Đánh giá tính an toàn và hiệu quả phương pháp lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học solitaire ở bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> ĐÁNH GIÁ TÍNH AN TOÀN VÀ HIỆU QUẢ  <br /> PHƯƠNG PHÁP LẤY HUYẾT KHỐI BẰNG DỤNG CỤ CƠ HỌC  <br /> SOLITAIRE Ở BỆNH NHÂN ĐỘT QUỴ THIẾU MÁU NÃO  <br /> Vũ Anh Nhị*, Phạm Nguyên Bình** <br /> <br /> TÓM TẮT <br /> Mở đầu: Đối với bệnh nhân bị đột quỵ thiếu máu não, việc đạt tái thông mạch máu não thì gắn liền với kết<br /> cục lâm sàng tốt hơn. Solitaire là một thiết bị lấy huyết khối qua stent được thiết kế để đạt tái thông mạch máu<br /> não nhanh chóng và cho thấy kết quả lâm sàng rất hứa hẹn.<br /> Mục tiêu nghiên cứu: Đánh giá tính an toàn và hiệu quả phương pháp lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học<br /> Solitaire ở bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não.<br /> Phương  pháp  nghiên  cứu: 36 bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não nhập viện trong cửa sổ thời gian 8 giờ<br /> tính từ lúc khởi phát triệu chứng sẽ được đưa vào nghiên cứu. Dụng cụ lấy huyết khối được sử dụng là thiết bị<br /> tái thông mạch máu não Solitaire. Tiêu chí chính của nghiên cứu là kết cục lâm sàng ở thời điểm sau 3 tháng<br /> được đánh giá bằng thang điểm Rankin hiệu chỉnh.<br /> Kết quả: Ở thời điểm sau 3 tháng, 20 bệnh nhân (55,6%) đạt kết cục lâm sàng tốt (mRS ≤2); tỷ lệ tử vong<br /> là 16,7%. Tỷ lệ đạt tái thông mạch máu não (TIMI ≥2) là 88,9%. Tỷ lệ xuất huyết não trong nghiên cứu là 36,1<br /> %, trong đó xuất huyết não có triệu chứng là 11,1 %.<br /> Kết luận: Kết quả nghiên cứu cho thấy, lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học Solitaire là an toàn và hiệu quả.<br /> Thiết bị Solitaire là một lựa chọn đầy hứa hẹn trong điều trị đột quỵ thiếu máu não bằng phương pháp can thiệp<br /> nội mạch.<br /> Từ khóa: Đột quỵ thiếu máu não, lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học, can thiệp nội mạch, thiết bị Solitaire.<br /> <br /> ABSTRACT <br /> SAFETY AND EFFICACY OF MECHANICAL THROMBECTOMY<br /> WITH SOLITAIRE DEVICE FOR ISCHEMIC STROKE<br /> Vu Anh Nhi, Pham Nguyen Binh <br />  * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 18 ‐ Supplement of No 1 ‐ 2014: 473 ‐ 478 <br /> Background:  Prompt recanalization of cerebral arteries in patients diagnosed with ischemic stroke is<br /> known to be associated with a better clinical outcome. Solitaire as a novel, stent retriever revascularization device<br /> is designed to achieve rapid flow restoration showed very promising clinical results.<br /> Objective:  The aim of this study was to evaluate the safety and efficacy of mechanical thrombectomy<br /> with solitaire device for ischemic stroke.<br /> Methods:  Thirty six patients presenting within 8h from stroke symptom onset were enrolled.<br /> Mechanical recanalization was performed using a Solitaire Flow Restoration revascularization device. The<br /> primary endpoint of the study was the clinical outcome rated with the help of the modified Rankin Scale (mRS) at<br /> 3 months.<br /> Results: Twenty patients (55.6%) showed a good clinical outcome (mRS ≤2); the death rate was 16,7%.<br /> Successful recanalization (TIMI ≥2) was 88.9%. Intracranial hemorrhage and symptomatic hemorrhage rate was<br /> 36.1% and 11.1%, respectively.<br /> * Bộ môn Thần Kinh, ĐH Y Dược TP.HCM  <br /> ** Bệnh viện Nhân Dân 115  <br /> Tác giả liên lạc: BS. Phạm Nguyên Bình<br /> ĐT: 0909333538 Email: pnbinh@gmail.com<br /> <br /> Thần Kinh <br /> <br /> 473<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> Conclusion: The study suggested that mechanical thrombectomy using a Solitaire stent was safety and<br /> efficacy. The Solitaire device is a promissing thrombectomy tool for endovascular treatment in ischemic stroke.<br /> Keywords: ischemic stroke, mechanical thrombectomy, endovascular treatment, Solitaire device.<br /> bung stent tạm thời, có thể lấy hoàn toàn huyết <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ <br /> khối, đạt tỷ lệ tái thông mạch máu cao. Tại Việt <br /> Đột quỵ là nguyên nhân gây tử  vong đứng <br /> Nam, lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học chưa <br /> hàng  thứ  ba  và  là  nguyên  nhân  phổ  biến  nhất <br /> được  phổ  biến  rộng  rãi  và  chưa  có  nghiên  cứu <br /> gây  tàn  phế  vĩnh  viễn  ở  các  nước  công  nghiệp <br /> nào về thiết bị lấy huyết khối Solitaire trong điều <br /> hóa. Trong bệnh lý đột quỵ, đột quỵ thiếu máu <br /> trị đột quỵ thiếu máu não. Mục đích của nghiên <br /> não  chiếm  tỷ  lệ  cao  nhất  vào  khoảng  85%.  Đột <br /> cứu này là đánh giá tính an toàn (thông qua tỷ lệ <br /> quỵ  thiếu  máu  não  gây  ra  bởi  tình  trạng  tắc <br /> tử vong và tỷ lệ xuất huyết não) và tính hiệu quả <br /> nghẽn  động  mạch  não  cấp  tính,  dẫn  đến  suy <br /> (thông qua tỷ lệ đạt kết cục lâm sàng tốt và tỷ lệ <br /> giảm  dòng  máu  nuôi  tại  vùng  nhu  mô  não  do <br /> đạt tái thông mạch máu não) của phương pháp <br /> động  mạch  đó  chi  phối.  Mục  tiêu  chính  trong <br /> lấy  huyết  khối  bằng  dụng  cụ  cơ  học  Solitaire  ở <br /> điều trị đột quỵ thiếu máu não giai đoạn sớm là <br /> bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não. Các dữ kiện <br /> nhanh  chóng  tái  thông  mạch  máu  não  bị  tắc <br /> này  giúp  đánh  giá  một  phương  pháp  điều  trị <br /> nghẽn  do  huyết  khối  nhằm  cứu  lấy  vùng  nhu <br /> mới trong bệnh cảnh đột quỵ thiếu máu não và <br /> mô  não  đang  bị  tổn  thương(11).  Tiêu  sợi  huyết <br /> như  vậy  có  thể  giúp  các  bác  sĩ  thực  hành  lâm <br /> tĩnh mạch dùng chất hoạt hóa plasminogen mô <br /> sàng có thêm một giải pháp điều trị. <br /> tái tổ hợp (rtPA) được xem là điều trị chuẩn mực <br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU <br /> đối với bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não nhập <br /> Nghiên  cứu  là  nghiên  cứu  tiến  cứu,  loạt  ca <br /> viện  sớm  trong  cửa  sổ  4,5  giờ  đầu  tính  từ  lúc <br /> liên tiếp mô tả dọc, 36 bệnh nhân được đưa vào <br /> khởi phát triệu chứng. Tuy nhiên, chỉ có khoảng <br /> nghiên  cứu  trong  khoảng  thời  gian  từ  tháng <br /> 3‐10  %  bệnh  nhân  đột  quỵ  thiếu  máu  não  giai <br /> 4/2012  đến  tháng  3/2013.  Bệnh  nhân  có  triệu <br /> đoạn cấp được điều trị tiêu sợi huyết tĩnh mạch <br /> chứng đột quỵ nhập viện trong cửa sổ thời gian <br /> do  đa  phần  các  bệnh  nhân  đến  trễ  nằm  ngoài <br /> 8 giờ tính từ lúc khởi phát triệu chứng sẽ được <br /> cửa  sổ  điều  trị  hoặc  do  có  những  chống  chỉ <br /> thăm khám lâm sàng, đánh giá tình trạng chức <br /> (1,2). Thêm vào đó, tiêu sợi huyết tĩnh mạch <br /> định<br /> năng thần kinh và được chụp cắt lớp vi tính sọ <br /> có  tỷ  lệ  tái  thông  mạch  máu  não  còn  chưa  cao <br /> não  nhằm  loại  trừ  xuất  huyết  não.  Bệnh  nhân <br /> đặc  biệt  đối  với  trường  hợp  tắc  mạch  máu  lớn <br /> đến sớm trong 4,5 giờ đầu sẽ được điều trị tiêu <br /> (5,9‐13,9%  đối  với  tắc  động  mạch  cảnh  trong, <br /> sợi  huyết  tĩnh  mạch.  Bệnh  nhân  có  chống  chỉ <br /> 28,9‐54,7 % đối với tắc động mạch não giữa, 30‐<br /> định hoặc thất bại với tiêu sợi huyết tĩnh mạch <br /> 80  %  đối  với  tắc  hệ  động  mạch  cột  sống  thân <br /> hoặc đến trễ sau thời điểm 4,5 giờ sẽ được đánh <br /> (8,9,12) và thường bị tái tắc mạch máu sau điều <br /> nền)<br /> giá tình trạng mạch máu não bằng chụp cắt lớp <br /> trị tiêu sợi huyết tĩnh mạch(5). Những bệnh nhân <br /> vi  tính  có  bơm  thuốc  cản  quang  hoặc  cộng <br /> này được xem là ứng viên cho điều trị can thiệp <br /> hưởng từ mạch máu não. Nếu có bằng chứng tắc <br /> lấy  huyết  khối  bằng  dụng  cụ  cơ  học.  Cho  đến <br /> nghẽn  mạch  máu  lớn  nội  sọ  (động  mạch  cảnh <br /> nay, có nhiều dụng cụ cơ học đã được phát triển <br /> trong, động mạch não giữa (đoạn M1, M2), hoặc <br /> để điều trị lấy huyết khối, tuy vậy chưa có dụng <br /> động  mạch  cột  sống  hay  thân  nền  và  thỏa  tiêu <br /> cụ  nào  được  chấp  nhận  rộng  rãi  như  là  một <br /> chuẩn  chọn  mẫu  (bảng  1)  sẽ  được  đưa  vào <br /> dụng  cụ  tái  thông  mạch  máu  não  chuẩn  mực. <br /> nghiên cứu. Những bệnh nhân này sẽ được tiến <br /> Thiết  bị  tái  thông  mạch  máu  Solitaire  là  một <br /> hành can thiệp nội mạch lấy huyết khối tại đơn <br /> dụng  cụ  cơ  học  mới,  lấy  huyết  khối  qua  stent, <br /> vị  chụp  mạch  máu  xóa  nền.  Thiết  bị  được  sử <br /> được  xem  như  là  một  ứng  viên  nổi  trội  với  ưu <br /> dụng là thiết bị tái thông mạch máu não Solitaire <br /> điểm  khôi  phục  dòng  máu  ngay  lập  tức  khi <br /> <br /> 474<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> (ev3, Irvine, California). Kết quả tái thông mạch <br /> máu não được đánh giá bằng thang điểm TIMI <br /> (Thrombolysis  In  Myocardial  Infarction).  Sau <br /> điều trị can thiệp, bệnh nhân được chăm sóc và <br /> theo dõi tiếp tại đơn vị đột quỵ. Bệnh nhân được <br /> thăm  khám  và  đánh  giá  chức  năng  thần  kinh <br /> theo  thang  điểm  NIHSS  và  thang  điểm  Rankin <br /> hiệu chỉnh ở các thời điểm sau 24 giờ, sau 7 ngày <br /> (hoặc  khi  xuất  viện  nếu  sớm  hơn)  và  sau  3 <br /> tháng. Tại thời điểm 24 giờ, bệnh nhân còn được <br /> đánh  giá  tình  trạng  mạch  máu  não  bằng  chụp <br /> cộng hưởng từ não, chụp cắt lớp vi tính có bơm <br /> thuốc cản quang hoặc siêu âm xuyên sọ. Trong <br /> thời  gian  nằm  viện,  nếu  tình  trạng  thần  kinh <br /> diễn tiến xấu hơn, bệnh nhân ngay lập tức được <br /> chụp  cắt  lớp  vi  tính  sọ  não  để  đánh  giá  tổn <br /> thương não. <br /> Tiêu chí chính của nghiên cứu là kết cục lâm <br /> sàng  ở  thời  điểm  sau  3  tháng  được  đánh  giá <br /> bằng  thang  điểm  Rankin  hiệu  chỉnh  (modified <br /> Rankin scale). Kết cục lâm sàng được đánh giá là <br /> tốt khi mRS ≤2. Tiêu chí phụ là tỷ lệ đạt tái thông <br /> mạch máu não được đánh giá bằng thang điểm <br /> TIMI  với  định  nghĩa  đạt  tái  thông  mạch  máu <br /> não  khi  TIMI  ≥2.  Tiêu  chí  đánh  giá  sự  an  toàn <br /> của phương pháp lấy huyết khối bằng dụng cụ <br /> cơ học Solitaire là biến cố xuất huyết não mà chủ <br /> yếu là xuất huyết não có triệu chứng và tỷ lệ tử <br /> vong  do  mọi  nguyên  nhân  tại  thời  điểm  sau  3 <br /> tháng. <br /> <br /> Công cụ thu thập số liệu <br /> Bảng thu thập số liệu <br /> <br /> Xử lý số liệu <br /> Số liệu được mã hóa và phân tích bằng phần <br /> mềm SPSS 16.0 <br /> <br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU <br /> Từ tháng 4/2012 đến tháng 12/2013, có tổng <br /> cộng  36  bệnh  nhân  tham  gia  vào  nghiên  cứu. <br /> Tuổi trung bình của dân số nghiên cứu là 61,5 ± <br /> 13,8 tuổi (37‐86 tuổi). Nam giới có 25 bệnh nhân, <br /> chiếm  tỷ  lệ  69,4%;  nữ  giới  có  11  bệnh  nhân, <br /> chiếm  tỷ  lệ  30,6%.  Điểm  NIHSS  trung  bình  lúc <br /> nhập viện là 17,8 ± 5,5. Trong số 36 bệnh nhân, <br /> <br /> Thần Kinh <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> có 21 bệnh nhân được điều trị tiêu sợi huyết tĩnh <br /> mạch  kết  hợp  với  điều  trị  lấy  huyết  khối  bằng <br /> dụng cụ cơ học Solitaire; 15 bệnh nhân được can <br /> thiệp  nội  mạch  bằng  dụng  cụ  cơ  học  Solitaire <br /> đơn  thuần  mà  không  có  điều  trị  tiêu  sợi  huyết <br /> tĩnh mạch trước đó. Tất cả bệnh nhân đều có tắc <br /> động mạch lớn nội sọ với điểm TIMI bằng 0 lúc <br /> nhập  viện.  Tắc  động  mạch  cảnh  trong  là  17 <br /> trường  hợp,  động  mạch  não  giữa  là  17  trường <br /> hợp và 2 trường hợp tắc động mạch thân nền. <br /> <br /> Tính an toàn <br /> Biến  cố  xuất  huyết  não  chung  ghi  nhận  ở <br /> 13/36 bệnh nhân, chiếm tỷ lệ 36,1%. Xuất huyết <br /> não có triệu chứng là 4/36 bệnh nhân, chiếm tỷ lệ <br /> 11,1%.  Tỷ  lệ  tử  vong  do  mọi  nguyên  nhân  là <br /> 16,7% (6/36 bệnh nhân). <br /> <br /> Tính hiệu quả <br /> Tỷ  lệ  đạt  kết  cục  lâm  sàng  tốt  (mRS  ≤2)  ở <br /> thời  điểm  sau  3  tháng  là  55,6%  (20/36  bệnh <br /> nhân). Tỷ lệ đạt tái thông mạch máu (TIMI ≥2) là <br /> 88,9% (32/36 bệnh nhân), trong đó đạt tái thông <br /> hoàn  toàn  TIMI  3  chiếm  33,3%  (12/36  bệnh <br /> nhân). <br /> <br /> BÀN LUẬN <br /> Nghiên  cứu  này  nhằm  mục  đích  đánh  giá <br /> tính  an  toàn  và  hiệu  quả  của  phương  pháp  lấy <br /> huyết khối bằng dụng cụ cơ học Solitaire.  <br /> Chúng tôi ghi nhận tỷ lệ bệnh nhân phục hồi <br /> chức  năng  thần  kinh  tốt,  tương  đương  điểm <br /> Rankin hiệu chỉnh 0‐2 tại thời điểm ba tháng là <br /> 55,6%.  Kết  quả  này  là  tương  đương  với  nghiên <br /> cứu  SWIFT  với  nhóm  can  thiệp  bằng  thiết  bị <br /> Solitaire  (58,2%)(6)  và  tốt  hơn  so  với  các  nghiên <br /> cứu  PROACT  II  (40%),  MERCI  (27,7%),  Multi‐<br /> MERCI  (36%),  Penumbra  Pivotal  Stroke <br /> (25%)(3,4,7,10). Sự cải thiện kết cục lâm sàng có thể <br /> được  giải  thích  là  do  trong  khi  lấy  huyết  khối, <br /> thiết bị Solitaire có khả năng tạo ra một kênh tái <br /> thông tạm thời bên trong cục huyết khối và ngay <br /> lập tức khôi phục dòng tưới máu não, giúp giảm <br /> thể  tích  vùng  nhồi  máu  não.  Đây  là  một  đặc <br /> điểm  mà  các  thiết  bị  như  Merci  hay  Penumbra <br /> không thể có được. Ngoài ra, trong nghiên cứu <br /> <br /> 475<br /> <br /> Nghiên cứu Y học <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014<br /> <br /> của chúng tôi, tỷ lệ đạt tái thông mạch máu não <br /> rất cao (88,9%). Theo một phân tích gộp của Rha <br /> và  Saver,  việc  tái  thông  mạch  máu  não  có  thể <br /> làm  tăng  khả  năng  đạt  kết  quả  phục  hồi  chức <br /> năng  thần  kinh  tốt  gấp  4,4  lần(8).  Thêm  vào  đó, <br /> chúng tôi ghi nhận tuổi cũng có liên hệ đến kết <br /> cục lâm sàng với điểm Rankin hiệu chỉnh 0‐2 ở <br /> bệnh  nhân  trên  70  tuổi  chiếm  tỷ  lệ  20  %  thấp <br /> hơn so với nhóm bệnh nhân dưới 70 tuổi (80 %) <br /> và  sự  khác  biệt  này  có  ý  nghĩa  thống  kê  (p  = <br /> 0,009).Tuổi  trung  bình  dân  số  nghiên  cứu  của <br /> chúng tôi (61,5) thấp hơn so với tuổi trung bình <br /> của  các  nghiên  cứu  khác  như  PROACT  II  (64), <br /> MERCI  (67),  Multi‐MERCI  (68),  Penumbra <br /> Pivotal Stroke (64), SWIFT (67). Bệnh nhân càng <br /> lớn tuổi thì càng nhiều yếu tố nguy cơ tim mạch <br /> và  các  bệnh  lý  phối  hợp  khác  đi  kèm  làm  tăng <br /> nguy  cơ  tàn  phế  và  tử  vong.  Điều  này  cũng  có <br /> thể ảnh hưởng đến kết quả điều trị. <br /> Tiêu sợi huyết tĩnh mạch có mặt hạn chế là <br /> tỷ lệ tái thông mạch máu não còn chưa cao đối <br /> với  trường  hợp  tắc  mạch  máu  lớn,  do  đó  làm <br /> giảm kết quả phục hồi chức năng thần kinh sau <br /> ba tháng ở nhóm bệnh nhân này. Trong nghiên <br /> cứu của chúng tôi, tắc động mạch cảnh trong là <br /> 17 trường hợp, động mạch não giữa là 17 trường <br /> hợp  và  2  trường  hợp  tắc  động  mạch  thân  nền. <br /> Tỷ  lệ  đạt  tái  thông  mạch  máu  là  32/36  trường <br /> hợp (88,9%). Kết quả này là tương đương với kết <br /> quả trong nghiên cứu SWIFT (89%) và vượt trội <br /> so với tỷ lệ tái thông trong nghiên cứu PROACT <br /> II  (66%),  MERCI  (48%),  Multi  MERCI  (69,5%), <br /> Penumbra  Pivotal  Stroke  (81,6%).  Nếu  xét  theo <br /> vị trí động mạch bị tắc, tỷ lệ tái thông mạch máu <br /> này  là  88%  đối  với  động  mạch  cảnh  trong  và <br /> động  mạch  não  giữa,  và  100%  đối  với  động <br /> mạch  thân  nền.  Điều  này  cho  thấy  thiết  bị <br /> Solitaire  rất  hiệu  quả  trong  việc  lấy  huyết  khối <br /> và và tái thông mạch máu bị tắc nghẽn, đặc biệt <br /> là  các  động  mạch  lớn  nội  sọ  vốn  thường  bị  tắc <br /> nghẽn do cục huyết khối kích thước lớn. Một lý <br /> do có thể giải thích cho tính hiệu quả của thiết bị <br /> là do Solitaire là stent tự bung; khi được bung ra <br /> sẽ  ép  và  gắn  chặt  vào  cục  huyết  khối  ở  những <br /> điểm bắt chéo trên bộ khung của stent, giúp cho <br /> <br /> 476<br /> <br /> kéo  cục  huyết  khối  một  cách  chắc  chắn  hơn  là <br /> thiết bị Merci, vốn có hình dạng xoắn ốc, gắn kết <br /> vào  huyết  khối  lỏng  lẻo  hơn  và  có  khuynh <br /> hướng dễ trượt xuyên qua cục huyết khối hơn là <br /> kéo toàn bộ huyết khối(6). Vì vậy thiết bị Solitaire <br /> giúp tái thông mạch máu nhanh chóng và hiệu <br /> quả. <br /> Trong  nghiên  cứu,  chúng  tôi  ghi  nhận  có <br /> 13/36  trường  hợp  có  xuất  huyết  não,  chiếm <br /> 36,1%, trong đó xuất huyết não có triệu chứng là <br /> 4  trường  hợp  (11,1%).  Xuất  huyết  não  có  triệu <br /> chứng là biến chứng quan trọng vì có liên quan <br /> đến tỷ lệ tử vong và tàn phế cao. Trong nghiên <br /> cứu của chúng tôi, xuất huyết não có triệu chứng <br /> có liên hệ đến kết cục lâm sàng (p = 0,031). Trong <br /> bốn  bệnh  nhân  xuất  huyết  não  có  triệu  chứng, <br /> ba bệnh nhân đạt điểm Rankin hiệu chỉnh 5 và <br /> một tử vong, không có bệnh nhân nào có kết cục <br /> điểm  Rankin  hiệu  chỉnh  0‐2.  Tỷ  lệ  xuất  huyết <br /> não có triệu chứng trong nghiên cứu của chúng <br /> tôi là tương đương với các nghiên cứu PROACT <br /> II,  Multi  MERCI  và  Penumbra  Pivotal  Stroke <br /> nhưng lại cao hơn hẳn so với nghiên cứu SWIFT. <br /> Có  thể  lý  giải  điều  này  là  do  trong  nghiên  cứu <br /> của chúng tôi, có 21/36 bệnh nhân (58,3%) được <br /> điều trị tiêu sợi huyết tĩnh mạch kết hợp với lấy <br /> huyết khối bằng dụng cụ cơ học Solitaire, trong <br /> khi  ở  nghiên  cứu  SWIFT  phần  lớn  chỉ  dùng <br /> dụng cụ đơn thuần. Liều rtPA càng cao thì tỷ lệ <br /> xuất  huyết  não  có  triệu  chứng  sẽ  càng  tăng. <br /> Solitaire với bản chất là một stent nên khi được <br /> bung  ra  sẽ  bao  và  ép  lấy  huyết  khối,  làm  giảm <br /> sự  kết  dính  của  huyết  khối  vào  thành  mạch, <br /> đồng  thời  tạo  áp  lực  lên  thành  mạch  ít  hơn  so <br /> với  thiết  bị  Merci,  hạn  chế  tổn  thương  mạch <br /> máu(6). Điều này làm cho thiết bị Solitaire có thể <br /> tái thông mạch máu an toàn và ít gây xuất huyết <br /> não. <br /> Tỷ lệ tử vong ở thời điểm ba tháng do tất cả <br /> các  nguyên  nhân  là  6/36  (16,7%).  Kết  quả  này <br /> tương  đương  so  với  kết  quả  của  nghiên  cứu <br /> SWIFT  là  17%  và  thấp  hơn  đáng  kể  so  với <br /> nghiên  cứu  PROACT  II,  Penumbra  Pivotal <br /> Stroke, Multi‐MERCI và MERCI lần lượt là 25 %, <br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa <br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 18 * Phụ bản của Số 1 * 2014 <br /> 32,8 %, 34% và 43 % . Tỷ lệ tử vong thấp trong <br /> nghiên  cứu  của  chúng  tôi  cho  thấy  sự  an  toàn <br /> của  thiết  bị  Solitaire  so  với  dùng  phương  pháp <br /> tiêu  sợi  huyết  động  mạch,  thiết  bị  Merci  và  hệ <br /> thống Penumbra. <br /> <br /> KẾT LUẬN <br /> Dựa  trên  kết  quả  nghiên  cứu,  Solitaire  là <br /> thiết  bị  can  thiệp  nội  mạch  đáng  tin  cậy,  cung <br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> cấp thêm một giải pháp điều trị cho những bệnh <br /> nhân đột quỵ thiếu máu não có chống chỉ định <br /> hoặc  thất  bại  với  tiêu  sợi  huyết  tĩnh  mạch. <br /> Phương  pháp  lấy  huyết  khối  bằng  dụng  cụ  cơ <br /> học  Solitaire  đã  cho  thấy  tính  an  toàn  và  tính <br /> hiệu  quả  trong  điều  trị  đột  quỵ  thiếu  máu  não <br /> bằng phương pháp can thiệp nội mạch. <br /> <br /> Bảng 1: Tiêu chuẩn chọn mẫu <br /> Tiêu chuẩn nhận vào<br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> NIHSS ≥30 hoặc hôn mê.<br /> Bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não cấp.<br /> NIHSS ≥8 và ≤30.<br /> Triệu chứng thần kinh cải thiện nhanh chóng trước điều trị.<br /> Thời gian: khởi phát - điều trị ≤8 giờ.<br /> Phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.<br /> Chống chỉ định hoặc thất bại với tiêu sợi huyết tĩnh mạch hoặc<br /> Bệnh nhân dị ứng thuốc cản quang.<br /> đến trễ sau thời điểm 4,5 giờ.<br /> Tăng huyết áp với huyết áp tâm thu ≥185 mmHg hoặc huyết<br /> Bệnh nhân có tắc động mạch cảnh trong, động mạch não giữa, áp tâm trương ≥110 mmHg mà chưa được kiểm soát tốt.<br /> động mạch thân nền hoặc cột sống – CTA/MRI/DSA<br /> Đang dùng kháng đông với INR ≥3.0<br /> Tiểu cầu ≤30.000<br /> Đường huyết ≤50 mg/dL<br /> Động mạch uốn khúc ngoằn ngoèo không tiếp cận được<br /> mạch máu bị tắc.<br /> Thời gian sống còn ≤90 ngày.<br /> CT scan sọ hoặc MRI não: xuất huyết não, hiệu ứng choán<br /> chỗ hoặc u nội sọ<br /> Chụp hình mạch máu não: bóc tách động mạch cảnh, tắc<br /> nghẽn hoàn toàn động mạch cảnh đoạn cổ hoặc viêm mạch<br /> <br /> Bảng 2 : So sánh giữa nghiên cứu của chúng tôi với các nghiên cứu khác<br /> PROACT II<br /> <br /> MERCI<br /> <br /> Multi-MERCI<br /> <br /> Penumbra<br /> <br /> SWIFT<br /> <br /> Nghiên cứu này<br /> <br /> Số bệnh nhân<br /> Tuổi (năm)<br /> <br /> 121<br /> 64<br /> <br /> 141<br /> 67<br /> <br /> 164<br /> 68<br /> <br /> 125<br /> 64<br /> <br /> 58<br /> 67<br /> <br /> 36<br /> 61,5<br /> <br /> Điểm NIHSS trung bình<br /> <br /> 17<br /> <br /> 20<br /> <br /> 19<br /> <br /> 18<br /> <br /> 17<br /> <br /> 18<br /> <br /> mRS ≤2 sau 3 tháng (%)<br /> <br /> 40<br /> <br /> 27,7<br /> <br /> 36<br /> <br /> 25<br /> <br /> 58,2<br /> <br /> 55,6<br /> <br /> Tỷ lệ tái thông (%)<br /> <br /> 66<br /> <br /> 48<br /> <br /> 69,5<br /> <br /> 81,6<br /> <br /> 89<br /> <br /> 88,9<br /> <br /> Tỷ lệ XHN có TC (%)<br /> <br /> 10,9<br /> <br /> 7,8<br /> <br /> 9,8<br /> <br /> 11,2<br /> <br /> 1,7<br /> <br /> 11,1<br /> <br /> Tỷ lệ XHN chung (%)<br /> <br /> 35,9<br /> <br /> 35,5<br /> <br /> 38,7<br /> <br /> 28<br /> <br /> 15,5<br /> <br /> 36,1<br /> <br /> Tỷ lệ tử vong (%)<br /> <br /> 25<br /> <br /> 43,5<br /> <br /> 34<br /> <br /> 32,8<br /> <br /> 17<br /> <br /> 16,7<br /> <br /> Ghi chú: XHN: xuất huyết não, XHN có TC: xuất huyết não có triệu chứng <br /> <br /> Bảng 3: Đặc điểm dân số nghiên cứu<br /> Đặc điểm<br /> Tuổi (năm)<br /> Giới nam<br /> Điểm NIHSS trung bình<br /> Tăng huyết áp<br /> Đái tháo đường<br /> Hút thuốc lá<br /> Rối loạn lipid máu<br /> <br /> Thần Kinh <br /> <br /> 61,5 ± 13,8<br /> 25 (69,4%)<br /> 17,8<br /> 26 (72,2 %)<br /> 61 (6,7 %)<br /> 11 (30,6 %)<br /> 16 (44,4 %)<br /> <br /> Đặc điểm<br /> Vị trí động mạch tắc<br /> Động mạch cảnh trong<br /> Động mạch não giữa<br /> Động mạch thân nền<br /> Bệnh nhân có điều trị TSH TM<br /> Thời gian khởi phát - can thiệp (phút)<br /> <br /> 17 (47,2%)<br /> 17 (47,2%)<br /> 2 (5,6%)<br /> 21 (58,3 %)<br /> 231,7 ± 71,6<br /> <br /> Ghi chú: TSH TM: tiêu sợi huyết tĩnh mạch; KP‐TT:<br /> thời gian từ lúc khởi phát triệu chứng đột quỵ đến<br /> <br /> 477<br /> <br />