Đặc điểm dịch tễ, lâm sàng và cận lâm sàng bệnh sốt xuất huyết Dengue tại khoa Nhi Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền Giang năm 2017

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 6 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> <br /> ĐẶC ĐIỂM DỊCH TỄ, LÂM SÀNG VÀ CẬN LÂM SÀNG<br /> BỆNH SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE TẠI KHOA NHI<br /> BỆNH VIỆN ĐA KHOA TRUNG TÂM TIỀN GIANG NĂM 2017<br /> Nguyễn Thành Nam*, Tạ Văn Trầm*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Mô tả đặc điểm dịch tễ học, lâm sàng, cận lâm sàng SXHD tại khoa Nhi bệnh viện Đa khoa Trung<br /> Tâm Tiền Giang.<br /> Phương pháp nghiên cứu: Hồi cứu mô tả loạt ca.<br /> Kết quả: Qua nghiên cứu 530 bệnh nhân sốt xuất huyết tại bệnh viện Đa khoa Trung Tâm Tiền Giang từ<br /> ngày 1/1/2017 đến ngày 31/12/2017, chúng tôi thu được kết quả như sau: Đặc điểm dịch tễ học: Tuổi mắc bệnh<br /> hay gặp ở lứa tuổi từ 5 - 10 tuổi (36,8%). Tỷ lệ nam/nữ: 1,08/1. Thời gian mắc bệnh nhiều nhất vào mùa thu<br /> (tháng 7 - 10). Đặc điểm lâm sàng: Triệu chứng lâm sàng thường gặp nhất là sốt, nhiệt độ sốt trung bình là 39,14<br /> ± 0,520C, thời gian sốt kéo dài từ 2 - 7 ngày chiếm 99%. Các triệu chứng nôn ói, đau bụng, gan to, bụng chướng,<br /> xuất huyết tiêu hóa thường gặp hơn trên trẻ SXHD cảnh báo và SXHD nặng. Đặc điểm cận lâm sàng: tiểu cầu,<br /> bạch cầu giảm, hematocrit cao; AST, ALT cao; tràn dịch màng phổi và tràn dịch màng bụng hay gặp hơn ở nhóm<br /> bệnh nhi SXHD nặng.<br /> Kết luận: SXHD có biểu hiện lâm sàng đa dạng, phúc tạp, dễ bỏ soát chẩn đoán, diễn tiến nhanh đến các<br /> biến chứng rối loạn đông máu, xuất huyết tiêu hóa, suy hô hấp mà bác sĩ lâm sàng cần lưu ý đễ sẵn sàng điều trị<br /> kịp thời cứu sống bệnh nhân.<br /> Từ khóa: Sốt, xuất huyết, virus Dengue, dịch tễ, lâm sàng, cận lâm sàng.<br /> ABSTRACT<br /> EPIDEMIOLOGICAL CHARACTERISTICS, CLINICAL AND SUBCLINICAL DENGUE<br /> HEMORRHAGIC FEVER AT PEDIATRICS DEPARTMENT, TIEN GIANG GENERAL HOSPITAL IN 2017<br /> Nguyen Thanh Nam, Ta Van Tram<br /> * Ho Chi Minh City Journal of Medicine * Supplement of Vol. 22 - No 6- 2018: 63 – 69<br /> <br /> Objectives: To describe the epidemiological characteristics, clinical and subclinical dengue hemorrhagic fever<br /> (DHF) at Pediatrics department, Tiengiang General Hospital.<br /> Methods: case – series study.<br /> Results: Through the study of 530 dengue patients in the Central Hospital of Tien Giang from 1/1/2017 to<br /> 31/12/2017, We obtained the following results: epidemiological characteristics; The age of patients at about age<br /> from 5 - 10 (36.8%). The proportion of men and women: 1.08/1. Clinical characteristics: The most common<br /> clinical symptoms were fever, average fever temperature was 39.14 ± 0.520C, fever time lasts from 2 - 7 days on<br /> 99% occupied. The symptoms of vomiting, abdominal pain, abdominal distention, enlarged livers, gastrointestinal<br /> hemorrhage more common on those who had dengue hemorrhagic fever warnings and severe dengue hemorrhagic<br /> fever. Subclinical characteristics: Platelets, leukocytes reduction; high hematocrit; high AST, ALT; lungs and<br /> peritoneal effusion were common in groups of children whose dengue hemorrhagic fever was really severe.<br /> Conclusions: The clinical manifestations of dengue hemorrhagic fever are complex, easily missed diagnose<br /> *<br /> Bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền Giang.<br /> Tác giả liên lạc: BS. Nguyễn Thành Nam, ĐT: 0962479972; Email: thanhnam@pediatrician.vn<br /> <br /> Chuyên Đề Điều Dưỡng Nhi Khoa 63<br /> Nghiên cứu Y học Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 6 * 2018<br /> <br /> and progress rapidly. These complications include coagulation disorders, bleeding, digestion, and respiratory<br /> failure that clinicians should note in order to save the lives of patients in time.<br /> Key words: Ferver, hemorrhage, Dengue virus, epidemiology clinical, subclinical.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ ĐỐITƯỢNG-PHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU<br /> Sốt xuất huyết Dengue là bệnh truyền nhiễm Đối tượng nghiên cứu<br /> cấp tính do virus Dengue, gồm 4 tuýp huyết Tất cả bệnh nhi < 16 tuổi được chẩn đoán sốt<br /> thanh là DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4, gây xuất huyết Dengue tại Bệnh viện Đa khoa Trung<br /> nên, truyền từ người sang người chủ yếu do tâm Tiền Giang từ 01/01/2017 đến 31/12/2017.<br /> muỗi Aedes aegypti. Bệnh lây lan nhanh, có thể<br /> Tiêu chuẩn lựa chọn<br /> gây dịch lớn và tử vong nếu không được chẩn<br /> đoán sớm và điều trị đúng(1,5). Bệnh SXHD lưu Những bệnh nhân được chẩn đoán là sốt<br /> hành ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới. Ở châu xuất huyết Dengue dựa theo “Hướng dẫn<br /> Á, bệnh lưu hành ở hầu hết các quốc gia, bệnh chẩn đoán, điều trị SXHD” của Bộ Y tế Việt<br /> gặp ở cả vùng thành thị, nông thôn, tuy nhiên Nam năm 2011(1).<br /> tập trung cao ở các khu vực có mật độ dân cư Tiêu chuẩn loại trừ<br /> đông, tình trạng đô thị hóa cao. Theo ước tính Sốt phát ban không do virus Dengue.<br /> của TCYTTG, hàng năm có khoảng 50 đến 100 Những bệnh nhân có bệnh mạn tính tại phổi,<br /> triệu người nhiễm virus Dengue, trong đó có gan, suy tim, cao huyết áp, suy thận, bệnh về<br /> hơn 500.000 người phải nhập viện. Ở các quốc máu, HIV/AIDS, tiểu đường.<br /> gia thuộc khu vực Đông Nam Á, SXHD là một<br /> Phương pháp nghiên cứu<br /> vấn đề quan trọng, ưu tiên trong công tác phòng<br /> chống bệnh, một trong 10 nguyên nhân gây tử Thiết kế nghiên cứu<br /> vong hàng đầu ở trẻ em từ 1 đến 15 tuổi. Hồi cứu mô tả loạt ca; Lấy mẫu thuận tiện.<br /> Năm 2017, cả nước ghi nhận 183.287 trường Các chỉ số nghiên cứu<br /> hợp mắc (154.552 nhập viện), 30 trường hợp tử Đặc điểm dịch tễ: tuổi, giới, tháng mắc bệnh,<br /> vong. Các tỉnh có số mắc cao nhất là Hà Nội, địa phương.<br /> Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Đà Nẵng, Đặc điểm lâm sàng: sốt, phát ban, đau đầu,<br /> Đồng Nai, trong đó, thành phố Hà Nội và Thành nôn, tiêu chảy, đau bụng, co giật, gan to, xuất<br /> phố Hồ Chí Minh có số mắc tuyệt đối cao nhất. huyết, tràn dịch các màng, phân độ lâm sàng.<br /> Tại Tiền Giang, tính đến cuối tháng 12 năm 2017 Đặc điểm cận lâm sàng: Hct, bạch cầu, tiểu<br /> toàn tỉnh có 3.071 ca mắc bệnh SXHD, nhiều hơn cầu, AST, ALT, PT, APTT, Fibrinogen, siêu âm.<br /> cùng kỳ năm ngoái 35%, trong đó có 64 ca nặng, Các xét nghiệm này đựợc làm tại khoa xét<br /> 3 ca tử vong. Số lượng bệnh nhân SXHD điều trị nghiệm bệnh viện Đa khoa Trung tâm Tiền<br /> tại khoa Nhi bệnh viện Đa khoa Trung tâm tăng Giang theo các kỹ thuật quy chuẩn hiện nay.<br /> lên một cách đáng kể so với những năm trước Thu thập số liệu<br /> đây, với những diễn biến lâm sàng đa dạng. Vì Các thông tin được ghi vào phiếu điều tra<br /> vậy chúng tôi tiến hành đề tài này. (tham khảo bệnh án).<br /> Mục tiêu nghiên cứu Xử trí số liệu<br /> Mô tả đặc điểm dịch tễ học, lâm sàng, cận Số liệu thu thập được xử lý và phân tích số<br /> lâm sàng SXHD tại khoa Nhi bệnh viện Đa khoa liệu bằng phương pháp thống kê Y học sử dụng<br /> Trung Tâm Tiền Giang. phần mềm SPSS, Stata và Microsof Office 2016.<br /> <br /> <br /> <br /> 64 Chuyên Đề Điều Dưỡng Nhi Khoa<br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Phụ Bản Tập 22 * Số 6 * 2018 Nghiên cứu Y học<br /> <br /> KẾT QUẢ Đặc điểm dịch tễ học N = 530 Tỷ lệ (%)<br /> Tháng 6 38 7,2<br /> Bảng 1: Đặc điểm dịch tể học Tháng 7 89 16,8<br /> Đặc điểm dịch tễ học N = 530 Tỷ lệ (%) Tháng 8 74 14,0<br /> Nam 274 52 Tháng 9 64 12,1<br /> Giới<br /> Nữ 257 48 Tháng 10 30 5,7<br /> < 6 tháng 3 0,6 Tháng 11 30 5,7<br /> 6 - < 12 tháng 42 7,9 Tháng 12 37 7,0<br /> Nhóm tuổi 12 tháng - < 5 tuổi 106 20,0 SXHD 306 57,7<br /> 5 tuổi - < 10 tuổi 195 36,8 Phân độ SXH SXHD CB 124 23,4<br /> 10 tuổi – 15 tuổi 184 34,7 SXHD nặng 100 18,9<br /> Tháng 1 46 8,7<br /> Phân bố bệnh nhân theo tháng trong năm<br /> Tháng 2 28 5,3<br /> Thời điểm Tháng 3 36 6,8 Nam chiếm 52%, nữ chiếm 48%.<br /> Tháng 4 23 4,3<br /> Tháng 5 35 6,6<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Hình 1: Phân bố bệnh nhân theo tháng trong năm<br /> Một số kết quả nghiên cứu về lâm sàng và cận Bảng 3: Lâm sàng SXH<br /> lâm sàng N =530 SXHD<br /> SXHD SXHD<br /> Triệu chứng CB nặng p<br /> Đặc điểm sốt (%) N=306<br /> N=124 N=100<br /> Bảng 2: Đặc điểm sốt Nôn ói<br /> 220 90 75 55<br />