T¹p chÝ C¸c khoa häc vÒ tr¸i ®Êt<br />
<br />
32(3), 193-199<br />
<br />
9-2010<br />
<br />
§ÆC §IÓM §øT GÉY HO¹T §éNG Vµ TAI BIÕN<br />
NøT §ÊT DäC §¦êNG Hå CHÝ MINH, §O¹N Tõ<br />
T¢Y GIANG §ÕN PH¦íC S¥N (TØNH QU¶NG NAM)<br />
Ph¹m V¨n Hïng<br />
<br />
I. Më ®Çu<br />
§−êng Hå ChÝ Minh (§HCM), ®o¹n tõ T©y<br />
Giang ®Õn Ph−íc S¬n n»m ë phÝa t©y tØnh Qu¶ng<br />
Nam (h×nh 1) trªn r×a phÝa b¾c ®Þa khèi Kon Tum,<br />
n¬i cã cÊu tróc kiÕn t¹o phøc t¹p ; ho¹t ®éng T©n<br />
kiÕn t¹o vµ kiÕn t¹o hiÖn ®¹i diÔn ra kh¸ tÝch cùc,<br />
®Æc biÖt ho¹t ®éng cña c¸c ®øt gÉy kiÕn t¹o [2, 3,<br />
5]. Trong thêi gian gÇn ®©y, däc §HCM, ®o¹n tõ<br />
T©y Giang ®Õn Ph−íc S¬n xuÊt hiÖn nhiÒu ®iÓm nøt<br />
<br />
®Êt ph¸ hñy nÒn ®−êng, cã ®o¹n dµi tõ vµi chôc mÐt<br />
®Õn tr¨m mÐt, ph¸ hñy c¶ ®o¹n ®−êng g©y ¸ch t¾c<br />
giao th«ng nghiªm träng vµ tèn kÐm tiÒn cña kh«i<br />
phôc. Do vËy, viÖc nghiªn cøu lµm s¸ng tá nguyªn<br />
nh©n, khoanh vïng c¶nh b¸o nguy c¬ nøt ®Êt däc<br />
tuyÕn §HCM, ®o¹n tõ T©y Giang ®Õn Ph−íc S¬n lµ<br />
vÊn ®Ò cÊp thiÕt, cã ý nghÜa khoa häc vµ thùc tiÔn.<br />
Trong bµi b¸o nµy, t¸c gi¶ ®· ph©n tÝch tæng hîp<br />
c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu míi nhÊt vÒ hiÖn tr¹ng, b−íc<br />
<br />
H×nh 1. S¬ ®å ®øt gÉy ho¹t ®éng khu vùc §−êng Hå ChÝ Minh, ®o¹n T©y Giang-Ph−íc S¬n<br />
<br />
193<br />
<br />
Däc theo tuyÕn §HCM, ®o¹n tõ T©y Giang ®Õn<br />
Ph−íc S¬n, hiÖn t−îng nøt ®Êt ®· xÈy ra ë nhiÒu<br />
®iÓm kh¸c nhau c¶ vÒ quy m« còng nh− c¬ chÕ ph¸t<br />
sinh (h×nh 1). Trong ®ã, ®iÓn h×nh lµ ë A TÐp (huyÖn<br />
T©y Giang), Ma Cooih (huyÖn §«ng Giang), ®Ìo<br />
S«ng Bung (huyÖn Nam Giang), Ph−íc Xu©n vµ ®Ìo<br />
Lß Xo (huyÖn Ph−íc S¬n). D−íi ®©y m« t¶ mét sè<br />
®iÓm ®iÓn h×nh.<br />
<br />
(¶nh 1A, 1C). C¸c khe nøt phô lµ khe nøt t¸ch gi·n,<br />
cã ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn, dµi 20 - 30 cm. TËp hîp<br />
c¸c khe nøt chÝnh vµ phô t¹o nªn kiÓu h×nh hµi<br />
d¹ng "c¸nh gµ" ph¶n ¸nh tÝnh chÊt tr−ît b»ng ph¶i thuËn cña khe nøt chÝnh ph−¬ng TB-§N. TËp hîp<br />
c¸c khe nøt c¾t s−ên nói vµ khèng chÕ khèi tr−ît<br />
lín dÞch chuyÓn xuèng phÝa d−íi theo h−íng dÞch<br />
chuyÓn ph¶i däc theo khe nøt chÝnh, lµm cho mÆt<br />
®−êng bÞ sôt bËc, chªnh cao 15 - 20 cm (¶nh 1B,<br />
1D). Qu¸ tr×nh nøt ®Êt kÌm theo tr−ît lë ®Êt ®· h×nh<br />
thµnh khèi tr−ît cã quy m« rÊt lín. Tr−ît lë ®Êt<br />
diÔn ra trong c¶ vá phong ho¸ vµ ®¸ gèc. MÆc dï, ë<br />
®©y ®· cã biÖn ph¸p kü thuËt chèng tr−ît b»ng<br />
t−êng ch¾n bª t«ng, nh−ng ®o¹n ®−êng nµy vÉn bÞ<br />
ph¸ hñy nghiªm träng.<br />
<br />
1) §iÓm nøt ®Êt cã täa ®é 15°59'03" V§B, 107°<br />
30'17" K§§ trªn ®Þa phËn x· A TÐp, huyÖn T©y<br />
<br />
2) §iÓm nøt ®Êt trªn §HCM cã täa ®é 15°52'<br />
11" V§B, 107°39'08" K§§ thuéc ®Þa phËn x· Za<br />
<br />
Giang ®· ph¸ hñy ®o¹n ®−êng dµi 30 - 40 m. TËp<br />
hîp c¸c khe nøt c¾t ngang qua §HCM ch¹y theo<br />
ph−¬ng TB-§N vµ ¸ kinh tuyÕn, t¹o nªn h×nh hµi<br />
kiÕn tróc cã d¹ng "c¸nh gµ". Khe nøt chÝnh lµ c¸c<br />
khe nøt c¾t, cã ph−¬ng TB-§N, ch¹y tõ trªn s−ên<br />
nói xuèng c¾t ngang §HCM, dµi kho¶ng 300 m<br />
<br />
H−ng, huyÖn §«ng Giang ®· ph¸ hñy ®o¹n ®−êng<br />
dµi 300 - 350 m. TËp hîp c¸c khe nøt c¾t ngang<br />
qua ®−êng ch¹y theo ph−¬ng §B-TN vµ ¸ kinh<br />
tuyÕn, t¹o nªn h×nh hµi kiÕn tróc cã d¹ng "c¸nh gµ".<br />
C¸c khe nøt chÝnh lµ khe nøt c¾t, cã ph−¬ng §BTN, ch¹y tõ trªn s−ên nói xuèng c¾t ngang ®−êng,<br />
<br />
®Çu lµm s¸ng tá nguyªn nh©n ph¸t sinh nøt ®Êt lµm<br />
c¬ së cho x©y dùng gi¶i ph¸p phßng chèng ë däc<br />
§HCM, ®o¹n tõ T©y Giang ®Õn Ph−íc S¬n, tØnh<br />
Qu¶ng Nam.<br />
II. HiÖn t−îng nøt ®Êt<br />
<br />
A<br />
<br />
B<br />
<br />
C<br />
<br />
D<br />
<br />
¶nh 1. ¶nh nøt ®Êt trªn §HCM, t¹i A TÐp, huyÖn T©y Giang (¶nh Ph¹m V¨n Hïng)<br />
Chó gi¶i (cho c¸c ¶nh 1-3) : mòi tªn ng¾n, rçng chØ vÞ trÝ khe nøt chÝnh ; mòi tªn dµi, ®Æc chØ h−íng dÞch<br />
<br />
chuyÓn cña khe nøt chÝnh<br />
<br />
194<br />
<br />
dµi 100 - 150 m. C¸c khe nøt phô lµ khe nøt t¸ch<br />
gi·n, cã ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn, dµi 2 - 2,5 m, réng<br />
0,2 - 0,5 cm. TËp hîp c¸c khe nøt chÝnh vµ phô t¹o<br />
nªn kiÓu h×nh hµi d¹ng "c¸nh gµ" ph¶n ¸nh tÝnh chÊt<br />
tr−ît b»ng tr¸i - thuËn cña khe nøt chÝnh ph−¬ng §BTN (¶nh 2A, 2B), ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn ph¸t triÓn<br />
A<br />
<br />
C<br />
<br />
kiÓu t¸ch gi·n vµ cã yÕu tè thuËn - ph¶i (¶nh 2C, 2D).<br />
Ho¹t ®éng dÞch chuyÓn thuËn - t¸ch gi·n cña khe<br />
nøt ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn lµm cho mÆt ®−êng bÞ sôt<br />
bËc, chªnh cao tõ 20 ®Õn 25 cm. HiÖn nay, nøt ®Êt<br />
®ang diÔn ra, g©y nguy hiÓm cho c¸c ph−¬ng tiÖn giao<br />
th«ng, rÊt cÇn cã gi¶i ph¸p kü thuËt chèng nøt ®Êt.<br />
B<br />
<br />
D<br />
<br />
¶nh 2. Nøt ®Êt trªn §HCM, t¹i Za H−ng, huyÖn §«ng Giang (¶nh Ph¹m V¨n Hïng)<br />
3) §iÓm nøt ®Êt trªn §HCM cã täa ®é 15°49'<br />
V§B, 107°44'20" K§§ thuéc ®Þa phËn x· Ma Cooih,<br />
<br />
huyÖn §«ng Giang ®· ph¸ hñy ®o¹n ®−êng dµi 350<br />
- 400 m. TËp hîp c¸c khe nøt c¾t ngang qua ®−êng<br />
ch¹y theo ph−¬ng §B-TN, TB-§N vµ ¸ kinh tuyÕn,<br />
t¹o nªn h×nh hµi kiÕn tróc cã d¹ng "c¸nh gµ". C¸c<br />
khe nøt chÝnh lµ khe nøt c¾t, cã ph−¬ng TB-§N vµ<br />
§B-TN, ch¹y tõ trªn s−ên nói xuèng c¾t ngang ®−êng,<br />
dµi 100 - 150 m. C¸c khe nøt phô lµ khe nøt t¸ch<br />
gi·n, cã ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn, dµi 20 - 30 m, réng<br />
0,2 - 0,3 m. TËp hîp c¸c khe nøt chÝnh vµ phô t¹o<br />
nªn kiÓu h×nh hµi d¹ng "c¸nh gµ" ph¶n ¸nh tÝnh chÊt<br />
tr−ît b»ng ph¶i - thuËn cña khe nøt chÝnh ph−¬ng<br />
TB-§N vµ tr−ît b»ng tr¸i - thuËn cña khe nøt chÝnh<br />
ph−¬ng §B-TN (¶nh 3A, 3B). C¸c khe nøt c¾t ngang<br />
§HCM cã ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn ph¸t triÓn kiÓu t¸ch<br />
gi·n vµ cã yÕu tè thuËn - ph¶i (¶nh 3C, 3D). Ho¹t<br />
®éng dÞch chuyÓn thuËn - t¸ch gi·n cña khe nøt<br />
ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn lµm cho mÆt ®−êng bÞ sôt bËc,<br />
<br />
chªnh cao tõ 20 ®Õn 30 cm. HiÖn nay, ®o¹n ®−êng<br />
nµy ®· cã biÖn ph¸p kü thuËt chèng nøt ®Êt b»ng<br />
c¸ch gia cè l¹i nÒn mãng vµ tr¶i th¶m nhùa míi.<br />
Ngoµi ra, trªn §HCM ®o¹n tõ T©y Giang ®Õn<br />
Ph−íc S¬n cßn cã c¸c ®iÓm nøt ®Êt, nøt ®Êt kÌm<br />
theo tr−ît lë ®Êt rÊt nguy hiÓm. §iÓm nøt ®Êt cã täa<br />
®é 15°56'02" V§B, 107°32'08" K§§ thuéc x· BHa<br />
Lªª, huyÖn T©y Giang ®· ph¸ hñy ®o¹n ®−êng dµi<br />
30 - 40 m. TËp hîp c¸c khe nøt c¾t ngang qua ®−êng<br />
ch¹y theo ph−¬ng §B-TN vµ ¸ kinh tuyÕn, t¹o nªn<br />
h×nh hµi kiÕn tróc cã d¹ng "c¸nh gµ" ph¶n ¸nh tÝnh<br />
chÊt tr−ît b»ng tr¸i - thuËn cña khe nøt chÝnh ph−¬ng<br />
§B-TN. §iÓm nøt ®Êt cã täa ®é 15°54'56" V§B,<br />
107°38'39" K§§ thuéc x· A Rooih, huyÖn §«ng<br />
Giang ®· ph¸ hñy ®o¹n ®−êng dµi 40 - 50 m. TËp<br />
hîp c¸c khe nøt c¾t ngang qua ®−êng ch¹y theo<br />
ph−¬ng TB-§N vµ ¸ vü tuyÕn, t¹o nªn h×nh hµi kiÕn<br />
tróc cã d¹ng "c¸nh gµ" ph¶n ¸nh tÝnh chÊt tr−ît b»ng<br />
<br />
195<br />
<br />
A<br />
<br />
B<br />
<br />
C<br />
<br />
D<br />
<br />
¶nh 3. Nøt ®Êt trªn §HCM t¹i Ma Cooih, huyÖn §«ng Giang (¶nh Ph¹m V¨n Hïng)<br />
b»ng ph¶i - thuËn cña khe nøt chÝnh ph−¬ng TB-§N.<br />
§iÓm nøt ®Êt cã täa ®é 15°50'20" V§B, 107°41'45"<br />
K§§ thuéc x· Ma Cooih (c¹nh cÇu Qu©n §oµn),<br />
huyÖn §«ng Giang ®· ph¸ hñy ®o¹n ®−êng dµi 30 40 m, ph¸ hñy c¶ ®o¹n kÌ betong chèng tr−ît ë<br />
taluy ©m. TËp hîp c¸c khe nøt c¾t ngang qua ®−êng<br />
ch¹y theo ph−¬ng TB-§N vµ ¸ vü tuyÕn, t¹o nªn<br />
h×nh hµi kiÕn tróc cã d¹ng "c¸nh gµ" ph¶n ¸nh tÝnh<br />
chÊt tr−ît b»ng ph¶i - thuËn cña khe nøt chÝnh ph−¬ng<br />
TB-§N vµ nÐn Ðp ph−¬ng ¸ vü tuyÕn.<br />
Nh×n chung, c¸c ®iÓm nøt ®Êt trªn §HCM, ®o¹n<br />
tõ T©y Giang ®Õn Ph−íc S¬n ®Òu ®−îc t¹o nªn tõ tËp<br />
hîp c¸c khe nøt c¾t, t¸ch gi·n vµ nÐn Ðp. TËp hîp c¸c<br />
khe nøt chÝnh (khe nøt c¾t) vµ khe nøt phô (t¸ch gi·n<br />
vµ nÐn Ðp) t¹o nªn kiÓu h×nh hµi kiÕn tróc d¹ng "c¸nh<br />
gµ" ph¶n ¸nh c¬ chÕ biÕn d¹ng tr−ît b»ng tr¸i - thuËn<br />
cña khe nøt chÝnh ph−¬ng §B-TN, tr−ît b»ng ph¶i thuËn cña khe nøt chÝnh ph−¬ng TB-§N. Ho¹t ®éng<br />
tÝch cùc cña c¸c khe nøt kiÕn t¹o c¾t ngang §HCM<br />
®· g©y biÕn d¹ng ph¸ hñy ®−êng, cã ®o¹n dµi tíi<br />
400 m nh− t¹i phÝa nam ®Ìo S«ng Bung.<br />
<br />
196<br />
<br />
III. §Æc ®iÓm ®øt gÉy ho¹t ®éng<br />
vµ nøt ®Êt<br />
1. §Æc ®iÓm ph©n bè cña c¸c ®øt gÉy ho¹t ®éng<br />
<br />
Däc tuyÕn §HCM, ®o¹n tõ T©y Giang ®Õn Ph−íc<br />
S¬n ph©n bè c¸c ®øt gÉy ph−¬ng ¸ vü tuyÕn, ¸ kinh<br />
tuyÕn, §B-TN vµ TB-§N. Trong ®ã, râ nÐt h¬n c¶<br />
lµ ®íi ®øt gÉy S«ng Bung - Trµ Bång (§SB-TB), A<br />
§en - ¸i NghÜa (§A§-AN), Ph−íc Xu©n - Tam Kú<br />
(§PX-TK), S«ng P« C« (§SPC) vµ c¸c ®øt gÉy bËc<br />
cao h¬n (h×nh 1).<br />
HÖ thèng c¸c ®øt gÉy ph−¬ng ¸ vü tuyÕn gåm<br />
c¸c ®øt gÉy S«ng C«n, §A§-AN, §PX-TK,... §A§AN ch¹y däc s−ên phÝa nam nói Ca Can Ar«n, theo<br />
s«ng A V−¬ng ®Õn phÝa b¾c huyÖn §¹i Léc, dµi<br />
kho¶ng 70 km. §øt gÉy nµy c¾t qua §HCM ë phÝa<br />
nam huyÖn §«ng Giang. §íi ®øt gÉy thÓ hiÖn rÊt râ<br />
nÐt trªn c¸c ¶nh vÖ tinh vµ h×nh th¸i ®Þa h×nh. Trªn<br />
®Þa h×nh, ®íi ®øt gÉy lµ mét d¶i tròng, réng kho¶ng<br />
5 km ph©n c¸ch gi÷a mét bªn lµ vïng nói cao hiÓm<br />
trë ë phÝa b¾c vµ mét bªn lµ vïng nói thÊp h¬n nhiÒu<br />
<br />
ë phÝa nam. Trong ®íi ®øt gÉy ph¸t triÓn d¶i ®Þa<br />
h×nh tròng thÊp gåm c¸c d¹ng ®Þa h×nh b·i båi, thÒm<br />
tÝch tô hçn hîp aluvi, proluvi cña c¸c s«ng A V−¬ng<br />
vµ s«ng C«n. Bªn ngoµi ®íi ®øt gÉy, c¸c dÉy nói ®Òu<br />
ph¸t triÓn theo ph−¬ng ¸ vü tuyÕn, trong ®ã ë phÝa<br />
b¾c, cã c¸c nói Ca Can Ar«n (cao 1.314 m), C¬ Rªnh<br />
(cao 1.193 m), phÝa nam lµ c¸c nói N¸p Nin (cao<br />
1.052 m), Mai §¬ Giong (cao 1.072 m). §PX-TK<br />
kÐo dµi tõ Ph−íc Xu©n qua HiÖp §øc ®Õn thÞ x·<br />
Tam Kú, dµi kho¶ng 100 km vµ c¾t qua §HCM t¹i<br />
x· Ph−íc Xu©n. §íi ®øt gÉy nµy thÓ hiÖn rÊt râ nÐt<br />
trªn ®Þa h×nh bÒ mÆt vµ trªn ¶nh vÖ tinh. Trªn ®Þa<br />
h×nh, ®íi ®øt gÉy lµ mét d¶i tròng thÊp réng kho¶ng<br />
5-6 km vµ ph©n biÖt râ víi c¸c ®Þa h×nh nói ë hai<br />
bªn. Bªn trong ®íi ®øt gÉy lµ d¶i ®Þa h×nh tÝch tô cña<br />
s«ng vµ c¸c trÇm tÝch hçn hîp aluvi, proluvi cña<br />
tròng gi÷a nói. §Þa h×nh nói ë hai bªn r×a ®íi ®øt gÉy<br />
chñ yÕu ch¹y theo ph−¬ng ¸ vü tuyÕn vµ bÞ ph©n c¾t<br />
rÊt m¹nh.<br />
HÖ thèng c¸c ®øt gÉy ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn<br />
ph©n bè tËp trung ë däc biªn giíi ViÖt-Lµo vµ ë<br />
phÝa nam huyÖn Ph−íc S¬n, tØnh Qu¶ng Nam, gåm<br />
c¸c §SPC vµ mét sè ®øt gÉy bËc cao h¬n däc biªn<br />
giíi ViÖt-Lµo. §SPC kÐo dµi theo ph−¬ng kinh<br />
tuyÕn, b¾t ®Çu tõ thÞ trÊn huyÖn Ph−íc S¬n, tØnh<br />
Qu¶ng Nam ch¹y däc theo thung lòng s«ng §¾c<br />
My, qua ®Ìo Lß Xo vµ ch¹y vÒ phÝa nam tØnh Kon<br />
Tum. §HCM, ®o¹n ë phÝa nam huyÖn Ph−íc S¬n<br />
chñ yÕu ch¹y däc theo ®øt gÉy nµy. §íi ®øt gÉy thÓ<br />
hiÖn rÊt râ trªn ®Þa h×nh vµ trªn ¶nh vÖ tinh. ë<br />
phÇn phÝa b¾c, ®íi ®øt gÉy lµ d¶i tròng thÊp, lÊp<br />
®Çy trÇm tÝch §Ö Tø hçn hîp aluvi, proluvi, réng<br />
kho¶ng 5-7 km, ph©n c¸ch gi÷a mét bªn lµ vïng<br />
nói cao hiÓm trë ë phÝa ®«ng vµ mét bªn lµ vïng<br />
nói thÊp h¬n nhiÒu ë phÝa t©y. C¸nh phÝa ®«ng lµ<br />
nh÷ng dÉy nói ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn cao kho¶ng<br />
2.000-2.500 m (nói Ngäc Linh 2.598 m, Lum Heo<br />
2.045 m, Ni Ay 2.259 m) ; ë c¸nh phÝa t©y lµ c¸c<br />
dÉy nói vÉn ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn, nh−ng thÊp h¬n<br />
nhiÒu, chØ cao kho¶ng 1.500-2.000 m (nói Ngäc<br />
Bin San 1.939 m, Ngäc Peng Tèc 1.599 m). C¸c<br />
®øt gÉy ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn bËc cao ph©n bè däc<br />
theo biªn giíi ViÖt-Lµo. Chóng thÓ hiÖn rÊt râ trªn<br />
®Þa h×nh vµ trªn ¶nh vÖ tinh.<br />
HÖ thèng c¸c ®øt gÉy ph−¬ng §B-TN chñ yÕu<br />
lµ c¸c ®øt gÉy ng¾n vµ ph©n bè ë trung t©m tØnh<br />
Qu¶ng Nam. §øt gÉy S«ng Giang c¾t qua §HCM,<br />
®o¹n tõ T©y Giang ®Õn Ph−íc S¬n t¹i Th¹nh Mü,<br />
huyÖn Nam Giang. §øt gÉy ch¹y theo ph−¬ng §BTN tõ Hµ T©n (huyÖn §¹i Léc), däc theo s«ng Giang<br />
<br />
qua thÞ trÊn Th¹nh Mü ®Õn A X¸ (huyÖn Nam Giang),<br />
dµi kho¶ng 50 km. TuyÕn §HCM trªn ®Þa phËn<br />
huyÖn Nam Giang chñ yÕu ch¹y däc theo ®íi ®øt<br />
gÉy nµy. §øt gÉy thÓ hiÖn rÊt râ trªn ®Þa h×nh vµ cã<br />
thÓ nhËn biÕt dÔ dµng trªn ¶nh vÖ tinh. Trªn ®Þa<br />
h×nh, ®íi ®øt gÉy lµ d¶i tròng thÊp, ph¸t triÓn c¸c<br />
d¹ng ®Þa h×nh tÝch tô thÒm, b·i båi cña s«ng vµ c¸c<br />
trÇm tÝch hçn hîp.<br />
HÖ thèng c¸c ®øt gÉy ph−¬ng TB-§N ë khu vùc<br />
§HCM, ®o¹n tõ T©y Giang ®Õn Ph−íc S¬n, ®Æc<br />
tr−ng nhÊt lµ ®íi ®øt gÉy S«ng Bung - Trµ Bång,<br />
®o¹n S«ng Bung - Ph−íc S¬n. §SB-TB lµ phÇn cuèi<br />
cña mét ®íi ®øt gÉy lín b¾t ®Çu tõ phÝa b¾c Viªn<br />
Ch¨n (Lµo), ch¹y vµo ViÖt Nam ë phÝa b¾c s«ng<br />
Bung ®Õn thÞ trÊn huyÖn Ph−íc S¬n theo ph−¬ng<br />
TB-§N. §SB-TB c¾t qua §HCM t¹i thÞ trÊn huyÖn<br />
Ph−íc S¬n. §øt gÉy nµy thÓ hiÖn kh¸ râ nÐt trªn ¶nh<br />
vÖ tinh vµ trªn bÒ mÆt ®Þa h×nh. ë ®o¹n tõ s«ng Bung<br />
®Õn Ph−íc S¬n, ®íi ®øt gÉy lµ tËp hîp ®åi thÊp, thung<br />
lòng th¾ng, v¸ch dèc réng kho¶ng 5-8 km, dµi chõng<br />
70 km. §øt gÉy c¾t chÐo qua dÉy nói Tr−êng S¬n,<br />
chia dÉy nµy thµnh hai phÇn : phÇn t©y nam gåm<br />
nh÷ng dÉy nói ch¹y dµi theo ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn<br />
víi ®é cao trung b×nh kho¶ng 1.800-2.000 m ; phÇn<br />
®«ng b¾c gåm nh÷ng dÉy nói ch¹y theo ph−¬ng ¸<br />
vü tuyÕn víi ®é cao kho¶ng 800-1.000 m.<br />
2. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng ®øt gÉy kiÕn t¹o hiÖn ®¹i<br />
vµ tai biÕn nøt ®Êt<br />
<br />
Tr−íc tiªn, trªn c¬ së ph©n tÝch khe nøt kiÕn t¹o<br />
trong c¸c ®¸ tr−íc Kainozoi muén däc c¸c ®íi ®øt<br />
gÉy ë khu vùc §HCM, ®o¹n T©y Giang ®Õn Ph−íc<br />
S¬n b»ng ph−¬ng ph¸p kiÕn t¹o ®éng lùc ®· kh«i<br />
phôc ®−îc hai tr−êng øng suÊt kiÕn t¹o (T¦SKT)<br />
[1, 2]. T¦SKT thø nhÊt cã trôc øng suÊt nÐn Ðp<br />
ph−¬ng ¸ vü tuyÕn, trôc øng suÊt t¸ch gi·n ph−¬ng<br />
¸ kinh tuyÕn. T¦SKT thø hai cã trôc øng suÊt nÐn<br />
Ðp ph−¬ng ¸ kinh tuyÕn, trôc øng suÊt t¸ch gi·n<br />
ph−¬ng ¸ vü tuyÕn. Trong c¸c ®¸ basalt Pliocen §Ö Tø lé ra ë Ph−íc S¬n, tØnh Qu¶ng Nam chØ kh«i<br />
phôc ®−îc mét T¦SKT t−¬ng tù T¦SKT thø hai ®·<br />
kh«i phôc ®−îc trong c¸c ®¸ cæ h¬n. Nh− vËy,<br />
T¦SKT thø hai sím nhÊt còng chØ xuÊt hiÖn trong<br />
Pliocen. §èi s¸nh víi T¦SKT hiÖn ®¹i §«ng Nam<br />
¸ cho thÊy, T¦SKT Pliocen - §Ö Tø t−¬ng tù nh−<br />
T¦SKT hiÖn ®¹i ph©n bè ë khu vùc nµy [3, 4]. C¸c<br />
®øt gÉy kiÕn t¹o ho¹t ®éng trong bèi c¶nh ®éng lùc<br />
víi T¦SKT cã trôc øng suÊt nÐn Ðp cùc ®¹i ph−¬ng<br />
¸ kinh tuyÕn, trôc øng suÊt t¸ch gi·n cùc ®¹i ph−¬ng<br />
¸ vü tuyÕn vµ trôc øng suÊt trung gian gÇn th¼ng<br />
<br />
197<br />
<br />
Thêm vào BST
Báo xấu
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
