Đánh giá kết quả sớm phẫu thuật cầu nối điều trị tắc động mạch mạn tính chi dưới

Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br /> <br /> ÑAÙNH GIAÙ KEÁT QUAÛ SÔÙM PHAÃU THUAÄT CAÀU NOÁI<br /> ÑIEÀU TRÒ TAÉC ÑOÄNG MAÏCH MAÏN TÍNH CHI DÖÔÙI<br /> Leâ Phi Long*, Phaïm Thoï Tuaán Anh*, Nguyeãn Hoaøng Bình**<br /> <br /> TOÙM TAÉT<br /> Ñoái töôïng vaø phöông phaùp nghieân cöùu: Töø 05/2004 ñeán 12/2004, nghieân cöùu tieàn cöùu taïi khoa laàu<br /> 7B1 BV Chôï Raãy, thöïc hieän 26 caàu noái treân 19 BN nam vaø 02 BN nöõ.<br /> Muïc tieâu: ñaùnh giaù keát quaû sôùm 30 ngaøy sau moå.<br /> Keát quaû: Ña soá caùc BN ôû giai ñoaïn ñau khi nghæ hay loeùt hoaïi töû chi vôùi taéc ngheõn chuû yeáu ôû ñoaïn<br /> chuû chaäu vaø ñuøi khoeo. Taát caû caùc BN ñeàu ñöôïc chuïp DSA ñaùnh giaù tröôùc moå. Coù 20 caàu noái treân goái vaø<br /> 06 caàu noái döôùi goái, cuï theå 08 caàu noái ñuøi-khoeo, 04 caàu noái ñuøi-chaøy sau, 04 caàu noái cross-over ñuøi-ñuøi,<br /> 04 caàu noái ngöïc-ñuøi ñuøi. Soá löôïng caàu noái chuû buïng-ñuøi ñuøi, chaäu-ñuøi vaø ñuøi chung-ñuøi noâng ñeàu laø 02.<br /> Theo doõi 30 ngaøy sau moå cho thaáy tyû leä ñaùp öùng khaù toát chung laø 18/21 ca. Taéc caàu noái dieãn tieán ñoaïn chi<br /> 1 tröôøng hôïp nhöng khoâng do nguyeân nhaân sai soùt kyõ thuaät. Dieãn tieán haäu phaãu naëng 1 tröôøng hôïp, gia<br /> ñình xin veà. Tyû leä coù daáu hieäu nhieãm truøng taïi choã coøn cao 24%.<br /> Keát luaän: Keát quaû sôùm phaãu thuaät caàu noái chi döôùi cho thaáy ñaùp öùng töông ñoái toát, caàn phaùt trieån<br /> theâm caùc loaïi caàu noái xa, caân nhaéc laïi chæ ñònh moå, ruùt kinh nghieäm vaán ñeà voâ truøng.<br /> <br /> SUMMARY<br /> EVALUATION OF EARLY RESULTS OF BYPASS SURGERY IN CHRONIC OCCLUSIVE<br /> ARTERIAL DISEASES OF LOWER EXTREMITY.<br /> Le Phi Long, Pham Tho Tuan Anh, Nguyen Hoang Binh<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 9 * Supplement of No 1 * 2005: 27 – 32<br /> <br /> Subjects and methods: From 05/2004 to 12/2004, prospective study at 7B1 department ChoRay<br /> hospital, we have performed 26 bypass operations in 19 males and 02 females.<br /> Objectives: Evaluate the early results in 30 days postoperatively.<br /> Results: Majority of patients suffered from pains at rest or ischemic ulcers and necrosis. Obstructive<br /> lesions mainly located in aortic-iliac or femoral-popliteal segment. DSA were preoperatively carried out in<br /> all of patients in order to evaluate the disease. There were 20 supragenicular bypasses and 06<br /> infragenicular bypasses, namely 08 femoral-popliteal, 04 femoral-posterial tibial, 04 femoro-femoral<br /> cross-overs and 04 thoracic oartic femoro-femoral bypasses. Numbers of abdominal aortic-femorofemoral,<br /> iliac-femoral and common femoral-superficial bypasses were 02 for all. During 30 postoperative days<br /> following up, the overall good results have been shown in 18/21 cases. The only 1 case of early occlusive<br /> graft, which led to amputation, did not result from technique faults. The severe potsoperative period was<br /> met in one case, which was subsequently discharged from hospital by family’s will in poor condition.<br /> Percentage of local infection signs was high (24%).<br /> Conclusion: (1)Early results of lower limb bypass surgery have shown a good effect relatively, (2) a<br /> demand of more distal bypasses is suggested, (3) considerations in indications of bypass, (4) learning<br /> from experience in perioperative aseptic problems.<br /> * Phaân moân Ngoaïi Loàng ngöïc, boä moân Ngoaïi ÑH Y Döôïc<br /> ** Khoa Ngoaïi Loàng Ngöïc-Tim maïch BV Chôï Raãy<br /> <br /> 27<br /> <br /> ÑAËT VAÁN ÑEÀ<br /> Traûi qua hôn 5 thaäp kyû keå töø khi Kunlin laàn ñaàu<br /> tieân thöïc hieän, phaãu thuaät caàu noái ÑM vaãn coøn laø vuõ<br /> khí hieäu quaû nhaát trong ñieàu trò beänh lyù taêcù maïch. Taïi<br /> nhieàu trung taâm maïch maùu treân theá giôùi, beân caïnh<br /> caùc bieäp phaùp can thieäp noäi maïch môùi phaùt trieån,<br /> phaãu thuaät caàu noái ñaõ vaø ñang mang laïi nhieàu keát quaû<br /> to lôùn, taêng khaû naêng baûo toàn chi, giaûm ñaùng keå tyû leä<br /> ñoaïn chi, caûi thieän toát chaát löôïng cuoäc soáng.<br /> ÔÛ nöôùc ta hieän nay, phaãu thuaät caàu noái maïch<br /> maùu ñieàu trò taéc maïch maïn chi chöa phoå bieán nhieàu<br /> vaø môùi chæ ñöôïc thöïc hieän raûi raùc vôùi soá löôïng haïn<br /> cheá taïi moät soá ít caùc beänh vieän lôùn. Taïi beänh vieän Chôï<br /> Raãy hieän nay, ñieàu kieän cô sôû vaät chaát (phöông tieän<br /> chaån ñoaùn, duïng cuï phaãu thuaät, vaät lieäu thay theá,<br /> phoøng moå...) vaø tay ngheà phaãu thuaät vieân maïch maùu<br /> hoäi ñuû khaû naêng ñeå tieán haønh loaïi phaãu thuaät naøy.<br /> Thieáu thoán chuû yeáu cuûa chuùng ta laø kinh nghieäm<br /> thöïc tieãn do chöa laøm nhieàu vaø chöa coù nhieàu nghieân<br /> cöùu heä thoáng veà loaïi phaãu thuaät naøy.<br /> Vì vaäy, vieäc baét tay vaøo thöïc hieän loaïi phaãu thuaät<br /> naøy laø nhöõng böôùc quan troïng ñeå tìm hieåu roõ hôn ñaëc<br /> ñieåm beänh lyù cuûa chính caùc BN nöôùc ta, ñeå ñaùnh giaù<br /> chính xaùc hôn veà hieäu quaû sau phaãu thuaät, ñoàng thôøi<br /> ruùt kinh nghieäm ñeå tieáp tuïc phaùt trieån öùng duïng loaïi<br /> phaãu thuaät naøy.<br /> <br /> MUÏC TIEÂU NGHIEÂN CÖÙU<br /> Ñaùnh giaù keát quaû ñieàu trò sôùm trong voøng 30 ngaøy<br /> sau phaãu thuaät caàu noái<br /> Cuï theå<br /> 1.Nhaän xeùt caùc ñaëc ñieåm cuûa phaãu thuaät caàu noái<br /> ñöôïc thöïc hieän.<br /> 2.Ñaùnh giaù ñaùp öùng ñieàu trò cuûa caùc trieäu chöùng<br /> cô naêng vaø söï caûi thieän caùc sang thöông thieáu maùu<br /> sau phaãu thuaät.<br /> <br /> chi.<br /> <br /> ÑOÁI TÖÔÏNG VAØ PHÖÔNG PHAÙP NGHIEÂN<br /> CÖÙU<br /> Ñoái töôïng<br /> Taát caû caùc beänh nhaân coù taéc maïch maïn tính chi<br /> döôùi ñöôïc thöïc hieän phaãu thuaät caàu noái taïi khoa 7B1<br /> BV Chôï Raãy, thôøi gian töø thaùng 05/2004 ñeán 12/2004.<br /> Phöông phaùp nghieân cöùu<br /> -Moâ taû tieàn cöùu.<br /> Laâm saøng<br /> <br /> BN ñöôïc thaêm khaùm vaø chaån ñoaùn, phaân ñoä theo<br /> baûng Leriche - Fontaine. Ghi nhaän caùc ñaëc ñieåm veà<br /> ñoä tuoåi, giôùi tính, ñau caùch hoài, khi nghæ hay coù loeùt<br /> hoaïi töû chi. Ghi nhaän caùc yeáu toá nguy cô nhö cao<br /> huyeát aùp, tieåu ñöôøng, roái loaïn lipid maùu, beänh maïch<br /> vaønh, huùt thuoác laù, tai bieán maïch maùu naõo...<br /> Caän laâm saøng<br /> <br /> Doppler ñoäng maïch vaø chuïp phim DSA, xaùc ñònh<br /> vò trí vaø möùc ñoä taéc ngheõn, tình traïng tuaàn hoaøn baøng<br /> heä vaø söï taùi hieän ñaàu xa.<br /> -Thöïc hieän phaãu thuaät caàu noái, baéc caàu qua choã<br /> heïp taéc, söû duïng vaät lieäu töï thaân hoaëc nhaân taïo.<br /> -Ghi nhaän söï caûi thieän trieäu chöùng cô naêng (ñau<br /> nhöùc) vaø thöïc theå (veát loeùt, baét maïch) sau moå trong<br /> 30 ngaøy baèng thaêm khaùm vaø Doppler kieåm tra taïi haäu<br /> phaãu vaø taùi khaùm moãi 02 tuaàn.<br /> -Ghi nhaän caùc tröôøng hôïp thaát baïi, bieán chöùng,<br /> taéc caàu noái, ñoaïn chi.<br /> -Keát quaû khaù toát khi coù caûi thieän vaø giöõ ñöôïc chi,<br /> xaáu khi taéc caàu noái, ñoaïn chi hay bieán chöùng naëng.<br /> -Xöû lyù soá lieäu thoáng keâ vôùi phaàn meàm SPSS.<br /> <br /> KEÁT QUAÛ<br /> Ñaëc ñieåm chung<br /> -Toång soá BN: 21 BN<br /> <br /> 3.Ñaùnh giaù tyû leä taéc caàu noái sôùm sau moå.<br /> <br /> -Tyû leä nam/nöõ: 19 / 02<br /> <br /> 4.Ñaùnh giaù caùc bieán chöùng vaø tyû leä thaát baïi, ñoaïn<br /> <br /> -Ñoä tuoåi trung bình:<br /> Lôùn nhaát: 78<br /> Nhoû nhaát: 36<br /> <br /> 28<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> Baûng 1: Caùc yeáu toá nguy cô ghi nhaän:<br /> Yeáu toá nguy cô<br /> Ñaùi thaùo ñöôøng<br /> Cao huyeát aùp<br /> Beänh maïch vaønh<br /> Huùt thuoác laù<br /> <br /> Baûng 7: Vò trí ñaàu treân caàu noái<br /> <br /> Soá BN<br /> 03<br /> 09<br /> 05<br /> 15<br /> <br /> %<br /> 14,3<br /> 42,8<br /> 23,8<br /> 71,4<br /> <br /> Soá BN<br /> 01<br /> 16<br /> 12<br /> <br /> %<br /> 4,7<br /> 76,2<br /> 57,1<br /> <br /> Baûng 2: Trieäu chöùng laâm saøng:<br /> Trieäu chöùng<br /> Ñau caùch hoài<br /> Ñau khi nghæ<br /> Loeùt hoaïi töû chi<br /> <br /> Baûng 3: Phaân ñoä theo Leriche-Fontaine:<br /> Phaân ñoä<br /> Ñoä II<br /> Ñoä III<br /> Ñoä IV<br /> <br /> Soá BN<br /> 01<br /> 08<br /> 12<br /> <br /> %<br /> 4,7<br /> 38<br /> 57,1<br /> <br /> Baûng 4: Vò trí taéc ngheõn (phaân loaïi theo Haimovinci(6)<br /> Vò trí taéc ngheõn<br /> Ñoaïn chuû-chaäu<br /> Ñoaïn ñuøi-khoeo<br /> Ñoaïn chaøy-maùc<br /> <br /> Soá löôïng<br /> 11<br /> 17<br /> 04<br /> <br /> %<br /> 52,4<br /> 81<br /> 19<br /> <br /> Trong soá naøy, taéc heïp taïi moät ñoaïn coù 10 BN<br /> chieám 48%, taéc heïp taïi nhieàu ñoaïn coù 11 BN chieám<br /> khoaûng 52%.<br /> Phaãu thuaät caàu noái<br /> Baûng 5: Soá caàu noái thöïc hieän<br /> Loaïi caàu noái<br /> Treân goái<br /> Döôùi goái<br /> Toång soá<br /> <br /> Soá löôïng<br /> 20<br /> 06<br /> 26<br /> <br /> %<br /> 77<br /> 23<br /> 100%<br /> <br /> Taát caû 26 caàu noái ñeàu thöïc hieän döôùi neáp beïn.<br /> Baûng 6: Loaïi caàu noái<br /> Loaïi caàu noái<br /> Giaûi phaãu<br /> Chuû buïng-ñuøi<br /> Chaäu-ñuøi<br /> Ñuøi chung-ñuøi noâng<br /> Ñuøi-khoeo<br /> Ñuøi-chaøy sau<br /> Ngoaøi giaûi phaãu<br /> Cross-over<br /> Ngöïc ñuøi-ñuøi<br /> Toång soá<br /> <br /> Soá löôïng<br /> <br /> %<br /> <br /> 02<br /> 02<br /> 02<br /> 08<br /> 04<br /> <br /> 7<br /> 7<br /> 7<br /> 30<br /> 15<br /> <br /> 04<br /> 04<br /> 26<br /> <br /> 15<br /> 15<br /> 100%<br /> <br /> Loaïi caàu noái ñuøi khoeo chieám ña soá. (30%)<br /> <br /> Vò trí<br /> ÑM chuû ngöïc<br /> ÑM chuû buïng<br /> ÑM chaäu chung<br /> ÑM ñuøi chung<br /> ÑM ñuøi noâng<br /> Toång soá<br /> <br /> Soá löôïng<br /> 04<br /> 02<br /> 02<br /> 13<br /> 05<br /> 26<br /> <br /> %<br /> 15<br /> 7<br /> 7<br /> 50<br /> 21<br /> 100%<br /> <br /> Baûng 8: Vò trí ñaàu döôùi caàu noái<br /> Vò trí<br /> ÑM ñuøi chung<br /> ÑM ñuøi noâng<br /> ÑM khoeo treân goái<br /> ÑM khoeo ñöôùi goái<br /> ÑM chaøy sau 1/3 treân<br /> ÑM ñuøi saâu<br /> Toång soá<br /> <br /> Soá löôïng<br /> 10<br /> 8<br /> 6<br /> 2<br /> 4<br /> 1<br /> 31<br /> <br /> %<br /> 32<br /> 26<br /> 19<br /> 6<br /> 12<br /> 3<br /> 100%<br /> <br /> Baûng 9: Vaät lieäu söû duïng<br /> Loaïi vaät lieäu<br /> Dacron<br /> PTFE<br /> Vein<br /> PTFE+vein<br /> Toång soá<br /> <br /> Soá löôïng<br /> 07<br /> 12<br /> 05<br /> 02<br /> 26<br /> <br /> %<br /> 27<br /> 46<br /> 19<br /> 8<br /> 100%<br /> <br /> Taát caû caùc tröôøng hôïp söû duïng vaät lieäu töï thaân<br /> ñeàu laáy töø ñoaïn tónh maïch hieån lôùn cuøng beân hay ñoái<br /> beân. Coù 04 tröôøng hôïp söû duïng vaät lieäu nhaân taïo cuõ.<br /> Baûng 10: Soá mieäng noái ñaõ thöïc hieän<br /> Loaïi mieäng noái<br /> Taän-beân<br /> Taän-taän<br /> Toång soá<br /> <br /> Soá löôïng<br /> 56<br /> 05<br /> 61<br /> <br /> %<br /> 92<br /> 8<br /> 100%<br /> <br /> Keát quaû ghi nhaän<br /> Baûng 11: Caûi thieän trieäu chöùng cô naêng<br /> Möùc ñoä caûi thieän<br /> Heát ñau chaân aám<br /> Khoâng thay ñoåi roõ reät<br /> Khoâng ñaùnh giaù ñöôïc<br /> Toång soá<br /> <br /> Soá BN<br /> 18<br /> 02<br /> 01<br /> 21<br /> <br /> %<br /> 86<br /> 9,5<br /> 4,5<br /> 100%<br /> <br /> Thay ñoåi caùc sang thöông thieáu maùu chaân<br /> <br /> Caùc veát loeùt coù tieán trieån toát nhö khoâ, thu nhoû, coù<br /> daáu hieäu moâ haït ñöôïc ghi nhaän trong 06/12 ca(50%).<br /> Khoâng coù tröôøng hôïp naøo laønh haún coù da che phuû<br /> trong voøng 1 thaùng. Coøn laïi 06 ca khoâng thaáy söï thay<br /> ñoåi roõ reät.<br /> <br /> 29<br /> <br /> Bieán chöùng nhieãm truøng veát moå<br /> <br /> Coù 05/21 tröôøng hôïp (chieám khoaûng 24%) nhieãm<br /> truøng nheï noâng döôùi da, bieåu hieän baèng VM söng taáy<br /> nheï, coù tuï vaø ræ dòch ít. Nhöõng tröôøng hôïp naøy ñaùp<br /> öùng toát vôùi ñieàu trò saên soùc taïi choã vaø khaùng sinh,<br /> khoâng aûnh höôøng ñeán caàu noái.<br /> Söï thoâng suoát caàu noái<br /> <br /> Caàu noái ñöôïc xaùc nhaän thoâng suoát qua ñaùnh giaù<br /> laâm saøng, baét maïch vaø Doppler. Ña soá caùc tröôøng hôïp<br /> (19/21 ca) ñeàu thoâng suoát sau 30 ngaøy. Coù 01 tröôøng<br /> hôïp taéc caàu noái dieãn tieán ñoaïn chi sau 02 tuaàn. Coøn<br /> laïi 01 tröôøng hôïp heïp 70% mieäng noái xa, xaùc ñònh qua<br /> Doppler, tuy nhieân laâm saøng toát, giöõ ñöôïc chaân.<br /> Ñoaïn chi<br /> <br /> Ñoaïn chi treân goái sau 02 tuaàn do tieán trieån xaáu,<br /> caàu noái taéc hoaøn toaøn (xaùc ñònh baèng Doppler).<br /> Tröôøng hôïp naøy beänh lyù xô vöõa naëng neà, tình traïng<br /> ñaàu xa keùm, xô vöõa nhieàu phaûi boùc lôùp xô vöõa tröôùc<br /> khi coá gaéng laøm mieäng noái ñaàu xa.<br /> Bieán chöùng naëng<br /> <br /> Coù 01 tröôøng hôïp dieãn tieán naëng sau moå, nhieãm<br /> truøng veát moå, suy tim, suy hoâ haáp, vieâm phoåi thôû maùy<br /> keùo daøi 01 thaùng khoâng cai maùy ñöôïc, gia ñình xin veà.<br /> Tröôøng hôïp naøy giaø yeáu 78 tuoåi, coù yeáu toá nguy cô<br /> tieåu ñöôøng vaø beänh maïch vaønh.<br /> Baûng 12: Keát quaû chung<br /> Keát quaû chung<br /> Coù ñaùp öùng toát<br /> Giaûm ñau chöa laønh loeùt<br /> Khoâng giaûm ñau, khoâng laønh loeùt, giöõ<br /> ñöôïc chi<br /> Ñoaïn chi<br /> Naëng, xin veà<br /> Toång soá<br /> <br /> Soá BN<br /> 14<br /> 04<br /> 01<br /> 01<br /> 01<br /> <br /> %<br /> 66<br /> 19<br /> 5<br /> 5<br /> 5<br /> <br /> 21<br /> <br /> 100%<br /> <br /> BAØN LUAÄN<br /> Ñaëc ñieåm chung<br /> -Keát quaû ghi nhaän cho thaáy caùc BN ña soá laø nam<br /> giôùi ôû ñoä tuoåi cao, treân 50 chieám 81%. Ña soá caùc BN<br /> ñeàu coù huùt thuoác laù. Tieåu ñöôøng gaëp trong 03 tröôøng<br /> hôïp vaø caû hai tröôøng hôïp nöõ giôùi duy nhaát trong loâ<br /> naøy ñeàu maéc beänh tieåu ñöôøng type II. Ñieåm naøy hôi<br /> <br /> 30<br /> <br /> khaùc vôùi keát quaû cuûa taùc giaû Tuaán Anh: khoâng choïn<br /> BN tieåu ñöôøng vaø ñoä tuoåi ña soá döôùi 40(11).<br /> -Cuõng nhö caùc baùo caùo khaùc veà chæ ñònh baûo toàn<br /> chi, caùc BN cuûa chuùng toâi ñeàu bieåu hieän giai ñoaïn<br /> beänh tieán trieån vôùi ñau khi nghæ hoaëc coù loeùt hoaïi töû<br /> ngoùn hay baøn chaân(1,3,5,7,8,9,10,11). Ñau caùch hoài gaëp duy<br /> nhaát 01 ca nhöng cuõng ôû möùc ñoä naëng, aûnh höôûng<br /> nhieàu ñeán sinh hoaït. Theo caùc taùc giaû thuoäc tröôøng<br /> phaùi Baéc Myõ, nhöõng tröôøng hôïp ñau caùch hoài nhö vaäy<br /> cuõng coù chæ ñònh laøm caàu noái vaø cho keát quaû toát, maëc<br /> duø tyû leä naøy chæ chieám khoaûng 20-25% caùc ca laøm<br /> bypass (8). Trong loâ naøy, ñoä IV naëng nhaát chieám nhieàu<br /> nhaát, nghóa laø phaãu thuaät caàu noái cuûa chuùng toâi ñöôïc<br /> tieán haønh phaàn nhieàu treân nhöõng BN maø beänh lyù ñaõ<br /> tieán trieån khaù xa.<br /> -Vò trí taéc ngheõn phaàn nhieàu taäp trung ôû caùc ñoaïn<br /> ÑM trung taâm vaø gaàn, thöôøng laø ñoaïn ñuøi khoeo<br /> (chieám 81%), vôùi khoaûng moät nöûa soá ca taéc ngheõn lan<br /> toûa nhieàu ñoaïn. Taéc ngheõn ñoaïn döôùi goái gaëp 04<br /> tröôøng hôïp, nhöng khoâng coù tröôøng hôïp naøo taéc<br /> ngheõn ñôn thuaàn maø ñeàu phoái hôïp vôùi caùc thöông<br /> toån ôû ñoaïn chaäu ñuøi phía treân. Keát quaû naøy cuõng phuø<br /> hôïp vôùi moät soá y vaên ghi nhaän(6,7,8,11).<br /> Phaãu thuaät caàu noái<br /> -Soá löôïng phaãu thuaät caàu noái ñöôïc thöïc hieän taïi<br /> khoa laàu 7B1 BVCR taêng leân roõ reät so vôùi tröôùc ñaây.<br /> Neáu nhö trong voøng 2 naêm röôõi töø 01/1992 ñeán<br /> 06/1994 chæ coù 31 ca thöïc hieän (11), vaø tröôùc ñoù raát ít<br /> (3 ca trong voøng 2 naêm), thì hieän nay trong loâ naøy ñaõ<br /> coù tôùi 26 caàu noái ñöôïc tieán haønh trong voøng 7 thaùng<br /> cuoái naêm 2004.<br /> -Trong soá 26 caàu noái ñöôïc thöïc hieän, loaïi caàu noái<br /> giaûi phaãu vaø treân goái chieám ña soá. Caàu noái ngoaøi giaûi<br /> phaãu chuû yeáu laø loaïi cross-over vaø chuû ngöïc ñuøi-ñuøi.<br /> Vì taéc ngheõn ñoaïn ñuøi khoeo gaëp nhieàu neân phaãu<br /> thuaät caàu noái thöôøng söû duïng nhaát laø ñuøi khoeo vaø<br /> ñuøi chaøy sau. Caùc ca taéc ngheõn ñoäng maïch xa döôùi<br /> goái thöôøng ñöôïc caét haïch giao caûm thaét löng. Chuùng<br /> toâi chöa phaùt trieån ñöôïc phaãu thuaät caàu noái xa xuoáng<br /> baøn chaân, do coøn thieáu kinh nghieäm, chöa ñuû duïng<br /> cuï vaø ekip laønh ngheà.<br /> <br /> Nghieân cöùu Y hoïc<br /> <br /> Y Hoïc TP. Hoà Chí Minh * Taäp 9 * Phuï baûn cuûa Soá 1 * 2005<br /> <br /> -Vò trí ñaàu treân caàu noái thöôøng ñöôïc choïn nhieàu<br /> nhaát laø ÑM ñuøi chung cho caùc taéc ngheõn ñuøi khoeo.<br /> Trong thöû nghieäm ngaãu nhieân cuûa taùc giaû Ballota<br /> treân 160 ca caàu noái(2), oâng keát luaän khoâng coù söï khaùc<br /> bieät veà thoáng keâ veà tyû leä thoâng noái giöõa vò trí inflow laø<br /> ÑM ñuøi chung vaø nhöõng ÑM phía döôùi khaùc. Theo<br /> Ascher, cuõng khoâng thaáy coù söï khaùc bieät veà tyû leä<br /> thoâng noái giöõa vò trí inflow laø ÑM ñuøi chung vaø caùc<br /> ÑM phía treân (1). Ñoái vôùi caùc taéc ngheõn chuû chaäu, ñaàu<br /> döôùi thöôøng choïn cuõng laø ÑM ñuøi chung. ÑM khoeo<br /> vaø chaøy sau thöôøng ñöôïc söû duïng laøm ñaàu döôùi cho<br /> caùc taéc ngheõn ñuøi khoeo. Söï thoâng suoát cuûa ñaàu döôùi<br /> vaø doøng run off ñöôïc xaùc ñònh chuû yeáu qua phim chuïp<br /> DSA vaø ñaùnh giaù tröïc tieáp trong khi moå.<br /> -Vaät lieäu duøng nhieàu laø caùc vaät lieäu nhaân taïo.<br /> Tónh maïch hieån töï thaân ñöôïc söû duïng chöa nhieàu vaø<br /> toaøn boä ñeàu duøng kyõ thuaät ñaûo ngöôïc ñaàu. Maëc duø caû<br /> hai phöông phaùp ñeàu coù öu vaø nhöôïc ñieåm khaùc<br /> nhau(8,11), nhöng theo Joseph vaø Dennis(8), khoâng coù<br /> söï khaùc bieät nghieâm troïng veà tyû leä thoâng noái giöõa<br /> duøng vein taïi choã vaø duøng vein ñaûo ngöôïc ñaàu. Hieän<br /> taïi chuùng toâi chöa coù saün caùc duïng cuï phaù van ñeå<br /> thöïc hieän kyõ thuaät noái gheùp taïi choã. Ñaây cuõng laø moät<br /> haïn cheá trong vieäc tieán haønh caùc caàu noái xa xuoáng<br /> baøn chaân. Maëc duø moät soá nghieân cöùu(10,11) cho thaáy coù<br /> söï khaùc bieät ñaùng keå veà tyû leä thoâng suoát caàu noái sau 5<br /> naêm trong vieäc duøng vein töï thaân hay duøng vaät lieäu<br /> nhaân taïo, nhöng cuõng coù taùc giaû cho raèng duøng oáng<br /> nhaân taïo cuõng toát töông töï nhö duøng tónh maïch, ñaëc<br /> bieät laø treân nhöõng caàu noái trung taâm vaø gaàn (11). Tuy<br /> vaäy, ña soá ñeàu khoâng uûng hoä vieäc duøng oáng nhaân taïo<br /> cho caùc caàu noái xa. Nhöõng tröôøng hôïp caàu noái döôùi<br /> goái khoâng ñuû tónh maïch töï thaân, chuùng toâi thöôøng aùp<br /> duïng kyõ thuaät noái gheùp theâm moät ñoaïn PTFE ôû ñaàu<br /> treân, tuy nhieân thôøi gian moå seõ keùo daøi hôn. Vì soá<br /> löôïng caùc ca naøy coøn ít neân chöa theå ñöa ra keát luaän<br /> gì veà tyû leä thoâng noái trong nhoùm naøy.<br /> -Loaïi mieäng noái söû duïng laø noái kieåu taän beân. Coù 05<br /> mieäng noái taän taän thöïc hieän cho 02 tröôøng hôïp noái giöõa<br /> vein vaø oáng PTFE, 01 tröôøng hôïp do ñoaïn TM hieån bò<br /> heïp neân phaûi caét boû ñoaïn heïp noái laïi. Hai tröôøng hôïp noái<br /> taän taän ñaàu xa vaøo ñoäng maïch chaøy sau, ÑM khoeo ôû<br /> ñaây taéc hoaøn toaøn khoâng coù maùu chaûy.<br /> <br /> Keát quaû sôùm<br /> -Do soá löôïng coøn ít neân ñeà taøi cuûa chuùng toâi môùi<br /> chæ mang tính baùo caùo keát quaû laø chuû yeáu, vì vaäy chöa<br /> theå coù caùc so saùnh, bieän luaän vaø keát luaän coù giaù trò<br /> hôn veà keát quaû sôùm. Tuy nhieân, so saùnh vôùi moät soá<br /> taùc giaû khaùc, tyû leä ñaùp öùng khaù toát chung sau 30 ngaøy<br /> cuûa chuùng toâi cuõng laø khaù cao.(xem baûng)<br /> (3)<br /> <br /> Davidson<br /> P.T.T.Anh(11)<br /> L.P.Long<br /> <br /> Toát<br /> 63 (90%)<br /> 25 (74%)<br /> 18 (86%)<br /> <br /> Xaáu<br /> 7 (10%)<br /> 9 (26%)<br /> 3 (14%)<br /> <br /> Toång soá<br /> 70<br /> 34<br /> 21<br /> <br /> -Moät vaán ñeà caàn quan taâm trong ñeà taøi naøy laø tyû leä<br /> bieán chöùng nhieãm truøng veát moå khaù cao. Maëc duø chæ<br /> coù bieåu hieän nheï vôùi tình traïng tuï dòch hoaëc vieâm taáy<br /> ñoû veát moå, neáu theo Szilagyi (1972) laø khoaûng töø ñoä 1<br /> ñeán ñoä 2(11), chöa coù nhieãm truøng caàu noái, nhöng vôùi<br /> con soá 24% veà tyû leä cuõng ñuû caûnh baùo cho chuùng toâi<br /> caàn kieåm soaùt caån thaän hôn veà maët kyõ thuaät voâ truøng.<br /> Chuùng toâi khoâng thoáng keâ veà maët vi truøng hoïc trong<br /> loâ naøy, neân caùc daáu hieäu noùi treân cuõng coù theå laø do<br /> phaûn öùng dò öùng taïi choã vôùi maûnh gheùp.<br /> -Tröôøng hôïp taéc mieäng noái dieãn tieán ñoaïn chi<br /> theo chuùng toâi nguyeân nhaân chuû yeáu laø do tình traïng<br /> beänh lyù xô vöõa lan toaû vaø naëng neà, tình traïng ñaàu xa<br /> keùm (ñaõ ñöôïc tieân löôïng tröôùc treân phim chuïp DSA)<br /> daãn ñeán taéc caàu noái sôùm. Ñieàu caàn löu yù ôû ñaây laø söï<br /> caân nhaéc laïi veà maët chæ ñònh, coù neân coá gaéng tieán<br /> haønh baéc caàu treân nhöõng maïch maùu xô vöõa quaù<br /> nhieàu, khoâng coøn meàm maïi vaø trôn laùng nöõa hay<br /> khoâng. Trong nghieân cöùu cuûa Joseph vaø Dennis, tyû leä<br /> taéc caàu noái sôùm laø khoaûng 2-3%(8). Coøn trong loâ cuûa<br /> Davidson laø 4,2%(3). Tyû leä taéc mieäng noái sôùm tính theo<br /> tyû leä cuûa chuùng toâi laø 5%.<br /> -Ca beänh dieãn tieán haäu phaãu xaáu suy tim suy hoâ<br /> haáp thôû maùy keùo daøi trong loâ cuûa chuùng toâi cuõng laø ca<br /> coù tuoåi cao nhaát (78 tuoåi) vaø coù nhieàu yeáu toá nguy cô<br /> noäi khoa ñi keøm (tieåu ñöôøng, beänh maïch vaønh).<br /> Trong thôøi gian qua, tuy chöa thoáng keâ cuï theå nhöng<br /> thöïc teá cho thaáy soá löôïng caàu noái treân caùc BN tieåu<br /> ñöôøng coøn ít. Ca caàu noái tieåu ñöôøng coù bieán chöùng<br /> noäi khoa sau moå naëng naøy moät laàn nöõa ñaët ra vaán ñeà<br /> caân nhaéc chæ ñònh phaãu thuaät khi coù keøm theo nhieàu<br /> yeáu toá nguy cô chu phaãu nhö vaäy. Ñaây cuõng laø moät<br /> <br /> 31<br /> <br />