Bµi 21<br />
D©n sè vµ vÊn ®Ò tµi nguyªn m«i tr−êng - x· héi ë ®¾k l¾k<br />
NguyÔn Xu©n §é<br />
Q.Gi¸m ®èc së Khoa häc, C«ng nghÖ vµ M«i tr−êng §¾k L¾k<br />
§¾k L¾k lµ mét tØnh trung t©m cña Cao nguyªn nam Trung Bé, mét vïng cã tµi nguyªn<br />
thiªn nhiªn kh¸ phong phó nhÊt lµ vÒ ®Êt ®ai, nguån n−íc, tµi nguyªn sinh häc, g¾n liÒn víi<br />
truyÒn thèng v¨n ho¸ phong tôc tËp qu¸n lèi sèng ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc cña céng ®ång c¸c c−<br />
d©n b¶n ®Þa.<br />
Tõ sau ngµy gi¶i phãng ®Õn nay ®Æc biÖt trong 10 n¨m gÇn ®©y, cïng víi sù ph¸t triÓn vÒ<br />
kinh tÕ x· héi ®· lµm thay ®æi diÖn m¹o, ®¸nh thøc mét vïng cao giµu tiÒm n¨ng. Bªn c¹nh<br />
nh÷ng kÕt qu¶, thµnh tùu næi bËt vÒ kinh tÕ x· héi ®· béc lé nh÷ng bÊt cËp cña sù ph¸t triÓn lµ<br />
t×nh tr¹ng suy tho¸i tµi nguyªn m«i tr−êng vµ sù ph¸t triÓn kh«ng bÒn v÷ng do ¸p lùc cña d©n sè<br />
cÇn kÞp thêi nghiªn cøu ®Ó cã chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p thùc hiÖn ®óng ®¾n nh»m ph¸t<br />
triÓn bÒn v÷ng vïng l·nh thæ nµy nãi riªng còng nh− vïng cao nãi chung.<br />
<br />
1. Sù gia t¨ng vÒ d©n sè<br />
§¾k L¾k sau ngµy gi¶i phãng (n¨m 1975) chØ cã 36 v¹n ng−êi, ®Õn nay ®· t¨ng lªn gÇn 2<br />
triÖu ng−êi, b×nh qu©n mçi n¨m t¨ng kho¶ng 63.000 ng−êi. D©n sè t¨ng nhanh chñ yÕu lµ do di<br />
d©n tù do ®Õn tõ c¸c tØnh trong c¶ n−íc mµ chñ yÕu lµ ®ång bµo c¸c d©n téc ë c¸c tØnh phÝa b¾c<br />
nh− Cao B»ng, L¹ng S¬n, Lai Ch©u ®Õn Th¸i B×nh, NghÖ An, Thanh Hãa .v.v. ®· lµm cho §¨k<br />
Lak trë thµnh tØnh cã thµnh phÇn d©n téc ®«ng nhÊt c¶ n−íc (44 d©n téc). ViÖc gia t¨ng d©n sè víi<br />
tèc ®é cao ®· gãp phÇn thùc hiÖn sù ph©n bè l¹i lùc l−îng lao ®éng trong c¶ n−íc vµ ®Èy nhanh<br />
sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña §¾k L¾k. Song mÆt tr¸i cña viÖc t¨ng nhanh d©n sè cÇn ph¶i<br />
®−îc nh×n nhËn ®ã lµ:<br />
- D©n di c− tù do ®Õn §¾k L¾k chñ yÕu lµ nh÷ng ng−êi nghÌo, thiÕu ®Êt s¶n xuÊt do ®ã<br />
mong muèn cña hä lµ ®Õn ®Ó cã m¶nh ®Êt canh t¸c ®¶m b¶o cuéc sèng cña hä.<br />
- PhÇn lín hä lµ nh÷ng ng−êi cã tr×nh ®é d©n trÝ thÊp l¹i kh«ng am hiÓu vÒ ®iÒu kiÖn tù<br />
nhiªn còng nh− phong tôc tËp qu¸n cña c− d©n b¶n ®Þa, dÉn ®Õn viÖc khai th¸c, sö dông tµi<br />
nguyªn kh«ng hîp lý, m©u thuÉn d©n téc n¶y sinh...<br />
Sù gia t¨ng d©n sè cïng víi tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ ë møc cao 9 - 10% n¨m vµ sù kiÓm<br />
so¸t thiÕu chÆt chÏ ®· lµm cho sù ph¸t triÓn kh«ng bÒn v÷ng vÒ kinh tÕ, m«i tr−êng vµ x· héi.<br />
<br />
2. Tµi nguyªn rõng bÞ suy gi¶m<br />
§¾k L¾k lµ tØnh giµu tµi nguyªn rõng c¶ vÒ diÖn tÝch vµ ®a d¹ng sinh häc, nh−ng do nhu cÇu<br />
vÒ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng, vÒ gç cho x©y dùng, cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ, nhu cÇu ®Êt cho s¶n<br />
xuÊt vµ cho nhµ ë ®¸p øng víi sù gia t¨ng vÒ d©n sè ®· khai th¸c l¹m dông tµi nguyªn rõng,<br />
nhiÒu diÖn tÝch rõng bÞ tµn ph¸... ®· lµm cho rõng suy gi¶m c¶ vÒ diÖn vµ chÊt l−îng. ChØ trong<br />
thêi kú tõ n¨m 1992 ®Õn 1999 rõng tù nhiªn §¾k L¾k gi¶m 223.632,5 ha, b×nh qu©n mçi n¨m<br />
<br />
502<br />
<br />
gi¶m 31.947,5 ha (b¶ng 1). DiÖn tÝch rõng gç gi¶m m¹nh, rõng hçn giao t¨ng (diÖn tÝch rõng gç<br />
gi¶m 87,59%), ®é che phñ cña rõng tõ 62% gi¶m xuèng 52%, vai trß phßng hé chèng xãi mßn,<br />
®iÒu tiÕt n−íc bÞ suy gi¶m. Còng do ph¸ rõng vµ n¹n s¨n b¾t kh«ng qu¶n lý vµ kiÓm so¸t ®−îc ®·<br />
lµm cho ®a d¹ng sinh häc bÞ suy tho¸i nhanh, nhiÒu loµi ®éng thùc vËt quý hiÕm bÞ tiªu diÖt, nhiÒu<br />
hÖ sinh th¸i vèn quen thuéc vµ æn ®Þnh víi c− d©n b¶n ®Þa ®· bÞ ph¸ huû, nhiÒu loµi thùc vËt vµ<br />
®éng vËt cã nguy c¬ bÞ tuyÖt diÖt nh− hæ, b¸o, nai cµ t«ngv.v...<br />
B¶ng II.21.1. BiÕn ®éng tµi nguyªn rõng tù nhiªn cña §¾k L¾k giai ®o¹n 1992 - 1999<br />
Lo¹i rõng<br />
<br />
N¨m 1992<br />
<br />
Tæng rõng tù nhiªn:<br />
Rõng gç<br />
Rõng tre nøa<br />
Rõng hçn giao<br />
<br />
N¨m 1999<br />
<br />
T¨ng (+), Gi¶m (-)<br />
<br />
1231.898,0<br />
<br />
1.008.265,5<br />
<br />
- 223.632,5<br />
<br />
1.068.224,0<br />
<br />
872.335,3<br />
<br />
- 195.888,7<br />
<br />
113.898,0<br />
<br />
66.404,8<br />
<br />
- 47.493,2<br />
<br />
49.776,0<br />
<br />
69.525,4<br />
<br />
+19.749,4<br />
<br />
3. Tµi nguyªn ®Êt vµ t×nh h×nh sö dông<br />
KÕt qu¶ ph©n lo¹i ®Êt theo FAO - UNESCO §¾k L¾k cã 8 nhãm ®Êt, trong ®ã quan träng<br />
nhÊt lµ nhãm ®Êt phï sa (Fluvisols) 40.885 ha, nhãm ®Êt ®á (Ferrasols) 723.077 ha, nhãm ®Êt<br />
x¸m (Arisols) 1.072.388 ha. §©y lµ c¸c nhãm ®Êt tèt, giµu dinh d−ìng thÝch nghi víi nhiÒu lo¹i c©y<br />
trång nh− lóa n−íc, Cµ phª, Cao su, Hå tiªu, §iÒu vµ c¸c lo¹i c©y ¨n qu¶ cã gi¸ trÞ.<br />
B¶ng II.21.2. HiÖn tr¹ng sö dông ®Êt TØnh §¾k L¾k<br />
§¬n vÞ tÝnh : Ha<br />
DiÖn tÝch (ha)<br />
<br />
Lo¹i ®Êt<br />
<br />
1995<br />
<br />
Tæng diÖn tÝch<br />
<br />
2000<br />
<br />
1.953.546<br />
<br />
1.959.950,00<br />
<br />
1. §Êt n«ng nghiÖp<br />
<br />
327.829<br />
<br />
524.908,26<br />
<br />
+ C©y hµng n¨m<br />
<br />
144.787<br />
<br />
196.280, 88<br />
<br />
Lóa<br />
<br />
63.000<br />
<br />
88.734,83<br />
<br />
Mµu vµ c©y c«ng nghiÖp hµng n¨m<br />
<br />
81.509<br />
<br />
108.930,82<br />
<br />
+ C©y l©u n¨m<br />
<br />
180.586<br />
<br />
301.471,00<br />
<br />
C©y cµ phª<br />
<br />
131.119<br />
<br />
264.345<br />
<br />
1.193<br />
<br />
3.146,60<br />
<br />
553<br />
<br />
1.368,08<br />
<br />
1.215.808<br />
<br />
1.017.955,10<br />
<br />
1.197.597<br />
<br />
1.008.080,10<br />
<br />
18.211<br />
<br />
9.874,32<br />
<br />
4. §Êt chuyªn dïng<br />
<br />
49.525<br />
<br />
51.894,40<br />
<br />
5. §Êt khu d©n c−<br />
<br />
10.250<br />
<br />
13.642,58<br />
<br />
350,134<br />
<br />
351.549,66<br />
<br />
§Êt ®ång cá<br />
2. §Êt cã mÆt n−íc dïng vµo n«ng nghiÖp<br />
3. §Êt dïng vµo l©m nghiÖp<br />
Rõng tù nhiªn<br />
Rõng trång<br />
<br />
6. §Êt ch−a sö dông<br />
<br />
Nguån : Côc thèng kª §¾k L¾k 2000 & Së §Þa chÝnh §¾k L¾k - 2000.<br />
<br />
503<br />
<br />
Tæng diÖn tÝch ®Êt toµn tØnh 1.959.590 ha cã 1.532.873 ha ®Êt dèc d−íi 250 (chiÕm 77,4%)<br />
rÊt thuËn lîi cho ph¸t triÓn n«ng nghiÖp. HiÖn ®· ®−a vµo canh t¸c 524.908,26 ha chiÕm 26,86%<br />
diÖn tÝch tù nhiªn (b¶ng 2) vµ chñ yÕu trªn ®Êt Bazan. DiÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp t¨ng nhanh chñ<br />
yÕu trong gÇn 10 n¨m qua vµ phÇn lín lµ lÊy tõ ®Êt rõng. Theo sè liÖu thèng kª n¨m 1992 diÖn<br />
tÝch c©y c«ng nghiÖp lµ 99.712 ha, trong ®ã cµ phª lµ 71.005 ha, nh−ng ®Õn 1/1/2000 diÖn tÝch<br />
c©y c«ng nghiÖp cña tØnh lµ 324.572,20 ha, trong ®ã diÖn tÝch cµ phª lµ 264.345 ha. ViÖc t¨ng<br />
nhanh diÖn tÝch cµ phª mét c¸ch å ¹t ®· ph¸ vì quy ho¹ch (theo quy ho¹ch diÖn tÝch cµ phª tõ<br />
170.000 - 180.000 ha) ®· t¹o nªn sù ph¸t triÓn kh«ng bÒn v÷ng.<br />
NhiÒu diÖn tÝch cã ®é dèc lín 150 - 250 còng bÞ khai ph¸ ®Ó canh t¸c n«ng nghiÖp ®· lµm<br />
cho ®Êt bÞ xãi mßn, röa tr«i mÊt tÇng ®Êt canh t¸c, qu¸ tr×nh feralit x¶y ra m¹nh mÏ lµm cho nhiÒu<br />
n¬i bÞ kÕt von vµ ®¸ ong ho¸ mÊt kh¶ n¨ng canh t¸c. DiÖn tÝch ®Êt trèng ®åi nói träc t¨ng lªn<br />
351.549,66 ha, ®©y lµ ®iÒu chóng ta cÇn quan t©m trong c«ng t¸c qu¶n lý khai th¸c vµ sö dông<br />
mét c¸ch hîp lý nguån tµi nguyªn v« cïng quý hiÕm nµy.<br />
S¶n l−îng cµ phª t¨ng nhanh dÉn ®Õn cung v−ît cÇu, gi¸ cµ phª gi¶m chØ b»ng 50 - 60%<br />
gi¸ thµnh lµm cho ng−êi s¶n xuÊt lç vèn buéc ph¶i gi¶m ®Çu t− vµ nhiÒu diÖn tÝch kh«ng thÝch hîp<br />
víi c©y cµ phª tr−íc ®©y, nh−ng do gi¸ cµphª cao vÉn cã lêi th× nay buéc ph¶i ph¸ bá chuyÓn ®æi<br />
sang trång nh÷ng c©y trång kh¸c. §êi sèng cña ng−êi trång cµ phª gÆp nhiÒu khã kh¨n.<br />
<br />
4. Tµi nguyªn n−íc bÞ suy gi¶m<br />
L−îng m−a trung b×nh n¨m 1700 - 1800 mm, hµng n¨m §¾k L¾k nhËn ®−îc trung b×nh<br />
kho¶ng 34 tØ m3, trong ®ã cã kho¶ng trªn 17 tû m3 (chiÕm 50%) h×nh thµnh dßng ch¶y mÆt. L−îng<br />
dßng ch¶y mÆt biÕn ®éng theo kh«ng gian vµ thêi gian liªn quan chÆt chÏ víi chÕ ®é m−a vµ thêi<br />
gian m−a.<br />
VÒ mïa m−a l−îng dßng ch¶y lín chiÕm 75 - 85% tæng l−îng dßng ch¶y c¶ n¨m, vÒ mïa<br />
kh« l−îng dßng ch¶y chØ cßn 15 - 25%. Song xu h−íng c¸ch biÖt nµy ngµy cµng gia t¨ng do líp<br />
phñ rõng ngµy cµng gi¶m, nhu cÇu n−íc t−íi cho c©y trång ngµy cµng t¨ng. Mïa kh« r¬i vµo t×nh<br />
tr¹ng thiÕu n−íc, mÆc dï §¾k L¾k ®· cã nhiÒu cè g¾ng x©y dùng trªn 500 c«ng tr×nh thuû lîi,<br />
trong ®ã cã 369 hå chøa, tæng dung tÝch c¸c hå chøa ®¹t 205 - 210 triÖu m3 míi chØ ®¸p øng ®−îc<br />
cho kho¶ng 15.000 ha lóa n−íc, 40.000 - 50.000 ha cµ phª, cßn l¹i chñ yÕu khai th¸c nguån n−íc<br />
mÆt s«ng suèi vµ n−íc ngÇm mét c¸ch bõa b·i ®· lµm cho nguån tµi nguyªn n−íc suy gi¶m vµ<br />
c¹n kiÖt, n¹n thiÕu n−íc vµ kh« h¹n ngµy cµng lan réng.<br />
N¨m 1998 trong vô §«ng Xu©n do h¹n h¸n ®· lµm cho:<br />
7005 ha lóa bÞ h¹n trong ®ã diÖn tÝch mÊt tr¾ng 3529 ha<br />
47.893 ha cµ phª bÞ h¹n trong ®ã diÖn tÝch mÊt tr¾ng 11.259 ha<br />
2.244 ha mÝa bÞ h¹n trong ®ã diÖn tÝch mÊt tr¾ng 1.171 ha<br />
1.370 ha ®Ëu ®ç bÞ h¹n trong ®ã diÖn tÝch mÊt tr¾ng 1.070 ha<br />
<br />
504<br />
<br />
Tæng gi¸ trÞ bÞ thiÖt hai trong vô ®«ng xu©n −íc tÝnh 2500 tû ®ång, trong ®ã thiÖt h¹i mÊt<br />
tr¾ng 69 tû ®ång.<br />
Vô hÌ thu tæng diÖn tÝch c©y trång bÞ kh« h¹n 33.893 ha, trong ®ã c©y trång c¹n 29.968 ha<br />
vµ lóa n−íc 4.925ha. ¦íc tÝnh tæng gi¸ trÞ thiÖt h¹i 116,6 tû ®ång.<br />
N¨m 2002 trong vô ®«ng xu©n theo thèng kª ®Õn 31 th¸ng 3 diÖn tÝch bÞ h¹n ®· lªn tíi<br />
53.000 ha, trong ®ã diÖn tÝch lóa n−íc bÞ h¹n mÊt tr¾ng trªn 3.000 ha, cµ phª bÞ h¹n lµ 44.700 ha<br />
trong ®ã mÊt tr¾ng 21.000 ha (chñ yÕu lµ nh÷ng vïng khã kh¨n kh«ng ®¶m b¶o n−íc t−íi, c¸c hé<br />
®· bá kh«ng t−íi, v× cµng t−íi cµng lç).<br />
<br />
5. Nh÷ng vÊn ®Ò x· héi n¶y sinh<br />
- Do viÖc bïng næ vÒ d©n sè ®Æc biÖt lµ di d©n tù do ®· lµm n¶y sinh nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ<br />
x· héi cÇn ®−îc tËp trung gi¶i quyÕt kÞp thêi.<br />
Sù gia t¨ng nhu cÇu vÒ ®Êt cho s¶n xuÊt vµ nhµ ë do d©n di c− tù do kh«ng theo quy ho¹ch<br />
®· dÉn ®Õn t×nh tr¹ng ph¸ rõng, mua b¸n chuyÓn nh−îng ®Êt bÊt hîp ph¸p, cïng víi viÖc nãng<br />
véi trong tæ chøc s¶n xuÊt tr−íc ®©y khi ®−a ®ång bµo d©n téc vµo n«ng l©m tr−êng cïng víi ®Êt<br />
®ai cña hä còng ®−îc quy ho¹ch trë thµnh diÖn tÝch ®Êt cña n«ng l©m tr−êng. Tõ ®ã ®· dÉn tíi<br />
t×nh tr¹ng nhiÒu hé ®ång bµo d©n téc t¹i chç thiÕu ®Êt s¶n xuÊt buéc ph¶i khai ph¸ rõng ®Ó lÊy<br />
®Êt hoÆc ®i lµm thuª.<br />
Nh÷ng c− d©n míi ®Õn ®a phÇn thiÕu hiÓu biÕt vÒ ®iÒu kiÖn sinh th¸i tù nhiªn cña vïng,<br />
còng nh− kinh nghiÖm vµ kü thuËt s¶n xuÊt t¹i ®Þa bµn l·nh thæ ®· dÉn ®Õn viÖc khai th¸c vµ sö<br />
dông kh«ng hîp lý tµi nguyªn lµm cho nguån tµi nguyªn bÞ suy gi¶m vµ c¹n kiÖt, s¶n xuÊt n«ng<br />
nghiÖp bÞ ®e do¹, an ninh l−¬ng thùc kh«ng ®¶m b¶o, cuéc sèng cña d©n c− r¬i vµo t×nh tr¹ng<br />
khã kh¨n, t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo gia t¨ng (n¨m 2001 sè hé ®ãi nghÌo chiÕm tû lÖ xÊp xØ 26%).<br />
D©n di c− tù do chñ yÕu lµ nh÷ng ng−êi nghÌo, d©n trÝ thÊp dÉn ®Õn tû lÖ ®ãi nghÌo t¨ng<br />
cao vµ mÆt b»ng d©n trÝ h¹ thÊp lµm cho g¸nh nÆng nµy ®èi víi §¾k L¾k cµng t¨ng thªm vµ tr¸ch<br />
nhiÖm mµ §¾k L¾k ph¶i gi¶i quyÕt lµ lo cøu ®ãi, hç trî æn ®Þnh vµ n©ng cao cuéc sèng, ®Þnh canh®Þnh c−, x©y dùng c¸c c«ng tr×nh giao th«ng, tr−êng häc, y tÕ, ch¨m lo søc khoÎ, bÖnh tËt... Vµ cø<br />
nh− vËy mÆc dï lu«n thùc hiÖn<br />
"Xo¸ ®ãi", "xo¸ mï", "xo¸ häc ca 3"... nh−ng xo¸ m·i vÉn kh«ng hÕt v× lµn sãng di c− vÉn<br />
tiÕp diÔn! VÊn ®Ò nµy cÇn ®−îc c¶ x· héi quan t©m vµ sù trî gióp cña céng ®ång.<br />
- Di d©n vµo ®Þa ph−¬ng ®· kÐo theo sù du nhËp nhiÒu phong tôc, tËp qu¸n, lèi sèng kh«ng<br />
phï hîp, lµm ¶nh h−ëng ®Õn phong tôc tËp qu¸n vµ nÒn v¨n ho¸ mang ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc<br />
cña c¸c c− d©n b¶n ®Þa, truyÒn thèng v¨n ho¸ lÞch sö cña c¸c c− d©n b¶n ®Þa bÞ t¸c ®éng. §Æc<br />
biÖt nguy h¹i h¬n ®· mang theo mét sè tÖ n¹n x· héi cïng víi viÖc nhËp c−: n¹n nghiÖn hót, x×<br />
ke, ma tuý... vèn dÜ tr−íc ®©y rÊt xa l¹ víi c− d©n b¶n ®Þa.<br />
- B−íc ®Çu cã n¬i ®· xuÊt hiÖn m©u thuÉn gi÷a d©n b¶n ®Þa víi d©n di c−, thËm chÝ cã n¬i lµ<br />
gi÷a c¸c téc ng−êi do xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu lîi Ých, së h÷u ®Êt ®ai, tµi nguyªn, sù kh¸c biÖt vÒ v¨n<br />
ho¸, phong tôc tËp qu¸n, nÕp sèng,... §©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò hÕt søc nh¹y c¶m vµ rÊt dÔ bÞ kÎ xÊu<br />
lîi dông, kÝch ®éng vÒ chÝnh trÞ g©y chia rÏ d©n téc, mÊt ®oµn kÕt trong céng ®ång c¸c d©n téc,<br />
¶nh h−ëng ®Õn an ninh chÝnh trÞ vµ trËt tù x· héi, c¶n trë viÖc thùc hiÖn chÝnh s¸ch d©n téc vµ<br />
ph¸t triÓn cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ta.<br />
<br />
505<br />
<br />
- VÊn ®Ò kho¸n qu¶n lý b¶o vÖ rõng ch−a thùc sù ®−îc ng−êi d©n quan t©m ®o chi phÝ cho<br />
qu¶n lý rõng qu¸ thÊp, quyÒn lîi ®−îc h−ëng tõ tµi nguyªn rõng ®−îc b¶o vÖ ch−a hÊp dÉn vµ<br />
®Æc biÖt lµ quyÒn së h÷u rõng nh− thÕ nµo? Trong khi ®ã nÕu hä ph¸ 1 ha rõng ®Ó trång c©y cµ<br />
phª (mÆc dï ph¸ rõng lµ bÊt hîp ph¸p) th× hä sÏ toµn quyÒn ®−îc h−ëng s¶n phÈm do hä s¶n<br />
xuÊt vµ khi cÇn hä còng cã thÓ sang nh−îng. Do vËy hä còng kh«ng thiÕt tha víi viÖc nhËn kho¸n<br />
qu¶n lý b¶o vÖ rõng, ®©y lµ vÊn ®Ò chóng ta cÇn quan t©m nghiªn cøu gi¶i quyÕt ®Ó rõng thùc sù<br />
cã chñ vµ thùc sù ®−îc ng−êi d©n quan t©m.<br />
Tãm l¹i: Tõ sù gia t¨ng d©n sè ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ -<br />
<br />
x· héi cña §¾k L¾k nh−ng còng lµm cho tµi nguyªn m«i tr−êng bÞ tæn h¹i, mÊt c©n ®èi vÒ c¬ cÊu<br />
trong toµn nÒn kinh tÕ vµ trong néi bé cña ngµnh, x· héi cã nhiÒu m©u thuÉn n¶y sinh. V× vËy, ®Ó<br />
gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò trªn chóng t«i xin cã mét sè kiÕn nghÞ sau.<br />
<br />
6. KiÕn nghÞ<br />
§Ó khai th¸c tiÒm n¨ng thÕ m¹nh cña ®Þa ph−¬ng vïng cao cã nhiÒu tiÒm n¨ng cÇn ®−îc<br />
khai th¸c, diÖn tÝch ®Êt réng, d©n c− vÉn cßn thÊp th× viÖc ph©n bè l¹i lùc l−îng lao ®éng trong c¶<br />
n−íc ®−a d©n ®Õn §¨k L¨ak lµ hÕt søc cÇn thiÕt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ vµ x· héi, nh−ng muèn khai<br />
th¸c mét c¸ch bÒn v÷ng cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c vÊn ®Ò sau.<br />
1/ Chñ ®éng quy ho¹ch bè trÝ c¸c dù ¸n khai hoang, më réng diÖn tÝch, kiÓm so¸t d©n di c−<br />
tù do vµ c− d©n b¶n ®Þa thiÕu ®Êt vµo vïng dù ¸n. Tæ chøc h−íng dÉn kü thuËt trång trät, ch¨n<br />
nu«i vµ bè trÝ c¬ cÊu c©y trång phï hîp víi tõng vïng sinh th¸i cho nh©n d©n. Hç trî gióp ®ì céng<br />
®ång c− d©n ®Æc biÖt lµ d©n di c− sím æn ®Þnh cuéc sèng, n©ng cao d©n trÝ, kÞp thêi gi¶i quyÕt tèt<br />
mèi quan hÖ vÒ kinh tÕ - chÝnh trÞ - x· héi gi÷a c¸c céng ®ång d©n c− kÓ c¶ c− d©n b¶n ®Þa vµ c−<br />
d©n míi ®Õn. Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ®¹i ®oµn kÕt d©n téc.<br />
2/ Rµ so¸t vµ tæ chøc l¹i c¸c n«ng l©m tr−êng, thu håi l¹i ®Êt thõa ®Ó bè trÝ cho d©n c− thiÕu<br />
®Êt s¶n xuÊt, c¸c n«ng l©m tr−êng lµm dÞch vô kü thuËt, tæ chøc dÞch vô ®Çu vµo ®Çu ra gióp cho<br />
n«ng d©n s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm.<br />
3/ Cã c¸c biÖn ph¸p chØ ®¹o kiªn quyÕt viÖc thùc hiÖn quy ho¹ch, ®Çu t− tËp trung cã träng<br />
®iÓm x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phôc vô s¶n xuÊt, lång ghÐp c¸c ch−¬ng tr×nh môc tiªu quèc gia t¹o<br />
thµnh søc m¹nh tæng hîp. §Ó cã thÓ thùc hiÖn ®−îc cÇn tËp trung l¹i mét ®Çu mèi kh«ng dµn tr¶i<br />
ph©n chia chia quyÒn lîi cho c¸c ngµnh.<br />
4/ §Èy m¹nh c«ng t¸c gi¸o dôc ®µo t¹o, nhÊt lµ trong khu vùc ®ång bµo d©n téc, t¨ng<br />
c−êng c«ng t¸c truyÒn th«ng n©ng cao d©n trÝ, kÓ c¶ quan trÝ nh»m ®¸p øng yªu cÇu cña thêi kú<br />
c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc.<br />
5/ Chó träng ®i s©u nghiªn cøu khoa häc x· héi vµ nh©n v¨n, nh÷ng vÊn ®Ò d©n téc - d©n<br />
c−, vÒ tri thøc cña céng ®ång c¸c d©n c− b¶n ®Þa trong khai th¸c sö dông tµi nguyªn, trong øng xö<br />
víi thiªn nhiªn víi céng ®ång vµ, vÊn ®Ò tæ chøc l¹i s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, n«ng th«n trong khu<br />
vùc ®ång bµo c¸c d©n téc; vÊn ®Ò quyÒn lîi vµ tr¸ch nhiªm cña c¸c hé trong viÖc thùc hiÖn kho¸n<br />
qu¶n lý b¶o vÖ rõng...<br />
<br />
506<br />
<br />