), Chuyển dịch cơ cấu lao<br /> động theo ngành ở Thái Bình trong giai đoạn hiện<br /> nay, Luận án tiến sĩ kinh tế, Hà Nội.<br /> <br /> 127<br /> <br />