Đánh giá hiệu quả giải độc không đặc hiệu ở những người phơi nhiễm chất da cam/dioxin tại Bệnh viện Quân y 103

TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2015<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ GIẢI ĐỘC KHÔNG ĐẶC HIỆU Ở NHỮNG NGƯỜI PHƠI<br /> NHIỄM CHẤT DA CAM/DIOXIN<br /> TẠI BỆNH VIỆN QUÂN Y 103<br /> Nguyễn Hoàng Thanh*; Hoàng Mạnh An*; Đỗ Quyết**<br /> Nguyễn Bá Vượng*; Lương Minh Tuấn***<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: đánh giá hiệu quả của việc giải độc không đặc hiệu dựa trên nguyên lý Hubbard<br /> để loại bỏ chất độc trong cơ thể nạn nhân chất độc da cam/dioxin. Đối tượng và phương pháp:<br /> chọn 34 người sống xung quanh sân bay Đà Nẵng - vùng tồn lưu chất da cam/dioxin (23 nam,<br /> 11 nữ) có 2,3,7,8-TCDD (2,3,7,8-tetra chloro dibenzo p dioxin) trong máu dựa vào nhiều<br /> nghiên cứu trước. Lấy máu toàn phần, phân tích nồng độ dioxin và các chất đồng loại trước<br /> và sau tiến hành giải độc không đặc hiệu theo nguyên lý Hubbard. Việc phân tích dioxin được<br /> thực hiện tại Trung tâm Phân tích Eurofins (CHLB Đức) bằng phương pháp sắc ký khí khối<br /> phổ độ phân giải cao (GC/HR-MS). Kết quả: nồng độ dioxin trung bình trong máu của nhóm<br /> phơi nhiễm là 50,47 ± 130,74 pg/g lipid; sau điều trị giảm xuống còn 39,29 ± 99,93 pg/g; khác<br /> biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0,05). Nồng độ 2,3,7,8-TCDD và tổng đương lượng độc (TEQ)<br /> có xu hướng giảm rõ rệt sau điều trị. Kết luận: giải độc không đặc hiệu dựa trên nguyên lý<br /> Hubbard có thể đào thải được dioxin ra khỏi cơ thể người bị phơi nhiễm.<br /> * Từ khóa: Chất da cam/dioxin; Giải độc không đặc hiệu.<br /> <br /> Estimate the Result of Non-specific Detoxification in People Exposed<br /> to Orange/Dioxin Agent in 103 Hospital<br /> Summary<br /> Objective: Estimate the result of non-specific detoxification in the people exposed to<br /> orange/dioxin agent. Subject and method: Select 34 peoples (23 men, 11 women), who live<br /> around the area that contaminated by orange/dioxin agent in Danang and have 2,3,7,8-TCDD in<br /> blood in the previous studies. Before and after applying non-specific treatment follow the Hubbard’s<br /> principle, take full blood sample, analyse dioxin by gas chromatography high resolusion mass<br /> spectrometry in Eurofins Analysing Center. Result: Before the treament, mean dioxin level in<br /> blood of the exposed group was 50.47 ± 130.74 pg/g lipid; after the treatment, it decreases to<br /> 39.29 ± 99.93 pg/g; the difference is significant (p < 0.05). 2,3,7,8-TCDD concentrations and<br /> TEQs trend reducing quite clearly. Conclusion: applying non-specific treatment follow the<br /> Hubbard detoxification method can eliminate dioxin out of the body of the exposed people.<br /> * Key words: Orange/dioxin agent; Non-specific detoxification.<br /> <br /> * Bệnh viện Quân y 103<br /> ** Học viện Quân y<br /> *** Viện Y học Dự phòng Quân đội<br /> Người phản hồi (Corresponding): Lương Minh Tuấn (luongtuandr@yahoo.com)<br /> Ngày nhận bài: 06/11/2014; Ngày phản biện đánh giá bài báo: 01/01/2015<br /> Ngày bài báo được đăng: 06/01/2015<br /> <br /> 98<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2015<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> Từ năm 1961 - 1971, quân đội Mỹ đã<br /> phun rải khoảng 80 triệu lít chất diệt cỏ ở<br /> miền Nam Việt Nam (trong đó có 48,6 lít<br /> chất da cam - một hỗn hợp 50/50 các axít<br /> 2,4-diclorophenoxyacetic và 2,4,5-tricloro<br /> phenoxyaxetic, có tạp chất dioxin với tỷ lệ<br /> TCDD rất cao).<br /> Hiện chưa có biện pháp điều trị đặc<br /> hiệu cho người nhiễm chất da cam/dioxin<br /> mà chủ yếu tập trung hạn chế và khắc<br /> phục những tổn thương của cơ thể do<br /> chất độc gây ra: chống suy mòn, tăng<br /> cường khả năng miễn dịch, chống oxy<br /> hóa, bảo vệ gan, dùng các enzym tự<br /> nhiên (naturenz), đa peptid, liệu pháp<br /> vitamin và vật lý trị liệu [2]. Những biện<br /> pháp này đều là điều trị không đặc hiệu,<br /> cải thiện thể trạng chung của nạn nhân,<br /> chưa có nghiên cứu nào gắn điều trị giải<br /> độc với phân tích dioxin trước, trong và<br /> sau điều trị.<br /> Giải độc không đặc hiệu dựa trên<br /> nguyên lý do L Ron Hubbard xây dựng và<br /> phát triển được thiết kế nhằm huy động<br /> và đẩy mạnh quá trình thải các xenobiotic<br /> tồn lưu trong tổ chức mỡ, làm giảm lượng<br /> cặn của độc chất tích tụ trong cơ thể.<br /> Thực tế cho thấy, phương pháp này còn<br /> có khả năng đào thải các hợp chất khác<br /> lưu trong mỡ, được ứng dụng ở nhiều nơi<br /> trên thế giới và có hiệu quả tốt. Chúng tôi<br /> tiến hành nghiên cứu này nhằm: Đánh giá<br /> hiệu quả của việc giải độc không đặc hiệu<br /> dựa trên nguyên lý Hubbard để loại bỏ<br /> chất độc trong cơ thể nạn nhân chất độc<br /> da cam/dioxin.<br /> 99<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP<br /> NGHIÊN CỨU<br /> - Thu dung điều trị giải độc không đặc<br /> hiệu theo nguyên lý Hubbard cho 34<br /> người sống quanh sân bay Đà Nẵng<br /> (23 nam, 11 nữ). Thời gian từ tháng 9<br /> đến 11 - 2012, tại Bệnh viện Quân y 103.<br /> - Phương pháp giải độc không đặc<br /> hiệu được thiết kế gồm các yếu tố sau:<br /> + Thể dục: dưới hình thức chạy bộ để<br /> tăng cường tuần hoàn máu, nhất là tuần<br /> hoàn ngoại vi.<br /> + Ngồi phòng tắm hơi: đồng thời uống<br /> các loại vitamin và chất dinh dưỡng khác<br /> theo một quy trình nhất định, đặc biệt là<br /> dầu oliu và vitamin PP.<br /> + Dinh dưỡng: chế độ ăn thông thường<br /> có bổ sung nhiều loại rau tươi. Một chế<br /> độ chặt chẽ gồm: uống vitamin, khoáng<br /> chất và dầu, uống đủ nước để bù lại<br /> lượng nước cơ thể mất đi do toát mồ hôi.<br /> Một lịch trình riêng yêu cầu tuân thủ<br /> đúng, người tham gia ngủ đủ số giờ cần<br /> thiết. Thời gian của một liệu trình giải độc<br /> tố từ 2 - 3 tuần, tùy theo “trạng thái kết thúc”<br /> (theo yêu cầu của chương trình giải độc)<br /> của mỗi cá nhân đến sớm hay muộn.<br /> Tập thể dục trong chương trình giải<br /> độc tố có ý nghĩa quan trọng, giúp tăng<br /> cường tuần hoàn nhằm huy động và đẩy<br /> các độc chất tồn lưu trong cơ thể vào hệ<br /> thống tuần hoàn. Nếu không tập thể dục,<br /> hiệu quả khử độc tố sẽ hạn chế. Dầu oliu,<br /> các vitamin giúp hòa loãng và huy động<br /> dioxin từ các tổ chức, đặc biệt là mỡ vào<br /> hệ thống tuần hoàn và thải ra ngoài.<br /> Vitamin PP (niacin) có tác dụng làm tăng<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2015<br /> <br /> đào thải cholesterol nên những sản phẩm<br /> có thể tan trong mỡ như dioxin có thể<br /> được đào thải qua đường mật, theo phân<br /> ra ngoài [7].<br /> - Lấy 40 ml máu toàn phần trước và<br /> sau giải độc, gửi phân tích dioxin bằng<br /> phương pháp sắc ký khí khối phổ độ<br /> phân giải cao (Gas Chromatography-High<br /> <br /> Resolusion Mass Spectrometry - GC/HRMS) tại Trung tâm Phân tích Eurofins<br /> (CHLB Đức).<br /> - Xét nghiệm huyết học và sinh hóa<br /> thực hiện tại Bệnh viện Quân y 103.<br /> - Tính toán số liệu bằng phần mềm<br /> thống kê y học (Wilcoxon - signed rank<br /> test và t-test student - SPSS16).<br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ BÀN LUẬN<br /> Bảng 1: Phân bố tuổi, giới.<br /> Nam (n = 23)<br /> <br /> Nữ (n = 11)<br /> <br /> (n = 34)<br /> <br /> Số lượng<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> Số lượng<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> Số lượng<br /> <br /> Tỷ lệ (%)<br /> <br /> 20 - 40<br /> <br /> 10<br /> <br /> 29,4<br /> <br /> 3<br /> <br /> 8,8<br /> <br /> 13<br /> <br /> 38,2<br /> <br /> 41 - 60<br /> <br /> 10<br /> <br /> 29,4<br /> <br /> 7<br /> <br /> 20,6<br /> <br /> 17<br /> <br /> 50,0<br /> <br /> 61 - 80<br /> <br /> 3<br /> <br /> 8,8<br /> <br /> 1<br /> <br /> 2,9<br /> <br /> 4<br /> <br /> 11,8<br /> <br /> ( X ± SD)<br /> <br /> 43,04 ± 12,44<br /> <br /> 47,55 ± 14,33<br /> <br /> 44,5 ± 13,04<br /> <br /> p > 0,05<br /> <br /> Tuổi trung bình của đối tượng nghiên cứu là 44,5 ± 13,04. Lứa tuổi 41 - 60 chiếm<br /> tỷ lệ cao nhất (50%), lứa tuổi 61 - 80 chiếm tỷ lệ ít nhất (11,8%).<br /> - Tuổi trung bình và phân bố tuổi theo giới không có sự khác biệt (p > 0,05).<br /> - Lứa tuổi được sinh ra sau chiến tranh ở miền Nam (nhóm tuổi 20 - 40) vẫn<br /> còn nhiều người nhiễm dioxin. Do thời gian bán hủy của dioxin từ 7 - 11 năm,<br /> nên chỉ có phơi nhiễm ở nơi tồn lưu chất da cam/dioxin mới có thể lý giải vì<br /> sao những người trong nhóm nghiên cứu vẫn còn dioxin trong cơ thể [1, 4, 5, 6].<br /> Theo Nguyễn Hoàng Thanh (2010), khi xét nghiệm 2,3,7,8-TCDD cho 26 cựu chiến<br /> binh tham gia chiến đấu ở miền Nam, trước đây đều là nạn nhân chất da<br /> cam/dioxin, hiện không sống trong vùng tồn lưu, không phát hiện trường hợp<br /> nào còn 2,3,7,8-TCDD trong máu [1]. Điều này phù hợp với nhận định của<br /> nhiều tác giả là 2,3,7,8-TCDD ở Việt Nam chỉ có nguồn gốc do Mỹ phun rải trong<br /> chiến tranh.<br /> <br /> 100<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2015<br /> <br /> Bảng 2: Kết quả hóa sinh máu trước và sau điều trị.<br /> n<br /> p(1-2)<br /> <br /> Trước điều trị (1)<br /> <br /> Sau điều trị (2)<br /> <br /> 4,8 ± 0,84<br /> <br /> 4,0 ± 0,13<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> Creatinin<br /> <br /> 76,33 ± 10,37<br /> <br /> 82,22 ± 18,33<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> Protein<br /> <br /> 75,25 ± 5,09<br /> <br /> 72,23 ± 3,01<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> Albumin<br /> <br /> 39,18 ± 4,4<br /> <br /> 41,48 ± 4,27<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> Axít uric<br /> <br /> 308,33 ± 76,64<br /> <br /> 365,65 ± 74,72<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> Cholesterol<br /> <br /> 5,22 ± 1,2<br /> <br /> 4,56 ± 1,16<br /> <br /> < 0,05<br /> <br /> Triglycerid<br /> <br /> 1,76 ± 1,02<br /> <br /> 1,72 ± 2,76<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> ALT<br /> <br /> 31,72 ± 49,96<br /> <br /> 35,41 ± 30,73<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> AST<br /> <br /> 27,18 ± 16,81<br /> <br /> 30,73 ± 15,68<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> GGT<br /> <br /> 58,33 ± 68,07<br /> <br /> 54,53 ± 74,14<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> Ure<br /> <br /> So sánh trước và sau điều trị giải độc không đặc hiệu theo nguyên lý Hubbard<br /> trong cùng nhóm, chỉ có cholesterol giảm (p < 0,05). Các chỉ số hóa sinh khác không<br /> thay đổi. Điều này là do tác dụng của niacin (tên gọi khác của vitamin B3 hay vitamin<br /> PP). Niacin có vai trò rất quan trọng, tham gia vào > 200 phản ứng của cơ thể để vừa<br /> phóng thích năng lượng, vừa cung cấp chất kiến tạo tế bào. Nó tạo thành 2 coenzym<br /> là nicotinamid adenin dinucleotid (NAD) và nicotinamid adenin dinucleotid phosphat<br /> (NADP), cùng với biotin (vitamin H) tham gia vào quá trình phân giải thức ăn thành<br /> các hoạt chất hữu ích cho cơ thể, hạ thấp cholesterol xấu (LDL), tăng lượng<br /> cholesterol tốt (HDL).<br /> Bảng 3: Thay đổi các chỉ tiêu huyết học trước và sau điều trị.<br /> n<br /> p(1-2)<br /> <br /> Trước điều trị (1)<br /> <br /> Sau điều trị (2)<br /> <br /> Bạch cầu (g/l)<br /> <br /> 7,76 ± 2,48<br /> <br /> 8,27 ± 1,87<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> Hồng cầu (t/l)<br /> <br /> 4,76 ± 0,69<br /> <br /> 4,8 ± 0,61<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> Hb (g/l)<br /> <br /> 135,53 ± 0,14<br /> <br /> 133,44 ± 12,39<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> Tiểu cầu (g/l)<br /> <br /> 229,76 ± 50,28<br /> <br /> 235,09 ± 58,12<br /> <br /> > 0,05<br /> <br /> Các chỉ tiêu huyết học của nhóm nghiên cứu trước và sau giải độc không đặc hiệu<br /> đều không khác biệt (p > 0,05). Khi áp dụng giải độc không đặc hiệu theo nguyên lý<br /> Hubbard không làm thay đổi và tổn thương các tế bào máu.<br /> 101<br /> <br /> TẠP CHÍ Y - DƯỢC HỌC QUÂN SỰ SỐ 1-2015<br /> <br /> Bảng 4: Thay đổi nồng độ các dioxin trước và sau điều trị.<br /> n<br /> p(1-2)<br /> <br /> Trước điều trị (1)<br /> <br /> Sau điều trị (2)<br /> <br /> 0,39 ± 0,14<br /> <br /> 0,34 ± 0,8<br /> <br /> 0,019<br /> <br /> 50,47 ± 130,74<br /> <br /> 39,29 ± 99,93<br /> <br /> 0,001<br /> <br /> 1,2,3,7,8-Penta CDD<br /> <br /> 8,74 ± 7,15<br /> <br /> 6,90 ± 4,88<br /> <br /> 0,001<br /> <br /> 1,2,3,4,7,8-Hexa CDD<br /> <br /> 5,07 ± 3,33<br /> <br /> 4,14 ± 3,11<br /> <br /> 0,001<br /> <br /> 1,2,3,6,7,8-Hexa CDD<br /> <br /> 20,29 ± 14,02<br /> <br /> 16,42 ± 10,50<br /> <br /> 0,001<br /> <br /> 1,2,3,7,8,9-Hexa CDD<br /> <br /> 5,14 ± 3,02<br /> <br /> 4,02 ± 2,47<br /> <br /> 0,001<br /> <br /> 26,21 ± 14,41<br /> <br /> 23,86 ± 14,33<br /> <br /> 0,059<br /> <br /> 304,36 ± 142,16<br /> <br /> 275,89 ± 136,19<br /> <br /> 0,73<br /> <br /> Lipid (pg/g)<br /> 2,3,7,8-Tetra CDD<br /> <br /> 1,2,3,4,6,7,8-Hepta CDD<br /> Octa CDD<br /> <br /> Trước khi giải độc không đặc hiệu theo nguyên lý Hubbard, nồng độ 2,3,7,8-TCDD<br /> (pg/g lipid) trung bình trong máu của nhóm phơi nhiễm là 50,47 ± 130,74; sau điều trị<br /> giảm xuống còn 39,29 ± 99,93; khác biệt có ý nghĩa thống kê (p < 0,05). Một số đồng<br /> phân khác như: 1,2,3,4,6,7,8-Hepta CDD; Octa CDD có thay đổi sau điều trị, nhưng<br /> không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05).<br /> Bảng 5: Thay đổi nồng độ các CDF và TEQ trước và sau điều trị.<br /> n<br /> p(1-2)<br /> <br /> Trước điều trị (1)<br /> <br /> Sau điều trị (2)<br /> <br /> 2,3,7,8-Tetra CDF<br /> <br /> 0,87 ± 0,64<br /> <br /> 0,71 ± 0,5<br /> <br /> 0,011<br /> <br /> 1,2,3,7,8-Penta CDF<br /> <br /> 1,50 ± 1,13<br /> <br /> 1,36 ± 0,92<br /> <br /> 0,0890<br /> <br /> 2,3,4,7,8-Penta CDF<br /> <br /> 12,68 ± 5,37<br /> <br /> 10,99 ± 4,90<br /> <br /> 0,001<br /> <br /> 1,2,3,4,7,8-Hexa CDF<br /> <br /> 29,46 ± 18,85<br /> <br /> 26,35 ± 17,31<br /> <br /> 0,01<br /> <br /> 1,2,3,6,7,8-Hexa CDF<br /> <br /> 21,12 ± 15,20<br /> <br /> 20,35 ± 14,91<br /> <br /> 0,1<br /> <br /> 1,2,3,7,8,9-Hexa CDF<br /> <br /> 0,59 ± 0,30<br /> <br /> 0,49 ± 0,33<br /> <br /> 0,16<br /> <br /> 2,3,4,6,7,8-Hexa CDF<br /> <br /> 1,91 ± 0,75<br /> <br /> 1,62 ± 0,97<br /> <br /> 0,35<br /> <br /> 1,2,3,4,6,7,8-Hepta CDF<br /> <br /> 28,43 ± 16,15<br /> <br /> 24,45 ± 12,72<br /> <br /> 0,21<br /> <br /> 1,2,3,4,7,8,9-Hepta CDF<br /> <br /> 2,24 ± 1,0<br /> <br /> 1,94 ± 0,97<br /> <br /> 0,71<br /> <br /> Octa CDF<br /> <br /> 7,26 ± 3,43<br /> <br /> 5,52 ± 2,25<br /> <br /> 0,01<br /> <br /> WHO (1998)-PCDD/F TEQ excl. LOQ [a]<br /> <br /> 74,65 ± 134,77<br /> <br /> 59,65 ± 103,44<br /> <br /> 0,001<br /> <br /> WHO (1998)-PCDD/F TEQ incl. 1/2 LOQ [b]<br /> <br /> 74,68 ± 134,76<br /> <br /> 59,69 ± 103,43<br /> <br /> 0,001<br /> <br /> WHO (1998)-PCDD/F TEQ incl. LOQ [c]<br /> <br /> 74,71 ± 134,75<br /> <br /> 59,72 ± 103,42<br /> <br /> 0,001<br /> <br /> 102<br /> <br />