Đánh giá tình trạng hút thuốc lá thụ động ở bệnh nhân nữ

Chia sẻ: Trần Thị Hạnh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

45
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu được tiến hành với mục tiêu nhằm đánh giá tình trạng hút thuốc lá thụ động ở bệnh nhân nữ. Đề tài nghiên cứu được tiến hành từ 6/2006 đến 6/2008, có 138 bệnh nhân nữ hít khói thuốc lá thụ động, tuổi trung bình là 48,3 (2-77 tuổi).

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đánh giá tình trạng hút thuốc lá thụ động ở bệnh nhân nữ

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 13 * Phụ bản của Số 1 * 2009 Nghiên cứu Y học ĐÁNH GIÁ TÌNH TRẠNG HÚT THUỐC LÁ THỤ ĐỘNG Ở BỆNH NHÂN NỮ Ngô Thanh Bình*, Quang Văn Trí* TÓM TẮT Mục tiêu: Đánh giá tình trạng hút thuốc lá thụ động ở bệnh nhân nữ Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang phân tích Kết quả: Từ 6/2006 đến 6/2008, có 138 bệnh nhân nữ hít khói thuốc lá thụ động. Tuổi trung bình là 48,3 (22 – 77 tuổi). Có 84,06% trường hợp từ 35 tuổi trở lên và 87,68% đã lập gia đình. Có 44,2% trường hợp hít phải khói thuốc lá thụ động tại nhà, 22,47% tại nơi làm việc và 33,33% tại cả hai nơi. Hít phải khói thuốc lá thụ động cả ở nhà và nơi làm việc thì nguy cơ mắc bệnh lý phổi cao gấp 1,63 lần so với tại một nơi (p = 0,037). Bệnh nhân nữ có người thân sống cùng gia đình hút thuốc lá ≥ 10 gói/năm (74,64%) thì nguy cơ mắc bệnh lý phổi cao gấp 2,47 lần nhiều hơn so với nhóm khác (p = 0,014). Biểu hiện lâm sàng thường gặp là khó thở nhẹ (88,41%), ho khan (71,01%), khạc đàm (35,51%), đau ngực (34,06%), đau họng (31,88%), khó ngủ (59,42%) và lo âu, mệt mỏi, hay quên (65,94%). Trên X-quang phổi chủ yếu là hình ảnh mô kẽ phổi (68,12%), khí phế thũng (11,6%), hình khối u (2,17%). Đồng thời, 75,75% có chức năng hô hấp bình thường hoặc hội chứng hạn chế mức độ nhẹ. Mặt khác, 126 trường hợp (91,3%) hít khói thuốc lá thụ động có biểu hiện bệnh lý phổi, trong đó, thường gặp nhất là viêm phế quản (58,7%), viêm họng (21,01%); kế đến là 11 trường hợp hen phế quản, 5 xơ phổi và 3 ung thư phổi. Ngoài ra, 65,94% trường hợp có biểu hiện rối loạn trạng thái tâm thần. Kết luận: Trong nghiên cứu của chúng tôi, bệnh nhân nữ hít phải khói thuốc lá thụ động dễ mắc nhiều bệnh lý, thường gặp là bệnh lý hô hấp và biểu hiện rối loạn trạng thái tâm thần. ABSTRACT EVALUATION OF SECOND-HAND SMOKE ON WOMEN PATIENTS Ngo Thanh Binh, Quang Van Tri * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 12 - Supplement of No 4 - 2008: 140 - 145 Objective: to evaluate passive smoking on women patients Method: analytical cross-sectional study Result: From 6/2006 to 6/2008, there were 138 cases of second-hand smoke on women patients. The average age was 48.3 (range, 22 – 77). 84.06% among them were over 35 years old and 87.68% were got married. There were 44.2% cases of involuntary smoking at home, 22.47% at workplaces and 33.33% at both. Passive smoking at home and at workplaces was 1.63 times higher than at one (p = 0.037). Group of women patients whose relatives have smoked ≥ 10 pack/year (74.64%) was easy to suffer from lung diseases 2.47 times higher than another (p = 0.014). Clinical symptoms were often mild breathless (88.41%), cough (71.01%), sputum productive (35.51%), chest tight (34.06%), sore throat (31.88%), trouble in sleep (59.42%) and anxious, exhausted, forgetful (65.94%). On the chest X-rays, there were mainly interstial lession (68.12%), emphysema (11.6%), tumor (2.17%). Simultaneously, 75.75% cases had normal lung function or mild limitation syndrome. Besides, 126 cases (91.3%) of passive smoking were respiratory diseases, including bronchitis (58.7%), pharyngitis (21.01%), next to 11 cases of asthma, 5 lung fibrosis and 3 lung cancer. On the other hand, there was 65.94% cases of mental disorders. Conclusion: in our study, passive smoking women patients were easy to get many diseases but the most * Bộ Môn Lao và Bệnh phổi – Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh Chuyên Đề Nội Khoa 139 Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 13 * Phụ bản của Số 1 * 2009 Nghiên cứu Y học common was respiratory diseases and mental disorders. ĐẶT VẤNĐỀ Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), hàng ngày trên thế giới có khoảng 250 triệu phụ nữ và gần 1 tỷ nam giới hút thuốc lá, tức là tỉ lệ hút thuốc lá ở nam giới nhiều gấp hơn 4 lần so với nữ giới (48% so với 12%), và đặc biệt, tỉ lệ hút thuốc lá ở nữ giới ngày càng gia tăng, dự báo có thể tăng lên đến 20% vào năm 2025(1,5,8,9,11,13,15,19). Ở Việt nam, theo điều tra năm 1997, tỉ lệ hút thuốc lá ở nam giới là 50% và nữ giới là 3,4%(4). Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc hại (khoảng 4.000 chất) và là yếu tố thuận lợi gây nên nhiều bệnh lý nguy hiểm cho bản thân người phụ nữ như ung thư (thường gặp nhất là ung thư phổi), bệnh lý hô hấp (viêm phế quản mãn tính, hen phế quản,…), bệnh lý tim mạch, bất thường về sức khỏe sinh sản và tình trạng rối loạn tâm thần…(2,4-7,10,12,14,18,19). Số tỉ lệ tử vong ở phụ nữ hít phải khói thuốc lá ngày càng gia tăng; chẳng hạn, ở Châu Âu, con số tử vong này là 10.000 vào năm 1955 tăng lên 113.000 vào năm 1995(9); và ở trên toàn thế giới vào năm 2000, khoảng 990.000 phụ nữ tử vong do các bệnh lý liên quan đến hút thuốc lá(11,13,21). Hút thuốc lá thụ động ở phụ nữ và những tác hại của nó đã được nghiên cứu và ghi nhận ở một số nước trên thế giới bởi các tổ chức y tế, chính phủ và các nhà khoa học(28,10,12,14-22). Hút thuốc lá thụ động có thể xảy ra tại nơi sinh sống, nơi làm việc, và nơi công cộng. Theo Tổ chức Lao động quốc tế, ước đoán ít nhất 200.000 người tử vong mỗi năm do tiếp xúc với khói thuốc lá tại nơi làm việc(13,19). Theo Cơ quan Bảo vệ môi trường Hoa Kỳ, cho rằng hút thuốc lá thụ động chịu trách nhiệm về 3.000 trường hợp tử vong do ung thư phổi hàng năm trong số những người không hút thuốc lá tại Mỹ(1,22). Theo một nghiên cứu về tác hại của hít khói thuốc lá thụ động, vào năm 2002, ở Châu Âu có khoảng 7.000 trường hợp tử vong có liên quan do hít khói thuốc lá thụ động tại nơi làm việc và 72.000 trường hợp tử vong có liên quan do hít khói thuốc lá thụ động tại nhà(9,15,17,18). Ở Việt nam, 140 Chuyên Đề Nội Khoa chưa có một nghiên cứu rõ ràng về vấn đề này. Do đó, chúng tôi tiến hành nghiên cứu nhằm đánh giá tình trạng hút thuốc lá thụ động và những tác hại do thuốc lá gây ra ở bệnh nhân nữ. Mục tiêu nghiên cứu Mô tả đặc điểm về dịch tễ học và các yếu tố thuận lợi ở các bệnh nhân nữ hít khói thuốc lá thụ động Phân tích đặc điểm lâm sàng, X-quang phổi và kết quả chức năng hô hấp Xác định một số dạng bệnh lý xảy ra có liên quan đến hít khói thuốc lá thụ động Mối liên quan giữa một số các yếu tố thuận lợi với bệnh lý phổi ở bệnh nhân nữ ĐỐI TƯỢNG-PHƯƠNG PHÁP NGHIÊNCỨU Thiết kế nghiên cứu Nghiên cứu cắt ngang phân tích Đối tượng nghiên cứu Tất cả bệnh nhân nữ từ 18 tuổi trở lên có hít phải khói thuốc lá thụ động đến khám và được điều trị tại Phòng khám Phổi, Bệnh viện Đại học Y Dược từ 06/2006 đến 06/2008. * Tiêu chuẩn loại trừ: bệnh nhân nam; bệnh nhân nữ hút thuốc lá chủ động; bệnh nhân đang mắc lao hoặc suy thận cấp, suy gan cấp, rối loạn đông máu…. Phương pháp nghiên cứu: Bệnh nhân được khai thác về hành chính, tiền căn, bệnh sử bao gồm các biến số cần phải thu thập như: tuổi, nghề nghiệp, trình độ học vấn, nơi cư trú, tiền căn dị ứng, tiền căn gia đình, tiền căn điều trị lao, tiền căn bệnh lý khác, môi trường làm việc... Bệnh nhân được khám lâm sàng và thực hiện một số xét nghiệm cận lâm sàng giúp chẩn đoán bệnh, trong đó, có chụp X-quang phổi và đo chức năng hô hấp (nếu có chỉ định). Thu thập dữ liệu vào mẫu bệnh án chung; ghi nhận tất cả các biến số và xử lý phân tích thống kê bằng phần mềm STATA phiên bản 8.0. Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 13 * Phụ bản của Số 1 * 2009 Các biến số định tính sẽ được biểu diễn theo tần suất, tỉ lệ phần trăm và kiểm định theo phép kiểm γ2. Các biến số định lượng sẽ được biểu diễn theo trung bình, độ lệch chuẩn và kiểm định theo phép kiểm Fisher. Giá trị P < 0,05 và các mối liên quan được tính bằng trị số nguy cơ tương đối RR (relative risk) không chứa 1 được xem là có ý nghĩa thống kê với khoảng tin cậy 95% (95% Confident Interval). KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Trong thời từ 06/2006 đến 06/2008, có 138 bệnh nhân nữ có hít khói thuốc lá thụ động đến khám và điều trị tại Phòng khám Phổi, Bệnh viện Đại học Y Dược. Trong đó: trường hợp lớn tuổi nhất: 77 tuổi; nhỏ tuổi nhất: 22 tuổi; và tuổi trung bình: 48,3. Đặc điểm dịch tễ học Bảng 1: Đặc điểm dịch tễ học và các yếu tố nguy cơ Đặc điểm dịch tễ học Phân bố lứa tuổi Phân bố nghề nghiệp Nơi cư trú Trình độ học vấn Lập gia đình Tiền căn bệnh lao Tiền căn bệnh lý nội khoa Phân bố vị trí mà bệnh nhân nữ thường xuyên hít phải 18 – 24 25 – 34 35 – 44 45 – 54 ≥ 55 Nội trợ Làm trong quán bar, quán cà phê máy lạnh Công nhân viên chức Buôn bán Nghề khác Thành thị Nông thôn Thất học Tiểu học Phổ thông cơ sở Phổ thông trung học Đại học và trên đại học Có Không Không Lao phổi cũ Không Tim mạch Đái tháo đường Bệnh lý nội khoa khác Tại nhà Tại nơi làm việc Tại hai vị trí trên Chuyên Đề Nội Khoa Số trường hợp 3 19 29 50 37 61 2,17 13,77 21,02 36,23 26,81 44,20 23 16,67 20 29 5 92 46 11 14 43 48 22 121 17 104 34 119 4 11 4 61 31 14,49 21,01 3,62 66,67 33,33 7,97 10,15 31,16 34,78 15,94 87,68 12,32 75,36 24,64 86,23 2,9 7,97 2,9 44,2 22,47 46 33,33 (%) Đặc điểm dịch tễ học khói thuốc lá Tình trạng hút thuốc lá của người thân sống trong cùng gia đình của bệnh nhân Nghiên cứu Y học Số trường hợp (%) Không hút thuốc